SSST, HIER SLAAPT EEN NACHTRAAF RADIOPRESENTATRICE FREDERIKA DEL NERO VOLGT HAAR BIORITME SPECIAL 7 OP 10 WORDT GEPEST OPGEPAST: PEUTERS IN ACTIE!

HET MAGAZINE DAT DEUGD DOET • NAJAAR 2014

WWW.FACEBOOK.COM/MAGAZINECAVA

SPECIAL 7 OP 10 WORDT GEPEST · OPGEPAST: PEUTERS IN ACTIE! v

+

ENQ UÊT E

HE NOG B JIJ V TIJD RIJE ? DOE

EEN UITGAVE VAN CM MIDDEN-VLAANDEREN • EDITIE 26

MEE !

SSST, HIER SLAAPT EEN NACHTRAAF RADIOPRESENTATRICE FREDERIKA DEL NERO VOLGT HAAR BIORITME

30 jaar uw slaapkwaliteit

Sleepy slaapcomfort op maat van elke slaper

Iedereen heeft een andere lichaamsbouw. Daarom biedt Sleepy u een persoonlijke slaapoplossing: Een Ergosleep® boxspring, helemaal in lijn met uw SLAAP-DNA®. Niet alleen mooi, maar vooral ook uniek en in een handomdraai afgestemd op uw lichaamsprofiel.

KOM LANGS EN ONTDEK GRATIS UW SLAAP-DNA®

Uw slaapkwaliteit is uw levenskwaliteit Beleef het bij:

Sleepy AALST

Sleepy GENT-OOSTAKKER

Sleepy GENT

Sleepy SINT-NIKLAAS

Gentsesteenweg 329 T. 053 21 39 14 Rooigemlaan 563 T. 09 226 17 71

www.sleepy.be

Antwerpsesteenweg 1124 T. 09 355 98 01 Heidebaan 9/19 T. 03 778 23 20

Sleepy ZINGEM Gentsesteenweg 56 T. 09 384 68 36

EDITO

PESTMAATSCHAPPIJ

W

e hielden onlangs een enquête rond pestgedrag. Ik schrok wel wat toen ik las dat 7 op de 10 mensen al eens gepest werd in het leven. Dat is veel en je kunt je natuurlijk afvragen hoe ruim je het begrip pesten moet opvatten. De kans is overigens groot dat ik vroeger op school ook wel eens iemand plaagde om de kleur van zijn haar of zijn lichaamsgewicht. Eerlijk gezegd weet ik het niet meer. Pesten zou ik het toen in elk geval zeker niet genoemd hebben. Maar als je achteraf ontdekt dat kinderen (en volwassenen trouwens ook) heel veel behoefte aan bevestiging hebben, dan besef je dat het zogenaamde plagen wel eens de hel voor de ander geweest kan zijn. Het heeft natuurlijk veel met groepsgedrag te maken. Wie buiten de groep valt, heeft pech. En als ik deze gedachte even doortrek dan merk ik met stijgende verbazing op dat er steeds meer mensen niet meer deelnemen aan onze welvaartsmaatschappij. Wegens te arm, te ziek, te oud, te buitenlands … Zullen we dat in het vervolg ook pesten noemen?

PAUL DE BRUYCKERE BLADMANAGER

Inhoud 04,19,54

37

07

38

10

42

18

47

20

48

GESPOT Cijfers & weetjes

BIORITMES Van ochtendmens tot nachtraaf

RESULTATEN PESTENQUÊTE Pesten is een pest

MIJN GEDACHT Annelies Verbeke

TUUT TUUT Daar is taxi mama

24

ZEG EENS AAA Ik heb de milt

26

SAY CHEESE Feest in de straat

30

HALLO! CM-medewerker in de kijker

PEUTERS IN ACTIE Samen bewegen en samen spelen

DELIEVING Opvangplek voor broertjes en zusjes van kankerpatiëntjes

STELLING De pedagogische tik moet verboden worden

CM DEALS Korting voor CM-leden & çava?-lezers!

50

MEDICATIEGEBRUIK Een bittere pil

55

CM-AGENDA Plan je activiteiten!

DARMKANKERSCREENING Poepsimpel?

36

VRAAG AAN DE STRAAT Op de schoolbanken

+

Enquête blz. 17 HEB JIJ NOG VRIJE TIJD?

Benieuwd naar de ‘making of’ van onze covershoot met Frederika Del Nero? Ga dan snel naar www.facebook.com/magazinecava

Verantwoordelijke uitgever Jean-Paul Corin, Martelaarslaan 17, 9000 Gent · Bladmanagement Paul De Bruyckere · Redactie Peter Lambert, Jeroen Bruggeman, Katelijne Duerinck, Paul Van Roy, Het Salon · Concept, fotografie en vormgeving Het Salon, met dank aan: Uitleendienst Lochristi · Advertenties Publicarto 053 82 60 80, [email protected] · Contact CM MiddenVlaanderen, Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 267 56 67, [email protected] · çava? is een uitgave van CM Midden-Vlaanderen en verschijnt in een oplage van 420 000 exemplaren huis aan huis in de arrondissementen Aalst, Eeklo, Gent en Oudenaarde. De CM-diensten en -voordelen die in çava? vermeld worden zijn informatief. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten en huishoudelijke reglementen. CM Midden-Vlaanderen is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de çava?-advertenties.

GESPOT

4

WIN TIC KET S

60 CIJFER

verhalen die de geschiedenis van Oudenaarde tijdens de Eerste Wereldoorlog uit de doeken doen. De toenmalige burgemeester, de commandant van de Duitse troepen, moedige burgers en Amerikaanse soldaten vertellen er allemaal hun verhaal. De tenoonstelling wordt gecombineerd met een stadswandeling door het historische Oudenaarde. TENTOONSTELLING

STAD ONDER VUUR Het MOU in Oudenaarde opende amper twee jaar geleden de deuren. Je ontdekt er de geschiedenis van de stad en van de Vlaamse Ardennen. De vaste collectie van het museum wordt op geregelde tijdstippen aangevuld met tijdelijke tentoonstellingen. Zo kan je nog tot 30 november 2014 naar ‘Stad onder vuur’, de menselijke

Ontdek zelf hoe Oudenaarde uit de Eerste Wereldoorlog  is gekomen. Dat kan nog tot en met 30 november 2014 in het MOU – Museum van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen. Dankzij çava? kan jij gratis naar deze tentoonstelling. Stuur een mailtje met je naam en adres naar [email protected] en maak kans op een van de 10 tickets, inclusief wandelbrochure, waarmee je zelf de oorlogsgeschiedenis van de stad kan ontdekken. Meer info op www.mou-oudenaarde.be.

De zomer zorgt ervoor dat we minder productief zijn. Een van de belangrijkste redenen is het gebrek aan motivatie in de zomer. Als het is slecht weer is, wil niemand naar buiten gaan. Maar als het goed weer is en de vogeltjes fluiten, zal je sneller verlangen naar vrije tijd. Die gedachte zorgt ervoor dat mensen zich minder goed kunnen concentreren. In 2008 werd een onderzoek gepubliceerd met cijfers van The American Time Use Survey, waarin stond dat mannen op een regenachtige dag gemiddeld dertig minuten langer op het werk waren dan op zonnige dagen. In 2012 voerden onderzoekers van Harvard University en University of North Carolina een onderzoek bij Japanse bankmedewerkers. Daaruit bleek dat de medewerkers productiever waren bij slecht weer. Toen het beter weer werd, daalde ook de productiviteit. WETENSCHAP

ZOMER MAAKT ONS MINDER PRODUCTIEF

Dokter Donald Unger heeft meer dan zestig jaar de kootjes in zijn linkerhand gekraakt en die in zijn rechterhand niet. Hij kreeg geen artritis of andere klachten in zijn handen. Dat experiment leverde hem in 2009 de IG Nobelprijs voor de Geneeskunde op. De IG Nobelprijs wordt uitgereikt voor experimenten die mensen eerst doen lachen en erna aanzetten tot nadenken.

ladies@beauty nazareth verwenavond vrijdag 3 oktober Drapstraat 111A, nazareth BEAUTYNA

Z A R T H.BE E

• prothesen, badmode & care lingerie: • infostands • 15% korting* • make-up stand • kleurenconsulent • huidanalyse exclusieve gratis verwenavond voor dames die geconfronteerd worden met borstkanker. *korting enkel geldig tijdens de verwenavond en koopdag. Niet cumuleerbaar met andere kortingen en/of acties.

Ben je op zoek naar dat tikkeltje meer? Heb je zin om jezelf eens extra te verwennen? In Beauty-Nazareth zit je dan helemaal goed!

VrIjDAg 3 oktoBer VAN 19u tot 22u exclusieve verwenavond

in samenwerking met thuiszorgwinkel, Instituut Ann en Beauty Hairconcept. Aantal deelnemers beperkt. Inschrijven via 09 242 43 44 of [email protected]. 15% korting* op alle badmode, care lingerie, homewear en sportswear. gratis goodiebag voor elke deelnemer.

zAterDAg 4 oktoBer VAN 9u30 tot 16u exclusieve koopdag in de thuiszorgwinkel met 15%* korting op alle badmode, care lingerie, homewear en sportswear.

www.thuiszorgwinkel.be info 09 242 43 44

6

XXX

FREDERIKA: Als je doet wat je graag doet, kan je lichaam veel aan.

BIORITMES

7

VAN OCHTENDMENS ... Postbode zijn, lijkt haar verschrikkelijk en zonder koffie komt ze de voormiddag niet door. Laat radiopresentatrice Frederika del Nero maar doorwerken tot vier uur ‘s nachts. Bioritmes: wat zijn ze en wat doen ze met ons?

TOT NACHTRAAF TEKST: Lien Lammar FOTOGRAFIE: Filip Naudts

D

e ene bruist 's morgens van de energie, de andere komt pas ’s avonds op dreef. Radiopresentatrice Frederika del Nero (28) behoort duidelijk tot de tweede categorie. Voor het programma ‘Nightcall’ op Studio Brussel kroop ze maandenlang tussen middernacht en twee achter de microfoon. Onmenselijke uren, zou je denken, maar niet voor Frederika. “Ik ben een nachtraaf, absoluut”, zegt ze. “In de ochtend functioneer ik gewoon niet. Tenzij er liters koffie aan te pas komen. (lacht) Als kind was ik ‘s avonds al veel actiever dan ‘s morgens. Mensen verwarren dat soms met een ochtendhumeur, maar

zo mag je het niet bekijken. Ik heb gewoon een lange aanloop nodig voor ik aan de dag kan beginnen. Dat ik theater gestudeerd heb, is niet zo toevallig. Acteurs zijn echte avondmensen. Overdag repeteer je, ‘s avonds ga je nog naar voorstellingen kijken. Een ritme dat me bijzonder goed ligt.” Adrenaline aub “Toen ze me vroegen om ‘Nightcall’ te presenteren, heb ik geen seconde getwijfeld. Ik dacht dat mijn bioritme de eerste weken misschien wat in de war zou zijn, maar dat viel heel goed mee. De adrenaline die ik krijg als ik achter de microfoon kruip, zit daar zeker voor iets tussen. Ik babbel

graag en kan mijn creativiteit kwijt in de radiostudio. Als je doet wat je graag doet, kan je lichaam veel aan. Ik weet niet of ik dit ook zou kunnen opbrengen voor een kantoorjob.” “Als ik in een creatieve flow zit, kan ik eindeloos doorgaan. Soms moet ik mezelf echt verplichten om in bed te kruipen. Na ‘Nightcall’ kon ik nooit meteen gaan slapen. Ook al was ik pas om vier uur thuis, ik moest eerst nog even ontspannen. Ik las nog een hoofdstuk in een boek, keek nog een aflevering van een serie ... Voor vijf uur lag ik niet in mijn bed. Dat is laat, maar ik stond dan ook niet op voor twaalf uur ‘s middags.” ➤

8

BIORITMES

➤

Opstaan om 7.30u: de hel Nu ‘Nightcall’ door de zomerprogrammatie op Studio Brussel even stil ligt, heeft Frederika haar ritme weer moeten omgooien. “Ik ben bezig met repetities voor een toneelstuk. Om tien uur ‘s morgens moet ik in Brugge zijn, dus dat wil zeggen dat ik om half acht in Brussel moet vertrekken. De hel. (lacht) Voor andere mensen zijn dit misschien fantastische uren, maar ik vind het verschrikkelijk. Ik heb er echt moeite mee om direct actief te zijn. Ik heb véél koffie nodig om de ochtend door te komen. Pas na de middag begin ik écht wakker te worden.” “Ik probeer wel om vroeger te gaan slapen, maar om tien of elf uur al in je bed kruipen klinkt een beetje absurd in mijn oren. Mijn lichaam heeft gewoon geen zin om dan al te gaan slapen. Ik doe mijn best om voor één uur in bed te liggen, maar meestal is het toch weer later. Dat beklaag ik me dan ‘s morgens natuurlijk. Het klinkt misschien raar, maar eigenlijk heb ik best veel slaap nodig.”

“Slechte bioritmes bestaan niet.” “Ons bioritme is de klok in onze hersenen die ons slaap-waakritme regelt”, zegt professor Elke de Valck, slaapdeskundige en docent biologische psychologie aan de VUB. “Het bepaalt wanneer we goed wakker zijn en wanneer we willen slapen. Eén cyclus duurt normaal 24 uur, maar die kan ook korter of langer zijn. Bij ochtendmensen bijvoorbeeld is die cyclus korter. Zij zijn ‘s morgens sneller actief en hebben minder problemen om vroeg op te staan. Bij avondmensen zie je net het omgekeerde: hun klok tikt trager, dus kunnen ze gemakkelijker langer opblijven.” In de genen? Je bioritme is voor een stuk aangeboren en voor een stuk bepaald door je omgeving en ontwikkeling. “Dat tieners liever laat gaan slapen en laat opstaan, is heel normaal. Dat maakt deel uit van hun ontwikkelingsproces. Hoe ouder we worden, hoe meer ons bioritme weer in de

omgekeerde richting begint te verschuiven. Daarnaast zorgen genetische kenmerken er voor dat slechts 10 % van de mensen een uitgesproken ochtendtype is: zij zijn heel gevoelig aan slaaptekort en zullen er snel last van hebben als ze later zijn gaan slapen. Nog eens 10 % is dan weer een uitgesproken avondtype. De overige 80 % heeft geen uitgesproken voorkeur. De meeste mensen hebben er dus niet echt problemen mee om eens wat vroeger op te staan of later te gaan slapen dan ze gewoon zijn.” De vuistregel is: het is doenbaar om twee uur af te wijken

OEI, WIST JE DAT... ... grote rampen en verkeersongelukken vaak ’s nachts gebeuren, en dat ons bioritme daar voor iets tussen zit? Na middernacht produceert ons lichaam volop melatonine, een hormoon dat je slaperig maakt. De hoeveelheid stresshormonen in ons bloed is dan weer op zijn laagste punt, waardoor we minder alert zijn en niet goed helder kunnen nadenken. Kijk maar naar de kernramp in Tsjer-

nobyl: die gebeurde in 1986 om half twee 's nachts nadat uitgeputte werknemers een veiligheidstest uitvoerden. ... een 17-jarige student uit Californië in 1965 maar liefst elf dagen niet geslapen heeft? Het World Guinnes Book of Records houdt geen nieuwe

pogingen meer bij, uit angst voor de schadelijke gevolgen ervan. ... ontbijten helpt om je 's morgens sneller wakker te voelen? Als het even kan, eet je ontbijt dan voor het raam of bij een heldere lamp: licht stopt de productie van melatonine en maakt je beter wakker. Meteen ook de reden waarom je ‘s avonds beter niet te lang meer achter je computerscherm zit.

… als je je bioritme negeert, je lichaam zich de volgende nacht herstelt door dieper te slapen? Als je dus vaker onregelmatig slaapt, raakt je lichaam in de knoop. … je bioritme heel gevoelig is voor veranderingen? Zelfs de omschakeling naar de zomertijd kan problemen geven. Zo gebeuren er de eerste dagen na de ingang van de zomertijd meer verkeersongelukken.

9

Elke de Valck: DAT TIENERS LIEVER LAAT GAAN SLAPEN EN LAAT

OPSTAAN, IS HEEL NORMAAL. DAT MAAKT DEEL UIT VAN HUN ONTWIKKELINGSPROCES. HOE OUDER WE WORDEN, HOE MEER ONS BIORITME WEER IN DE OMGEKEERDE RICHTING BEGINT TE VERSCHUIVEN.

van je voorkeursritme. “Stel dat je in jouw ideale patroon elke dag om acht uur opstaat, zal het ook lukken om vanaf zes uur actief te zijn. Maar heb je een uitgesproken voorkeur om pas om elf uur op te staan en moet je om zes uur uit je bed, dan wordt het moeilijk.” Volg je bioritme Of je nu graag vroeg opstaat of liever laat in je bed kruipt, het aantal uren slaap dat je nodig hebt om je ‘s morgens

fris te voelen is heel persoonlijk. “Dat we allemaal acht uur zouden moeten slapen, klopt absoluut niet. Sommige mensen hebben wel degelijk genoeg aan zes uur slaap, daar is niks mis mee. Je hebt ook echte langslapers die meer dan negen uur slaap nodig hebben, maar de meeste mensen slapen gemiddeld tussen de zes en negen uur per nacht.” Hét perfecte bioritme? Dat bestaat niet. “Wat voor jou een

goed ritme is, is dat misschien niet voor iemand anders. Een ochtendmens zijn, is niet beter of slechter dan een avondmens zijn. Wat je wel best doet, is je levensstijl zo goed mogelijk afstemmen op je bioritme. Stel dat je een vroege vogel bent maar altijd late shifts moet draaien, dan kan dat na een tijd zijn tol eisen. Maar als je rekening houdt met wat goed is voor je lichaam, doe je je gezondheid weinig kwaad.” ●

Vayamundo in Houffalize: Ol Fosse d’Outh

Genieten aan de oevers van de Ourthe In alle rust genieten van de prachtige natuur in de Ardennen vergezeld van een culinaire ontdekking? Vayamundo Ol Fosse d’Outh heeft alles in huis om aan uw verwachtingen te voldoen; aarzel niet en reserveer uw gastronomisch verblijf. De ideale formule voor liefhebbers van een lekkere keuken. arrangement

TAFELEN LANGS DE OURTHE in de Ardennen

153

vanaf € half pension

3 dagen/2 nachten

INBEGREPEN • Gastronomisch menu aan tafel bediend op vrijdag en zaterdag, wijn inbegrepen • Onbeperkte toegang tot het zwembad • Animatieprogramma

Meer weten over onze arrangementen en mogelijkheden? Contacteer Vayamundo Ol Fosse d’Outh Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize T. 061 28 88 01 - F. 061 28 88 04 [email protected]

www.vayamundoclubs.be

Bekijk dit arrangement op www.vayamundoclubs.be

10 RESULTAAT ENQUÊTE

11

PESTEN IS EEN PEST TEKST: Anneleen De Leyn FOTOGRAFIE: Edelweiss

Iedereen kent het fenomeen pesten, of het nu als stille getuige is, als slachtoffer of als pestkop. De çava?-enquête* ging dit keer over pesten en 70 % van de 1.897 deelnemers beweert ooit al eens gepest te zijn. In 7 op de 10 gevallen was dat op school. Maar ook de werkplek blijkt voor een derde van de deelnemers een mogelijke pestplek te zijn. Sommigen pesten zelfs de klok rond in de vorm van cyberpesten. De resultaten checkten we bij 3 experten. *1.897 mensen vulden de online çava?-enquête over pesten in, waarvan 76 % vrouwen en 24 % mannen. 80 % is tussen 25 en 65 jaar. De grote helft (57 %) heeft kinderen. ➤

12

RESULTATEN ENQUÊTE

86 % 86 % van de Vlamingen heeft zelf nog nooit gepest.

