Staatstoezicht op de Mijnen
Veilige gaswinning in Groningen
Staatstoezicht op de Mijnen Avondseminar KIVI Delft 3 maart 2014 1
Staatstoezicht op de Mijnen
Waar gaat het over? 1. Intro – Staatstoezicht op de Mijnen 2. Ontwikkeling seismische activiteit in Groningen 3. Advies van SodM over het winningsplan
2
Staatstoezicht op de Mijnen
Staatstoezicht op de Mijnen Missie: “Het zeker stellen dat de mijnbouw en het transport van gas op een maatschappelijk verantwoorde wijze worden uitgevoerd” Status: • Onafhankelijk inspectie- en adviesorgaan • Rapporteert aan EZ, SZW en I&M
3
Staatstoezicht op de Mijnen
Ontwikkeling seismiciteit in Groningen
1. Locatie epicentra in ruimte en tijd
2. Ontwikkeling frequentie en magnitude in de tijd
4
Staatstoezicht op de Mijnen
Groningen seismiciteit:
3,5<≤3,5 M ≤ 2,5 3M≤<≤ M3M << 3,5 2,5 ≤M <1,5 3 ≤ 1,5 3,5 ≤ 3,5 M ≤3 M≤ M3<≤3,5 M 2,5 23≤ M2 <≤2,5 M < 2,5 M <≤2M <M 2 < 1,5 140
120
aantal bevingen
100
80
60
40
20
19 91 19 92 19 93 19 94 19 95 19 96 19 97 19 98 19 99 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 20 13
0
jaar
5
Productie, compactie en seismiciteit
Staatstoezicht op de Mijnen
Oorspronkelijke situatie
Gasproductie
6
Drukverlaging
Samendrukking gesteente
Bodemdaling
Spanningsverandering
Seismiciteit
Doorsnede Groningen veld
Staatstoezicht op de Mijnen
Bron: NAM (winningsplan 2013)
7
Staatstoezicht op de Mijnen
Adviezen Staatstoezicht op de Mijnen •
Januari 2013: advies SodM: Zo veel en zo snel als realistisch mogelijk de gasproductie reduceren Er moet een nieuw winningsplan komen, met » - Berekening van het veiligheidsrisico » »
- Maatregelen om meer en sterkere aardbevingen te voorkomen - Maatregelen om schade zoveel mogelijk te beperken
•
December 2013: nieuw winningsplan van NAM
•
Januari 2014: advies SodM over nieuw winningsplan NAM
8
Groningen seismiciteit:
toekomst
• De uitkomsten van de NAM studies voorspellen dat de hoeveelheid energie die jaarlijks bij de bevingen vrijkomt de komende jaren alleen nog maar verder zal toenemen. • De afgelopen jaren is er meer energie vrijgekomen dan de modellen verwachten.
9
Seismisch risico In Nederlands risicobeleid twee benaderingen voor risico op overlijden: Groepsrisico (maatschappelijk risico): het risico op grotere aantallen slachtoffers Plaatsgebonden risico (voor aardbevingen Lokaal Persoonlijk Risico): het jaarlijkse risico dat een individu op een bepaalde locatie loopt Daarnaast wordt voor het seismisch risico ook wel het Individueel Risico bepaald: Het risico op overlijden dat een specifiek individu, dat in een gebied woont dat blootgesteld staat aan een dreiging, of een bepaald levenspatroon volgt waardoor deze aan de gevolgen van een dreiging wordt blootgesteld. (Dit is vergelijkbaar met bv. het risico op overlijden in het verkeer.)
Bij aardbevingen vormt het zwaar beschadigen en instorten van gebouwen het grootste risico voor individuen. Echter ook risico ten gevolge van secundaire oorzaken zoals bv. het doorbreken dijken.
10
Seismisch risico 2013-2016
Groepsrisico
Aantal slachtoffers
11
Seismisch risico 2013-2016
12
Lokaal Persoonlijk Risico
Bijdrage grondversnellingen aan risico P50
P90
Instortende huizen ->
P98
risico juist in de staart P99,8
Curve voor het meest kwetsbare gebouwtype: "niet-versterkte bakstenen huizen van voor 1920"
Eurocode 8
13
Seismisch risico 2013-2016
Staatstoezicht op de Mijnen
Aanpak risicoanalyse SodM • •
Internationale standaardmethodiek voor natuurlijke seismiciteit gebruikt Berekeningen beoordeeld door het RIVM: “Correct uitgevoerd en geven een goed beeld.”
Conclusie risicoanalyse SodM • •
14
Veiligheidsrisico's zijn hoog, vergelijkbaar met overstromingsrisico's Veiligheidsrisico verlagen door zowél: beperken van productie waardoor het jaarlijkse aantal en de sterkte van de bevingen wordt teruggedrongen (oorzaak) huizen preventief te versterken (gevolg)
Effect ingreep productie Marktvraag
15
Winningsplan 30 BCM/jaar met insluiting
Effect ingreep productie Marktvraag
16
TNO model 30 BCM/jaar met insluiting
Conclusie modellen
Staatstoezicht op de Mijnen
Conclusie SodM analyse modellen •
Er is meer aan het seismisch risico te doen, dan uit het winningsplan blijkt
•
TNO-model: - sluiting 5 clusters rondom Loppersum wel effect in meest risicovol gebied - meest effectieve maatregel om aardbevingen te voorkomen en te beperken
17
Advies
Staatstoezicht op de Mijnen
Advies SodM •
Noodmaatregel: vijf clusters rondom Loppersum 100% sluiten voor tenminste 3 jaar
•
Nieuw NAM winningsplan op basis van state-of-the-art modellen en parameters
•
Risico’s zorgvuldig en correct doorrekenen voor het héle Groninger veld
•
Beheersing veiligheidsrisico belangrijkste factor in NAM productiefilosofie
•
Meet- en regelprotocol om seismisch risico binnen acceptabele grenzen te krijgen en houden (hand aan de kraan)
18
Kernpunten
Staatstoezicht op de Mijnen
Kernpunten minister
19
•
Gasproductie Loppersum clusters: 3 BCM/jaar voor periode van 3 jaar
•
Gasproductieniveau voor jaren 2014, 2015 en 2016: maximaal 42,5, 42,5 en 40 BCM/jaar
•
Aanpassing winningsplan op basis van afspraken met NAM
Aanbeveling SodM
Staatstoezicht op de Mijnen
Aanbeveling SodM:
20
•
NAM moet op korte termijn de risico’s voor het hele Groninger veld zorgvuldig en correct doorrekenen,
•
Op basis van deze uitkomsten bepalen hoe de gasproductie over het hele veld verdeeld kan worden.
Staatstoezicht op de Mijnen
Einde
21
