Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
BERLIJN 2012
5 VWO
1
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Inhoudsopgave BERLIJN 2012 ..................................................................................................................................... 1 Inleiding ............................................................................................................................................... 3 Accommodatie ..................................................................................................................................... 3 Programma ........................................................................................................................................... 4 Regels, meeneemlijst en tips ................................................................................................................ 5 Belangrijke telefoonnummers en verzekeringen.................................................................................. 6 Deelnemers en telefoonnummers ......................................................................................................... 7 Kamerindeling ...................................................................................................................................... 8 Plattegronden ....................................................................................................................................... 9 Informatie activiteiten en bezienswaardigheden ................................................................................ 10 Maandag 2 April ............................................................................................................................ 10 Alexanderplatz: .......................................................................................................................... 10 Dinsdag 3 April .............................................................................................................................. 10 Fietsen in Oost-Berlijn: .............................................................................................................. 10 Reichstag .................................................................................................................................... 13 Woensdag 4 April .......................................................................................................................... 14 Concentratiekamp Oranienburg-Sachsenhausen: ...................................................................... 14 Wandelen in West: ..................................................................................................................... 15 Culturele activiteit ...................................................................................................................... 16 Uitgaan ....................................................................................................................................... 16 Donderdag 5 April ......................................................................................................................... 17 Olympia Stadion ........................................................................................................................ 17 Zoo ............................................................................................................................................. 17 Berliner Unterwelten .................................................................................................................. 17
2
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Inleiding 2 april is het dan zover, 5vwo gaat op stedenreis naar Berlijn. Al enkele maanden zijn wij bezig geweest met de voorbereidingen voor deze reis, het grootste deel moest namelijk door onszelf geregeld worden. Zo is er door ons geregeld waar we elke dag gaan eten, er is een wandelroute gemaakt en de regels zijn ook door ons gemaakt. We hopen dat het een mooie, leuke en ook wel leerzame reis zal worden. Berlijn heeft een enorme geschiedenis, we zullen ons dan ook veel bezig houden met het bezoeken van belangrijke monumenten en andere belangrijke dingen in de geschiedenis van Berlijn. Verschillende leerlingen hebben in het kader van de vakken geschiedenis en kunst een presentatie gemaakt, die zij daar zullen houden. Op deze manier zullen wij veel te weten komen over geschiedenis van de stad. Ook zullen wij natuurlijk naar het concentratiekamp SachsenHausen gaan, naar keuze de Zoo of het Olympisch Stadion en nog vele andere activiteiten. Berlijn wordt vaak beschreven als een bruisende stad. Er zijn prachtige fietspaden te vinden in Berlijn, we gaan dus op dinsdag door Oost-Berlijn fietsen. Ook zullen wij West-Berlijn gaan verkennen, dit gaan wij wandelend doen.
Accommodatie We zullen overnachten in de jeugdherberg Generator Hostel in Berlijn. Dit bevindt zich op een geweldige locatie van ongeveer 10 minuten met de tram naar het Alexanderplatz, in het hart van Oost-Berlijn. Het Generator Hostel ligt direcht naast Landsberger Allee S-Bahn station. De S-Bahn (S41 en S41) kan ons naar verschillende locaties brengen. Op het kaartje hier onder kun je zien waar het Hostel (het punt aangegeven met A) zich bevindt ten opzichte van Berlijn. Zoals je kunt zien ligt het dus in Oost-Berlijn.