JONGENS PESTEN VAKER, MEISJES EERDER ONDERHUIDS. OOK PESTEN MANNEN MEER DAN VROUWEN.

94 %

We worden vooral (94 %) gepest onder de 16 jaar. De grootste ‘pest-piek’ ligt tussen de 10 en 14 jaar.

Gie Deboutte: “We spreken van pesten als het de bedoeling is om iemand te kwetsen of pijn te doen. Het blijft ook niet bij één keer maar herhaalt zich. Pestkoppen willen een belangrijke positie innemen in de groep. Een pester gebruikt iemand die zwakker is of zich zwakker opstelt om zo zelf meer te betekenen in de groep. Je krijgt dus altijd een machtsonevenwicht tussen de pester en z’n kliek, en de gepeste.” Niet (alleen) voor watjes Uit de enquête blijkt dat pesten op school vooral gebeurt in de vorm van verbaal pesten zoals schelden, dreigen, vernederen of spotten (47,5 %). Daarna wordt het meest gepest door uit te sluiten of te negeren (31 %). Jongeren pesten vooral om uiterlijke kenmerken, daarna om persoonlijkheidskenmerken ‘je bent dom/slim’ of ‘je hebt ADHD’. Deboutte: “Toch vind ik dat je heel erg moet opletten door te zeggen dat pesten meestal gebeurt door iemands uiterlijk. Onder slachtoffers zie je inderdaad de zogezegde ‘watjes’: jongeren die stiller, minder weerbaar of minder sociaal vaardig zijn. Maar er zijn evengoed slachtoffers die gewoon niet zo goed in de groep passen doordat ze wat excentriek zijn. Ze springen eruit door al op relatief vroege leeftijd zichzelf te zijn. Denk maar aan voorbeelden als Erika Van Tielen, Bent Van Looy of Bruno Vanden Broecke.” Slachtoffer verdedigen of niet? Twee derde van de slachtoffers kruipt in z’n schelp wanneer ze gepest worden, één derde slaagt erin om het pestgedrag te negeren of om op te komen voor zichzelf. Logisch, want voor dat laatste moet je al heel sterk in je schoenen staan. De meerderheid houdt zich er buiten wanneer ze pestgedrag zien. Deboutte: “Uit schrik om ook gepest te worden of uit schrik dat de pester agressief zou reageren.” Toch vindt de helft dat niet reageren even erg is als zelf pesten.“Door niet te reageren steun en versterk je eigenlijk het pestgedrag.” Wat gaat er om in de (pest)kop? Wat bezielt een kind of jongere om een leeftijdsgenoot constant het leven zuur te maken? Deboutte: “De kans is groot dat wie pest, een probleem heeft met z’n eigen kwetsbaarheid. Veel pestkoppen kunnen niet omgaan met schuld of schaamte. Een simpel voorbeeld: een kind komt thuis en heeft z’n broek gescheurd. Als moeder hier altijd erg boos en streng op reageert, leert het kind af om zich kwetsbaar op te stellen en zal het leren liegen of manipuleren. Het kind ‘verhardt’ geleidelijk

13

VOLGENDE EXPERTS KOMEN AAN BOD

GIE DEBOUTTE onderzoeker pesten Universiteit Antwerpen

HEIDI VANDEBOSCH onderzoeker cyberpesten Universiteit Antwerpen

PETER DECAVELE preventieadviseur psychosociale aspecten IDEWE

aan. Daarom blijken heel wat pestkoppen zich minder te kunnen inleven in de emoties van een ander.” Van minder goed functioneren tot trauma Wie gepest wordt, zal meestal minder goed functioneren op school. “Dat merk je bijvoorbeeld aan te laat komen, punten die zakken of agressief reageren. Ook problemen zoals stotteren of faalangst zullen verergeren. Maar er kunnen ook psychosomatische klachten opduiken zoals buik- of hoofdpijn, depressies en angsten. Vooral slachtoffers die hun negatieve ervaringen niet kwijt kunnen, die er niet over kunnen of durven praten, kampen hiermee. Ze raken de spanning niet kwijt en die stapelt zich op in hun lichaam.” Gaat pesten vanzelf over? 85 % vindt van niet. Het is maar wanneer de hele groepsdynamiek van het pesten in elkaar zakt, dat het tij kan keren. “Van het moment dat er een of meerdere omstaanders het pestgedrag duidelijk gaan afkeuren, ontstaat er twijfel

en zien we dat veel pestkoppen inbinden. Het keerpunt kan ook komen vanuit de hoek van het slachtoffer. Wanneer een slachtoffer nadrukkelijk steun krijgt van iemand, neemt het pesten af. Dat kan van een vriend of vriendin zijn maar er moet zeker ook steun van een volwassene komen.” Gevraagd: krachtig antipestbeleid “Pestproblemen kan je maar oplossen als de hele (school) omgeving erbij betrokken is, anders lukt het niet. KiVa, een wetenschappelijk onderbouwd antipestprogramma uit Finland, heeft al z’n nut bewezen. Het wil in de eerste plaats leerkrachten heel goed informeren zodat ze alerter zijn en dus ook eerder tussenkomen. Ook wil het kinderen aanleren om zelf (goed) te reageren op pestincidenten: ‘Dit vind ik niet OK, ik wil dat je daarmee stopt.’ Leerkrachten krijgen ook training op het voeren van interventiegesprekken. Deboutte: “Hoe deskundiger je hierin bent, hoe beter het werkt. Bij ons in Vlaanderen komt er wel meer en meer ➤

GETUIGENIS BIANCA (43) “Gelukkig is m’n zelfvertrouwen helemaal hersteld maar toch kan dat onzekere gevoel nog eens opduiken als ik mij ergens bij wil aansluiten op een feestje of op café bijvoorbeeld.” “Toen ik 12 was ging ik op internaat. Ik kwam van iets verder in de regio, en dat hoorde je aan m’n accent. M’n leeftijdsgenootjes vonden mij hierdoor al een beetje ‘vreemd’. Die eerste weken van het schooljaar had ik een verkoudheid. Mijn moeder had wel 20 zakdoeken in mijn kast gelegd maar die waren binnen de kortste tijd allemaal vuil. Ik had

er niet beter op gevonden om ze met water en zeep uit te wassen in mijn lavabo. Rad van tong als ik was, had ik dat verteld aan een paar meisjes. Daarna liep het fout voor zeker 2,5 jaar. Plots was ik niemands vriendin meer, mocht ik bij geen enkel kliekje meer staan en mocht ik niet meer meespelen. Ze kwamen me vragen of ik ook mijn onderbroeken uitwaste, en of

ik al mijn was in de lavabo deed. Ik ben in die periode heel onzeker geworden. In het derde jaar werd ik plots wel opgenomen in een kliekje. En vanaf dan ging het weer goed met mij. Gelukkig is m’n zelfvertrouwen helemaal hersteld, maar toch kan dat onzekere gevoel nog opduiken als ik mij ergens bij wil aansluiten op een feestje of op café bijvoorbeeld.”

14

RESULTATEN ENQUÊTE

GETUIGENIS LISA (29) “Wat ze precies allemaal naar m’n hoofd slingerden, weet ik niet meer, dat heb ik wellicht verdrongen. Ik weet vooral nog dat ik altijd schrik had dat het erger zou worden of zou escaleren.”

“Ik werd gepest in de eerste jaren van het middelbaar. Er zat altijd een groepje jongeren van op school achteraan op de bus. Die pestten mij elke morgen en elke avond van en naar school. Ik stapte nog maar op en hoorde al: ‘Lisa is daar, Lisaatje is daar’. Ik probeerde altijd zo veel mogelijk vooraan op de bus te blijven, ver van het groepje en dicht bij de chauffeur. Maar dat lukte natuurlijk niet altijd. Toen ik moest doorschuiven, werd het roepen en uitlachen almaar erger. Wat ze precies allemaal naar m’n hoofd slingerden, weet ik niet meer, dat heb ik wellicht verdrongen. Ik weet vooral nog dat ik altijd schrik had dat het erger zou worden of dat het zou escaleren. Eens de bus wegreed, hield het pesten op. Meestal bleef het bij verbaal geweld, soms begon er iemand met propjes of stukken appel te gooien. Eén keer kreeg ik kauwgom in m’n haar.” “Het keerpunt was pas toen ik in het 3e jaar zat. Ik leerde een meisje kennen naast me op de bus. Ze was spontaan en ook veel mondiger dan mij. Toen ze doorhad dat ik gepest werd, nam ze het voor me op. Ik ben haar ontzettend dankbaar. Het is nog altijd een goede vriendin van me. Of het alleen aan haar te danken was dat het pesten afnam? Het was een combinatie van m’n vriendin, de vele

steun van een paar leerkrachten en het altijd luisterende oor van m’n ouders.” En het feit dat Lisa op een bepaald moment wist dat ze aan het aspergersyndroom leed: “Van zodra ik dat wist, kon ik mezelf beter aanvaarden en kreeg ik meer zelfvertrouwen.” Ouders Lisa Mama Lisa: “Wij vonden het natuurlijk vreselijk te horen dat ons kind zo gepest werd.” Papa Lisa: “Ik had het zien aankomen van in de lagere school. We wisten dat Lisa een mogelijk doelwit was omdat ze stil en teruggetrokken was als kind. Ze had dyslexie waardoor ze veel extra zorg nodig had op school. Wij hebben hier al altijd een winkel en dus zat Lisa lang in een vrij beschermde omgeving: iedereen uit de buurt kende ons. Maar op weg naar de middelbare school liep het fout. Het ontaardde meteen in pesterijen. Bij momenten werd ik echt kwaad. Ik had soms zin om mee op die bus te springen en die gasten eens vast te nemen. Toch doe je dat niet want je weet dat dat geen oplossing is.” Mama: “Soms probeerden we tips te geven, bijvoorbeeld dat ze altijd moest proberen bij iemand te staan of met iemand te praten. Want wie alleen staat, is een makkelijke prooi. Maar veel meer kan je niet doen als ouder.”

➤

aandacht voor pesten, maar van een echt doorgedreven beleid zoals in de Scandinavische landen of in Nederland is zeker nog geen sprake. Ook in de lerarenopleidingen komt de aanpak hierrond nog maar mondjesmaat of niet aan bod. Ik apprecieer de inspanningen die elke school of organisatie doet, maar iedereen werkt bij ons vanuit zijn of haar intuïtie, elk op z’n eigen manier. Soms kan dat zelfs tot een averechts effect leiden. Beeld je maar eens in hoe geviseerd je je als slachtoffer moet voelen tijdens de ‘Week tegen Pesten’. Ik pleit er dus voor om ook bij ons een krachtig antipestbeleid in te voeren.” Pesten in space: cyberpesten Een uitloper van klassiek pesten is cyberpesten. Voorbeelden zijn iemand beledigen, bedreigen of uitlachen via internet of sms, iemand een virus bezorgen, met spam belasten of massaal defrienden. Het kan ook subtieler door bijvoorbeeld een fake profiel aan te maken en roddels te verspreiden in iemands naam, een haatpagina te creëren of gênante filmpjes of foto’s te posten. Heidi

Vandebosch: “Dit is een vorm van pesten van de laatste 10 jaar. Het gebeurt vooral bij 12- tot 14-jarigen want zij zijn constant online met elkaar. Toch zien we dat het aantal gevallen van cyberpesten niet toeneemt. Dat komt wellicht doordat scholen, de overheid en de media hier veel rond sensibiliseren. Cyberpesten gebeurt nu wel op een iets vroegere leeftijd dan in het begin.” Schade veel groter Uit onze enquête blijkt bijna 6 % ooit gepest te zijn via internet, en bijna 10 % via gsm. Cyberpesten komt nog relatief weinig voor als je ’t vergelijkt met klassiek pesten, maar de impact of de schade die je ervan kan oplopen is veel groter. Vandebosch: “Je kan iemand 24 u op 24 u online pesten. Klassiek pesten houdt op na school of toch eens je thuis bent. Het publiek dat een online pester kan bereiken, is ook veel groter. Bovendien blijft iets wat op internet komt lang of voor altijd staan. Beeld je maar eens in wat voor een impact een denigrerend filmpje kan hebben, zeker als dat nog eens een eigen leven gaat leiden op internet. Het gevoel van machteloosheid is bij online pesten veel groter dan bij klassiek pesten.” Open communicatie Cyberpesten kan je maar voorkomen of tegengaan door op veel verschillende fronten in te zetten, in de eerste plaats thuis. Vandebosch: “Ouders houden best een oogje in het zeil als zoon- of dochterlief op internet zit. Niet letterlijk meelezen over de schouder natuurlijk – de kans op succes lijkt me dan niet erg groot – maar alert zijn voor signalen. Het is belangrijk dat ouders betrokken zijn en interesse tonen in de leefwereld

➤

RESULTATEN ENQUÊTE

TOP 3

➤

van hun kind, en dat ze open communiceren met elkaar. Ook kan je jongere kinderen best begeleiden bij hun eerste stappen op Facebook.” Daarnaast is het ook maar best dat er geen ‘vind ik niet leuk-knoppen’ bestaan en dat je meestal niet anoniem kan reageren. Het zou online pesten alleen maar in de hand kunnen werken. Pesten ‘als je groot bent’: op het werk Ruim een derde van wie onze enquête heeft ingevuld, zegt dat ze gepest worden of werden op het werk, niet te onderschatten dus. Ook op de werkvloer uit zich dat voor 80 % vooral in verbaal pesten, uitsluiten of negeren. Groep IDEWE biedt preventie en steun aan werkgevers en werknemers voor een veilige werkomgeving. De laatste jaren krijgen ze meer meldingen rond pestgedrag op het werk, voor 2013 waren dat er bijna 500. Peter Decavele van IDEWE relativeert: “Vaak gaat het hier meer om onopgeloste, verziekte of uit de hand gelopen conflicten in plaats van om echt pestgedrag. Echt zware pesterijen zullen de meeste bedrijven wel aanpakken. Het zijn de verziekte relaties tussen mensen die het meest voorkomen en het meest hardnekkig zijn. We krijgen wellicht ook

VERTROUWENSPERSOON

Partner

23 %

Vrienden

18 %

Ouders

13 %

Hulplijnen krijgen maar weinig vertrouwen (1,8 %). Een derde tot een vierde van de slachtoffers praat er met niemand over.

steeds meer meldingen omdat het fenomeen meer bespreekbaar wordt.” Onderzoek naar psychosociale risico’s Decavele: “IDEWE gaat op zoek naar de ‘psychosociale risico’s’ op het werk, de mate van welzijn bij de werknemers. Hoge werkdruk, jobonzekerheid en conflicten demotiveren en vreten energie. Mensen krijgen dan stress of een burn-out, of er ontstaan pesterijen. Omgekeerd, werknemers die veel autonomie en inspraak krijgen, die zich kunnen ontplooien en die elkaar steunen, raken gemotiveerd en krijgen energie van hun werk. Dan krijg je een organisatie waar mensen graag werken, betrokken zijn en er willen blijven. Wij vinden het belangrijk om de focus te leggen op wat goed gaat, op het positieve binnen een organisatie. Dat proberen we te versterken.”

Soort organisatie is bepalend Pestgedrag op het werk hangt niet zozeer af van conflicten tussen individuen maar wel van het soort organisatie en het soort leiderschap. Decavele: “Is de leidinggevende autoritair of democratisch? Wil hij of zij constructief meewerken aan een open bedrijfscultuur waar open communicatie is en waar conflicten worden uitgepraat? Is alles voor iedereen duidelijk of zijn er verborgen agenda’s? Allemaal zaken die bepalen of pesten een kans krijgt of niet.” “Ik heb niets gezien.” 72 % van de mensen die onze enquête invulden, vindt dat ze op hun werk niet streng genoeg optreden tegen pestgedrag. Decavele: “Bij een conflict reageert een leidinggevende vaak met ‘Ik heb niets gezien, ik weet niet wie ik moet geloven’. Wij leren leidinggevenden aan om stelling te nemen tegen mogelijk gedrag: ‘Als het waar is dat persoon x dat gedaan heeft, dan tolereren wij dat soort gedrag niet in ons bedrijf.’ Met zo’n aanpak zou in de helft van de gevallen het ongewenst gedrag ophouden.” ●

PESTEN, GEDAAN ERMEE! Infoavond op 24 november in De Centrale te Gent Gie Deboutte is voorzitter van het Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen Pesten en leidt een pilootproject dat gericht is op pestpreventie in het basis- en secundair onderwijs. Zijn laatste publicatie ‘Leven met een pestverleden’ geeft inzicht in de ervaringen van daders en slachtoffers van pestgedrag op school. Zijn voordracht is bedoeld voor: (groot)ouders, (zorg)leerkrachten en iedereen die zorgt voor kinderen en jongeren. ➝ Meer info? Agenda p.56 of [email protected] of 09 267 57 35.

