S T I C H T I N G K I J K O N D E R Z O E K

S T I C H T I N G

K I J K O N D E R Z O E K

COLOFON

DIT IS EEN PUBLICATIE VAN STICHTING KIJKONDERZOEK (SKO).

EINDREDACTIE :

Mariana Irazoqui (SKO) Bink Tekst VORMGEVING:

Krijn Ontwerp FOTOGRAFIE:

Martijn Held

MET DANK AAN:

Bas de Vos, Femke Konings, Marlou Nelen, Mieke Timmer, Nina Schoonbeek en Sjoerd Boltjes (SKO)

SPECIALE DANK AAN:

Julius Minnaar (PMA), Jeroen Verspeek (NPO), Jan Driessen (BVA), Ton Rozestraten (SPOT), Bart Römer (NPO), Bjarne Thelin en Simon Bolus (BARB), Martin Warmelink en Loes Alink (TNS NIPO), Paul van Niekerk, Liesbeth Nekkers en Willemijn van Dalen (Intomart GfK), Ben van de Werf, Klaas Louis Springer en Michael Soeparman (The Nielsen Company), Jacques Braun en Florent Guinier (Médiamétrie / Eurodata TV Worldwide), Enrico Verhulst (comScore) en Kimberly Sanders, Max Bieman, Marieke van den Hurk, Stefan Weijers en Joris Stam voor hun bijdrage.

Jubileumboek 2002 – 2011

01

DankwoorD

DankwoorD

02

The FuTure is now anD The FuTure is wow! DaT sTichTing kiJkonDerzoek (sko) De

en inkaderen van het audiovisuele speelveld waar SKO zich in

aFgelopen Tien Jaar haar waarDe

begeeft of moet gaan begeven. Dit zijn we nu aan het uitwerken

heeFT bewezen, mag DuiDeliJk ziJn.

met de markt, en zal ongetwijfeld leiden tot aanpassingen in de

maar ook De komenDe Tien Jaar zal

methodiek van het kijkonderzoek zelf.

sko een belangriJke speler in heT

SKO heeft er de afgelopen 10 jaar voor gezorgd dat het huidige

meDiavelD bliJven. Waar rond de eeuw-

onderzoek ‘state of the art’ is, ook internationaal. En SKO zal er

wisseling gedacht of verwacht werd dat

voor zorgen dat dat zo blijft. Ook zal SKO een veelheid aan nieuwe

alles op mediagebied zou veranderen,

onderzoeksprojecten initiëren, die er de komende 10 jaar, samen

bleek dat bijna nog een decennium te

met het basisonderzoek, voor zullen zorgen dat we in detail in

duren. Pas rond 2010 worden de contouren

kaart blijven brengen wat de Nederlandse consument aan audiovi-

van een nieuwe toekomst zichtbaar. Een

suele content gebruikt. In 2012, maar ook in 2022.

nieuwe televisiemarkt dient zich aan, met

De medewerkers van SKO danken de Nederlandse televisiemarkt

zaken als eigen keuze in gebruiksmoment,

voor het geschonken vertrouwen de afgelopen jaren. En we zullen

een veel breder scala aan aanbod, een deels

zorg dragen voor een blijvend vertrouwen in SKO en haar kijkon-

nieuw type aanbod en nieuw type devices.

derzoek.

In deze omgeving is een onafhankelijk kennisinstituut als SKO hard nodig. Aller-

Bas de Vos

eerst om methodologisch zorg te dragen

Directeur SKO

voor een valide en betrouwbare meetmethodiek voor al deze nieuwe vormen van kijkgedrag. Maar ook om gezamenlijk met de markt vast te stellen wat er binnen het domein van SKO hoort, en hoe zich dat verhoudt tot andere elementen van het crossmediale gedrag van de consument. Want pas als er een marktbrede acceptatie is van de nieuwe strategie, kan SKO deze vertalen naar een onderzoeksplan. Dat is waar in 2011 en 2012 de focus ligt: het definiëren

inhouDsopgave

inhouDs opgave 03

1

algemene informatie

4

2

Partners over 10 jaar Sko

8

3

ontwikkelingen in 10 jaar kijkonderzoek

14

4

ontwikkelingen in 10 jaar televisiekijken

22

5

De toekomst van het kijkonderzoek

58

6

De toekomst volgens de bureaus die het kijkonderzoek uitvoeren

65

7

Controle en informatievoorzieningen Sko 2002-2011

70

nawoord

88

in dit boek staan een aantal Qr codes. Deze verwijzen direct naar rapporten die sko publiceerde over de onderwerpen waar de code bij staat.

