Samenvatting Losser Versie 1, oktober 2013
Lage SES, bevolkingskrimp en vergrijzing punt van aandacht in Losser In de gemeente Losser wonen 22.552 mensen; 11.324 mannen en 11.228 vrouwen. Als we de verschillende kenmerken van de bevolking in Losser vergelijken met Twente en Nederland, valt een aantal zaken op. Ten opzichte van Twente en Nederland wonen er relatief weinig 15-40 jarigen en veel 50-75 jarigen in de gemeente Losser. Losser heeft een hoger percentage autochtone Nederlanders (86%) dan Twente (83%) en Nederland (79%). Ook wonen er meer gehuwden en zijn er meer meerpersoonshuishoudens in Losser in vergelijking met Twente en Nederland. Op een aantal aspecten wijkt Losser ook negatief af ten opzichte van Twente en Nederland. Het percentage laagopgeleiden is in Losser hoger (37%) dan in Twente (34%) en Nederland (27%), en er zijn minder mensen met een hoog inkomen (15%) in vergelijking met Twente (16%) en Nederland (20%). In 2040 zal de bevolking van de gemeente Losser gekrompen zijn met 2% vergeleken met 2012; in de rest van Twente en in Nederland zal de bevolking tot deze tijd nog groeien, met respectievelijk 3% en 7%. Dit, in combinatie met de grotere stijging van 65+ers, zijn ontwikkelingen die aandacht behoeven.
De gezondheid in Losser vergelijkbaar met Twente De bevolking uit de gemeente Losser komt op een aantal gezondheidsaspecten overeen met Twente en/of Nederland, maar ook zijn er zowel positieve als negatieve verschillen: • De gemiddelde levensverwachting in de gemeente Losser is vergelijkbaar met die van Twente en Nederland. Mannen in Losser leven echter gemiddeld een jaar langer dan de gemiddeld Twentse man. Bekend is dat levensverwachting sterk samenhangt met opleidingsniveau. • De totale sterfte in Losser is vergelijkbaar met die in Nederland en lager dan die in Twente. Over de periode 2007-2010 was de sterfte gemiddeld 73 per 10.000 inwoners in Losser. In Twente en Nederland was dit respectievelijk 76 en 72 per 10.000 inwoners. • De sterfte aan kanker is aanzienlijk lager in de gemeente Losser in vergelijking met Twente en Nederland. • Ouderen in Losser ervaren hun gezondheid vaker dan de gemiddelde Twentenaar als matig tot slecht: 35% versus 32%. Met name bij de 75-plussers in Losser wordt de gezondheid als matig tot slecht ervaren: 40%. Ervaren gezondheid hangt samen met opleidingsniveau. • Door de sterke vergrijzing in Losser is de verwachting dat mobiliteitsbeperkingen en chronische aandoeningen zoals Diabetes Mellitus sterk zullen toenemen in de toekomst. • Vier procent van de volwassenen en 5% van de ouderen rapporteert matig tot ernstig psychisch ongezond te zijn, vergelijkbaar met Twente. Bij jongeren geeft 3% aan veel last te hebben van depressieve gevoelens.
Leefstijl in Losser kan beter Op landelijk niveau ontwikkelt aantal leefstijlaspecten zich gunstig; (overmatig) alcoholgebruik neemt af bij jongeren en het ontbijt wordt minder vaak overgeslagen dan een aantal jaren geleden. Toch behoeft de leefstijl aandacht, aangezien een ongezonde leefstijl op latere leeftijd voor gezondheidsproblemen kan zorgen. • De gemeente Losser scoort, evenals de rest van Twente, slecht op het percentage van de bevolking met overgewicht: van de 5-6 jarigen heeft 18% overgewicht, bij 13-16 jarigen is dit 16%, en van de ouderen en volwassen heeft ruim de helft overgewicht. Bij volwassen en kinderen geldt dat overgewicht meer voorkomt bij laagopgeleiden. • Van de deelnemers aan E-MOVO uit Losser voldoet 22% aan de strenge beweegnorm van minimaal een uur per dag beweging; van de Twentse deelnemers is dit 18%. Daarentegen voldoet 71% van de leerlingen uit Losser aan de soepele beweegnorm van meer dan 7 uur matig intensieve beweging per week. Driekwart van de volwassenen en ruim de helft van de ouderen in Losser voldoet aan de beweegnorm, vergelijkbaar met de rest van Twente. Het aandeel volwassenen dat lid is van een sportvereniging is 59% in Losser, dit is hoger dan in Overijssel (55%).