VOND JE DIT INTERESSANT? DOE DAN MEE AAN DE NIEUWE ENQUÊTE EN LEES HET RESULTAAT IN DE VOLGENDE ÇAVA!

16

17

OPROEP ENQUÊTE

DOE ME E! EN MAA K KANS O P EEN GASTRO NOMISC H DINER

HEB JIJ NOG VRIJE TIJD? Het leven wordt steeds drukker, onze dagen steeds korter en de agenda steeds meer gevuld. We worden telkens weer geconfronteerd met dat ene woord: stress. Je zou haast vergeten dat je ook nog tijd moet maken om weer even tot jezelf te komen. Hebben we te weinig vrije tijd? Of willen we teveel doen? Ben jij na een lange werkdag helemaal uitgeteld of sta je te springen om nog wat extra energie te verbranden in de sportclub? Vul snel onze vragenlijst in en misschien word je wel beloond met een Bongobon ‘Gastronomisch dineren’ t.w.v. ¤ 89,90. Deelnemen kan tot 26 september 2014 op www.cava-enquete.be

18

MIJN GEDACHT

EMMA Annelies Verbeke, schrijfster

Fotografie © Koen Broos

O

klaslokaal, in afwachting van de komst f ik het in de çava? eens van de leraar. Het was een ingeving over pesten wilde hebvan het moment. Ik richtte me tot de ben? Ja, waarom niet, zwakste van de aanvallende groep het blijft een relevant AAN HET WOORD ANNELIES VERBEKE en zei: ‘Jij gaat mij pesten? Jij? Jij die thema, met al die jonge JE KENT HAAR VAN ... hier geen enkele vriend hebt gaat mij levens die via sociale HAAR DEBUUTROMAN pesten? Denk je dat ze iets om je geven? media ravijnen in worSLAAP! WAARMEE ZE VERSCHILLENDE Jij hebt niemand. Als je vrienden had den gedreven, de filmpjes over door grijnPRIJZEN WON, TIROLER zou er nu toch iemand iets zeggen?’ zende collega's gemartelde werknemers, het INFERNO: EEN GRAPPIGE NOVELLE OVER WAT ER Het bleef muisstil. De jongen brak. Dat woord 'negers' op de gevel van een niet-blank GEBEURT ALS VEERTIG was geen mooi tafereel. Enkele weken gezin. En zou ik dan eventueel over mijn MENSEN SAMEN OPGESLOTEN ZITTEN IN later veranderde hij van school. Ik ben eigen ervaringen daaromtrent kunnen vertelEEN SKILIFT … me altijd blijven afvragen of ik daar iets len, mochten die er zijn? Hmm. Niemand mee te maken had. Sommigen noemden staat ervoor te springen de demonen uit zijn mijn optreden een succes. Niemand heeft me daarna kindertijd voor een groep onbekenden te gooien, voor een nog getreiterd. Maar ik kon wel kotsen van mezelf, potentiële roedel leeuwen. en ik wist wat ik nooit meer wilde zijn: een tot dader verworden slachtoffer. Een ordinair roofdier. Wie Maar goed, het oud zeer is inmiddels geplaatst en overgedurende een periode tot dergelijke nachtmerrie stegen, en wie weet verschaffen mijn zinnen een enkeling gedwongen wordt, kan daar namelijk ook iets uit iets als troost. Ik herinner me mijn lagere schooltijd als een leren. Dat het pijn doet aangevallen of uitgesloten te periode waarin ik door klasgenoten ofwel op handen werd worden. Dat dat voor andere mensen ook zo is. Dat gedragen, ofwel gepest. Al was het tegelijk ook allemaal deze pijn ons verbindt. Met dat inzicht kunnen we vrij gewoon, en heb ik veel gelachen. Goede cijfers zorgden beginnen, het is de basis voor plezier. er wel eens voor dat ik werd aangepakt, maar in de eerste plaats was mijn huid de reden. Die heeft twee kleuren, dat In februari was ik in Jakarta. In een schooltje zag ik is uitzonderlijk. Het pesten ging in mijn geval nooit verder een standbeeld van een kleine Obama met een vlinder dan woorden. Die werden weliswaar vaak uitgesproken van op zijn vinger. Als kind woonde hij in de buurt met zijn veel te kortbij, maar fysiek contact kwam er nooit aan te pas. Indonesische stiefvader, als president keerde hij ernaar Het moet vreselijk zijn als dat wel het geval is. Ik zou mijn terug, een vriendschappelijke missie. Een medewerkervaringen dus zeker niet als extreem, of heel talrijk typester van de Belgische ambassade vertelde me over haar ren. Het kan veel erger, helaas. Maar zeker kunnen woorden gesprek met iemand die bij de president in de klas had kwetsen, en verdomd lang bijblijven. gezeten. Obama werd hevig gepest om hoe hij eruit zag, om de kleur van zijn huid. ‘If only we had known’, In de eerste jaren van de middelbare school gebeurde had de gewezen klasgenoot gezegd. ● het ook een tijdje. Ik maakte er een einde aan in een vol

GESPOT

19

CM-MEDIKO PLAN* LIEFDE

VLINDERS IN DE BUIK? Ken je dat tintelend gevoel in je buik wanneer de persoon op wie je verliefd bent recht naar je kijkt? Die ‘vlinders’ in je buik zijn een gevolg van stress. Wanneer mensen onverwacht in een situatie terechtkomen die stress veroorzaakt, krijgen ze een ‘vecht of vlucht’-neiging. De adrenaline die dan vrijkomt zorgt ervoor dat je hart sneller gaat slaan en dat je bloeddruk stijgt, waardoor je aandachtiger bent en je lichaam klaar is om te reageren. Aangezien al het bloed op dat moment naar je longen en spieren stroomt, krijgen andere organen zoals de maag minder bloed. Dus of je nu voor je geliefde staat of voor een leeuw in de savanne, je zal in beide situaties de ‘vlinders’ voelen in je buik.

TRAPLIFTEN, HUISLIFTEN & PLATEAULIFTEN VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK

E SERVIC 7

24/24 - 7/

BEL GRATIS : 0800 20 950

Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | [email protected]

BEZOEK ONZE WEBSITE : WWW.COMFORTLIFT.BE CAVA_160x115_nieuw.indd 1

Extra bescherming tegen hoge medische kosten buiten het ziekenhuis. Net zoals bij de CM-hospitalisatieverzekeringen, biedt deze nieuwe verzekering een aanvullende dekking bovenop die van de wettelijke ziekteverzekering. Er zijn tegemoetkomingen voorzien voor: • Remgelden • Tandzorg • Hoorapparaten • Oogzorg

• Bevalling • Voedings-en dieetadvies • Reisvaccins

➝ Meer info over tegemoetkomingen en premies: www.cm.be/verzekeringen of tel. 078 151 151 *CM-Midden-Vlaanderen is erkend als verzekeringsagent onder het nummer 1016c

Wij verhogen uw comfort ! 30/06/14 11:03

TAXI MAMA

21

TUUT TUUT, DAAR IS TAXI MAMA Maandag notenleer, dinsdag zwemles, woensdag voetballen ... In september begint het naschoolse heen-en-weer rijden weer. We willen onze kinderen zoveel mogelijk hobby’s laten doen, maar hoe krijgen we het toch allemaal voor mekaar? TEKST: Lien Lammar FOTOGRAFIE: Studio 37

C

ora (39) vraagt het zich soms ook af. In haar thuisstad Hasselt speelt ze taxi voor haar zonen Ben (14), Nick (12), Vince (10) en Jens (9). Om de twee weken komen daar tijdens het weekend ook nog stiefzoon Pieter (18) en stiefdochter Ineke (15) bij, de kinderen van haar man Walter, ook een ervaren taxichauffeur trouwens. Voor çava? hield ze een week lang een dagboek bij.

MAANDAG

Met vijf naar de tandarts

De ochtendshift is voor taxi Wally: Walter ontbijt samen met de kinderen en brengt ze naar school. Omdat ik al om 7.30u begin te werken, kan ik om 16u stoppen en de jongens van school halen. Vandaag geen hobby's, maar een andere activiteit op de agenda: om 17u worden we bij de tandarts verwacht. Ik probeer het zo te regelen dat we met

➤

22

➤

REPORTER DOET DE TEST

zoveel mogelijk tegelijkertijd mogen komen. Bandwerk voor de tandarts, gemakkelijk voor ons!

DINSDAG

Operatie Propere Taxi

Ben gaat op uitstap en moet vroeger op school zijn. Walter brengt hem om 8u weg, om dan thuis de drie anderen op te pikken. Om 16.10u ga ik Nick, Vince en Jens ophalen in de studie. Ben komt pas om 17u terug van schoolreis. Het is niet de moeite om naar huis te rijden, dus gaan we even naar de carwash. Weer een klus uitgespaard, de jongens vinden het nog leuk ook.

WOENSDAG Allemaal het zwembad in

Vandaag is het de beurt aan Vince, Jens en Nick. Probleem: ze komen niet op hetzelfde uur thuis. Hoe gaan we dat doen? Omdat ik nu pas mijn ouderschapsverlof opneem, ben ik op woensdagnamiddag vrij. Om 12.15u heeft Ben gedaan met school. Om 15.30u ga ik Vince en Jens ophalen, een uurtje later rijd ik terug om Nick op te pikken. Het wordt haasten, want om 17u gaan we met het hele gezin zwemmen, ook Walter en ik. We hebben bewust gekozen voor een gezamenlijke hobby. Het is gewoon onmogelijk om én naar de muziekschool én de tekenacademie én de voetballes te rijden.

DONDERDAG Extra ritje voor het slapengaan

Vince is gestart met een nieuwe hobby: streetdance. Hij wilde

al langer op dansles, maar met onze agenda's zagen we het niet zitten om nog méér taxi te spelen. Omdat we zien dat hij talent heeft, gaven we toch toe. Ik breng Vince weg om 17u, Walter gaat hem om 18.30u weer oppikken. Een halfuur voor bedtijd bedenkt Nick dat hij morgen naar de bibliotheek moet, maar dat de boeken nog op zijn kamer bij zijn papa liggen. Hup, wéér de auto in ...

VRIJDAG

To skate or not to skate

Vince wil naar het skatepark, dat aan de andere kant van de stad ligt. Hij is nog te jong om alleen te fietsen, dus ... Ik moet nog koken, wassen, opruimen, ... Vandaag zie ik het echt niet zitten. We kunnen niet op alles ‘ja’ zeggen. Ben moet naar de orthodontist, maar neemt vandaag z’n fiets. Intussen rijdt Walter heen en weer naar Brussel om Pieter en Ineke te gaan halen, die tijdens de week bij hun mama wonen. Daarna zit het rijden er weer even op.

ZATERDAG

Boodschappen doen-zwemmenboodschappen doen

Van 10.30u tot 11.30u moeten de jongens gaan zwemmen. Terwijl zij in het water zitten, gaan Walter en ik boodschappen doen in de supermarkt vlakbij het zwembad. Van 11.30u tot 12.30u is het onze beurt. Terwijl Walter en ik zwemmen, spelen de kinderen nog even verder in het bad ernaast. Met ons volgeladen busje rijden we weer naar huis.

ZONDAG

Taxi aan de kant

Zondag is gezinsdag: dan proberen we het rondrijden

TIPS VOOR TAXI MAMA'S SCHRIJF JE WEEKPLANNING DAG PER DAG UIT OP PAPIER Kijk waar de knelpunten zitten en waar je eventueel nog wat moet schrappen in de activiteiten.

GEEN SPORTIEVE HOBBY'S ZONDER VUILE WAS Win tijd en bespaar jezelf stress door sommige spullen dubbel aan te kopen en door je kinderen te leren om zelf hun sporttas te maken. Steek er desnoods een lijstje bij met spullen die ze moeten wegsteken.

GENIET VAN DE RUST Een uurtje wachten in de auto terwijl je kinderen aan het sporten zijn of in de notenleer zitten? Neem een goed boek mee en geniet van de rust.

HOBBY’S HOEVEN NIET ALTIJD BUITENSHUIS TE ZIJN Met het hele gezin samen een gezelschapsspel spelen kan een leuk alternatief zijn.

23

zoveel mogelijk te beperken en tijd te laten om ongepland leuke dingen te doen. Het is vaak de enige dag waarop we met alle zes kinderen thuis zijn. Walter brengt Pieter en Ineke ‘s avonds weer naar Brussel terwijl ik met de kinderen hun boekentas klaarmaak voor een nieuwe schoolweek. Want morgen rijden taxi Wally en taxi mama weer uit ... Overal rijden taxi mama's en taxi papa’s rond. Met één, twee of meer kinderen op de achterbank, maar nog vaker met een pak organiseerstress. Een ziekte van deze tijd waar we mee moeten leren leven, of een probleem dat we onszelf aandoen? We willen allemaal rustig in het groen gaan wonen, maar blijven massaal naar de stad trekken voor werk en vrije tijd. We vreten kilometers met onze wagen om dan onze kinderen van hun fiets te houden, want er rijden te veel auto's op de baan. Stof genoeg om over na te denken. De expert aan het woord “De hobby's van de kinderen beperken is een slimme keuze van Cora”, zegt professional

Sara Van Wesbeeck:

WE VINDEN HET BELANGRIJK OM ONZE KINDEREN ALLE KANSEN TE GEVEN, MAAR VERGETEN DAT ‘OP TIJD STOPPEN EN PAUZEREN’ DAAR OOK BIJ HOORT. EEN KIND LEERT OOK BIJ DOOR GEWOON EENS LEKKER TE NIKSEN.

organizer Sara van Wesenbeeck. “Ze stelt duidelijk haar grenzen. De start van het schooljaar is een goed moment om even stil te staan bij de naschoolse agenda van je kinderen. We vinden het belangrijk om onze kinderen alle kansen te geven, maar vergeten dat 'op tijd stoppen en pauzeren' daar ook bij hoort. Een kind leert ook bij door gewoon eens lekker te niksen.” Maar het probleem ligt niet alleen bij te veel hobby's. Ook het toenemende verkeer zorgt ervoor dat ouders taxi blijven spelen. Voor kinderen tussen zes en veertien jaar is fietsen een groot risico, zo berichtte het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid onlangs nog. “We zijn echte autorijdende ouders”, geeft ook Cora toe.

“Ik wil niet overbeschermen, maar ik laat mijn kinderen niet graag alleen fietsen. In onze straat bijvoorbeeld is er geen fietspad én wordt er vaak hard gereden.” Een beurtrol met andere ouders kan helpen, tipt professional organizer Sara. “Maak aan het begin van het schooljaar een planning op tot aan de kerstvakantie en zet die op papier: zo is ze minder vrijblijvend en heb je meer kans op een succesvolle beurtrol.” ● Sara van Wesenbeeck is life & business coach en professional organizer. In haar nieuwste boek ‘Het handboek voor de spitsuurvrouw’ (Uitgeverij Lannoo ) leert ze je hoe je de verschillende spitsuurmomenten in je leven en werk beter kunt managen.

Zin om even uit te blazen in volle natuur? Vind je tweede adem tijdens een weekendje weg op eigen ritme. Laat de kinderen het beest uithangen en onze ervaren wandelgids je op sleeptouw nemen! De kleintjes kunnen slingeren aan touwen, plonzen in de waterplaza en uitrusten tussen de everzwijnen. Laat de regio je bekoren. Tem de wilde golven van de Lesse met de kajak, ga railbiken of neem de mountainbike. Ook Massembre blaast uit! De kaarsjes op de taart tellen dit jaar een bijzonder aantal. Blader door naar ‘CM-deals’ en win een feestweekend in het groen.

INFO & RESERVATIE • + 32 82 64 43 57 • [email protected] (tweetalig) • Massembre, 5543 Heer, provincie Namen. • www.massembre.be

24

ZEG EENS AAA

TEKST: Mathieu De Smedt

Dokter, dokter! Ik heb de milt! Veel mensen klagen weleens over ‘de milt’ wanneer ze een stekende pijn in de zij voelen tijdens het sporten. Maar is het wel de milt die de steken veroorzaakt? We gingen te rade bij onze huisarts Tom Jacobs voor meer informatie.

1

2

3

4

VOL BLOED

LAST?

BUIKADEMHALING

VUIST

Eet geen zware maaltijden één tot twee uur voor het sporten. Je kunt best ook geconcentreerde of calorierijke dranken vermijden. Oefen ook je buikademhaling om de prikkeling tegen te gaan. Ga daarvoor liggen en leg je handen op je buik. Een goede buikademhaling heb je wanneer je handen tijdens het ademen op en neer gaan.

Als je tijdens het sporten last ondervindt van steken, kan je een vuist maken. “Daardoor zal je lichaam automatisch vooroverbuigen en zal een prikkeling van het buikvlies minder vlug voorkomen. Daarnaast helpt het ook om vaker te trainen en de inspanning gradueel op te drijven”, raadt dokter Jacobs aan. “Je kan ook gewoon wachten, want hoe ouder je wordt, hoe minder last je zal hebben van steken in je zij.” (lacht)

De milt bevindt zich net onder het linkerribbenrooster. Binnenin krioelt er heel veel bloed doorheen vaatbedjes die eruitzien als een delta aan de monding van een grote rivier. Dat reservoir vol bloed kan ingezet worden tijdens een inspanning. Daarnaast beschermt de milt ons ook tegen bepaalde infecties. “Hoewel we zonder milt kunnen leven, weten we nu – in tegenstelling tot vroeger – dat we het orgaan beter behouden. Onze milt is namelijk ook het belangrijkste reservoir van een groep witte bloedcellen, die uitrukken en schade repareren wanneer ons lichaam slachtoffer wordt van een groot trauma of infarct.”

