Sint Agatha in beeld. Een dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha

Sint Agatha in beeld Een dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha

Sint Agatha in beeld Een dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha E. Kooger

PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant mei 2005

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door de Provincie Noord-Brabant en het Ministerie van VWS. Het PON heeft dit onderzoek verricht in opdracht van de gemeente Cuijk.

ISBN 90-5049-338-6 © 2005 PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant. Het auteursrecht van deze publicatie berust bij het PON. Gehele of gedeeltelijke overname van teksten is toegestaan, mits daarbij de bron wordt vermeld. Vermenigvuldiging en publicatie in een andere vorm dan dit rapport is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van het PON. Deze publicatie is te bestellen onder vermelding van PON-publicatie 05-18 PON Postbus 90123 5000 LA Tilburg Telefoon: (013) 535 15 35 Fax: (013) 535 81 69 E-mail: [email protected] Internet: www.ponbrabant.nl

Inhoud 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

2

Inleiding Aanleiding Opdracht Werkwijze Organisatie Opbouw van de rapportage

5 5 6 7 8 9

Gegevens Sint Agatha Algemeen en Historie Sint Agatha Wonen Ruimtelijke ordening Reconstructieplan Peel en Maas Sociaal De aanwezige voorzieningen Blijvend Thuis in Eigen Huis Enquête woningbehoefte dorpsraad 2001 Economie en bedrijvigheid Bereikbaarheid openbaar vervoer

10 10 13 15 16 18 19 20 20 20 21

3.1 3.2 3.3 3.4

Eerste bewonersavond Sint Agatha: de meningen De genoemde belangrijkste sterke punten van het dorp De belangrijkste kritische punten: Wat wordt gemist? Wie kunnen bijdragen aan oplossingen?

23 23 23 24 25

4

Bijdrage jongeren

28

5

Kinderen van de Lindekring

30

6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10 6.11 6.12

Tweede bewonersavond Sint Agatha: de feiten en de prioriteiten Woningen voor starters en ouderen Multifunctionele accommodatie Dienstverlening en activiteiten ouderen Jeugd Het Klooster Onderhoud bermen en groen en zwerfvuil Verkeersveiligheid Schapen op de dijk Geluid A73 Vervoer Prioriteiten Schematisch overzicht activiteiten dorpsontwikkelingsplan

32 32 33 34 37 37 37 38 39 39 39 40 43

7

Hoe nu verder?

48

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10

3

Bijlage 1:

Bijlage 2:

Tekst convenant voor het project Dorpsontwikkelingsplan Sint Agatha

51

Schetsen gebied Odendaal ten noorden van plan Kepser

55

1

Inleiding

1.1 Aanleiding De verbetering en het behoud van de leefbaarheid in kleine kernen is één van de thema’s in Noord-Brabant waar inwoners van kleine kernen en het PON zich veelvuldig mee bezighouden. In veel dorpskernen verdwijnen steeds meer voorzieningen of staan deze onder druk door de toenemende schaalvergroting. Daarbij verandert de vraag van burgers onder invloed van demografische ontwikkelingen van vergrijzing en ontgroening. Het bestaande voorzieningenniveau in de dorpen zelf sluit onvoldoende hierop aan. Bovendien zijn ten gevolge van de reconstructie in Noord-Brabant nieuwe economische dragers nodig op het platteland. Om deze vraagstukken op het terrein van leefbaarheid het hoofd te kunnen bieden is een integrale, lokale en vraaggestuurde aanpak noodzakelijk. Dit wordt door de gemeente Cuijk nadrukkelijk onderschreven. Op terreinen van wonen, welzijn en zorg dienen het bedrijfsleven, de lokale overheid en de bevolking meer samen te werken en hun krachten te bundelen om te komen tot creatieve oplossingen die de leefbaarheid nieuwe impulsen kan geven. Veel dorpsbewoners die worden geconfronteerd met vraagstukken over de leefbaarheid, bedrijvigheid en het voorzieningenniveau in de directe woonomgeving willen ook graag invloed kunnen uitoefenen en betrokken worden bij mogelijke oplossingen van knelpunten in de woonomgeving. Daarbij vinden zij het van belang dat gemeentelijke overheden gebruik maken van hun kennis en ervaringen. Aan de andere kant willen gemeentelijke overheden gebruik maken van de deskundigheid van bewoners bij de totstandkoming van gemeentelijk beleid. Daartoe is in een aantal dorpen in NoordBrabant ervaring opgedaan met de totstandkoming van dorpsontwikkelingsplannen (dops). Iedere kern kent zo zijn eigen problematiek of vraagstukken. Inwoners zelf kunnen hierin het beste inzicht verschaffen. Bovendien hangt het voortbestaan van bestaande of nieuwe voorzieningen voor een groot deel af van de betrokkenheid en eigen inzet van inwoners zelf. Daarnaast kunnen aanbieders van producten en diensten op het terrein van wonen, zorg en welzijn vanuit hun deskundigheid een actieve bijdrage leveren aan het verbeteren van de leefbaarheid in kleine kernen. Uit PON-onderzoek blijkt dat aanbieders en lokale overheden geneigd zijn burgers nog onvoldoende te betrekken bij hun beleid en plannen. Burgers nemen in toenemende mate ook zelf het initiatief om de leefbaarheid van hun dorp te verbeteren. Zij zoeken contact met aanbieders en de lokale overheid om hen hierbij te helpen. Dit contact komt niet altijd eenvoudig op gang. De omslag naar vraaggericht werken blijkt voor veel instellingen en organisaties niet een vanzelfsprekende beweging te zijn. Het ontbreekt hen ook aan instrumenten voor interactieve beleidsvorming. Daarom wil de gemeente Cuijk in samenspraak met de dorpsbewoners van Sint Agatha komen tot een vraaggestuurd integraal dorpsontwikkelingsplan.

PON-rapportage: SINT AGATHA IN BEELD

5

Een dorpsontwikkelingsplan (dop) kijkt maximaal zo’n tien jaar vooruit en geeft antwoord op de vraag hoe de inwoners het leven in hun dorp beoordelen en wat ze vinden hoe hun dorp zich zou moeten ontwikkelen. Een dop doet tevens voorstellen voor acties die de leefbaarheid van het dorp bevorderen. Een dorpsontwikkelingsplan richt zich op de leefbaarheid van het dorp. Leefbaarheid op het platteland wordt bepaald door de volgende aspecten: sociaal klimaat, wonen, voorzieningen, verkeer en bereikbaarheid, werken en de relatie tussen burger en overheid. Daarmee heeft een dorpsontwikkelingsplan een integraal karakter: het omvat zowel fysieke (ruimtelijke) als economische en sociale aspecten. De gemeente Cuijk wil ondersteuning bieden aan de uit het dorpsontwikkelingsplan voortvloeiende verbeterprojecten. Hiervoor is de gemeente op zoek naar een werkwijze om burgers te stimuleren tot actieve participatie. Het PON is gevraagd om een voorstel te doen voor de ondersteuning die zij kan bieden bij de opzet en uitvoering van het dorpsontwikkelingstraject. In dit traject is vastgelegd dat er voor de kleine kern Sint Agatha een dorpsontwikkelingsplan zal worden ontwikkeld. Een dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha sluit naadloos aan bij een initiatief van een visiegroep van de lokale bevolking om toekomstplannen voor het dorp te ontwikkelen. Het dorpsontwikkelingsplan geeft antwoord op de vraag hoe de bevolking van Sint Agatha vindt dat het dorp zich zou moeten ontwikkelen. Het plan doet tevens voorstellen voor activiteiten die de ontwikkeling van Sint Agatha in de gewenste richting bevorderen. Het dorpsontwikkelingsplan zal uiteindelijk worden behandeld in de gemeenteraad van Cuijk.

1.2 Opdracht De ontwikkeling van het dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha wordt met financiering van de VWS/IPO pilot De Vraag aan bod en met gelden van de gemeente Cuijk mogelijk gemaakt. Daarmee is de ondersteuning en ontwikkeling van het dorpsontwikkelingsplan in Sint Agatha te beschouwen als een coproductie ten behoeve van een interactieve ontwikkeling van een dorpsontwikkelingsplan. Het eerste initiatief is genomen door de visiegroep Sint Agatha. Zij hebben contact gezocht met de gemeente Cuijk voor het opstellen van een toekomstplan voor het dorp. Deze visiegroep is samengesteld uit leden van de dorpsraad en andere actieve bewoners en heeft zich ten doel gesteld om op interactieve wijze een visie voor Sint Agatha te ontwikkelen. De gemeente Cuijk heeft op haar beurt het PON als partner gezocht voor de operationalisering van het dorpsontwikkelingsplan. Het PON, de gemeente Cuijk, de Stichting Samenlevings Opbouw Cuijk en enkele leden van de visiegroep vormen samen de projectgroep die zorg draagt voor de voortgang van het dorpsontwikkelingsplan. De opdracht aan het PON is om voor het zomerreces 2005 een dorpsontwikkelingsplan te ontwikkelen op basis van de inbreng van zoveel mogelijk inwoners en hun bronnen. Het dorpsontwikkelingsplan wordt door het PON vastgelegd in een document dat tevens een aantal actievoorstellen voor een plan van aanpak bevat. De werkzaamheden van het PON zijn nader vastgelegd in een stappenplan dat toegevoegd is in een van de bijlagen.

6


1.3 Werkwijze In de discussies over vraagstukken van kleine kernen en het platteland neemt het begrip ‘leefbaarheid’ een centrale plaats in. Met leefbaarheid wordt gedoeld op de kwaliteit van de woon- en leefomgeving in brede zin. Er zijn vele studies naar leefbaarheid verricht, niet alleen variërend van uiterst theoretisch tot zeer praktisch, maar ook van globaal tot zeer gedetailleerd. Algemeen wordt onderkend dat leefbaarheid op het platteland bepaald wordt door de volgende aspecten: het sociaal klimaat, het wonen, de voorzieningen, het verkeer en de bereikbaarheid, het werken en de relatie tussen burger en overheid. Daarnaast is het zaak rekening te houden met het gegeven dat bij het analyseren van de leefbaarheid niet alleen de objectieve, meetbare gegevens van belang zijn. Ook de subjectieve kant, namelijk de beleving van de leefbaarheid door de bewoners, speelt daarbij een grote rol. Bij het opstellen van een toekomstvisie voor Sint Agatha hebben de bevolking en haar organisaties dan ook een centrale rol gespeeld. Alleen op die manier ontstaat er immers goed zicht op de ontwikkelingen in en rond het dorp en op de waardering ervan door de inwoners. Bovendien zullen de bevolking en verenigingen mede een rol kunnen spelen bij de uitvoering van de voorgestelde activiteiten. De kans van slagen daarop is groot nu ze ook betrokken zijn geweest bij het bedenken en formuleren van die activiteiten. Om ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk mensen op de hoogte raken en blijven van het project zijn de dorpsbewoners met regelmaat via De Dorpskrant geïnformeerd. De Dorpskrant wordt maandelijks verspreid onder alle huishoudens van Sint Agatha. Via de dorpskrant zijn mensen uitgenodigd voor de bewonersbijeenkomsten. Daarnaast is er regelmatig informatie verschaft via het Cuijks Weekblad over de voortgang van het dorpsontwikkelingsplan. Ook de bestuurlijke betrokkenheid bij de ontwikkeling van het dorpsontwikkelingsplan is gegarandeerd in de werkwijze. Voor de start van het interactieve proces is een convenant ondertekend door de verantwoordelijke wethouder, de voorzitter van de dorpsraad en de directeur van de Stichting Samenlevings Opbouw Cuijk. In het convenant (zie bijlage) staan de stappen van het dorpsontwikkelingsplan vermeld en de inspanningsverplichtingen van de betrokken partijen worden er in vastgelegd. Ondertekening convenant Daarmee is er zowel bestuurlijk, professioneel en bij de burgers draagvlak gecreëerd voor de aanpak in Sint Agatha. De verantwoordelijk wethouder heeft een tweetal gehouden bewonersavonden voorgezeten en heeft ook inhoudelijk nadrukkelijk zijn betrokkenheid getoond in de totstandkoming van het dorpsontwikkelingsplan.


7

Voor de totstandkoming van de toekomstvisie zijn twee bewonersbijeenkomsten belegd, waarbij alle belangstellende organisaties en bewoners van Sint Agatha welkom waren. Tijdens de eerste bijeenkomst is er gesproken over de gesignaleerde ontwikkelingen in het dorp en over gewenste ontwikkelingen. Dat gebeurde aan de hand van een formulier van het PON waarop de aanwezigen sterke en zwakke kanten van Sint Agatha konden aangeven, oplossingrichtingen konden formuleren alsmede wie daarbij betrokken zouden moeten worden. Na een toelichting van het PON over verzamelde gegevens over de bevolkingsopbouw, prognoses over de woningbehoefte, woningzoekenden, het woningbestand, activiteiten, voorzieningen en karakteristieken van Sint Agatha, is aan de hand van een invulformulier in kleine groepen gediscussieerd over het dorp. Dit formulier leverde een bonte verzameling op van sterke en zwakke punten van het dorp. Deze uitgebreide inventarisatie is voor aanvang van de tweede bewonersavond gerubriceerd door de leden van de visiegroep en in een achttal speerpunten voor het dorp samengevat. Met deze speerpunten zijn bewoners in de tweede bijeenkomst aan de slag gegaan om de contouren van een dorpsontwikkelingsplan te ontwikkelen. Hierbij is het materiaal van de eerste bijeenkomst door het PON gespiegeld aan verzamelde feitelijke gegevens over Sint Agatha. Vervolgens zijn de inwoners aan de slag gegaan met het benoemen van prioriteiten voor mogelijke oplossingsrichtingen voor knelpunten. Ook is er tijdens de tweede bijeenkomst summier aandacht geschonken aan het bouwplan Kepser, waarbij is afgesproken dat de gemeente nog een aparte bijeenkomst belegt over dit plan. Bij beide bijeenkomsten werden na de centrale toelichting door het PON, diverse kleine groepen geformeerd, omdat met deze aanpak de discussie het beste kan worden gevoerd. Deze aanpak bleek uitstekend te werken. De belangstelling om deel te nemen aan de discussies was indrukwekkend. De eerste bijeenkomst werd bezocht door circa 60 bewoners. Ze verdeelden zich in 9 kleinere groepen. Ruim 40 inwoners bezochten de tweede bijeenkomst. De aanwezigen verdeelden zich in 6 groepen, waaronder een groep met voornamelijk jongere inwoners.

