Schooljaar 2013-2014 Schooljaarverslag
1. Motto van de school Het Lichtschip: Doelgericht-Betrokken-Samenwerkend-Zelfontdekkend. 2. Korte verklaring van het motto. Doelgericht wijst op de veelheid van doelen die bereikt moeten worden. We denken dan aan de inhouden van de leergebieden en aan de ambitiedoelen die de school zich stelt, maar ook aan de doelen die we stellen op sociaal-emotioneel gebied. Betrokken wijst op de betrokkenheid van de ouders, de betrokkenheid van de leerkrachten bij de school en bij de kinderen aan hen toevertrouwd, de betrokkenheid van de leerlingen bij het onderwijs met daaraan gekoppeld de vraag: hoe kunnen we de betrokkenheid van de leerlingen bij de leerstof en bij hun medeleerlingen bevorderen. We willen dit stimuleren door onze lessen SEO en door het goede voorbeeld te geven. Samenwerkend wijst op de samenwerking van ouders en leerkrachten bij de ontwikkeling van hun kind. Samenwerkend wijst ook op de samenwerking van leerlingen onderling tijdens het onderwijsproces. Samenwerken levert een bijdrage aan de ontwikkeling van een kind. Zowel de verstandelijke als de sociale ontwikkeling wordt gestimuleerd, wanneer kinderen samenwerken. Ook de samenwerking van de teamleden is van groot belang omdat je elkaar nodig hebt om vast te houden dat we kwalitatief een goede school zijn en blijven. Zelfontdekkend. Leerkrachten leren reflecteren. Zij leren stil staan bij het eigen handelen en onderzoeken het kritisch. Dit kan leiden tot nieuwe inzichten waardoor de kwaliteit van het werk verbetert. Zelfontdekkend wijst ook naar de leerlingen die niet alles voorgeschoteld krijgen maar zelf antwoord op hun vragen kunnen zoeken. Het motto, gericht op de kinderen / leerlingen 1. De onderwijskundige en pedagogische vernieuwingen die ingevoerd zijn in de school. a. Methodekeuze voor taal en spelling - In het schooljaar 2013-2014 is voor het laatst gewerkt met de methode Taalverhaal. Het team heeft zich georiënteerd op een nieuwe taalmethode die moet aansluiten bij de visie van de school: thematisch taalonderwijs en aansluitend op de lees- en spellingsmethodiek van José Schraven ‘Zo leer je kinderen lezen en spellen’. Twee methodes zijn in een werkgroep met elkaar vergeleken: Taal Actief (Malmberg) en STaal (Malmberg). Leo Verheul (interim-directeur) heeft een actieplan geschreven dat door de werkgroep is uitgewerkt. De beide methodes zijn uitgeprobeerd in de klassen en uiteindelijk is de keuze gemaakt voor STaal. De methode zal in het schooljaar 2014-2015 ingezet worden in de groepen 3 t/m 8. STaal is een taalmethode, uitgaande van levensechte thema’s. Voor spelling werkt
de methode met de preventieve spellingmethodiek van José Schraven en verbindt spelling en grammatica met elkaar. Modeling, het hardop denkend voordoen, staat centraal. Bovendien wordt elk lesdoel voor de leerlingen opgenomen in de leerlingmaterialen. Dit zijn allemaal zaken die we in de afgelopen jaren centraal hebben gesteld binnen onze school. b. Methodekeuze voor wereldoriëntatie - De school heeft jaren achtereen gewerkt met Topondernemers. In het schooljaar 2012-2013 is reeds gesproken over vervanging van deze methode. Naast de voordelen kleven er ook veel nadelen aan het werken met Topondernemers. Bovendien gaven ouders aan dat kinderen niet weten wat geschiedenis en aardrijkskunde is, terwijl deze termen wel in het voortgezet onderwijs worden gehanteerd. Toen is reeds een proeflicentie aangevraagd voor de methode ‘Zaakvakken’ van Zwijsen. Aan de hand van een actieplan, geschreven door Leo Verheul, is een werkgroepje bestaande uit teamleden gestart met het onderzoek naar een nieuwe methode voor de wereldoriënterende vakken. Om zich op de hoogte