HoofDStuk 1

04

algemene inFormaTie 1.1

Strategie StiCHting kijkonDerzoek

1.2

oPriCHting

1.3

BeStuur in 2011

1.4

Bureau in 2011

1.5

teCHniSCHe CommiSSie in 2011

1.6

overige CommiSSieS in 2011

beeld: the voice of Holland Datum: 14-10-2011 Tijd: 20.35 uur zender: rTl 4 kijkers: 3.885.000 bron: rTl nederland

toP 24 Per jaar 2002 T/m 2011 >

titel Datum, tijd zender kijkers

algemene inFormaTie

1.1

Strategie StiCHting kijkonDerzoek

1.1.1

miSSie

1.1.2

viSie

De missie van SKO is het uitvoeren van (continu) kijkonderzoek

Het Nederlandse medialandschap veran-

naar televisie-uitzendingen ten behoeve van omroepinstellingen,

dert. En deze wijzigingen in het landschap

waaronder ook begrepen instellingen die zich bezighouden met

hebben uiteraard effect op het televisie-

reclame-uitzendingen bij die omroepinstellingen, adverteerders

kijkgedrag. Dit laatste heeft weer invloed

en mediabureaus.

op het hoe en wat van de meting in het

Doel van SKO is het vestigen en handhaven van het zogenaamd

kijkonderzoek. SKO kiest er voor de

KijkTotaal voor het kijkgedrag van de Nederlandse bevolking. Het

nieuwe ontwikkelingen tegemoet te tre-

gerapporteerde KijkTotaal uit het Nederlandse kijkonderzoek is

den middels de door haar ontwikkelde

een, zowel door de media-aanbieder als de media-afnemer, ver-

satellietenstrategie. In de kern komt dat

trouwde kwantitatieve maatstaf. Hiermee kan de mediaprestatie

schetsmatig op het volgende neer (zie

die wordt aangeboden en afgenomen naar gangbare sociaalweten-

figuur 1.1).

schappelijke kwaliteitscriteria worden gemeten, te weten: De basis van het Nederlandse kijkonderzoek vormt het KijkTotaal. Hier worden de

statistisch betrouwbaar en nauwkeurig methodologisch valide

basiszaken gemeten (kijkgedrag thuis voor

marktrelevant

de televisie), evenals toevoegingen daar-

transparant

aan (gastkijkgedrag en uitgesteld kijken tot en met zes dagen na de uitzending).

SKO als Joint Industry Committee van SPOT, NPO, BVA en PMA

Deze vormen het door SKO gerapporteerde

zorgt voor het vestigen en bestendigen van maatschappelijk en

KijkTotaal. Alle andere vormen van kijkge-

marktbreed vertrouwen in het nationale kijkonderzoek, waarin

drag en daarmee samenhangende zaken

het kijkgedrag van de Nederlandse bevolking wordt gemeten.

die als relevant zijn gedefinieerd voor de

20

02

figuur 1.1

01

02 Huwelijk willem-alexander & máxima kerkelijk 02-02-2002, 11.31 uur nederland 2 6.351.000 kijkers

03 Huwelijk willem-alexander & máxima burgerlijk 02-02-2002, 10.13 uur nederland 2 6.284.000 kijkers

Huwelijk willem-alexander & máxima wandeling 02-02-2002, 10.44 uur nederland 2 6.204.000 kijkers

05

algemene inFormaTie

Michel van der Voort, SPOT

Martijn Held, SPOT

nog te klein zijn of moeilijk meetbaar

Arian Buurman, SPOT

Dorine van Mullem-Ale, SPOT

volgens de geldende normen, worden

Rogier van de Paverd, SPOT

(tot 14 april)

in satellietprojecten ondergebracht.

Joost de Kok, PMA

Marjon van Diepen, SPOT

Deze vormen dus geen onderdeel van

Martin Wink, PMA

(vanaf 14 april)

het KijkTotaal, maar SKO streeft er

Marianne Bruijn, BVA (tot 1 juli)

Michel van der Voort, SPOT

wel naar om deze zo betrouwbaar en

Hanne Alblas, BVA (vanaf 1 juli)

(toehoorder)

valide mogelijk te meten.

Paul van Asten, BVA

Nicolette Nellen, NPO

1.2

1.4

Marcia Siebers, PMA

Nederlandse televisiemarkt, maar

06

Irene Venings, PMA oPriCHting

Bureau in 2011

SKO is opgericht op 17 februari 2000

Bas de Vos, directeur

(vanaf 14 april)

en sinds 1 januari 2002 opdrachtgever

Mariana Irazoqui, methodoloog

Hanne Alblas, BVA (tot 14 april)

van het kijkonderzoek in Nederland.

Barbara Pohlman, informatie

Jos Vervoort, BVA (vanaf 14 april)

manager (tot 31 augustus)

Mervyn Brookson, BVA

Femke Konings, informatie mana-

Mariana Irazoqui, SKO

1.3

BeStuur in 2011

Jan van Cuilenburg,

ger (vanaf 1 oktober)

onafhankelijk voorzitter

Mieke Timmer, assistent bestuur

(tot 1 september)

Marlou Nelen, office manager

toeleveranciers

Paul van Niekerk, Intomart GfK Liesbeth Nekkers, Intomart GfK

Inge Brakman, 1.5

onafhankelijk voorzitter (vanaf 1 september)

teCHniSCHe CommiSSie

Janet Slabbekoorn, Intomart GfK

in 2011

(tot 8 november)