1.4 Organisatie Voor aanvang van de pilot Sint Agatha is een projectgroep voor het lokaal dorpsontwikkelingsplan geformeerd onder voorzitterschap van de gemeente Cuijk met vertegenwoordigers van de dorpsgemeenschap, Stichting Samenlevings Opbouw en het PON. Deze projectgroep zorgt voor de voortgang van de lokale pilot en is ook verantwoordelijk voor de lokale inbedding en samenwerking. Daarnaast fungeert een lokale visiegroep (14 personen) als een inhoudelijke klankbordgroep. Deelnemers van deze visiegroep hebben op onderdelen informatie verzameld en oplossingsrichtingen onderzocht. Vanaf het de start van het project is de portefeuille houdende wethouder betrokken bij het traject. Het college geeft aan dat input vanuit het dorp over de leefbaarheid gewenst is om voeding te geven aan het gemeentelijk beleid. De gemeente verleent ook haar medewerking door het ter beschikking stellen van gegevens van verschillende gemeentelijke diensten en van de Stichting Samenlevings Opbouw.

8


1.5 Opbouw van de rapportage Het hoofdstuk 2 beschrijft het dorp. Daarbij komen de bevolkingsopbouw, de fysieke kenmerken, het sociale aspect en de voorzieningen in het dorp aan de orde. In dit hoofdstuk worden een aantal feitelijke gegevens en de ontwikkelingen daarvan belicht. De meningen over het dorp die tijdens de eerste bewonersavond aan de orde kwamen worden in hoofdstuk 3 weergegeven. Daarop volgt in hoofdstuk 4 de mening van jongeren over Sint Agatha. In hoofdstuk 5 wordt een korte samenvatting gegeven van de visie van de kinderen van de Lindekring op het dorp. De prioriteiten die tijdens de tweede discussiebijeenkomst naar voren zijn gebracht zijn in hoofdstuk 6 vertaald in actiepunten. Afsluitend volgt hoofdstuk 7 waarin enkele aanbevelingen staan over hoe aan deze acties de komende tijd zal moeten worden gewerkt. In de bijlagen treft u de tekst van het convenant dat door de dorpsraad, gemeente en de SSO is afgesloten voor het maken van het dorpsontwikkelingsplan. Ook is een cdrom toegevoegd met daarop alle tekeningen die de kinderen van de Lindekring hebben gemaakt bij een project dat de school is aangegaan over het dorp.


9

2

Gegevens Sint Agatha

2.1 Algemeen en Historie Sint Agatha Oorspronkelijk vielen de dorpen Sint Agatha, Haps en Linden onder de Cuijkse hoofdbank (het huis voor het bestuurlijke centrum en rechtspraak) maar de dorpen hadden een eigen dorpsbestuur. In de Franse tijd maakten Haps en Linden zich van Cuijk los door een municipaliteit en later een zelfstandige gemeente te worden. Sint Agatha bleef onder Cuijk met nog zeer lang een apart financieel beheer. Kruisherenklooster De geschiedenis van Sint Agatha is altijd nauw verbonden geweest met het Kruisherenklooster. In 1371 kwam er een kapel, gewijd aan Sint Agatha, die is uitgegroeid tot het huidige klooster. Beschermheer was prins Maurits. Een raam uit de oude kerk van het klooster met daarin (vermoedelijk) een afbeelding van deze prins, is geschonken aan het Rijksmuseum te Amsterdam. In de tweede helft van de vijftiende eeuw kwam de bij het klooster behorende kerk gereed. Later, in de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw, zijn in de muren van de kerk grafzerken gemetseld. Tijdens de tachtigjarige oorlog liepen kerk en klooster zware schade op. De gebouwen zijn in de voorbije eeuwen dan ook regelmatig gerestaureerd. Het klooster en de kerk liggen aan de oude weg van Cuijk naar Oeffelt. Het grootste deel werd ommuurd in de zeventiende eeuw. Het Kruisherenklooster is helaas niet geopend voor publiek, de kerk wel. Ook kunt u terecht in de fraai aangelegde kloostertuin, die zeer de moeite waard is. Op 4 september 1315 horen we voor het eerst van de kapel van Sint Agatha onder Kuycbrockele. Bij deze kapel werd in 1371 het bekende Kruisherenklooster gesticht. Het dorpje heette voortaan Sint Agatha en bleef van bescheiden omvang. Parochieel viel Sint Agatha tot kort na de jongste oorlog onder Cuijk. Het gilde van Sint Agatha werd vermoedelijk opgericht in 1699. De akte van heroprichting van 1775 is nog aanwezig, evenals het fraaie keizersen koningszilver. Bekend is in Sint Agatha verder het recreatieoord De Messemaeker. Peter Mesmeker, die in 1485 een stuk land dat daar lag aan de Kruisheren schonk, leeft hierin voort.

10


Bevolking In augustus 2002 telde Sint Agatha 547 inwoners, van wie 139 jonger dan 20 jaar, 331 mensen tussen 20 en 65 jaar en 77 ouderen. In 2005 telde Sint Agatha 543 inwoners. Opmerkelijk is dat dit aantal niet alleen lager is dan de gegevens uit de bevolkingsprognose van 2000, het is ook lager dan het feitelijke aantal inwoners van 2002. Er is dus sprake van een lichte afname van de totale bevolking. Bevolkingsprognose 2000-2020 2000

2005

2010

2015

2020

2000

2005

2010

2015

2020

Totaal

562

572*

577

582

585

0-19 jaar

141

143

144

146

146

20-64 jaar

365

360

352

349

351

65+

56

69

81

87

88

* Op 1-1-2005: 543 inwoners

In afwijking van de prognose ziet de feitelijke bevolkingsopbouw per 01-012005 er als volgt uit: Leeftijd

Gehuwd M

V

Ongehuwd

Partnerschap V

M

V

0-4

15

24

39

5-9

15

22

37

10-14

14

15

29

15-19

14

23

37

20-24

10

4

14

1

10

7

30-34

5

9

11

6

35-39

12

15

10

4

40-44

22

20

7

2

1

45-49

17

16

3

1

1

50-54

14

16

3

55-59

19

22

60-64

20

14

3

65-69

9

10

3

70-74

12

5

3

75-79

3

5

80-84

2

1

V

Weduwe/naar Totaal

M

25-29

M

Gescheiden

18 1

32

1

43 2

Totaal

54

1

39

2

35 2

2

46

1

3

42

2

1

4

29

1

1

2

24

1

5

14

4

9

1

1

1

1

85-89 90-94

V

1

1

1

M

1 135

134


122

111

1 1

1

6

4

6

23

543

11

Met 78 personen is het aantal ouderen (65+) hoger dan voor 2005 was voorzien. Eind 2003 werd op 4 adressen de warme maaltijd bezorgd. Gemeten naar het aantal ouderen zouden er volgens de provinciale norm (22% van de 75+ers) 5 ouderen zorgafhankelijk zijn. Dit aantal zou volgens deze norm door de jaren heen toenemen tot 7 ouderen. Zolang deze mensen gebruik kunnen maken van de thuiszorg en de mantelzorg, zullen zij (soms met aanpassingen in het kader van de WVG) thuis kunnen blijven wonen. Gezinssamenstelling huishoudens

Sint Agatha

Gezinnen met jonge kinderen

24,0%

Gezinnen met oudere kinderen

41,8%

Jong paar zonder kinderen

1,2%

Middelbaar paar zonder kinderen

20.6%

Ouder paar zonder kinderen

10,2%

Jonge alleenstaanden

2,3%

Middelbare alleenstaanden

8,2%

Oudere alleenstaanden

3,5%

Bron: Funda

Vergeleken met landelijke cijfers wijkt de samenstelling van de huishoudens op een aantal punten af. Het gaat daarbij met name om het aantal gezinnen met oudere kinderen dat in Sint Agatha beduidend hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. Er zijn echter 6% minder jonge paren zonder kinderen in Sint Agatha aanwezig. Het percentage middelbare paren zonder kinderen ligt echter weer 5% hoger in vergelijking met het landelijk gemiddelde. Het percentage oudere alleenstaanden is circa 5,5% lager dan het landelijk gemiddelde. Op zich hoeven deze gegevens niet wereldschokkend te zijn, ook in andere kleine kernen kan de gezinssamenstelling afwijken van het landelijk gemiddelde. Wel geeft het een indicatie van het woningbestand waarbij de voorraad goedkope sociale huurwoningen en ook de ouderenwoningen klein is. Dit wordt in de tabellen in paragraaf 2.2 onderschreven. In Sint Agatha zijn minder mensen met een laag inkomen ten opzichte van het landelijk gemiddelde en in vergelijking met andere kernen in Noordoost Brabant. Het aantal mensen met een hoog inkomen is daarentegen groter dan het landelijk gemiddelde. Het gemiddeld besteedbaar inkomen per inwoner in Sint Agatha bedraagt € 21.600,-- Het gemiddeld inkomen per inkomensontvanger bedraagt € 34.000,--. Er zijn per februari 2005 14 werkzoekenden ingeschreven bij het CWI, daarvan hebben er 12 geen arbeidsbetrekking. Opleiding bevolking

Sint Agatha

Landelijk

Lager onderwijs of LBO

32,5%

29,0%

MBO of vergelijkbaar

42,1%

45,0%

HBO of universitair

25,3%

25,9%

Bron: Funda

12


Het opleidingsniveau in Sint Agatha wijkt op enkele aspecten licht af van het landelijk gemiddelde. Er zijn iets meer inwoners met een lagere opleiding terwijl het aantal inwoners met een MBO of een vergelijkbare opleiding wat lager ligt dan het landelijk gemiddelde. Het aantal mensen met een HBO of universitaire opleiding wijkt niet wezenlijk af van het landelijk gemiddelde.

2.2 Wonen De woningvoorraad bestaat uit 191 woningen. 122 woningen zijn geconcentreerd in de dorpskern en 69 woningen liggen verspreid in het buitengebied. De gemiddelde woningbezetting van de 191 huishoudens is 2,9. Dit wil zeggen dat het gemiddelde huishouden uit bijna drie personen bestaat. De gegevens over de woningvoorraad zien er als volgt uit: Woningvoorraad per 1–1-2002 Koop Sociale huur Particuliere huur Totaal

176 15 0 191

Bron: Woningbehoefte onderzoek Cuijk 2002 Companen

Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat het overgrote deel (92%) van de woningen in particulier bezit is, het deel van de woningvoorraad dat verhuurd wordt in de sociale verhuur bedraagt een kleine 8%. Er zijn twee ouderenwoningen (begane grond met tuin) van Woonmaatschappij Maasland gelegen aan de Veerstraat. Ten opzichte van andere kernen in de regio Noordoost Brabant is het aantal sociale huurwoningen laag te noemen. Kijkend naar de WOZ waarde van de woningen in Sint Agatha kunnen we concluderen dat er sprake is van een groot aantal woningen in het duurdere segment van de woningmarkt. Het gaat om ruime woningen waarvan 70% vrijstaand is, voorzien van ruime tuinen. De volgende figuur laat de WOZ waarde van de woningen zien. WOZ waarde per 1-1-2002 minder dan € 181.000

31

€ 181.000-€ 241.000

54

€ 241.000-€ 302.000

20

€ 302.000-€ 422.000

32

meer dan € 422.000

5

Totaal

151*

* exclusief boerderijen, boerderijwoningen en bedrijfswoningen Bron: Woningbehoefte onderzoek Cuijk 2002 Companen

Als we de hoogte van de huren bekijken, zien we dat de woningen in de sociale verhuur niet of nauwelijks in het segment van de hogere huren vallen.


13

Huurhoogte per 1-1-2002 minder dan € 298

6

€ 298-€ 340

2

€ 340-€ 427

6

€ 427-€ 458

0

hoger dan € 458 Totaal

1 15

Bron: Woningbehoefte onderzoek Cuijk 2002 Companen

Voor de dorpskern is al een hele tijd een bouwplan op het Kepserterrein in discussie tussen gemeente en de dorpsbewoners. Het plan verkeert op dit moment nog in de ontwerpfase. Voordat het plan definitief vastgesteld kan worden zal eerst nog met de dorpsgemeenschap worden overlegd. De gemeente heeft toegezegd om voorjaar 2005 een bijeenkomst voor belangstellenden uit Sint Agatha te beleggen over het nu voorliggende gemeentelijke ontwerp. Er zijn echter ook alternatieve voorstellen gemaakt door een van de dorpsbewoners waarbij op het aangrenzende privé-terrein eveneens enkele kavels ter beschikking zouden kunnen komen om te bebouwen. Hieronder volgt een schets van het gemeentelijk ontwerp voor het gebied. Het gebied van de familie Odendaal waarbij het mogelijk gaat om een aantal percelen op hun privé-terrein is rood gearceerd. Mogelijkerwijs kunnen ook op dit terrein enkele kavels bebouwd worden. In het gemeentelijk ontwerp is het gedeelte van Odendaal buiten beschouwing gelaten. Het blauw gearceerde terrein aan de Liesmortel is bestemd voor twee woningen waarvan de planning is dat de bouw nog dit najaar gestart gaat worden.

N Gebied Odendaal Speelterrein Appelgaard

2 Kavels Liesmortel

Schets gemeentelijk Plan Kepser, zonder plan Odendaal

Het bouwplan heeft veel vertraging ondervonden als gevolg van procedurele zaken.

14


Het huidige ontwerp (ten tijde van het maken van het dorpsontwikkelingsplan) voorziet in de bouw van 11 woningen, waarvan 4 starterswoningen in de prijsklasse tot € 163.400,00 (vrij op naam, sleutelklaar, prijspeil 1 januari 2005). Voor de overige woningen worden geen prijsafspraken gemaakt met het bouwbedrijf dat het totaal gaat realiseren. De voorlopig geplande fasering van de woningbouw van het plan Kepser is als volgt: 2 woningen Liesmortel, start bouw najaar 2005 (ligt buiten dit plan, afzonderlijk bestemmingsplan); - 5 woningen, te bouwen in 2006; - 4 woningen, te bouwen in 2007; - 2 woningen (poortgebouw nabij Heilig Hartbeeld), te realiseren in 2008. Het gaat ten tijde van het maken van het dorpsontwikkelingsplan om een voorlopig ontwerp. Het ontwerp zal nog worden voorgelegd aan de dorpsgemeenschap. In het huidige ontwerp kan het speelterrein aan de appelgaard gehandhaafd blijven doordat de nieuw aan te leggen weg niet meer aansluit op de appelgaard. Een vertegenwoordiger van Woonmaatschappij Maasland heeft aan de dorpsraad meegedeeld dat op grond van de huidige bevolkingssamenstelling en op basis van de bevolkingsprognoses Maasland geen bouwplannen zal ontwikkelen in Sint Agatha.

