SPORTPARTICIPATIE (2013)
Sportparticipatie
4-11 8-11 70% 93%
12-17 79%
4-11 82%
18-23 74%
12-23 76% 4-23 79% 15-84 64% 4-84 67%
Het antwoord op de vraag hoeveel Eindhovenaren sporten1, hangt sterk af van de leeftijdsgrenzen die worden gehanteerd. In de programmabegroting wordt het sportparticipatiecijfer van de 15 t/m 84 jarige gebruikt. Dan is in 2013 de sportparticipatie 64%. Dat is iets lager dan in de voorgaande jaren. Van de 15-84 jarigen haalt 69% de norm gezond bewegen2 en is 32% lid van een sportvereniging. 2012
2013
Doet aan sport [15-84 jr]
65%
64%
haalt norm gezond bewegen [15-84 jr]
68%
69%
lid van een sportvereniging? [15-84 jr] TABEL 1: BELANGRIJKSTE KENGETALLEN [15-84 JR]
35%
32%
Als we ook de kinderen meetellen (dus alle Eindhovenaren in de leeftijdsgroep 4 – 84 jaar), is de sportparticipatie 67%, ook een procentje lager dan in 2012. Onder de 4-23 jarigen (kinderen en jongeren) is de sportparticipatiegraad 79%. Van de niet westers allochtonen in Eindhoven (15-84 jaar) sport 55%. 2012
2013
Doet aan sport [4-84 jr]
68%
67%3
Doet aan sport [4-23 jr; kinderen en jongeren]
80%
79%
haalt norm gezond bewegen [4-84 jr]
71%
71%
haalt norm gezond bewegen [4-23 jr; kinderen en jongeren]
70%
72%
lid van een sportvereniging? [4-84 jr]
39%
35%4
lid van een sportvereniging? [4-23 jr; kinderen en jongeren]
56%
62%
Doet aan sport [15-84 jr; niet westers allochtonen] TABEL 2: BELANGRIJKSTE KENGETALLEN [4-84 JR EN 4-23JR]
55%
55%
Bron: monitor sportparticipatie uit de inwonersenquête Eindhoven. De inwonersenquête is een grootschalig onderzoek dat jaarlijks onder een representatieve groep Eindhovense inwoners van 15 tot en met 84 jaar wordt gehouden. Voor het sportonderzoek is de onderzoeksgroep uitgebreid met de 4-14 jarigen.
1
Bij de onderzoeken is gebruik gemaakt van het model Richtlijnen Sportdeelname Onderzoek (rso). Onder sporten wordt hier bedoeld meer dan 11 keer per jaar aan sport doen. Sportparticipatie volgens de rso-definitie wordt vastgesteld met behulp van een landelijk vastgestelde methode waarbij respondenten een lange lijst met sporten krijgen voorgelegd. 2 Norm gezond bewegen: in Nederland gaan we ervan uit dat een volwassene genoeg beweegt als hij of zij minstens 30 minuten per dag beweegt (Voor degenen die jonger zijn dan 24, is de norm 60 minuten per dag). 3 Het Mulier instituut hanteert bij haar landelijke cijfers de leeftijdsgrens 6 – 69 jaar. Landelijk is dan de sportparticipatie (in 2012) 65%. In Eindhoven zou de sportparticipatie bij deze leeftijdsgrenzen 68% zijn, zowel in 2012 als in 2013. 4 Volgens het Mulier instituut was in Nederland in 2012 30% (6-79 jaar) lid van een sportvereniging. In Eindhoven was dat in deze leeftijdsgroep in 2013 35%.
