September 2015 | jaargang 24 | nummer 09
Startzondag
musical Mozes Expositie Werkman workshops en lezingen
[ In deze oriëntatie ]
[ Kerkdiensten ]
Protestantse Gemeente 4 Rooster 7 Algemeen nieuws 12 Lutherse Gemeente 10 Brood voor het hart 13
Zondag Zuiderkerk Lutherse kerk Zondag Zuiderkerk Lutherse kerk
Zondag Zuiderkerk Lutherse kerk Zondag Zuiderkerk
Lutherse kerk Zondag Zuiderkerk Lutherse kerk Zondag Zuiderkerk
Cover: glas-in-lood-schildering van Mozes met de brandende braambos. Zie musical, pagina 9
17.00 uur Lutherse kerk
[ meditatie ]
30 augustus, 14e zondag na Pinksteren ds. J. Borst collecte: kerk eigen eredienst en kerkmuziek mw. A. Slueter 6 september, 15e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds. J. Borst, m.m.v. het kleinkoor collecte: missionair werk en kerkgroei ds. J. de Ruiter, Gemeenteochtend 2e collecte: missionair werk Na de dienst koffie drinken 13 september, 16e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds. H.G. Haandrikman, afscheid en bevestiging van ambtsdragers, collecte: jeugdwerk prot. kerk ds. Chr. Pumplun 2e collecte bestemd voor Zimbabwe 20 september, startzondag, 17e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds. J. Borst/ds. H.G. Haandrikman collecte: vredesweek, korte viering met aansluitend musical Mozes door theatergroep Sowieso, gemeentemaaltijd met soep en brood Startzondag in de Zuiderkerk 27 september, 18e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds. H.G. Haandrikman, collecte: jaarproject diaconie, dienst van Schrift en Tafel ds. J. Borst 2e collecte Stichting Kalyani 4 oktober, 19e zondag na Pinksteren 10.00 uur ds. J. Borst (Israëlzondag) voor de kinderen: Schatgraversproject collecte: kerk en Israël Evensong door de Martinus Cantorij Ds. J. de Ruiter Een dienst met en voor dieren 2e collecte bestemd voor kerk & Israel Na de dienst koffie drinken
Selfie Onlangs heb ik een rouwdienst bijgewoond, waarbij ik onder de indruk was van de sprekers, zowel predikant als familieleden. Er waren twee familieleden, die kort en krachtig vertelden over de overledene. Zij spraken helder en met respect. En het ging over de overledene, niet over de spreker zelf. Het gebeurt niet in alle uitvaarten, maar het komt voor dat sprekers (lange) verhalen houden die eigenlijk meer over henzelf gaan dan over de overledene. Een soort van selfies eigenlijk. Voor wie het fenomeen niet kent: een selfie is een foto die je maakt, meestal met je mobiele telefoon, van jezelf en iemand/iets anders. Vervolgens zet je deze selfie op facebook om te laten zien wie je ontmoet hebt of waar je bent geweest. Als je deze weken in Amsterdam loopt, struikel je over de mensen die stil staan om een selfie te maken van zichzelf voor het Rijksmuseum, voor een coffeeshop, op het Leidseplein en noem maar op. Selfies zijn erg leuk - het is natuurlijk geweldig als je een foto kunt maken van jezelf met een beroemdheid bijvoorbeeld. Je hoeft niet iemand anders te vragen een foto van jullie twee te maken. In een oogwenk is de foto gemaakt zonder dat je daarbij anderen lastig valt. Aan de andere kant ontneemt het je de tijd en de ruimte om echt aandacht aan de ander of aan je omgeving te geven. Je bent meer bezig met hoe je een goede foto/selfie kunt maken dan met wat je nu eigenlijk ziet. Ook moet ik nog wel eens denken aan Hekking, een typetje van Kees van Kooten. Hekking is de wethouder van het fictieve Juinen en iedere keer als de burgemeester (Wim de Bie) voor de camera iets wil zeggen, schuift hij zichzelf in beeld en drukt de burgemeester weg. Soms vraag ik me af, of de selfie niet verder in onze maatschappij en in ons bewustzijn opgedrongen is dan alleen bij foto’s. Vraag ik me af, of we niet voortdurend bezig zijn naar onszelf te kijken in relatie tot de ander of het andere in plaats van echt te kijken naar die ander/Ander. Dan bekruipt me toch het gevoel dat - hoezeer de kerk ook verloren heeft aan relevantie voor veel mensen - ik blij ben dat de kerk er is: een groep mensen die zich verdiept in de ander (de medemens) en de Ander met een hoofdletter (God). Ben ik blij dat wij schatplichtig zijn aan de Joodse traditie, die denkers voortgebracht heeft als Emmanuel Levinas, die ons onder meer duidelijk heeft gemaakt dat ieder mens beelddrager is van God. Dat in de ander altijd weer de Ander met een hoofdletter weerspiegeld wordt en we daarom nooit voorbij mogen gaan aan het beroep dat het gezicht van de ander op ons doet. Of dat nu onze buren zijn, mede-kerkleden of de vluchteling die we op het nieuws zien. Aan de andere kant moet ik ook niet te negatief over de selfies en de makers daarvan doen. Ik zag ook een keer dat iemand door het maken van de selfie achter zich iemand zag die struikelde en viel. Hij draaide zich direct om om te zien hoe het met de ander was ... Toch was ik blij met de sprekers onlangs in de uitvaart, die helemaal gericht waren op de ander in dit geval de overledene. Verhalen waardoor je op adem komt en de Adem van de Geest door de dienst voelde waaien. Moge het nieuwe seizoen een tijd worden waarin we die Adem over ons heen voelen gaan. FU*CPPGMG$QTUV
