DO 24.09.2015 I.S.M. GENT FESTIVAL VAN VL A ANDEREN
DO 17.09.15
Siesta Musicale: Bojan Cicic
(barokviool solo)
DI 22.09.15
Tetzlaff Quartet (strijkkwartet)
Siesta Musicale: Spark, the classical band
Bojan Cicic © Rudy Carlier
Op donderdag 17 september 2015 speelde barokviolist Bojan Cicic het eerste Siesta Musicale i.s.m. Gent Festival van Vlaanderen. Rudy Carlier, een van de huisfotografen van de Handelsbeurs en Gent Festival van Vlaanderen, legde het concert vast op de gevoelige plaat. Bekijk de volledige fotoreportage op www.handelsbeurs.be.
Programma 12:30 Start concert 13:30 Einde
D. KOSCHITZKI (1978)
Awakening (2015)
R. SAKAMOTO (1952)
Rain (1987)
C. MEIJERING (1954)
Candybox (2009 / rev. 2013) K. INCE (1960)
Gondola Song (uit ‘Songs In Other Words’, 2014) C. MEIJERING (1954)
Beyoncé (2012)
G. MÅNSSON (1967)
Kubb Funk (2006)
J. MOTSCHMANN (1978)
Echoing Voices (2011)
G.PH. TELEMANN (1681-1767)
Concerto in e: Presto P. PEJTSIK (1968)
Stonehenge (2002) K. BUNCH (1973)
Alpha Dog (2011)
Lively - Interlude - Fast
J. MOTSCHMANN (1978)
Encore (2014)
Een sprong in het diepe
/ Pieter Van den Brande
Genres en hokjes, dat is alleen van belang voor de rekken bij Fnac. En dat is wat Spark er ook van denkt. Als je een kamermuziekensemble bent met een popattitude en met een repertoire dat loopt van Telemann over Schumann tot Motschmann, ben je best niet te kneuterig wat stijl betreft. Met de overtuiging dat klassieke muziek ook plezant mag zijn, stormen de Sparks door de concertzaal, blokfluiten in de aanslag.
door een woedende menigte muziekpuristen. Deze verkrampte houding tegenover de partituur is moeilijk uit te roeien. Veel klassieke conservatoria leveren muzikanten af die in constante angst leven om af te wijken van wat er op het blad staat. Dat is immers fout. Meer nog, ze zijn niet in staat iets muzikaals te produceren als er geen vel papier vol noten voor hun neus staat. Wie met opzet afwijkt van de partituur, wordt niet ernstig genomen – en hey, het is wel ernstige muziek, hoor.
De fun, de hits
De dictatuur van de partituur
1832, een salonconcert in Parijs. Frédéric Chopin drinkt zijn glas cognac leeg en nestelt zich achter het klavier. Hij strekt de vingers en tovert de parelende melodieën tevoorschijn die op dat moment in zijn hoofd ronddwalen. De ene keer vertrekt hij van een eigen thema, dan weer varieert hij op een lied van tijdgenoot Schumann of op een Pools volkswijsje. Hij improviseert, want daar is hij goed in.
Er was een tijd dat de partituur heilig was. De noten die er staan waren juist, en alles wat daarvan afweek kon je zonder pardon als een fout categoriseren. Een lyrische uitweiding of een virtuoze omspeling kon nog door de band, maar o wee als je een extra thema verzon of uit eigen initiatief een melodie reharmoniseerde. In het beste geval werd wenkbrouwengefrons jouw deel; in het slechtste geval werd je onder boegeroep met pek en veren besmeurd en van het podium gedragen
In de eerste helft van de 20ste eeuw is de improvisatie bijna volledig verdwenen uit de klassieke muziek. Dat heeft misschien te maken met de opkomst van opnametechnieken, waardoor een bepaalde uitvoering de norm wordt en alles wat daarvan afwijkt ‘fout’ is. Dat de lat wel erg hoog gelegd wordt door een aantal buitengewoon geniale muzikanten, helpt ook niet echt. Zoals cellist Matthew Barley stelt, gaat de angst om een fout te spelen de zin voor avontuur overheersen. Dat
is waar het misloopt in de klassieke muziek: ‘it puts fear before fun’. Vanaf 1950 krijgen de uitvoerders stilaan weer meer vrijheid. Vage notatiemanieren (denk maar aan John Cage met zijn grafische partituren) en de oprichting van ensembles die zich meer op improvisatie richten, geven een frisse impuls, zowel in de kamermuziek als in muziek voor grotere bezettingen. Het is in die geest dat Spark te werk gaat. Het kwintet plukt een paar welluidende ideeën uit het beschikbare repertoire – hits van Vivaldi, Chopin, Telemann en Schumann – en schudt ze duchtig door elkaar in een nieuwe, hedendaagse cocktail. Uiteraard met de nodige dosis fun: muziek maken blijft tenslotte spelen. Dat ze daarbij kiezen voor het formaat en de formules van de popsong, hoeft niet te verbazen. Een beetje ruimdenkend muzikant absorbeert alle muziek die op zijn pad komt. Als je opgroeit met popliedjes en je kan dezelfde drive overbrengen in je kamermuziek, waarom zou je dat dan niet doen? Als je het Venetiaanse gondellied van Mendelssohn op een melodica kan spelen, waarom zou je dat dan laten?