Alle Eindhovenaren (4-84 jr) Met het stijgen van de leeftijd daalt het aantal sporters. Dat geldt ook voor het lidmaatschap van een sportvereniging, maar niet voor het halen van de norm gezond bewegen. Veel mensen blijven ook op hogere leeftijd die norm (minstens 30 minuten per dag bewegen) halen. Niet westerse allochtonen (en vooral niet jonge niet-westers allochtone vrouwen) blijven achter bij het halen van de bewegingsnorm (Zie ook Tabel 10). 4-84 jr
Sporter volgens rso-norm
Leeftijd 4-7 jr 8 - 11 jr 12-17 jr 18-23 jr 24-34 jr 35-44 jr 45-54 jr 55-64 jr 65-74 jr 75 jr eo Totaal TABEL 3: BELANGRIJKSTE KENGETALLEN NAAR LEEFTIJD [4-84 JR]
70% 93% 80% 74% 72% 69% 61% 60% 50% 50% 67%
Haalt bewegingsnorm 84% 77% 72% 59% 71% 64% 68% 73% 76% 76% 71%
Lid van een sportvereniging 55% 79% 67% 43% 33% 27% 23% 20% 22% 21% 35%
Mannen sporten vaker dan vrouwen, hoog opgeleiden vaker dan laag opgeleiden en mensen met een hoog inkomen meer dan mensen met een laag inkomen. 4-84 jr
Sporter volgens rso-norm
Haalt bewegingsnorm
Geslacht Man 69% 72% Vrouw 66% 70% Opleiding Geen|basis|laag 51% 69% Gemiddeld 68% 72% Hoog 76% 71% Inkomen Minder dan €1200 66% 61% €1.201 tot en met €1.400 per maand 50% 73% €1.401 tot €2.000 per maand 64% 74% €2.001 tot €3.100 per maand 68% 72% €3.101 en meer per maand 75% 75% Totaal 67% 71% TABEL 4: BELANGRIJKSTE KENGETALLEN NAAR GESLACHT, OPLEIDING EN INKOMEN [4-84 JR]
Lid van een sportvereniging 36% 34% 26% 37% 38% 41% 23% 31% 33% 40% 35%
Niet-westers allochtonen sporten minder dan Nederlanders en westers allochtonen, en in de krachtwijken wordt minder gesport dan in de andere wijken. 4-84 jr
Sporter volgens rso-norm
Etniciteit Nederlander / westers allochtoon 69% Niet westers allochtoon 58% Bestuurlijk aangewezen gebied Geen Bestuurlijk aangewezen gebied 71% Bestuurlijk aangewezen gebied 62% Krachtwijk Geen krachtwijk 69% krachtwijk 51% Totaal 67% TABEL 5: BELANGRIJKSTE KENGETALLEN NAAR ETNICITEIT EN GEBIED [4-84 JR]
Haalt bewegingsnorm
Lid van een sportvereniging
73% 62%
37% 27%
72% 69%
40% 27%
72% 60% 71%
36% 21% 35%
Kinderen en jongeren (4-23 jr) Onder de kinderen (4-11 jaar) is de sportparticipatiegraad 82%, onder de jongeren (12-23 jaar) 76%. Gemiddeld maakt dat, dat van de Eindhovense kinderen en jongeren 79% sport. Sportparticipatie 4-7 8-11 Kinderen 12–17 18-23 Jongeren Totaal [4 -23 jr] (kinderen en jongeren) TABEL 6: SPORTPARTICIPATIE KINDEREN EN JONGEREN NAAR LEEFTIJD EN NAAR JAAR
2012 75% 84% 80% 83% 77% 80% 80%
2013 70% 93% 82% 80% 74% 76% 79%
Van de kinderen (4-11 jaar) haalt 80%% de bewegingsnorm, van de jongeren (12-23 jaar) 65%. Haalt norm gezond bewegen 4-7 8-11 Kinderen 12–17 18-23 Jongeren Totaal [4 -23 jr] (kinderen en jongeren) TABEL 7: NORM GEZOND BEWEGEN NAAR LEEFTIJD EN NAAR JAAR
2012 83% 81% 82% 72% 56% 63% 70%
2013 84% 77% 80% 72% 59% 65% 72%
Met het project Sportformule tracht men kinderen vóór, tijdens en na schooltijd te laten kennismaken met allerlei sporten, activiteiten en verenigingen. 38% van de Eindhovense kinderen en jongeren kent sportformule. De bekendheid is het hoogst onder de doelgroep van het project, kinderen in de leeftijd van 8-11 jaar. Kent Sportformule? 4-7 8-11 Kinderen 12–17 18-23 Jongeren Totaal [4 -23 jr] (kinderen en jongeren) TABEL 8: KENT SPORTFORMULE, NAAR LEEFTIJD EN NAAR JAAR
2012 40% 60% 50% 31% 4% 16% 29%
2013 43% 59% 51% 36% 8% 24% 38%
63% van de 4 tot 23-jarigen is lid van een sportvereniging. Niet westerse migranten zijn dat overigens minder dan gemiddeld en meisjes minder dan jongens (vooral de allerjongste en de oudere meisjes). Van degenen die lid zijn van een sportvereniging is 5% dat geworden na kennismaking via sportformule. In de krachtwijken is dat meer, bijna 20%. Is lid van een of meerdere sportverenigingen? 4-7 8-11 Kinderen 12–17 18-23 Jongeren Totaal [4 -23 jr] (kinderen en jongeren) TABEL 9: LIDMAATSCHAP SPORTVERENIGING NAAR LEEFTIJD EN NAAR JAAR
2012 51% 74% 63% 64% 43% 52% 56%
2013 55% 79% 68% 67% 47% 56% 63%
Vrouwen sporten iets minder dan mannen, maar op de basisschool sporten de meisjes nog net zoveel als de jongens. Na de middelbare schooltijd gaan meisjes minder sporten, en wel vooral de niet-westers allochtone meisjes. Sporter volgens rso-norm Mannen Vrouwen 67% 60% 83% 96% 98% 46% 98% 32% 69% 66%
Haalt bewegingsnorm Mannen Vrouwen 89% 76% 61% 52% 98% 43% 41% 51% 72% 70%
Lid van een sportvereniging Mannen Vrouwen 53% 29% 72% 72% 84% 21% 41% 19% 36 34%
4-7 jr 8 - 11 jr 12-17 jr 18-23 jr 4-84 jr TABEL 10: SPORTEN, BEWEGINGSNORM EN LIDMAATSCHAP VAN EEN SPORTVERENIGING NAAR GESLACHT EN LEEFTIJD
Gezondheid en sport Mensen die sporten voelen zich gezonder dan mensen die dat niet doen. Uiteraard spelen hierbij ook dwarsverbanden als leeftijd, opleiding en inkomen een rol. Zo sporten jongeren meer dan gemiddeld en voelen jongeren zich gezonder dan ouderen. Logisch dus dat sporters zich gezonder voelen dan niet sporters, alleen al door het leeftijdseffect. Als we corrigeren voor de leeftijds-, inkomens- en opleidingseffecten blijven de verbanden tussen sporten en gezondheid bestaan. Van degenen die sporten beoordeelt 93% zijn of haar gezondheid als goed tot uitstekend (4 – 84 jarigen), van degenen die niet sporten is dat 80%. Deze verschillen zijn significant: sporters voelen zich gezonder dan niet sporters.
