Stemklachten. Verbouwing. Assertiviteitstraining. Posttraumatische stressstoornis (PTSS) Q-koorts. en meer... Patiëntenkrant

Stemklachten

Verbouwing Assertiviteitstraining Posttraumatische stressstoornis (PTSS)

Q-koorts en meer...

37

Patiëntenkrant 2010 nummer 37

De patiëntenkrant is een uitgave van het GEZONDHEIDSCENTRUM ‘DE VIER KWARTIEREN’ Oisterwijkstraat 2, 5283 CN Boxtel Van de diverse onderdelen werken hieraan mee:

Huisartsenpraktijk Algemeen Maatschappelijk Werk Vivent (Thuiszorg) Logopedie Fysiotherapie Namens de patiënten

Marjo Janssen Marieke Dijkshoorn Jeanne Croijmans Petra Aelbers Hans Sluijters Theo Platel Ton Hulsen

675715 612020 685537 624266 675142 684953

Wensen en reacties kunt U kwijt in de daarvoor bestemde ideeënbus in de hal van het Gezondheidscentrum Inhoudsopgave nummer 37 onderwerp

pagina

Q-koorts

2

Verbouwing huisartsenpraktijk

3

Stemklachten

4

Goede websites, een keuze uit vele

5

Leer opkomen voor jezelf in assertiviteitstraining

6

Vivent plus: zorg goed voor uzelf

7

Even voorstellen: Anneke Hustings, oefentherapeut Cesar Inge Davids, fysiotherapeut

8 8

Zorgprogramma Obesitas

9

Posttraumatische stressstoornis (PTSS)

10

POH-GGZ Praktijk Ondersteuner Huisarts en Geestelijke Gezondheids Zorg

11

In 2010 directe toegang fysiotherapie

12

Cranio-mandibulaire dysfunctie

12

De relatiebeheerder van Vivent: voor al uw zorgvragen

14

Triple-P: Pesten

16 1

Q-koorts Q-koorts is een infectieziekte die sinds 1935 bekend is in Australië. Sinds 2007 komt in Nederland de ziekte Q-koorts in toenemende mate voor, vooral In Brabant. Dit heeft te maken met het grote aantal geiten in deze provincie. In Nederland heeft Brabant de grootste geitdichtheid per vierkante km. Met name geiten, maar ook andere dieren waaronder vogels, kunnen de bacterie die Q-koorts veroorzaakt bij zich dragen. De bacterie verspreidt zich vooral tijdens het lammeren. Via placenta en (droge)mest komt de bacterie in de lucht en kan dan ingeademd worden. Juist door verspreiding via de lucht kan iedereen, die in de buurt van besmette bedrijven komt, een infectie oplopen (wandelaars,fietsers). Indien bij een bedrijf Q-koorts wordt vastgesteld, krijgt iedereen die in een straal van 5 km van dat bedrijf woont een brief van de GGD. De vraag is natuurlijk wat je daar mee moet. In ieder geval zou je wandelen en fietsen in de buurt van zo’n besmet bedrijf kunnen vermijden. Overigens wordt ruim de helft van de mensen die een besmetting oploopt niet ziek! Diegenen die wel ziek worden krijgen griepachtige klachten: koorts, hoofdpijn, hoesten. De klachten ontstaan twee tot drie weken na de besmetting en kunnen duren tot 6 weken. Met een antibioticumkuur van twee tot drie weken genezen de meeste mensen goed. Wel is het zo dat men hierna langdurig last kan houden van vermoeidheid. Besmetting kan worden vastgesteld via bloedonderzoek. Overigens is de interpretatie van laboratoriumuitslagen niet altijd gemakkelijk. 2

Een groter gevaar lopen mensen met een verminderde weerstand zoals bijvoorbeeld zwangeren en mensen die een hartklepafwijking hebben en/of een hartoperatie hebben ondergaan. Deze moeten zich bij twijfel zeker melden bij de huisarts. Chronische Q-koorts is een zeldzame, maar wel vervelende vorm van Q-koorts, die sluimerend begint. Deze komt voor bij 1-3% van alle patiënten. Het betreft bijna altijd patiënten met verminderde weerstand. Symptomen zijn benauwdheid, koorts, transpireren, vermoeidheid, vermageren. Vaccinatie van dieren vindt momenteel op grote schaal plaats. Vaccin voor mensen bestaat wel in Australië maar is in Nederland nog niet toegestaan op moment van dit schrijven (april 2010). De gezondheidsraad is bezig de veiligheid en werkzaamheid van dit vaccin te onderzoeken. Samengevat: De Q-koorts heeft afgelopen jaren gezorgd voor veel onrust. Paniek is mijns inziens niet nodig. Mijdt fietsen en wandelen niet, hooguit de omgeving van een besmet bedrijf (voor zover bekend!). Raadpleeg bij klachten welke kunnen passen bij Q-koorts uw huisarts. Dit geldt

vooral voor bovengenoemde categorie mensen met verminderde weerstand. De meeste mensen die een besmetting hebben opgelopen genezen goed. Een enkeling treft het helaas minder goed. Aan vaccins voor mensen wordt gewerkt. Diervaccinatie vindt nu plaats. Discussie over megabedrijven en de eventuele gevolgen voor de gezondheid, wordt op een ander niveau gevoerd.