Voorzitter: Bas de Vos, SKO

Jeroen Verspeek, NPO

Willemijn van Dalen, Intomart GfK

Marieke van Echtelt, SPOT

technische Commissie in 2011: bas de vos

martijn Held

marjon van Diepen

marieke van echtelt Dorine van mullem-ale

04

05 Huwelijk willem-alexander & máxima rijtoer 02-02-2002, 12.57 uur nederland 2 6.060.000 kijkers

06 Huwelijk willem-alexander & máxima balkonscene 02-02-2002, 13.27 uur nederland 2 5.508.000 kijkers

Schaatsen oS 5 km dames 23-02-2002, 22.06 uur nederland 2 4.710.000 kijkers

algemene inFormaTie

1.6

overige CommiSSieS in 2011

Sko weB-tv nPo en SPot

Pma en Bva

Sko

toeleveranCierS

marije andela

bas de vos, voorzitter

gerwin bok, intomart gfk

mathijs gilissen

mariana irazoqui

Janet slabbekoorn, intomart gfk

erik mol

berry kuiper, comscore

ralph wallace

enrico verhulst, comscore

valentijn siebrands

pieter zandstra, comscore

SuB tC metriCline nPo en SPot

Pma en Bva

Sko

toeleveranCierS

nicolette nellen

bas de vos, voorzitter

liesbeth nekkers, intomart gfk

marjon van Diepen

mariana irazoqui

SuB tC BetrouwBaarHeiD nPo en SPot

Pma en Bva

Sko

toeleveranCierS

sjoerd pennekamp

irene venings

mariana irazoqui, voorzitter

liesbeth nekkers, intomart gfk

marjon van Diepen

bas de vos

Sko nielSen nPo en SPot

Pma en Bva

Sko

toeleveranCierS

nicolette nellen

mariana irazoqui, voorzitter

klaas louis springer, The nielsen company

cindy borrenbergs

bas de vos

michael soeparman, The nielsen company

manon bink-van boom

John Dix, The nielsen company

michel van der voort

mervyn Brookson

marcia Siebers

nicolette nellen

mariana irazoqui

Jos vervoort irene venings

07

08 Schaatsen oS 10 km heren 22-02-2002, 22.36 uur nederland 2 4.434.000 kijkers

09 Schaatsen oS 1500 mtr heren 19-02-2002, 20.58 uur nederland 2 4.245.000 kijkers

Prins Claus kerkdienst 15-10-2002, 12.27 uur nederland 2 4.205.000 kijkers

07

HoofDStuk 2

08

parTners over 10 Jaar sko

beeld: Domino D-Day Datum: 13-11-2009 Tijd: 20.58 uur zender: sbs 6 kijkers: 2.940.000 bron: sbs 6

10

11 Youp van 't Hek Youp speelt Youp 31-12-2002, 22.23 uur nederland 3 4.164.000 kijkers

12 Schaatsen oS 1000 mtr heren nabesch. 16-02-2002, 21.52 uur nederland 2 4.130.000 kijkers

voetbal uC feyenoord-Borussia Dortmund 08-05-2002, 20.34 uur nederland 2 3.960.000 kijkers


namens sko besTuur

inge Brakman

Jan van Cuilenburg

al voor De sTarT van heT nieuwe millennium werden de eer-

09

ste gesprekken gevoerd over SKO. Eigenlijk met twee doelen. Ten eerste het Toekomstig KijkOnderzoek (TKO) tenderen. En ten tweede dit uitvoeren in een organisatievorm die nieuw was voor de Nederlandse markt: het Joint Industry Committee. Voor het eerst nemen alle relevante partijen in de Nederlandse televisiemarkt

Jeroen verspeek

michel van der voort

arian Buurman

lucas van der eerde

Johan Smit

martin wink

paul van asten

hanne alblas

marianne Bruijn

Joost de kok

gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor de common currency, later het KijkTotaal genoemd. Het geeft aan dat de markt volwassen is geworden. Als er een organisatie ontstaat die transparantie en gezamenlijke sturing borgt, geeft dat vertrouwen. Vertrouwen in het kijkonderzoek en in de televisiemarkt met haar unieke common currency. Het bestuur van SKO kijkt met tevredenheid terug op tien jaar SKO. Het bestaan zorgt ervoor dat een aantal belangrijke besluiten over de opzet van het onderzoek in consensus zijn genomen. En dat gebeurt niet altijd zonder discussie. Wezenlijke veranderingen in het onderzoek, zoals de introductie van gastkijken en uitgesteld kijken, zijn marktbreed gedragen besluiten. Ook in het huidige, veranderende landschap is het van groot belang dat er gezamenlijke besluitvorming plaatsvindt. Want zonder een marktbreed vertrouwen in het KijkTotaal en in de aanvullende satellietprojecten, is het bestaan van een single common currency niet mogelijk. Door het bestaan van de gezamenlijke verantwoordelijkheid, transparantie en invloed is er een ijzersterk KijkTotaal dat bruikbaar is in de televisiemarkt. En dat de komende tien jaar gebruikt zal blijven worden. Het bestuur van SKO dankt SKO bureau en de mensen die er nu en in de laatste tien jaar werkten voor hun onaflatende inzet en vertrou-

2012

Bestuur SKO 5 april 2012

JAAR

wen in een kwalitatief hoogstaand kijkonderzoek in de toekomst.