&KGPUVIGOKUV!#NNGMGTMFKGPUVGP\ĎPVGDGNWKUVGTGPXKCYYYMGTMQOTQGRPN 2
oriëntatie september
september oriëntatie
3
[ Uit de Protestantse Gemeente ] In memoriam Aaltje Overweel-van der Veen * 11 april 1926 Mevr. Overweel werd geboren in Augustinusga in Friesland. † 26 juli 2015 Na de oorlog kwam zij, zoals zoveel jongens en meisjes, vanuit Friesland naar Noord-Holland. Zij heeft intern bij een familie gewerkt (lange dagen tegen een gering loon) en in het ziekenhuis, dat toen nog in Enkhuizen was. In de kerk ontmoette zij Cees Overweel en zij trouwden. Het was in die tijd moeilijk om woonruimte te vinden, maar Cees Overweel was niet voor één gat te vangen: hij kocht een treinwagon, die hij aan het Waaigat mocht stallen. Drie van de vijf kinderen zijn er geboren. Via de Parklaan kwamen zij uiteindelijk aan het Westeinde, waar de schuur omgebouwd werd tot palingrokerij. Mevr. Overweel hield van de reuring. Het huishouden had niet haar grote liefde; ze was net zo lief bezig in het bedrijf. Ze was heel zorgzaam en leefde vanuit het adagium: acht de ander uitnemender dan jezelf. Dat maakte haar ook nog wel eens wat besluiteloos: de mening van anderen was belangrijker dan die van haarzelf. De laatste jaren verbleef zij in het Sint Nicolaas. Ze zag erg tegen de verhuizing op, maar ontdekte al snel de voordelen van het verblijf aldaar: meer mensen om haar heen en meer reuring. Ze heeft zich er thuis gevoeld. Langzamerhand ging zij zowel geestelijk als lichamelijk achteruit en op zondag 26 juli is zij overleden. We hebben afscheid van haar genomen in de Zuiderkerk, met woorden uit Filippenzen 2.
In memoriam Tineke Gutter-Bosman * 1 oktober 1943 Twee uur na haar geboorte werd zij liefdevol opgenomen in het † 28 juli 2015 gezin van Fam. Bosman- Edelenbosch. Daar heeft ze een mooie jeugd gehad. Ze was een vrolijke kleuter. Haar lach en het opgeruimde karakter heeft ze ondanks alle pijn en moeite haar verdere leven behouden. Ze trouwde op 2 december 1965 met Jan Gutter. Hun 50ste huwelijksfeest hebben ze bij voorbaat de zondag voor Tineke haar overlijden gevierd samen met hun twee kinderen, Robert Jan en Jacqueline. Het was een waardevolle dag. Er was heel veel liefde in het gezin. Jan, die al die moeilijke jaren voor Tineke klaar stond, evenals de kinderen voor hun moeder. Tineke was een dankbare vrouw. Door haar opgeruimdheid lachte ze door de pijn heen. Na iedere ziekenhuis opname (wel dertien keer) schreef ze een gedicht voor het kerkblad om de gemeente te bedanken. Zeven jaar durfde ze door haar straatvrees niet naar buiten. Ondanks haar voortdurende angst dacht ze altijd aan de ander. Maar man en kinderen gingen voor. Hun trouwtekst was: “Wees getrouw tot in de dood en Ik zal u geven de kroon des levens”. Deze tekst uit Openbaringen 2: 10b stond centraal in de dankdienst, evenals Jesaja 41: 10 “Wees niet bang, want Ik ben met je, Ik ben je God”. Moge God Jan en de kinderen troost en kracht geven om door te gaan zonder hun Tineke.
FU*CPPGMG$QTUV
Meeleven Van verschillende gemeenteleden hebben we de afgelopen tijd gehoord, dat zij te maken hebben gehad met overlijden in de familiekring. We wensen een ieder sterkte om met een lege plaats verder te moeten. Bedankjes Na de ingrijpende operatie die ik eerder dit jaar heb moeten ondergaan, heb ik de draad weer redelijk op kunnen pakken. Heel veel dank aan allen die me op allerlei manieren hebben laten weten dat ze aan me
4
oriëntatie september
denken en met me meeleven. Dat heeft me heel goed gedaan. &JT-#RRGN Mijn hartelijke dank voor de bloemen die ik vanuit de kerk mocht ontvangen. Ook dank voor alle bezoekjes, telefoontjes, kaartjes en andere reacties die ik vanuit de gemeente mocht ontvangen. Dankzij de geplaatste pacemaker ben ik tot nu toe vrij van mijn klachten. 'GPJCTVGNĎMGITQGV ,CPXCP8NKGV Vriendelijk bedankt voor het mooie bloemstukje dat ik mocht ontvangen van uit de kerk,
6KPGFG8NKGIGT
nadat ik daar onwel geworden was. Heel veel medeleven heb ik gekregen in de vorm van kaarten, mails, telefoontjes en bloemen. Hartverwarmend! Bij deze wil ik dan ook iedereen bedanken. )TQGVLGU6KP[ 8GGPUVTC Hartelijk dank voor het bloemstukje uit de kerk voor ons 60 jarig huwelijk en de bloemen en bezoek van de kerkelijk bezoekster. (CO8CPFGP$GTI, Piet Smitstraat 96 Het is bijzonder om nu een keer als ontvangend gemeentelid u te mogen bedanken - voor de
bloemen uit de kerk, de kaarten en andere blijken van belangstelling. Allen hartelijk dank. De operatie aan mijn voet is goed verlopen. Ik hoop binnenkort weer geheel mobiel te zijn. FU*CPPGMG$QTUV Geboren “Opnieuw zo’n groot wonder, zo lief en zo klein. Opnieuw dat heerlijke gevoel van blij, trots en heel gelukkig zijn!” Deze tekst sierde het geboortekaartje van .QVVG,QNĎP, geboren op 18 juni jl. We wensen haar ouders Wendy Hensbergen
en Nico Kieft, en zusje Yara van harte geluk! Hun adres is Meeuwenlaan 53.
plaats om 14.15 uur in de Zuiderkerk. Namens Eva en Jurgen: van harte welkom!