te stellen van wat er op de markt is en wat past binnen de visie van de school, heeft Jeroen Kale van Heutink voorlichting gegeven aan de werkgroep. Er is gewerkt met ‘De Zaken’ (uitg. Zwijsen) en met de uitgaven van Blink educatie: Eigentijds (geschiedenis), Binnenstebuiten (natuur en techniek) en Grenzeloos (aardrijkskunde). Uiteindelijk is de keuze gevallen op dit totaalpakket voor wereldoriëntatie voor de groepen 5 t/m 8. Passend binnen ‘Het Lichtschip’ vormen digibordlessen de ruggengraat van deze methodes. Naast de lessen op het digibord zijn er werkbladen en bronnenboeken met opdrachten die de leerlingen zelf moeten beantwoorden (Ontdekkend leren) c. Methodekeuze voor Engels - Ook in het schooljaar 2012-2013 is reeds aangegeven dat gezocht zou worden naar een nieuwe methode voor Engels in de groepen 7 en 8. Toen de werkgroep kennis maakte met Blink educatie werd de methode ‘Groove me’ van deze uitgever gezien als een goede vervanger voor de huidige methode. De methode is uitgeprobeerd en, gezien de reacties van kinderen en leerkrachten, binnen de school gehaald. Groove.me is een digibord lesmethode Engels voor groep 7 en 8. Het is een lesmethode Engels waarbij muziek de basis is van alle lessen. De muziek die gebruikt wordt, is ‘echte’ muziek: bekende popsongs en eigentijdse hits. d. Implementatie nieuwe Rekenmethode ‘Pluspunt’ - Vanaf aug. 2013 is de nieuwe rekenmethode ‘Pluspunt’ ingevoerd in de groepen 3 t/m 7. Op 12 september 2013 is een studiedag georganiseerd m.m.v. Albert Oving (IJsselgroep) met als doel de methode en de nieuwe rekendidactiek goed te leren kennen alsmede kennis te maken met het drieslagmodel: Plannen (oplossingen bedenken) – uitvoeren (doen) – Reflecteren (controleren). De afspraak is gemaakt om aan het eind van het schooljaar het rekenonderwijs te evalueren. Dit is niet door gegaan. In de teamvergaderingen zal dit opnieuw aan de orde worden gesteld. In het huidige schooljaar 2014-2015 is Pluspunt ingevoerd in groep 8.
e. Oriëntatie op uitbouw van Onderbouwd - In de schooljaren 2012-2013 en 2013-2014 is in de groepen 1 en 2 met het programma ‘Onderbouwd’ gewerkt. Met name zijn de doelen voor rekenen en taal aangeboden en in kaart gebracht. Het behalen van de doelen door de leerlingen wordt met behulp van de Ipad in het systeem opgeslagen. Door middel van het spelen worden de beoogde leerdoelen door de kinderen behaald. Grondbeginselen van taal en rekenen zijn met deze methode eenvoudig aan te leren. Het speels, bewust en doelgericht stimuleren van de ontwikkeling van de kinderen vormt de basis van Onderbouwd. We zijn nu toe aan een verdere uitbouw van Onderbouwd. Aan het eind van het schooljaar hebben de leerkrachten van de groepen 1 en 2 zich georiënteerd op de mogelijkheden die Onderbouwd biedt rond (schrijf)motoriek. Ook op dit terrein worden de kerndoelen op een speelse manier aangeboden. Materialen om de leer- en ontwikkelingsdoelen te bereiken zijn aangeschaft. f. Coöperatief leren - In het schooljaar 2012-2013 maakten we op school kennis met ‘Thinking for learning’. Elly van Wageningen (IJsselgroep) werd uitgenodigd om toelichting te geven op deze onderwijsaanpak om kinderen helder te leren denken. Elly adviseerde de school eerst met coöperatieve werkvormen kennis te maken alvorens over te gaan op ‘Thinking for learning’. Dit advies is overgenomen en Sabine Timmers van de IJsselgroep heeft het team tijdens een viertal bijeenkomsten een aantal werkvormen aangereikt: De binnen- en buitenkring; tafelrondje per tweetal; tweegesprek op tijd; tweepraat e.d. Tevens heeft zij alle teamleden geobserveerd tijdens het uitvoeren van een aantal coöperatieve werkvormen en daarop feedback gegeven.
