Stappenplan Zon op Huurwoning Amsterdam Context Klimaatprobleem Er is sprake van een wereldwijd klimaatprobleem, waarbij de temperatuur over de afgelopen decennia structureel is opgelopen. Deze trend wordt veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgas, waarbij de verbranding van fossiele brandstoffen wordt aangewezen als belangrijkste veroorzaker. Meer Hernieuwbare Energie Het in december gesloten Klimaat Akkoord van Parijs verbindt zich aan maatregelen waarbij de mondiale temperatuurstijging beperkt blijft tot 2 graden Celsius in 2030, met als streefcijfer 1,5 graden. Sociale partners in Nederland hebben afgesproken de uitstoot van CO2 door verbranding van fossiele brandstoffen drastisch te beperken en het aandeel van hernieuwbare energie te verhogen naar tenminste 14% in 2020. Daarom hebben de partijen in de Sociaal Economische Raad (SER) samen het Energie Akkoord gesloten1. Alle bijdragen noodzakelijk Zowel bedrijfsleven als particulieren zullen moeten bijdragen om de in dit akkoord overeengekomen doelstellingen te bereiken. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor woningcorporaties en haar huurders. Tenslotte is bijna 45% van de huishoudens woonachtig in een huurwoning, waarvan ruim 70% in bezit van een woningcorporatie. Zonder bijdrage van corporaties en haar huurders, wordt het derhalve lastiger bovengenoemde doelstellingen te halen.
Zon voor Huurders Huurders willen zonnepanelen Veel huurders willen graag zonnepanelen op hun dak. Nog meer huurders willen profiteren van lagere energiekosten. Veel huurders zijn echter niet in staat zelf voldoende kapitaal vrij te maken om grote aantallen zonnepanelen aan te schaffen. En/of ze mogen de panelen niet op het dak leggen van hun verhuurder. Daarnaast zijn veel huurders woonachtig in een gemengde VvE, een mix van huur- en koopwoningen. In deze VvE-en blijkt het in praktijk vaak lastig afspraken te maken over duurzame maatregelen en de rol die de VvE en de woningcorporatie hierin hebben: wie draait op voor de investeringen, wat gebeurt met de opbrengsten en wat betekent dit voor servicekosten. . Woningcorporaties zoeken juiste oplossing Veel woningcorporaties willen echter graag iets met zonne-energie doen ten behoeve van hun huurwoningen en huurders. Nog meer corporaties worstelen echter met de vraag hoe dit te organiseren, zodat het niet leidt tot huur- of servicekostenverhogingen. Veel woningcorporaties zijn momenteel niet in staat grote financiële sommen vrij te maken om in zonne-energie te investeren. Of weten geen passende oplossing te vinden van het vraagstuk van de kosten en baten. Daarnaast blijkt het een uitdaging om voor gestapelde bouw een passende oplossing te creëren. Beschikbare oplossingen zijn óf te duur, óf leveren onvoldoende op.
1
Meer informatie: http://www.energieakkoordser.nl/
© Amsterdams Steunpunt W onen Zon Op huurwoning- stappenplan uitgebreid1
Stappenplan Zon op Huurwoning Amsterdam Collectieve opwek Collectieve opwek door de huurders zelf, op het dak van de woningcorporatie biedt een effectieve oplossing voor bovengeschetst dilemma. Woonstichting De Key heeft het voornemen uitgesproken haar daken beschikbaar te stellen aan haar huurders2. Huurders die gezamenlijk duurzame energie willen opwekken kunnen via hun huurderskoepel aankloppen bij hun woningcorporatie. De kern van de oplossing is als volgt: 1. Huurders willen gezamenlijk duurzame zonne-energie opwekken op een geschikt dak van hun woningcorporatie. 2. De woningcorporatie stelt (bij voorkeur ‘om niet’) een of meer daken beschikbaar aan haar huurders. 3. De huurders investeren gezamenlijk in een zonnepanelen installatie. Hiervoor richten zij een eigen energie coöperatie op. 4. Een partij als Zon op Nederland begeleidt de initiatiefnemers met kennis, kunde en allerhande documenten. 5. De huurders profiteren van lagere energiekosten en verdienen hun investering in enkele jaren terug, waardoor zij een substantiële en structurele verlaging van de woonlasten kunnen realiseren.