Een zelfde vreugde viel Ferry en Irene Boon-Sijtsma, Spijtbroeksburgwal 9, ten deel. Op 9 augustus werd hun zoon >M/CTVGP geboren. We wensen ook hen en broertje Jarne van harte geluk!
Overleden Op 8 augustus jl. is overleden JCEQD#NDGTVXCP&QMMWO in de leeftijd van 85 jaar. Hij woonde Noorderland 6. De begrafenis heeft vanuit Pro Rege plaatsgevonden.
*WYGNĎM Op 4 september wordt het huwelijk voltrokken tussen ,WTIGP&GGPGP'XC.CPIGFĎM. De kerkelijke inzegening vindt
Op 14 augustus is overleden /CCTVLG5EJTGWFGT in de leeftijd van 83 jaar. Mevr. Schreuder woonde in het Sint Nicolaas, Doelenstraat 2. september oriëntatie
5
[ Uit de Protestantse Gemeente ] In memoriam Grada van Weelden * 24 mei 1925 Grada van Weelden werd geboren in Enkhuizen. Vanaf haar † 8 augustus 2015 tweede levensjaar tot ongeveer een half jaar geleden woonde ze in “haar” huis aan de Noorderweg. Vanaf haar 15e jaar was ze thuis en heeft ze tot de dood van haar moeder in 1970 voor haar gezorgd. Ze deelde het huis met haar broer tot hij in 1990 stierf. Een aantal jaren werkte ze in het ziekenhuis in Enkhuizen. Dat was voor haar een gouden tijd. Ook in de kerk was ze actief. Vele vrouwen herinneren zich nog de geweldige tijd die ze hadden met haar als leidster van de meisjesclub. Ook in de Jonge Kerk en in de kerkenraad heeft ze haar steentje bijgedragen. Het is voor mij opvallend, dat wanneer ik mensen spreek over haar meteen de woorden gezellig, opgewekt, belangstellend, leuk en humor vallen. Opvallend, omdat ik haar alleen in haar laatste moeilijke tijd heb meegemaakt. Het overgrote deel van haar leven was ze vol aandacht voor anderen. Er gingen honderden kaarten de deur uit en ze ontving ook talloze terug. Ze heeft op latere leeftijd een tijd lang last gehad van zware depressiviteit. Wellicht dat het kort na elkaar overlijden van een aantal heel nabije mensen daarmee te maken heeft. Zo kwamen de laatste jaren steeds meer in het teken te staan van gemis en teleurstelling, onrust en angsten. Ze merkte het van zichzelf en benoemde het ook wel, maar ze had er geen grip op. Soms kwam er nog de oude humor en zelfrelativering doorheen maar ze voelde zich steeds meer ontheemd. En helemaal toen ze noodgedwongen naar Westerhof verhuisde. Ook het geloof, dat haar haar leven lang zo vergezelde stelde haar teleur. “De hemel is van koper, mijn gebeden kaatsen weer terug.” Ook daarin herkende ze misschien psalm 90: “Keer U tot ons, Heer – hoelang nog? Geef ons vreugde, vergoed de dagen dat u ons kwelde, de jaren dat wij ellende doorstonden.” In de laatste week was ze wat rustiger en keek ze weer anders uit haar ogen. Meer zoals vroeger en er was ook ruimte voor dankbaarheid. Zo is ze gestorven. Op 15 augustus namen we afscheid van deze bijzondere vrouw met woorden uit psalm 90. FU*GPM*CCPFTKMOCP
Moge de nagedachtenis aan al deze mensen ons tot zegen zijn en mogen de nabestaanden zijn in onze gebeden.
6
oriëntatie september
In memoriam Antje Mantel-Groot * 17 januari 1919 † 13 augustus 2015
Antje Mantel-Groot werd geboren in Eexta, thans Winschoten. Ze trouwde op 6 december 1945, met Jan Willem Mantel. Antje is naar de lagere school en vervolgens naar de huishoudschool gegaan. Daarna heeft ze een aantal jaren als dienstmeisje gewerkt. Na haar trouwen was ze huisvrouw en moeder. Ze naaide en breide veel en plukte zomers bloemen voor het zaad en verdiende daardoor een extraatje voor haar gezin. Zij en haar man kregen vier zonen. Ze heeft op diverse plekken in Enkhuizen gewoond. Na de dood van haar man is ze naar de Westerkerksteeg verhuisd. Sinds 2010 woonde ze in een aanleunwoning in Westerhof. Ze nam het leven zoals het kwam, klaagde niet en had geen grote wensen. Antje had veel regelmaat en structuur in haar leven, waaraan ze nog tot op hoge leeftijd vasthield en wat haar zeker bij de beginnende dementie houvast gaf. Ze was trots op haar kinderen. Het overlijden van haar twee oudste kinderen heeft haar een enorme klap gegeven. Ze hield van spelletjes doen. De laatste jaren namen haar krachten af, zeker toen ze een tia kreeg. Wonderwel is ze hiervan goed teruggekomen. De jaren daarna kreeg ze regelmatig (epileptische) aanvallen, toch veerde ze steeds weer op. Die laatste jaren genoot ze van het ogenblik: een mooie bloem, een heldere hemel met zon, een vogel die in de boom zat, een rondje in de rolstoel door Enkhuizen. Het geloof hoorde bij haar leven; het gaf haar de kracht tegenslagen te dragen. Haar krachten waren op en langzaam is zij uit het leven weggegleden. Op 19 augustus is zij vanuit de Zuiderkerk begraven. FU$9QNVGTU
Rooster verzorgingshuizen 8TĎFCI UGRVGODGTWWT St. Nicolaas pater P.J.M. Peelen sj Organist: mw. H. Wagter Overvest mw. C. Frederiks Organist: mevr. N. Kooiman-Vijn
8TĎFCI UGRVGODGTWWT St. Nicolaas mevr. B. Jonker-Voort Organist: dhr. P. Spoelstra Overvest dhr. B. de Jong Eigen muziek
7
[ Vanuit de Protestantse kerkenraad ] Activiteitenprogramma
Expositie Hendrik Werkman
Bij het volgend nummer van Oriëntatie zal het programma met activiteiten ingevoegd worden. We willen alvast een aantal activiteiten noemen, die in september plaats vinden:
De expositie Hendrik Werkman is verlengd tot eind oktober. Tot die tijd vinden daarom heen enkele activiteiten plaats.
