S TRAATHOEK
.be vzw LISS
Registratie straathoekwerk LiSS 2010 Deze registratie geeft een beeld van het straathoekwerk van de individuele contacten in Limburg. Profiel van de gasten? Hoe en waar ontmoet de straathoekwerker hen? Over wat praten ze? Met welke diensten/organisaties wordt er samengewerkt? In 2010 waren volgende 14 straathoekwerkers actief in Limburg en aangesloten of in dienst van het LiSS: • LiSS Genk: Jessy Van Gemert, Bart Huisman, Tine Seynaeve • LiSS Beringen: Tina Wouters • LiSS Noord-Limburg: Mira Kwanten • Maasmechelen vzw Jeugdorganen: Hanna Jansen • Gemeente Ham: Steve Roten • Gemeente Houthalen-Helchteren: Grazia Calcagnile • CAD-MSOC: Clemens Put (Houthalen), Alexander Desmedt (Heusden-Zolder), Bert D’Heere (Tongeren), Maarten Geraerts (Genk, vanaf 11-2010), Silvie Loenders en Patrick Reymen (Hasselt). 13 straathoekwerkers (Maarten CAD registreerde nog niet)realiseerden 39 meer werkrelaties dan in 2009. Verder bereikten we 330 nieuwe gasten afgelopen jaar. Dat is iets meer dan ¼ de van totale groep. Dit zijn enerzijds contacten door de nieuwe straathoekwerksters Tine Seynaeve in Genk Zuid en Tina Wouters in Beringen en anderzijds werken de straathoekwerkers met een open houding naar nieuwe groepen/individuen in het werkgebied.
1. Wie zijn de gasten? •
Aantal
In deze registratie worden alleen de werkrelaties opgenomen. Een werkrelatie houdt in dat de straathoekwerkster al meerdere contacten had met de gast waarbij er gepraat werd rond één of meer leefdomeinen (dus niet alleen problemen). Daarnaast hebben de straathoekwerkers nog losse contacten met gasten die eerder als kennismaking of oppervlakkige contacten beschouwd worden. Op termijn zijn deze gesprekken de aanloop naar werkrelaties. De straathoekwerkers zijn gekend bij de gasten en zij weten dat ze bij hen terecht kunnen. De straathoekwerkers hadden in 2010 met 1120 gasten een werkrelatie. Een stijging dus van 39 gasten ten opzichte van 2009.
Registratie straathoekwerk Limburg 2010
Pagina 1
•
Geslacht
Man Vrouw Totaal
994 126 1120
89 % van de bereikte doelgroep zijn jongens, mannen.
•
Leeftijd
Leeftijd 7-17 j 18-20 21-25 26-30 31-40 41-60 60+ onbekend Totaal
aantal 187 158 188 130 194 177 10 76 1120
De doelgroep wordt vooral op straat bereikt. 48 % is 25 jaar of jonger . De -18 jarigen blijven zichtbaar op straat rondhangen en zijn een belangrijke doelgroep voor de straathoekwerkers naar jongeren. De + 30 jarigen worden vooral bereikt door de straathoekwerkers van CAD. We merken een tendens dat steeds meer gasten niet meer buitenkomen in de open ruimte. Bij problemen op persoonlijk vlak zijn zij dus minder bereikbaar, aanspreekbaar. Dit zijn tot heden de grenzen van het straathoekwerk.
• Inkomen Soort inkomen aantal Arbeid 309 Werkloos 176 Ziekenvergoeding/invalide 185 Tegemoetk.gehandicapten 3 Inkom.garantie ouderen 3 OCMW-steun 40 Pensioen 12 gevangenisarbeid 5 geen officieel inkomen 86 Inkomen via ouders 147 Onbekend 154 Totaal 1120
Registratie straathoekwerk Limburg 2010
Pagina 2
1/4 de van bereikte doelgroep was aan het werk, weliswaar meestal via interim of tijdelijke contracten. Deze situatie is dus zeer veranderlijk. Daarnaast leven 424 gasten van een vervangingsinkomen (omtrent 1/3 de) en hebben 86 gasten (+18 jarigen) geen officieel inkomen. Dit vertaalt zich ook in de individuele begeleidingen van gasten met meerdere individuele problemen waar maatschappelijke voorzieningen dikwijls geen blijf mee weten. De rest leeft nog bij de ouders en is schoolgaand:‘inkomen via ouders’ betekent dat deze jongeren nog bij de ouders wonen en geen eigen inkomen ontvangen.