2. De zorg voor de kinderen a. De leerkrachten zijn in staat een goede toetsanalyse te maken op leerlingen groepsniveau. b. De directeur schrijft analyses op schoolniveau. In de teamvergadering wordt besproken wat de consequenties zijn op schoolniveau. c. Voor de zorgleerlingen staat in de groepsplannen duidelijk omschreven wat nodig is voor de behandeling en de begeleiding in de groep. d. Door intern begeleider en directeur is het schoolondersteuningsprofiel tot tweemaal toe ingevuld. Eerst het profiel van de IJsselgroep en daarna het profiel van de Q3groep. Dit laatste profiel is thans leidend. Directeur en intern begeleider hebben kritisch gekeken naar de (on)mogelijkheden binnen de school en hebben op verschillende onderwerpen een plan gezet dat in het schoolplan 2015-2019 verder uitgewerkt zal gaan worden.
Het motto, gericht op en in samenwerking met de ouders 1. De communicatie met de ouders - De communicatie met de ouders vindt plaats tijdens georganiseerde en ongeorganiseerde momenten. Ouders kunnen de leerkracht spreken na schooltijd en tijdens de tienminutengesprekken. Daarnaast kennen we verschillende informatieavonden: de algemene info-avond aan het
begin van het schooljaar, de info-avond voor ouders van groep 8 over het v.o.; de informatie voor alle ouders over de formatie in het nieuwe schooljaar en de klassenverdeling. De Brulboei is het wekelijks bulletin dat digitaal naar de ouders gaat met allerlei zaken en wetenswaardigheden uit de school. Ook de website van onze school is een belangrijk medium voor het contact met de ouders: www.hetlichtschip.nl Ook zijn we te volgen op twitter: @HetLichtschip De ouders kunnen van maandag t/m donderdag contact opnemen met de directeur. Afwezigheid van de directeur wordt vermeld in de Brulboei. 2. De ouderavonden - In mei 2014 zijn de ouders van groep 7 bij elkaar geroepen i.v.m. de situatie in de groep. Besloten is om de groep te splitsen en door de SCPO worden tijdelijke leerkrachten benoemd, ook in verband met ziekte van de groepsleerkracht. Mieke Bronsema neemt met Rianne Sikma groep 6 voor haar rekening en Gerrie den Toom komt voor groep 7. Leo Verheul (a.i.) heeft, in samenwerking met de groepsleerkrachten van groep 7 en de intern begeleider, een aantal ouderavonden voor de ouders van groep 7 gehouden om ‘de vinger aan de pols’ te houden. Geconstateerd is dat de school de afgelopen jaren ad-hoc besluiten heeft moeten nemen om een bepaalde groep, middels het programma ROE, sterker te begeleiden in de gedragsontwikkeling. Reden voor de school om aan dit onderwerp expliciete aandacht te gaan schenken middels het programma PBS. 3. Ouderpanel - In november 2013 is een ouderpanel georganiseerd door Leo Verheul (a.i.) en het team. Deze ouderpanelavond stond reeds op de activiteitenlijst met als onderwerp ‘de tienminutengesprekken’. Leo Verheul heeft het onderwerp verbreed tot het thema getiteld ‘In het belang van elk kind moeten ouders en school elkaar aanvullen en versterken. Doen we dat voldoende?’ 