2.3 Ruimtelijke ordening In 1998 is het bestemmingsplan Kern Sint Agatha 1998 vastgesteld. Dit plan heeft vooral een conserverend karakter voor het dorp. In het bestemmingsplan is een drietal geringe uitbreidingsmogelijkheden voor woningbouw opgenomen.

Sint Agatha


15

Het betreft de percelen Gildeweg 1 en 5, alsmede het voormalige ‘Kepserterrein’. Met betrekking tot het ‘Kepserterrein’ wordt opgemerkt dat een vrijstellingsprocedure wordt doorlopen om de bouw van 2 woningen aan de Liesmortel mogelijk te maken. In 1998 is het bestemmingsplan Buitengebied gemeente Cuijk vastgesteld. De herziening er van is in de maak. Eind 2005 is een voorontwerp van het bestemmingsplan voor het buitengebied van de gemeente Cuijk voorzien waarin ook de uitwerking van het reconstructieplan Peel en Maas wordt opgenomen.

2.4 Reconstructieplan Peel en Maas De gemeente Cuijk valt binnen het reconstructiegebied Peel en Maas. Voor Sint Agatha heeft de reconstructie ook gevolgen. Sint Agatha grenst aan het Maasheggengebied, aan wat de Maasterrasrug en de Maasterrasvlakte genoemd wordt. In het reconstructieplan wordt gestreefd naar het behoud en herstel van Maasheggen. Dit zijn heggen en hagen in het uiterwaardengebied van de Maas die een eeuwenoud patroon volgen. Het behouden van cultuurhistorische waarden is één van de aandachtspunten van de reconstructie. Sommige delen zullen worden beheerd door terreinbeherende instanties, andere door boeren. Reconstructie Plankaart I Omgevingskwaliteit

Voor het buitengebied van Cuijk is een convenant erfbeplantingen en natuurlijke elementen afgesloten tussen de gemeente Cuijk, het IVN en de ZLTO-afdelingen. Het doel van dit convenant is dat er in het buitengebied bijzondere aandacht geschonken wordt aan erfbeplantingen en natuurlijke elementen zoals hagen, bosjes, poelen, houtwallen en natuurlijke bomenrijen en dergelijke.

16


Bewoners van het buitengebied of bezitters van gronden in dit gebied kunnen met toepassing van het convenant met ondersteuning van een landschapsarchitect van het Brabants Landschap een inrichtingsplan opstellen. Voor het maken van een inrichtingsplan draagt de gemeente maximaal € 136,13 bij. Ook is het mogelijk om (een deel van) de beplanting gratis te verkrijgen. Voor wat betreft het reconstructieplan Peel en Maas grenst Sint Agatha aan de natuurwaarden van het Maasheggen Landschap en het agrarische gebied ten zuiden en het westen van het dorp. Ook is er een ecologische verbindingszone tussen bebossing ten zuidwesten van de dorpskern. Het behoud van natuur en cultuurhistorische waarden heeft gevolgen voor de agrarische sector. Er is sprake van extensivering van de veeteelt in dit deel van het reconstructiegebied. Dit kan tot consequentie hebben dat er sprake is van verplaatsing van de intensieve veeteelt of van bedrijfsbeëindigingen. Plankaart II: Sociale en economische kwaliteit

Voor wat betreft de economische vitaliteit zien de gevolgen van de reconstructie er als volgt uit (zie hiervoor Plankaart II): - Integrale zonering intensieve veehouderij (IV) Globaal gaat het hierbij om het gebied ten zuidwesten van de Drogesestraat/Heerstraat en het gebied tussen Kuilen en Groeneweg. Dit gebied is verwervingsgebied, waarbij landbouw en andere functies komen naast elkaar voorkomen. In dit gebiedsdeel kunnen intensieve veehouderijbedrijven nog doorgroeien (tot maximaal 2,5 ha) en niet IV-bouwblokken kunnen omschakelen naar IV, binnen randvoorwaarden. Het overige grondgebied van Sint Agatha is extensiveringsgebied, waar IV geen toekomstperspectief heeft. Landbouwontwikkelingsgebieden (waar IV kan uitbreiden en nieuw kan vestigen) komen in Sint Agatha niet voor. - Zoekgebied boomteelt Het gebied ten zuidwesten van de Drogesestraat/Kuilen/Liesmortel maakt deel uit van het grotere zoekgebied boomteelt in Peel en Maas. In dit gebied kan de boomteelt zich verder ontwikkelen.


17

1500 Meter Wettelijk beschermd gebied Een klein deel van Sint Agatha behoort tot het natuurgebied Oeffelter Meent. Om dit gebied ligt een wettelijk beschermd gebied van 1500m2 op basis van de Europese Habitat- en vogelrichtlijn. In deze zone mogen geen activiteiten plaatsvinden die het natuurgebied negatief beïnvloeden. - Leefbaarheid Sint Agatha is een van de kleine kernen waar extra aandacht nodig is voor behoud en versterking van de leefbaarheid. Bedoeling is voor zo’n kern gezamenlijk (gemeente en bewoners) een integraal dorpsontwikkelingsplan op te stellen en vanuit het daarbij geformuleerde actieprogramma samen te werken aan de leefbaarheid. Aan de leefbaarheid in Sint Agatha wordt middels dit dorpsontwikkelingsplan gestalte gegeven.

-

2.5 Sociaal Sint Agatha kent een rijk verenigingsleven, er zijn veel sportverenigingen, maar ook het carnavalsleven en de muziekverenigingen zijn goed vertegenwoordigd in het dorp. De volgende tabel geeft een weergave van het verenigingsleven. Vereniging Voetbalvereniging Zaalvoetbalvereniging

Korfbalvereniging Tennisvereniging Biljartvereniging

Dartclub Motorclub Crosclub Gilde Fanfare Carnavalvereniging Oud prinsen club Hofkapel Dansgarde/dansmarietjes Zangvereniging Jeugdvereniging Jagersvereniging Schutterij Dorpskrant RK geloof Bond van Ouderen (KBO) Dorpsraad

Naam VCA Lombok 1 Lombok 2 Thoonen kunstof kozijnen S-Bocht Quik-up ‘t Poortje De Maasstoters S-Bocht Welgedacht Vrolijke Soters De vliegende pijltjes S-Bocht CCC H.Agatha H.Agatha De Ulewapers OPA’s De Deurdouwers De Angels De Maasklanken Creation ‘t Staagje Oranje-Agatha

Aantal leden 111 S - 41 J

50 68 11 10 10 12 8 14 80 23 84 86 5

45 - 15 5 17 2

parochie H.Agatha 82 5

Bronnen: Dorpsraad/visiegroep

18


2.6 De aanwezige voorzieningen Er zijn geen winkelvoorzieningen in Sint Agatha aanwezig. Voor een rendabele winkelvoorziening is het aantal inwoners in het dorp te gering. Voor een levensvatbare dorpswinkel is een minimum van 1500 inwoners vereist. Een uitgebreid aanbod van winkels en culturele voorzieningen is te vinden in Cuijk dat op relatief geringe afstand van Sint Agatha ligt. Sint Agatha telt toch diverse voorzieningen, die per categorie zijn weergegeven in de volgende tabel. Voorziening Basisschool de Lindekring Gemeenschapshuis ’t Staagje, Parochiehuis (van klooster)

Sportpark Veldzicht Tennispark Horeca

Camping Zitjes Wandelroute Fietsroute door dorp Ruiterroute door dorp Speelterrein Crossterrein Schietterrein Museum Kerk Kunstwerken

Monumentale panden

Dorpskrant Jeu de boulesbaan Kloostertuin

Nadere informatie/gebruikers Jenaplan,102 leerlingen Jeugd en jongerenwerk Maasklanken Creation Koersbal Fanfare Dansgarde Carnaval Bond van ouderen Hofkapel VCA, 2 velden Quick Up, 1 veld T.C. ’t Poortje, 2 banen Café De S-Bocht Café Lombok Pannenkoekenhuis De 7 dwergen * De Messemaker Aan de Maas Op de Kuilen Laarzenpad Op de Odiliadijk Ossenbroek route Grenzenloos paardrijden in Euregio Maas en Waal De Kuilen Appelgaard Lombok Lombok, Oranje Agatha Kuilen, Gilde H. Agatha Klooster (in ontwikkeling) H. Agatha (bij klooster) De Stier (bij Hagelkruis) Zittende vrouw (De Kuilen) Heilig Hartbeeld (bij S-Bocht) Kruisherenklooster Boerderij v.d. Boschweg 3 Woonhuis Liermortel 1 Maandelijkse uitgave De Kuilen Achter parochiehuis Achter klooster

Bronnen: Dorpsraad/visiegroep


19

*

Camping De Messemaker houdt op te bestaan, in het kader van de ruimte voor ruimteregeling komen op dit terrein een aantal bouwkavels vrij. Vooralsnog is bekend gemaakt dat het gaat om 44 kavels, waarvan er 30-34 tussen 1000 en 1400 groot zijn de overige 10 kavels zijn 500 tot 1000 groot. Dit betekent dat hier geen kavels voor starters zullen komen. m

m

m

m

2.7 Blijvend Thuis in Eigen Huis Blijvend Thuis in Eigen Huis (BTEH) is een door het PON ontwikkelde methode om oudere eigenaar-bewoners te stimuleren hun woning tijdig aan te passen. Hierdoor kunnen zij langer veilig en comfortabel in de eigen woning blijven wonen. Er is een handboek samengesteld waarin de methode stapsgewijs wordt beschreven en waarin de benodigde instrumenten zijn opgenomen. De ouderen in Sint Agatha hebben in 2004 met ondersteuning van de SWOC in kaart gebracht hoe gebruikersvriendelijk de woningen in Sint Agatha zijn voor ouderen en mensen met beperkingen. Dit heeft geresulteerd in een uitgebreide analyse van de woningen en een aantal aanbevelingen om de woningen levensloopbestendig te maken.

2.8 Enquête woningbehoefte dorpsraad 2001 Met het oog op de woningbouw heet de dorpsraad van Sint Agatha in 2001 een enquête gehouden onder de dorpsbewoners naar de woningbehoefte in het dorp. In deze enquête heeft de dorpsraad de inwoners gevraagd naar behoeften aan huurwoningen, koopwoningen, bouwkavels, en seniorenwoningen. Ook uitwonenden is gevraagd een formulier in te vullen. Het volgende overzicht geeft een beeld van de resultaten van deze enquête. Leeftijd

Huurwoningen

Koopwoningen

Kavels

2

8 5

8 8 2 1

tot 30 jaar 30-40 jaar 40-50 jaar 50-60 jaar 60-70 jaar 70 + Totaal

1 3

13

19

Seniorenwoningen

5 2 2 9

Bron: dorpsraad

Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat destijds met name aan kavels behoefte was onder de inwoners van Sint Agatha. De behoefte aan bouwkavels bestaat met name in de leeftijdsgroep tot 40 jaar. 9 inwoners geven aan dat er behoefte is aan seniorenwoningen.

2.9 Economie en bedrijvigheid Uit een inventarisatie die door de dorpsraad is gemaakt en met behulp van gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat in Sint Agatha een behoorlijk aantal ondernemingen gevestigd is. Het gros van de bedrijven is te vinden in de agrarische sector en is gevestigd in het buitengebied van Sint Agatha.

20


Opmerkelijk is dat er naast veel agrarische bedrijven er ook veel kleine bedrijvigheid in de dorpskern is gevestigd. Dit zijn met name handelsondernemingen en een aantal zelfstandige adviseurs en consultants die gevestigd zijn in het dorp. Onduidelijk is echter of het gaat om postadressen van firma’s die elders gevestigd zijn. Uit het volgende overzicht blijkt dat de ondernemers goed vertegenwoordigd zijn in Sint Agatha. Categorie bedrijvigheid

Aantal

Agrarische bedrijven (inclusief grondwerken en hoveniers)

16

Recreatie en Horeca

5

Transport en brandstoffen

2

Handel, investeringen en dienstverlening

9

Diversen (ICT, communicatie, textiel, anders)

7

Onderwijs

1

Bronnen: Dorpsraad en Kamer van Koophandel

Uit gegevens van het CWI blijkt dat het aantal ingeschreven werkzoekenden in Sint Agatha per februari 2005 minimaal is: Ingeschrevenen

Aantal

Percentage

Vrouwen

6

1,1

Mannen

8

1,45

Niet werkenden

12

2,2

Totaal ingeschrevenen

14

2,5

Bron: CWI

In Noord-Brabant is het percentage niet werkenden per januari 2004 4,9% terwijl het aantal niet werkenden in Noord-Brabant nog in omvang toe neemt. Al met al is te concluderen dat in sociaal economisch opzicht Sint Agatha het bovengemiddeld doet.

2.10 Bereikbaarheid openbaar vervoer Nederlandse Spoorwegen NV NS Reizigers, dichtstbijzijnde halte: Station Cuijk circa 4 kilometer afstand van Sint Agatha. Stationsplein 1, 5431 CE Cuijk - Richting Nijmegen Maandag tot en met vrijdag vanaf 06.06 uur tot 23.46 uur (halfuursdienst). Laatste treinen 00.09 uur en 00.54 uur. Zaterdag vanaf 07.46 uur en zondag vanaf 08.09 uur (dezelfde dienstregeling als op werkdagen). - Richting Venraij Maandag tot en met vrijdag van 06.22 uur tot 23.46 uur (halfuursdienst). Laatste trein 00.38 uur. Zaterdag vanaf 07.22 uur en zondag vanaf 08.22 uur (dezelfde dienstregeling als op werkdagen).