$ĎDGNMTKPI9GUVGTJQH Iedere eerste woensdag van de maand is er Bijbelkring in Westerhof. De kring wordt afwisselend door ds. Haandrikman en ds. Borst geleid. De eerste keer is 2 september. Aanvang: 10.00 uur Iedereen, binnen en buiten Westerhof, is welkom. Basiscatechese De basiscatechese voor kinderen uit groep 7 en 8 van de basisschool zal dit jaar op dinsdag zijn, 1x per 14 dagen. We praten dan met elkaar over Bijbel, kerk en wat daar allemaal gebeurt. Eerste keer is op 8 september. 6KLFWWT 2NCCVU<WKFGTMGTMKPICPI PCCUVFGVQTGP $ĎDGNMTKPI)GPGUKU Vorig jaar zijn we met de Bijbelkring gestart met het boek Genesis. We zijn gekomen tot hoofdstuk 14. We vinden het wel zo boeiend, dat we er zeker nog een seizoen mee doorgaan. Wie de kring vorig jaar niet gevolgd heeft, kan evengoed dit jaar meedoen. Invoegen zal niet moeilijk zijn. De eerste keer zal zijn op dinsdag 8 september om 20.00 uur in de diakenkamer van de Zuiderkerk, ingang naast de toren.
8
oriëntatie september
1R\QPFCIUGRVGODGT is er een Workshop “Druksels” (zo noemde Hendrik Werkman zijn kunst). O.l.v. Gerda Wierda kunnen kinderen en volwassenen met verschillende druktechnieken (met handen en voeten, aardappelen, stempels en sjablonen) experimenteren. Plaats: Zuiderkerk; tijd: 15-17 uur; kosten: €7,50; opgave: Mariette Struik,
[email protected] of Yvonne Noorman,
[email protected]. Gesprekskring Beeldend $ĎDGNNG\GP Op woensdag 30 september start de gesprekskring rond het boek “Beeldend Bijbellezen”.
Theologische Leeskring Op 15 september gaat de Theologische Leeskring weer van start. We lezen het boek “Geduld met God” van de Tsjechische theoloog/filosoof/ psycholoog Tomas Hasik. Hasik is als een van de weinige hedendaagse schrijvers in staat daadwerkelijk een brug te slaan tussen geloof en scepsis, tussen christelijke zingeving en atheïstische levensoriëntatie. In dit boek neemt hij als uitgangspunt de twijfelende en zoekende figuur van Zacheüs, die liever schuchter van een afstand toekijkt dan dat hij enthousiast meedoet. Dit beeld gebruikt hij om een nieuwe verhouding uit te werken tussen gelovigen en niet-gelovigen waarmee hij buitenstaanders in hun zoeken en vragen heel nabij kan komen. Tomá Halík ontving voor dit boek de Europese prijs voor het beste theologische boek 2011. 2NCCVU<WKFGTMGTM 6KLFWWTQHWWT
De schrijver Bert Koetsier laat in dit boek zien hoe de verhalen in de Bijbel op een nieuwe, beeldende manier gelezen kunnen worden. Aan de hand van een aantal thema’s, zoals ‘de bron’ en ‘de wolk’, legt hij uit dat we op een eigentijdse manier in gesprek kunnen gaan over Bijbel en geloof, zodat niet verloren gaat wat er in de rijke traditie van het christelijke geloof ligt opgeslagen. “Als je naar Bijbelverhalen als beelden kijkt en vraagt wat je nu eigenlijk ziet, ga je er andere dingen in zien dan je er tot nu toe in zag. Het is meer open en minder dwingend dan dat je zegt dat je al weet wat het verhaal betekent. Je komt met elkaar in gesprek. En dat is toch wat we willen?” 2NCCVU<WKFGTMGTM 6KLFWWT
1RFKPUFCIUGRVGODGT houdt Henk Haandrikman een lezing over Martin Buber. Teksten van deze Joodse godsdienstfilosoof inspireerden Werkman in de oorlogsjaren tot zijn meest bekende druksels ‘Chassidische Legenden’. Buber zegt: je wordt pas helemaal jezelf als je je geheel toewendt naar God. Maar niet buiten deze wereld om. Dat kan alleen maar op de plek waar jij je leven leeft, waar je er helemaal bent, uit één stuk bent. In zijn bundel ‘De weg van de mens’ verwoordt Martin Buber het zo: Ieder moet zich op zichzelf bezinnen om zichzelf tot eenheid te brengen. Hij doet dat door verhalen te vertellen. Martin Buber heeft een eindeloze hoeveelheid chassidische verhalen verzameld waarin iemand een vraag stelt. Die vraag maakt een antwoord wakker en vaak weer een volgende vraag. De kunst is de verhalen zo te vertellen dat ze gebeuren.