‘Steken in de milt’ tijdens het sporten hebben eigenlijk niets te zien met dat orgaan. Het gaat eerder om een prikkeling in het buikvlies. “Dat is een groot gevoelig vlies dat net onder de buikspieren ligt en onze buikorganen bedekt”, weet huisarts Jacobs. “Een prikkeling van het buikvlies ontstaat sneller bij een volle maag of wanneer we onze rug naar achter hellen.”

HEB JE ZELF TIPS? Deel ze dan op facebook.com/magazinecava!

Ah, shaddap you face...

www.nostalgie.eu

West-Vl 101.0 + 98.2fm

Oost-Vl 103.5fm

Vl-Brabant 98.1fm

Antwerpen 102.9fm

Limburg 96.8 + 94.7fm

26

SAY CHEESE

TEKST: Timothy Puype, FOTOGRAFIE: Studio 37

FEEST IN DE STRAAT Wie deze zomer op stap ging langs Vlaamse steden kwam het vaak tegen; spelende kinderen, keuvelende volwassenen en feestelijke taferelen. De zomer is het moment bij uitstek om te verbroederen met de buren. çava? ging een kijkje nemen bij enkele buurtfeesten.

WIL JE ZELF EEN FOTO DELEN? Ga dan naar facebook.com/magazinecava!

01 VZW EIMAN Wat: buurtfeest Nieuw Gent, Steenakker Waar: Rerum Novarumplein Gent “Wij staan hier met Eiman vzw op het buurtfeest. Onze vzw is ontstaan toen vrienden van Eiman op haar sterfbed beloofden om haar werk voor mensen in Soedan verder te zetten. Wij zamelen onder andere geld in voor kinderkankerpatiënten. Hier op het buurtfeest willen we onze vzw meer kenbaar maken en creatief bezig zijn met kinderen van verschillende nationaliteiten. Maar we organiseren ook concerten, tentoonstellingen, …”

XXX

27

02 REHANA DE KEYE (10) Wat: speelstraat Waar: Mechelen “Onze straat is voor de derde keer een speelstraat in de zomer. Er komt een speelteam van de stad om spelletjes te spelen. Ze brengen dan ballen en frisbees mee en vandaag hebben we een waterballonnengevecht gehouden. Iedereen uit de straat neemt vrienden mee uit de buurt. We zijn hier vaak met meer dan twintig. Zo leer je veel nieuwe vriendjes kennen!”

03 MARIA HOOGERS Wat: buurtfeest Zomerzoet Waar: SintJacobstraat, Mechelen “Ik ben hier vandaag met Jenny, Jeanne, Angèle en Paula. We wonen in serviceflats hier in de straat. Normaal komen we altijd daar samen in de tuin, maar vandaag komen we eens kijken naar het buurtfeest dat Joke heeft georganiseerd. Ik had niet gedacht dat het haar zou lukken, maar kijk! Ze verdient een dikke chapeau. Er is een plek voor kinderen, met een ballenbad en er is plaats voor de volwassenen uit de buurt om gezellig bij te praten.”

30

DARMKANKER

DARMKANKERSCREENING

POEPSIMPEL? De Vlaamse overheid wil meer dan 1,9 miljoen mensen screenen op dikkedarmkanker. De test is eenvoudig en als je er op tijd bij bent, kun je veel leed vermijden. En toch is niet iedereen gewonnen voor zo’n grootschalige screening. TEKST: Femke Coopmans ILLUSTRATIE: Pieter Van Eenoge

31 PRO

‘De screening bespaart ons veel leed en kosten’

5.000 Vlamingen krijgen jaarlijks de diagnose dikke darmkanker, er sterven elk jaar 1.800 tot 2.000 mensen of ook: 1 Vlaming op 20 krijgt, ooit in zijn leven, darmkanker. De aandoening doet daarmee niet onder voor borst-, prostaat- en longkanker. De overheid wil dat cijfer met 20 % zien dalen en organiseert daarom een grootschalige screening. Dat zijn de cijfers, dit is het plan: 1,9 miljoen mensen tussen 50 en 74 krijgen een uitnodiging in de bus om een staal stoelgang op te sturen. Voorlopig wordt de brief met stoelgangtest verstuurd naar iedereen vanaf 56 die een even verjaardag viert en rond de periode van zijn of haar verjaardag. Deze stoelgangtest heet ook iFOBtest (immunochemische Fecaal Occult Bloed). Je krijgt een potje en iets wat lijkt op een mascaraborsteltje, handig om een staal te nemen. Je stuurt dat staal in een voorgefrankeerde enveloppe naar het labo en tien dagen later krijgen jij en je huisarts het resultaat. Zijn er bloedsporen gevonden die je met het blote oog niet kon zien, dan volgt een colonoscopie: met een flexibele minicamera onderzoekt een specialist de binnenwand van de darm op poliepen die kunnen uitgroeien tot kanker.

Maag- en darmspecialist Luc Colemont moet in het Antwerpse Sint-Vincentiusziekenhuis zeven keer per maand nieuws brengen over een groot gezwel en een onvermijdelijke operatie. 90 % van zijn vrije tijd besteedt hij aan de strijd om dikkedarmkanker meer bekendheid te geven en de screening vindt hij broodnodig. “Ik denk dat daar op dit moment geen discussies meer over zijn. Bij borst- en prostaatkankerscreening ligt het anders, maar over de dikkedarmkankerscreening zijn de wetenschappelijke literatuur en alle richtlijnen duidelijk. Drie zaken zijn glashelder: dankzij screening daalt de sterfte door darmkanker, er is minder leed door darmkanker en het is kostenbesparend. Voor de sterftecijfers verwijzen critici naar een studie die zegt dat de globale sterfte niet gedaald is. Natuurlijk niet, want we gaan allemaal dood. Maar als iemand niet sterft door darmkanker, maar vijf of tien jaar later door een hartinfarct, dan zijn er veel leed en kosten bespaard. Dat leed

1 OP 20

1 Vlaming op 20 krijgt, ooit in zijn leven, darmkanker. De aandoening doet daarmee niet onder voor borst-, prostaat- en longkanker.

door darmkanker is natuurlijk moeilijk te meten. Ik zie het elke dag in het ziekenhuis, bij de patiënt, familie en geliefden. En wat de kosten betreft ... Misschien niet morgen of volgende maand en wellicht ook nog niet volgend jaar, maar er bestaan genoeg economische modellen die zeggen dat je op langere termijn kosten bespaart voor de patiënt, de familie én de overheid.” Vindt u het belangrijk dat iedereen meedoet? “Je kunt mensen niet verplichten en dat is ook mijn ambitie niet. De eerste cijfers zeggen dat 43 % van de mensen heeft meegedaan. Een prima begin alvast. Volgens de Europese commissie zou 45 % beter zijn en minister Vandeurzen wil tegen 2020 naar 60 %. De lat ligt dus hoog en daar ben ik blij om. Communicatie speelt nu een cruciale rol. Ik geef al sinds 2004 voordrachten. Ik ben ook actief op sociale media, dankzij de hulp van een paar jonge gasten die mij wegwijs gemaakt hebben, en ik ga ook regelmatig spreken in het buitenland. Ik wil namelijk niet op mijn geweten hebben dat ik een hoop dingen wist en dat mensen toch darmkanker krijgen. Kennis delen kan levens redden. Ik moet in ons ziekenhuis 7 keer per maand slecht nieuws brengen en dan zijn er 6 die helemaal niets over darmkanker weten. Barack Obama schreef op 28 februari een prachtige brief bij

➤

32

DARMKANKER

➤

het begin van de internationale darmkankermaand. Hoeveel mensen weten dat dat in maart is? En hoeveel mensen kennen het blauwe lintje als symbool voor de strijd tegen darmkanker? Tegenover het rode lintje, of het roze. ‘People are dying because of a lack of information’, zeg ik tijdens mijn voordrachten. Een 55-jarige man die elk half jaar een bloedonderzoek laat doen, is niet veilig. Je moet ook je stoelgang laten nakijken.” Het is geen ernstige ingreep als je er op tijd bij bent? “Tegenwoordig gaat dat soms zelfs met een kijkoperatie. En als je op tijd een stukje darm laat wegnemen, heb je 90 tot 95 % kans op genezing. En dan ben je er ook echt van af. Voorgoed. In een latere fase heb je nog 10 % tot 15 % kans om na vijf jaar nog te leven. Het vervelende is dat je er lang mee kunt rondlopen zonder het te weten. Vijf tot acht jaar kunnen poliepen groeien zonder dat je iets voelt. Van de 1000 poliepen worden er maar 100 groter dan een centimeter en niet meer dan een kwart

daarvan ontwikkelt verder tot darmkanker. Je weet dat nooit op voorhand, dus wij nemen ze gewoon allemaal weg.” Merkt u nu al een effect van de screening? “Darmkankerscreening werkt, dat is bewezen en ik hoor het nu ook van steeds meer collega’s. In ziekenhuizen komen nu meer aanvragen voor colonoscopies voor. Ik vind het alleen jammer dat er keuzes gemaakt moeten worden. 10 % van mijn patiënten is jonger dan 50 en in Vlaanderen moet iedereen om budgettaire redenen tot 55 wachten. Er bestaat ook een alternatief, een eenvoudige zelftest, maar die is bij ons zo goed als onbekend. De kwaliteit is nochtans gegarandeerd, want hij heeft het CE-keurmerk gekregen. Dat je mensen onnodig bang zou maken? Dan heb je niet goed uitgelegd dat een positieve test niet betekent dat je darmkanker hebt. En dat zo’n test heel duur is? Vijf euro noem ik niet duur. Maar ik ben al blij met de screening. Bij 1 op 10 van de mensen die via het bevolkingsonderzoek bij

GEEF DARMKANKER GEEN KANS Dokter Luc Colemont, de stuwende kracht achter de vzw ‘Stop Darmkanker’, geeft antwoord op al uw vragen. • woensdag 1 oktober 2014, 20.00 uur Eeklo, CC De Herbakker • woensdag 5 november 2014, 20.00 uur Kluisbergen, WZC Sint-Franciscus • woensdag 12 november 2014, 20.00 uur De Pinte, Ontmoetingscentrum Polderbos • dinsdag 9 december 2014, 20.00 uur - Aalst, CC De Werf ➝ Prijs: 5 euro, CM-leden gratis. Ism: CvKO (Centrum voor kankeropsporing). Info + inschrijving: zie agenda blz. 59

ons terecht komen vinden we vroegtijdig darmkanker. Zij zullen definitief en zonder pijn genezen zijn.” CONTRA

‘Grote kankers zijn ooit kleine geweest, maar we weten echt niet wat kleine gaan doen’ Luc Bonneux is arts, epidemioloog en publicist. Samengevat ziet hij drie vragen: of het werkt (dat gelooft hij wel), of het de moeite is (dat is een individuele keuze) en of de staat het moet betalen. Luc Bonneux is niet alleen maar tegen screening, maar op die laatste vraag antwoordt hij luid ‘neen’. “De dikkedarmkankerscreening is een moderne versie van een oudere, bekende methode. De test is gevoeliger en het idee is dat er nu meer positieven gevonden worden, maar daar horen ook meer vals positieven bij. Ik heb de indruk – maar ik volg dit enkel als hobby en niet op de voet – dat er over de nieuwe test vooral speculatie en nog weinig kennis bestaat.” Die vals positieven zijn u een doorn in het oog? “Als je gaat screenen, vind je veel letsels die zouden kunnen uitgroeien tot dikkedarmkanker, maar die dat in de meerderheid van de gevallen nooit doen. Daarnaast vind je ook nog de vroege kankers waarvan we niet weten wat ze worden. Er is zo’n gezegde: ‘Grote kankers zijn ooit kleine geweest, maar we weten echt niet wat kleine kankers gaan doen.’ Bij dikkedarmkanker lijkt het een

33

beetje break-even te zijn. Er worden door de screening meer kankers gevonden, maar er worden er ook voorkomen door ze vroegtijdig weg te nemen en dat is zeker positief. Maar dan zijn er nog twee dingen. Enerzijds: weet de burger waar hij mee bezig is? Van borstkankerscreening is intussen goed bewezen dat vrouwen geen flauw idee hebben van de vooren nadelen. En twee: moet de staat dit financieren? De kans dat de gemiddelde burger die aan de screening meewerkt binnen dit en twintig jaar gaat overlijden aan dikkedarmkanker ligt niet veel hoger dan 1 %. In de gezondheidszorg vinden wij toch meestal dat collectieve middelen besteed moeten worden aan herverdeling zodat je op het juiste moment op een tegemoetkoming kunt rekenen

of zodat de grote ongelijkheid een beetje weggewerkt wordt. Screening doet eigenlijk het tegendeel, want wie doet typisch mee? Relatief welvarende, relatief goedgeschoolde burgers die ook relatief gezond leven. Screening is een technologische oplossing voor een al bij al beperkt probleem.” Een screening bij iedereen van 50 tot 74, vindt u dat een goed idee? “Het duurt jaren voor zo’n screening effectief is, maar je gaat toch niet screenen om de sterfte bij 80+-ers te verminderen? Als je oud bent, is het niet ➤

Luc Bonneux:

IK HOU OOK VAN MIJN LIJF EN IK LEEF REDELIJK GEZOND. MAAR SCREENING EN PREVENTIEVE BEHANDELINGEN ZIJN NIETS VOOR MIJ.

Graaf van Vlaanderenplein 33 9000 GENT

P: Sint-Annastraat 91-93

www.schoenenmatton.be

Dames - Heren Comfort - en schoenen voor losse steunzolen Diabeetschoenen Allergievrije schoenen Spierversterkende schoenen O p e n v a n M a-Vr : 10.0 0 -18 .3 0 Z a: 10.0 0 -18 .0 0

34

➤

DARMKANKER

geheel abnormaal dat je dood gaat. Vandaag wordt 1 op 20 in de loop van zijn leven getroffen door darmkanker, zeg je? 5 % lijkt mij wel een hoog cijfer. Ik neem doorgaans 4 %, op basis van de Vlaamse gegevens. Een interessant cijfer vind ik dat niet echt, want de kans dat u in de loop van uw leven overlijdt, is namelijk 100 %. Maar goed. Van die 4 of 5 % mag je al 1 % aftrekken wegens te jong voor de screening, misschien zelfs meer als je telt tot 56 jaar. 1 % is te oud en dan hou je nog 2 % à 3 % over. Een deel daarvan zou je sowieso al moeten opvolgen omdat darmkanker in de familie zit. Daarnaast heb je een groep die gezondheidsonbewust is. Mensen die overmatig alcohol gebruiken, bijvoorbeeld, hebben meer kans op darmkanker, maar

gaan zelden naar de dokter en doen ook niet mee aan een bevolkingsonderzoek. Blijft nog ongeveer 1 % over. Dat is toch een beperkte groep.” Als je er op tijd bij bent, is het wel makkelijk te behandelen en dan ben je ook genezen. “Klopt. Ik ken genoeg argumenten die pleiten voor deze screening. Ik zeg ook niet dat het niet werkt, maar het werkt maar in beperkte mate. Als iemand bij mij als arts komt met vragen over de screening, wil ik zo goed mogelijk informeren over voor en tegen. Er sterven ook mensen door colonoscopie. De ongelukken zijn zeldzaam, gelukkig, maar toch. Zelfs al sterft er maar één kerngezond iemand die nooit dikkedarmkanker gekregen zou hebben,

dan vind ik dat ethisch moeilijk. Ik ben voorstander van een brochure, gemaakt door het Kenniscentrum, die huisartsen kunnen gebruiken om alle argumenten, niet alleen de positieve, uit de doeken te doen. Daarna is het een individuele keuze. Het is mijn individuele keuze om niet mee te doen. Als je het gemiddelde neemt, dan kun je zeggen dat er meer voordan nadelen zijn. Maar mensen zijn geen gemiddelden. Ik ken mijn cholesterol niet. Ik ken mijn bloeddruk een beetje omdat ik bloedgever was. Ik hou ook van mijn lijf en ik leef redelijk gezond. Maar screening en preventieve behandelingen zijn niets voor mij.” ● MEER INFO www.stopdarmkanker.be lucbonneux.blogspot.com

ZONDER HULP UIT JE LUIE ZETEL Je zetel is je beste maatje om te relaxen. Maar wat als het moeilijk wordt om er terug uit te raken? Een relax zetel met sta-op functie is dan de oplossing. Onze standaard relaxzetels combineren zit- en ligcomfort met een sta-op functie. De elektrische motoren stellen je zetel in de positie waarin je graag zit of ligt. Met een eenvoudige bediening komt de zetel omhoog om je te helpen op staan. De standaard zetel is verkrijgbaar in verschillende groottes. De juiste maat van je zetel is immers belangrijk voor je comfort. Tot 350 kg Onze ergotherapeuten hebben ervaring met het zoeken naar de juiste zitoplossing. Hun advies zorgt voor jouw comfort en zelfstandigheid.

Ontdek nu onze nieuwe sta-op zetel AALST Sint-Jorisstraat 27 AALTER Lostraat 39 DEINZE Markt 76 EEKLO Garenstraat 46

Info en advies 09 242 43 44 www.thuiszorgwinkel.be

GENTbRUGGE Land van Rodelaan 11 NAZARETH Drapstraat 111A OUDENAARDE Deinzestraat 156 ZOTTEGEM L.De Metsstraat 15

BUITENGEWONE REIZEN 2015

35

OPHALING AAN HUIS • NEDERLANDSTALIGE GIDS • BEZOEKEN & TOEGANGSTICKETS INBEGREPEN

Kopenhagen & Stockholm

17-25 januari 2015

14-19 juni 2015

Prijs: €2.995

Prijs: €1.325

Inbegrepen: Thuisophaling per mini-bus heen en terug naar Zaventem, vluchten: Zaventem – Entebbe – Zaventem, transport ter plaatse per 4x4 minibus gedurende het volledige verblijf, lokale Engelstalige chauffeur/gids, CTT begeleider gedurende de volledige reis, 9 overnachtingen in hotel op basis van vol pension, 9 middagmalen, alle vermelde uitstappen en ingangstickets, Chimpansee en Gorilla Permit, water tijdens de uitstappen, btw, luchthaventaksen, fooien & garantiefonds.