25 ouders hebben met elkaar en met de teamleden gediscussieerd over de volgende vragen: Wat vinden jullie als ouders positieve punten in onze school? Betrokkenheid; rapport; rust; leuke projecten; veel excursies; leerling wordt gezien; uitdagende lesstof e.d. Wat zouden we meer moeten benadrukken binnen onze school? Beter luisteren naar zorgen en inzichten van ouders; meedraaiochtenden promoten; versterk dat wat goed gaat; ervaring, kennis en kunde mag benadrukt worden; betrokkenheid vergroten; meer diepgang bij Geschiedenis en Engels e.d. Hoe zouden ouders en school elkaar in het belang van de kinderen beter kunnen aanvullen? Startgesprek; huisbezoek; belemmeringen bij kind direct melden aan ouders; kind mee naar spreekavond; panelgesprekken en ouderavonden. Communiceert onze school goed met de ouders? Afhankelijk van leerkracht; als er iets is dan is er tijd voor; veel aandacht van personeel; wekelijks nieuwsbulletin; voorvallen worden doorgegeven; weekplanning van dag tot dag ook voor jongere groepen realiseren; betere communicatie over keuzes lesmethodes; leerkracht moet zijn voordeel doen met wat ouders weten. Het 10 minutengesprek: voeren we deze gesprekken op een goede wijze? Kunt u als ouder in dat gesprek al uw vragen kwijt? Ja, optie wordt geboden voor extra gesprek; voldoende tijd om vragen te stellen; 10 min. soms te kort, e.d.
Is het een gesprek waar u echt overlegt met de leerkracht over de beste aanpak voor uw kind of ervaart u het als eenzijdige informatie vanuit de school? Wordt ervaren als tweerichtingsgesprek; is informatief; wordt wisselend over gedacht. Zijn de ouders van Het Lichtschip ook echt de partner van onze leerkrachten? Er is wederzijds de intentie om samen te ‘sparren’ over mogelijke verbeteringen; het kind wordt benaderd vanuit twee perspectieven; goede dialoog; onvoldoende: nodig is afspraken op papier inplannen en doen wat je belooft; per leerkracht is dit verschillend. Tevens zijn punten van aandacht aangeroerd: in gesprek blijven; elkaar scherp houden; veiligheid op school; thema uitwerken en hier een ouderavond aan koppelen; leerling meer betrekken; vertrouwen. Op een later tijdstip zijn afspraken gemaakt door de teamleden om de ouderbetrokkenheid meer te stimuleren: een startgesprek aan het begin van het nieuwe schooljaar, een studiedag over ‘Communicatie met ouders’. 4. Commissies als AC, MR, klankbordgroep. De AC vergadert driemaal per jaar in haar geheel, de overige vergaderingen worden gehouden door sub-commissies van de AC. De MR vergadert tweemaandelijks. De directeur woont enkele vergaderingen bij waar hij speciaal voor wordt uitgenodigd. De klankbordgroep heeft eenmaal vergaderd o.l.v. directeur Kees Verhagen. Door zijn ziekteverlof zijn er verder geen bijeenkomsten meer gehouden. Het motto, gericht op en te realiseren door de leerkrachten 1. De onderwijskundige en pedagogische ontwikkelingen / vernieuwingen; studiedagen e.d. a. Alle leerkrachten zijn op de hoogte van het samenstellen van een groepsplan voor de basisvakken taal (spelling), lezen, rekenen. b. De leerkrachten zijn gespecialiseerd in het werken met ZLKLS. Het team heeft aandacht voor het bevorderen van plezier in lezen (leesmotivatie). In het overleg zijn bijstellingen aangegeven voor het werken met ZLKLS. Besloten is de methode STaal aan te schaffen waarin ook de spellingsmethodiek van José Schraven is opgenomen. c. De intern begeleider volgt de leergang ‘gedrag’ op Windesheim. Zij specialiseert zich als gedragsdeskundige. d. De leerkracht groep 3/4 volgt de leergang ‘taal’ op Windesheim. Zij specialiseert zich als taal- en leesdeskundige voor onze school. d. De leerkrachten van de groepen 1 en 2 implementeren de methode Onderbouwd. Een geplande studiedag is door Simone de Groot geannuleerd. Wel is telefonisch advies aan haar gevraagd over enkele zaken. e. Kwaliteitskaarten - Er zijn dit jaar geen kwaliteitskaarten afgenomen. f. Studiedag - Er is op 12 september 2013 een studiedag gevolgd over het rekenonderwijs. Dit om de methode Pluspunt goed te kunnen implementeren. Deze studiedag is geleid door Albert Oving van de IJsselgroep. 2. De investeringen in de school. Er zijn diverse investeringen gedaan in dit schooljaar:
Aanschaf van de nieuwe methode STaal. Aanschaf van de methode wereldoriëntatie: Grenzeloos, Eigentijds en Binnenstebuiten. Aanschaf materialen voor de groepen 1 en 2 om de (schrijf)motoriek te bevorderen. Aanschaf software voor STaal, Eigentijds, Grenzeloos, Binnenstebuiten, Groove me. 3. Eindopbrengsten - De score op de Eindtoets Cito 2014 in groep 8 was: 534,3. Het landelijk gemiddelde is 534,4. Onze school zit in schoolgroep 6. De ondergrens van deze schoolgroep is 534,3, de bovengrens 538,3. Onze school zit dus precies op de ondergrens. Zit je op of boven de ondergrens dan is het resultaat: voldoende.
Het motto, gericht op anderen 1. De school als onderdeel van de Stichting Het Lichtschip behoort tot de Stichting Christelijk Primair Onderwijs in de Noordoostpolder (SCPO). Deze stichting verzorgt vanuit haar kantoor aan de Distelstraat te Emmeloord veel schooloverstijgende activiteiten. Het College van Bestuur wordt gevormd door dhr. L.A. (Adriaan) van Hove. De Raad van Toezicht bestaat uit zeven personen. Zie ook de schoolgids onder 1.5 2. Overleg - met SCPO-directeuren, in Directeurenberaad, IB-netwerken etc. Kees Verhagen is lid van het Directeurenberaad en heeft maandelijks overleg met zijn collega-directeuren en het College van Bestuur. Tevens is hij lid van de stuurgroep ‘kwaliteitszorg’. Deze stuurgroep bestaat uit 4 schooldirecteuren en doet voorbereidend werk op het gebied van onderwijskwaliteit. Jaarlijks wordt een aantal audits door hen afgenomen. Door ziekte heeft Kees Verhagen niet alle vergaderingen van het directeurenberaad kunnen bijwonen. Ook zijn door hem dit schooljaar geen audits afgenomen. 3. Rianne Sikma is lid van het IB-netwerk en het PC deelverband. Veel zaken als rugzakleerlingen, onderwijs aan hoogbegaafden, ontwikkelingsperspectief e.d. worden hier met elkaar besproken. 4. Andere overlegsituaties Het overleg met de AC van onze school wordt bijgewoond door Linda Kwakkel, Daniëlle Winter, Janneke Wolfs en Gerrie den Toom. De personeelsgeleding van de MR wordt gevormd door Janneke Zuidhof en Annie van Zwol. Diana de Visser is lid van de GMR van onze stichting. 5. De school in ons dorp Het Lichtschip heeft met regelmaat contact met de twee andere basisscholen in ons dorp: de Horizon en de Regenboog. We organiseren samen de jaarlijkse koningsspelen en we informeren elkaar over allerlei schoolzaken.
Ook is er contact met de peuterspeelzaal De Hummel en met kinderdagverblijf Kids Centre. 6. Als extra mag dit jaar genoemd worden het bezoek van koning Willem Alexander aan de drie scholen van Ens. De koning opende de koningsspelen op vrijdag 25 april 2014. De festiviteiten rond het koningsbezoek vonden plaats op het plein van Het Lichtschip en op de sportvelden. Het koningsbezoek werd afgesloten met een gesprek met diverse geledingen waarbij 2 leerkrachten en de directeur aanwezig waren.
De planning voor het volgende schooljaar
1.