Eens kwam de rebbe van Krakau de kamer in waar zijn zoon in diep gebed verzonken was. In de hoek stond een wieg met een huilend kind. De rebbe vroeg zijn zoon: hoor je niet dat dat kind ligt te huilen? De zoon zei: vader, ik was in God verzonken. Toen zei de rebbe: wie in God verzonken is, ziet zelfs de vlieg die op de muur kruipt. Bidden is om je heen kijken. Het gaat Buber om de dialoog, om een open ontmoeting waar je mens aan wordt, waardoor ik tot ik en jij tot jij wordt. Dat kan zijns inziens alleen als je iemand ook werkelijk binnenlaat, zonder vooroordeel. Dus als je bereid bent jezelf te bevragen. Daarover gaat zijn hoofdwerk ‘Ich und Du’. De dialoog speelt in al zijn werken. Buber leeft lange tijd in Israël en heeft vanaf het begin contacten met de Arabische bevolking. Omdat er geen toekomst is zonder dialoog en samenleven. Als hij in 1965 begraven wordt, zijn er drie Palestijnse studenten die bloemen op zijn graf leggen, als eerbetoon. 1RFQPFGTFCIQMVQDGT houdt Henc Valkema een lezing over de persoon en de artistieke ontwikkeling van Werkman, geïllustreerd met een overzicht van zijn werk in alle perioden.
Startzondag: musical Mozes Zondag 20 september is de startzondag. Deze zondag staan we stil bij de start van het nieuwe kerkelijk seizoen. Het wordt een speciale dienst: de musical Mozes wordt uitgevoerd door theatergroep Sowieso uit Hoorn. We beginnen met een (heel) korte dienst en zullen aansluitend kunnen genieten van de musical. We sluiten de ochtend af met soep en brood. We hopen dat, evenals een aantal jaren geleden, verschillende gemeenteleden een pan soep willen koken. Het was toen een groot succes; we hopen dat te evenaren. Opgave hiervoor kan op de intekenlijst achterin de kerk of bij ds. Hanneke Borst. Ook willen we een ieder vragen om zich op te geven voor de lunch, zodat we een beetje een idee hebben op hoeveel mensen we kunnen rekenen. Komt allen, jong en oud, genieten van de musical!
&GPMVWCCPFG XTĎYKNNKIGTUCXQPF QRUGRVGODGT KPFG<WKFGTMGTM! september oriëntatie
9
[ Uit de Lutherse gemeente ]
[ Algemeen nieuws ] Speciale dienst Het lijkt nu nog ontzettend ver weg, maar ik hoop dat u zondag 4 oktober in uw agenda wilt zetten. Zondag 4 oktober is het dierendag. Het gebeurt niet vaak, dat deze dag precies op zondag valt. Wij willen er dan ook een zeer speciale dierendienst van maken. Voor jong en oud. Dus houdt die datum vrij.
Over Luther gesproken… Net als in onze tijd, waren er in de tijd van Luther hele verschillende ideeën over hoe je de Bijbel kon, mocht of moest lezen. Tegelijkertijd werd er naar de theologie als wetenschap ook verschillend gekeken. Sommige wetenschappers vonden dat je God in de boeken moest zoeken door veel te studeren. Andere groepen vonden dat je juist ook via de menselijke ervaring op zoek moest gaan naar God.
Luther vond beide aspecten heel belangrijk. Altijd wanneer hij de Bijbel uitlegde, dan gebruikte hij aan de ene kant alle boeken en kennis die hij tot zijn beschikking had, maar aan de andere kant wist hij dat het ervaren van het Woord op een ander niveau gebeurt. Hard studeren was belangrijk, maar niet genoeg. De menselijke ervaring was net zo belangrijk. Studeren en de menselijke ervaring - die combinatie is essentieel, maar … daar gaat wat heel belangrijks aan vooraf. Voor Luther begint het allemaal bij het gebed. Hij zegt hierover in een brief: ..”Je moet dus niet vertrouwen op je eigen inspanning en inzicht, maar alleen bouwen op de inwerking van de Geest. Geloof me, ik heb het ervaren.” In de kerkdienst komen beide aspecten ook altijd aan bod en bidden wij altijd om de aanwezigheid van de Heilige Geest voordat wij de Bijbel openslaan.