13

15

14 willem-alexander & máxima interview 18-01-2002, 21.21 uur nederland 2 3.945.000 kijkers

Skiën oS reuzenslalom dames 22-02-2002, 22.10 uur nederland 2 3.941.000 kijkers

Skiën oS slalom heren 23-02-2002, 21.44 uur nederland 2 3.905.000 kijkers


samen op weg naar sko 2.0! 10

proFiciaT meT 10 Jaar sko. BVA stond

gerealiseerd via andere ‘devices’ dan het ‘traditionele’ televisietoe-

aan de wieg van SKO en is ook al 10 jaar een

stel. Nu kijkt het grootste gedeelte van de kijkers nog gewoon op de

zeer trouwe partner. Het vinden van het

bank naar de televisie. Begrijpelijk dat daar dus ook nog de prioriteit

juiste evenwicht tussen de belangen van de

van SKO ligt. Maar hoe ziet dat kijkgedrag er nu precies uit? Deze

verschillende partners heeft geleid tot een

“bankzitters” gedragen zich namelijk wel heel anders dan 10 jaar

gedegen kijkonderzoek en een uniforme

geleden. Het kijkgedrag wordt individueler en er zijn steeds meer

taal voor alle marktpartijen. Dat heeft

apparaten die de aandacht van het tv-scherm afleiden. Verschil-

gezorgd voor stabiliteit in de markt en een

lende schermen, uitnodigende games, Twitter en Facebook dringen

gezonde ontwikkeling van het medium.

tegelijkertijd om de aandacht van de moderne media-consument.

We mogen er trots op zijn op dat we dat

Het nauwkeurig en betrouwbaar in kaart brengen van dat multime-

samen hebben bereikt.

diale “kijk”gedrag, wordt steeds belangrijker. Kansen liggen bijvoor-

Maar daarmee zijn we er niet. Het kijkge-

beeld in het gebruik van set-top boxdata als aanvulling op het

drag, van met name jongeren, verandert

kijkerspanel voor validatie van de cijfers en bijvoorbeeld in de

razendsnel en zal diep ingrijpend zijn. Er

samenwerking met STIR als het gaat om online en mobiel kijken.

komen steeds meer (mobiele) apparaten

BVA verwacht samen met SKO in deze snel veranderende en uiterst

waarop zelf gekozen content kan worden

spannende wereld een rol van betekenis te mogen blijven spelen,

bekeken. Tegelijkertijd wordt het aanbod

waardoor we ook de komende 10 jaar een door alle marktpartijen

van video van andere aanbieders ook

omarmde uniforme en relevante taal kunnen blijven spreken.

steeds groter. De domeindiscussie: “Wat moet SKO wel meten en wat niet?” is dan

Jan Driessen

ook een belangrijke en zal met een open

Voorzitter BVA

mind gevoerd moeten worden. Niet defensief, maar toekomstgericht en altijd vanuit het perspectief van de media-consument. De komende 10 jaar staan in het teken van deze voortdurende veranderingen. Hoe lang duurt het nog voor we via de verschillende aanbieders de exacte en realtime kijkcijfers kunnen inzien? De grote uitdaging voor SKO is om snel en adequaat op deze veranderingen in te spelen. Nu wordt nog maar een beperkt deel van de kijktijd

16

17 Prins Claus rouwstoet 15-10-2002, 11.42 uur nederland 2 3.898.000 kijkers

18 Studio sport zondag 1 15-12-2002, 19.00 uur nederland 2 3.847.000 kijkers

Schaatsen oS 500 mtr heren 12-02-2002, 21.43 uur nederland 2 3.840.000 kijkers


open en TransparanT:

over 10 Jaar sko nog maar zo’n Tien Jaar geleDen waren de getallen 218 en 219

verkregen tot de laatste kijkcijfers.

een begrip in Hilversum, Aalsmeer en Amsterdam. Voor program-

Daarmee heeft SKO niet alleen een mooie

mamakers en televisiebazen stonden ze synoniem voor de pagina’s

service richting de Nederlandse televisie-

218 en 219 van NOS Teletekst. Op die pagina’s waren iedere dag de

markt neergezet, maar is het ook een

kijkcijfers te zien van de publieke (TT218) en commerciële (TT219)

bevestiging van de mooie prestatie die SKO

programma’s van de avond daarvoor. De cijfers werden er al jaren

de afgelopen tien jaar heeft neer gezet.

geplaatst door de dienst Kijk- en LuisterOnderzoek van de NOS,

We lijken de open en transparante wijze

kortweg KLO.

waarop SKO de cijfers naar buiten toe com-

Ook KLO was daarmee een begrip onder televisie- (en

municeert in Nederland vanzelfsprekend

radio)makers. Daarna is er een hoop veranderd in kijkcijferland.

te vinden. Maar vergelijk de situatie hier

Internet deed zijn intrede en nam de rol van teletekst (als medium)

maar eens met andere Europese landen.

over als direct toegankelijke en snelle informatiebron. Maar ook

Ga maar eens op zoek naar een vergelijk-

werd de eerste Joint Industry Committee in de Nederlandse media-

bare website als die van kijkonderzoek.nl.

markt geïntroduceerd, de Stichting KijkOnderzoek.