Onderwijskundige planning - In het schoolplan 2011-2015 zijn veel onderwijskundige zaken benoemd die ook tot uitvoer gebracht zijn. Zo zijn bijna alle methodes vervangen door moderne en meer op de schoolvisie gestoelde uitgaven. Te denken valt aan Pluspunt, STaal, wereldoriëntatie en techniek, Onderbouwd e.d. Ook is deze jaren veel aandacht besteed aan de resultaten op individueel-, groepsen schoolniveau. De sociaal-emotionele ontwikkeling wordt thans gevolgd door het invullen van de SAQI in de groepen 7 en 8. De zorgstructuur is verbeterd door het maken van ontwikkelingsperspectieven, groeps- en handelingsplannen. Thans moeten we meer aandacht gaan besteden aan verbetering van het gedrag van onze leerlingen en aan het bevorderen van de ouderbetrokkenheid. In het schooljaar 2014-2015 zal daarmee een begin worden gemaakt door het starten met PBS. Hierin worden we begeleid door Lourens van der Leij van Windesheim. Schoolwide Positive Behavior Support (PBS) is afkomstig uit de Verenigde Staten. Het doel van PBS is het creëren van een veilig en voorspelbaar onderwijsklimaat voor alle kinderen, dat het leren bevordert. PBS is als een paraplu die alle losse schoolinterventies en methoden die met gedrag te maken hebben met elkaar verbindt en samenhang brengt in de activiteiten van de school. PBS is gebaseerd op een grote hoeveelheid onderzoek naar aanpakken die goed werken bij gedrag en gedragsproblemen. Het is geen kant-en-klare-methode, maar een model dat rust op vijf pijlers. Met elkaar geven die richting aan het proces in de school. PBS is bedoeld voor scholen die het sociale gedrag van alle leerlingen willen bevorderen. Met PBS wordt aangesloten bij wat de school al ontwikkeld en in huis heeft. Wat levert het op? Gewenst gedrag van kinderen neemt toe Effectieve leertijd van kinderen neemt toe Kinderen worden tijdig naar de zorg verwezen waardoor sneller gepaste begeleiding kan worden ingezet en ernstig probleemgedrag kan worden voorkomen. PBS biedt leerkrachten en andere medewerkers binnen de school een duidelijk kader met concrete handvatten voor het aanleren van gewenst gedrag en het ombuigen van probleemgedrag
PBS stimuleert en bevordert de samenwerking tussen leerkrachten Er worden manieren ontwikkeld om een positieve band met ouders op te bouwen en met hen samen te werken
2.
Kwaliteitskaarten - Binnen de kwaliteitszorg van de school valt het invullen van de kwaliteitskaarten. Kwaliteitszorg richt zich op een groot aantal onderwerpen. Jaarlijks wordt een drietal onderwerpen onder de loep genomen om binnen deze onderwerpen verbeteringen aan te brengen. Voor het schooljaar 2014-2015 staan de volgende kaarten klaar voor invulling: Pedagogisch handelen, Actieve en zelfstandige rol, Opbrengsten.
3.
Audit - Dit schooljaar zal Het Lichtschip het auditteam ontvangen. Een auditteam bestaat uit enkele schooldirecteuren en intern begeleiders van scholen van de SCPO. Een audit is een bezoek aan de school waarin onderzoek gedaan wordt naar de kwaliteit van de school. Analyse van documenten, groepsbezoeken en gesprekken met de intern begeleider, de leerkrachten en de directeur geven een beeld van de school en daarmee een stand van zaken en wat nog te verbeteren valt. Het eerste doel hierbij is het onderwijs op de school op een hoger plan te brengen.
Met trots en met blijdschap mag ik u dit schooljaarverslag aanbieden. Trots omdat de school met veel elan en enthousiasme werkt aan haar ontwikkeling. Blijdschap omdat we onze kinderen een goede en brede basis mogen bieden voor hun toekomst.
C. Verhagen, directeur.
Ens, september 2014