Tot slot: enkele ziekenhuizen, het Jeroen Bosch ziekenhuis als eerste, hebben een speciale polikliniek geopend voor mensen met chronische Q-koorts. Marcel van Roosmalen, april 2010

Verbouwing huisartsenpraktijk Deze zomer wordt er begonnen met de verbouwing van de huisartsenpraktijk. Het zal heel rommelig worden. We hopen natuurlijk de overlast voor de patiënten zo veel mogelijk te beperken. Dat geldt uiteraard ook voor de onvermijdelijke geluidsoverlast. Maar ja, altijd moet het eerst een rommel worden voor het weer netjes wordt. De huidige wachtkamers worden spreekkamers voor de praktijkondersteuners Franka Kivit en Paul Handgraaf. Ook de huisarts in opleiding zal af en toe in een van die kamers spreekuur houden. De vergaderzaal (de zaal waar je tegenaan loopt als je ons gezondheidscentrum binnen komt en rechtdoor zou lopen) wordt wachtruimte. De balie wordt vernieuwd waardoor er veel meer privacy voor de mensen is. We hopen dat het heel mooi wordt en weer helemaal van deze tijd. Marjo Janssen, huisarts 3

Stemklachten In Nederland werken meer mensen met hun stem dan met hun handen. Dagelijks gebruik je je stem veelvuldig. Pas als de stem het niet goed doet, merk je hoe vaak je je stem nodig hebt. Mensen die in hun beroep veel moeten spreken maar ook popconcertbezoekers, cafébezoekers en iedereen die regelmatig over lawaai heen moet schreeuwen op het sportveld of in de fabriekshal loopt de kans op stemproblemen. Voor de stem geldt: hoe meer of hoe harder je moet praten, hoe sneller je last kunt krijgen van je stem. Overschrijd je je eigen grens dan forceer je je stem en dan wordt je hees. Er is een grote hoeveelheid aan symptomen die kunnen wijzen op het ontstaan van stemklachten. Toenemende klachten van een droge keel na het praten, een branderig gevoel, het regelmatig gaan kuchen tijdens of voor het spreken, af en toe een lichte heesheid na spreken of zingen, vermoeidheid of pijn. Als deze klachten een keer voorkomen na een feest, eenmalige belasting, is dat niet direct een probleem. Als dat steeds vaker voorkomt en op een gegeven moment zelfs constant is, dan moet dat signaal niet meer genegeerd worden. Bij een stoornis van de stem, een stemstoornis, is er een afwijkende klank van de stem aanwezig. Deze stemstoornis kan bij de uitoefening van een beroep of in het sociale verkeer problemen opleveren. Veel hangt af van de mate waarin de stem gebruikt moet worden. Iemand die weinig hoeft te spreken in zijn werk zal de stem minder belasten dan iemand met een spreekberoep. De stembelastbaar4

heid verschilt bovendien per individu. Een stemstoornis kan zowel door organische als door niet-organische afwijkingen veroorzaakt worden. Een KNO-arts kan door onderzoek van de stemplooien vaststellen of er sprake is van een organische of niet-organische oorzaak. Voorbeelden van organische afwijkingen zijn stemplooiknobbeltjes, oedeem, stemplooiverlammingen. We noemen stemstoornissen functioneel als er geen organische afwijkingen aanwezig zijn. De mogelijkheden van een stem hangen nauw samen met de anatomie en bouw van het strottenhoofd. Een in aanleg zwak gebouwd stemorgaan maakt dat de stem weinig belastbaar is. De oorzaak van een functionele stemstoornis kan een onjuist stemgebruik zijn door b.v. een slechte coördinatie van

adem en stemgeven. Ook door langdurig of intensief stemgebruik kan de kwaliteit van de stem verminderen waardoor mogelijk compensatiemechanismen in werking worden gesteld. Deze stemstoornissen beginnen meestal geleidelijk en verergeren bij stembelasting. Stemstoornissen worden behandeld door een logopedist. De behandeling kan bestaan uit advisering over het stemgebruik, het aanleren van juiste stemtechnieken, koppeling van adem en stem en het leren gebruiken van de stem met de juiste toonhoogte, het

juiste volume en een minimale inspanning. Vaak kunnen stemklachten goed worden verholpen soms in combinatie met behandeling bij een KNO-arts. In de Groepspraktijk Logopedie in de Vier Kwartieren behandelt Petra Aelbers de mensen met stemklachten. Voor behandeling is een verwijzing van een arts nodig. Dit kan een huisarts of KNO-arts zijn. Interessante websites over stem zijn www.ieder1stem.nl www.logopedie.nl/site/stem of www.mijnstem.nl.

