Saas USAC Alpenweek 2011
30 juli t/m 6 augustus 2011
Beste bergliefhebber, Je houdt het boekje voor de Alpenweek 2011 in handen! Wij zijn zeer verheugd jullie mede te delen dat we dit jaar in het Saasdal in het kanton Wallis in Zwitserland gaan zitten. Omgeven door de reuzen van de Alpen hopen we dat dit gebied zowel uitdagend is voor de gevorderde alpinist, als inspirerend voor de beginner. In dit boekje vind je algemene informatie over het gebied, mooie toeren die je kunt maken, andere mogelijke activiteiten in de buurt, de camping, de route er naartoe, kortom: alles wat je moet weten voor een geslaagde Alpenweek! De Alpen komen bij de USAC het hele jaar tekort (wat misschien met de afstand Utrecth‐Alpen te maken zou kunnen hebben). In de zomer hebben we eindelijk tijd genoeg om naar het Zuiden te rijden, onze mutsen op te zetten en de stijgijzers aan te trekken om op cursus te gaan en mooie tochten te maken. Zoals de meeste andere SACs organiseert de USAC haar Alpwenweek in de eerste week van augustus. Zo sluit deze direct aan de NSAC‐camping aan, die in juli plaatsvindt. Het idee van de Alpenweek is dat alpinisten van verschillende niveaus samen tochten kunnen maken, waarbij beginnende alpinisten op die manier ervaring opdoen en veel opsteken van de ervarenere alpinisten met wie ze samen klimmen. Belangrijk is echter wel te realiseren dat iedereen in de eerste plaats voor zijn eigen plezier naar de Alpenweek komt. Reken er dus niet zomaar op dat je zomaar bij iedereen kan aanhaken en meegenomen wordt, maar neem zelf initiatief voor tochten. Ook het materiaal valt onder je eigen verantwoordelijkheid: dit kun je zelf aanschaffen, of huren van de USAC via MatCom Jan‐Ivo (
[email protected]). Wees hier op tijd mee. Naast het maken van alpiene tochten kun je natuurlijk ook gewoon langskomen als je van andere dingen in de bergen houdt, zoals wandelen, mountainbiken en/of gezelligheid op de camping. De eerste avond zal het bestuur traditiegetrouw barbecue organiseren om de week feestelijk mee in te luiden. Verder wordt ook de camping door het bestuur geregeld: we zorgen ervoor dat je de hele week gratis op de camping kunt staan! Veel plezier met het lezen van dit boekje, het plannen en maken van tochten en ‐ nooit gedacht dat wij dit ooit zouden zeggen ‐ maar maak geen te ‘Hoog Gegrepen’ tochten! Namens USAC‐bestuur “Hoog Gegrepen”, Karin (Vice‐Praeses) en Joris (HSHG)
Saas – algemene gebiedsinformatie Het midden in de Alpen gelegen Saas‐Dal bestaat uit de drie vakantieplaatsen Saas Almagell (1670 m), Saas Fee (1790 m) en Saas Grund (1550 m) en wordt omringd door maar liefst 18 vierduizenders. De bergen van het Saasdal zijn zonder meer van een aparte klasse. Misschien dat dit dal onder Alpinisten niet zo beroemd is als zijn westelijke buur (wat geheel onterecht is) maar dit heeft als gunstig effect dat dit dal relatief rustig is. De oostelijke grens van het dal wordt gevormd door giganten als de Weissmies, Lagginhorn en Fletschorn. In het westen reist de machtige Mischabelketen op, met beroemde namen als de Dom, Nadelhorn en Lenzspitze. Van zowel Saas Grund als Saas Fee brengen kabelbanen je op hoogte. Dat zorgt echter ook voor drukte, bijvoorbeeld op de normaalroute van de Weissmies. De 4545 meter hoge Dom is de hoogste