Dan is te zien hoe uniek het is hoe SKO kan

Vanaf 2002 werken we als Nederlandse televisiemarkt officieel

opereren in die Nederlandse televisie-

samen in SKO, als gezamenlijke opdrachtgever van het kijkonder-

markt.

zoek (nog steeds uitgevoerd door Intomart GfK). SKO heeft vanaf

SKO was al uniek in de wereld, de SKO Kijk-

dat moment langzaam zijn rol verder uitgewerkt, tot de positie die

cijfers App maakt SKO in dat opzicht alleen

het nu heeft als hét instituut dat het kijkgedrag van het Neder-

nog maar unieker. Met de komst van alle

landse publiek in kaart brengt. De status als begrip is daarmee dus

nieuwe digitale vormen van content en

ondertussen met verve overgenomen door SKO.

distributie wordt de televisie (of video-

SKO heeft daarvoor communicatietools gehanteerd, die passen bij

)markt er de komende jaren niet overzich-

het afgelopen decennium. De website kijkonderzoek.nl heeft de

telijker op. SKO heeft de ambitie om dat

pagina’s TT218 en TT219 al enige jaren overbodig gemaakt. Met een

allemaal in kaart te brengen. Ook daarom

grote specifiek doelgroep is de SKO website één van de weinige

is de openheid en transparantie zo van

websites, die een bezoekerspiek kennen in de vroege ochtend.

belang en is het goed dat dit in de Neder-

Voor programmamakers en televisiebazen was het dé plek om de

landse markt via SKO wordt gekoesterd als

prestaties van de dag ervoor te bekijken.

een groot goed.

Wás, want inmiddels is SKO gewoon verder meegegaan met de tijd. Met de introductie van de SKO Kijkcijfers App in het afgelopen

Jeroen Verspeek,

jaar, is die App ondertussen hét nieuwe begrip aan het worden. Nu

Hoofd afdeling NPO

kan niet alleen snel, maar ook op iedere plek vrij toegang worden

Kijk- en LuisterOnderzoek

19

20 Schaatsen oS 1500 mtr dames 20-02-2002, 21.57 uur nederland 2 3.831.000 kijkers

21 willem-alexander & máxima vooraf 02-02-2002, 09.09 uur nederland 2 3.745.000 kijkers

Schaatsen os 3 km dames 10-02-2002, 22.19 uur nederland 2 3.615.000 kijkers

11


sko rules! 12

meTingen ziJn alles. Of het nu om de

de buis te verdwijnen. Een argument dat nogal eens in de strijd

snelste 100 meter gaat of om wie het langst

werd gegooid was dat kijkcijfers niets zeggen over de kwaliteit van

films kan kijken zonder in slaap te vallen;

het programma of dat de marketing, voor zover aanwezig, tekort

de mens wil alles meten en weten. Zonder

was geschoten. Of dat het slecht geprogrammeerd stond of dat de

meting geen vergelijk, geen competitie,

concurrentie te sterk was (!). Vrijwel altijd waren het argumenten

geen beste en geen slechtste.

waarmee getracht werd de ondermaatse kwaliteit van het pro-

En dat geldt ook voor media. Het aantal

gramma te verdoezelen.

bezoekers van een site, de oplage van een

Cijfers liegen namelijk niet. Ze zijn de indicatie van waardering,

krant en natuurlijk het aantal kijkers naar

van populariteit, of kijkers geraakt worden en vaak ook van kwali-

een programma. En er geldt maar één

teit. De kijkcijfers beheersen het leven van programmamakers,

regel: hoe meer, hoe beter.

adverteerders en televisieplanners. Elke dag weer. Ze verblijden en

En de kijkcijfers zijn allesbeheersend.

pijnigen. Maar we willen het weten. Want metingen zijn alles.

Als beginnend tv-planner kende ik na twee

Dus lang leve SKO, het wonderlijke samenwerkingsverband tussen

jaar fulltime inkopen en plannen alle kijk-

zenders, mediabureaus en adverteerders. Op naar de volgende tien

cijfers in 39 doelgroepen per programma

jaar. SKO Rules!

uit mijn hoofd. Ze beheersten mijn werkende leven. Een zeer goede vriend van mij

Julius Minnaar

met een grote verantwoordelijkheid in de

Voorzitter PMA

commerciële televisieprogrammering leeft op kijkcijfers, wordt goed geïrriteerd als deze om 07.30 uur niet beschikbaar zijn en wordt nog chagrijniger als deze dan nog tegenvallen ook. Dat kan zo maar zijn hele weekend verpesten. In mijn publieke omroeptijd kwam ik nog wel eens een programmamaker tegen die zich beklaagde over de overdreven aandacht voor en de druk van de kijkcijfers. Steevast was dit een maker van een matig tot slecht bekeken programma dat op de nominatie stond in een vrij rap tempo van