GOEDE WEBSITES, een keuze uit vele Deze patiëntenkrant bevat weer boeiende informatie. Uiteraard kunt u tegenwoordig hele interessante informatie vinden via internet. Het is niet altijd gemakkelijk uit te maken welke sites goed zijn en welke niet. Ik kan u drie sites in ieder geval aanbevelen. • De site www.kiesbeter.nl (van het RIVM) bevat goede algemene medische informatie. • De site www.kankerwiehelpt.nl (van het IKO) omvat goede informatie over kanker in eerste instantie regionaal voor ZuidoostNederland bedoeld. • De site www.nfk.nl/verwijsgids/vakantie (van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties) beval veel goede informatie, o.a. ook over aangepaste vakanties voor zieken en mindervaliden. Ik hoop dat u hier uw voordeel mee kunt doen! Marjo Janssen, huisarts 5

Leer opkomen voor jezelf in assertiviteitstraining Het valt niet altijd mee om voor jezelf op te komen. Thuis, op het werk, in de winkel of op straat komt iedereen wel eens in situaties terecht, waarbij een vlotte reactie wordt verwacht. Sommige mensen vinden het moeilijk om anderen duidelijk te maken wat ze zelf willen, denken of voelen. Voor hen organiseert het Algemeen Maatschappelijk Werk Boxtel een assertiviteitstraining. Voorbeelden Omgaan met anderen en opkomen voor jezelf is niet altijd even makkelijk. Dat blijkt uit onderstaande voorbeelden. • Op je werk krijg je extra werk toebedeeld waardoor de druk te groot wordt; je accepteert en blijft beleefd, maar thuis reageer je die frustratie af. • Je partner houdt een verhaal over wat zij heeft meegemaakt; je luistert niet omdat je met andere dingen bezig bent. Je partner wordt boos omdat je er niet voor haar bent. • Je gaat samen met iemand naar het theater terwijl je liever naar de bioscoop was gegaan; je durft dat niet te zeggen uit angst dat die ander je niet meer aardig vindt. Deze en talloze andere situaties overkomen iedereen wel eens. Sommigen hebben er last van dat contacten niet zo goed verlopen als ze zouden willen. Juist voor hen zou de training een uitkomst zijn. De training In 10 bijeenkomsten wordt men getraind in onder andere het beter leren luisteren, leren zeggen wat je precies bedoelt, het uiten en ontvangen van complimentjes en het “nee” durven zeggen. De cursus zal bestaan uit maximaal 12 deelnemers (minimum leeftijd 18 jaar). 6

De assertiviteitscursus begint op maandag 20 september 2010 en bestaat uit 10 bijeenkomsten. Deze zijn wekelijks op maandagavond van 19:00 uur tot uiterlijk 21:30 uur in het gebouw van Delta, Stichting Welzijn Boxtel. (Met uitzondering van 1 bijeenkomst, deze zal plaatsvinden op woensdag 27 oktober, de tijd blijft ongewijzigd). De kosten voor deelname aan de cursus bedragen €  35,-. Meer weten of aanmelden? Bent u geïnteresseerd, wilt u meer informatie of wilt u zich aanmelden voor de assertiviteitscursus? Dan kunt u contact opnemen met het Algemeen Maatschappelijk werk, op werkdagen van 9.00 tot 10.00 uur via telefoonnummer: 0411614666. Na aanmelding volgt een kennismakingsgesprek waarin een aantal zaken met betrekking tot de cursus wordt besproken. Deelname gebeurt op volgorde van aanmelding.

Vivent Plus: zorg goed voor uzelf De meeste mensen kennen Vivent van thuiszorg, kraamzorg, jeugdgezondheidszorg en de zorg binnen verpleeg- en verzorgingshuizen. Misschien heeft u al eens hulpmiddelen of verpleegartikelen van Vivent geleend. Maar Vivent biedt meer. Onder de naam Vivent Plus biedt Vivent extra zorg, voordeel en gemak. Vivent Plus is er voor iedereen. Als u lid wordt, heeft u bovendien een streepje voor. Plezier en gemak Vivent Plus staat voor variatie, plezier en gemak. Wordt u al een dagje ouder? Of komt u door uw drukke gezinsleven niet aan bepaalde zaken toe? Dan kunt u de services van Vivent Plus inschakelen. Van tuinman tot pedicure en van stoelmassage tot verhuisservice: er zijn allerlei diensten die het leven gemakkelijker maken.

aantrekkelijke korting deelnemen aan de cursussen van Vivent Plus. Of een beroep doen op één van de handige services. U krijgt bovendien voordeel op de artikelen in het assortiment van de Thuiszorgwinkels. Daarnaast kunt u tegen gereduceerde tarieven gebruikmaken van Vivent Alarmering. Het is zelfs mogelijk dat u korting krijgt op uw zorgverzekering.

Aanbod van Vivent Plus Allereerst zijn er de cursussen: stuk voor stuk leuke, leerzame en bijzonder nuttige bijeenkomsten voor iedereen van jong tot oud. Daarnaast biedt Vivent Plus veel praktische services, bijvoorbeeld de wasen strijkservice, die de vuile was ophaalt en enkele dagen later keurig gewassen en gestreken terugbrengt. Of een tuinman, zodat klanten op die spaarzame vrije momenten in de tuin kunnen genieten in plaats van erin te werken. Maar ook een pedicure of een masseur. U kunt bovendien bij Vivent Plus terecht voor Vivent Alarmering en de Vivent Maaltijdservice. Wilt u verzorgings- en verpleegartikelen lenen, huren of kopen? Dan kunt u terecht in de Vivent Thuiszorgwinkels.