Postcoderoos In het kader van het Energie Akkoord is een fiscale stimuleringsmaatregel in het leven geroepen voor duurzame energie die particulieren (en bedrijven) in collectief verband in hun nabijheid willen opwekken: de zogenaamde ‘postcoderoos’ (PCR). Deze PCR bestaat uit de volgende aspecten: Voorwaarden • Woongebied Deelnemers moeten in de nabijheid van de opwek installatie wonen.. Maatgevend is de postcode (de vier cijfers)van de locatie van de installatie. Alle bewoners van die postcode hebben een fiscaal voordeel als zij participeren. Maar ook de bewoners van de postcodegebieden die grenzen aan de centrale postcode mogen onder dezelfde voorwaarden deelnemen. Voorwaarde is dat deelnemers samen een Energie-coöperatie oprichten. •
Stroom verkopen De installatie krijgt een eigen aansluiting op het elektriciteitsnetwerk. Jaarlijks wordt vastgesteld hoeveel de installatie heeft opgewekt en in welke verhouding deze collectieve opwek toebedeeld mag worden aan de deelnemers aan de coöperatie. De postcodegebieden zijn in Amsterdam dermate groot, dat binnen een postcoderoos al snel meer dan 80.000 inwoners vallen. Daardoor is er altijd een geschikt dak binnen het gebied te vinden waar huurders in kunnen participeren.
•
Meer installaties Binnen één coöperatie mogen meerdere installaties vallen, zelfs in andere postcodes – mits alle gezamenlijke installaties maar binnen dezelfde PCR vallen. Voor meer informatie hierover kunt u contact opnemen met een organisatie als coöperatie Zon op Nederland3 – een van de specialisten in Nederland op dit gebied.
2 3
Meer informatie: https://actueel.dekey.nl/2015/06/22/huurders-investeren-zelf-in-zonnepanelen/ Zon op Nederland: email:
[email protected] of tel: 06 22 46 28 49
© Amsterdams Steunpunt W onen Zon Op huurwoning- stappenplan uitgebreid2
Stappenplan Zon op Huurwoning Amsterdam
Voorbeelden postcoderozen 1062 en 1094 Beperkingen Er zijn verschillende beperkingen, waarvan de belangrijkste hieronder worden genoemd. •
Energieleverancier De energieleveranciers van Nederland moeten de korting op de energiebelasting verwerken op de rekening van de klant. Om gebruik te kunnen maken van de korting op de energiebelasting, moeten (!) deelnemers bij een energieleverancier zitten die de PCRregeling ondersteund. Momenteel4 zijn dit de leveranciers die de PCR-regeling ondersteunen: Eneco, Greenchoice, Qurrent, DE Unie (waaronder Amsterdam Energie). Deelnemers zullen derhalve moeten overstappen naar een van deze leveranciers. Indien er sprake is van een langdurig (doorlopend) contract, kan een tussenoplossing geboden worden. Voor meer informatie, neem contact op met Zon op Nederland.
•
Verhuizen Deelnemers aan een project komen in aanmerking voor de korting, zolang zij binnen de PCR woonachtig zijn. Verhuizen ze daarbuiten, kunnen zij hun aandeel verkopen aan andere deelnemers.
Voordeel deelnemers Opbrengsten • Geen Energiebelasting Deelnemers aan een PCR-project hoeven over de door hen opgewekte duurzame energie géén energiebelasting te betalen. In 2016 scheelt dat € 0,1007 per kWh (kilowattuur), en inclusief BTW scheelt dat zelfs € 0,1218. Omdat in 2016 de energiebelasting omlaag is gegaan, wordt de gemiddelde stroomprijs circa € 0,195 tot € 0,20. Daarmee is de besparing bijna twee derde. • Opbrengst uit Energie Coöperatie Daarnaast hebben de deelnemers recht op een deel van de opbrengsten die de energiecoöperatie heeft uit verkoop van de opgewekte stroom. De hoogte hiervan hangt af van de financiële verplichtingen van de coöperatie.
4
Anno 31 december 2015
© Amsterdams Steunpunt W onen Zon Op huurwoning- stappenplan uitgebreid3
Stappenplan Zon op Huurwoning Amsterdam Rekenvoorbeeld Stel een huurder wil deelnemen met één zonnepaneel. • • • •
• •
De kosten hiervan bedragen eenmalig circa € 325,- tot € 350,-. Eén zonnepaneel levert ten minste 240 kWh per jaar op. Per jaar levert dat (met de PCR-regeling) een directe besparing op van ruim € 29,- aan energiekosten op via de vermeden energiebelasting en btw. Daarnaast ontvangt de deelnemer nog een deel van de opbrengst van de coöperatie, die immers de opgewekte energie verkoopt. Die opbrengst kan oplopen tot circa € 15,- per jaar. In totaal levert dit de deelnemer tot € 44,- per jaar op. De investering is in 7 tot 8 jaar terugverdiend.