Meest beoefende sport De meest beoefende sport is fitness (23%), gevolgd door hardlopen (21%), zwemmen (17%), wandelen (13%) en voetbal (12%). Ten opzichte van 2012 wordt er minder aan fitness gedaan en meer aan hardlopen, wandelen en fietsen. Het aandeel dat aan fitness doet neemt vooral af bij lagere inkomensgroepen. Het aandeel dat hardloopt neemt toe, vooral bij mensen in de middelbare leeftijd (35-55). De toename van wandelaars en fietsers zien we vooral bij 55-plussers. 2013 Fitness Hardlopen joggen trimmen Zwemsport [excl waterpolo] Wandelsport Voetbal Wielrennen, toerfietsen Skiën, langlaufen, snowboarden Tennis Schaatsen Danssport TABEL 11: MEEST BEOEFENDE SPORTEN NAAR LEEFTIJD
2012
4-14 jr
15 jr eo
4-84 jr
4-84 jr
4% 12% 37% 4% 28% 3% 6% 10% 10% 15%
27% 23% 14% 14% 9% 11% 8% 8% 6% 5%
23% 21% 17% 13% 12% 10% 8% 8% 7% 6%
27% 16% 17% 10% 11% 8% 8% 10% 7% 7%
De Eindhovense wijken geeft voor de belangrijkste kengetallen de cijfers per wijk, voor de onderscheiden leeftijdsgroepen. Door het relatief lage aantal respondenten per wijk zijn sterke fluctuaties mogelijk en moeten de cijfers met de grootst mogelijke voorzichtigheid worden gebruikt. De cijfers zijn niet meer dan indicatief. Tabel 12
lid van een sportvereniging
Sporter volgens rso norm
haalt norm gezond bewegen
lid van een sportvereniging
Sporter volgens rso norm
haalt norm gezond bewegen
lid van een sportvereniging
4-84 jr
haalt norm gezond bewegen
15-84 jr
Sporter volgens rso norm
4-23 jr
Centrum
75%
69%
46%
66%
71%
29%
68%
72%
29%
Oud-Stratum
88%
75%
66%
73%
71%
39%
74%
72%
43%
Kortonjo
80%
80%
67%
72%
74%
37%
73%
75%
40%
Putten
86%
60%
52%
60%
67%
24%
65%
67%
28%
De Laak
88%
78%
62%
69%
70%
34%
72%
74%
36%
Doornakkers
60%
46%
29%
55%
56%
30%
57%
58%
31%
Oud-Tongelre
69%
69%
48%
64%
68%
38%
64%
73%
41%
Oud-Woensel
79%
73%
49%
76%
73%
32%
75%
76%
35%
Erp
78%
59%
50%
60%
62%
26%
61%
63%
27%
Begijnenbroek
79%
68%
63%
62%
67%
32%
63%
68%
35%
Ontginning
72%
67%
53%
60%
71%
29%
63%
72%
35%
Achtse Molen
86%
73%
74%
68%
70%
37%
70%
70%
43%
Aanschot
75%
77%
59%
61%
70%
32%
66%
74%
40%
Dommelbeemd
85%
81%
68%
63%
71%
32%
66%
72%
37%
Oud-Strijp
80%
67%
50%
71%
66%
37%
73%
68%
39%
Halve Maan
71%
69%
50%
64%
72%
26%
68%
72%
31%
Meerhoven
93%
92%
70%
77%
73%
33%
84%
79%
52%
Rozenknopje
82%
65%
53%
72%
68%
33%
76%
71%
34%
Oud-Gestel
62%
65%
48%
54%
68%
23%
54%
70%
27%
Gestelse Ontginning
78%
69%
65%
58%
68%
34%
62%
70%
40%
Eindhoven
79%
72%
63%
64%
69%
32%
68%
72%
29%
TABEL 12: DE WIJKEN
