Stappenplan opschoonactie Samen zwerfvuil opruimen is een leuke manier om je omgeving schoon te maken. Maar waar begin je? En hoe krijg je anderen zover dat ze ook meedoen? Wij helpen je op weg met dit stappenplan met handige tips en trucs.
Opschonen doe je samen Het uitgangspunt voor een opschoonactie is simpel. Wat je schoonhoudt, hoef je ook niet op te ruimen. Bij Mooi Schoon geloven we dat het prettiger leven is in een zwerfvuilvrije omgeving. Jij toch ook? Onze leefomgeving schoonhouden is een gedeelde verantwoordelijkheid. Daarom houden Supporters van Mooi Schoon opschoonacties om hun eigen omgeving. Doe je mee?
3 positieve effecten van een opschoonactie Goed gevoel Of je nu met collega’s, buren of (sport)vrienden bent, samen buiten opruimen is behalve nuttig, gewoon heel gezellig. Het geeft je een goed gevoel!
Samen iets bereiken Samen zwerfvuil ruimen zorgt voor meer saamhorigheid in de buurt. Tussen bewoners onderling en andere betrokkenen zoals winkeliers, beheerders etc.
Positief image Een opschoonactie heeft een positief effect op de buurt. Als je samen werkt aan een schone buurt wordt deze aantrekkelijker om in te wonen.
Vooraf Stap 1
Het is leuk om het samen met anderen te organiseren. Zoek maatjes. Activiteiten van de initiatiefgroep vind je op pagina 4 van het draaiboek.
Stap 2 • Stel een datum vast. • Stel een locatie vast waar je begint met opschonen.
Stap 3 • M eld je actie aan op www.mooi-schoon.nl/acties. ROVA neemt dan contact met je op en faciliteert je met alle middelen die je nodig hebt zoals afvalgrijpers, handschoenen, veiligheidshesjes, vuilniszakken etc. Wanneer je met minimaal 10 personen aan de slag gaat, komt gratis de Mooi Schoon bus voorgereden waar al deze materialen in zitten. De begeleider blijft tijdens de actie aanwezig. Bij deelname van minder dan 10 personen leveren wij de materialen voor de opschoonactie bij je af, en komen we deze na afloop, samen met het ingezamelde zwerfvuil, weer ophalen.
Stap 4 Verzamel zoveel mogelijk mensen om mee te doen. • Gebruik Facebook en Twitter om je actie met vermelding van verzamelplaats, datum en tijd bekend te maken. • Hang posters op waarin de actie wordt aangekondigd, denk hierbij aan scholen, winkels en sportclubs.
Stap 5 Probeer lokale publiciteit te krijgen. • Schakel de media in: de plaatselijke krant of de buurtkrant kan een oproep plaatsen en achteraf een verslag schrijven. Of stuur zelf een persbericht. Kijk voor een voorbeeld van het persbericht op pagina 6 van het draaiboek. De lokale omroep kan een live verslag doen. • Schakel een lokale bekendheid of bestuurder in om het startsein te geven, dat is altijd goed voor de publiciteit. Vraag bijvoorbeeld een wethouder.
Stap 6 Breng de op te ruimen omgeving goed in kaart en verdeel deze onder de deelnemers.
Op de dag van de opschoonactie Stap 1 Maak een dagplanning. Een suggestie voor een dagplanning vind je op pagina 3 van het draaiboek. Verdeel het op te schonen gebied onder de deelnemers.
Stap 2 Verdeel het materiaal zoals afvalgrijpers, vuilniszakken en handschoenen.
Stap 3 Zorg voor een veilig verloop van de dag. • Gebruik de veiligheidshesjes. • Let op dat kinderen geen gevaarlijk zwerfafval als glas of naalden oprapen. Stel begeleiders aan. • Mocht er een risico zijn op gevaarlijk of chemisch afval, zorg dat daarvoor een speciaal inleverpunt is.
Stap 4 Spreek een tijd af waarop iedereen zich weer op een centrale plek verzamelt. Maak een leuke foto.
Stap 5 Wil je meedingen naar de Mooi Schoon ‘opschoonactie van de maand’? Post een leuke of ludieke foto van jullie opruimactie met een kort berichtje op de Facebookpagina van Mooi Schoon of tag @MooiSchoonNL in je Facebookbericht en maak kans op de enige echte Mooi Schoon bezem, gemaakt van gerecyclede petflessen (één per actie).