Inbegrepen: Thuisophaling per mini-bus heen en terug naar Zaventem, vluchten: Brussel – Kopenhagen / Stockholm – Brussel, luxe touringcar ter plaatse, Nederlandstalige begeleiding gedurende het volledige verblijf, 2 nachten in hotel**** in Kopenhagen, 3 nachten in hotel**** in Stockholm, 4 avond- & 3 middagmalen, alle vermelde uitstappen en ingangstickets zo als vermeld in programma, btw, luchthaventaksen, fooien voor gids en chauffeur & garantiefonds.

Vietnam: het land van de glimlach

Riviercruise Dourovallei & Salamanca

1-12 maart 2015

15-22 juni 2015

Prijs : € 2.350

Prijs: €1.795

Inbegrepen: Thuisophaling per mini-bus heen en terug naar Zaventem, vluchten: Zaventem – Saigon & Hanoi – Zaventem, luxe touringcar ter plaatse gedurende het volledige verblijf, lokale Nederlandstalige gids en CTT begeleider gedurende het volledige verblijf, 8 nachten in 4* hotels op basis van kamer en ontbijt, 1 nacht aan boord van een cruiseship in Halong, 10 middagmalen, 9 avondmalen, uitstappen en ingangstickets, visum, btw, luchthaventaksen, fooien voor gids en chauffeur & garantiefonds.

Inbegrepen: Thuisopaling per minibus heen en terug, lounge ticket op Zaventem, vluchten Zaventem – Porto – Zaventem met charter CroisiEurope, transfer luchthaven – Cruiseschip – Luchthaven, 8-daags verblijf: buitenkajuit benedendek, volpension vanaf avondmaal dag 1 tot en met ontbijt dag 8, all-inclusive: alle dranken inbegrepen aan boord, welkomstdrink aan boord, bagageservice aan boord, dansavond, flamenco-avond, animatie-avond, galaavond, fado- en folklore-avond, Nederlandstalige gids gedurende de volledige reis, alle vermelde uitstappen & ingangtickets, BTW, huidige taksen, garantiefonds.

Napels & Puglia

Azoren

28 mei - 5 juni 2015

22-29 juni 2015

Prijs : €1.395

Prijs: €1.595

Inbegrepen: Thuisophaling per mini-bus heen en terug naar Zaventem, ervaren NL gids, 8 overnachtingen met vol pension, alle vermelde bezoeken en ingangsgelden btw, luchthaventaksen, fooien voor gids en chauffeur & garantiefonds.

Inbegrepen: Thuisophaling per mini-bus heen en terug naar Zaventem, btw, luchthaventaksen, rondreis met 7 overnachtingen in ****hotel, 7 middagmalen, binnenvluchten, alle uistappen en ingangstickets, Nl begeleider, fooien voor gids en chauffeur & garantiefonds.

Voor meer informatie, de volledige programma’s en inschrijvingen: tel. 056/505 986 of [email protected] of www.ctt.be City Trip Travel bvba • Provinciebaan 45 • B-8880 Ledegem • T +32 (0)56 505 986 • F +32 (0)56 504 089

Lic A6259

Uganda: de parel van Afrika

36

VRAAG AAN DE STRAAT

TEKST & FOTOGRAFIE: Mathieu De Smedt

Op de schoolbanken Na een lange zomervakantie is het weer tijd voor het nieuwe schooljaar. çava? trok naar Mechelen om bij voorbijgangers herinneringen aan de schoolbanken boven te halen in een ver of minder ver verleden.

BIEKE LUYTS

ANTHONY MC NICOL

LYDIA VERMYLEN

Ik studeer aan de AP Hogeschool in Antwerpen en zit in mijn tweede jaar vastgoed. Vorig jaar was ik enorm gelukkig toen ik te horen kreeg dat ik geen enkel herexamen had.

Ik studeer informaticamanagement en onlangs kreeg ik de kans om deel te nemen aan een uitwisselingsproject in Riga. Daar heb ik kunnen netwerken met mensen uit verschillende landen.

Toen ik twaalf jaar was, moest ik op internaat en het duurde drie maanden voor ik de eerste keer terug naar huis mocht. Ik weet nog dat ik aan het wenen was op het toilet.

TANIA VAN DEN BRAEK

EVGENIY RIABININ

GUIDO VAN GOOLEN

Als ik terugblik op mijn schooltijd denk ik spontaan aan mijn vrienden uit het middelbaar. We waren een hecht groepje en met velen van hen ben ik zes jaar lang heel goed bevriend geweest.

Ik heb Engels-Oekraïens gestudeerd in Oekraïne. We gingen daar op bezoek bij oude mensen in een dorpje. Zij vertelden ons oude folkloreverhalen die je nergens terugvindt in de literatuur.

Ik herinner me nog goed mijn laatste jaar middelbaar. We hadden een toffe groep en een goede band met de leerkrachten. Ik behaalde ook goede punten, dus dat jaar vergeet ik niet snel.

HEB JIJ LEUKE HERINNERINGEN AAN JE SCHOOLTIJD? Op facebook.com/magazinecava kan je ze delen!

VLUCHTMISDRIJF

Hallo!

37

WIE? Maud Catry, CM Direct-medewerkster Midden-Vlaanderen. WAT? Betaalt jouw ziektebriefjes uit en is buiten de uren een semiprofessionele volleybalster. WAAROM? “Omdat CM heel flexibel is in de werkuren en mij volledig steunt in mijn volleybalcarrière”

©Studio 37

‘Of we nu verliezen of winnen, we beleven het altijd in team’



BENIEUWD NAAR HET VOLLEDIGE VERHAAL VAN MAUD? Ga dan naar facebook.com/magazinecava

38

PEUTERS IN ACTIE

KRUIPEN, SPRINGEN, VLIEGEN, VA L LEN EN WEER OPSTAAN We wassen snoet en haren met onze kousen en tennissen met een ballon en een vliegenmepper. De workshop Peuters in Actie draait om bewegen en om samen spelen. Redacteur Femke en zoon Bill testten uit. En genoten. TEKST: Femke Coopmans FOTOGRAFIE: Studio 37

I

n de regel is Bill (3,5) al een tijdje geen peuter meer. Hij kan zelf zijn pyjama aandoen, gaat naar het toilet zoals elke grote jongen en mag zelfs af en toe mee voetballen met die van de derde kleuterklas. Maar vandaag doet hij een half dagje alsof hij helemaal nog niet naar school moet en trekt zijn sportschoenen aan voor een sessie ‘Peuters in Actie’. De workshop is ontwikkeld voor 1- tot 3-jarigen. Tweeëntwintig proefkonijntjes We zijn proefkonijnen. Peuters in Actie is nog een pilootproject, horen we tijdens het welkomstwoord. Straks, na onze doortocht, wordt er nog verder gepolijst tot de workshop helemaal klaar is om te lanceren voor het grote

publiek. Maar nu nodigt Christine, onze lesgeefster, ons eerst uit om in een grote cirkel te gaan zitten. De peuter op schoot of tussen de benen en met voldoende plaats links en rechts. Bill kruipt veilig bij mij weg en beslist om nog niet meteen iets te zeggen. Dat moet ook niet, want we beginnen met een ontwaakritueel. We rollen eerst in een bolletje in elkaar, rekken en geeuwen tot we rechtop zitten en dan doen we alsof we in de badkamer zijn. “Jullie mogen schoenen en kousjes uitdoen en de kousjes over jullie handjes trekken”, horen we Christine zeggen. Bill heeft blote voetjes in zijn turnslofjes, maar laat dat niet aan zijn hart komen. Zonder verpinken wast hij zijn en mijn snoet, haren, armen en benen met de blote hand. Zo kan het ook. Niets om flauw over te doen. ➤

39

40

PEUTERS IN ACTIE TIP

Laat je peuter ook eens bepalen wanneer een spelletje gedaan is. Dat gaat echt geen uren duren en je zult merken dat je zo veel makkelijker kunt ontspannen.

Samen bewegen En dan gaan we sporten. De oefeningen zijn ontwikkeld samen met Bodymap, een vormingscentrum over de ontwikkeling van kinderen, en zijn een vervolg op de zeer geliefde workshop babymassage. Ouders en baby genoten er zo van het contact en van het moment samen, dat wilden ze niet kwijt eens de baby peuter werd. CM boog zich over die nood en laat ouders en kinderen nu samen bewegen. Want niets is zo belangrijk voor een peuter als bewegen. Terwijl ze bewegen ontwikkelen peuters hun motoriek en leggen ze ook de basis voor latere complexere vaardigheden: taal, verstandelijk, sociaal, ... Iedereen kan spelen De workshop laat ons ook voelen dat het helemaal niet zo moeilijk is om samen te spelen. Je moet er geen sportieve, creatieve of hyperactieve mama of papa voor zijn. Iedereen kan het. Spelen vraagt niet de minste vaardigheid. Integendeel, door spelletjes zo eenvoudig mogelijk te houden, prikkel je ook nog eens de creativiteit en fantasie van je kinderen. Een handdoek, een ballon, een balletje, een kussentje, een vliegenmepper, een touw of een stok en je bent vertrokken. Moeders slepen hun kind over een handdoek door de zaal, daarna keren we de rollen om. Bill bundelt alle kracht die in zijn lijfje zit, maar verder dan een centimeter geraakt hij niet met zo’n zware,

5X SAMEN SPELEN Een peuter leert door te proberen, na te doen, te herhalen, te lopen en te klimmen. Regel 1 daarbij: wees niet te bang. Denkt dat monstertje dat het de trap van de glijbaan aankan, dan zet jij een half stapje achteruit. Al dat geklauter is goed voor de ontwikkeling, zelfredzaamheid en ondernemingszin. Speel ook regelmatig mee. Niets zo plezierig als samen

spelen en een peuter die plezier heeft, leert ook sneller. Geen inspiratie? Dit zijn een paar eenvoudige spelletjes:

1

Ballontennis Neem allebei een vliegenmepper, gooi een ballon in de lucht en probeer er tegen te slaan. En wat je peuter leert? Oog-handcoördinatie en grove motoriek.

2

Zeepbellen prikken en blazen Bellen stuk prikken is een feest en tegelijk goed voor het ruimtebesef. Wissel halfweg van rol, maar hou zelf wel best het potje vast.

3

Buikliggen Ga samen op de buik liggen om een boekje te lezen. Deze had je zelf ook kunnen bedenken, maar doe het ook echt regelmatig, want het is heel goed voor de ontwikkeling van het evenwicht.

4

Omrollen Leg een handdoek op de grond, vraag je zoon of dochter om dwars over het begin van de handdoek te gaan liggen en rol hem/ haar er eerst in en dan weer. Dit spelletje is goed voor het lichaamsbesef en het evenwicht. Handdoeken zijn trouwens multi-inzetbaar

speelgoed. Wat dacht je bijvoorbeeld nog van een handdoekenrace of een schommelspel?

5

Loopfiets Samen wandelen hoeft niet per se met de wandelwagen. Eens ze hun evenwicht gevonden hebben, maakt een loopfiets je peuter ontzettend mobiel. Dat vindt hij heerlijk en zonder het te weten bereidt hij zich ondertussen voor op een fiets, zonder steunwieletjes. Op de Skoebidoe-website vind je meer informatie over goede loopfietsen (www.cm.be/skoebidoe)

Bron: de workshop ‘Peuters in Actie’ en ‘Peuterbewegen. Een praktische gids voor thuis’.

41

grote mama. Het was ook maar een grapje. Of een fopje, zoals Bill en zijn vriendjes het noemen. Eigenzinnig volkje Alle elf de kaboutertjes doen dapper mee. Soms slaat er eentje een oefening over.De mama’s van de allerkleinsten zitten er achteraf wel wat mee. “Je voelt dat hij nog erg jong is”. Maar voor Christine is dat geen punt. Als ze maar bewegen, spelen en zich amuseren. Op de buik onder de stok door kruipen kan, maar erover springen mag net zo goed. En als je geen zin hebt om in een handdoek te rollen, dan mag je ook rondhuppelen aan de andere kant van de zaal. Niet erg. Bill werkt voorbeeldig elke oefening af. Hij weet hoe dat moet. En terwijl de peuters aan de hand van hun moeder met gespreide benen over een koord waggelen, huppelt hij in recordtempo naar het einde van de oefening. Huiswerk “Je ziet, je hebt helemaal niet veel nodig om te bewegen. Dit kun je thuis ook allemaal perfect”,

PEUTERS IN ACTIE TE ZOTTEGEM Doe-sessie voor (groot)ouders en hun peuters. Woensdag 24 september 2014, 14.00 uur in Zottegem, Huis van het Kind. ➝ Info & inschrijving: zie agenda blz. 55

sluit Christine een uur en een kwartier later af. Het is genieten, zo’n sessie. Een uur lang niet aan werk of het avondeten denken en een zoon die voelt dat er plaats voor hem is in je hoofd. Als Bill lacht, dan ik ook. Met deze workshop en een ‘praktische gids voor thuis’ kregen we weer een nieuw bakje inspiratie mee. En dan moet ik mij nu even excuseren, want ik word verwacht in de voetbalgoal ... ●

MAMA VEERLE: “In de LIEving kunnen de kinderen eerst samen met ons goeiedag zeggen tegen Simon. Daarna spelen ze of maken er hun huiswerk.”

VERHAAL

43

DELIEVING: OPVANGPLEK VOOR BROERTJES EN ZUSJES VAN KANKERPATIËNTJES

“Als we hier spelen, dan vergeten we even dat mama soms weent.” TEKST: Anneleen De Leyn FOTOGRAFIE: Brecht Van Maele

Kinderkanker. Als ouder kan je alleen maar hopen dat je kind ervan gespaard blijft. Toch zijn er elk jaar 300 kinderen hiervoor in behandeling in België. Getroffen gezinnen kunnen op financiële steun rekenen van het Kinderkankerfonds. Maar het fonds biedt nog veel meer, onder andere een leuke opvangplek voor broers en zussen van kindjes met kanker. Welkom in deLIEving.

D

eLIEving kwam er omdat ouders van kankerpatiëntjes tijdens de behandelingen opvang misten voor hun andere kinderen. Vroeger moesten broers of zussen vaak op de gang of in het cafetaria wachten want de bezoekuren op de kinderkankerafdeling zijn voor hen heel beperkt. Tien jaar geleden organiseerden de ouders van Sander voor het eerst het benefiet ‘Muziek voor Sander’ als herdenking aan hun aan kanker overleden zoontje. Met de opbrengst

is in 2006 deLIEving opgericht, een opvangplaats voor broers en zussen van zieke kinderen bij het Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth van het UZ Gent. Verantwoordelijke Ann Morez legt samen met pedagogisch medewerker Mieke Windels uit wat deLIEving precies is. Gezellig samen met lotgenoten Ann Morez: “Wij bieden in de eerste plaats praktische opvang voor broers en zussen van een ziek kind. Dat betekent meteen ook een grote psychologische geruststelling voor de ouders. Broers en zussen of kortweg ‘brussen’ krijgen hier ook de nodige aandacht, niet onbelangrijk in een periode waarin ze dat vaak wat moeten missen. Als de kinderen het moeilijk hebben, proberen wij te helpen. En we willen vooral dat ze zich hier amuseren want hun leven gaat voort. Ze kunnen hier eten, spelen, slapen, hun huiswerk maken, studeren en de zorgen even vergeten. DeLIEving is niet ver van

het ziekenhuis, zo blijven ze op een fijne manier betrokken bij wat er met broer of zus gebeurt. En ze zijn samen met lotgenoten.” “Mijn broertje heeft nieuw bloed gekregen.” Kinderen kunnen hier gratis verblijven terwijl hun ouders bij hun zieke broer of zus zijn. Op voorhand inschrijven is wenselijk maar geen must. Op woensdag of tijdens vakantiedagen komen er vaak 15 tot 20 kinderen per dag over de vloer. Dan kan het wel eens krap worden. Op schooldagen is het meestal rustig met een 6-tal kinderen op een dag. De kinderen zitten hier allemaal samen, ongeacht hun leeftijd (0-14 jaar). Morez: “Welke kinderen die dag naar deLIEving komen, hangt af van de ziekenhuisopname en behandeling van de zieke broer of zus. Dus kan je hier onmogelijk met vaste groepen werken. In die zin valt plannen moeilijk te rijmen met onze werking. Het is hier een aaneenschakeling van brengen en weer ophalen van ➤

44

VERHAAL ➤

kinderen.” Ook de gespreksonderwerpen zijn hier vaak anders getint. Morez: “Aan tafel praten de kinderen uiteraard vaak over hun zieke broer of zus. Zo onthouden we frappante uitspraken als: ‘Mijn broertje heeft nieuw bloed gekregen’ of ‘Mijn zus heeft een hersentumor maar ze heeft gezegd dat ze niet dood wil gaan’.” Simon Veerle is mama van 4 kinderen: Helena (9), Laurens (8), Marie (3) en zieke Simon (7) die strijdt tegen kanker. Zij zijn regelmatige bezoekers van deLIEving. “Hier kunnen de kinderen eerst samen met ons goeiedag zeggen tegen Simon. Daarna spelen ze of maken er hun huiswerk. Het is niet de bedoeling dat ze lang bij Simon blijven maar ondanks het korte bezoekje zijn ze toch betrokken bij hun zieke broer. Ik vind de huiselijke sfeer hier heel belangrijk. Onze kinderen

komen hier graag en hebben een goede band met de begeleidsters. Hier krijgen ze ook veel aandacht. Wij laten hen hier met een gerust hart achter. En als je er eens niet in slaagt om op voorhand te verwittigen dat je kindjes komen, begrijpen ze dat. Ze zijn hier op de hoogte van je situatie, je hoeft niets meer uit te leggen. Wil je praten, dan luisteren ze. Ons jongste dochtertje Marie kwam hier het meest want zij kon eerst nog niet naar school. Om infectiegevaar bij Simon te vermijden ging zij best niet naar een onthaalmoeder of crèche. Ook mijn ouders waren geen optie om zo veel voor Marie te zorgen. Hier kan ze spelen, eten en slapen en is ze bij andere kindjes. Ze heeft hier zelfs leren stappen!” Alleen voor multitaskers Activiteiten doen met de

kinderen komt hier vaak neer op improviseren. Begeleiders moeten hier uit speciaal hout gesneden zijn. Mieke Windels: “Het is intensief maar ik doe het zeer graag. Je kan maar moeilijk een activiteit ‘van baby tot tiener’ bedenken. Je moet dus voortdurend switchen tussen de interessesfeer of ontwikkelingsfase van jonge en van oudere kinderen. Elk moment kan er ook een kindje bijkomen of weggaan. Ook ontvangen we tussendoor ouders, beantwoorden we hun vragen of laten we hen even ventileren. Voor deze job moet je dus een echte multitasker zijn.” Emotionele momenten DeLIEving lijkt dus een gezellige en plezante plek voor brussen. Tegelijk is het een opvangplaats met ongetwijfeld ook veel moeilijke momenten. Windels:

NIEUWE CM-LUCHTBALLON ‘PATIËNTENVERENIGINGEN VLEUGELS GEVEN’

Op zaterdag 26 juli werd de nieuwe CM-luchtballon gedoopt. Hij kreeg een bijzondere missie mee ter ondersteuning van Vlaamse patiëntenverenigingen. De vzw Kinderkankerfonds kwam als eerste aan de beurt en ging op de balloonmeeting in Eeklo als eerste mee de lucht in. CM. Hoe gaat het met u? Jean-Paul Corin, algemeen directeur van CM Midden-Vlaanderen: ‘Wij willen de nieuwe CM-luchtbal-

lon een eigen verhaal laten schrijven in samenwerking met patiëntenverenigingen. Zij kennen beter dan wie ook de echte noden van patiënten, nemen schitterende initiatieven met bezielde vrijwilligers, werven fondsen en leggen vaak de vinger op de wonde als het gaat om hiaten in wetgeving, gezondheidszorg en procedures. Wij willen weten hoe het met hen gaat. Noem het een vorm van herbronning in onze opdracht als ziekenfonds.’