Gegevens: Generator Hostel Berlijn Storkower Strasse 160 D – 10407 Berlin Telefoon: (0049) (0)304172400 Internet: http://www.generatorhostels.com
3
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Programma Dag Maandag 2-4
Tijd 5.30 06.00 17.00 19.30 20.30
Dinsdag 3-4
17.00 20.00 Woensdag 4-4
19.30
22.30 Donderdag 5-4
18.00 20.30
Vrijdag 6-4
Wat? Aanwezig op school Vertrek vanuit Driehuis Aankomst in Berlijn Fietsen halen en fietsen naar hostel Eten bij Linosa Rathausstrasse 1 (bij Alexanderplatz) Wandelend de stad verkennen rondom Alexanderplatz Ontbijten Fietsen door Oost-Berlijn 12.30 uur Stasigefängnis Eten bij Jimmy Woo Bezoek aan de Reichstag Ontbijten Bezoek aan SachsenHausen Wandelen door West-Berlijn Eten bij Girasol Raumerstrasse 30 (bij Kulturbraierei) Kulturbrauerei Bioscoop: The Artist Ontbijt Bezoek aan het Olympisch Stadion of de Zoo Vrije middag (zie de tips) Bezoek aan de Berliner Unterwelten Eten bij Piazza Rossa Rathausstrasse 14 (Alexanderplatz) Vertrek vanuit Berlijn Verwachte aankomst in Driehuis
4
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Regels, meeneemlijst en tips Regels: - Zorg dat het verblijf netjes blijft (ook de bus!) - Blijf van andermans spullen af - Zorg niet voor overlast - Klaag niet over het eten - Samen uit, samen thuis - Je komt overal op tijd en doet mee met alle activiteiten - Je gaat nergens heen zonder toestemming - Niet roken in de kamers - Je houd je aan de afspraken - Je gaat niet alleen de stad in en zorgt dat je telefonisch bereikbaar bent. - Geen drugs meenemen en gebruiken. - Je mag geen alcohol meenemen in je bagage. - Voor het avondeten wordt geen alcohol gedronken. - Er wordt geen sterke drank gedronken. - Op de kamers wordt geen alcohol gedronken. - Je wordt niet dronken en stopt met drinken als één van de docenten dat aangeeft. Meeneemlijst: In de handbagage Paspoort/ ID-kaart en kopie (van te voren inleveren) Geld/ pinpas Telefoon met oplader Medicijnen met medicijnenpaspoort (indien nodig) Dit boekje Lunchpakket incl. drinken voor maandag! Pen, potlood
Kleding/ verzorging Voldoende kleding
Indien van toepassing Foto- en/of filmtoestel
Goede wandelschoenen (min. 2 paar) Regenkleding/ paraplu (Rug)tas voor alles wat je overdag meeneemt Toiletartikelen Handdoeken (Lakens zijn aanwezig)
Kaart van Berlijn Reisgids/ woordenboek Leesboek, tijdschrift, gezelschapsspelletje Playstation portable o.i.d. iPod of mp3-speler
Tips: Neem wat contant geld mee, maar niet teveel. Je kunt in Berlijn gewoon pinnen. Alle excursies op het programma, vervoer, ontbijt en avondeten zijn inbegrepen bij de reis. Houd er rekening mee dat je zelf elke dag je lunch moet betalen en evt. een drankje bij het avondeten (meestal is dit inbegrepen). Maak zelf een schatting wat je nog denkt nodig te hebben voor een drankje ’s avonds, souvenirs en evt. winkelen op donderdagmiddag. Joachimstaler Straße 39/40 zit Pizzeria Amigo. Al vanaf € 3,50 bestel je hier een pizza van 28 cm! Vlak voor Bahnhof Zoo zit links onder de spoorbaan een supermarkt. Deze supermarkt, Verbrauchermarkt Ullrich, is elke dag tot 22.00 uur open. Prater, de oudste Biergarten van Berlijn, bevindt zich in Kastanienallee 7-9 en is dagelijks vanaf 12 uur geopend. Bauhaus-Archiv / Museum für Gestaltung naar ontwerp van Walter in de GropiusKlingelhöferstrasse 14. Entree kost 6 euro en het museum is geopend van woensdag tot maandag 10.00 tot 17.00 uur. Het Kaufhaus des Westens is een van de grootste warenhuizen. Het bevindt zich op Tauentzienstr 2124.