Stap 6 Spreek met elkaar af wanneer je weer een opschoonactie organiseert.
Stap 7 Stuur een bericht over jullie opschoonactie met een leuke foto naar de plaatselijke pers. Kijk voor een voorbeeld van het persbericht op pagina 7 van het draaiboek.
Extra • Zorg voor iets lekkers of leuke muziek. Maak er een feestje van. • Vaak zijn lokale ondernemers bereid schoonmaakacties te sponsoren. Vraag je supermarkt of een andere winkelier of ze een broodje of een andere attentie voor de deelnemers willen sponsoren. • Ga je schoonmaken met een grote groep? Bijgaand draaiboek, ter beschikking gesteld door de ervaren zwerfvuilopschoonactie-organisator Jan Haverkate uit Hasselt, biedt vele handvatten.
Bronnen: S tappenplan Opschoonactie Nederland Schoon Draaiboek Jan Haverkate uit Hasselt
Opruimactie locatie, datum
1) Inleiding Missie: De initiatiefgroep streeft naar het duurzaam leefbaar, veilig en schoon maken en houden van de wijk/straat
te en het bevorderen van de sociale cohesie in de wijk. Als partners zien we primair de inwoners van de wijk/straat , met als ondersteuners de gemeente en ROVA Mooi Schoon. Visie: We realiseren dat door de bewoners van de wijk/straat gezamenlijk te betrekken bij een eenmalige/halfjaarlijkse/periodieke klussenmorgen/middag, die gevuld wordt met het opruimen van zwerfvuil. Gebied: Zo concreet mogelijke omschrijving van het gebied, liefst met een kaartje erbij (zie onderstaande voorbeeld).
2) Planning: Op is er een opruimactie in van <TIJD> uur tot <TIJD> uur. De deelnemers zijn de wijkbewoners, zowel jong als oud. Geschat aantal deelnemers personen. Er worden deelnemers gezocht via contactpersonen in de wijk/straat. Dit zijn mensen die de initiatiefgroep persoonlijk kent. De contactpersonen gaan in hun eigen omgeving (vrienden, buren en bekenden) mensen werven om mee te doen aan de klussenochtend.
Algemeen draaiboek Opruimactie
Pagina 1
Contactpersonen
Profiel van de contactpersonen: 1) Mensen verspreid over de wijk 2) Mensen met wat tijd en visie 3) Mensen met een eigen netwerk binnen de buurt 4) Mensen die praktisch ingesteld zijn Mogelijke contactpersonen in de wijk: Welke mogelijke contactpersonen kent de initiatiefgroep al? Een lijst opmaken met deze namen, adressen, mailadressen en telefoonnummers. Taken die gedaan worden door de initiatiefgroep: 1) Contact leggen met ROVA. Meld jullie actie aan op www.mooi-‐schoon.nl/acties, dan neemt ROVA contact met je op. ROVA levert gratis een bus met afvalgrijpers, handschoenen, vuilniszakken etc. voor het opruimen van zwerfvuil, 2 statafels en lekkere koeken. Na afloop voert ROVA het opgehaalde zwerfvuil gratis af. 2) Eventueel contact leggen met de gemeente, de wijkcontactpersoon. 3) Aan contactpersonen wordt via de mail gevraagd om in hun eigen netwerkje in de buurt mensen op te roepen om mee te doen aan de opruimactie. 4) Brief aan contactpersonen opstellen en persoonlijk overhandigen en toelichten of digitaal verspreiden. 5) Evt. een poster ophangen op plaatsen waar veel mensen komen. 6) Een blanco deelnemerslijst voor de actiedag opmaken met voornaam, achternaam, woonadres, emailadres. 7) Persbericht vooraf en achteraf (met foto’s, wie maakt er foto’s op de dag zelf?) opmaken. Persberichten verspreiden onder lokale pers. 8) Indien catering geregeld wordt door de buurt: graag een vaste ploeg die de catering regelt. Bolderkarren voor mobiele catering zijn handig. (Boodschappenlijstje voor 50 personen: koffie, thee, suiker en koffiemelk, ranja, 50 roerstaafjes, 30 bananen, 30 stroopwafels, 50 krentenbollen, 120 broodjes, boter, kaas, vleeswaren). Bij de nazit werkt het goed om voor 50 mensen soep te serveren met broodjes (nodig 50 soepkoppen, 50 lepels) verder zijn nodig 50 bekers, 50 stoelen en drie tafels, 8 thermoskannen en 4 limonadekannen. 9) Administratie bijhouden van deelnemerslijst is handig voor een volgende editie. Dit invullen is een taak voor de cateraars tijdens het rondlopen met de bolderkarren. 10) Een bedankbriefje opstellen dat digitaal verspreid wordt kort na de opruimochtend. 11) De klussenlijst voor de klussendag wordt opgemaakt door de initiatiefgroep. 12) Wie lopen kort voor de opruimochtend door de wijk en kijken naar mogelijke klussen. 13) Soms heb je dingen nodig van de gemeente (borstelmachine, dranghekken, materialen, enz.), die zijn vaak wel te lenen. Neem daarvoor contact op met de gemeente.