➝ Volg de avonturen van ‘Pierreonair’ op facebook, instagram en twitter.

Kinderkankerfonds met ‘Pierre on air’ de lucht in Pierre on air is de mascotte waaraan CM Midden-Vlaanderen haar missie toevertrouwt. Professor Dr. Yves Benoit van het Kinderkankerfonds maakte samen met mama en zoontje Simon de eerste vaart van de CM-ballon mee. Een cameraman ging mee om hun boodschap van solidariteit, eens terug aan de grond, met iedereen te kunnen delen.

45

VZW KINDERKANKERFONDS Professor Dr. Yves Benoit, nu kliniekhoofd Hematologie-Oncologie van het UZ Gent, richtte in de jaren ’80 een steunfonds op dat uitgroeide tot het officiële ‘Kinderkankerfonds’. “Wij bieden financiële steun aan gezinnen en families die geconfronteerd worden met kinderkanker. Ook steunen we al jaren de kinderkan-

“Een meisje haar zusje lag op de palliatieve zorg. Op een dag zaten ook de mama en tantes van het meisje bij ons in deLIEving, een paar dagen voor haar zusje ging sterven.

ziekenhuisgebeuren. “We organiseren vakanties voor gezinnen, kampen voor jongeren met kanker, brussendagen en ontmoetingsdagen voor ouders van overleden kinderen. Dankzij het thuiszorgproject Koester kunnen zieke of palliatieve kinderen thuis professionele hulp krijgen. En voor broers en zussen van zieke kinderen is er deLIEving.” De grootste

kerafdeling van het UZ Gent en wetenschappelijk kinderkankeronderzoek. In ons land zijn 300 kinderkankerpatiëntjes per jaar in behandeling. Het is na verkeersongevallen de belangrijkste doodsoorzaak van kinderen. Dankzij de wetenschap zitten we nu al aan een overlevingskans van 80 %.” Daarnaast biedt het fonds ook activiteiten los van het

De mama liet me weten dat ze iets wou knutselen voor op de begrafenis. We zochten ideeën in een knutselboek en daarna begonnen ze met z’n allen elfjes te tekenen en te kleuren

steun komt van gezinnen die zelf geconfronteerd werden met kanker en van verenigingen en acties. “Die solidariteit is van ongelooflijk groot belang en is nog altijd onze belangrijkste financieringsbron. Gelukkig springt de overheid steeds meer bij en ook Kom op tegen Kanker is een belangrijke sponsor. Maar zonder solidariteit staan we nergens.”

voor op de begrafenis. Ik vond dat een bijzonder moment: al die familie hier bijeen, samen afscheid aan het nemen van het zusje en zich al aan het voorbereiden op haar begrafenis.” ●

Vayamundo in Oostende: De Kinkhoorn & Ravelingen

Een zee van tijd voor leuke momenten Geniet met de hele familie van een weekendje aan zee: ontdek ons reuzeleuke speeldorp en onze keitoffe kidsclub! arrangement vanaf € half pension

aan de kust

3 dagen/2 nachten

• • • •

Meer weten over onze arrangementen en mogelijkheden? Contacteer Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen Zeedijk 290 - 8400 Oostende T. 059 55 27 55 - F. 059 55 27 59 [email protected]

www.vayamundoclubs.be

111

FAMILIEWEEKEND INBEGREPEN 3 dagen/2 nachten Logement met lakens inbegrepen Half pension of vol pension Onbeperkte toegang tot het speeldorp, het zwembad en het fitnesscentrum

Bekijk dit arrangement op www.vayamundoclubs.be

Fien heeFt meer moeite met haar blokjes dan mama met de kosten Dat komt omdat Fien aangesloten is bij het CM-MediKo Plan. Deze nieuwe CM-verzekering betaalt allerlei medische kosten extra terug: tot 500 euro voor orthodontie, maar ook 75% van het remgeld (het wettelijke deel dat je zelf betaalt) bij de tandarts, bijvoorbeeld. En omdat Fien pas 13 is, kost deze extra verzekering nog geen 12 euro per maand. Hoe jonger je aansluit, hoe voordeliger.

Nieuw. Het CM-MediKo Plan. Een vaste premie voor extra bescherming. Bereken je premie op www.cm.be/verzekeringen CM Midden-Vlaanderen, erkend als verzekeringsagent onder het nummer 1016c

Extra tegemoetkomingen voor orthodontie, remgeld, hoorapparaten, brillen en lenzen, tandprothesen en -implantaten …

PRO & CONTRA

TEKST: Mathieu De Smedt

47

De pedagogische tik moet verboden worden

PRO Bruno Vanobbergen ‘Pedagogische tik heeft veel interpretaties’

H

et is heel moeilijk om te definiëren wat een pedagogische tik is. Sommige mensen bedoelen daarmee dat er een eenmalige tik gegeven wordt die niet bedoeld is om te kwetsen, maar waarmee je kinderen iets duidelijk maakt in een gevaarlijke situatie. Alles hangt af van de context en de manier waarop je die tik uitdeelt. Ik kan begrijpen dat zoiets gebeurt als je kind gevaarlijke dingen doet, maar ik keur het als Kinderrechtencommissaris niet goed.’ ‘Het grote probleem is dat de ‘pedagogische’ tik – een term die ik trouwens niet graag gebruik – door veel mensen ruimer geïnterpreteerd wordt. Sommige mensen gebruiken die term om een bewust pak slaag te rechtvaardigen. Want ‘wie niet horen wil, moet voelen’. De grens is soms moeilijk te bepalen, zeker als buitenstaander. Maar als je als volwassene misbruik maakt van je macht en je kind systematisch slaat, dan gaat het wel echt mis. Daar is het Kinderrechtencommissariaat uiteraard heel erg tegen. Voor ons hoort geweld niet thuis in een opvoeding.’ Bruno Vanobbergen is Vlaams Kinderrechtencommissaris.

Je kind rent de straat over zonder te kijken, je schrikt en geeft je kind een waarschuwend tikje op het achterwerk. Vaak gebeurt dat zonder nadenken. Moet die pedagogische tik, zoals hij weleens genoemd wordt, afgeschaft worden bij wet? çava? vroeg het aan twee experts.

CONTRA Marijke Bisschop ‘Pedagogische tik is een beter alternatief dan je kind verliezen’

I

k ga akkoord met een pedagogische tik, maar wil duidelijk afbakenen wat dat is. Zo’n tik geef je enkel en alleen als het kind iets heel gevaarlijks doet en niet naar jou luistert. Dat komt dus uitzonderlijk voor en is op dat moment een beter alternatief dan je kind verliezen of het bijvoorbeeld brandwonden doen oplopen.’ ‘Doet je zoon of dochter voor de eerste keer iets gevaarlijks, maak hem of haar dan heel erg duidelijk wat het niet mag doen. Met de waarschuwing dat als het opnieuw gebeurt, je hem of haar een tik zal geven op het achterwerk of op de handen. Als je het in die volgorde uitvoert, zullen kinderen ook onthouden dat je de daad bij het woord voegt en is er een grote kans dat ze het niet meer opnieuw doen. Sommige ouders slaan zonder op voorhand te waarschuwen en dat werkt uiteraard niet, waardoor ze nadien misschien harder zullen slaan. Dat mag zeker niet, dus ik begrijp de Europese waarschuwingen voor de tikken. Maar als je het correct doet, is er geen enkel probleem.’ Marijke Bisschop is pedagoge en gedragstherapeute.

GRENZEN STELLEN BIJ KINDEREN Ontdek in de agenda vanaf blz. 55 enkele sessies over grenzen stellen bij kinderen.

48

CM-Deals 1

2

NAZOMEREN IN FRIESLAND? JOUW VOORDEEL? KORTING VOOR ÇAVA-LEZERS

CM

VOORD EEL

In Workum, één van de oudste stadjes van Friesland, ligt een huiselijk hotel met een 20-tal kamers. Hotel Aan de Wymerts staat voor duurzaamheid, biologische maaltijden, cultuur, natuur en milieu. Persoonlijke aandacht wordt gecombineerd met luxe en comfort. ‘Nazomeren in Workum’ arrangement: • 2x Overnachting in een Comfort kamer • 2x Biologisch ontbijt in museumrestaurant It Pottebakkershûs • 1x 3-Gangendiner op de dag van aankomst • Entree Jopie Huismanmuseum • Gratis gebruik van sauna en/of Turks stoombad • Gratis koffie en thee • Uitgebreide omgevingsinformatie • Gratis WIFI & parkeren

çava?-LEZERSPRIJS ¤99 euro per persoon* (adviesprijs ¤134,50) * Prijzen op basis van 2 personen per kamer Aankomst kan dagelijks à ¤ 99,00 per persoon Verlengingsnacht à ¤ 49,50 per persoon op basis van logies met ontbijt. Toeristenbelasting ¤ 1 per persoon per nacht. Arrangement geldig tot 22 december 2014. Reserveren? Bel met Hotel Aan de Wymerts in Workum: 0031-515-540004 Voordeelcode çava?-lezers: çava/99 Hotel Aan de Wymerts Noard 37, 8711 AB WORKUM Telefoonnummer: 0031-515-540004 [email protected] www.hotelaandewymerts.nl

KINDERDROMEN & MASTERCLASS LANNOO JOUW VOORDEEL? 15% KORTING BIJ AANKOOP BOEK

‘Noem 3 dingen die je nog wil doen vóór je 12 wordt.’ 100.000 kinderen stuurden hierop hun droom naar Ketnet. De antwoorden verrassen, ontroeren en geven inzicht. Journaliste Veerle Beel bracht kinderpsychiater Peter Adriaenssens, mediaspecialist Jan Callebaut en filosofe Tinneke Beeckman samen voor een diepgaande analyse. Het resultaat vind je in ‘Kinderdromen’, het boek en de masterclass.

dit (4) t.e.m. 31/10/2014 of zolang de voorraad strekt.

Ontvang nu 15 % korting* bij aankoop van het boek: In plaats van ¤ 24,99 betaal je nu ¤ 21,25. Hou er wel rekening mee dat het boek pas verschijnt op 30 september. De korting wordt verrekend nadat je het boek hebt toegevoegd aan je winkelmandje. Surf hiervoor naar www.lannooshop. com/cmkinderdromen Betalen kan veilig online of via eenvoudige overschrijving.

Weet jij waar kinderen van dromen? Ontdek het tijdens de masterclass ‘Kinderdromen’ op dinsdag 07.10 in Het Paleis. Op het programma staan o.a. lezingen van Peter Adriaenssens en Jan Callebaut en een dromendebat.

*De korting: (1) is enkel geldig via de webshop van de uitgeverij; (2) wordt verrekend nadat je het boek in de webshop hebt toegevoegd aan je winkelmandje; (3) geldt enkel indien je gebruik maakt van bovenstaande actie-url en

15 % KORTIN G

Namiddagcongres: • ¤ 95 voor CM-leden i.p.v. ¤ 115 (incl. boek): • Meer info: www.lannoo-events.be • Kortingscode: CMDROOMDAG Avondvoorstelling: • ¤ 5 voor CM-leden i.p.v. ¤ 10 (excl. boek): • Meer info: www.lannoo-events.be • Kortingscode: CMDROOMAVOND

49

3

“GEWEILDIG” VERJAARDAGSFEEST JOUW VOORDEEL? WIN EEN GRATIS FEESTWEEKEND

Massembre is jarig en viert dit graag met jou! Voor elk jaar van ons bestaan geven we een weekend weg. Dit zijn er maar liefst 65! Weet jij hoeveel hertenjaren ons oudste damhert telt? Tip: haast je naar de website, spoor daar het correcte antwoord op en mail het ons. Vind je tweede adem in onze bossen en blaas mee de kaarsjes uit!

2 nachten, t.w.v. € 108,60. Per betalende volwassene verblijft 1 kind onder 6 jaar gratis. We verwittigen de winnaars per e-mail. Praktisch: • + 32 82 64 43 57 • [email protected] • Massembre, 5543 Heer, België • www.massembre.be

4

BELEEF LIVE HET WK VELDRIJDEN 2015 JOUW VOORDEEL? KORTING VOOR ÇAVA?- LEZERS

çava? kijkt al uit naar het WK Veldrijden volgend jaar in Tsjechië. Op 815 km van de Belgische grens bevindt zich de cyclo-cross stad Tabor. Een reisbus brengt je naar wellnesshotel America **** in Pisek. Je verblijft er drie nachten. In de voormiddag snuif je cultuur op, ’s namiddags pik je wielerwedstrijden mee. Praktisch • Van vrijdagmorgen 30.01 tot maandagavond 2.02, 2015 • Prijs per persoon op basis van verblijf in half pension: € 279 • Toeslag single kamer:

Extra info: De wedstrijd loopt t.e.m. 31 dec. 2014. Het weekendje Massembre is geldig voor 1 persoon in verblijfsformule Comfort in Halfpension,

€ 65 pp • Opstapplaatsen: Gent, Antwerpen Inbegrepen in de prijs • verblijf half pension • vervoer met autocar • Outline reisbegeleider • tweedaags toegangsticket voor de wedstrijden. Info + boekingen: • Outline Travel bvba – lic. A6061 Voskenslaan 36 A 9000 Gent • 02 219 90 18 • [email protected] • Voordeelcode çava?-lezers: çava/98

“Terug makkelijk de trap op en af. Dankzij m’n traplift van ThyssenKrupp Encasa.” Onbezorgd blijven genieten van het comfort en de privacy van uw eigen huis? Daar staat geen leeftijd meer op. Een traplift van ThyssenKrupp Encasa brengt iedereen veilig en comfortabel naar boven. Over verschillende verdiepingen. Zelfs al is uw trap erg smal, steil of hebt u een wenteltrap. En dat allemaal dankzij onze unieke monorail. Die is niet alleen veilig en elegant, maar past ook in ieder interieur. Kortom, met een traplift van ThyssenKrupp Encasa blijft alles bij het oude. Behalve natuurlijk het gemak waarmee u voortaan de trap op en af gaat!

Comfortabel, veilig en gebruiksvriendelijk!

vend Vraag vrijblij maat. een offerte op Bel gratis

0800 94 365 www.tk-traplift.be

Ontvang nu uw gratis documentatiepakket!

50

MEDICATIEGEBRUIK

MEDICATIEGEBRUIK

Siroop hier, zalfje daar ... Hoofdpijn? Snel een Dafalgan! Voor veel ouderen is medicatie vaak een vast ritueel waar sommigen sterk van afhangen. Vaak is medicatie noodzakelijk voor wie op leeftijd is en het hier nog even gezond wil uitzingen. Maar medicijnen kunnen ook overbodig zijn als ze niet (meer) helpen. Het kan zelfs gevaarlijk zijn voor je gezondheid als je ze fout of te veel gebruikt. Woon- en zorgcentra (WZC) nemen steeds meer het medicatiegebruik van hun bewoners onder de loep. Terecht, want het kan ook anders. TEKST: Anneleen De Leyn

H

oe het anders kan, laten we ons vertellen door drie verschillende Woon- en zorgcentra: De Foyer, Weverbos (Gentbrugge) en Sint-Jozef (Gent). Ervaringsdeskundigen bij uitstek. Is er nu meer of minder medicatiegebruik in uw woon- en zorgcentrum dan vroeger? Ronald De Buck, afgevaardigd bestuurder WZC De Foyer vzw: “8 jaar geleden is het algemeen beleid helemaal herschreven. Sindsdien bekijken we het medicatiebeleid veel kritischer. Dokters evalueren nu veel meer, praktisch maandelijks, het hele medicatieschema van hun patiënten of onze bewoners.” Yves Tijssens, directeur WZC Weverbos: “Het is een constant vechten tegen gewoontes. Zowel tegen het voorschrijfgedrag van artsen als tegen de gewoontes van bewoners. De hoofdverpleegkundige probeert de arts te overtuigen om minder voor te schrijven, bv. antibiotica maar ook andere middelen. Dat is niet altijd makkelijk en bovendien willen de bewoners dat zelf ook

niet altijd. De arts moet soms ook zijn patiënt overtuigen dat een bepaald medicament geen of weinig zin heeft.” Johan Banneel, directeur Wonen en Zorg WZC Sint-Jozef: “Oudere mensen zijn inderdaad vaak heel gehecht aan hun medicatie. Neem nu bijvoorbeeld laxeermiddelen, als je een bewoner ’s avonds zijn siroopke afneemt om de volgende dag naar het toilet te kunnen gaan, dan gaat dat niet zomaar.” Tijssens: “Je kan ook niet zomaar zeggen dat er nu meer of minder medicatiegebruik in WZC is dan vroeger. De veranderde populatie speelt ook een rol. Vroeger was 40 % van de bewoners van een ‘rusthuis’ zorgbehoevend en afhankelijk van medicatie, de overige 60 % was valide of relatief gezond. Door het financieringsbeleid zitten nu alle WZC 100 % vol met zorgbehoevende senioren. Veel mensen komen hier ook terecht na een ziekenhuisopname en moeten hier dus vaak nog een serieuze hoeveelheid medicatie afbouwen. Zo zou je kunnen denken dat er vandaag veel meer medicatie

11 %

Als een verpleegkundige medicatie toedient, is er een foutenmarge van 11 %. Als een robot zakjes medicatie per innamemoment bereidt, is dat maar 0,05 %.