Kosten en lidmaatschap Lid worden van Vivent Plus is eenvoudig en niet duur. Op de website www. vivent.nl vindt u alle informatie over de diensten, kosten en mogelijkheden. Het lidmaatschap van Vivent Plus loopt per kalenderjaar en geldt voor het hele huishouden. Niet alleen u, maar ook uw huisgenoten profiteren dus van de voordelen. Uw lidmaatschap wordt ieder jaar automatisch verlengd, behalve als u het vóór 1 oktober schriftelijk opzegt. Meer weten? Kijk op www.vivent.nl of bel met 0900 - 515 25 35.

Lid worden van Vivent Plus Lid worden van Vivent Plus levert tal van voordelen op. Zo kunt u bijvoorbeeld met

Word nu lid van Vivent Plus en profiteer van korting en andere voordelen! Lid worden van Vivent Plus is heel simpel. U heeft twee mogelijkheden: • Ga naar www.vivent.nl en vul het aanmeldformulier in. • Bel met 0900 - 515 25 35. 7

Even voorstellen Anneke Hustings, Oefentherapeut Cesar Mijn naam is Anneke Hustings en ik ben beginnend Oefentherapeut Cesar. Vanaf Juni zal ik werkzaam zijn bij Fysio Sluijters. Mijn functie hier zal zijn om als Cesar therapeut het team te ondersteunen. De combinatie fysiotherapie en oefentherapie Cesar zorgt ervoor dat de patiënt een volledig zorgpakket krijgt wat tot een efficiënter herstel leidt. Door de flexibele omgang binnen de praktijk kan de patiënt de juiste zorg krijgen die op dat moment nodig is, om het herstel in een stijgende lijn te houden. Voor de mensen die niet bekend zijn met Oefentherapeut Cesar heb ik hieronder een korte uitleg: Oefentherapie Cesar is een paramedische behandelmethode, gericht op behandeling

en voorkoming van klachten ten gevolge van een onjuist houdings- en bewegingspatroon, al dan niet veroorzaakt door een bepaalde afwijking of ziekte. Tijdens het onderzoek kijken we naar de opbouw van het gehele lichaam en het functioneren hiervan. Afhankelijk waar de klacht zit en wanneer deze optreedt, zullen ook de verschillende houdingen die hieraan gerelateerd zijn worden bekeken. Verder zullen eventuele hobby’s, werk en sporten meegenomen worden in het onderzoek en het uiteindelijke behandelplan. Tijdens de behandelingen is het eerste doel uw hulpvraag te behandelen. Doormiddel van oefeningen en houdingen wordt er hieraan gewerkt. Met name de houdingen worden zo realistisch mogelijk behandeld, door te kijken naar de daadwerkelijke situatie. Dit kan zowel thuis als op uw werk zijn. Mocht u vragen hebben bel of kom gerust een keer langs. Vriendelijke groet, Anneke Hustings

Even voorstellen Inge Davids, fysiotherapeute Ik ben Inge Davids, 21 jaar oud en ben bijna afgestudeerd voor de opleiding fysiotherapie. Ik woon op kamers in Tilburg, maar kom oorspronkelijk uit Haaren, waar ik ook nog veel te vinden ben. Mijn grootste hobby is paardrijden. Dit doe ik al 11 jaar. Ik rij nu ongeveer 3 dagen per week in Oisterwijk in de bossen. Vooral op zaterdag en zondag ben ik vaak de hele dag bij de 8

paarden te vinden. Ik begeleid ook bosritten voor mensen die paarden huren. Ook sport ik bij de Universiteit van Tilburg. Ik zit daar bij de studenten handbal- en beachhandbal vereniging, en soms ga ik fitnessen. Verder ben ik wekelijks enkele keren in de kroeg te vinden en vind het heerlijk om gezellig met vrienden leuke dingen te doen! Naast al die leuke bezigheden ga ik vanaf 9 juli werken bij fysiotherapie FysioSluijters, maar voor die tijd zullen jullie mij daar ook al vast wel tegenkomen! Ik kom hier werken omdat ik het leuk vind om in een groot team te werken en omdat ik

de mogelijkheid krijg om intern veel te leren van de collega’s. Ook vind ik multidisciplinair samenwerken erg belangrijk in het vak. Ik heb het gevoel dat FysioSluijters dit aan mij

kan bieden en daarom kom ik met plezier het team versterken! Tot ziens. Groetjes Inge Davids

Zorgprogramma Obesitas Gezondheidscentrum De Vier Kwartieren is gestart met een zorgprogramma Obesitas. Wat is Obesitas? Obesitas (overgewicht) is een chronische ziekte waarbij een zodanige vetstapeling in het lichaam bestaat dat dit aanleiding geeft tot gezondheidsrisico’s. Obesitas komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Overgewicht komt vaker voor bij mannen. Het percentage kinderen met overgewicht is de laatste 25 jaar verdubbeld. Ziekten die vaker voorkomen bij mensen met overgewicht en obesitas zijn: harten vaatziekten, verschillende vormen van kanker, galziekten, artrose, ademhalingsproblemen, jicht, infertiliteit, menstruatiestoornissen en foetale defecten. Hoe groter het overgewicht hoe hoger het risico op deze ziekten. De BMI (Body Mass Index) en buikomvang wordt gemeten bij alle mensen die bekend zijn met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, bij patiënten met een hulpvraag op gebied van gewichtsbeheersing of bij aan obesitas gerelateerde klachten of aandoeningen.

