Jaarverslag AOb/Sint-Bonaventura 2010 “Wij zijn vaak niet tevreden met ons leven van dit moment. Maar tegelijkertijd zijn we bang om iets nieuws te beginnen, het vertrouwde af te breken en een innerlijke en uiterlijke ommekeer aan te durven. Maar we zullen alleen ervaren wat echt leven is wanneer we bereid zijn om steeds weer op weg te gaan.”1
Inleiding Dit jaarverslag van AOb/Sint-Bonaventura gaat over het kalenderjaar 2010 en beslaat als zodanig het dertiende jaar van ons bestaan als katholieke afdeling van de Algemene Onderwijsbond, voor de vereniging ons 92e tot en met ons 93e verenigingsjaar. Aan het begin van het kalenderjaar 2010 telde de vereniging 5292 leden. Speerpunt van onze vereniging blijft de ondersteuning van docenten en medewerkers ten aanzien van de katholieke identiteit van het onderwijs in Nederland. Wat betreft ons ledenbestand werken wij hard aan uitbreiding, verjonging en revitalisatie en binnen de AOb streven wij naar versterking van de positie van onze vereniging en dat alles samen met het bestuur van CVHO.
De Algemene Vergaderingen van 2010 Op woensdag 21 april hield Sint-Bonaventura in Het Franciscushuis te ‟s-Hertogenbosch haar eerste Algemene Vergadering. In het gezamenlijke gedeelte daarna met CVHO vond een presentatie plaats van een nieuw product dat bij de beide verenigingen in ontwikkeling was en dat bedoeld is voor (beginnende) docenten die werkzaam zijn in het confessioneel onderwijs: de toolkit „Confessioneel onderwijs, hoe doe je dat?‟ De Algemene Vergadering heeft uitvoerig gesproken over de berichtgeving in de media betreffende de Rooms-Katholieke kerk, met name waar het gaat over het seksueel misbruik van kinderen en jongeren door priesters en religieuzen. De AV verklaarde zich voorstander van het onderzoek dat de Nederlandse bisschoppenconferentie instelde en voelde zich verplicht als Rooms-Katholieke lerarenvereniging haar zorg erover uit te spreken in de vorm van een publieke verklaring. Op vrijdag 26 november werd de tweede Algemene Vergadering gehouden in de ´Gouden Zaal` van het Stedelijk Museum te Kampen, een prachtige stad aan de IJssel, die katholieker bleek te zijn dan de meeste leden van de vereniging vermoedden. De voorzitter van het bestuur deed deze middag verslag van de activiteiten van AOb/SintBonaventura en besprak het bestuursbeleid. Naast behandeling van de jaarstukken was er vooral veel aandacht voor de toekomst van de NKSR, zoals deze wordt geschetst in het rapport „School en kerk verbinden‟ van de verkenningscommissie-Wim van de Donk. De conclu1
1
Anselm Grün, Het kleine boek geluk, Lannoo 2004, blz 137.
www.bonaventura.aob.nl
sie was dat het op zich een goed rapport is, maar dat de vereniging Sint-Bonaventura er een aantal kanttekeningen en aanbevelingen bij wenste te plaatsen, die aan de commissie en de NKSR kenbaar zijn gemaakt, met als belangrijkste aanbeveling dat de zoektocht naar het hart van de katholieke identiteit niet uit het oog verloren mag worden wanneer er louter gekeken zou worden naar strategieën en structuren. De toekomst van de NKSR lijkt het best gewaarborgd te zijn als zij een kamer wordt binnen het VKMO. Behalve een „kort‟ bezoek aan het Stedelijk Museum was er ook gelegenheid een bezoek te brengen aan het nabij gelegen Ikonenmuseum, dat na de vergadering speciaal voor ons was opengesteld.