Van 154 gasten zijn deze gegevens niet gekend. •
Bestaanszekerheid aantal boven Europese armoedegrens 321 gelijk aan Europese armoedegrens 42 onder de Europese armoedegrens 151 Onbekend; niet van toepassing 606
totaal
Hier zijn te veel gegevens onbekend. •
1120
Scholing
Richting
basisonderwijs Leercontract/deeltijds ASO TSO KSO BSO BuSO hoger niet-univ. Onderwijs universiteit geen diploma buitenlands diploma onbekend
Totaal
Aantal
22 58 25 101 2 147 37 26 3 38 4 657
1120
De meeste gasten hebben een diploma van maximum BSO. De lage kwalificatie op vlak van onderwijs wordt mede veroorzaakt door een verschillende factoren: gebroken gezin, opleiding van ouders, middelengebruik. Daardoor staan ze redelijk zwak op de arbeidsmarkt. Afgelopen jaar breidde het netwerk van straathoekwerk uit naar overleg met CLB over concrete jongeren en om mekaars aanbod beter te leren kennen. Dit blijft een belangrijk netwerk om verder aan te pakken. We hebben hier ook veel onbekende gegevens omdat de groep van CAD + 30 jaar is en deze gegevens over opleiding, school niet meer ter sprake komen. Registratie straathoekwerk Limburg 2010
Pagina 3
2. Contacten •
Aantal contacten
De straathoekwerkster had in 2010 met 1120 gasten in totaal 11744 contacten. Dit is een gemiddelde van 10,48 contacten per gast. Het geeft tegelijk aan dat straathoekwerk op een actieve en laagdrempelige wijze aanwezig is op straat en contacten uitbouwt met de doelgroep. De contacten beginnen met een kennismaking en worden verder uitgebouwd tot gesprekken over verschillende leefdomeinen en op termijn kunnen er ook individuele problemen worden besproken. De focus ligt NIET op problemen: ook interesses, vrije tijd, capaciteiten van gasten, gewone dingen worden uitgewisseld. •
Contactplaats
plaats
aantal
totaal
1120
straat/buiten café aan huis bureel residentieel jeugdhuis gevangenis Sociaal ontmoetingscentrum bushalte andere onbekend
557 307 33 23 3 53 7 100 7 16 14
De contacten, gesprekken vinden plaats in de leefwereld van de gasten. Dat is één van de kenmerken van straathoekwerk nl. contacten, gesprekken op straat. Het eerste contact wordt voor 90 % gelegd door de werkers zelf. Er zijn dus weinig doorverwijzingen naar het straathoekwerk. Straathoekwerk heeft als opdracht om zelf gasten door te verwijzen naar andere diensten of gasten terug aansluiting te laten vinden bij diensten.
3. Leefdomeinen •
Aantal
In de werkrelatie komen verschillende thema’s of leefdomeinen aan bod komen. Dit zijn interesses, ervaringen en problemen die de gasten aangeven en duidt onder andere op de integrale benadering van het straathoekwerk. Het schema hieronder geeft een overzicht van de besproken leefdomeinen voor 2010.
Registratie straathoekwerk Limburg 2010
Pagina 4
leefdomeinen aantal Emotioneel welzijn 3412 vrije tijd 3017 middelengebruik 1538 tewerkstelling 1375 Relaties 1039 Huisvesting 900 financieel 747 onderwijs/vorming 549 geestelijke gezondheid 411 fysieke gezondheid 354 Juridisch 352 administratie/info 223 minderjarigheid 84 Verblijf 27 Prostitutie 3 Totaal 14.031 druggebruik gaat.