helemaal in Zwitersland staande berg. "Dom" heeft niets te maken met de grootte en het logge van de berg. De naam is afkomstig van "Domherr Berchtold", die in de vorige eeuw tijdens het in kaart brengen van de Mischabelgruppe, vaststelde dat de Dom hoger was dan al de andere toppen in zijn omgeving. Mischabel is afgeleid van "Mistgabel" of "mestvork" in het Nederlands, verwijzend naar de scherpgetande toppen van de bergketen. Als je deze bekende toppen wil beklimmen, zie je er echter niks van. Naast wandelpaden zijn er ook nog minder hoge en minder moeilijk te beklimmen toppen in het dal, vanuit waar je een prachtig uitzicht hebt op de bekende bergketens. Een greep uit de hoogste bergen Dom (4545 m) Alphubel (4206 m) Täschhorn (4491 m) Strahlhorn (4190 m) Nadelhorn (4327 m) Weissmies (4017 m) Lenzspitze (4294 m) Lagginhorn (4010 m) Hutten Almagellerhütte, 2894 m Längfluh, 2870 m Britanniahütte, 3030 m Mischabelhütten, 3329 m Hohsaashütte, 3098 m Mischabeljochbivak, 3851 m Lagginbivak, 2428 m Weissmieshütte, 2726 m
Routebeschrijving Met de auto vanuit Nederland Hieronder staat een (heel) beknopte routebeschrijving naar de camping, namelijk welke plaatsen je passeert en via welke snelweg. Neem zelf een wegenkaart van Duitsland en de Alpen mee als je de weg opgaat. Via Google Maps kun je natuurlijk een (heel) uitgebreide routebeschrijving printen. Zoek dan op Saas‐ Grund, Zwitserland. Hetzelfde geldt voor je GPS. De coördinaten van de camping zijn N 46°6'49.73'' E 7°56'31.15''. Utrecht Arnhem (A12) Oberhausen/Köln (A3) Darmstadt (A67) Karlsruhe (A5) Basel (A5) Bern (via A2 richting Bern/Luzern, dan A1 richting Bern) Montreux (A12) Martigny Sion Visp Nog voor Visp de tunnel in richting Zermatt/Saas Door het dorpje Stalden heen en de afslag naar links richting Saas Grund/Fee nemen. Door Saas Grund rijden richting Saas Almagell. Iets buiten het dorpje Saas Grund zie je aan de rechter kant de camping Mischabel liggen (zie kaart). Als je onderaan de Matterhorn uitkomt zit je verkeerd!
Met de auto vanuit andere richtingen Je rijdt het Rhônedal (hoofddal van Wallis) of vanuit het westen (zie boven) of vanuit het oosten in. Je rijdt dan sowieso via Brig, dat over de Simplon (zuiden), Grimsel (noorden) of via Andermatt (vanuit Chur of Italië) bereikbaar is. Vanuit Innertkirchen rij je over de Grimsel naar Brig en dan van Visp richting Zermatt/Saas. Met openbaar vervoer Er zijn meerdere verbindingen om met de trein naar Saas te komen. Met sommige rij je van Utrecht direct naar Basel en van daar verder naar Bern, bij andere moet je in Frankfurt en/of Mannheim overstappen en rij je direct (zonder over te stappen in Basel) naar Bern. In Bern pak je de trein naar Visp. Vanuit Visp rijdt er een bus naar Saas Grund, Untere Brücke. Van daar is het nog 2 (!) minuten lopen. Met ns.nl kom je slechts tot Basel, dus check sbb.ch voor de hele weg (vanaf Utrecht) inclusief bus. Tip: je kunt bij de Deutsche Bahn (diebahn.de) een Europa‐Spezial (bv. de nachttrein) boeken van Utrecht naar Basel Bad, omdat het station officieel op Duitse grond ligt. Als je de conducteur lief aankijkt mag je misschien alsnog verder rijden naar Basel SBB, van waar de andere treinen vertrekken. Anders kun je de tram (nr. 2) pakken en ook nog eens iets van Basel zien.