5
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Belangrijke telefoonnummers en verzekeringen Telefoonnummers van de begeleiders: Naam Mevr. C. Linders Mevr. M. Postuma-Schutte Dhr. E. Poeze Mevr. B. Stam Dhr. G. Steentjes
06 nummer +31 624913463 +31 622461571 +31 681857512 +31 614598414 +31 646227843
Adres busmaatschappij: Reisbureau: T: +31 (0)488-47 44 77 (direct nummer) E:
[email protected] Verlies/ diefstal van de bankpas: ABN-AMRO: 0800-0701 Fortis bank: 0900-8170 ING: 0800-0220011 Rabobank: 0499-499112 Postbank: 058-2126000 Andere: 0800-0313 Verlies/ diefstal creditcard: American Express: 020-5048777 Dinersclub: 0800-0334 Mastercard: 030-2835555 Postbank: 058-2126000 Visa: 020-6600611
Blokkeren diverse pasjes: Airmiles: 0900-8877 Bijenkorf: 020-6600611 Blokkeren mobiele telefoons: Debitel: 0900-3324835 Dutchtone: 0800-0770 KPN: 0800-0106 Libertel: 045-560755 Orange: 06-28500777 Tele2 mobiel: 0800-2199 Telfort: 0800-4444444 T-mobile: 0800-7111 Vodafone: 06-54500100
Blokkeren cheques: Thomas Cook: 0800-0228630
Verzekeringen: In de schoolgids 2011-2012 is over dit onderwerp de volgende tekst opgenomen (zie blz. 46): “Leerlingen die deelnemen aan excursies en schoolreizen zijn verzekerd op basis van een doorlopende reisverzekering die de school heeft afgesloten. Zij zijn verzekerd tegen schade tijdens de reis als gevolg van een ongeval; ook diefstal /vermissing van bagage is onder bepaalde voorwaarden gedekt. Het is van belang dat u de administratie zo snel mogelijk op de hoogte brengt van het ongeval.” Ervaring leert dat deze verzekering werkt als een soort laatste vangnet; als een beroep op eigen verzekeringen niets oplevert, keert deze verzekering in bepaalde gevallen uit. Voor zover nog niet aanwezig, verdient het de aanbeveling een eigen reisverzekering af te sluiten.
6
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Deelnemers en telefoonnummers mobiel telefoonnummer
mobiel telefoonnummer
Alison
+31 633084955
Marly
+31 644634500
Anna
+31 641719772
Melissa
+31 611043385
Assra
+31 626347269
Owen
+31 624604458
Bram
+31 623378690
Rhaha
+31 645181920
Brent
+31 618387503
Rick
+31 611914094
Christa
+31 657366784
Rikki
+31 643055303
Christine
+31 610631039
Rowan
+31 646319478
Dennis
+31 634134670
Sabrina
+31 613227220
Dex
+31 648451854
Sam
+31 681318423
Dirk
+31 629473151
Sander
+31 636571088
Eline
+31 630495615
Sanne E
+31 683574856
Fu Mei
+31 650293599
Sanne v V
+31 652102214
Hanna
+31 615627964
Sebastiaan J
+31 623816845
Jarno
+31 651165403
Sebastiaan N
+31 654783839
Kirsten
+31 647093587
Simone
+31 649739822
Laura
+31 623365950
Stefan
+31 639105859
Lense
+31 653830309
Stijn
+31 621178942
Luc
+31 640681733
Tessa
+31 623631366
Mandy
+31 622145477
Tim
+31 657366784
Marieke
+31 652555548
Toine
+31 653141176
Marit
+31 621924758
Tom F
+31 630043389
Mark
+31 641222189
Tom R
+31 614734560
Marloes
+31 610755728
Yorinde
+31 646596459
7
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Kamerindeling Meisjes 6 Marloes Laura Anna Kirsten Simone Mandy