In totaal zijn er afgelopen jaar 14.031 gesprekken geregistreerd met de gasten. Dit zijn gerichte gesprekken op meerdere leefdomeinen. Scoren hoog: emotioneel welzijn, vrije tijd, middelengebruik (= drugs en alcohol), tewerkstelling, relaties. Emotioneel welzijn is het verhaal van het algemeen welbevinden dat veel gasten brengen waar zij bij diensten, voorzieningen of binnen het eigen netwerk (vrienden, familie, wijk) niet (meer) bij terecht kunnen: hulp, zorg, aanbod is gespecialiseerd, in categorieën gevat en krijg je op afspraak. Vrije tijd hangt sterk samen met het rondhangen van jongeren in de open ruimte. Tewerkstelling blijft op meerdere vlakken het centrale thema voor de gasten vanaf 18 jaar. Uiteraard hangt dit samen met de andere leefdomeinen. Het middelengebruik blijft net zoals de vorige jaren verontrustend omdat de doelgroep voor het grootste deel onder de 25 jaar is en dat het dikwijls om problematisch
• Doorverwijzing, samenwerking Niet elk verhaal, vraag of gesprek hoeft een doorverwijzing. Meestal is luisteren voldoende: dit is zo voor 85 % van de leefdomeinen. In 105 situaties is er samengewerkt met een dienst of organisatie. Per geregistreerd leefdomein worden er meestal meerdere acties ondernomen door de straathoekwerker. Ondernomen actie aantal luisteren 10.766 Informeren/adviseren 1.581 Verwijzen 891 Praktische dienstverlening 362 Bemiddelen 164 Toeleiden 172 Samenwerking 34 Belangenbehartiging 34 Uitdelen preventief materiaal 5 Crisisinterventie 5 Onbekend 17 Totaal 14.031 Het werk van de straathoekwerker is vooral luisteren en ondersteunen! Op die manier is straathoekwerk voor veel gasten nog de enige positieve link met de samenleving. Door een aantal maatschappelijk evoluties (opdeling van diensten, specialisering, hogere drempels, …) kunnen gasten niet meer terecht met hun gewone verhalen, gesprekken. Registratie straathoekwerk Limburg 2010
Pagina 5
Deze aanloop schept vertrouwen en geeft ruimte om problemen te bespreken of vragen te kunnen formuleren. De straathoekwerkers hebben 3248 keer effectief samengewerkt met of diensten gecontacteerd in verband met individuele vragen van gasten. Deze brugfunctie is trouwens één van de voornaamste taken van straathoekwerk. Diensten waar shw mee samenwerkte Administratieve diensten Onderwijs/CLB Tewerkstelling Financieel (ook OCMW) Diensten huisvesting Geestelijke gezondheid Emotioneel welzijn Relationele omgeving Juridische diensten Vrije tijd Druggebruik Fysieke gezondheid verblijfsstatuut Jeugdzaken: Cbj; kind en gezin totaal
aantal 129 243 642 414 440 204 287 315 196 1.237 505 146 11 32 4801
Bovenstaande tabel geeft de brugfunctie weer naar andere maatschappelijke instellingen door oriëntering, toeleiding en doorverwijzing. In 4801 situaties is er samengewerkt met of doorverwezen naar andere diensten wat alleszins een sterke stijging is ten opzichte van vorig jaar. 4. Middelengebruik Het overzicht van het middelengebruik is belangrijk omdat het drug- en alcoholgebruik een belangrijke plaats inneemt in het leven van veel gasten die bereikt worden. Voor een grote groep heeft dit een sterke invloed op hun functioneren op andere leefdomeinen. •
Totaal aantal middelen
middel cocaïne XTC medicatie cannabis speed alcohol ghb heroïne methadon amfetamine
aantallen 99 12 44 312 60 237 5 125 109 30
Registratie straathoekwerk Limburg 2010
Pagina 6
benzodiazepines Paddo’s gokken anabolen Andere Totaal
58 2 10 3 61 1.167
Bovenstaande tabel gaat over 585 gasten of iets meer dan de helft van de totale groep die we bereiken die drugs gebruikt of waarvan de straathoekwerker weet dat hij/zij drugs gebruikt. Een aantal gasten gebruiken meerdere drugs wat verklaart dat er 1167 middelen gemeten worden voor 585 gasten. De ‘zwaardere’ middelen zoals heroïne, cocaïne, medicatie, methadon en alcohol wordt vooral gebruikt door de oudere groep van de CAD straathoekwerkers. Cannabis, speed, XTC zit bij de jongere groepen. Vooral cannabis en speed is verontrustend hoog gezien de gebruikers dikwijls minderjarig zijn waardoor het product en wijze van gebruik meer risico inhoudt. •
Frequentie gebruik
frequentie aantallen meermaals daags 193 dagelijks 401 2-6 keer per week 282 maandelijks 96 Andere 26 Onbekend 182 totaal 1.167 Meer dan 75 % van de middelen worden meermaals per week gebruikt wat op zijn minst kan wijzen op een risicovol gebruik. • Aard gebruik aard gebruik aantallen gebruik 299 misbruik 206 afhankelijkheid 185 onbekend 477 totaal 1.167 Voor bijna 400 gasten of 34 % van de doelgroep stellen we misbruik of afhankelijkheid vast. Dit uit zich in de psychische klachten van gasten, het slechte functioneren op school en werk en heeft zoals hoger aangegeven invloed op het ganse functioneren van de gasten. Dit druggebruik is voor de gasten een uitlaatklep, ontspanning wat op termijn voor een aantal kan leiden tot verslaving of allerlei klachten. Registratie straathoekwerk Limburg 2010
Pagina 7
Vanuit preventief oogpunt (gezondheid en weinig perspectief) maken we ons wel zorgen voor de effecten van het druggebruik bij erg jonge gasten.