Deel investering lenen Het is mogelijk een deel van de benodigde investering te lenen via het Duurzaamheidsfonds van de gemeente Amsterdam, bijvoorbeeld 50%. Zij rekenen hiervoor circa 2% rente per jaar. De opbrengsten van de coöperatie worden in dat geval gebruikt om de lening af te lossen. Dit heeft niet alleen tot voordeel dat het aanschafbedrag fors omlaag kan gaan (naar € 160,- tot € 175,-), maar ook dat de eigen investering sneller wordt terugverdiend. Dat klinkt vreemd, maar dit wordt veroorzaakt door het feit dat de opbrengsten van de zonnepanelen veel hoger zijn dan de kosten van de lening. Dat voordeel kan oplopen tot meerdere jaren! Indien gewenst kan een partij als Zon op Nederland dit toelichten. Benodigd aantal panelen De hoeveelheid panelen die een huishouden nodig heeft om zijn eigen energie op te wekken hangt van veel zaken af. Wat is de samenstelling van het gezin, waarvoor wordt stroom gebruikt en hoe zuinig gaan zij met energie om? Hieronder een overzicht op basis van gemiddelden. Verbruik Wat is het gemiddeld stroomverbruik per jaar? Wat is het aantal benodigde zonnepanelen? Gezin 2 kinderen 3500 kWh 14-15 panelen 2pers huishouden 2400 kWh 10 panelen 1pers huishouden 1500 kWh 6 panelen Wat is het stroomverbruik per jaar bij zuinig verbruik? Gezin 2 kinderen 2100 kWh 2pers huishouden 1440 kWh 1pers huishouden 900 kWh
8-9 panelen 6 panelen 3-4 panelen
Energie Coöperatie De deelnemende huurders richten gezamenlijk een energie coöperatie op. Alle leden hebben gelijke rechten binnen deze coöperatie. De coöperatie wordt eigenaar van de zonnepanelen installatie. Via de coöperatie zijn de leden eigenaar van de panelen. De leden van de coöperatie kiezen uit hun midden een bestuur – meestal is dit de initiatiefgroep. Ten minste 1x per jaar is er een Algemene Leden Vergadering, waarin alle besluiten worden genomen. De huurders regelen dus alles zelf binnen de coöperatie. Inleg in coöperatie De leden (huurders) stellen eenmalig geld beschikbaar aan de energie coöperatie. Hiervan worden de zonnepanelen gekocht. De investering van één zonnepaneel bedraagt ongeveer
© Amsterdams Steunpunt W onen Zon Op huurwoning- stappenplan uitgebreid4
Stappenplan Zon op Huurwoning Amsterdam € 325,- tot € 350,-. Dit bedrag omvat echter meer dan het zonnepaneel zelf. Hiervoor worden de volgende kosten gedekt: • • • • • • • • •
Zonnepanelen Omvormer (om van zonnestroom gewone stroom te maken) Montagemateriaal en bekabeling Installatiewerk Aansluitkosten Liander Kosten meterkast en elektricien Notariële kosten (oprichting coöperatie) Opzetten administratie Begeleidingskosten (bv Zon op Nederland) o Overeenkomsten gebruik dak o Voorlichting leden o Ledenovereenkomsten o Statuten en huishoudelijk reglement coöperatie o Goedkeuring belastingdienst o Ondersteuning selectie leverancier
Naast deze eenmalige kosten heeft de coöperatie jaarlijks uitgaven en inkomsten. Uitgaven coöperatie • Administratie • Verzekering • Aansluiting openbaar net • Bancaire kosten • Reservering voor toekomstig onderhoud • Reservering voor vervanging Bij elkaar is dit ongeveer € 7,- per paneel per jaar. Inkomsten coöperatie • Verkoop stroom • Bonus energieleverancier (niet Eneco) Bij elkaar is dit ongeveer € 21,- per paneel per jaar. Financiering Daarnaast is het mogelijk een financiering af te sluiten voor een deel van de kosten. De kosten van rente en aflossing worden betaald uit de opbrengsten van de coöperatie. De inleg voor deelnemers wordt daarmee echter ook (substantieel) lager. Belastingvoordeel Privé Het belastingvoordeel dat de deelnemers ontvangen op hun energierekening is privé en valt buiten de verantwoordelijkheid en boekhouding van de coöperatie.
© Amsterdams Steunpunt W onen Zon Op huurwoning- stappenplan uitgebreid5