2 van 5 Twentse Gezondheids Verkenning Losser
• Te weinig beweging, maar daarnaast ook een ongezond voedingspatroon leidt tot overgewicht. Het grootste deel van zowel de jongeren, volwassenen als ouderen geeft aan minimaal 5 dagen per week te ontbijten, vergelijkbaar met de rest van Twente. Laagopgeleiden ontbijten minder vaak dan Hoogopgeleiden. Het dagelijks eten van groente en fruit wordt weinig gedaan door jongeren en volwassen, vergelijkbaar met de rest van Twente. • Het percentage rokers in Losser is vergelijkbaar met dat in de rest van Twente. Laag opgeleide jongeren en volwassenen roken vaker dan Hoogopgeleiden. • Ruim een derde van de respondenten (38%) van E-MOVO in Losser (13-16 jarigen) geeft aan in de afgelopen 4 weken alcohol te hebben gedronken (Twente is 44%). Vierendertig procent geeft aan de afgelopen 4 weken aan binge-drinken (vijf om eer alcoholische drankjes bij één gelegenheid) te hebben gedaan; 5% van de leerlingen uit klas 2 en 66% van de leerlingen uit klas 4. Binge-drinken gebeurt vaker door Vmbo-ers (47%) dan door Havo/Vwo-ers (21%). De meest genoemde plekken waar alcohol wordt gedronken zijn in een discotheek (29%) en thuis (24%). Vijftien procent geeft aan meestal alcohol te drinken in een drinkkeet, dit is hoger dan in de rest van Twente (11%). Van de volwassenen rapporteert 14% overmatig alcoholgebruik, bij ouderen is dit 9%. • Van alle leerlingen uit klas 2 en 4 uit Losser die hebben deelgenomen aan E-MOVO, gaf 6% aan wel eens softdrugs te hebben gebruikt, vergelijkbaar met Twente. Vmbo-ers rapporteren dit vaker dan Havo/Vwo-ers. Twee precent gaf aan in de laatst 4 weken softdrugs te hebben gebruikt. • Aandacht voor seksuele gezondheid in de gemeente Losser is van belang. Van de leerlingen die meededen aan E-MOVO die ooit geslachtsgemeenschap hebben gehad, zegt 36% niet altijd een condoom te gebruiken; 6% zegt nooit een condoom te gebruiken. Landelijke cijfers laten zien dat één op de vijf meiden (tot 25 jaar) wel eens wordt gedwongen om seksuele handelingen te doen die ze eigenlijk niet wil. In Losser gaf 4% van de respondenten uit het EMOVO onderzoek aan wel eens een seksuele ervaring te hebben gehad tegen hun zin in.
Sociale omgeving • De meerderheid van de inwoners van Losser is tevreden met het aantal sociale contacten. • Elf procent van de 19-35 jarigen geeft aan zich (zeer) ernstig eenzaam te voelen, meer dan in de rest van Twente (6%). • 37% van de volwassen in Losser doet vrijwilligerswerk; dit wordt vaker door hoogopgeleiden gedaan dan door laagopgeleiden. • Één op de tien leerlingen in Losser geeft aan recentelijk gepest te zijn. Dit is iets lager dan in de rest van Twente, maar behoeft wel aandacht. Pesten gebeurt vaker op het Vmbo dan op de Havo/Vwo.
Fysieke omgeving • Openbaar groen in Losser blijft achter bij de rest van Twente en Nederland. Wanneer werd gevraagd naar de tevredenheid met groen in de omgeving, gaf 90% aan hier tevreden over te zijn, hoger dan het landelijke gemiddelde (77%). • Buiten spelen is een belangrijke factor voor de ontwikkeling van kinderen. In de gemeente Losser is het gemiddeld aantal kinderen per hectare speelruimte 61. Dit is meer dan het gemiddelde voor Overijssel (55) en Nederland (49), wat betekent dat per kind gemiddeld minder speelruimte is in Losser. • Inwoners van Losser beoordelen de veiligheid in hun buurt gemiddeld met een 7,1. • Meest genoemde buurtproblemen zijn hondenpoep en te hard rijden (33%), parkeeroverlast (18%) en geluidsoverlast door verkeer en rommel op straat (12%).
Zorgvraag en gebruik • Inwoners van Losser hebben gemiddeld 32,8 contactminuten met de huisarts, meer dan gemiddeld in Twente (32,1). • Toekomstramingen laten zien dat de zorgvraag voor chronische aandoeningen de komende jaren zal toenemen in Losser, mede door de sterke vergrijzing.
3 van 4 Twentse Gezondheids Verkenning Losser
• In 2011 was 2% (105 kinderen) van de 0-17 jarigen in Losser in zorg bij Bureau Jeugdzorg, in Twente was dit 3%. Daarnaast waren nog 4 jongeren tussen de 18 en 23 jaar in zorg bij Bureau Jeugdzorg. Bijna de helft van de 0 tot 23 jarigen (46%) maakt gebruik van ambulante zorg.
4 van 5 Twentse Gezondheids Verkenning Losser
5 van 4 Twentse Gezondheids Verkenning Losser