5. Activiteiten.
Straathoekwerk wordt door de buitenwereld vooral beschouwd als individueel werk. Dit is gedeeltelijk zo. Gasten tussen de 14 en 25 jaar hangen veel samen in groepjes. Bij oudere gasten zijn dit kleinere groepjes of stappen gasten alleen door de straten. Ze trekken veel samen op met vrienden, vriendinnen; ze zoeken mekaars gezelschap op. De eerste contacten van de straathoekwerkers met jonge leeftijdsgroepen gebeuren bijna altijd met groepen. Geleidelijk worden werkrelaties uitgebouwd met individuen. De groep is voor alle gasten belangrijk voor hun sociaal netwerk. Daar kunnen zij zichzelf zijn maar ook heelwat vaardigheden leren. Daarom nemen straathoekwerkers regelmatig het initiatief om samen met gasten activiteiten op te zetten. We hanteren daarbij enkele regels om een optimale betrokkenheid van de gasten te garanderen: korte activiteiten, voorstel/idee moet gedragen zijn, gasten werken mee aan voorbereiding/uitvoering/nawerking, lage kost van de activiteit, gasten doen zelf een financiële bijdrage. In 2010 zijn 11 activiteiten georganiseerd door straathoekwerkers met gasten waarbij er in totaal 168 gasten hebben deelgenomen. 26 gasten waren bij deze initiatieven organisator of mede-organisator. De activiteiten: Actio Parc en bbq (georganiseerd door LiSS voor 5 projecten straathoekwerk met jongeren); basketmatch; straatbarbeque en voetbal Ham; bezoek mijn Blegny; graffiti en barbeque Hamont; Klimmen; Sex and stuff; Summer soccer; 2 keer deelname aan voetbaltornooi; zaalvoetbal. Daarnaast namen een aantal straathoekwerkers met gasten nog deel aan activiteiten die door organisaties in het eigen netwerk werden georganiseerd. Tot slot DEZE GEGEVENS TONEN
AAN DAT HET STRAATHOEKWERK IN
LIMBURG EEN GOEDE
ANTENNE IS VAN EEN AANTAL KWETSBARE GROEPEN DIE ZICH IN DE OPENBARE RUIMTE BEWEGEN. HUN SITUATIE, BEHOEFTEN WORDEN IN BEELD GEBRACHT.
STRAATHOEKWERK GAAT EERST LUISTEREN EN MENSEN ONDERSTEUNEN. INDIEN NODIG EN
GEWENST WORDEN ER SAMEN MET GASTEN STAPPEN GEZET NAAR VERANDERING OF WORDEN ZIJ DOORVERWEZEN OF BEGELEID NAAR ANDERE MAATSCHAPPELIJKE INSTELLINGEN.
OP DIE MANIER MAKEN WE VERBINDING MET DIENSTEN VAN DE SAMENLEVING.
HET NETWERK EN HET HULPVERLENINGS- EN DIENSTENAANBOD ROND KWETSBARE GASTEN IS DIKWIJLS ONTOEREIKEND; ANDERE VOORZIENINGEN ZIJN NOG TE
HOOGDREMPELIG OF DOOR HUN SPECIALISATIE ONBEREIKBAAR VOOR DE MEEST KWETSBAREN.
DEZE CIJFERS GEVEN EEN KWANTITATIEF BEELD VAN HET STRAATHOEKWERK. HET ECHTE
WERK OMVAT VEEL MEER EN KAN GEDUID WORDEN MET VERHALEN (ZIE
STRAATVERHALEN)EN BEELDEN MAAR WORDT VOORAL LEVEND MET SUCCESSEN, MET SOLIDARITEIT TUSSEN GASTEN, MET FRUSTRATIES, ONMACHT, ONTROERENDE EN
SCHRIJNENDE SITUATIES…
MEI
2011
.
Registratie straathoekwerk Limburg 2010
Pagina 8