21

Busdiensten NV BBA, dichtstbijzijnde halte: De Messemaker circa 1,5 kilometer afstand van dorpskern. Rayonkantoor Veghel/Oss, Bolkenplein 6, 5461 HH Veghel. - Lijn 91 Cuijk - Nijmegen - Lijn 91 Cuijk - Vianen - Haps - Mill - Volkel - Uden Buurtbus Buurtbus lijn 238, dichtstbijzijnde halte: De Messemaker circa 1,5 kilometer afstand van de dorpskern. De buurtbus is kleiner dan een ‘grote’ streekbus. De buurtbus rijdt volgens een vaste route en op vaste tijden. De chauffeurs van de buurtbus zijn vrijwilligers. Voor het reizen met de buurtbus moet een buurtbuskaart gekocht worden. Deze zijn alleen verkrijgbaar in de buurtbus. De buurtbus rijdt in de richting Boxmeer en Grave van 7.30 tot 18.00 uur in een uursdienst. Veerdiensten Veerdienst Cuijk Mook. Afstand Sint Agatha: circa 3,5 kilometer Vaartijden: wintertijd: op werkdagen van 07.00 tot 19.00 uur zaterdagen van 08.00 tot 19.00 uur zon- en feestdagen van 09.00 tot 19.00 uur zomertijd: op werkdagen van 07.00 tot 21.00 uur zaterdag van 08.00 tot 21.00 uur zon- en feestdagen van 09.00 tot 21.00 uur

Taxihopper Daarnaast kunnen inwoners van Sint Agatha gebruik maken van de taxihopper, die de gehele regio Noordoost-Brabant bedient. De taxihopper is duurder dan het openbaar vervoer, maar goedkoper dan een gewone taxi. De taxihopper rijdt iedere dag van zes uur ’s morgens tot een uur ’s nachts (op vrijdag, zaterdag, zon- en feestdagen tot twee uur ’s nachts). Iedereen kan gebruik maken van de taxihopper; reizigers met een speciale taxihopperpas (die iedereen gratis kan krijgen) krijgen korting. De taxihopper is ook bestemd voor mensen met een WVG-indicatie (WVG = Wet Voorzieningen Gehandicapten). Zij kunnen reizen tegen een speciaal tarief. Tarieven taxihopper: - Voor wvg-geïndiceerden € 0,41 per zone (= het blauwe strippenkaarttarief). - Voor ov-reizigers met een pas € 1,45 per zone. - Voor ov-reizigers zonder pas € 1,55 per zone Het is niet bekend hoe intensief de taxihopper door inwoners van Sint Agatha wordt gebruikt; dat is alleen bekend voor de hele gemeente Cuijk.

22


3

Eerste bewonersavond Sint Agatha: de meningen Voor de totstandkoming van de contouren van het dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha zijn de inwoners twee keer geraadpleegd middels bewonersavonden. De eerste bewonersavond konden de aanwezigen sterke en zwakke kanten van Sint Agatha aangeven. Dit resulteerde in een uitgebreide verzameling van sterke en zwakke kanten van het dorp. Ook konden de aanwezigen aangeven waar er kansen liggen voor Sint Agatha en wie daarmee aan de slag zouden moeten gaan. Dit hoofdstuk is een weergave van de zaken die besproken zijn tijdens de eerste bewonersavond die op 16 februari 2005 heeft plaatsgevonden. Hierna volgt een weergave van alle genoemde punten van de avond. Het gaat hierbij om subjectieve aspecten. Het kan zijn dat deze aspecten te weerleggen zijn door de feitelijke informatie over het dorp. De belangrijkste gespreksonderwerpen van de bewonersbijeenkomst op een rijtje:

3.1 De genoemde belangrijkste sterke punten van het dorp -

Het dorp heeft een bloeiend en rijk verenigingsleven De saamhorigheid, de hechte gemeenschap en de sociale contacten in het dorp worden zeer op prijs gesteld. Het kleinschalige karakter van het dorp is van grote waarde (rust en groen). Het is gemoedelijk de betrokkenheid van bewoners bij de woon en leefomgeving is groot. De fraaie omgeving, waaronder de recreatiemogelijkheden en de landschappelijke waarden, bepalen het landelijke karakter van het dorp De school is van grote waarde voor het dorp. Er is veel niet in Sint Agatha, maar dat weegt voor velen niet op tegen wat er wel is (gemeenschapszin, sociale cohesie, veiligheid) Veel inwoners prefereren de rust, ruimte en sociale cohesie boven het hebben van alle voorzieningen dichtbij. Met de auto ben je snel overal.

3.2 De belangrijkste kritische punten: -

-

-

-

De A73 veroorzaakt voor een deel van het dorp geluidshinder De gemeente Cuijk komt afspraken niet na (onderwerpen als woningbouw, bomen, drempels). Hierdoor is het wantrouwen en de scepsis naar de gemeente groot, de relatie tussen de gemeente en het dorp is hierdoor slecht te noemen. Het tempo van de woningbouw is veel te traag. Er is met name behoefte aan woningbouw voor starters en voor ouderen, maar de plannen voor het Kepserterrein schieten niet op. Het openbaar vervoer ontbreekt. Er is wel een taxihopper maar voor de ouderen in het dorp, die aangewezen zijn op de voorzieningen in Cuijk of andere grotere plaatsen in de regio, is dit niet voldoende. Het ontbreekt aan een dorpshart, er is geen centraal plein of iets dergelijks aanwezig.


23

-

-

-

Het onderhoud van het openbaar groen is niet goed geregeld. Er zijn klachten over het snoeien van bomen en het maaien van de bermen. Er is weliswaar een fraaie wandelroute over de dijk, maar die ligt vol met schapenkeutels. In het dorp zelf zijn geen voorzieningen voor ouderen aanwezig. Over de toegangswegen naar het dorp (de Odiliadijk, de Liesmortel) wordt hard gereden. Men pleit voor een 60 kilometerzone. Met name het vrachtverkeer kan de drempels ongehinderd nemen. De situatie voor het fietsverkeer is door de smalle wegen en het hard rijden onveilig. Zie voor een overzicht van de toegangwegen de volgende afbeelding.

De vuilniszakken langs de wegen zijn niet meer van deze tijd, kunnen daar geen containers voor in de plaats komen. Bij het bebouwen van het Kepserterrein moet een oplossing komen voor de speelgelegenheid die dan gaat verdwijnen. De speelgelegenheid aan de Kuilen is voor de jeugd onveilig in verband met het water. Het onderhoud van de speeltuin is slecht. Er is weinig vertier en er zijn weinig recreatieve mogelijkheden voor jongeren in het dorp. Een multifunctionele ruimte die aan alle eisen voldoet ontbreekt in het dorp. De recreatieve functie van de Messemaker dreigt te verdwijnen.

3.3 Wat wordt gemist? -

24

Voor starters op de woningmarkt zijn er geen betaalbare woningen en mogelijkheid om dorp te blijven wonen. Voor specifieke groepen worden wel activiteiten gemist: ⋅ Voor jongeren: skatebaan en ander vertier. ⋅ Voor ouderen: met name een vervoersvoorziening naar Cuijk en verder.


-

-

-

⋅ Voor sporters: een goede accommodatie. Voor het dorp is er geen centrale ontmoetingsplek, geen dorpsplein en geen gezamenlijke accommodatie. Er zijn geen (medische) Voorzieningen op maat aanwezig. In het dorp zijn geen kleinschalige bedrijven. De recreatiemogelijkheden zijn voor verbetering vatbaar. Specifieke punten die verder genoemd zijn: ⋅ De dreigende verdwijning van de speeltuin aan de Appelgaard. ⋅ De overlast van de hangplek aan de maas. ⋅ De verkeersveiligheid Odiliadijk (slechte verlichting, de geringe breedte van de weg en de hoge snelheid). ⋅ Het ontbreken van een veerpontje over de maas. ⋅ De toegankelijkheid (drempelvrij) van de openbare gebouwen laat te wensen over. Voor de toekomst vreest men dat de school op termijn niet overeind blijft en eventueel uit het dorp verdwijnt. Met de ruimte zou meer gedaan kunnen worden in recreatieve hoek. Daarnaast moet in de toekomst nagedacht worden over de mogelijkheden die het klooster voor het dorp kan bieden. Tot slot en bovenal moet het contact met de gemeente beter verlopen en de huidige plannen op adequate wijze en in beter overleg (en samenwerking) met de inwoners uitgevoerd worden.

3.4 Wie kunnen bijdragen aan oplossingen? -

-

-

Het hele rijtje van bewoners via verenigingen, gemeente en provincie wordt genoemd. Bewoners kunnen zelf veel bijdragen aan de leefbaarheid. Dat doen ze nu al en dat moet ook de toekomst zo blijven. Extra mogelijkheden zitten in: een onderlinge hulpdienst, boodschappendienst, vervoersdienst opzetten, gezamenlijke activiteiten ondernemen om groenvoorzieningen bij te houden, samen werken aan een dorpshart. Niet klagen maar poetsen. Gemeente moet de afspraken nakomen en daadwerkelijk enerzijds ruimte geven aan burgers en anderzijds belofte nakomen en samen met burgers aan de slag gaan. Woningbouw en woningverdeling zijn een heikel punt. Bewoners kiezen eigenlijk voor zelfwerkzaamheid en niet voor grote plannen. Huurwoningen aan de eigen bevolking (met name eigen jeugd) met voorkeur toewijzen.

De deelnemers zien Sint Agatha als een hechte dorpsgemeenschap zonder grote tegenstellingen. Dit maakt de veerkracht van de dorpsgemeenschap van Sint Agatha heel sterk. De verwachting is dat het aandeel ouderen zal stijgen. Men maakt zich wel zorgen over de gevolgen van de vergrijzing. Men veronderstelt dat jongeren met name vertrekken omdat zij elders gaan werken of studeren. Terugkeer naar het dorp is moeilijk, omdat de woningen voor starters te duur zijn. Om de jeugd in het dorp te behouden is voldoende (betaalbare) woningbouw noodzakelijk.


25

Een beperkt aantal deelnemers maakt zich zorgen over het ontbreken van zorgvoorzieningen in Sint Agatha. Daarbij wordt met name een consultatiebureau genoemd. Maar ook voor de ouderen zou een zorgvoorziening welkom zijn. De mening dat er in Sint Agatha te weinig wordt gebouwd leeft breed onder de deelnemers. De kwaliteit van de woningen wordt wel in het algemeen sterk gewaardeerd. Wel wordt opgemerkt dat de koopwoningen in de regel te groot zijn voor de bewoning door senioren. Ook hecht men er aan dat jongeren die dat willen in Sint Agatha kunnen blijven wonen. Een apart pleidooi werd gehouden voor woningsplitsing. Het moet mogelijk zijn om grote woningen of vrijkomende boerderijen bijvoorbeeld om te bouwen tot twee woningen. Op die manier kunnen betaalbare woningen voor starters of ouderen gerealiseerd worden, waardoor ouderen eventueel bij hun kinderen kunnen blijven wonen. Ook over de vraag naar bouwkavels zijn diverse opmerkingen gemaakt. Zo zouden jongeren, volgens een aantal deelnemers, met name behoefte hebben aan vrije kavels en niet zozeer aan bestaande woningen. Het plan Kepser lijkt nu voor een belangrijk deel al ingevuld te zijn. Dat is jammer want de mogelijkheid van het bouwen in eigen beheer wordt daardoor niet benut. Er was brede overeenstemming over het feit dat het van groot belang is dat jongeren die dat willen in Sint Agatha kunnen blijven wonen. Leefbaarheid hangt samen met de mogelijkheid voor de jeugd om zich in het dorp te kunnen vestigen, zo werd gesteld. Door het ontbreken van betaalbare woningen trekt de jeugd weg. Nieuwbouw leidt nagenoeg niet tot doorstroming en vanwege het geringe aanbod van huurwoningen is huren nauwelijks mogelijk. Daarnaast kwam naar voren dat er te weinig geschikte woningen voor ouderen zijn. Dat leidt tot de conclusie dat er in Sint Agatha voor starters betaalbare en voor ouderen toegankelijke woningen (gelijkvloers) moeten komen. Men lijkt zich te kunnen vinden in de constatering dat er meer levensloopbestendig moet worden gebouwd, dus woningen die zowel voor starters als voor ouderen geschikt zijn. Volgens veel deelnemers is Sint Agatha slecht voorzien van openbaar vervoer. Daardoor zijn bewoners aangewezen op de eigen auto. Maar dat is met name voor de jeugd en voor ouderen problematisch. De ervaringen met de taxihopper zijn wisselend. Veel mensen zijn onbekend met het fenomeen of denken dat de taxihopper alleen voor ouderen of gehandicapten is. Jongeren die voorheen gebruik maakten van de Taxihopper klagen dat deze door het aanvangstarief te duur geworden is. De verkeersveiligheid laat te wensen over. Niet alleen wordt er op de toegangswegen naar het dorp te hard gereden. Ook de smalle wegen en het ontbreken van trottoirs betekent dat fietsers en voetgangers weinig ruimte hebben hardrijders te ontwijken. Het halen en brengen van kinderen bij de school veroorzaakt gevaarlijke situaties Volgens veel inwoners schort het aan het onderhoud van bermen en het openbaar groen. Men vraagt of het tot de mogelijkheid behoort dat de dorpsbewoners dit zelf voor hun rekening kunnen nemen.

26


Sint Agatha telt vele, al dan niet gesubsidieerde, verenigingen. Zij dragen gezamenlijk bij aan de leefbaarheid van het dorp. Datzelfde kan gezegd worden van de jaarlijks terugkerende activiteiten in Sint Agatha, zoals het carnaval. Een veelgehoorde wens tijdens de bewonersavond was de realisatie van een multifunctioneel centrum voor het dorp. De huidige accommodaties voldoen niet aan alle eisen. Zo wordt er nu gebruik gemaakt van een aantal verschillende accommodaties in het dorp, die allemaal hun exploitatieproblemen kennen. Door de realisatie van één multifunctioneel centrum kunnen voorzieningen gebundeld worden en kan dit een gunstig effect hebben op de exploitatie en het beheer van gebouwen. Hoewel er regelmatig overlegd wordt tussen de dorpsraad en de gemeente heerst er onder sommige gespreksdeelnemers het gevoel dat de belangen van de dorpsgemeenschap niet altijd serieus genomen worden door de gemeente Cuijk. De communicatie moet verbeteren. De gemeente erkent dat er fouten gemaakt zijn en wil met de ingangzetting van dit dorpsontwikkelingsplan hier een positieve wending aan geven. In het algemeen ziet men de discussiebijeenkomst over de toekomst van Sint Agatha als een belangrijke stap om te komen tot een goede communicatie.


27

4

Bijdrage jongeren Tegelijkertijd met de bewonersavonden in februari en maart 2005 is een traject met jongeren doorlopen. Ook aan de jongeren is gevraagd hun visie te geven op het dorp en om concrete oplossingen te vinden voor de leefbaarheid van Sint Agatha. Met 13 jongeren in de leeftijd van 13 tot en met 29 jaar is gesproken over de leefbaarheid van hun dorp. Het onderzoek is begeleid door de Stichting Samenlevings Opbouw Cuijk. De gesprekken met de jongeren hebben de volgende punten opgeleverd. De meeste punten zijn verwerkt in het actieprogramma dat de tweede grote bewonersavond heeft opgeleverd. Volledigheidshalve worden de punten hieronder vermeld. Behoeften

Woningen De jongeren uit St. Agatha geven aan in hun dorp te willen blijven wonen als de mogelijkheden dit toelaten. Het is hen bekend dat als zij hun ouderlijk huis verlaten er een gebrek is aan voor hen geschikte (betaalbare) woningen in het dorp. In het nieuwe plan Kepser wordt een zeer klein deel van de woningen als starterwoningen aangeboden. Daarnaast geven jongeren aan dat de prijzen hiervan ook aan de hoge kant zijn. Zij vragen de mogelijkheden te scheppen waarbij jongeren in hun eigen dorp kunnen blijven wonen.