Bestuur Vanaf 1 januari 2010 bestond het bestuur onveranderd uit de heren C.J.W. Akerboom (Cees), voorzitter, W.C.M.I. van Dijk (Wim), secretaris en H.A.M. Meelen (Harrie), penningmeester en I.J. van Gog-Bock (Ingeborg). Dit bestuur, gekozen tijdens de AV van 22 april 2009 in Utrecht, is in functie vanaf 1 augustus 2009 tot en met 31 juli 2013. De bestuursvergaderingen werden meestal ook bijgewoond door de heer H. Willigenburg (Henk), die namens de beide confessionele afdelingen als bestuurslid van het Hoofdbestuur van de AOb fungeerde. Ook pater A.M.A. ten Berge s.j. (Bert) was steeds aanwezig als geestelijk adviseur tot zijn afscheid van het bestuur. In sepetember van dit jaar nam het bestuur in Giethoorn afscheid van pater Bert ten Berge s.j. Bert is van veel betekenis geweest voor het bestuur van de vereniging. Bert behield na zijn afscheid echter zijn betekenis voor de vereniging, onder andere door zijn betrokkenheid bij de sabbatdagen. Een passage uit Berts afscheidsspeech: “Ik ben dankbaar voor dertien jaar samenwerking ten behoeve van de identiteit van katholieke en protestantse scholen. Voor de vriendschappelijke band die er met jullie ontstaan is. Voor de vruchtbare projecten waarbij ik betrokken raakte. Voor een verbreding van mijn horizon en het via congressen in contact komen met een stel bijzondere mensen, zoals Kees Waaijman, Bert Roebben, Ruud Lubbers (bij het CSC) en andere gerenommeerde onderwijs- en identiteitsexperts. Dat heeft mij alles zeer verrijkt.” Na het afscheid van pater Ten Berge heeft het bestuur naarstig gezocht naar een opvolger voor hem en die uiteindelijk gevonden in de persoon van Jim Schilder. Het bestuur vergaderde op vrijdagmiddag in Hotel Central te ‟s-Hertogenbosch. We begonnen de bestuursvergaderingen traditiegetrouw met een kort moment van bezinning. De vergaderingen van het bestuur werden, eveneens traditiegetrouw, gevolgd door een vergadering met het bestuur van CVHO. De taken van voorzitter en secretaris werden voor deze gezamenlijke vergaderingen in onderling overleg waargenomen. In januari was de eerste vergadering van het bestuur met het consilium, een nieuw verenigingsorgaan, waarin oud-bestuursleden het bestuur van Bonaventura gevraagd en ongevraagd van advies kunnen dienen op belangrijke punten, zoals de relatie met de NKSR en de nieuwe democratische structuur van onze vereniging. Het consilium bestaat uit enkele oud-voorzitters Wim de Kok en Frank Seller. In november kwamen bestuur en consilium nogmaals bijeen. Het beleid van de AOb werd gevolgd via deelname aan de Algemene Vergaderingen van de bond in 2009 door de afgevaardigden namens het bestuur, Cees Akerboom en Harrie Meelen.
2
www.bonaventura.aob.nl
Nieuwe geestelijk adviseur Op 26 november 2010, de dag van onze AV in Kampen, kwam ook het bericht, dat bisschop Punt van Haarlem het verzoek van Jim Schilder om pater Bert ten Berge s.j. op te mogen volgen als onze nieuwe moderator, heeft ingewilligd. Enkele jaren geleden heeft Jim Schilder na een lange zoektocht zijn baan als redactiechef van HP/De Tijd verruild voor een opleiding tot priester in het bisdom Haarlem-Amsterdam. Over niet al te lange tijd ontvangt Jim zijn eerste wijding. Sint-Bonaventura prijst zich gelukkig na Bert ten Berge weer over een bekwaam geestelijk adviseur te mogen beschikken.