5 Oudendijk Lieve Verkerk Rolloos Verburg Schweitzer
Fu Mei Kelbling Christine van Dijk Christa Nieland Marieke Altena Rikki Vuong
4 Sam Alison Sanne Melissa
4 Assra Rhaha Eline
4 Selling Lennon Elfrink Koomen
Sabrina Hanna Sanne Marly
Al Zamily Souroosh Martens
4 Koster Kuipers van Velzen Bak
Yorinde Rowan Marit Tessa
Post Schelvis Jansen Speijer
Jongens 6 Luc Lense Owen Brent Bram Toine
6 Dirksen Drieskens Dubbelaar Vis Hoogzaad Timmer
4 Dirk Mark Dennis Tom
Jarno Sander Stefan Tim Stijn Sebastiaan
Baumgartner Blokland Kneppers Nelis Greveling Nijman
4 Slootweg Goes Kruidenberg Fijen
Dex Sebastiaan Tom Rick
Jongejan Joustra Roose Wenning
8
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Plattegronden Berlijn:
Metroroutes:
9
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Informatie activiteiten en bezienswaardigheden Maandag 2 April Alexanderplatz: De Alexanderplatz, door Berlijners ook wel Alex genoemd, was voor WOII één van de drukste pleinen van Berlijn. Na de verwoesting in WOII is het plein in de jaren zestig opgeknapt in socialistisch-realistische stijl. Het resultaat was een tochtig en troosteloos plein. De komende jaren moet Alex gaan lijken op een Amerikaans stadscentrum, er zullen namelijk diverse wolkenkrabbers gebouwd worden. Net naast het plein is in een roodstenen gebouw een nieuw overdekt winkelcentrum verrezen, genaamd Alexa.
Dinsdag 3 April Fietsen in Oost-Berlijn: 1. Friedrichshain (Trendy wijk) 2. Eastside Gallery De East Side Gallery aan de Műhlenstraße is een 1.3 km lang stuk van de Muur aan de oostkant bedekt met ongeveer 106 muurschilderingen van artiesten van over de hele wereld. De muurtekeningen van de East Side Gallery zijn in 1989/90 gemaakt en tot vandaag onderhouden als gedenkteken aan de muur. 3. Nederlandse Ambassade (Rem Koolhaas) In 1997 werd er besloten door de Nederlandse regering, dat er in Berlijn een nieuw ambassadegebouw moest komen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken koos hiervoor de architect Rem Koolhaas. Het gebouw moest een reflectie van Nederland worden; een land met een open en moderne samenleving.
4. Nikolai Viertel (Oudste wijk) Op deze plaats is Berlijn in de 13e eeuw ontstaan. Hier stonden tot WOII de oudste huizen van Berlijn. Na de oorlog heeft men geprobeerd hier een middeleeuwse wijk na te bouwen. 5. Alexanderplatz (Lunch) 6. Berlin Hohenschönhausen Memorial (Stasi Gefängnis) rondleiding Iedere dictatuur heeft een omvangrijk systeem van bewaking en onderdrukking nodig om de bevolking onder controle te houden. Zo ook de voormalige DDR. De Stasigevangenis Hohenschönhausen is daar een symbool van. Het was na de 2e Wereldoorlog een interneringskamp en daarna de centrale gevangenis van de Sovjetunie in Oost-Duitsland. Begin 50er jaren nam het ministerie voor binnenlandse veiligheid van de DDR, het Ministerium für Staatssicherheit (MfS of Stasi), de gevangenis over.