Jongeren ontmoetingsplaats (JOP) Graag zien de jongeren een goed speelveld gerealiseerd in het dorp. Dit moet een speelveld zijn dat voor iedereen toegankelijk is. Zij geven aan dat het veld minimaal van voetbaldoelen voorzien moet zijn. Om het speelveld toegankelijk en aantrekkelijk te maken stellen zij voor dat de JOP voorzien wordt van een tennistafel, een verhard streetsoccer-pleintje en een basketbal- en voetbalveldje. Zij stellen ook voor dat er een koppeling gemaakt wordt met een nieuwe aan te leggen schoolplein of een nieuw cultureel centrum. Wensen De jongeren missen een snackbar en een supermarkt in Sint Agatha Veiligheid Voor wat betreft de veiligheid geven de jongeren het volgende aan: - Er staat regelmatig een groep jongeren aan de Maas en De Veerstraat. Deze groep is niet afkomstig uit Sint Agatha. De jongeren constateren dat er van alles gebeurd op deze plek: drugsgebruik, dealen en drankgebruik. Bovendien wordt er met auto’s (vooral in de zomer) heel hard naar deze plek gereden. - Het fietspad aan de Odiliadijk is geen verplicht fietspad. Hierdoor rijden fietsers vaak op de rijbaan. Dit levert vaak onveilige situaties op voor zowel de fietsers als voor de automobilisten. - Bij een aantal (achteraf) wegen is er onvoldoende verlichting. Bijvoorbeeld bij het klooster.

28


Gevoel De jongeren vinden het allemaal fijn wonen in Sint Agatha. Zij willen hier blijven wonen, maar ze missen een aantal voorzieningen in hun dorp. In de contacten met de gemeente Cuijk zeggen zij weinig vertrouwen te hebben. De jongeren voelen zich in vergelijking met jongeren uit Cuijk achtergesteld. Ook voor wat betreft hun toekomst en mogelijkheden om in Sint Agatha te kunnen blijven wonen wordt hen door de gemeente Cuijk weinig perspectief geboden, aldus de jongeren.


29

5

Kinderen van de Lindekring Als onderdeel van het dorpsontwikkelingsplan is aan de kinderen van de basisschool De Lindekring gevraagd een oordeel te geven over Sint Agatha. Dit is gebeurd aan de hand van een zestal onderwerpen. Spelen: Waar kun je in Sint Agatha buiten goed spelen. Wat zou je nog wensen om mee te kunnen spelen? Wonen: Hoe vind je het om in Sint Agatha te wonen. Waarom zou je wel of niet in Sint Agatha willen wonen? Welke huizen moeten er in Sint Agatha worden gebouwd en waarom? De school: Wat vind je van onze school? Wat mis je? Wat wil je veranderen? Sport: Welke sport kun je in Sint Agatha beoefenen? Wat zijn je wensen? Verkeer: Wat vind je van de verkeersveiligheid, wat zijn je wensen? Bijzondere plekjes: Wat vind jij bijzonder in Sint Agatha Met deze onderwerpen en vragen zijn de kinderen aan de slag gegaan en hebben zij tekeningen gemaakt. Maar liefst honderd kinderen hebben meegedaan. 60 van de deelnemende kinderen is in de leeftijd 4 t/m 7 jaar, 40 van de kinderen is in de leeftijd 8 t/m 12 jaar. Wat betreft de onderwerpen: 1 Spelen: Het blijkt dat speelgelegenheid voor de kinderen erg belangrijk is. De kinderen hebben een aantal ideeën genoemd. Ze vinden dat er in de speeltuin en op het schoolplein goed gespeeld kan worden. Ook willen veel kinderen een halfpipe skatebaan. Veel kinderen willen dat er een binnen- en buiten zwembad komt. Sommige kinderen willen wel dat er een kinderdisco komt. Dan wordt ook nog vaak gewenst dat er een voetbalveldje komt. Ook willen een aantal kinderen dat er een grotere glijbaan komt en meer schommels. 2 Wonen: Veel kinderen die in Sint Agatha wonen vinden het er fijn. Enkele kinderen willen dat er heel grote villa’s met zwembaden gebouwd worden. Het grootste huis ter wereld moet in Sint Agatha komen en ook een kasteel. Omdat het niet druk is in het dorp vinden kinderen het er fijn. Wel vinden kinderen het jammer dat er geen winkels zijn. 3 De school: Ook hier willen de kinderen graag een zwembad. Niet alle kinderen vinden het leuk op school. Sommige kinderen willen nooit meer werken en het liefst de hele dag spelen. Er zou een snoep- en drankautomaat moeten komen en een bankje bij de boom. Er zouden nieuwe spullen op school moeten komen en de oude moeten weg. Enkele kinderen willen dat er meer computers op school komen. Sommigen willen een grotere speelplaats en een grotere gymzaal. De hekken rond het schoolplein moeten hoger dan gaat de bal er niet zo vaak overheen. 4 Sport: Er kan gevoetbald, getennist en korfbal gespeeld worden. Sommige kinderen willen ook andere sporten als rugby, volleybal, basketbal, kanovaren, bungijumpen, biljarten, turnen, tafeltennis, carten, darten, hardlopen, paardrijden, ballet, zwemmen, hockey, judo, schermen en verschillende vechtsporten.

30


5

6

Verkeer: De kinderen willen dat het verboden wordt voor het verkeer als de school begint en uit gaat. Ook vinden ze dat er te hard gereden wordt. Enkele kinderen willen een fietspad. Maar er zijn ook kinderen die de veiligheid in het verkeer goed vinden. Sommigen willen een verkeersbord waarop staat dat er langzaam gereden moet worden en een stoplicht. Ook vindt een aantal dat er een stoep moet komen en dat met klaarovers overgestoken kan worden. Een nieuw idee is een rode loper over de weg, waarover dan overgestoken kan worden. Bijzondere plekjes: Veel kinderen vinden het Klooster, de kloostertuin, het Kerkhof, het pesthuisje, ’t Staagje, de school het standbeeld en de Maas bijzondere plekken. De kinderen die in Sint Agatha wonen vinden vaak hun eigen huis een bijzondere plek.

Alle tekeningen die de kinderen van de Lindekring hebben gemaakt zijn te vinden op de cd-rom achterin het rapport.


31

6

Tweede bewonersavond Sint Agatha: de feiten en de prioriteiten Tijdens de tweede bewonersavond zijn de uitkomsten, de meningen en bevindingen van de eerste bewonersavond gespiegeld aan de feitelijke gegevens over het dorp en zijn omgeving. Er zijn tijdens deze bijeenkomst circa 40 aanwezigen in het parochiehuis. Voordat de tweede bewonersavond plaatsvond hebben leden van de visiegroep en de dorpsraad de onderwerpen van de eerste avond gerubriceerd en hebben zij een aantal zaken nader onderzocht. Deze tweede bewonersbijeenkomst werd een uiteenzetting gegeven van de belangrijkste issues van de eerste bewonersavond, daarop volgde een presentatie door het PON over de feitelijke en nader onderzochte gegevens over Sint Agatha. Niet alle nader verzamelde informatie blijkt de meningen van de deelnemers die tijdens de eerste bijeenkomst naar voren kwamen te bevestigen. In een aantal gevallen moesten uitlatingen van de dorpsbewoners van de eerste bewonersavond wat genuanceerd worden. Na de presentatie van het PON is de aanwezigen gevraagd om prioriteiten in de aanpak van issues voor Sint Agatha aan te geven. In kleine groepen is weer gediscussieerd over zo concreet mogelijke toekomstscenario’s voor het dorp. De hoofdpunten uit de eerste bewonersavond worden nader belicht aan de hand van nadere informatie die verzameld is door deelnemers van de visiegroep:

6.1 Woningen voor starters en ouderen

Afbeelding: schets plan Kepser

Er is behoefte aan kavels voor starterswoningen. Met de huidige invulling van het ontwerpplan Kepser is een kans gemist om samen met dorpsbewoners een plan te ontwerpen. Toch beantwoordt het plan wel aan een aantal wensen van bewoners. De gemeente heeft hierover de volgende informatie verstrekt: Het ontwerp voorziet in de bouw van 11 woningen, waarvan 4 starterswoningen in de prijsklasse tot € 163.400,00 (vrij op naam, sleutelklaar, prijspeil 1 januari 2005). Voor de overige woningen worden geen prijsafspraken gemaakt met Bouwbedrijf Hofmans Wonen, die het totaal gaat realiseren.

32


Het plan is op een beperkt aantal onderdelen gewijzigd ten opzichte van het in oktober 2004 gepresenteerde plan, mede naar aanleiding van de opmerkingen, die toen zijn gemaakt: - De 3 woningen aan de oostzijde van het straatje zijn bedoeld als patiowoningen; daarmee wordt gereageerd op de opmerking tijdens de informatieavond, dat de woningen recht tegenover elkaar komen te staan aan een smal straatje. - Het straatje sluit aan op de Liesmortel in plaats van op de Appelgaard, zodat het speelterrein aan de Appelgaard gehandhaafd kan blijven. - Ter hoogte van de afbuiging is rekening gehouden met een aansluiting op het terrein van de familie Odendaal die ter plaatse eveneens woningbouw mogelijk wil maken. - Er is nog eens kritisch gekeken naar aantal benodigde parkeerplaatsen. In het huidige ontwerp wordt voldaan aan de norm. - Naar aanleiding van overleg met nutsbedrijven is aan weerszijden van het straatje rekening gehouden met een strook, waarin kabels en leidingen gelegd kunnen worden; ook het profiel van de weg, die te zijner tijd waarschijnlijk voor éénrichtingsverkeer zal worden ingericht, voldoet in het aangepaste ontwerp aan de te stellen eisen. Tijdens de tweede bewonersavond in het kader van het dorpsontwikkelingsplan wordt de afspraak gemaakt dat de gemeente in samenspraak met de Dorpsraad op korte termijn een specifieke informatieavond zal organiseren over de plannen voor het Kepserterrein.

6.2 Multifunctionele accommodatie Een veel gehoorde wens tijdens de eerste bewonersavond was de realisatie van een multifunctionele accommodatie. Een viertal leden van de visiegroep hebben geïnventariseerd welke instellingen van welke accommodatie gebruik maken en welke knelpunten zich daarbij (kunnen) voordoen. De volgende figuur geeft hier een overzicht van: Vereniging/

Maakt nu

instelling

gebruik van

Lindekring

Schoolgebouw

Activiteit

Knelpunten

Wensen

Basisonderwijs

- Vloer gymzaal

Nieuwe vloer, liever

(groeiend aantal leerlingen)

versleten/glad

uitbreiding of nieuw-

- Gymzaal te klein

bouw, parkeerruimte

Ulewappers

Parochiehuis

Openingsbal, prinsenbal, pronkzitting, repetitie hofkapel, dansgarde

Parkeerruimte

- Toekomst gebruik onzeker - Voorzieningen ontoereikend

Zekerheid of nieuwbouw, voldoen aan eisen, huidige sfeer behouden

- Brandveiligheid

VCA/Quick Up

Sport-

Plaatsing tent en

accommodatie

gebruik voorzieningen

Terrein onverhard

Verhard terrein

S-bocht

Vergaderingen

Lombok

Prinsenreceptie

Sportaccommo-

Clubactiviteiten,

- Gebouw versleten

Grondige renovatie

datie

kantine, vergaderingen

- Gebouw te klein

of nieuwbouw,

- Voldoet niet aan eisen

voldoen aan eisen,

- Parkeerruimte

parkeerruimte


33

Schoolgebouw

Training jeugd in winter

- Vloer gymzaal versleten/glad - Gymzaal te klein

t Poortje

Tennis-

Nieuwe vloer, liever uitbreiding of nieuwbouw

Clubactiviteiten

paviljoen Jeugd- en

‘t Staagje

jongerenwerk Parochiehuis

Clubactiviteiten,

Wellicht renovatie

vergaderingen

middellange termijn

Jeugdmiddag carnaval

- Toekomstig gebruik onzeker

Zekerheid toekomst anders nieuwbouw,

- Brandveiligheid

voldoen aan eisen

(kelder/keuken) Fanfare KBO

Parochiehuis Parochiehuis

Dorpsraad

Repetitie,

Toekomstig gebruik

Zekerheid of

koffieconcerten

onzeker

nieuwbouw

Gym, koersbal

Toekomstig gebruik

Zekerheid of

onzeker

nieuwbouw

- Toekomstig gebruik

Zekerheid of

S-bocht

Biljarten, kaarten

Parochiehuis

Dorpsbijeenkomsten

onzeker

Maasklanken

nieuwbouw,

- Brandveiligheid

voldoen aan eisen

S-bocht

Vergaderingen

Parochiehuis

Repetitie,

Toekomstig gebruik

Zekerheid of

koffieconcerten

onzeker

nieuwbouw

Repetitie, koffie-

Toekomstig gebruik

Zekerheid of

concerten

onzeker

nieuwbouw

stemlokaal

Toekomstig gebruik

Creation

Parochiehuis

Gemeente

Parochiehuis

onzeker

Bron: werkgroep leden visiegroep

De conclusies van deze werkgroep luidden: - De verenigingen maken momenteel gebruik van 7 accommodaties: school De Lindekring, parochiehuis, ’t Staagje, sportaccommodatie Veldzicht, tennispaviljoen ‘t Poortje, De S-Bocht en Lombok - Op alle locaties in het dorp is er een tekort aan parkeerruimte, met name bij de school en de sportaccommodatie - Er is op korte termijn behoefte aan een uitbreiding bij de Lindekring en een nieuw of grondig gerenoveerd gebouw bij VCA en Quick Up - Er is op middellange termijn (5 à 10 jaar) ook behoefte aan een nieuwe locatie of een gerenoveerd gebouw bij de Ulewappers en ’t Staagje (zeker als niet voor langere tijd zekerheid is over het gebruik van het parochiehuis)

6.3 Dienstverlening en activiteiten ouderen Tijdens de eerste bijeenkomst werd naar voren gebracht dat er weinig tot geen activiteiten voor ouderen werden georganiseerd. De SSO heeft een overzicht gemaakt van allerlei activiteiten die er voor ouderen worden georganiseerd. Het overzicht wordt in de volgende tabel weergegeven.

34


Aard van de voorziening

Doelgroep

Waar

Aanbieder

Wonen Ouderenwoningen

Ouderen

Woonmaatschappij

Aanpassingen woning

Geïndiceerd voor de

In huur- en eigen

Wet Voorziening

woning

Maasland Gemeente

Gehandicapten (WVG) Woonzorgwoningen

geïndiceerden

Cuijk

Pantein/Maasland

Alle ouderen

Aan huis

SWOC samen met

Professionele ouderen-

Alle ouderen (i.o.m.