Camping De beoogde camping is camping Mischabel. Deze ligt op ongeveer 15 wandelminuten van het dorpscentrum van Saas Grund. Er stroomt een riviertje dwars door het campingterrein en er is een binnenruimte aanwezig. Als alles goed gaat kunnen we een veld afhuren. Zodra dit definitief is, krijg je dit te horen. Camping Mischabel CH‐3910 Saas Grund (Schweiz) 1556 m.ü.M. +41 (0)27 957 16 08 www.campingmischabel.com N 46°6'49.73'' E 7°56'31.15''
Gidsjes en kaarten Het gidsje van het gebied is Alpinführer Walliser Alpen 4/5, maar in de Gebietsführer Walliser Alpen staat ook veel info voor ‘Wanderer, Bergsteiger, Skitourengeher, Kletterer’. Kaarten kun je het beste in het dal zelf kopen, daar hebben ze losse kaarten en een compilatie kaart. Saas (nr. 1329), Randa (nr. 1328) en Simplon (nr. 1309) kunnen van pas komen. Voor wandeltochten voldoet een 1:50.000 kaart.
Voorstellen voor activiteiten Belangrijke opmerkingen vooraf! De grote hoogte van de bergen in Saas brengt een langere aanloop en extremere condities met zich mee dan in lagere delen van de Alpen, bijvoorbeeld de Oostalpen. Zorg dat je goed geacclimatiseerd raakt en bij het plannen van een tocht rekening houdt met een extra moeilijkheidsgraad in verband met deze hoog alpiene condities. Wij hebben er zorg voor gedragen om naast de moeilijkere toeren ook expliciet tochten te vermelden die geschikt zijn voor beginnende alpinisten (C1, C2). Het blijven echter tochtvoorstellen: het is niet zo dat als je C1 of C2 hebt gedaan je deze tochten in ieder geval veilig kunt maken. Overleg ter plekke met anderen en ken je grenzen. Er zullen genoeg mensen aanwezig zijn die je bij de keuze en planning van tochten kunnen ondersteunen. Let op: onderstaande beschrijvingen zijn geenszins compleet genoeg om je tocht op te kunnen baseren. Een goede kaart en een gidsje mogen niet ontbreken in je uitrusting.
(Hoog) Alpiene tochten Stellihorn (3436 m) (C1/C2) Een mooie uitzichtberg, die opvalt door zijn ijsveld te zien vanuit Saas Almagell. Een redelijk zware aanloop met het startpunt bij stuwmeer Mattmark, ten zuiden van Almagell, dus te doen in een dag. Je steekt de Mattmark stuwmeerdam over aan de oostkant, gaat bij de oever eerst vlak, daarna stijgend omhoog en buigt al snel af om over blokkenterrein in oostelijke richting naar de Stellipass te lopen. Vanuit hier zijn er twee opties. Bij goede ijscondities kan je oostelijk langs de Stelli over de Nollengletsjer naar de top wandelen. Wanneer er door het warme weer grote gletsjerspleten zijn gevormd, kun je over de NW‐graat van de Stelli (3356 m) en vervolgens via de aanvankelijk scherpe verbindingsgraat naat de Stellihorn top klauteren. (II, 4‐4 ½ uur tot top, WS/PD) Andere tochten rond dit niveau zijn: Ulrichshorn, Allalin, Fluchthorn, Strahlhorn en Lagginhorn (normalweg). Alphubel (4206 m) (C2?) De naam van deze berg is sprekend: de top is zo vlak dat je je hoogtemeter