22

23 Huwelijk feest in de arena 01-02-2002, 18.57 uur nederland 2 3.605.000 kijkers

24 Schaatsen oS 5 km heren 09-02-2002, 22.21 uur nederland 2 3.571.000 kijkers



10 Jarig Jubileum sko heT meDium Televisie is krachTiger Dan ooiT. Dit blijkt niet

De hoeveelheid tweets, likes en prikbord-

alleen uit de netto TV-bestedingen die - met ruim 1 miljard euro -

berichten is naast de kijkcijfers een indica-

nog nooit zo hoog waren als in 2011. Ook de kijktijd toont dit aan;

tor geworden van de impact van TV. Maar

afgelopen jaar werd wederom per persoon gemiddeld drie uur en

om de effectiviteit van televisie nauwkeu-

11 minuten per dag televisie gekeken. Die kijktijd is onder jonge-

rig te meten, is en blijft het SKO kijkonder-

ren de laatste twee jaren zelfs flink gestegen.

zoek essentieel. Door de convergentie met

En dat heeft alles te maken met de ontwikkeling van de techniek.

vooral internet is het echter wel van belang

De lancering van mobiel internet en de introductie van tablets

televisiecontent op een groeiend aantal

maken de vaste computer op de studeerkamer en de tweede tele-

devices te kunnen meten. Dat vraagt om

visie in de slaapkamer vrijwel overbodig. Deze second en third

aanvullende meettechnieken die ook het

screens creëren flexibele mogelijkheden om TV-content te bekij-

nieuwe TV-kijken inzichtelijk maken. Deze

ken, zowel live als via uitgesteld kijken. En maken van TV-kijken

projecten worden actief in SKO-verband

weer een sociale bezigheid, omdat het gezin zich weer vaker met

ontwikkeld. We kijken reikhalzend uit

elkaar in de huiskamer bevindt.

naar de resultaten, op naar de volgende 10

Ook social media maken van live TV-kijken nog meer een geza-

jaar!

13

menlijke activiteit. Want voorafgaand aan de uitzending geven kijkers elkaar tips, wat programmakeuzes beïnvloedt en de

Ton Rozestraten

betrokkenheid met het programma versterkt. Tijdens de uitzen-

Voorzitter SPOT

ding delen vrienden en vreemden hun mening over de deelnemers van bijvoorbeeld Boer Zoekt Vrouw of The voice of Holland. Na afloop wordt door het massabereik van televisie de dialoog

01

02 voetbal ek Po nederland-Schotland 19-11-2003, 20.22 uur sbs 6 5.513.000 kijkers

03 idols uitslag 08-3-2003, 23.12 uur rTl 4 4.890.000 kijkers

idols Boer zoekt vrouw 08-3-2003, 21.01 uur Datum: 08-11-2009 rTl Tijd:420.30 uur - 21.30 uur 4.618.000 kijkers zender: ned1 kijkers: 4,523.000

2003

20

03

voortgezet op internet.

HoofDStuk 3

3.1

Het kijkonDerzoek in 2002: Sko Brengt nieuwe kijkCijferS uit

3.2

gaStkijken in Het kijkonDerzoek

3.3

teSt met PortaBle meterS

3.4

enHanCeD auDio matCHing: nieuwe teCHniek geïntroDuCeerD in Het kijkonDerzoek

3.5

kijkCijferS vanaf 1 januari 2008 inCluSief Het uitgeStelD kijken oP televiSie

3.6

Sko-Digitaal: Pilot en meting van tHemakanalen

3.7

Sko weB-tv: online tv Content

3.8

Sko-moBile

3.9

kijkonDerzoek in 2011

3.10

moving PiCtureS

beeld: Phineas and ferb, the movie. Dwars door de 2e dimensie Datum: 20-11-2011 Tijd: 09.00 uur zender: Disney XD kijkers: 479.000 bron: Disney channel

04

05 voetbal ek Po Schotland-nederland 15-11-2003, 15.46 uur rTl 4 3.940.000 kijkers

06 voetbal ek kw tsjechienederland 10-9-2003, 20.08 uur sbs 6 3.907.000 kijkers

eurovisie songfestival 24-5-2003, 20.59 uur nederland 2 3.799.000 kijkers

2003

14

onTwikkelingen in 10 Jaar kiJkonDerzoek


3.1 Het kijkonDerzoek in 2002: Sko Brengt nieuwe kijkCijferS uit

drag plus het extra kijkgedrag weergeeft.

Vanaf 1 januari 2002 is de Stichting KijkOnderzoek (SKO), een Joint

De kijkcijfers zijn met terugwerkende

en een totaalkijkcijfer dat het basiskijkge-

Industry Committee van de Stichting tot Promotie en Optimalisa-

kracht vanaf 1 januari 2003 aan de markt

tie van Televisiereclame (SPOT), Platform Media Adviesbureaus

beschikbaar gesteld. In de afgelopen jaren

(PMA), BVA/Associatie Nederlandse Adverteerders en de Neder-

heeft SKO onder andere haar Duitse colle-

landse Publieke Omroep (NPO), verantwoordelijk voor het uitge-

ga’s geadviseerd bij de introductie van

ven van de kijkcijfers. Daarmee is een standaard voor de kijkcijfers

gastkijken in het kijkonderzoek.

ontstaan die door alle marktpartijen breed wordt omarmd. De Stichting KijkOnderzoek is opgericht in 2000 met als doel het

3.3 teSt met PortaBle meterS

laten uitvoeren van betrouwbaar, valide, marktrelevant en innova-

In de aanloop naar het uitwerken van een

tief kijkonderzoek. Het is een marktbrede organisatie, waarin alle

nieuwe tender heeft SKO een aantal zaken

direct belanghebbenden bij de in- en verkoop van televisiezendtijd

onderzocht. Een belangrijke test was die

zijn betrokken, onder leiding van een onafhankelijk voorzitter.

met de draagbare meter (PPM).

Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het bepalen

In 2007 testte SKO samen met Intomart

van de vorm en inhoud van het kijkonderzoek. Het bestuur neemt

GfK de toepasbaarheid van een draagbare

zijn beslissingen op basis van eenstemmigheid. Een Technische

meter voor het meten van televisiekijkge-

Commissie staat het bestuur bij, en geeft advies over de inhoud en

drag in de Nederlandse markt. Een draag-

methode van onderzoek. Dagelijks worden de laatste kijkcijfers op

bare meter is een klein apparaatje dat een

de SKO website gepubliceerd.

respondent continu bij zich moet dragen.

In 2002 introduceert SKO het gebruik van Picture Matching.

De meter registreert voortdurend elemen-

Picture Matching is een meetmethode voor de zenderherkenning,

ten van het geluid in de directe omgeving

onafhankelijk van de distributiewijze van televisieprogramma’s en

van de respondent. De in 2007 uitgevoerde

commercials. Verder is de onderzoeksopzet verbeterd en worden

tests zijn:

van de uitzendgegevens meer kenmerken geregistreerd. Speciaal

Test 1: compliance- en responstest

aandachtspunt bij het onderzoek vormt het buitenshuis kijken.

(in opdracht van SKO en RAB)

Zo is onder andere het aanmelden van gastkijkers versimpeld.

Test 2: kijkgedragtest

Met de wijzigingen in het onderzoek is SKO voorbereid op belangrijke toekomstige technologische ontwikkelingen. Digitalisering

(in opdracht van SKO) Het doel van de tests was te onderzoeken

van de uitzendsignalen, meerdere diensten samengepakt op één

in hoeverre een draagbare meter geschikt

frequentie, decoders: Picture Matching kan registreren naar welke

is als onderzoeksmethode voor het vast-

zenders de panelleden kijken.

stellen van de common currency voor kijkcijfers.

3.2 gaStkijken in Het kijkonDerzoek

In de eerste test is aan 150 personen van

Gastkijken (het kijken door gasten in panelhuishoudens) is in

zes jaar of ouder gevraagd om de draagbare

2003 opgenomen in alle doelgroepen van het kijkonderzoek.

meter gedurende langere tijd mee te dra-

Vanaf 1 april 2003 presenteert SKO de kijkcijfers dan ook op drie

gen. De ervaringen van respondenten zijn

verschillende manieren: een basiskijkcijfer dat het reguliere kijk-

overwegend positief. Meer dan driekwart

gedrag van de panelleden ‘thuis’ aangeeft, een extra kijkcijfer dat

van alle respondenten bevalt het dragen

het kijkgedrag van panelleden ‘bij anderen thuis’ weerspiegelt,

van de meter goed tot zeer goed.

7


09 kopspijkers 29-11-2003, 20.08 uur nederland 3 3.640.000 kijkers

Spijkers jaaroverzicht 31-12-2003, 22.24 uur nederland 3 3.445.000 kijkers

15


(zich in de nabijheid van een tv bevinden) in de test echter geen

Een andere belangrijke uitkomst is dat

16

ondanks deze positieve geluiden er echter

inhoudelijke ondersteuning is gevonden.

veel inspanningen nodig zijn om ervoor te

Tevens blijkt het moeilijk om een stabiel panel met portable

zorgen dat respondenten de meter continu

meters op te bouwen. Respondenten dragen de meter niet altijd en

en alle dagen bij zich dragen. Hoewel de

onder alle omstandigheden met zich mee. Draagbare meters vor-

draagbare meter een passief meetsysteem

men een interessante mogelijkheid van meting van kijkgedrag,

betreft, vraagt het veel inzet van de respon-

maar voldoen nog niet aan de huidige maatstaven.

denten. gelijking gemaakt tussen resultaten uit de

3.4 enHanCeD auDio matCHing: nieuwe teCHniek geïntroDuCeerD in Het kijkonDerzoek

In de tweede test uit 2007 is een 1-op-1 verhuidige vaste meter en een draagbare

Sinds april 2007 is een nieuwe techniek operationeel in de kijkme-

meter. In totaal nemen zo’n 150 respon-

ter van het kijkonderzoek: Enhanced Audio Matching (EAM). Het

denten uit het panel van het kijkonderzoek

betreft een techniek die gebruik maakt van het matchen van audio

deel.

samples om het kijkgedrag te registeren. Enhanced Audio Mat-

De draagbare meter heeft een aantal moge-

ching is ontwikkeld in het Engelse Common Technology Center,

lijke voordelen. Het gebruik van een draag-

een samenwerkingsverband tussen Intomart GfK en Kantar.Media.