&GMGTMGPTCCF
10
oriëntatie september
heeft en met plezier heengaat. Zij is nu bijna 14 jaar oud en vindt wakker worden ’s morgens wel eens een probleem. Edo is net 12 jaar oud geworden en gaat naar het eerste jaar van het RSG. Wij hebben een mooie zomer gehad en ik hoop dat uw zomer ook goed was, of u nu op reis was of thuis bleef. Ik ben inmiddels weer begonnen. Heeft u behoefte aan een bezoekje of weet u iemand in de gemeente die dat prettig zou vinden, laat het mij even weten. Iedereen die ziek is, of het moeilijk heeft veel sterkte en Gods kracht en zegen. FU,CPVKPCFG4WKVGT
Van Interactief naar het ondersteunen van één of meerdere projecten gedurende één of meerdere jaren. De Werkgroep ZWO van de Protestantse Gemeente van Enkhuizen was de afgelopen jaren verbonden aan twee projecten van Kerk in Actie Interactief (één in Bangladesh en één in Indonesië, informatie nu nog op de website). Vanaf begin 2015 bestaat Interactief echter niet meer. Het is nu zo, dat gemeenten één of meerdere projecten ondersteunen gedurende één of meer jaren of een Themajaar. Wij hebben als Werkgroep voor de eerste optie gekozen. $ĎDGNXGTURTGKFKPIKP%JKPC Samen met het NBG (Nederlands Bijbel Genootschap) zorgt
Kerk in Actie dat bijbelschoolstudenten en voorgangers op het platteland concordanties (hulpmiddelen/naslagwerken) en bijbelstudiemateriaal ontvangen. In China zijn de snelst groeiende kerken ter wereld. Nu al kent China meer dan 70 miljoen Protestantse christenen. Het is daarom belangrijk om voldoende voorgangers op te leiden. Daarnaast verspreidt het Bijbelgenootschap zondagschoolmateriaal voor kinderen, braillebijbels voor blinden en zijn er alfabetiseringsklassen voor laaggeletterden in de kerk. Voor dit werk is €125.000,nodig. Sinds 2014 ondersteunt de Werkgroep ZWO dit project. Er is echter nog heel veel geld nodig. Hieraan wil de ZWO graag deze en de komende jaren bijdragen.
FOTO KERKINACTIE.NL
Het is weer (bijna) voorbij, die mooie zomer zondere ervaring. En daarnaast de gebruikelijke diensten. Ik neem zelf altijd drie weken vrij in de zomer, omdat het dan een rustige periode is in de kerk en omdat mijn kinderen nog op school zitten. Wij zijn dit jaar naar Luxemburg geweest met de tent. Met een constante temperatuur van 30 graden is het leuk kamperen in dat prachtige land. En dan is de vakantie zo weer voorbij. Annika gaat nu voor het tweede jaar naar het speciaal onderwijs in Hoorn, de Stormvogel. Een hele leuke school, waar zij vorig jaar veel geleerd
Allereerst wil de Stichting u allen heel hartelijk bedanken voor de opbrengst van de diaconale collecte van 19 juli jl. We zijn er erg blij mee. Nog een goed bericht. We hebben deze week vernomen dat het heel goed gaat met ons project “de kleine Jonas”, waar 12 meisjes met een lichte beperking wonen. Graag willen we dan ook iedereen bedanken die ons hierbij heeft gesteund. De twee kleine ziekenhuizen die we jaren hebben geholpen, kunnen zich nu zelf redden. En ook met de school en kleuterschool gaat het goed. We zetten ons nu o.a. in voor het Psychisch Ziekenhuis in Botosani. Uiteraard vergeten we de erg arme gezinnen in deze omgeving niet. Bij ons laatste transport in april jl. zijn er goederen gebracht naar Bogdänesti waar 120 ouderen wonen, waarvan 40 patiënten bedlegerig. Dit was op dringend verzoek van onze contactper-
soon Liviu Auton. Dit was onze eerste keer daar. We hebben van de geestelijke van dit dorp een brief ontvangen met een smeekbede om hulp, in wat voor vorm ook, want er is behoefte aan alles. U kunt begrijpen dat dit nu ook op ons pad is gekomen. In oktober a.s. is ons laatste transport naar Roemenië. Maar we gaan door met de stichting Roemenië, alleen in een andere vorm. Namelijk door vooral financieel te helpen, om zo ter plekke goederen te kopen via onze betrouwbare contactpersoon daar. Een druppel op een gloeiende plaat? Misschien. Maar laat het dan een kleine geluksdruppel mogen zijn. Met vriendelijk groet, Stichting Hulp Roemenië Enkhuizen Miep Vonk en medewerkers Giro NL 51INGB0004229854
<918CPCHGKPFÅÅPPKGWYRTQLGEV$ĎDGNXGTURTGKFKPIKP%JKPC
FU,CPVKPCFG4WKVGT
In de kerk is de zomertijd altijd wat rustiger, vanwege de vakantie. Toch was er bij ons in de gemeente deze zomer genoeg te beleven. De samenwerking met de Doopsgezinde Gemeente verliep weer fijn, 23 augustus is het alweer de laatste LUMEN-dienst dit jaar. We hebben twee speciale diensten gehad, die geleid werden door leden van de kerkenraad. Dan zie je weer dat er heel wat verborgen talenten bovenkomen. Maikel en Anita, bedankt voor de inspirerende diensten. We hadden ook een alternatieve dienst met een leergesprek, dat was een bij-