nodig hebt om de echte top te vinden. Verder wordt deze klassieke vierduizender aan de westzijde gesierd door een hoge, steile rotswand, terwijl in het oosten de enorme gletsjer tot aan de top reikt. De makkelijkste route voert puur over de gletsjer op de oostflank en begint bij de Längflue, duizend hoogtemeters en ten zuid‐westen van Saas Fee. Alleen te doen als de sneeuwbruggen in goede conditie zijn. Via de Feegletsjer stijg je in zuid‐westelijke richting, richting het Alphubeljoch, eventuele rotsvelden ontwijkend. Door de vele spleten zijn soms grote traversen nodig. Op 3600 m wordt afgebogen van de richting en naast een spleet, over de grote Bergschrund en door de steile ‘gletsjertrog’ bereik je de top. (4 uur tot top, WS/PD: afhankelijk van gletsjerconditie) Bekijk in deze categorie ook: Fletschhorn, Hohlaubgrat, Dri Horlini overschrijding, Nadelhorn (normalweg) en Schwarzmies overschrijding (3e graads) Weismiess (4017 m) (C2+) Populaire hoofdtop met geweldig uitzicht op hele Mischabelgroep, Monta Rosa en bij goed zicht over de hele Zwitserse Alpen richting de Bernina. De route via de zuid‐oost graat bestaat uit klassiek graatklimmen. Het startpunt is de Almagellerhütte. De aanloop naar deze hut is niet zo lang, waardoor je in de namiddag nog tijd hebt om een beetje te sportklimmen op de Dri Horlini. De tocht staat zelfs in de topo aangeduid
als ‘prachtroute in makkelijke, vaste rots’, waarbij stijgijzers en pikkel nog wel nodig zijn op het laatste stukje sneeuwgraat. (II, 4 uur van hut naar top, WS/PD, vrij lange tocht) De normaalroute loopt vanaf de Weissmieshütte of bergstation Hohsaas door sneeuw en ijs via de Triftgletsjer naar de top. (4 uur vanaf hut, 3 ½ uur vanaf Hohsaas, WS/PD; eerste gondel om 9u en erg druk) Alphubeloverschreiding naar Mischabeljochbivak (3847 m) (gevorderd) De Alphubel overschrijding is een zeer mooie tocht met prachtige slaapplek. De tocht eindigt in een metalen bivak op 3847 meter en start vanaf Saas Fee (Längflue, 2886 m) of bij Mittel Allalin (3457 m). Het contrast tussen de toeristische wereld en het eenzame universum van rots en ijs is bij deze tocht enorm. Als je na het passeren van het Alphubeljoch (bereikbaar via de kabelbaan en de Feegletsjer) eenmaal alle dagjestoeristen die richting Allalin gaan achter je hebt gelaten, stijg je langzaam via de zuidgraat (soms verijst met ijs tot 45°) van de Alphubel omhoog. Na de top bereikt te hebben, daal je via de soms ietwat losse noordgraat af naar een blikken doos die lijkt te balanceren in het Mischabeljoch: het Mischabeljochbivak. (2 uur van Alphubeljoch naar top, WS/PD; II‐III, 1 ½ uur van top naar bivak, ZS/AD) In deze categorie regent het vette tochten, zoals: Rimpfischhorn, Joderhorn SE grat, Weissmies N‐Grat, Portjengrat overschrijding, Jegigrat, Mittaghorn‐Egginer overschrijding, Nadelhorn‐Egginer overschrijding, Täschhorn (klassieker, maar brak!)