Aan huis

SWOC

adviseur

vrijwillige adviseur)

Coördinator Wonen

Ouderen met toene-

Aan huis

Pantein i.s.m.

Welzijn-Zorg (project)

mende zorgvraag

Aard van de voorziening

Doelgroep

Waar

Aanbieder

Iedereen, speciale voor-

Van deur tot deur

Advies, bemiddeling, informatie, coördinatie vraag Vrijwillige Ouderenadviseur

KBO

SWOC en SSO

Vervoer Taxihopper

waarden voor WVG Vervoersregeling: vervoer Geïndiceerde ouderen

Van deur tot deur

SWOC (vrijwilligers)

naar activiteiten SWOC en KBO Vervoer naar ziekenhuis,

Ouderen die niet zelf

boodschappen

over vervoer beschikken

Van deur tot deur

Vrijwillige hulp-

Buurtbus

Allen

Vaste opstapplaats

Vrijwilligers

50-plussers

Locatie: parochie-

Katholieke Bond

zaaltje

van Ouderen (KBO

dienst

Welzijn

Ontmoeting en recreatie Ouderenbond: ontmoeting, recreatieInformatie, belangen-

Sint Agatha)

behartiging Soosbijeenkomsten:

Alle ouderen

Parochiezaaltje

ontmoeting, recreatie

KBO Sint Agatha en SWOC

Bewegen Meer Bewegen voor

Alle ouderen

Parochiezaaltje

SWOC i.s.m. KBO

Koersbal

Alle ouderen

Parochiezaaltje

SWOC i.s.m. KBO

Oud-fit Cuijk

55 plussers

Sporthal Cuijk

SWOC

Volksdansen

Alle ouderen

Cuijk: ’t Fort, Lage

SWOC

Country en line-dansen

Alle ouderen

ouderen:gym

Weidjes Cuijk: ’t Fort, Lage

SWOC

Weidjes Zwemmen

Alle ouderen

Yoga

Alle ouderen

Cuijk: Zwembad De

SWOC

Kwel Cuijk: De Herberg,

SWOC

Markt Fietsen

Alle ouderen

Vertrek: parochie-

KBO

zaaltje

Informatie en educatie Informatiebijeenkomsten

Alle ouderen + belang-

over actuele onder-

stellenden

Parochiezaaltje

SWOC i.s.m. KBO

werpen


35

Wegwijzer voor ouderen

Alle ouderen

2-jaarlijkse uitgave

SWOC

Seniorenpagina

Alle ouderen

Maandelijks Cuijks

Redactie SWOC

weekblad Cursussen

Alle ouderen

Afhankelijk van het

SWOC

onderwerp: Cuijk

Maatschappelijk werk Alle ouderen

Cuijk

RMC

Zorg Tafeltje Dekje

Ouderen en geïndi-

Aan huis dagelijks

SWOC/Pantein

Maartenshof Cuijk

Pantein

ceerden die niet zelf de warme maaltijd kunnen bereiden Restaurant voor ouderen

Alle ouderen

dagelijks middag en avond Bezoekdienst

Ouderen die behoefte

Aan huis

SWOC en KBO

Aan huis

SWOC

Aan huis dagelijks

SWOC

Wekelijks één, indien

SWOC

hebben aan bezoek Activerend huisbezoek

Ouderen die dreigen de grip op het leven tijdelijk kwijt te raken

Telefooncirkel

Alleenwonende ouderen

Aanwezigheidshulp

Ouderen/mantelzorgers

(Oppasdienst)

nodig meerdere dagdelen

Alarmering

Ouderen met toene-

Persoonlijk

Pantein

Aan huis

Thuizorg/Pantein/

mende zorgvraag Thuiszorg gaande van

Geïndiceerden

huishoudelijke hulp tot

overige particuliere

verpleegzorg thuis

aanbieders/ persoonsgebonden budget

Thuiszorgwinkel

Boxmeer

Thuiszorg

Boxmeer

Samenwerking

Brabant NO Steunpunt Mantelzorg

Mantelzorgers

Land van Cuijk: informatie, advies begeleiding, cursussen GGZ

Geïndiceerden

Aan huis

GGZ

Dagverzorging

Geïndiceerden

Cuijk of Haps

Pantein

Dagbehandeling

Geïndiceerden

Boxmeer

Pantein

Aan huis

Alzheimer afd.

(dementerenden) Alzheimervereniging:

Dementerenden en de

informatie, Alzheimer-

mantelzorgers

Boxmeer

café Intramurale zorg Verzorgingshuis

Geïndiceerden

Maartenshof Cuijk

Pantein

Verpleeghuis

Geïndiceerden

Madeleine Boxmeer

Pantein

Bron: SSO Cuijk

36


Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat er veel activiteiten voor ouderen georganiseerd worden, of waar ouderen aan deel kunnen nemen. Ook laat het overzicht zien dat er zorgvoorzieningen aan huis aangeboden worden of in de regio aanwezig zijn. Vanzelfsprekend kan het aanbod van activiteiten niet alleen in Sint Agatha zelf aangeboden worden maar moet men ook gebruik maken van voorzieningen in Cuijk of elders in de regio.

6.4 Jeugd De jeugd beschikt over een eigen honk, ’t Staagje. Iedere week zijn er clubactiviteiten voor ontspanning en ontmoeting van de leden; sport en spel, handenarbeid, (pool-)biljarten, schaken, dammen, tafeltennis, tafelvoetbal etc. Buitenspelen en discussiebijeenkomsten staan op de agenda. De wekelijkse clubtijden zijn: Woensdagavond van 19.00 tot 19.45 uur: juniorengroep met 10 leden. Donderdagavond van 18.00 tot 19.45 uur: juniorengroep met 12 leden. Vrijdagavond van 18.00 tot 19.45 uur: juniorengroep met 12 leden. Vrijdagavond van 20.00 tot 22.00 uur: seniorengroep met 31 leden.

6.5 Het Klooster De prior van het Klooster, de heer Wagemans deelde mee dat er een archiefcentrum over het kloosterleven gevestigd zal worden in het Kruisherenklooster. Dit archief is nu nog gehuisvest in Nijmegen. Er zal tevens een studiecentrum ingericht worden waarbij mensen van buiten Sint Agatha gebruik kunnen maken van de archieven en de diensten van het klooster. De relatie van het studiecentrum met het dorp is betrekkelijk gering. Wel zijn de dorpsbewoners welkom om het klooster te bezoeken. Het poortgebouw ofwel het parochiehuis blijft de functie houden die het nu ook heeft. Er zijn geen andere plannen met het parochiehuis. Wel zal op termijn een renovatie van het poortgebouw tot de mogelijkheden behoren. Naast de parochie Sint Agatha zijn er twee stichtingen die gebruik maken van het klooster. Dit zijn de Stichting Erfgoed Nederlands Kloosterleven die zich richt op de instandhouding van de religieuze aspecten van het kloosterleven en de Stichting Sint Aegten die zich richt op de promotie van kunst en cultuurgoed van het kloosterleven.

6.6 Onderhoud bermen en groen en zwerfvuil Een van de kwesties die de eerste bijeenkomst opleverde was het onderhoud van de bermen en het zwerfvuil. Bij de gemeente is informatie ingewonnen over de gang van zaken. Dit leverde de volgende informatie op: Maaien van gazons (Kuilen en Appelgaard), bermen en openbare veldjes. Het maaien van de gazons is uitbesteed aan derden. Volgens dit contract moet er circa 25 keer gemaaid worden. De gemeente biedt de mogelijkheid dit terrein uit het contract te halen en het maaien over te laten aan de inwoners van Sint Agatha. Dit scheelt de gemeente op jaarbasis € 450,--. (2240 m2 x € 0,00804 = € 18 per keer x 25 = € 450,--). Dit zou de gemeente in principe beschikbaar kunnen stellen. De bermen van de wegen zijn veelal eigendom van de gemeente. De breedte varieert nog al, soms is dat drie meter en soms nog geen 50 centimeter. De bermen worden conform de beleidsuitgangspunten een keer per jaar gemaaid.


37

Als er sporen in de berm gereden worden moet de wegbeheerder die herstellen. Het gebeurt vaak dat aanliggende eigenaren de berm in gebruik nemen omdat men niet precies weet waar de erfgrens ligt. De gemeente waakt er voor dat dit geen ernstige vormen aanneemt. Beheer en onderhoud van bomen. Er is in het verleden een afspraak gemaakt met de dorpsraad van Sint Agatha dat de gemeente de lindebomen aan de Kloosterlaan en de Liesmortel (voor de woningen?) zouden snoeien. De gemeente geeft aan dit volgens afspraak uitgevoerd te hebben. Volgens leden van de visiegroep is de gemeente deze afspraak niet nagekomen en zijn de bomen slechts gedeeltelijk gesnoeid. Overigens merkt de gemeente op dat binnenkort het groenbeheerplan 20052008 en het bomenbeleidsplan wordt vastgesteld. Dit groenbeheerplan en het bomenbeleidsplan is doorgesproken met de wijk- en dorpsraden. In dit beheerplan staat precies omschreven hoe de gemeente met het ‘groen’ in de gemeente Cuijk wil omgaan. Onderdeel daarvan is het beheerplan voor de ruim 23.000 bomen in de gemeente. Tot de vaststelling van het nieuwe groenbeheerplan wordt het onderhoud volgens de gemeente uitgevoerd volgens de bestaande beleidsplannen. Zwerfvuil De gemeente Cuijk geeft aan dat de handhaving van regels en wetten effectiever uit te zullen voeren. Hiervoor heeft zij het plan ‘Je maintiendrai’ (Ik zal handhaven) opgesteld. Het beoogde resultaat is dat de gemeente met evenveel mensen intensiever kan handhaven. In het plan zijn alle taken in beeld gebracht, wordt de handhaving verder geprofessionaliseerd én wordt er gezocht naar samenwerking met andere gemeenten in het Land van Cuijk.

6.7 Verkeersveiligheid Uit de eerste bewonersbijeenkomst bleek dat veel van de aanwezigen de mening is toegedaan dat de verkeersveiligheid op een aantal punten te wensen overlaat. Er wordt hard gereden op de toegangswegen naar het dorp. Daarnaast waren er opmerkingen over de breedte van het wegdek en de gevaren die dat oplevert voor voetgangers en fietsers. De dorpsraad heeft uitgezocht welke actuele verkeersaanpassingen er gedaan zullen worden en hoeveel verkeersongelukken zich hebben voorgedaan in Sint Agatha. Verkeerssituaties Sint Agatha. Er zullen verkeersaanpassingen komen op de Odiliadijk en op overgangen Kerkenhuisweg, Heikantseweg, Hertraksestraat en de Heerstraat. (mits door gemeenteraad goedgekeurd).

Odiliadijk: -

38

Ter hoogte van afslag naar ‘Josten en Strijbos’ worden vakken met gasbetonblokken gelegd. Langs de berm worden lijnen getrokken. (visueel word de weg smaller). Maximaal snelheid 60 km.


Heikantseweg, Hertraksestraat, Kerkenhuisweg: Op deze kruisingen word het wegdek verbreed en een verhoogd vak met gasbetonblokken gemaakt. Het beoogde resultaat hiervan is dat het kruisen van voertuigen vergemakkelijkt wordt en dat de snelheid door verhoging in het wegdek verminderd wordt.

Heerstraat: Op de heerstraat worden ‘portaalconstructies’ (zones) aangebracht waar de maximum snelheid 60km per uur zal worden. De maximum snelheid op de secundaire wegen wordt overal 60 km per uur. Verkeersongevallen 2001-2004 Dorpskern: 2 ongevallen met materiële schade Heerstraat: 6 ongevallen met persoonlijk letsel Uit het voorgaande overzicht blijkt dat de ongelukken met persoonlijk letsel zich met buiten de bebouwde kom hebben voorgedaan. Hieruit is de conclusie te trekken dat zich hier dan ook de gevaarlijkste verkeerssituaties voordoen.

6.8 Schapen op de dijk De problematiek van de schapen doet zich voor op het dijkvak van de kom van Sint Agatha tot het Hagelkruis (De Stier). Eigenaar van het dijkvak is het Waterschap Aa en Maas. Het dijkvak wordt verpacht aan een pachter uit Mill. Er doen zich een aantal problemen voor op het dijkvak: - Er is sprake van regelmatig uitbrekende dieren die op de openbare wegen en privé-erven verblijven - Incidenteel vinden passanten kadavers van dode schapen - Volgens passanten verkeren sommige schapen in slechte conditie en zijn er zieke dieren die slecht verzorgd worden - Het fiets en voetpad wordt ernstig vervuild door de uitwerpselen van de dieren.

6.9 Geluid A73 Voor sommige delen van Sint Agatha geldt dat men last heeft van geluidshinder van de A73. De gemeente onderkent dit probleem en heeft herhaaldelijk deze klacht onder de aandacht gebracht van Rijkswaterstaat (de eigenaar van de weg). De gemeente heeft alles in het werk gesteld om Rijkswaterstaat te bewegen ZOAB (Zeer Open Asfalt Beton) aan te brengen. ZOAB betekent een flinke reductie van het verkeerslawaai. Rijkswaterstaat heeft hierop geantwoord dat zij op z’n vroegst over 5 jaar in het kader van groot onderhoud aan de A73 het wegdek ter hand willen nemen. Wel is in het kader van een landelijk experiment ter hoogte van de vuilstort een geluidwerende laag op het asfalt aangebracht.

6.10 Vervoer Voor een uitgebreide weergave van het vervoer verwijzen wij de lezer naar paragraaf 2.7. In ieder geval verdient het beeld van de eerste bewonersavond over het slechte openbaar vervoer een nuancering. Er is dus vervoer aanwezig in de vorm van de Taxihopper, daarnaast verzorgen vrijwilligers van de KBO en SWOC voor vervoer van ouderen naar hun activiteiten. Ook is er de vrijwillige hulpdienst die zorgt voor vervoer naar medische voorzieningen.


39

Tenslotte dient hierover opgemerkt te worden dat veel inwoners van Sint Agatha gebruik maken van eigen vervoer.