51

toegediend wordt dan vroeger, maar je moet het dus in z’n context zien.” Is hier al onderzoek naar gedaan? Banneel: “Aan de hand van kwaliteitsindicatoren willen de Vlaamse overheid en de woon-zorgsector de werking van woon- en zorgcentra transparanter maken, dus ook het medicatiegebruik.” Bewoners die meer dan negen door de arts voorgeschreven geneesmiddelen nemen, zouden een zeer hoog risico lopen op medicatieproblemen. Maar wat betekent ‘voorgeschreven door de arts’ precies? Dit blijkt voor interpretatie vatbaar. Banneel: “Wie rekent wat mee? Tel je ook een zalfje mee dat iemand een paar keer per jaar aan smeert, of Dafalgan bij hoofdpijn, of Imodium bij diarree? Dit staat allemaal op de medische fiche, maar dat zijn niet de geneesmiddelen die iemand dagelijks gebruikt. De cijfers zijn dus niet representatief en voor interpretatie vatbaar.” De Buck: “Klopt. We hebben die indicatoren nog maar 1 keer moeten doorgeven dus kunnen we nog niet vergelijken.” Het meten aan de hand van kwaliteitsindicatoren om onder andere het medicatiegebruik in de Vlaamse WZC in kaart te brengen, staat dus nog duidelijk in z’n kinderschoenen. Besteden jullie ook meer aandacht aan de kosten die medicatie met zich meebrengt? Banneel: “We proberen al jaren de kostprijzen voor medicatie betaalbaar te houden. In WZC Sint-Jozef zijn de medische kosten per bewoner al een hele

➤

52

MEDICATIEGEBRUIK

40 % VROEGER

Vroeger was 40 % van de bewoners van een ‘rusthuis’ zorgbehoevend en afhankelijk van medicatie.

➤

tijd gelijk gebleven. Gemiddeld betaalt een bewoner hiervoor 50 à 70 euro per maand. Uiteraard verschilt dat veel van bewoner tot bewoner. Er zitten zelfs pieken bij tot 150 euro of 200 euro, vooral door niet-terugbetaalde geneesmiddelen. Die kunnen de kosten enorm de hoogte in jagen, zoals bij vitaminekuren. Aangezien die kuren een pak geld kosten, proberen we het gebruik hiervan kritisch te bekijken samen met de artsen.” Meer en meer sturen WZC ook aan op het voorschrijven op stofnaam in plaats van op de merknaam van het medicament. Zo kunnen bewoners kiezen voor generische middelen, dezelfde geneesmiddelen maar van een goedkoper merk. Gebeuren er nog veel fouten bij het toedienen van medicatie? De Buck: “Alles wordt intussen veel meer gecontroleerd dan vroeger. De apotheker screent ook nog eens alle voorschriften.

100 % NU

Door het financieringsbeleid zitten nu alle WZC 100 % vol met zorgbehoevende senioren.

Als er tegenstrijdigheden zijn, neemt die contact op met de huisarts om ze aan te passen. Sinds we voor het verdelen van de medicatie met automatische robots werken, gebeuren er ook veel minder fouten. Elke bewoner krijgt nu een zakje met zijn of haar persoonlijke medicatie per innamemoment. Wanneer een verpleegkundige de juiste dosis pillen of siroop moet toedienen, blijkt uit onderzoek een foutenmarge van 11 %. Met de voorgemaakte zakjes pilletjes is er maar een foutenmarge van 0,05 %. Een gigantisch verschil.“ Uiteraard zijn sommige ouderen afhankelijk van bepaalde medicatie, wie risico loopt op hart- en vaatziekten of hartaandoeningen bijvoorbeeld. Maar naast het medische aspect zoals minder voorschrijven en betere controles, spelen ook de omgevingsfactoren een cruciale rol bij de gezondheid en het welzijn van senioren. WZC Weverbos

is een internationale uitblinker op het vlak van die omgevingsfactoren. Uit alle uithoeken van Europa komen ze naar Gentbrugge afgezakt om een studiebezoek te brengen, want het centrum is enorm vooruitstrevend en innovatief op het vlak van ouderenzorg. De Buck: “Ons medicatiegebruik in WZC Weverbos ligt 20 % lager dan het gemiddelde van de 25 woon- en zorgcentra waar onze apotheek mee samenwerkt. Als het over psychofarmaca (geneesmiddelen om geestesziekten of dementie te behandelen) gaat, ligt dat percentage bij ons zelfs twee derde lager.” Tijssens: “Het is vaak zo dat in woon- en zorgcentra 40 tot 50 % van de bewoners met dementie het kalmeringsmiddel Haldol toegediend krijgt. Hier in WZC Weverbos gaat het maar om 1 bewoner.” Hoe komt WZC Weverbos aan zo’n laag medicatiegebruik? De Buck: “Wij geloven heel sterk in de invloed van omgevingsfactoren. Ruimte, licht en kleur zijn factoren die heel bepalend zijn voor het welzijn, het wel-voelen en de rust van mensen. Zo hebben wij er bewust voor gekozen dit WZC in een natuurlijke omgeving te bouwen. Ook de ruime tuin brengt kalmte en rust bij de bewoners. We geloven ook dat elke kleur een bepaalde invloed op ons uitoefent. Zo hebben de muren warme, aardse kleuren voor een positief gevoel. We proberen zoveel mogelijk gebruik te maken van daglicht. Kunstlicht gebruiken we voor meer zicht of bij actie. Geel of zachter licht werkt dan weer om tot rust te komen ’s avonds. De bewoners kunnen bij ons eigenlijk heel veel zelf beslissen

53

TROTS OP 80!

In WZC Weverbos zou je denken dat verpleegkundige geen knelpuntberoep meer is. Want hier komen werkwilligen op een wachtlijst! Wie hier werkt, is trots dat te mógen doen. Ook de bewoners zijn trots, op de mooie leeftijd die ze al bereikt hebben en op zichzelf. En dat laten ze je zien tijdens de tweede editie van ‘Trots op 80!’ met foto’s van Michiel Hendryckx. Van 5 juli tot 30 september gratis in het gloednieuw WZC De Zilvermolen, Heerweg-Zuid 126 in Zwijnaarde.

en op hun eigen ritme leven. Zo bepalen ze zelf wanneer ze eten (tussen bepaalde uren). Wij organiseren alle maaltijden in een gezamenlijke ruimte en niet op de kamer. Dat zorgt er niet alleen voor dat de bewoners zich sowieso verplaatsen, en dus bewegen. Het geeft ook een gemeenschapsgevoel: zien eten doet eten. Een tijdje geleden verhuisde een groep bewoners van WZC De Avondsterre (een ouder WZC van WZC De Foyer vzw dat nu sluit) naar hier. Daar

werkten ze nog niet zo vernieuwend als hier, en dus aten de bewoners er vooral op hun kamer. Na een periode in WZC Weverbos bleken ze plots weer allemaal de korstjes van hun boterham te kunnen eten, voorheen moesten de verzorgenden die afsnijden! Ook het probleem van ondervoeding komt veel minder voor wanneer mensen samen eten. De bewoners kunnen hier ook veel wandelen in de omgeving, en we zorgen ook voor extra bewegingsmogelijk-

heden zoals de duofiets waar ze gek op zijn. Als onze bewoners ’s avonds moe zijn, dan zijn ze fysiek moe, niet van de roes van de medicatie. En slaappillen hebben we hier ook niet vaak nodig.” In het nieuwste WZC De Zilvermolen in Zwijnaarde gaan ze nog een stap verder. Daar komt een therapeutische wellness met onder andere een sauna en jacuzzi. Er komt ook een prikkelloze ruimte waar de bewoners aan mindfulness kunnen doen. ●

blijf langer fit en mobiel Mobiel zijn betekent vrijheid. onze experten helpen je op weg. Elektrische fietsen met lage instap

Scooters voor binnen en/of buiten

Aangepaste fietsen

heb je vragen over onze fietsen of scooters? Rolstoel, loophulp of driewieler nodig? Onze gespecialiseerde verstrekkers bieden je oplossingen op maat en een uitstekende service. Maak vrijblijvend een afspraak.

Loophulpen in diverse uitvoeringen

Rolstoelen: standaard, actief, electro...

aalSt Sint-Jorisstraat 27 aalter lostraat 39 DeinZe Markt 76 eeKlo Garenstraat 46

gentbrugge Land van Rodelaan 11 naZaretH Drapstraat 111A ouDenaarDe Deinzestraat 156 Zottegem L.De Metsstraat 15

INFO 09 242 43 44 www.thUiSzorgwinkel.be

GESPOT

54

WETENSCHAP

UIT DE WEG!

“Excuseer, pardon, mag ik even passeren?” (Zucht …) Je kent het fenomeen wel als je tijdens de spits net een treinverbinding mist omdat er groepjes mensen op de roltrap staan en je niet kan passeren langs links. Daar zijn ze in het Verenigd Koninkrijk minder mals voor en als nietsvermoedende toerist kan het dan

ook weleens voorkomen dat je een duw moet incasseren. In het Engelse Sheffield gaat een shopping center nu nog een stapje verder in die redenering. Het heeft een proefproject opgestart en zijn gangpad in twee delen verdeeld. Op die manier ontstaat er een ‘trage laan’ en een ‘snelle laan’, die mooi

afgescheiden zijn door een dikke witte streep in het midden. Aan de linkerkant van het pad kunnen mensen rustig kuieren, terwijl aan de rechterkant de mensen die gehaast zijn kunnen doorlopen. De twee lanen kwamen er op vraag van een tienjarig meisje dat het niet prettig vond dat de mensen voor haar slenterden.

32 CIJFER

WIST JE DAT ...

ZOEEEEEEEEEEEEEEF! In de Changi luchthaven in Singapore staat de langste glijbaan ter wereld op een luchthaven. Die is vier verdiepingen hoog, wat overeenkomt met twaalf meter. In de glijbaan kan je een snelheid halen van zes meter per seconde. Voor elke tien dollar die je uitgeeft in de luchthaven krijg je een gratis ritje.

Het hoofd van de vertalers van het Europese parlement, Ionnis Ikonomou spreekt 32 talen vloeiend. Naast Grieks, Italiaans en Russisch spreekt hij ook speciale talen zoals Latijn, Oud-Perzisch, Sanskriet en Iers!

TELEBLOK ZOEKT (GEH)OOR! Kan jij op een respectvolle manier luisteren naar moeilijkheden die studenten ervaren tijdens blok- en examenperiodes? Zie je het wel zitten om je in te leven in de wereld van studenten en samen met hen te zoeken naar mogelijke uitwegen? Dan is vrijwilligerswerk bij Teleblok

misschien wel iets voor jou? De anonieme en gratis chat- en telefoonservice voor studenten is op zoek naar mensen die studerend Vlaanderen mee een hart onder de riem willen steken. Want een goed gesprek of een luisterend oor kan hen dat extra duwtje in de rug geven.

➝ Contacteer www.teleblok.be/vrijwilliger-worden of [email protected]

Neem vrijblijvend contact met Teleblok voor meer informatie. Na een kennismakingsgesprek krijg je een opleiding van vijf zaterdagen (11 en 18 oktober en 8, 15 en 29 november) waarna je zelf aan de slag kunt als chatvrijwilliger.

CM

AGENDA

55

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA

BABY EN KIND

BABY EN KIND

ZWANGERSCHAPSYOGA

PEUTERS IN ACTIE

Vanaf 12 weken zwangerschap. Zwangerschapsyoga stimuleert actief de band tussen moeder en baby. Via aangepaste houdingen blijf je soepel en ondervind je minder zwangerschapsklachten. PRAKTISCH Reeks van 10 sessies. Je partner neemt actief deel aan enkele sessies. Waar en wanneer dinsdag 9 september 2014, 18.30 uur tot 19.45 uur Eeklo, muziekclub N9, Molenstraat 31 Info en inschrijving 09 267 57 35, www.cm.be/agenda of [email protected] Toegang voor 10 sessies • € 60 • CM-leden € 40 • CM-leden met verhoogde tegemoetkoming € 10 Info en inschrijven [email protected] of 09 267 57 35

NIEU

W

Doe-sessie voor (groot)ouders en hun peuters. Actieve speel- en beweegtips voor groot(ouders) en hun peuters. Tussen 1 en 3 jaar is spelen, lopen, springen, dansen… kortom bewegen hun belangrijkste bezigheid. En wat is er leuker dan samen spelen en bewegen. Peuterbewegen geeft je een brede waaier aan spelimpulsen en beweegtips waarmee je thuis makkelijk aan de slag kan.

BABY EN KIND

GRENZEN STELLEN. MOET MIJN KIND NOG LUISTEREN?

PRAKTISCH Waar en wanneer woensdag 24 september 2014, 14.00 uur tot 15.15 uur Zottegem, Huis van het Kind, Kloosterstraat 40a Toegang • € 10 • CM-leden € 5 • CM-leden met verhoogde tegemoetkoming € 2,50 Ism diverse organisaties Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

Als ouder is het niet altijd eenvoudig om grenzen te stellen en daar consequent mee om te gaan. En wat doe je als je kind de grenzen niet respecteert? Gastspreker Maurits Wijsmans, co-auteur van het boek ‘Praten met ouders’ neemt ons mee op weg. PRAKTISCH Waar en wanneer • dinsdag 30 september 2014, 20.00 uur Oudenaarde, Volkszaal Stadhuis, Markt 1 toegang: € 5, CM-leden gratis • dinsdag 21 oktober 2014, 20.00 uur Zulte, Gaston Martenszaal, Staatsbaan 148 toegang: gratis voor CM-leden en leden van de scholengemeenschap Ism: Vrije Basisschool Olsene Spreker Maurits Wysmans, opleidingshoofd Sociale Readaptatiewetenschappen: kinderen, jongeren en welzijn Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

CM 56

XXX

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA

NIEU

W

BABY EN KIND

BABY EN KIND

BABY EN KIND

OMGAAN MET HOOGGEVOELIGE KINDEREN

PESTEN, GEDAAN ERMEE!

DA’S STRAF ZO’N BELONING

Een onbezorgde en toffe schooltijd biedt een goede garantie voor een gelukkige toekomst. Op school leren jongeren zichzelf en anderen beter kennen. Ze komen tot ontplooiing en leren omgaan met diversiteit. Pesterijen kunnen dat proces verstoren. Gie Deboutte is voorzitter van het Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen Pesten.

Over straffen en belonen. We zijn ons niet altijd bewust van de manier waarop we straffen en belonen. Daardoor doen we het niet altijd op de juiste manier, met soms minder goede resultaten tot gevolg. Tijdens deze voordracht komen de wetten van straffen en belonen aan bod. Aan de hand van praktijkvoorbeelden illustreert Ilse Dewitte hoe we kinderen best (niet) straffen en zinvol belonen.

PRAKTISCH

Een hooggevoelig kind is meer dan gemiddeld gevoelig voor prikkels en indrukken van de buitenwereld. Gedrags- en leerproblemen kunnen hieruit voortvloeien. Hoe herken je een hooggevoelig kind? PRAKTISCH Waar en wanneer • dinsdag 14 oktober 2014, 19.30 uur Zottegem, Huis van het Kind, Kloosterstraat 40a • donderdag 23 oktober 2014, 19.30 uur Aalst, LDC De Maretak, Albrechtlaan 119A Doelgroep ouders, leerkrachten, opvoeders, zorgcoördinatoren. Spreker medewerker HSP Vlaanderen (Vlaamse Vereniging voor hooggevoelige personen) Ism HSP Vlaanderen, Kind en Preventie Prijs gratis Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

Doelgroep (groot)ouders, (zorg)leerkrachten en iedereen die zorgt voor kinderen en jongeren. Waar en wanneer maandag 24 november 2014, 20.00 uur Gent, Intercultureel Centrum De Centrale, Kraankindersstraat 2 Spreker Gie Deboutte Prijs • € 5, • CM-leden gratis Ism Kind en Preventie Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

PRAKTISCH Waar en wanneer • dinsdag 14 oktober 2014, 20.00 uur Gent, Vormingscentrum Guislain, campus Guislain, J. Guislainstraat 43 • dinsdag 28 oktober 2014, 20.00 uur Aaigem, WZC Sint-Vincentius, Aaigemdorp 68 Spreker Ilse Dewitte, orthopedagoge, kinder- en jongerentherapeute Prijs • € 5, • CM-leden gratis Ism De Witte Octopus, Kind en Preventie Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

XXX

NIEU GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

OPEN GEEST

ANGSTEN OVERWINNEN, HOE DOE JE DAT?