Bij alle patiënten met obesitas is afvallen noodzakelijk. De patiënten worden hiervoor via de huisarts verwezen naar de diëtiste. Ook worden de patiënten eenmalig naar de fysiotherapeut verwezen voor een beweegadvies. Tijdens het eenmalig consult worden de klachten, verwachtingen en doelstellingen van de patiënt geïnventariseerd. Van daar uit geeft de fysiotherapeut de patiënt een advies over een passend beweegprogramma. Dit programma kan zelfstandig zijn of onder begeleiding van de fysiotherapeut. Kinderen met obesitas worden doorverwezen naar de kinderarts. In samenspraak met de huisarts zal nader onderzoek worden verricht naar comorbiditeit (red.: het tegelijkertijd aanwezig zijn van verschillende aandoeningen bij een patiënt). Gezamenlijk komen kinderarts en huisarts tot een advies voor een adequate behandeling.

Het zorgprogramma richt zich op patiënten met obesitas. Dus geselecteerd U kunt een afspraak maken met Uw huisworden mensen met een BMI van 30 arts als dit beweegprogramma op U van kg/m2 en meer. toepassing is. 9

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) Mensen die een angstige gebeurtenis hebben meegemaakt, zoals oorlogsgeweld, seksueel misbruik, mishandeling of een ernstig ongeluk, kunnen deze ervaring steeds opnieuw beleven. Als de schokkende gebeurtenis niet goed wordt verwerkt, kan men een angststoornis ontwikkelen. Dat uit zich onder meer in flashbacks, nachtmerries, depressies, concentratiestoornissen en hevige schrikreacties. Duurt deze toestand langer dan drie maanden, dan spreekt men van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Soms krijgen mensen pas na maanden of jaren last van de traumatische ervaring en kan het een ingewikkelde puzzel zijn uit te zoeken waardoor deze angststoornis is ontstaan. PTSS veroorzaakt een aantal klachten die het slachtoffer behoorlijk beperken in het dagelijks leven. Waarom de een meer kwetsbaar is dan de ander is niet duidelijk. Erfelijkheid lijkt een rol te spelen, net zoals opvoeding en ervaringen in het verleden. Wat zijn de verschijnselen? Mensen met een PTSS zijn vaak prikkelbaar, kunnen snel en hevig schrikken, zich niet goed concentreren, zijn vermoeid of hebben last van onverwachte woedeuitbarstingen. Ze hebben weinig belangstelling voor de omgeving, voelen zich minderwaardig en zijn vaak somber en lusteloos. Sommigen proberen de gebeurtenis te verdringen of te ontkennen en vluchten weg in hun werk, in drank of drugs. Wat kan men zelf doen? • Het bijhouden van een dagboek kan helpen. Men kan de gebeurtenis beschrijven, net zoals de angsten, nachtmerries, wat er precies gebeurt als men 10

angstig is (waar bent u bang voor? Wat voelt u? Hoe reageert u daar dan op? En wat onderneemt u zelf?). • Het kan helpen angstgevoelens met een vertrouwd iemand te delen. • Wandelen, fietsen of sporten kan afleiden • Ademhalingsoefeningen doen die ontspannend werken, meditatie, yoga. Geneesmiddelen Er zijn ook geneesmiddelen die kunnen helpen bij een ernstige angststoornis. • Antidepressiva. Medicijnen tegen depressies (fluvoxamine, profetie, chloripramine of migraine). Deze middelen werken pas na ongeveer zes weken. Ze zijn niet verslavend en de bijwerkingen zijn mild en meestal van voorbijgaande aard. Vaak worden deze middelen zes tot twaalf maanden voorgeschreven. • Kalmeringsmiddelen. Om in de tussentijd de ergste angsten te kunnen bedwingen kan het nodig zijn kalmeringsmiddelen voor te schrijven (Diazepam of Oxazepam). Deze middelen werken wel versuffend en verslavend, zodat ze slechts een of twee weken kunnen worden gebruikt.

Gesprekken Soms blijkt dat hulp van een psycholoog nodig is bij het onderzoeken en aanpakken van het probleem en het vinden van nieuw evenwicht (gedragstherapie). Deze behandeling werkt het best in combinatie met antidepressiva. Bij de Vier Kwartieren kunt u voor hulp terecht bij een Praktijk Ondersteuner, zie hieronder.

Meer lezen over PTSS? Diagnose: Post Traumatisch Stress Syndroom: De schijn van alledag Karel van der Esch 166 pagina’s Uitgeverij Elmar, maart 2009 ISBN 9789038919096 Ik ben er kapot van C. Mittendorff en E. Muller (2000) ISBN 9053523081 Trauma en Herstel J.L. Herman (2002) ISBN 9028416536