6.11 Prioriteiten Na de uiteenzetting van de feitelijke gegevens wordt tijdens de tweede bewonersavond de aanwezigen gevraagd prioriteiten toe te kennen aan een aantal maatregelen die de leefbaarheid van Sint Agatha kunnen bevorderen. In kleine groepen is hierover gediscussieerd. De presentatie van de gegevens over Sint Agatha diende hierbij als onderlegger voor de discussies. Het resultaat van de discussies leverde het volgende prioriteitenlijstje op (in volgorde van belangrijkheid): 1 Zorgen voor een multifunctionele accommodatie (eventueel met sporthal). 2 De woningbouw moet meer gericht worden op ouderen en starters en als er woningen beschikbaar komen moeten bewoners van Sint Agatha voorrang hebben bij de toewijzing. 3 De verkeersveiligheid laat te wensen over (vooral bij de in en uitvalswegen) er moeten meer drempels, asverleggingen en obstakels komen. 4 Het onderhoud van groenvoorzieningen is slecht en moet verbeterd worden. 5 De inwoners willen graag meer inspraak met allerlei beleidsaspecten. Hierbij denkt men aan het plan Kepser, de Messemaker en de plannen voor de school. 6 De jongeren stellen voor dat er Jongeren ontmoetingsplaats (JOP) gerealiseerd wordt in het dorp. Daarbij stellen zij voor dat de JOP voorzien wordt van een tennistafel en een verhard straatvoetbalpleintje voorzien van voetbaldoelen. 7 De geluidshinder van de A73 moet op welke wijze dan ook beperkt worden. 8 De overlast van de schapen is voor meerdere mensen een probleem. 9 Het zwerfvuil moet harder en effectiever worden aangepakt. Vervolgens is de aanwezigen gevraagd aan te geven welke prioriteiten opgelost kunnen worden op korte, middellange en lange termijn en wie voor de oplossing ingeschakeld kunnen worden. Dit levert het volgende actieprogramma op: Korte termijn: 1 Het nader onderzoeken of een multifunctionele accommodatie tot de mogelijkheden behoort. Hierbij zullen de exploitanten en beheerders en gebruikers van de accommodaties betrokken moeten worden. Dit betekent in concreto dat onder voorzitterschap van de gemeente een werkgroep geformeerd zal worden van vertegenwoordigers van de school, ’t Staagje, Het Parochiehuis, Het Poortje, S-Bocht, Lombok, VCA, Quick UP, en andere structurele gebruikers (eventueel vertegenwoordigd door de dorpsraad) die als taak zal krijgen te onderzoeken of een multifunctionele accommodatie wenselijk, exploitabel, en beheersbaar is. Deze werkgroep stelt met andere woorden de randvoorwaarden op waaraan een multifunctionele accommodatie moet voldoen wil zij gerealiseerd kunnen worden. Daarbij dient vermeld te worden dat dit onderzoek weliswaar op korte termijn kan starten, maar dat de realisatie een zaak van langere adem is.

40


2

3

4

5

Het onderhoud van de groenvoorzieningen kan effectiever ter hand genomen worden. Tijdens de bewoneravond is geopperd dit in zelfwerkzaamheid te laten geschieden. Inwoners hebben gezegd er voor te voelen het onderhoud van het openbaar groen zelf ter hand te willen nemen. Op korte termijn kunnen hiervoor afspraken gemaakt met potentiële initiatiefnemers. De dorpsraad kan hiervoor een oproep doen in de dorpskrant en een gesprek arrangeren tussen de gemeentelijke afdeling groen en initiatiefnemers over de randvoorwaarden waaraan het groenonderhoud moet voldoen. De schapenproblematiek kan op korte termijn opgelost worden door het plaatsen van nieuwe en betere wildroosters waardoor uitbraak voorkomen kan worden. Over het onderhoud van de dieren kunnen afspraken gemaakt worden tussen de pachter en particuliere initiatiefnemers die de dieren in de gaten houden. Verder zal rijkswaterstaat ingeschakeld moeten worden met het verzoek zorg te dragen voor het beheer van het dijkvak. Dit betekent ook dat zij de pachter aan zullen moeten spreken op de verzorging van de schapen en het beheer. De verkeersremmende maatregelen kunnen op korte termijn aangebracht worden. Ook de 60 km-zones kunnen snel ingevoerd worden. Daarnaast gaat het om een mentaliteitskwestie bij bewoners. Ook de inwoners van Sint Agatha kunnen zelf vaart minderen. Voor wat betreft het verkeer zijn de volgende oplossingen reeds gevonden: - Vanaf Oeffelt geldt voor de Leismortel en Van den Boschweg een 60km-zone. Deze regel is al ingevoerd omdat hierbij is aangesloten bij de 60km-zone van de gemeente Boxmeer. - De Odiliadijk, Kuilen en Hertraksestraat zijn nu nog 80km wegen. Nog dit jaar volgen aanpassingen tot 60km-zones als dit door de gemeenteraad is vastgesteld - Er komt op de Odiliadijk een verkeersremmer ter hoogte van het pannenkoekenhuis, waar de asfaltbestrating overgaat in klinkerbestrating. - De school doet mee bij met een project in kader van het programma Brabants verkeersveiligheidslabel. Het parkeren bij school is een probleem dat met de school en ouders moet worden opgelost. Hierbij gaat het om opvoeding en afspraken om de auto bij het brengen en halen een stukje van school vandaan te parkeren. (bijvoorbeeld bij de sportvelden) waar meer ruimte is. - Bij beschadiging van de bermen kan men dit melden bij de gemeente (beheer en onderhoud). De gemeente moet zorgen voor reparatie. Verder dringen de aanwezigen aan op bescherming van (stukken van) de bermen met grasstenen. Vanuit de jongeren wordt aangegeven dat het fietspad aan de Odiliadijk geen verplicht fietspad is. Fietsers maken vaak gebruik van de rijbaan waar ook de auto’s rijden. Dit geeft onveilige situaties voor zowel automobilisten en fietsers. Ook geven de jongeren aan dat op een aantal achteraf gelegen wegen de verlichting niet voldoende is. Een voorbeeld hiervan is de weg vlakbij het Klooster. Het zwerfvuil wordt via het nieuwe handhavingsbeleid van de gemeente teruggedrongen. Het nieuwe beleid geeft zwerfvuil een hogere prioriteit.


41

6

7

Dit betekent ook dat de controle hierop verscherpt zal worden. Maar tegelijkertijd kunnen bewoners hier ook een actieve rol in spelen. Dit kan bijvoorbeeld door incidenteel schoonmaakacties te organiseren. De hangplek aan de Maas/Veerstraat moet verdwijnen. Het gaat hier om jongeren die niet uit Sint Agatha afkomstig is. Er gebeuren zaken die ‘het daglicht niet kunnen verdragen’. Er wordt gedeald, drank genuttigd, zaken worden verhandeld en er wordt (met name zomers) heel hard met auto’s naar deze plek gereden. Een concrete oplossing is de toegang naar de hangplek af te sluiten voor auto’s. De jongeren hebben aangegeven dat zij behoefte hebben aan een Jongeren OntmoetingsPlek (JOP) voorzien van sporten spelattributen. Hoewel de inzet kan zijn dat deze ontmoetingsplek op korte termijn gerealiseerd wordt, kan er ook aansluiting gezocht worden bij het onderzoek naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een nieuwe multifunctionele accommodatie of bij een mogelijke herinrichting van het schoolplein. Als die aansluiting gevonden kan worden betekent dit dat het realiseren van een ontmoetingsplek een kwestie wordt van langere adem. Overwogen kan worden om in afwachting van een definitieve oplossing een tijdelijke voorziening op korte termijn te realiseren voor de jeugd.

Middellange termijn: 1 Op middellange termijn moeten er naast het plan Kepser oplossingen gevonden worden voor de woningbehoefte van starters en ouderen. De invloed op het plan Kepser lijkt nog marginaal te zijn. Wel zal op afzienbare tijd een duidelijkheid moeten komen over de ontwikkelingen rond De Messemaker. De grootte van de kavels en de ligging buiten de dorpskern betekenen dat dit geen geschikte locatie is voor het realiseren van woningen voor starters. De gemeente staat bij de ontwikkeling van De Messemaker nagenoeg buitenspel, maar kan volgens de aanwezigen voor de dorpsgemeenschap wel een bemiddelende en informerende rol spelen. 2 De inwoners willen voor de toekomst betere afspraken maken met de gemeente over een middellange termijnvisie voor het dorp. Daarbij zullen er openingen geboden moeten worden om op fundamentele wijze bij te dragen aan beleidsvorming op het terrein van het wonen, welzijn en de zorg. De dorpsraad kan hierin een aanjagende functie hebben. De visiegroep lijkt hiervoor een geschikt gremium. 3 De geluidshinder moet op de agenda blijven staan van de gemeente en Rijkswaterstaat. Gewaarborgd moet worden dat er in het groot onderhoud van de A73 een geluidwerende laag wordt aangebracht. De vraag is aan de gemeente dit op de agenda te houden. Lange termijn: Voor de lange termijn moet er een plan gemaakt worden voor de toekomstige bevolking van Sint Agatha. De prognoses geven aan dat ouderen een steeds groter deel van de bevolking vormen. Willen zij in de dorpsgemeenschap (zelfstandig) blijven wonen, dan zal er geïnvesteerd moeten worden in geschikte huisvesting. Geopperd is om grote niet courante woningen te splitsen, waardoor er kleinere eenheden ontstaan en waardoor ouderen in de directe nabijheid van hun familie kunnen blijven wonen. Dit betekent dat qua huisvestingsbeleid zowel als uitvoering op de korte termijn en middellange termijn voor de lange termijn een visie moet komen.

42


Voor de gemeente ligt hierin een taak om in samenwerking met de dorpsraad hiervoor een plan vast te stellen. Alle voorgestelde acties worden schematisch nog eens weergegeven. Ook worden in het overzicht suggesties gedaan voor de periode van uitvoering.

6.12 Schematisch overzicht activiteiten dorpsontwikkelingsplan Doel 1 Multifunctionele accommodatie

2 Wonen

Omschrijving Onderzoek of de realisatie van een multifunctionele accommodatie mogelijk is, is het belangrijkste aspect dat naar voren is gekomen bij de deelnemers. Momenteel zijn er verschillende accommodaties in gebruik in Sint Agatha. Deze accommodaties voldoen in veel gevallen niet meer aan de eisen van deze tijd. In een aantal gevallen is de brandveiligheid in het geding. Met name bij de sportaccommodaties, het gymlokaal van de Lindekring, en ‘t Staagje is er sprake van achterstallig onderhoud. Op basis van een inventarisatie van gebruikers van de accommodaties wordt aanbevolen een multifunctionele accommodatie te realiseren. Doordat er verschillende accommodaties in gebruik zijn met allemaal eigen beheer en exploitatie kunnen besparingen gerealiseerd worden. Onderzocht zal moeten worden op welke wijze een multifunctionele accommodatie gestalte kan krijgen, welke potentiële gebruikers hier op welke wijze gebruik van willen maken. Jongeren en ouderen hebben tijdens bijeenkomsten en ook bij het project Blijvend Thuis in Eigen Huis aangegeven behoefte te hebben aan geschikte woningen voor ouderen en starters.


Wie? Wanneer? Werkgroep onder leiding van Start medio 2005 de gemeente met vertegenwoordigers van school, ’t Staagje, Parochiehuis, Poortje, S-Bocht, Lombok, VCA, Quick UP, overige structurele gebruikers (eventueel vertegenwoordigd door de dorpsraad)

Gemeente, eventueel Dorpsraad in samenwerking met Amitec adviesbureau

43

3 Verkeer

44

Zij hebben aangegeven dat het hierbij niet zozeer gaat om kant en klare bouwplannen maar om kavels waarop in eigen beheer gebouwd kan worden. Het plan Kepser lijkt wat dit betreft een gelopen race. In het ontwerp zijn slechts twee starterswoningen geprojecteerd. De kavels die beschikbaar komen bij het plan De Messemaker (Ruimte voor Ruimte) zijn dermate groot dat hier geen sprake kan zijn voor woningen voor starters en ouderen. Wat rest is te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om grote (boerderij)woningen te splitsen waardoor kinderen bij hun ouders kunnen blijven wonen en waardoor er meer kleinere en courante wooneenheden gerealiseerd kunnen worden. Tijdens de discussiebijeenkomsten zijn vele verkeersonveilige situaties genoemd, zowel binnen als buiten de bebouwde kom van Sint Agatha. Een aantal oplossingen zijn of worden reeds gerealiseerd: - Vanaf Oefelt: de Liesmortel en Van den Boschweg een 60km-zone. - De Odiliadijk, Kuilen en Hertraksestraat zijn nu nog 80km wegen. Nog dit jaar volgen aanpassingen tot 60km-zones als dit door de gemeenteraad is vastgesteld - Op de Odiliadijk komt een verkeersremmer bij het pannenkoekenhuis, waar de asfaltbestrating overgaat in klinkerbestrating. - De school doet mee met een project in kader van het programma Brabants verkeersveiligheidslabel.

Ontwerp in uitvoering

Start 2 helft 2005 de

Gemeente, politie, 3VO (Verenigde Verkeers Veiligheids Organisatie), bewoners, eventueel de dorpsraad

Gerealiseerd

In voorbereiding

In voorbereiding

In uitvoering


4 Groenvoorzieningen

Hierbij gaat het om opvoeding en afspraken om de auto bij het brengen en halen een stukje van school vandaan te parkeren. - Bij beschadiging van de bermen kan men dit melden bij de gemeente (beheer en onderhoud). De gemeente moet zorgen voor reparatie. Verder dringen de aanwezigen aan op bescherming van (stukken van) de bermen met grasstenen. Door de jongeren wordt aangegeven dat het fietspad aan de Odiliadijk geen verplicht fietspad is. Fietsers maken vaak gebruik van de rijbaan waar ook de auto’s rijden. Dit geeft onveilige situaties voor fietsers en automobilisten. Jongeren geven aan dat op een aantal achteraf gelegen wegen de verlichting niet voldoende is. Verkeers(on)veiligheid hangt sterk samen met het gedrag van mensen. Het is een bekend gegeven dat het vooral de inwoners zelf zijn die te hard rijden, omdat zij de situatie ter plekke kennen. De deelnemers pleiten voor betere handhaving en vooral voor meer sociale controle: mensen moeten elkaar aanspreken op hun rijgedrag. Het onderhoud van de groen- Gemeente, dorpsraad, lokale voorzieningen kan effectiever initiatiefnemers ter hand genomen worden. Tijdens de bewoneravonden is geopperd dit in zelfwerkzaamheid te laten geschieden. Inwoners hebben gezegd er voor te voelen het onderhoud van het openbaar groen zelf ter hand te willen nemen. De gemeente biedt openingen.