Algemeen draaiboek Opruimactie
Pagina 2
3) Aan het werk Soorten klussen: 1) Zwerfvuil opruimen 2) Eventuele andere klussen in de buurt; altijd in overleg met de gemeente
Mogelijke dagplanning: De ervaring leert dat twee en een half uur met elkaar bezig zijn al heel wat is. Als je dat ’s morgens bijtijds doet, hebben de mensen ook ’s middag nog wat tijd voor zichzelf) 1) 10.00 uur tot 10.15 uur: centraal verzamelen . Welkom namens de initiatiefgroep. Opening door uitgenodigde persoon (burgemeester, wethouder, beleidsambtenaar). Werkverdeling in ploegen aan de hand van de klussenlijst. Als mensen zelf reële plannen hebben voor klussen, is dat altijd welkom. Aankondiging van de koffietijd en aan het eind eventueel soep en broodjes door de buurt te regelen op <WELKE LOCATIE> om 12.30 uur. 2) 10.15 uur tot 11.00 uur: in ploegen van 4 tot 6 mensen aan de slag in de wijk. 3) 11.00 uur tot 11.30 uur: koffie, thee of fris drinken op de plek waar men op dat moment werkt (mobiele catering bestaande uit een ploeg met bolderkar). Tevens deelnemerslijst opmaken. 4) 11.30 uur tot 12.30 uur: in ploegen aan de slag in de wijk. 5) 12.30 uur tot 13.00 uur: in de nazit soep met broodjes eten. Een dankwoord namens de werkgroep en mogelijk de aankondiging van de volgende opruimochtend in de wijk/straat. Inventarisatie maken van alle deelnemers.
Algemeen draaiboek Opruimactie
Pagina 3
4) Partners Rol van ROVA 1) De gratis Mooi Schoon bus of aanhanger van ROVA kun je aanvragen op www.mooi-‐ schoon.nl/acties. Er wordt contact met je opgenomen om alles af te spreken. De bus komt een half uur voor aanvang op de werkplek. In de bus zitten alle nodige materialen om zwerfvuil te ruimen, deze worden uitgedeeld ( afvalgrijpers, veiligheidshesjes, vuilniszakken, ringen voor vuilniszakken, kruiwagen, harde bezems). ROVA neemt ook gratis het verzamelde zwerfafval na afloop mee. ROVA neemt GEEN tuingereedschap mee. ROVA neemt ook geen groenafval mee van het eventueel snoeien van de struiken. Als je dit wilt, dan tijdig contact opnemen met de gemeente. 2) Als de actie is aangemeld op www.mooi-‐schoon.nl kunnen mensen zich hierop inschrijven. 3) Het zwerfvuil graag gescheiden inzamelen. 4) Publiciteit kan in samenwerking met ROVA. 5) Als de actie op de website is aangemeld kan ROVA vanuit Mooi Schoon op Facebook en twitter bekendheid geven aan de actie
Algemeen draaiboek Opruimactie
Pagina 4
Eventuele rol van de gemeente: 1) Wensen bespreken die de bewoners kenbaar maakten. 2) Misschien iemand van de gemeente uitnodigen om de aftrap te geven. 3) Ervaring opdoen met dit soort initiatieven in wijken/straten. 4) Doorsturen van concept-‐draaiboeken aan mensen in andere wijken. 5) Het uitlenen van machines of gereedschappen aan de bewoners en evt. afvoeren van snoeimateriaal.