POH-GGZ

gesprek aan met de patiënt om dan samen te kijken wat er aan de hand is en wat er eventueel moet gebeuren. De vraVanaf 2000 werkt er een Sociaal Psygen van de huisarts zijn erg breed en kunchiatrisch Verpleegkundige (S.P.V.) bij nen gaan over onduidelijkheid van een de vier kwartieren. diagnose, medicatie advies, advies over Sinds 1 januari 2009 vindt de zorg– verwijzing enz.. Ook zijn er vragen voor verzekeraar dat er meer uniformiteit moet een kortdurende begeleiding/behandekomen in huisartsenpraktijken waardoor ling. Een enkele keer komt het voor dat de functie van de Sociaal Psychiatrisch er vragen komen over langer durende Verpleegkundige veranderd is naar begeleiding. Deze is dan gericht op het POH-GGZ. De afkorting POH staat voor laag frequent, langdurig ondersteunen bij Praktijk Ondersteuner Huisarts en GGZ complexe problematiek. staat voor Geestelijke Gezondheids Zorg. De functie bestaat naast de functie van Voor de verwijzing naar andere instanPOH-S(omatiek), welke zich richt op ties wordt er eerst gekeken welk traject het minst belastend is. Begeleiding of lichamelijke problematiek. behandeling door een maatschappelijk Bij de vier kwartieren zijn Franca Kivit en werkende of een psycholoog in de eerste Paul Handgraaf beide POH-S. De POH- lijn heeft dan de voorkeur. GGZ is breed opgeleid in de psychiatrie dan wel psychologie. Hij of zij werkt in Voor de meer complexe problemen en de praktijk van de huisarts om bij allerlei psychiatrie wordt er verwezen naar een vragen over psychische behandeling de psychotherapeut danwel een psychiahuisarts te kunnen adviseren danwel een ter. In eerste instantie naar een eerste behandelings- of begeleidingstraject in lijns instelling. Bij enige twijfel of voor groepsbehandeling wordt vaker naar een te zetten. tweede lijns gezondheidsinstelling zoals Vaak is het zo dat de huisarts vragen bijvoorbeeld de Reinier van Arkelgroep heeft over een patiënt en deze dan door- of PsyQ verwezen. stuurt naar de POH-GGZ. Deze gaat het Harry Hoeijmakers, POH-GGZ 11

In 2010 directe toegang fysiotherapie Wat betekent dat voor u? Ook in 2010 heeft u géén verwijsbriefje nodig voor de fysiotherapeut. Natuurlijk, u mag nog altijd eerst een afspraak maken bij de huisarts. Maar het hoeft in principe niet meer. Dat heeft voordelen. Zo komt u ‘direct’ bij de specialist in beweging terecht. Zodat u weer ‘direct’ kunt beginnen met werken aan uw herstel. De huisarts blijft de centrale rol spelen in de coördinatie van uw zorg. De fysiotherapeut zal de huisarts blijven informeren, tenzij u aangeeft dat u dat niet wenst. Als u besluit rechtstreeks naar de fysiotherapeut te gaan, dan voert deze eerst een zogenaamde screening

uit. Dit betekent dat hij eerst vaststelt of u bij de fysiotherapeut aan het juiste adres bent. Zo niet, dan kan hij u bijvoorbeeld doorsturen naar de huisarts. Wanneer u wel behandeld kan worden door de fysiotherapeut, dan kan hij, of één van zijn collega’s, in overleg met u aan de slag. En dat is wel zo prettig. Immers, hoe sneller u behandeld kunt worden, hoe sneller u herstelt.

cranio-mandibulaire dysfunctie (cmd) CMD staat voor Cranio (schedel) Mandibulaire (onderkaak) Disfunctie (stoornis) en heeft betrekking op pijn die uitgaat van het bewegingsapparaat van het kauwstelsel. De onderkaak (mandibula) en de schedel (cranium) zijn zeer nauw met elkaar verbonden door het linker en rechter kaakgewricht. Als deze verbinding uit balans is, kunnen de volgende klachten optreden; ‘knappende’ kaakgewrichten, tandenknarsen, oorpijn, hoofdpijn, uitstralende pijn naar het hoofd-halsgebied, duizeligheid, vermoeide of gespannen kauwspieren en pijn tijdens o.a. kauwen, gapen en praten. Voorts kunnen bruxisme, nagelbijten, lipbijten, kauwgom kauwen voor overbelasting van de kauwspieren zorgen. 12

Bruxisme is het op elkaar klemmen van de kaken en tandenknarsen. Veel mensen zijn zich niet bewust van het feit dat ze dit onder invloed van stress doen. Het kan ook ’s nachts in de slaap gebeuren. Ook een operatie of het langdurig met de mond open zitten bij tandarts/orthodontist kan openingsproblemen geven. Bij de volgende problemen raden wij aan het craniomandibulaire therapieconcept te kiezen: Problemen in mond- en gezichts–gebied • Mond- en gezichtspijn • Kaakklachten • Craniomandibulaire dysfunctie • Costen syndroom

• Discusproblemen in het kaakgewricht • Tandenknarsen en klemmen • Myofasciale storingen in het kauwsysteem • Myoarthropathieën van het kauwsysteem

Massage van de nek- en kauwspieren of een fysiotherapeutische applicatie wordt vaak toepast om deze spieren te ontspannen, de doorbloeding te verbeteren en de pijn te verminderen. Craniomandibulaire therapie wordt bij FysioSluijters toegepast door Hélène Groeneveld. Zij is gespecialiseerd in craniomandibulaire therapie. CMD maakt deel uit van de algehele fysiotherapie of manuele therapie.