Alpiene rots Meer in het zuiden liggen een aantal verborgen rotstoeren. Denk aan de Joderhorn, met prachtig, continue 4e graads klimwerk. Ook loopt er nog een mooie 5a‐6a door de oostwand van deze berg, dus voor wie liever op sportklimschoentjes klimt biedt dat misschien uitkomst. Het mooiste van de tochten op de Joderhorn is dat er een heerlijk bivak aan vooraf gaat. Voor de extremere klimmers met een hoog klimniveau is de oostwand van de Mittelrück een serieuze onderneming, AS+/ED+ en 7a vereist, miniem behaakt en een bivak in de wand, totale gidsjestijd 24 uur. Behaakte routes zijn er echter ook genoeg te vinden; de Jegihorn, de Dri Horlini en de Eginner zijn volgeplempt met behaakte sportklimroutes van 6 tot 14 touwlengtes. Sportklimmen en boulderen In het Saas‐Dal zelf zijn er geen sportklimgebiedjes (afgezien van de onder alpiene rots vermeldde Dri Horlini). Vanuit Brig is een sportklimgebiedje bereikbaar. 25 meter hoge Z‐O wand op 2000m hoogte met één 5e graads, 25 6e graads en 15 7e graads routes. In de omgeving zijn er ook geen officiële sportklimegebiedjes, maar er bestaat geen bergdal zonder blokken dus aan jullie de uitdaging om de mooiste te vinden! Wandelen/huttentocht Een netwerk van 350 kilometer aan wandelpaden en themapaden doorkruist het gebied. Koop een kaart en stippel je eigen dagwandelingen of huttentocht op hoogte uit, met prachtig uitzicht op enorme bergen. Mountainbiken Mountainbikers kunnen in het Saasdal hun hart ophalen op een netwerk van 70 kilometer aan mountainbiketrails. Er is zelfs een bergsteptraject van 3,5 kilometer. Een gedetailleerde kaart is verkrijgbaar bij de VVV en bij de liften. Mountainbikes kunnen in alle liften worden meegenomen tegen een meerprijs. Fietsen kunnen bijvoorbeeld gehuurd worden bij het dalstation van de kabelbaan Hohsaas in Saas Grund.
Klettersteigen Bijvoorbeeld: De hoogste klettersteig van Europa start vanaf de Weissmieshütte en loopt over de Jägihorn tot 3206 m. De ‘Via Ferrata del Lago 3173’ is eigenlijk een 2‐daagse wandeltocht (startpunt Almagellerhütte) met een optie om een stuk af te snijden via een klettersteig. Het hoogtepunt is het uitzicht op de italiaanse meren in het oosten. Overig Parapentmogelijkheden en –scholen zijn er door heel Wallis. Bij een dagje slecht weer kun je ook je lol op: een boulderhal in Saas Grund, een zwembad met glijbaan of een toeristisch uitstapje maken te voet of per lift naar de Allalingletsjer, waar een enorm ijspaviljoen uitgehakt is, jaja, ook met glijbaan.
Tochtenboek Op de camping zal ook een tochtenboek aanwezig zijn. Voor het overzicht en de veiligheid is het verstandig dat iedereen voor aanvang van een tocht opschrijft welke tocht hij/zij gaat maken, met wie, wanneer precies en hoe lang hij/zij denkt weg te zijn (uiteraard mogen ook niet‐klimgerelateerde plannen hierin opgeschreven worden). Zo kunnen we elkaar in de gaten houden, en bovendien is het natuurlijk ook erg vermakelijk om te lezen wat iedereen van plan is of aan het uitspoken is!