Algemeen draaiboek Opruimactie
Pagina 5
6) Nu en later Start up. Brieven opmaken en rondbrengen/mailen. Alle contactpersonen persoonlijk benaderen. Persbericht vooraf opsturen naar de lokale pers, publicatie enkele weken voor de opruimochtend. Inventarisatie van mogelijke klussen in de wijk en toevoegen aan de klussenlijst. Na de opruimochtend stuurt aan alle deelnemers een bedankmailtje en stuurt een persbericht achteraf met foto naar de lokale pers. Follow up. Is het een eenmalige actie, of een halfjaarlijkse opruimochtend om alles duurzaam, mooi en veilig te houden in de wijk? Halfjaarlijks zou kunnen een keer in het voorjaar (april) en een keer in het najaar (september). Sta open voor tips en trucs om de opruimochtend nog beter te laten verlopen. 7) Voorbeeld persbericht vooraf en achteraf Voorbeeld persbericht vooraf: Kom ook in actie voor een schone en leefbare wijk! Op zal de wijk in flink onder handen worden genomen door de bewoners zelf! Van (TIJD> tot <TIJD> uur wordt er zwerfvuil verzameld en . Ondertussen is er mooi de gelegenheid elkaar wat beter te leren kennen. Met elkaar en voor elkaar een schonere en prettigere wijk. De burgers zelf zetten er de schouders onder, want de wijk dat zijn wij. Oud en jong, iedereen is welkom en nodig. Dit burgerinitiatief, genomen door , wordt van harte gesteund door < NAAM GEMEENTE> en het zwerfvuilprogramma Mooi Schoon van ROVA. Zij helpen ruimhartig op het gebied van materialen, publiciteit en logistiek en na afloop wordt het ingezamelde zwerfvuil gratis afgevoerd. ROVA richt zich met de gemeente , op een integrale aanpak van zwerfvuil. Met de buurtacties, aanwezigheid op evenementen en de campagne Supporter van Mooi Schoon laat ROVA zien dat wij samen verantwoordelijk zijn voor een Mooi Schone buurt. We bereiken dat door naast ons eigen afval optimaal gescheiden weg te gooien, ook af en toe iets extra’s voor elkaar te doen. Kijk voor meer informatie op www.mooi-‐schoon.nl. Woon je in de wijk in kom dan helpen samen met de andere buurtbewoners. We verzamelen om <TIJD> uur bij . Wil jij ook zo`n actie opzetten in je eigen wijk en hier graag meer over weten? Kom dan gerust langs die dag, of neem contact op met ROVA. Een kop koffie, thee of limonade met een koek zullen die dag niet ontbreken. Doe je ook mee? Geef je op bij , email adres <EMAIL>. Samen voor een mooie wijk!
Algemeen draaiboek Opruimactie
Pagina 6
Voorbeeld persbericht achteraf: Opruimactie door bewoners van <WIJK OF PLAATS> groot succes Op gingen de bewoners van <WIJK/STRAAT> aan de slag om de eigen buurt schoon te maken. De actie was een groot succes. Veel bewoners gaven gehoor aan de oproep die was gedaan door om in actie te komen tegen zwerfvuil. Er stond een groep van mensen klaar om aan de slag te gaan. gaf om <TIJD> uur het startsein van de opschoonactie. Iedereen werd, na koffie met een koek, voorzien van een afvalgrijper, een veiligheidshesje, een paar handschoenen en een vuilniszak en ging op pad. De vrijwilligers verspreidden zich over de straten om het zwerfvuil te ruimen. Tijdens de ochtend werden door bewoners gezellige gesprekken gevoerd. <WAT VERDER NOG AAN DE ORDE WAS TIJDENS JULLIE OPSCHOONACTIE> De materialen die nodig waren voor deze opschoonactie zijn gratis ter beschikking gesteld door de gemeente en ROVA, vanuit het zwerfvuilprogramma Mooi Schoon. Iedere inwoner die een opschoonactie wil houden kan op deze manier gefaciliteerd worden door een actie aan te melden op www.mooi-‐schoon.nl/acties. Na afloop ging iedereen voldaan naar huis. Het was een gezellige en de wijk was mooi schoon! Tenslotte een gedicht ter overdenking: Verlangen naar de zee (Antoine de Saint-‐Exupery) Wanneer je een schip wilt gaan bouwen Breng dan geen mensen bijeen Om timmerhout te sjouwen Of te tekenen alleen Voorkom dat ze taken ontvangen Deel evenmin plannen mee Maar leer eerst mensen verlangen Naar de eindeloze zee
Algemeen draaiboek Opruimactie
Pagina 7