Logopedie als aanvulling Als CMD samengaat met verkeerde mondgewoontes zoals afwijkend slikken, verkeerde tongpositie en spraakProblemen in het hoofdgebied of stemproblemen, dan is logopedische • Cervicogene(nek) hoofdpijn therapie ook een mogelijkheid. De logo• Duizeligheid, vertigo pedist bekijkt deze klacht ook altijd in een • Spanningshoofdpijn groter verband (houding, spanningen) • Migraine Individueel wordt bekeken wat de beste • Schedeltrauma therapiemogelijkheden zijn. Overleg met • Oorruis(tinnitus), atypische oorpijn, Ge- Fysiotherapie, tandarts of orthodontist zichtsasymmetrie vinden plaats indien nodig. • Atypische aangezichtspijn In de Groepspraktijk Logopedie behan• Atypische hoofdpijn delt Petra Aelbers deze klachten. • Oor- en gezichtspijn Fysiotherapie De therapie houdt zich dan ook vooral bezig met het aanpakken van alle gevolgen van bovenstaande problemen aan het kaakgewricht,de schedel en de nek. Het doel van de behandeling op stoornisniveau (pijn, bewegingsbeperking) kan bestaan uit het mobiliseren van de kaakgewrichten, het verbeteren van houdingsen bewegingsgevoel, het versterken van de spier, het laten ontspannen (lokaal en algeheel). Ook de schedelbotten (cranium) en de gewrichten van de wervelkolom kunnen hierin meegenomen worden. 13

De relatiebeheerder van Vivent: voor al uw zorgvragen Heeft u zorg nodig en weet u niet waar u precies moet zijn? Heeft u vragen over verpleging bij u thuis? Gaat u verhuizen naar een zorgcentrum en wilt u weten waar u terecht kunt? De relatiebeheerder van Vivent weet alles over zorg, wonen en welzijn. We helpen u graag verder. Persoonlijke zorg van Vivent Vivent is de persoonlijke zorgverlener in de buurt, met een breed en kwalitatief zorgaanbod. Vivent biedt thuiszorg en ouderenzorg in zorgcentra. Wij zijn erop gericht dat u zo lang mogelijk zelfstandig kunt blijven wonen. Lukt dat niet meer, dan zorgt Vivent ervoor dat de overgang naar onze zorgcentra zo soepel mogelijk verloopt. Wanneer kunt u bij Vivent terecht? U kunt bij Vivent terecht als u verzorging, verpleging, huishoudelijke hulp of andere begeleiding nodig heeft. Dat kan bij u thuis (Vivent Thuiszorg) of in één van onze zorgcentra. We bieden bovendien dagactiviteiten en dagbehandeling aan. Om in aanmerking te komen voor zorg van Vivent heeft u een indicatie nodig van het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg). Onze relatiebeheerder kan deze indicatie rechtstreeks voor u aanvragen. Onze relatiebeheerder: uw contactpersoon De relatiebeheerder is het aanspreekpunt van Vivent voor cliënten en andere relaties waar Vivent mee samenwerkt of contacten mee heeft. Heeft u vragen over zorg, wonen of welzijn? Dan kunt u con14

tact opnemen met de relatiebeheerder van Vivent. Die informeert u en beantwoordt al uw vragen. We maken u bovendien graag wegwijs in de wereld van zorg, wonen en welzijn en bemiddelen en/of verwijzen door naar de juiste hulpverlener. Kortom, we nemen het regelwerk van u over en maken het u gemakkelijk. Vraagt u maar! Wat kunt u ons allemaal vragen? Enkele voorbeeldvragen die een relatiebeheerder voor u kan beantwoorden: • Ik heb zorg en hulp nodig, hoe regel ik dat? • Kom ik in aanmerking voor zorg? • Hoe kan ik me aanmelden voor zorg? • Met welke afdeling moet ik contact opnemen? • Ik heb hulpmiddelen nodig, hoe regel ik dat? • Nu gaat het nog goed, maar wat als het niet meer zelfstandig lukt? • Kom ik in aanmerking voor een kamer in een verzorgingshuis? • Wat heb ik nodig als ik in aanmerking wil komen voor een seniorenplus woning of verzorgingshuis? • Kom ik in aanmerking voor deelname aan dagactiviteiten of dagbehandeling?

• Kan ik deelnemen aan activiteiten? Zo ja, wat zijn de voorwaarden? • Kan ik gebruik maken van de maaltijdvoorziening van Vivent? • Wie of welke instantie moet ik bellen? • Waar is die persoon of instantie te bereiken? • Ik wil graag een informatief gesprek, kan dit? Contact De relatiebeheerders van Vivent werken op diverse locaties. Voor elke regio staat een team voor u ter beschikking. De volgende relatiebeheerders zijn bereikbaar voor de plaatsen Boxtel, Esch, Liempde, Vught, Haaren, Helvoirt, Cromvoirt, Vlijmen, Haarsteeg, Nieuwkuijk en Heusden:

• Jeanny Hermes • Nicole van Well • Theo Schonenberg • Carola Mooren Ons regiokantoor bevindt zich op het volgende adres: Repelweg 8 5261 SM Vught Telefoon: (073) 850 40 00 U kunt de relatiebeheerders ook rechtstreeks bereiken: Telefoon: (073) 850 40 30 Fax: (073) 656 28 19 E-mail: [email protected]

Achter Nicole van Well en Theo Schonenberg, vooraan Carola Mooren en Jeanny Hermes 15