Ongevallen Uiteraard hopen we dat je dit hoofdstukje niet nodig zult hebben, maar bergsportrisico’s zijn nooit helemaal uit te sluiten. Daarom hier de benodigde informatie op een rijtje over hoe te handelen als er toch iets mis gaat. Verder zal een persoon uit het bestuur de hele zomer bereikbaar zijn als noodcontactpersoon. Deze persoon kan gebeld worden in geval van een ernstig ongeluk en zal het contact met de rest van de USAC en de NSAC op zich nemen. Op het moment van schrijven van dit boekje is nog niet bekend wie de noodcontactpersoon wordt en hoe hij/zij te bereiken is, maar dit zal voor de zomer op de USAC‐site komen te staan. (uit: Bergsport in het kort, NKBV) Direct na een ongeluk Zorg eerst voor je eigen veiligheid en die van evt. andere tochtgenoten Verplaats een slachtoffer uitsluitend als deze zich in een directe gevarenzone bevindt Ga na was het slachtoffer mankeert en verleen urgente eerste hulp (ademen, bloedingen) Kalmeer het slachtoffer met praten Bepaal of je hulp van derden (reddingsdienst) nodig hebt en laat zonodig alarmeren Geef overige eerste hulp (spalken, verbanden, warm houden) Blijf het slachtoffer in de gaten houden Alarmeringsmogelijkheden Per mobiele telefoon (mits je bereik hebt) Het alpiene noodsignaal geven, zie verderop Alarmeren bij het dichtsbijzijnde punt met een telefoon Probeer indien mogelijk gelijktijdig op meerdere manieren te alarmeren. Noodnummers Algemeen alarmnummer 112. Werkt in alle landen van de EU en in Zwitserland en is om politie en algemene hulpdiensten (waaronder de bergreddingsdienst) mee te
bereiken. Voordeel: dit nummer kun je ook zonder beltegoed of SIM‐kaart nog bellen. Nadeel: je krijgt een centralist aan de telefoon die niet altijd verstand heeft van bergsport, waardoor er tijd verloren kan gaan. Bergreddingsdienst Oostenrijk 140 (en voor Zwitserland 1414) Voordeel: contactpersoon is gespecialiseerd in bergsport dus er is een directere, nauwkeurigere informatie uitwisseling. Nadeel: voor dit nummer moet je wel betalen.
Het alpiene noodsignaal Je kan de aandacht trekken en aangeven dat je hulp nodig hebt door: Het afsteken van vuurpijlen Het geven van het alpiene noodsignaal door roepen, lichtsignalen, met een fluitje of door het weerkaatsen van licht met een spiegeltje. Daarbij wordt het volgende ritme aangehouden: 6 keer per minuut, daarna een minuut stilte. Herhalen tot antwoord wordt verkregen. Het antwoord bestaat uit 3 keer per minuut een teken, met een minuut tussenpauze, precies alternerend aan het noodsignaal:
Hulp halen Als het niet lukt om met je mobiele telefoon alarm te slaan, of met het alpiene noodsignaal de aandacht te trekken, dan zal je hulp moeten (laten) halen. Veelal zal een hut of dorp het dichtstbijzijnde punt zijn waar de reddingsdienst gealarmeerd kan worden. De hulphaler gaat bij voorkeur niet alleen. Een groepje van 2 of 3 mensen is beter Paniek bij degenen die hulp gaan halen is levensgevaarlijk! Het is goed de benodigde gegevens tevoren op te schrijven op een briefje De reddingsdienst moet het volgende weten: 1. Wie ben jij als hulphaler en waar ben je te bereiken? 2. Wat is er gebeurd, wanneer en waar (kaartcoordinaten) is het gebeurd? 3. Hoeveel slachtofeers zijn er, wat mankeren ze? 4. Weersomstandigheden en eventuele helikopter landingsmogelijkheden De reddingsdienst Communiceer met redders op afstand met het Y(es) en N(o) teken Zorg ervoor dat er geen losse spullen (kleding, bivakzakken) liggen als er een helikopter ingezet wordt Volg aanwijzingen van de reddingsdienst altijd nauwkeurig op Geef de reddingsdienst zoveel mogelijk verzekeringspapieren en het paspoort van het slachtoffer mee, als deze ze niet zelf kan beheren
Vraag naar welk ziekenhuis de gewonde wordt vervoerd Vertel de reddingsdienst waar je heen gaat, zodat zij of het slachtoffer jou later kan bereiken.
“Op de Bergen willen we wezen, op de Bergen willen we zijn. In de Alpen willen we wezen, in de Alpen willen we zijn Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalala Rom bom bom!” Met dank aan.. Erik W. voor het fungeren als wandelende topo, en natuurlijk de rest van de Alpencommissie voor het organiseren van de Alpenavond en het overbrengen van enorm veel enthousiasme voor de bergen!