10
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
7. Bernauerstrasse (Restant muur; Informatie centrum) Hier liep de muur precies langs een rij huizen: de woningen en tuinen lagen in het Oosten en de straat in het Westen. Mensen zijn door de huizen heen van Oost naar West gevlucht, soms met fatale gevolgen. Om deze gedenkwaardige plek te gedenken is er een informatiecentrum geopend en is er een stuk muur met “doodsstrook” nagebouwd. Het informatiecentrum heeft een uitzichttoren waar vanaf je de muur goed kunt bekijken. 8. Prenzlauerberg (Trendy wijk) In de DDR-tijd was dit een arbeiderswijk, waar bijna alle woningen nog kolenkachels hadden en soms één wc in het trappenhuis. Na de val van de muur ontdekten de hoger opgeleiden deze wijk, die in WOII nauwelijks door bommen werd getroffen. De wijk is nu hip en trendy. 9. Museuminsel (Pergamon Museum) Het eiland heeft zijn naam te danken aan het grote aantal musea dat zich hier bevindt. Het Pergamonmuseum is één van de bekendste. 10. Dom De dom wordt eigenlijk de ‘Berliner Dom’ genoemd. Dit is een kerk in Berlijn, een van de belangrijkste kerken. De dom staat op het Museumsinsel, de straat heet de KarlLiebknecht Straβe. De Dom is voor de Tweede Wereldoorlog gebouwd, tussen 1894 en 1905. Hij is wel beschadigd geraakt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hiervoor was een reconstructie nodig, deze begon in 1975. De reconstructie was in 1992 af en toen werd de nieuwe kerk geopend. Toen deze reconstructie plaatsvond zijn er een aantal dingen veranderd, ze hebben namelijk gekozen voor een simpelere opbouw en een lagere kerk. 11. Unter den Linden Is een heel beroemde straat in Berlijn. Aan deze straat staat een groot aantal historische gebouwen. De straat dankt zijn naam aan de bomenrij die in de 17e eeuw naar Hollands voorbeeld langs de weg is geplaatst.
11
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
12. Gendarmen Markt ‘het mooiste plein vanOost-Berlijn’
De Gendarmenmarkt ligt vlak achter de welbekende boulevard ‘Unter den Linden’. Het plein van 3,3 hectare groot ligt in het stadsdeel Mitte. Opmerkelijk aan het plein zijn de twee identiek lijkende kerken aan weerszijde van het plein. De Gendarmenmarkt dankt zijn naam een regiment (militaire eenheid). Het regiment Gendarmen had in de 18e eeuw op die plaats zijn kazerne, wachtpost en stallen. Tegenwoordig staan op het plein het Konzerthaus, de Franse en de Duitse kathedraal en een monument voor de dichter Friedrich Schiller. Het Konzerthaus Berlin werd tussen 1818 en 1821 door de Berlijnse Architect Karl Friedrich Schinkel gebouwd als Königliches Schauspielhaus. Er zijn vier zalen: een grote concertzaal voor symfonische muziek, een kleine concertzaal, een muziekclub en een ruimte voor orkestrepetities. 13. Checkpoint Charlie (Mauermuseum) Checkpoint Charlie is de beroemde voormalige grensovergang midden in de stad. Hier stonden de troepen van Oost en West dreigend tegenover elkaar. 14. Zimmer Strasse (Peter Fechter Monument) In deze straat, een paar honderd meter na Checkpoint Charlie, staat het gedenkteken voor Peter Fechter .Peter Fechter was een jongen van 17 jaar oud toen hij de Muur probeerde over te klimmen naar het Westen. Tijdens zijn poging schoten de Oost-Duitse grenswachten op hem en raakte Peter dodelijk gewond. 15. Jüdisches Museum (Daniel Libeskind, Bijzondere architectuur, geopend op nine eleven) Het Jüdisches Museum Berlin is het Joodse Museum van Berlijn en is door de architect Daniel Libeskind. Het staat symbool voor het antisemitisme en de Jodenvervolging..
16. Avondeten 17. Brandenburger Tor Deze poort werd in de 18e eeuw gebouwd als waardige afsluiting van Unter den Linden. Na de bouw van de muur werd de poort het symbool van de verdeelde stad op de grens van Oost- en West-Berlijn. Tegenwoordig is het een symbool van eenheid.