Pesten Pesten komt veel voor onder kinderen in de basisschoolleeftijd. Ongeveer één op de vijf kinderen wordt minstens éénmaal per week gepest. Maar liefst 60% van alle kinderen krijgt vroeg of laat wel eens met pesten te maken. Jongens zijn vaker slachtoffer van pesten, en pesten zelf ook vaker dan meisjes. Pesten kan zich afspelen in het zicht van andere kinderen, maar wordt meestal verborgen gehouden voor volwassenen. Gepest worden kan voor kinderen een heel traumatische ervaring zijn. Het kan het zelfbeeld van een kind en zijn houding tegenover school aantasten. Pesten kan variëren van steeds terugkerende pesterijtjes tot echte bedreigingen en lichamelijk geweld. Pesten kan zich op velerlei manieren uiten: van schelden tot gebaren maken en iemand uitsluiten. Van geniepigheden zoals een tas wegpakken tot haatmailtjes en bedreigingen via mobiele telefoon of internet. Pesten komt het meest voor in de hoogste groepen van de basisschool en in de laagste klassen van de middelbare school. Het is het begin van de puberteit, een periode waarin kinderen grote veranderingen ondergaan op lichamelijk, sociaal en emotioneel gebied. Er zijn kinderen die dan experimenteren met intimidatie en machtsuitoefening, meestal onder invloed van een groep. Andere kinderen zijn in deze periode juist extra kwetsbaar vanwege veranderingen in hun uiterlijk. Sommige kinderen pesten omdat ze geen betere manier kennen om problemen op te lossen en agressie hun normale reactie is als zich conflicten voordoen. Misschien hebben ze gezien dat hun ouders ook op die manier reageren als er problemen zijn. Soms doen kinderen mee met het pesten om populair te worden of om bij een groep te horen. Er zijn kinderen die zo slecht in hun vel zitten dat ze pesten om zichzelf sterker te voelen of om hun frustraties af te reageren.

Waaraan merk je dat een kind wordt gepest? Veel kinderen schamen zich en vertellen niet dat ze worden gepest. Toch zijn er signalen te bemerken:

16

ze zijn verlegen naar andere kinderen, hebben geen zin om naar school of de club te gaan, ze trekken zich terug of ze lijken angstig en verdrietig. Ook de leerprestaties kunnen eronder lijden.

Wat kun je doen als je kind gepest wordt? Pesten mag nooit worden genegeerd. Het aanpakken van de pestkop mag je niet aan de kinderen overlaten. Volwassenen moet zodra het probleem hun bekend is, onmiddellijk optreden. Vertel je kind ook wat je eraan gaat doen. Praat met de volwassenen die de leiding hebben op de plek waar het pesten zich voordoet. Bepaalde vormen van pesten houden meteen op zodra de leiding of de ouders weten van het probleem. Volwassenen kunnen de pestkop aanspreken en extra in de gaten houden. En natuurlijk dit kind helpen om op een andere manier zijn problemen op te lossen. Want niet alleen het slachtoffer heeft een probleem. Ook over de ontwikkeling en het gedrag van pestkoppen moeten volwassenen zich zorgen maken. Ze hebben moeite om vrienden te maken en raken in hun latere leven vaker op het verkeerde pad.

Help je kind om met pesten om te gaan Luister naar je kind en moedig hem aan je alles te vertellen over het pesten. Vraag heel precies naar details: met name over wat je kind deed om het pesten te laten stoppen. Maak voor je kind een samenvatting van het probleem en laat hem zien wat er de mogelijke oorzaken van zouden kunnen zijn. Blijf natuurlijk zelf kalm en richt je in het gesprek op het samen oplossen van het probleem. Laat het kind ook zelf oplossingen bedenken.

GEZONDHEIDSCENTRUM ‘DE VIER KWARTIEREN’ Informatie

HUISARTSENPRAKTIJK telefoon Mw. J. Janssen 675715 Hr. H. van Gestel 675715 Hr. T. Doorakkers 682882 Hr. F. Teller 682882 Mw. E. van Overbeeke 685555 Mw. F. Ferman 685555

Spoedlijn tel. 677444 van 8 tot 5 uur, buiten deze tijden en in het weekend en bij feestdagen 0900 - 8860 (huisartsenpost) Receptenlijn  tel. 688656 (niet tussen 10 en 12 uur)

www.devierkwartieren.praktijkinfo.nl ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK WERK Telefoon: 614666 elke werkdag van 9 tot 5 uur. Spreekuren: elke werkdag van 9 tot 10 uur en op afspraak. www.deltaboxtel.nl/maatschwerk.htm VIVENT THUISZORG Telefoon: 0411 - 612020 (Verpleging en Verzorging – Hulp bij de huishouding – Relatiebeheer) Dagactiviteiten: 073 - 8504000 www.vivent.nl FYSIOTHERAPIE SLUIJTERS Telefoon: 624266 (liefst in de ochtend) www.fysiosluijters.nl GROEPSPRAKTIJK LOGOPEDIE Telefoon: 685537 www.logopedieboxtel.nl DIAGNOSTISCH CENTRUM ‘s-HERTOGENBOSCH locatie 4-Kwartieren Bloedafnames en functieonderzoeken: ma t/m vr van 8.00-13.00 uur. www.diagnostischcentrum.nu JEUGDGEZONDHEIDSZORG Telefoon: 0900-5152535 Spreekuur: dinsdag van 12.00 tot 12.30 uur.