Roemenië
+PHQTOCVKG De Werkgroep ZWO zorgt ervoor dat de gemeenteleden op de hoogte gehouden worden van de ontwikkelingen van dit project. Dat gebeurt bijvoorbeeld in een speciale kerkdienst, op de website en in het kerkblad Oriëntatie. U zult dan ook met enige regelmaat nieuwe informatie over bovenstaand project in Oriëntatie tegen komen. 0COGPUFG9GTMITQGR<91 5KOQPG2NWKUVGT september oriëntatie
11
[ Algemeen nieuws ] 'GPCXQPFOGV5[V\GFG8TKGUn
Projectkoor Advents Caroldienst In de vorige Oriëntatie hebt u kunnen lezen dat de Stiltevieringen in advent en 40 dagen-tijd in hun huidige vorm ophouden te bestaan. In plaats daarvan wordt een oecumenische adventsdienst gehouden met Carols op zaterdag 28 november a.s. Hiervoor wordt een projectkoor gevormd. Als u daarvoor belangstelling hebt, kunt u zich opgeven bij Hannie Wagter (tel. 312177, e-mail: hanniewillemien@ kpnmail.nl) of bij Marja Sweerts (e-mail:
[email protected]). Ook als u een instrument bespeelt, bent u van harte welkom! &GGGTUVGTGRGVKVKGKUQR FQPFGTFCIQMVQDGTQO WWTKPFG1WF -CVJQNKGMG-GTM $TGGFUVTCCV
Avonden over avondmaal/ eucharistie Wij spreken niet zo vaak over onze beleving van avondmaal of eucharistie. Terwijl dat toch de moeite waard is. En wat zijn eigenlijk de verschillen tussen avondmaal en eucharistie? Op 15 september en 1 oktober wil dr. Matthijs Ploeger, rector van het Oudkatholiek Seminarie hierover met ons van gedachten wisselen. Mattijs Ploeger is in 2008 gepromoveerd aan de Universiteit van Utrecht door de bekende hoogleraar Prof dr. Anton Houtepen. De titel van zijn dissertatie was Celebrating Church. Hij kent van huis uit de Protestantse traditie en heeft zelf zijn weg gevonden in de Oud-Katholieke kerk. 2NCCVU1WF-CVJQNKGMG -GTM$TGGFUVTCCV 6ĎFWWT
GIFTEN Via mevr. N. Vos-Reiff van N.N. € 10,-- voor de kerk Via mevr. N. Edelenbosch van mevr. B. € 10,-- voor de bloemen Via mevr. H. Hokkeling-Heeres van N.N. € 15,-- voor de bloemen Via mevr. W. Ekkerman van N.N. € 20,-- voor het pastoraat Via mevr. W. Ekkerman van N.N. € 10,-- voor het pastoraat
12
oriëntatie september
Gregoriaanse gezangen Enkhuizen – Het koor ’Vrienden van het Gregoriaans’ zal in het monumentenweekend op zaterdagmiddag 12 september om 16.00 uur een concert geven voor de duur van ca. een uur in de Oud Katholieke kerk aan de Breedstraat. Het thema is ”kunst en ambacht” waaruit het idee is ontstaan om gezongen een rondgang door het kerkelijk jaar te gaan maken. Ook zal uitleg gegeven worden naar het verleden van het Gregoriaans en het waarom van het Gregoriaans. Het koor staat onder leiding van dirigent Thom ten Harkel. Organist is Vincent Molenkamp. De kerk is die dag al vanaf 11.00 uur vrij om te bezichtigen. Toegang voor het concert is gratis.
Op dinsdagavond 6 oktober om 20.00 uur in de kerk van Wognum, Raadhuisstraat. Tekst en uitleg door Sytze de Vries en samenzang met begeleiding van organist Bas Rijkeboer. Een avond over de noodzaak van het zingen, in een inleiding, rond onder andere de thema’s • zingen, luxe of noodzaak? • zingen als inademen • zingen als godsdienstoefening • zingen als gemeenschapsoefening • zingen als derde sacrament • zingen als toekomstmuziek Elk thema wordt belicht vanuit een (eigen) liedtekst. We zingen samen de liederen. Sytze de Vries is emerituspredikant, heeft veel liederen geschreven en hertaald en is ja-
Brood voor het hart
#PVQP5YCTV
9GGMXCPCWIWUVWUs 5 september 2015 zo. 30 Leviticus 26:1-13 ma. 31 Leviticus 26:14-26 di. 1 Leviticus 26:27-39 wo. 2 Leviticus 26:40-46 do. 3 Leviticus 27:1-13 vr. 4 Leviticus 27:14-25 za. 5 Leviticus 27:26-34
renlang predikant geweest van de Oude Kerk in Amsterdam. In 2013 is zijn liedbundel ‘Het liefste lied van overzee, zestig vertalingen en nieuwe teksten op bekende Engelse melodieën’ uitgekomen. Eén van zijn bekendste liederen (lied 657 in het nieuwe liedboek) is: Zolang wij ademhalen, schept Gij ins ons de kracht om zingend te vertalen waartoe wij zijn gedacht: elkaar zijn wij gegeven tot kleur en samenklank. De lofzang om het leven geeft stem aan onze dank’. Hartelijk welkom bij deze avond met lofzang en diepgang.
Monumentenweekend 12 en 13 september Deze maand is het weer monumentenweekend. Ook verschillende kerken in Enkhuizen doen hieraan mee. In het vorige nummer van Oriëntatie staat een uitgebreid programma, evenals op de website.