12
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Reichstag In de Rijksdag in Berlijn zetelt de regering van Duitsland. Het is vergelijkbaar met het Nederlandse Binnenhof. In geen Europese stad is de gebroken geschiedenis van het oude continent zo zichtbaar als in Berlijn. En geen gebouw in Berlijn is zo verbonden met die geschiedenis als de Rijksdag. De toppen en dalen van de Duitse geschiedenis zijn nauw verbonden met de Rijksdag. Het is na de val van de muur volledig gerestaureerd (met een moderne koepel op dak) en in april 1999 is de Rijksdag heropend. Na 66 jaar heeft het gebouw zijn bewoners teruggekregen. Met de inwijding van de Rijksdag hebben de parlementariërs het historische huis van de “Duitse democratie” weer in bezit genomen.
13
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Woensdag 4 April Concentratiekamp Oranienburg-Sachsenhausen:
Ligging: 35 km van Berlijn Gebouwd in: 1938 Bevrijd op: 22 april 1945 door een eenheid van het Rode Leger Geschat aantal slachtoffers: 30.000 – 35.000
Op 12 juli 1938 werd met de bouw van dit kamp begonnen. Meestal werden daar politieke gevangenen voor gebruikt. Het merendeel van hen stierf tijdens de bouw door gebrek aan voedsel en door de wreedheden van de SS. Eind september was het kamp klaar. Naast de houten barrakken voor de gevangenen stonden er ook stenen gebouwen voor de SS, alsmede diverse fabrieken waar de gevangenen te werk werden gesteld. Voor de oorlog waren dat Duitse communisten of Duitse joden. Vlak na de “Kristallnacht” werden 1800 joden in Sachsen-hausen opgesloten en kort daarna omgebracht. Zoals in alle concentratiekampen was het leven in Sachsenhausen barbaars. Dagelijks werden mensen geëxecuteerd, dat wil zeggen neer-geschoten of opgehangen. Ook Nederlanders vonden er de dood. De werkzaamheden bestonden uit grondwerk, metselwerk, ambachtelijk werk in de werkplaatsen, werk in de bewapeningsindustrie, werk in de keuken van het kamp of van de SS. De gevangenen werden opgejaagd, mishandeld, uitgebuit en vaak ook gedood. De SS besliste waar iemand kwam te werken; het toeval, ook wel omkoping van een voorarbeider speelde een grote rol.
Overzicht over appelplaats en barakken
14
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Wandelen in West: 1. Uhlandstrasse (Winkels) 2. Kurfürstendamm (Winkels) 3. Kaiser Wilhelm Gedächtnis Kirche (Vermoedelijk in de steigers) De kerk is in WOII verwoest en men besloot hem na de oorlog niet op te knappen, maar als ruïne te laten staan. Zo is het een herinnering aan de bombardementen op Berlijn in WOII. Aan weerszijden van de kerk zijn een modern kerkgebouw en een moderne kerktoren gebouwd. Ze worden door inwoners van Berlijn ook wel de lipstick en de poederdoos genoemd.
4. KaDeWE (Kaufhaus des Westens) Tauentzienstrasse Schuin daartegenover het beroemde warenhuis Kaufhaus des Westens. Er wordt wel gezegd dat iets niet bestaat als je het in dit warenhuis niet kan kopen. 5. Zoologischer Garten 6. Grosser Stern Siegessäule (ter herinnering aan oorlogen tegen Frankrijk, Oostenrijk en Denemarken) Deze “triomfzuil” staat in het midden van het plein Ze werd opgericht ter herinnering aan drie zegerijke oorlogen tegen Denemarken, Oostenrijk en Frankrijk. 7. Strasse des 17en Juni 8. Grosser Sternallee 9. Tiergarten Strasse 10. Stauffenberg Strasse 11. Reichpietschufer 12. Potsdamer Strasse 13. Neue National Gallerie, Mies van der Rohe De autoriteiten van Berlijn richtten, na de Tweede Wereldoorlog, de Gallery of 20th Century Art op om de gaten, die onder het nationaalsocialistische bewind in de oude kunstcollectie van de stad waren geslagen, te dichten. In de Neue national galerie werden de collecties van de Oude Nationale Galerie en de Galerie voor 20e eeuwse Kunst verenigd, waarbij de nadruk kwam te liggen op kunst uit het begin van de 20e eeuw. De New National Gallery wordt wel een Griekse tempel van de moderne architectuur genoemd. 14. Philharmonie, Hans Sharoun) Het gebouw van de Berlijnse Philharmonie is de thuishaven van de beroemde Berliner Philharmoniker. Dit orkest is bekend over de hele wereld en is opgericht in sinds 1882. Tijdens de oorlog zijn alle orkestgebouwen in Berlijn verwoest, waardoor er een nieuwe gebouwd moest worden. In 1963 werd na die aanleiding de Berliner Philharmonie opgericht.