Identiteit Op donderdag 25 maart vond het jaarlijkse Paascongres plaats in Leerhotel Het Klooster in Amersfoort. Het congres werd weer goed bezocht dit jaar (circa honderd personen). De verhouding personeel - directie was bij benadering 20 - 80 %. Dat pleit voor betere verloffaciliteiten voor personeelsleden. Sint-Bonaventura en CVHO behoorden, ooit initiator van dit congres, vanzelfsprekend weer tot de organisatoren. Thema dit jaar luidde: „Stilte, waar word je stil van‟. Veel indruk maakte de spreekbeurt van Leo Feijen. Samen met CVHO houdt de vereniging zich bezig met de ontwikkeling van twee websites voor het onderwijs. De website „Confessioneel onderwijs, hoe doe je dat?´ is bedoeld voor (beginnende) docenten die werkzaam zijn in het confessioneel onderwijs. De website „Beeldfiguren van het christendom‟ is bedoeld voor het onderwijs o.a. in de vakken geschiedenis, godsdienst, levensbeschouwing en bevat voorbeeldfiguren uit de christelijke traditie. Samen met CVHO waren we betrokken bij een eerste bijeenkomst binnen het huis van de AOb voor het onderwijs in o.a. de vakken van docenten godsdienst en humanistisch vormingsonderwijs, werkzaam in het openbaar onderwijs. De docenten GHVO vormen een nieuwe doelgroep binnen de AOb. In de folder die de afdeling Communicatie van de AOb voor deze groep gemaakt heeft, wordt nadrukkelijk verwezen naar onze beide verenigingen. De klankbordgroep, die vorig jaar ontstaan is, is ook in 2010 een paar keer bijeen geweest. In deze bijeenkomsten werd vruchtbaar met elkaar gesproken over de eigen identiteit en over vieringen op school.
Publiciteit Op de Dag van de leraar (5 oktober) werd er door de AOb vooral in Rayon Zuid actief gefocust op het bijzonder onderwijs. Onze verenigingen en onze producten speelden daarbij een belangrijke rol. De website van de vereniging onder ons eigen adres www.bonaventura.aob.nl , functioneert goed. De site heeft in de loop van 2010 een face-lift ondergaan, tegelijk met de website van de AOb en hij wordt regelmatig geactualiseerd. De communicatie met de leden van de vereniging verloopt daarnaast via de digitale Nieuwsbrief waarop leden en belangstellenden zich gratis kunnen abonneren. De Nieuwsbrief telde eind van dit kalenderjaar 275 abonnees. Hoeveel hits de website heeft gekregen in 2010 is niet bekend. Helaas worden er van deze pagina‟s geen aparte statistieken bijgehouden.
3
www.bonaventura.aob.nl
Externe activiteiten en vertegenwoordigingen Vanuit het bestuur waren er in 2010 leden vertegenwoordigd in het bestuur van de NKSR. In 2010 maakte Cees Akerboom deel uit van dit bestuur. Daarnaast waren Harrie Meelen en Wim van Dijk actief als afgevaardigden. Harrie maakt tevens deel uit van de commissie onderwijs en identiteit van de KBVO. In breder verband zijn we ook betrokken bij de activiteiten van het VKMO en namen wij deel aan het Allerheiligenberaad: binnen dit bredere katholiek maatschappelijk verband is Sint-Bonaventura betrokken bij o.a. de revitalisering van het katholiek sociaal denken. Nog breder in het maatschappelijk middenveld participeren we samen met CVHO in het Christelijk Sociaal Congres en in het CSJC. We waren vertegenwoordigd bij het Christelijk Sociaal Congres (CSC) in augustus en in de persoon van Ingeborg bij het Christelijk Sociaal Jongeren Congres (CSJC) in oktober. De vereniging participeert ook in het Stafberaad en in de Raad van toezicht van het CSC. Verder is de vereniging aanwezig geweest bij diverse manifestaties of conferenties van andere organisaties die betrokken zijn bij onderwijs. Er zijn contacten geweest met o.a. het BKO, Carmel, het College van Bisschoppelijk Gedelegeerden, CNV Onderwijsbond, KBVO, KSOG, KVSC, NKO, OMO, SLO,VDL/VGL, VKLO, VO-Raad, de PO-Raad en het Vlaamse VSKO.
Samenwerking met AOb/CVHO De samenwerking met CVHO is uitstekend. We streven ernaar voor de AOb als organisatie, voor (aspirant)leden en voor andere onderwijsorganisaties duidelijk en vanzelfsprekend zichtbaar en herkenbaar te zijn, ook op plaatselijk en regionaal niveau. Gezamenlijk hebben beide besturen zich laten onderwerpen aan een „quickscan‟ o.l.v. Brigit Linsen van de afdeling Scholing van de AOb. Het functioneren van de beide besturen en hun positie in de vereniging, de communicatie en het contact met de achterban zijn uitvoerig onder de loep genomen. Samen bieden we een herkenbaar programma dat aansluit bij de mogelijke herbronning van de spiritualiteit van leden en ledengroepen. Een voorbeeld daarvan is de klankbordgroep. Enkele (oud-) bestuursleden van Bonaventura en pater Bert ten Berge waren aanwezig bij de begrafenis begin november van Leo van Luik, oud-voorzitter van CVHO.