Glitter & glamour Van een beetje show is Spark ook niet vies. Maar dat is niet zo gek. Neem bijvoorbeeld Antonio Vivaldi. Hoewel nu vooral bekend als componist, is hij in zijn tijd ook een uitstekend violist, die indrukwekkende cadenza’s en fantasieën improviseert. De Duitse architect Johann Friedrich Armand von Uffenbach ziet hem spelen en is naar eigen zeggen geschokt. Hij beweert in zijn geschriften dat ‘het onmogelijk is dat zoiets gespeeld is, of gespeeld kan worden’. En waarom zou Vivaldi niet – net als de Sparks – in hippe showkledij op het podium gestaan hebben? Hij was tenslotte een Italiaan…
Hoewel Spark duidelijk inzet op catchy melodieën, schuwen ze ook de avant-garde niet. Ze omringen zich daarvoor met componisten die op dezelfde golflengte zitten. De Nederlander Chiel Meijering bijvoorbeeld, die een enorm uitgebreid en gevarieerd oeuvre bij elkaar gepend heeft. Hij koppelt een voorliefde voor humoristische titels – ‘2 eieren, 1 zuurstok en wat spinrag’, ‘Trekhaak’, ‘Een paard met vijf poten’ – aan een gezonde afkeer voor al te serieus werk. Voor het meer volkse repertoire, dat ze aanboren in hun nieuwe album Wild Territories, gaat Spark te rade bij muzikanten als Göran Månsson, een Zweedse fluitist die schrijft in de stijl van de traditionele Scandinavische folk. Of ze laten zich op sleeptouw nemen door Kenji Bunch, die lokale Amerikaanse kunstvormen combineert met klassieke technieken. Zelf noemt hij dat ‘New American Music’ – tja, het kind moet een naam hebben. Deze getalenteerde altviolist is tevens een erg gewaardeerd bluegrassfiddler en arrangeur voor folk-, jazz- en rockbands, en heeft een eigen ensemble waarmee hij erg ritmische powerjazz speelt. Niet voor één gat te vangen dus. Gelukkig blijven pek en veren tegenwoordig op stal wanneer je beslist om een melodie van Telemann te herwerken in de stijl van Philip Glass. En zolang kamermuzikanten met open oren en kritische geest het oude en het nieuwe repertoire tot leven brengen, hoeft het einde van de dictatuur van de partituur niet te leiden tot de dictatuur van het entertainment.
Pieter Van den Brande is musicoloog en milieuwetenschapper. Hij schrijft verhalen, toneel en minder fictieve teksten.
Biografie
Spark ontstond in 2007 en is momenteel big business in de wereld van de internationale kamermuziek. Ze slaan een brug tussen traditie en vernieuwing: verfijnde klassieke muziek uit het hoofd spelend als was het een popgroep of jazzband. De vijf musici combineren met eenzelfde gemak klassieke meesters met eigentijdse avant-garde, minimal music of filmmuziek. In 2011 ontving Spark voor hun eerste album Downtown Illusions een Duitse ECHO Klassik in de categorie ‘Klassiek zonder grenzen’.
Ensemble Spark Andrea Ritter | blokfluit, electronica Daniel Koschitzki | blokfluit, melodica Stefan Glaus | (alt)viool Victor Plumettaz | cello Julia Okruashvili | piano
Eind 2012 volgde Folk Tunes, nu uitgebracht door Deutsche Grammophon. De Sparks blijven onconventioneel en zijn absoluut niet te vangen in één bepaalde stijl. Ze tourden in Europa, Azië en de V.S. en stonden op podia als Konzerthaus Berlin, Kölner Philharmonie, Alte Oper Frankfurt, Wiener Musikverein, Concertgebouw Amsterdam, London’s Barbican Centre, the National Concert Hall of Taipei, the Shanghai Oriental Art Center en La Folle Journée in Nantes.
Z A 0 3.1 0.15
Kraakpand met o.a. Christian Mendoza & Heleen Van Haegenborgh 4 bands, 4 genres W O 1 4 .1 0.15
Fauré Quartett (pianokwartet) Van genese tot apotheose Mozart, Fauré, Brahms ZO 1 8.1 0.15
Binnenkort in de Handelsbeurs Bevallig blokfluitkwintet met een arsenaal aan instrumenten. Ze spelen een portie Bach, Guerrero en Reger, inclusief aperitief.
Blijf je graag op de hoogte?
Tickets & abonnementen www.handelsbeurs.be 09 265 91 65
W O 2 1.1 0.15
Ensemble Nevermind Met Jean Rondeau op klavecimbel Telemann, Bach V R 2 3.1 0.15
Carolin Widmann (viool), MarieElisabeth Hecker (cello) & Martin Helmchen (piano) Democratie in het adellijk salon Schubert, Brahms, Beethoven Z A 2 4.1 0.15
Matan Porat (piano) Onstuimigheid troef Schumann, Ives D I 2 7.1 0.15
Luka Bloom Ierse bard met nieuw werk pop / rock
Handelsbeurs Concertzaal is een initiatief van Noordstarfonds vzw, culturele stichting van Baloise Insurance.
vormgeving Pascal Van Hoorebeke / v.u. Stefaan D’haeze © Handelsbeurs Concertzaal, Kouter 29, 9000 Gent
@Handelsbeurs #handelsbeurs Schrijf je in op de nieuwsbrief via www.handelsbeurs.be
Foyer Matinee: Seldom Sene (blokfluitkwintet) Aperitiefconcert met meer dan 50 instrumenten Guerrero, Cabezón, Bach, Reger