15
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
15. Potsdamerplatz (Sony Center met zwevend tentdak) Het Potsdamerplatz is een van de bekendste, drukste en ook grootste pleinen van Berlijn. Het plein heeft een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis. Denk bijvoorbeeld aan de tweede wereldoorlog, de koude oorlog en de periode van wederopbouw. Voor de wereldoorlogen werd het plein groot door de moderne uitvindingen als straatverlichting, metro, en … die ervoor zorgden dat dit plein een belangrijk handelscentrum werd. Je kunt op het plein volop genieten van kunst, architectuur en entertainment. Het plein staat bekend om de vele bioscopen en theaters. Ook werd het station hersteld, er stoppen nu treinen, metro’s en sbahnen op het station. Verder kun je genieten van een enorm winkelcentrum. 16.Holocaust Mahnmal met op de achtergrond de Potsdamerplatz 17. Eberstrasse 18. Mahnmal (Holocaust monument) Eind 2005 is hier het Holocaust Mahnmal officieel geopend. Het gedenkt de Joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Dit gedenkteken was al heel lang op deze plek gepland, maar het heeft jaren geduurd voordat het er gekomen is. De stad Berlijn en Duitsland in het algemeen wist niet goed hoe het een dergelijke plek tot zijn recht moest laten komen. Je kan door het monument heenlopen en onder de grond is er een informatiecentrum aanwezig. 19. Führerbunker Vlak naast het Holocaust Mahnmal liggen onder de grond nog de resten van de bunker van Hitler. In deze bunker is Hitler met zijn vrouw Eva dood gevonden. Culturele activiteit
Uitgaan
16
Stedenreis Berlijn
2 april 2012 – 6 april 2012
Donderdag 5 April Olympia Stadion Het Olympia Stadion is de thuisbasis van de voetbalvereniging Hertha BSC. Maar dit stadion is veel meer dan dit. Dit monumentale stadion is namelijk gebouwd voor de Olympische Spelen van 1936. In 1974 werd het stadion voor het WK voetbal gedeeltelijk overdekt. In 2004 is een renovatie afgerond voor het WK voetbal 2006. Het stadion heeft nu 75.000 plaatsen.
Zoo Deze dierentuin is een van de oudste dierentuinen ter wereld. De Zoo Berlin ligt in het centrum van berlijn. De dierentuin is ongeveer 35 hectare groot en heeft de meeste diersoorten ter wereld. Berliner Unterwelten Berliner Unterwelten is een vereniging die in 1997 werd opgericht. De vereniging vertaalt haar naam in het Nederlands als “Berlijn van onderaf”. De enthousiaste leden sporen bunkers op uit de tijd van WOII en uit de tijd van de Koude Oorlog. Als ze weer een nieuwe hebben gevonden, wordt de bunker opgeruimd en in kaart gebracht. Tour 3 – U- Bahn, Bunker, Kalter Krieg We bekijken hier de sporen van de koude oorlog. Uit angst voor een atoomoorlog werden in de Bunkers in West Berlijn voorbereidingen gemaakt om burgers te beschermen. Zeker na de bouw van de muur werden door de Bondsregering miljoenen D-Mark geïnvesteerd. Tegenwoordig worden ook delen gebruikt als parkeergarages en metrostations. De rondleiding laat de angst en uitwerking van een atoomoorlog zien.
17