Huidig beleid

Overleg medio 2005

Oproep dorpskrant

Start juni 2005

45

5 Meer inspraak en betrokkenheid

6 Jongeren Ontmoetingsplek

7 Overlast A73

46

De deelnemers hebben Gemeente, visiegroep, dorpsherhaaldelijk aangedrongen raad op een vergroting van hun invloed op het gemeentelijk beleid. Het plan Kepser had er mogelijkerwijs anders uitgezien als bewoners hier van meet af aan betrokken bij waren. De communicatie met de gemeente kan veel beter verlopen. De gemeente heeft zelf ook aangegeven dat hierin fouten gemaakt zijn. Het dorpsontwikkelingsplan kan gezien worden als een aanzet voor verbetering en in de onderlinge communicatie. In de visiegroep is benadrukt dat een centrale ambtelijke coördinatie voor de verdere aanpak van het dorpsontwikkelingsplan gewenst is. Deze coördinator zou verantwoordelijk moeten zijn voor de communicatie tussen de dorpsbewoners en gemeentelijke diensten en zou voldoende mandaat moeten hebben binnen de gemeentelijke organisatie. Jongeren ’t Staagje, SSO, De jongeren hebben aangegemeente en eventueel geven behoefte te hebben partners onderzoek aan een goed geoutilleerde multifunctionele ontmoetingsplek voorzien accommodatie van diverse sporten spelattributen. Bekeken moet worden of er aansluiting gezocht kan worden bij het onderzoek naar een nieuwe multifunctionele voorziening of bij een eventuele herinrichting van het schoolplein. De geluidsoverlast van de A73 Gemeente, Rijkswaterstaat, voor een deel van het gebied dorpsraad van Sint Agatha is door de gemeente reeds op de agenda gezet door de gemeente en heeft aangedrongen op het aanbrengen van ZOAB. Rijkswaterstaat heeft daarop gereageerd met de mededeling dat op zijn

Start per direct

Start medio 2005

Overleg medio 2005

Overleg 2007


8 Schapen op dijkvak

9 Zwerfvuil

vroegst in het kader van groot onderhoud over 5 jaar iets gedaan kan worden aan de A73. Schapenkeutels en slecht Gemeente, Rijkswaterstaat, onderhoud van de dieren pachter dijkvak leveren problemen op bij het dijkvak. Aangedrongen wordt betere wildroosters aan te brengen tegen uitbraak. Het zwerfvuil zorgt voor Gemeente, school, bewoners grote ergernis bij omwonenden. De gemeente heeft een verbeterd handhavingsbeleid. Eventuele schoonmaakacties kunnen ook door bewoners ter hand genomen worden


Medio 2005

In uitvoering

47

7

Hoe nu verder? Veel inwoners van Sint Agatha hebben bijgedragen aan de totstandkoming van deze toekomstvisie. Ze hebben zich tijdens twee intensieve discussiebijeenkomsten gebogen over het wel en wee van hun dorp. Ze hebben suggesties aangedragen over wat er zou moeten gebeuren om ervoor te zorgen dat Sint Agatha een aantrekkelijk dorp blijft om er te leven, voor jong én oud. Ook de jongeren hebben zich niet onbetuigd gelaten, zij hebben in een discussiebijeenkomst hun belangrijkste wensen voor de leefbaarheid Sint Agatha naar voren gebracht. En dat de betrokkenheid van de dorpsgemeenschap groot is, bleek ook uit het feit dat de schooljeugd sterke en zwakke kanten van het dorp in beeld hebben gebracht. Uit de beide bewonersavonden en de andere activiteiten is gebleken dat een grote groep inwoners enthousiast is om zich in te zetten voor hun dorp. Het is nu zaak ervoor te zorgen dat het enthousiasme behouden blijft. Om dat te bereiken is het zaak dat de gemeente en aanbieders op het terrein van wonen welzijn en zorg, zich zo spoedig mogelijk uitspreken over het product en de voorgestelde acties. Immers, elke deelnemer is benieuwd wat er nu gaat gebeuren. Verder is het van belang om - nadat de gemeenteraad van Cuijk de dorpsraad, de visiegroep en de dorpsbewoners zich hebben uitgesproken over de te ondernemen acties - binnen de gemeente een ambtelijk coördinator aan te wijzen die de uitvoering van de acties gaat coördineren. Deze coördinator zal als verbindingsschakel kunnen functioneren tussen de gemeentelijke organisatie en de dorpsgemeenschap. Van belang is dat deze coördinator zowel binnen de gemeentelijke organisatie als bij de dorpsgemeenschap kan rekenen op voldoende draagvlak en mandaat. Maar de bal ligt niet alleen bij de gemeente en de aanbieders van wonen, zorg en welzijn. Er zal moeten worden nagedacht over een organisatievorm, waardoor inwoners van Sint Agatha betrokken blijven bij de uitvoering van de acties uit dit dorpsontwikkelingsplan. Een mogelijkheid is om de visiegroep, die aan de basis heeft gestaan van de contouren van het dorpsontwikkelingsplan de komende periode actief te blijven betrekken bij actieplannen. Op die manier kan de relatie tussen uitvoering en dorp(sbewoners) worden behouden. De visiegroep kan dan gedurende de uitvoering van het plan van aanpak regelmatig bijeenkomen om de stand van zaken te bespreken. Op gezette tijden moeten ook de inwoners van Sint Agatha worden geïnformeerd. De dorpskrant blijkt hiervoor een uitstekend medium, maar ook bijeenkomsten over het verdere plan van aanpak zullen noodzakelijk blijken om de dorpsgemeenschap betrokken te houden. Het PON stelt voor om, nadat de gemeenteraad en het college van B&W zich hebben uitgesproken over deze rapportage en nadat duidelijk is geworden hoe de uitvoering van de acties de komende tijd ter hand wordt genomen, een informatiebijeenkomst te beleggen voor de Sint Agathase bevolking. Dan kunnen de resultaten van de discussies over Sint Agatha in beeld worden gepresenteerd en kan tevens worden toegelicht wat er verder gaat gebeuren.

48


Bovendien stellen we voor om de belangrijkste uitkomsten van de discussies die ten grondslag lagen aan het rapport Sint Agatha in beeld en het standpunt van de gemeenteraad en de aanbieders daarover, weer te geven in een aantrekkelijk vormgegeven informatiebulletin (special), dat bedoeld is voor alle inwoners van Sint Agatha. Op die manier wordt iedereen die dat wil op de hoogte gebracht van de resultaten en over wat er verder mee gaat gebeuren.


49

50


Bijlage 1: Tekst convenant voor het project Dorpsontwikkelingsplan Sint Agatha Inleiding Bij de ontwikkeling van het dorpsontwikkelingsplan worden zoveel mogelijk inwoners uitgenodigd om mee te denken en te praten over de huidige en toekomstige leefbaarheid in Sint Agatha. Een dorpsontwikkelingsplan (dop) kijkt zo’n tien jaar vooruit en geeft antwoord op de vraag hoe de inwoners het leven in hun dorp beoordelen en vinden dat hun dorp zich zou moeten ontwikkelen. Een dop doet tevens voorstellen voor acties die de leefbaarheid van het dorp bevorderen. Een dop richt zich op de leefbaarheid van het dorp. Algemeen wordt onderkend dat leefbaarheid op het platteland bepaald wordt door de volgende aspecten: sociaal klimaat, wonen, voorzieningen, verkeer en bereikbaarheid, werken en de relatie tussen burger en overheid. Daarmee heeft een dop een integraal karakter: het omvat zowel fysieke (ruimtelijke) als economische en sociale aspecten. Bij het analyseren van de leefbaarheid zijn niet alleen de objectieve, meetbare gegevens van belang, maar ook de subjectieve kant, namelijk de beleving van de leefbaarheid door de bewoners.

Inhoud afspraken De volgende onderdelen zijn hierbij belangrijk: 1 Betrokken partijen 2 Structuur van werken 3 Stappen in het proces 4 Tijdsplanning 5 Rapportage 6 Invoeringsafspraken 1 Betrokken partijen: a) De gemeente Cuijk b) De dorpsraad Sint Agatha c) De Stichting Samenlevings Opbouw Cuijk d) Het PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in NoordBrabant (afspraken reeds vastgelegd op basis van offerte) De gemeente ondersteunt het project: a) Met beleidsmatige ondersteuning vanuit de dienst Welzijn, sector Maatschappelijke Dienstverlening. b) Door het beschikbaar stellen van faciliteiten in de vorm praktische ondersteuning, zoals versturen brieven, vergaderfaciliteiten en kopieerwerk. c) Met medewerking van verschillende gemeentelijke diensten voor het verzamelen en beschikbaar stellen van kwantitatieve gegevens over Sint Agatha. d) Met PR, participeren in de redactie van een nieuwsbulletin (gericht op alle inwoners in Sint Agatha). e) Met financiën.


51

De Stichting Samenlevings Opbouw Cuijk ondersteunt het project: a) Met het beschikbaar stellen van agogische formatie voor de hulp bij de organisatie van bewonersbijeenkomsten en jongerenpanels. b) Met het participeren in de lokale projectgroep. c) Met PR, participeren in de redactie van een nieuwsbulletin (gericht op alle inwoners van Sint Agatha). De dorpsraad ondersteunt het project: a) Met het zich verbinden aan de aanpak van het dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha. b) Met medewerking bij de organisatie van bewonersbijeenkomsten. c) Met het participeren in de lokale projectgroep. d) Met PR, participeren in de redactie van een nieuwsbulletin (gericht op alle inwoners van Sint Agatha). 2 Structuur van werken: Er wordt een projectgroep ingesteld die verantwoordelijk is voor de voortgang van de aanpak van het dorpsontwikkelingsplan. De projectgroep neemt de aansturing van het project voor haar rekening, bereidt de besluitvorming voor en heeft de leiding over de dagelijkse gang van zaken. Zij ontvangt de rapportages en beleidsaanbevelingen die aan de hand van kwantitatieve en kwalitatieve gegevens. Projectgroep: De projectgroep bestaat uit afgevaardigden van partijen genoemd onder B, 1 a t/m d. Deze zal staan onder voorzitterschap van Ton van der Zanden, beleidsmedewerker Maatschappelijke zaken van de gemeente Cuijk. De Projectgroep is: - Eindverantwoordelijk voor het formeel starten van het project Dorpsontwikkelingsplan, de voortgang en de afronding daarvan. - Verantwoordelijk voor tussentijds bijsturen van het project. - Aanspreekpunt voor een ieder die betrokken is bij het project. - Verantwoordelijk voor de vaststelling van het eindrapport, dat op basis van de rapportages van de werkgroepen zal worden opgesteld en de vaststelling van de actiepunten. - De projectgroep werkt binnen de op te stellen begroting. - Tenslotte sluit de projectgroep formeel de nazorgfase af. De projectgroep komt 4 à 5 maal bij elkaar en voorts als dit door de projectgroep of een van de leden van de projectgroep noodzakelijk. PR: Zowel in algemene zin als per werkgroep wordt maximale PR gezocht. Het is van belang om te laten zien aan de gemeenschap hoe men in Sint Agatha bezig is om oplossingen te vinden voor hun vragen. Daarvoor zal contact worden gezocht met de media. Speciaal aandacht ook voor de huis- aan huisbladen en het informatieblad van de dorpsraad.

52


3 Stappen in het proces: 3.1 Samenstelling projectgroep (is geschied) 3.2 Opstelling van een convenant met detaillering van de gewenste werkgroepen en onderwerpen 3.3 Informatie aan de bevolking en aan de leden van de deelnemende organisaties 3.4 Ondertekening convenant 3.5 Startbijeenkomst 3.6 Verzamelen feitelijke gegevens door ambtelijke functionarissen, leden dorpsraad, PON en SSO 3.7 Samenstelling rapport feitelijke informatie door PON 3.8 Organisatie eerste bewonersbijeenkomst met presentatie feitelijke gegevens, en genereren subjectieve gegevens 3.9 Analyseren subjectieve gegevens en relateren aan feitelijke informatie 3.10 Organisatie tweede bewonersavond met presentatie analyse en discussie over bevindingen eerste bewonersavond; 3.11 Rapportage voorzien van aanbevelingen en actieprogramma; 3.12 Presentatie en vaststelling rapportage door College B&W 3.13 Inhoudelijke behandeling rapportage in raadscommissie; 3.14 Nazorgfase. Alle losse eindjes die nog tevoorschijn komen moeten worden opgeschreven en daarmee moet rapportage worden aangevuld. Daarna moet worden beslist hoe de implementatie wordt begeleid. 4 Tijdsplanning: Het project kent een opstartfase in het najaar van 2004. De feitelijke startbijeenkomst zal in januari plaatsvinden. Voor de zomervakantie in 2005 is het rapport Dorpsontwikkelingsplan behandeld door de raad. 5 Rapportage: In de rapportage moet minimaal een eindoordeel zichtbaar worden over de gekozen thema’s. Hoe denken de inwoners zelf over de toekomst van Sint Agatha en hoe is hun betrokkenheid daarbij. Om het effect van de rapportage te vergroten is in- en externe communicatie erg belangrijk. Bij de uitvoering zal daar van meet af aan aandacht voor moeten zijn. Er wordt gewerkt met een nieuwsbulletin voor Sint Agatha. De deelnemers aan de projectgroep vormen hiervoor de redactie. 6 Invoeringsafspraken: De rapportage zal worden gebruikt bij het ontwikkelen van beleid op de diverse deelterreinen door zowel de gemeente als de instellingen en kan informatie opleveren voor het concreet verhelpen van knelpunten. Knelpunten moeten zowel op de schaal van het dorp, de gemeente, als op niveau van de instellingen worden aangepakt. Daarbij gaat het om toekomstig beleid, zowel op korte als op lange termijn.


53

Convenant De onderstaande organisaties verklaren door ondertekening van dit convenant dat zij de doelstellingen hierin vermeld van harte onderschrijven en de nodige inspanningen zullen leveren om het Dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha te laten slagen. Zij zullen zich inzetten om gedurende de looptijd van het project, maar ook daarna bij de realisering hun inbreng te leveren. Namens de organisaties: Gemeente Cuijk

54

Dorpsraad Sint Agatha

Stichting Samenlevings Opbouw Cuijk


Bijlage 2: Schetsen gebied Odendaal ten noorden van plan Kepser De volgende schetsen zijn gemaakt in opdracht van de familie Odendaal. Het gaat hier om varianten voor mogelijke bebouwing van hun privé-terrein. In het gemeentelijk ontwerp voor het Kepserterrein is dit gebied buiten beschouwing gelaten. Wel kan dit terrein aansluiten op de nieuwe weg van de Liesmortel naar de Kloosterlaan.

Variant 1: Op privé-terrein Odendaal vijf percelen waarbij perceel 1 en 2 bedoeld zijn voor de vrije sector en perceel 3, 4 en 5 bestemd zijn voor starterswoningen.

Variant 2: Op privé-terrein met drie kavels op terrein Odendaal


55

Sint Agatha in beeld. Een dorpsontwikkelingsplan voor Sint Agatha

Recommend Documents