Samenwerking met en binnen de NKSR Binnen de NKSR gaat Sint-Bonaventura een eigen weg, waarbij wee ons gesteund weten door de samenwerking met de ouders (NKO) en collega- vakbond CNV Onderwijs. Het contact met de bisschoppen is goed. De voortzetting van de activiteiten van de commissie-Van de Donk om te komen tot een nieuw „Huis van het katholiek onderwijs‟ resulteerde in een eindrapport „School en kerk verbinden,‟ dat binnen alle geledingen van de NKSR besproken is. De NKSR staat nog altijd op de „waakstand‟ en wij blijven haar toekomst met zorg tegemoet zien.
Tot besluit Het bestuur van AOb/Sint-Bonaventura wil al de mensen met wie het afgelopen jaar is samengewerkt, bedanken voor hun bijdrage, hun inzet en hun vriendschap en het bestuur bedankt de leden voor het in het bestuur gestelde vertrouwen. Onstwedde, 29 april 2011, Wim van Dijk, secr. 4
www.bonaventura.aob.nl
Relevante afkortingen: AOb AOb/CVHO AOb/Sint-Bonaventura AV Besturenraad Bond KBO BKO CAO CCOOP CMHF CNVO COC CSC CSJC CVHO IKO KBVO KCN KCOV KDC KPC-groep KRKS KUN NKSR NKO KSOG KVSC OMO PABO PO PO-Raad RAV SBLO SLO VBKO VBS VDL/VGL VKMO VKLO VMBO VO VO-Raad VSKO WVO
5
Algemene Onderwijsbond prot. chr. afdeling van de Algemene Onderwijsbond Katholieke afdeling van de Algemene Onderwijsbond Algemene Vergadering Besturenraad Protestants Christelijk Onderwijs Bond Katholiek Primair Onderwijs Bureau Katholiek Onderwijs (voorheen ABKO) collectieve arbeidsovereenkomst Christelijke Centrale voor Overheids- en Onderwijspersoneel Centrale voor Middelbare en Hogere Functionarissen bij onderwijs, bedrijven en instellingen CNV Onderwijsbond, ook: CNV Onderwijs. Christelijke Onderwijs Centrale (België) Christelijk-Sociaal Congres Christelijk Sociaal Jongeren Congres (voorheen CVHMO) Christelijke Vereniging voor Hoger (en Middelbaar) Onderwijs Innovatiecentrum voor het Katholiek primair Onderwijs van de KUN te Nijmegen Katholieke Besturenbond voor Voortgezet Onderwijs Katholiek Centrum Nederland Katholiek Centrum voor Onderwijs en Vorming Katholiek Documentatie Centrum Katholiek Pedagogisch Centrum (Den Bosch) Katholieke Raad voor Kerk en Samenleving Katholieke Universiteit Nijmegen Nederlandse Katholieke Schoolraad Nederlandse Katholieke vereniging van Ouders Katholieke Schoolraad Oost-Gelderland vereniging van schoolleiders bij het prot. chr. (VSC) en R.-K. onderwijs (KVS), ontstaan uit fusie van VSC en KVS. Ons Middelbaar Onderwijs (schoolbestuur van groot aantal katholieke VOscholen) Pedagogische Academie Basisonderwijs Primair Onderwijs Sectororganisatie voor het Primair Onderwijs regioafdelingsvertegenwoordiger (AOb) Stichting Bijzondere Leerstoel Onderwijsrecht Stichting Leerplanontwikkeling (Enschede) Vereniging Besturenorganisaties Katholiek Onderwijs Vereniging Bijzondere Scholen Vereniging Docenten Levensbeschouwing/ Vereniging van Godsdienst leraren Verband van Katholieke Maatschappelijke Organisaties Vereniging van Katholieke Leraren Lichamelijke Opvoeding Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs Voortgezet Onderwijs Sectororganisatie voor het Voortgezet Onderwijs Vlaams Secretariaat Katholiek Onderwijs Werkgeversverbond Voortgezet Onderwijs
www.bonaventura.aob.nl