'PVTGGGWTQRRKPENMQHƂG VJGG
9GGMXCPUGRVGODGTs 12 september 2015 zo. 6 Jakobus 1:1-18 ma. 7 Jakobus 1:19-27 di. 8 Jakobus 2:1-13 wo. 9 Jakobus 2:14-26 do. 10 Jakobus 3:1-12 vr. 11 Jakobus 3:13-18 za. 12 Marcus 9:1-13
9GGMXCPUGRVGODGTs UGRVGODGT zo. 20 Jakobus 4:1-10 ma. 21 Jakobus 4:11-17 di. 22 Jakobus 5:1-6 wo. 23 Jakobus 5:7-12 do. 24 Jakobus 5:13-20 vr. 25 Psalm 119:97-104 za. 26 Jesaja 26:1-6
9GGMXCPUGRVGODGTs 19 september 2015 zo. 13 Marcus 9:14-29 ma. 14 Marcus 9:30-37 di. 15 Marcus 9:38-50 wo. 16 Jesaja 24:1-13 do. 17 Jesaja 24:14-23 vr. 18 Jesaja 25:1-12 za. 19 Psalm 86
9GGMXCPUGRVGODGTs 3 oktober 2015 zo. 27 Jesaja 26:7-19 ma. 28 Jesaja 26:20-27:6 di. 29 Jesaja 27:7-13 wo. 30 Psalm 119:105-112 do. 1 Maleachi 1:1-5 vr. 2 Maleachi 1:6-14 za. 3 Maleachi 2:1-9 september oriëntatie
13
[ Adressen ] Let op: het mailadres voor de Oriëntatie is IGYĎ\KIF +PNGXGTGPMQRĎ voor het volgend nummer: ZONDAG 20 SEPTEMBER 2015 per e-mail naar orientatie@ pgenkhuizen.nl
Redactie Oriëntatie ds. Hanneke Borst, tel. 0228-312185 Elly Faber Riet Valkema 8QTOIGXKPI Jong Design Enkhuizen Administratie Oriëntatie Venuslaan 11 1601 RJ Enkhuizen tel. 0228-314819
[email protected] IBAN NL46 INGB 0001 6071 61 Klachten bezorging Zaterdag tussen 10.00 en 12.00 uur Binnen de vesting tel. 0228-316425, daarbuiten 0228-317337
14
oriëntatie september
Protestantse Gemeente Enkhuizen YYYRIGPMJWK\GPPN )GDQWY Zuiderkerk, Zuiderkerksteeg 1, Enkhuizen, tel. 0228-312612 Tevens postadres van de kerk en kopij kerkblad. -QUVGT Tjeerd Bielsma, tel. 06-29572630 2TGFKMCPVGP ds. Henk Haandrikman, Breedstraat 82, 1601 KE Enkhuizen, tel. 0228-527772 GOCKNCFTGU
[email protected] ds. Hanneke Borst Kuipersdijk 72, 1601 CN Enkhuizen, tel. 0228-312185 GOCKNCFTGU
[email protected] ,GWIFYGTMUVGT Erzsébet Thomasse, tel. 06-21489588 GOCKNCFTGU
[email protected] 5ETKDC Kees van Zijverden de Gouw 2E, 1602 DN Enkhuizen, tel. 0228-320050 GOCKNCFTGU
[email protected] Evangelisch Lutherse Gemeente YYYGNMGPMJWK\GPPN
-GTMVGNGHQQP Klaas van Dekken, tel. 0228-318695 Jur Bus, tel. 0228-316552 -GTMCWVQ Willemien Ekkerman, tel. 0228-312177 -GTMGNĎMDG\QGMGTU mevr. Hokkeling-Heeres tel. 0228-313296 &KCEQPKG Ab Putting, IBAN NL10 RABO 0317 3475 00 / NL75 ABNA 0471 4171 73 $ĎFTCIGPCFOKPKUVTCVKG Jan van Vliet, Trappel-end 11, 1602 GN Enkhuizen, tel. 0228 319402 GOCKNCFTGU
[email protected] $ĎFTCIGPCFOKPKUVTCVKG NL75 RABO 0317 3040 38 %QNNGEVGDQPPGP: NL 49 INGB 0000 6155 73 %QNNGIGXCP-GTMTGPVOGGUVGTU Mary Cloos, Onder Zeil 8, 1602 HZ Enkhuizen, tel. 0228-318612 GOCKNkerkrentmeesters@ pgenkhuizen.nl .GFGPCFOKPKUVTCVKGZuiderkerksteeg 1, 1601 HJ Enkhuizen GOCKNCFTGUledenadministratie @pgenkhuizen.nl 5V8TKGPFGPXCPFG<WKFGTMGTM IBAN NL06 ABNA 0592.9660.11 tel. 0228-317927 GOCKNCFTGU
[email protected]
)GDQWY Breedstraat 40, 2TGFKMCPVds. J. de Ruiter tel. 0228-519327
5ETKDC S.W. Harlaar, Kievitstraat 29, 1602 PM Enkhuizen, IBAN NL61ABNA0471 4215 96
Overige adressen 4CCFXCP-GTMGP www.kerkpleinenkhuizen.nl
*GNRGPFG*CPFGP tel. 0228-317219 (na 11.30 uur antwoordapparaat)
Rommelmarkt 7KVUVGMGPFEJCWHHGWT!5RKGT DWPFGN!8GTMQQRM YCNKVGKVGP! De organisatie van de rommelmarkt (31 oktober a.s.) zoekt mensen die het leuk vinden om een handje te helpen! Wat er moet gebeuren? Opbouwen, verkopen, sorteren, sjouwen, aanprijzen, regelen, bellen, noem maar op. Uurtje of dag(deel) over, of misschien zelfs tijd genoeg? Laat het weten via
zuiderkerk-enkhuizen@ outlook.com of via (06) 2218 1528. 5RWNNGPDTGPIGPMCPQQM Middelgrote en kleine materialen inleveren kan bij mw. G. Groot, Westeinde 125, tel. 321437 (graag even bellen voor een afspraak). Grote meubelstukken (kasten, tafels, bedden etc.) worden aangeboden op een ‘rommelfotowand’. Hebt u
iets groots? Maak er een foto van en mail deze met uw naam, adres en telefoonnummer naar
[email protected]. >QOOGNOCTMVYQTFV IGJQWFGPQRQMVQDGT CU&GQRDTGPIUVXCPFG TQOOGNOCTMVKUDGUVGOF XQQTJGVQPFGTJQWFXCP FG<WKFGTMGTM 0COGPUFGQTICPKUCVKG Irene Versnel september oriëntatie
15
Jij mens die ooit kwam hier in Gods paradijs en Die vis werd en aap werd en rechtop ging staan Jij mens die met wetenschap licht kon bewijzen Jij mens die kwam kijken met bijna niets aan Waarom wil je haten, verwoesten en moorden Waarom ben jij zelf zoveel meer dan de rest? Waarom doen jouw daden mij snakken naar woorden Waarom is jouw wil toch zo’n bloedmanifest? Mens! Als je voor God speelt Als je zo graag voor God speelt Doe dan in godsnaam je best!