MINDFULNESS OM BURN-OUT TE VOORKOMEN

Nog steeds bevindt de geestelijke gezondheidszorg zich in de taboesfeer. Nochtans hoeft er geen taboe rond te hangen. In het voorjaar van 2014 bezochten Rick de Leeuw en Jan Hautekiet, met hun voorstelling ‘Open Geest’, 19 psychiatrische centra. Laat je beroeren door de pakkende weemoed, ondersteund door de pure muzikaliteit van het pianospel. PRAKTISCH Voorstelling met Rick de Leeuw en Jan Hautekiet, beide gekend van radio en tv. Waar en wanneer • woensdag 1 oktober 2014, 20.00 uur Herzele, GC De Steenoven, Kerkkouter 40 • woensdag 15 oktober 2014, 20.00 uur tot uur Aalter, Gemeentelijk Auditorium, Europalaan 22 Prijs • € 10 • CM-leden € 5 • CM-leden met verhoogde tegemoetkoming € 2,50 Ism Te Gek!? Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

‘Geanimeerde infosessie’ met Bart De Saeger, klinisch psycholoog - gedragstherapeut, coördinator Vlaams angstcentrum en Peter Lambert, acteur. Tijdens deze geanimeerde infosessie ‘illustreren’ Bart De Saeger en Peter Lambert op bijzondere wijze hoe angsten ontstaan, wat angsten met je doen, maar vooral hoe je ze kunt overwinnen.

57

W

Er zijn voldoende wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat mindfulness een meerwaarde betekent voor mensen met diverse ziektebeelden. Nieuw is echter dat mindfulness ook ingezet wordt om burn-out te voorkomen. Tijdens deze sessie krijg je ook informatie over de training om burn-out te voorkomen.

PRAKTISCH

PRAKTISCH

Waar en wanneer • donderdag 2 oktober 2014, 20.00 uur Deinze, Buurtcentrum De Rekkelinge, D. Delcroixstraat 1A • donderdag 9 oktober 2014, 20.00 uur Lovendegem, Parochiaal Centrum Den Osschaert, Kasteeldreef 75 • dinsdag 18 november 2014, 20.00 uur tot uur Gent, Vormingscentrum Guislain, campus Guislain, J. Guislainstraat 43 Prijs • € 5 • CM-leden gratis Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

Waar en wanneer • donderdag 2 oktober 2014, 14.00 uur Zelzate, LDC De Kastanje, Kastanjeplein 1 Spreker Luc Rombaut, Mindfulnesstrainer Itam (Instituut voor Training van Aandacht en Mindfulness) Prijs gratis Ism Itam, LDC De Kastanje • dinsdag 4 november 2014, 20.00 uur Landegem, De Klaproos, Stationsstraat 20 Spreker Björn Prins, psycholoog, doctoraatonderzoeker aan de UGent Prijs € 5, CM-leden gratis Ism Itam, Vormingplus Gent-Eeklo Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

CM 58

XXX

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA

GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

GOED IN JE VEL

GEHEUGENTRAINING EN CONCENTRATIE

GEBOEID DOOR PERFECTIONISME

BURN OUT: STAP VOOR STAP NAAR EEN BETER EVENWICHT

In vijf bijeenkomsten krijg je antwoord op je vragen en leer je bewuster omgaan met je geheugen: We gaan ook zelf aan de slag en leren trucjes om informatie beter op te nemen en makkelijker te onthouden, want oefening baart kunst. Met theorie en oefeningen leer je welke geheugentechnieken voor jou geschikt zijn. begeleider: Michael Portzky, neuropsycholoog verbonden aan het Psychiatrisch Centrum SintJan de Deo in Gent PRAKTISCH Waar en wanneer • vrijdag 3 oktober 2014, 13.30 uur tot 15.30 uur (startsessie) Deinze, LDC De Bosrank - Domein WZC Sint-Vincentius, Ten Bosse 150 Ism LDC De Bosrank • vrijdag 21 november 2014, 13.30 uur tot 15.30 uur (startsessie) Aalst, LDC De Maretak, Albrechtlaan 119A Ism LDC De Maretak Prijs toegang voor 5 sessies: • € 140 • CM-leden € 85 • CM-leden met verhoogde tegemoetkoming € 45 Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

Heb je het gevoel al langer over je grenzen te gaan? CM en ACV stellen een hersteltraject rond ‘burn-out’ voor: infosessie, workshops en individuele begeleiding. PRAKTISCH

Alles goed willen doen, is niet slecht. Maar wat als goed nooit genoeg is? Dan kan het fout lopen omdat men zichzelf en anderen te veel belast. Tijdens deze infosessie krijg je inzicht in het nut en het nadeel van perfectionisme. Je leert hoe perfectionistisch denken in elkaar zit, hoe het ontstaat en in stand gehouden wordt en hoe je ermee kunt omgaan. PRAKTISCH Waar en wanneer • dinsdag 21 oktober 2014, 20.00 uur Zottegem, Vormingscentrum De Schakel, Musselystraat 26 • dinsdag 9 december 2014, 20.00 uur Eeklo, CC De Herbakker, Pastoor De Nevestraat 10 • woensdag 10 december 2014, 20.00 uur Deinze, Buurtcentrum De Rekkelinge, D. Delcroixstraat 1A Spreker Erna Claes, doctor in de psychologie Toegang • € 5 • CM-leden gratis Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

Begeleider Saskia De Bondt, coach LBC-NVK Centrum voor Loopbaanontwikkeling Ism LBC/ACV Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35 Infosessies • woensdag 12 november 2014, 20.00 uur, Lede, GC De Bron, Kerkevijverstraat 19 A • dinsdag 25 november 2014, vanaf 20.00 uur, Oudenaarde, Volkszaal, Stadhuis, Markt 1 Workshops vrijdag 14 november 2014, 13.30 uur tot 17.30 uur vervolgdata: 28-11, 12-12 Zottegem, Vormingscentrum De Schakel, Musselystraat 26 Prijs voor 3 workshops • € 150 • CM-leden en/of ACV-leden € 75 • deelnemers met verhoogde tegemoetkoming € 50 De workshops kunnen slechts gevolgd worden na het volgen van de info-sessie. Inschrijven voor de individuele coaching is mogelijk via de trainer, na voltooiing van de workshops. Voor elke stap moet telkens apart ingeschreven worden.

fITNESS@HOME START MET TuNTuRI GO! Makkelijk, comfortabel en bovenal plezierig trainen doe je met de fitnesstoestellen van Tunturi GO. Met deze gebruiksvriendelijke collectie kan je direct aan de slag. GEZOND LEVEN

In Vlaanderen komen er jaarlijks meer dan 5000 patiënten met darmkanker bij. Dit zijn harde cijfers die door informatie, voorlichting, screening en preventie sterk naar beneden kunnen. Darmkanker komt vooral voor bij 50-plussers, maar ook jonge mensen kunnen de ziekte krijgen. Eén op de twintig Vlamingen krijgt ooit in zijn leven te maken met darmkanker. Wat zijn de risicofactoren voor darmkanker? Welke zijn de symptomen? Wie wordt uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek? Vele vragen waarop dokter Luc Colemont, de stuwende kracht achter de vzw ‘Stop Darmkanker’, antwoord geeft.

-12% fitness

toestellen*

PRAKTISCH Spreker Dokter Luc Colemont, maag- en darmspecialist Prijs • € 5 • CM-leden gratis Ism CvKO (Centrum voor kankeropsporing) Waar en wanneer • woensdag 1 oktober 2014, 20.00 uur, Eeklo, CC De Herbakker, Pastoor De Nevestraat 10 • woensdag 5 november 2014, 20.00 uur, Kluisbergen, WZC SintFranciscus, Kwaremontplein 41 • woensdag 12 november 2014, 20.00 uur, De Pinte, Ontmoetingscentrum Polderbos, Polderbos 20 • dinsdag 9 december 2014, 20.00 uur, Aalst, CC De Werf, Molenstraat 51 Info en inschrijving [email protected] of 09 267 57 35

Zorg er voor dat je jezelf fit en goed voelt door regelmatig te bewegen. Integreer fitness in je dagelijks leven.

Actie niet cumuleerbaar met andere acties en/of voordelen.

GEEF DARMKANKER GEEN KANS

Fitnessactie van 1 tot 30 september ‘14 in je Thuiszorgwinkel AALST Sint-Jorisstraat 27 AALTER Lostraat 39 DEINZE Markt 76 EEKLO Garenstraat 46

GENTbRuGGE Land van Rodelaan 11 NAZARETH Drapstraat 111A OuDENAARDE Deinzestraat 156 ZOTTEGEM L.De Metsstraat 15

Info en bestellingen 09 242 43 44 www.thuiszorgwinkel.be

CM

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA

CHRONISCH ZIEK

CHRONISCH ZIEK

CHRONISCH ZIEK

CURSUSSEN

INFOSESSIES

ARIADNE CAFÉ

Ziek zijn, je moet er maar mee leren leven

Beter omgaan met slapeloosheid Tips en informatie om greep te krijgen op je slapeloosheid.

Kennis- en ervaringsuitwisseling voor jonge mensen met een chronische ziekte of beperking.

PRAKTISCH

• Aandacht voor eenzaamheid vrijdag 17 oktober 2014, 19.30 uur tot 21.00 uur Spreker: Ria Wille

PRAKTISCH donderdag 4 september 2014, 9.00 uur tot 12.00 uur vervolgdata: 11-9, 18-9, 25-9 Merelbeke, Centrum Maenhout, Hundelgemsesteenweg 690 Prijs voor 4 sessies • € 105 • CM-leden € 35 • CM-leden met verhoogde tegemoetkoming € 17,50

De verborgen kunstenaar PRAKTISCH maandag 22 september 2014, 13.30 uur tot 16.30 uur vervolgdata: 29-9, 6-10, 13-10, 20-10, 27-10 Gent, Kunst(h)art Gent, Wolterslaan 16 Prijs voor 6 sessies • € 126 • CM-leden € 42 • CM-leden met verhoogde tegemoetkoming € 21

woensdag 12 november 2014, 14.00 uur tot 17.00 uur Merelbeke, Centrum Maenhout, Hundelgemsesteenweg 690 Prijs • € 5 • CM-leden € 2,5 Voorzieningen, diensten en voordelen voor chronisch zieke mensen Overzicht van de wettelijke voorzieningen door een maatschappelijk werker.

• Omgaan met onbegrip vrijdag 21 november 2014, 19.30 uur tot 21.00 uur Spreker: Erna Claes PRAKTISCH Waar Oostakker, Café De Spiegel, Oostakkerdorp 8 Prijs Gratis

PRAKTISCH woensdag 24 september 2014, 19.30 uur tot 21.30 uur Gent, CM-kantoor Gent, Martelaarslaan 17 Prijs • € 5 • CM-leden € 2,5

Over begrijpen en begrepen worden PRAKTISCH donderdag 6 november 2014, 13.30 uur tot 16.30 uur vervolgdata: 13-11, 20-11, 27-11 Deinze, CM-kantoor Deinze, Kortrijkstraat 88 Prijs voor 4 sessies: • € 84 • CM-leden € 28 • CM-leden met verhoogde tegemoetkoming € 14

Weerbaarheidsvorming. Ariadne wil langdurig zieke mensen een houvast aanreiken om een kwaliteitsvol leven te kunnen uitbouwen. Het aanbod is aangepast aan hun ritme en mogelijkheden. De cursussen richten zich op chronisch zieke mensen tot 65 jaar.

• Info en inschrijving: 09 267 53 53 • [email protected]. • Inrichter: Ziekenzorg CM Ariadne. • Ism: Thuiszorgcentrum

61

THUISZORG

THUISZORG

THUISZORG

PRAATCAFÉ DEMENTIE

VORMINGSSESSIES NAJAAR 2014

THUIS HULP NODIG? WAAR KAN IK TERECHT?

• Wat als thuiszorg grenzen bereikt? – september 2014 • Valpreventie: blijf actief, vermijd vallen – oktober 2014 • Nadenken over je wonen, nu en later – november 2014

Voor personen geconfronteerd met kanker. Ism Vlaamse Liga tegen Kanker PRAKTISCH

Bijeenkomsten voor familieleden en vrienden van mensen met dementie. De praatcafés dementie zijn een laagdrempelig, eenvoudig en spontaan gebeuren. De interactie tussen spreker en publiek, alsook de spontane ontmoeting met lotgenoten en de uitwisseling van ervaringen staan centraal. PRAKTISCH Er worden praatcafé’s georganiseerd in Lochristi: 09 340 56 02 Gent: 09 265 81 32 Deinze: 09 285 72 00 Aalst: 053 64 59 21 Geraardsbergen: 054 43 38 00 Zottegem: 09 364 57 50 Eeklo: 09 377 02 46 Oudenaarde: 055 31 32 50 Inrichter Thuiszorgcentrum Ism SIRO, paradox, Meander en andere partners uit de ouderenzorg. Info [email protected] www.praatcafedementie.be Prijs gratis

Op 5 lokaties in CM-kantoren • Eeklo, Garenstraat 46 Info en inschrijving: 09 267 50 92 • Gent, Martelaarslaan 17 Info en inschrijving: 09 267 50 90 • Aalst, Hopmarkt 10 Info en inschrijving: 09 267 50 91 • Deinze, Kortrijkstraat 88 Info en inschrijving: 09 267 50 94 • Oudenaarde, Sint-Jozefsplein 7 Info en inschrijving: 09 267 50 93 1e sessie: Wat als thuiszorg grenzen bereikt? Eeklo, donderdag 18.09, 19.00 uur Gent, maandag 22.09, 14.00 uur Aalst, donderdag 18.09, 14.00 uur Deinze, donderdag 11.09, 14.00 uur Oudenaarde, donderdag 25.09, 14.00 uur Volgende sessies: Valpreventie, blijf actief & Nadenken over je wonen • Eeklo, 16.10 (14.00 uur), 18.11 (14.00 uur) • Gent, 16.10 (14.00 uur), 18.11 (19.00 uur) • Aalst, 14.10 (14.00 uur), 20.11 (14.00 uur) • Deinze, 14.10 (14.00 uur), 20.11 (14.00 uur) • Oudenaarde, 23.10 (14.00 uur), 27.11 (14.00 uur) Vooraf inschrijven telefonisch of via e-mail [email protected] Alle geïnteresseerden zijn welkom, de toegang is gratis.

• dinsdag 16 september 2014 14.00 uur tot 16.00 uur Eeklo, CM-kantoor, Garenstraat 46 Info en inschrijving 09 267 50 92, [email protected] • donderdag 25 september 2014 14.00 uur tot 16.00 uur Aalst, CM-kantoor, Hopmarkt 10 Info en inschrijving 09 267 50 91, [email protected]

CM

AGENDA

VOLLEDIG OVERZICHT OP WWW.CM.BE/AGENDA

THUISZORG

THUISZORG

THUISZORG

THUIS HULP NODIG? WAAR KAN IK TERECHT?

OMGAAN MET DEMENTIE

WELKOMDAG VOOR NIEUWE VRIJWILLIGERS

Voor iedereen. PRAKTISCH donderdag 23 oktober 2014 14.00 uur tot 16.00 uur Geraardsbergen, CM-kantoor, Zakkaai 19 Info en inschrijving 09 267 50 91, [email protected]

Inrichter Thuiszorgcentrum Prijs gratis PRAKTISCH • Basiscursus ‘Omgaan met dementie’ woensdag 8 oktober 2014 19.00 uur tot 21.30 uur Vervolgdata 15-10 Spreker Debbie Verhelst, referentiepersoon dementie Oudenaarde, CM-kantoor, Sint-Jozefsplein 7 Info en inschrijving 09 267 50 93 [email protected] • Omgaan met beginnende dementie donderdag 6 november 2014 19.00 uur tot 21.30 uur vervolgdata: 13-11 Spreker Stan De Smet, PZ St. Jan Eeklo Eeklo, CM-kantoor, Garenstraat 46 Info en inschrijving 09 267 50 92, [email protected]

Oppasser bij chronisch zieken, bejaarden of personen met een handicap • je betekent een wereld van verschil voor de mantelzorger • dank zij jouw uitzonderlijke hulp kan de zorgbehoevende langer thuis blijven • je kiest zelf wanneer en hoe vaak CM zorgt voor • onkostenvergoeding van € 2,60 per oppasuur • verzekering • vorming en professionele ondersteuning

PRAKTISCH donderdag 27 november 2014 9.30 uur tot 16.30 uur Gent, CM – Lieven Bauwens Building, Martelaarslaan 17 Info en inschrijving 0474 41 12 39, [email protected] De toegang is gratis. Je wordt vooraf uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek

coyote.be

Beleef alle aspecten van je trektocht. Onze nieuwe Oregon GPS-toestellen hebben hun functies en vermogen nog uitgebreid. Waterbestendig en robuust, geeft je trekking-gegevens weer op het best leesbare GPS- aanraakscherm ooit, ook in het zonlicht. Met een ingebouwd 3 -assen kompas, een barometrische hoogtemeter en een autonomie tot 16u, brengt hij u overal en in alle veiligheid. Dankzij de draadloze1 aansluiting kan je, waar je ook bent, informatie over je tocht opslaan, met inbegrip van je waypoints en je foto’s op de Garmin Cloud. Daarna kan je ze delen2 met je vrienden via BaseCamp en Garmin Adventures.

Oregon 600(t) & 650(t) ®

¹ANT+ en Bluetooth ² via een compatibele smartphone en de BaseCamp applicatie.

TUINBERGINGEN EN SERRES TALLIEU & TALLIEU - WWW.TNT.BE

BRITISH ORNAMENTALS BRAKEL TUINBERGINGEN SERRE’S VERANDA’S BIJGEBOUWEN POOLHOUSES

T

LEVERB

DE BESTE

VE

T

KOOPPUN

LE

VERKOOPPUN

NR.1

NR. 1

AAR UIT S

TOCK

RKOOPPUN

SERVICE GA

RANTIE

SERVICE GARANTIE STE

T VER

DE B E

ORANGERIES

BAAR UIT STOCK VER T VERKOOPPUN

DE B E

LEVERB

DE BESTE

VE

TOCK

BAAR UIT STOCK VER

GRATIS LEVERING & PLAATSING INFRAROODCABINES, (ZWEM)SPAS, POWER PLATE

Alleen maar voordelen

www.esento-healthmate.be

INFRAROODCABINES

WWW.ESENTO.BE

Online kopen?

LE

NR.1

RANTIE

SERVICE GARANTIE STE

T

ESENTO BRAKEL & BRITISH ORNAMENTALS - Ronsesestraat 238, Brakel (baan Brakel-Ronse) - 055 42 76 08 OPEN VRIJDAG, ZATERDAG & ZONDAG van 10 tot 12 en van 13.30 tot 18 uur AAR UIT S ERVICE GA S RKOOPPUN

GRATIS OPTIES