baar apparaatje dat onder elke

Deze nieuwe techniek is de derde zenderherkenningstechniek die,

omstandigheid geluid van televisie-uit-

naast Picture Matching en de VBI-code, door Intomart GfK wordt

zendingen kan oppikken, maakt dat alle

gebruikt voor het kijkonderzoek in Nederland.

apparaten waarop men TV kan kijken, wor-

Enhanced Audio Matching maakt het onder andere mogelijk om

den gemeten. Dit gebeurt zonder te zijn

kijkgedrag via zeer moderne TV-apparaten en allerhande nieuwe

aangesloten op een vaste meter, bijvoor-

randapparatuur betrouwbaar te meten en te rapporteren.

beeld bij mobiele apparaten en pc’s.

Door de introductie van deze nieuwe techniek blijft het kijkonder-

Lange tijd bestond het idee dat de draag-

zoek in 2007 ‘state of the art’ en kunnen we zeker zijn van een zeer

bare meter een betrouwbare vervanger zou

betrouwbare meting van het kijkgedrag in een veranderende

kunnen zijn voor de huidige meetme-

omgeving met bijvoorbeeld digitale televisie en PVR’s. Het in deze

thode, en bovendien alle eventuele meet-

periode in opkomst zijnde ‘uitgesteld kijken’, bijvoorbeeld via

problemen (andere apparaten dan het

harddisk-recorders, kan met deze nieuwe techniek ook in kaart

televisietoestel, buitenshuis kijken, etc.)

worden gebracht. SKO bereidt in 2007 de integratie hiervan in de

van de vaste meter zou oplossen. De draag-

reguliere kijkcijfers voor.

bare meter doet echter naar de mening van we hem kennen.

3.5 kijkCijferS vanaf 1 januari 2008 inCluSief Het uitgeStelD kijken oP televiSie

De draagbare meter blijkt een aanzienlijke

Op 1 januari 2008 vindt er een belangrijke wijziging plaats in de

hoeveelheid kijktijd te missen door te ver-

rapportage van de kijkcijfers. Niet langer wordt alleen het kijkge-

trouwen op één zenderherkenningstech-

drag tijdens het moment van uitzenden gerapporteerd. Ook uitge-

niek. Bij weggedraaid of weinig geluid mist

steld kijken, bijvoorbeeld via een harddisk- of videorecorder wordt

de draagbare meter aanzienlijke hoeveel-

in de rapportage van de kijkcijfers opgenomen.

heden kijktijd. Dat wordt gecompenseerd

Dit houdt in dat als mensen een uitzending pauzeren en daarna

door extra kijktijd, waarbij voor een deel

weer verder kijken, of een uitzending opnemen en op de dag zelf,

SKO nog onder voor de vaste meter zoals

10

11 Darts wk embassy finale 12-1-2003, 18.00 uur sbs 6 3.396.000 kijkers

12 voetbal ek kw nederland-tsjechie 29-3-2003, 20.23 uur sbs 6 3.367.000 kijkers

voetbal Cl ajax-aC milan 08-4-2003, 20.39 uur nederland 2 3.304.000 kijkers


17

bas de vos presenteert in wenen op uitnodiging van Forum media plannung, 15 juni 2010.

of in één van de zes daaropvolgende dagen terugkijken, dat in de

3.6

Sko-Digitaal: Pilot en meting van tHemakanalen

prestaties van de zender wordt meegerekend. De gemiddelde invloed op de cijfers is op het moment van de intro-

Op 1 september 2008 start SKO met een

ductie nog niet heel groot, maar het is wel een wezenlijke verande-

pilot voor de meting van de kijkcijfers van

ring in het denken over wat een kijkcijfer is. Tot 1 januari 2008 gaf

39 digitale kanalen. Intomart GfK maakt

een kijkcijfer het aantal kijkers weer dat keek tijdens de uitzen-

gebruik van de nieuwste techniek voor

ding. Vanaf 1 januari 2008 geeft een kijkcijfer het aantal kijkers

zenderherkenning (Enhanced Audio Mat-

weer tijdens de uitzending EN het aantal kijkers dat het pro-

ching) voor het meten van het kijkgedrag

gramma opnam en op de dag zelf of op één van de zes daarop-

naar de digitale zenders. Een aanzienlijke

volgende dagen nog terugkeek. De kijkcijfers zijn dus pas

groep zenders participeert in de pilot.

definitief na zeven dagen.

Hieronder bevinden zich ook een aantal

Om de markt toch van dagelijkse cijfers over de voorgaande dag te

buitenlandse kanalen. De groei van digi-

kunnen voorzien, rapporteert SKO ook alleen over de uitzenddag.

tale televisie in Nederland en daarmee de

Dat betreft dan al het kijkgedrag op de dag van uitzenden. Zowel

toename van het aantal nieuwe televisie-

het kijkgedrag tijdens de uitzending, als ook uitgesteld op dezelfde

zenders geeft de aanzet tot dit project. De

dag. In de afgelopen jaren heeft SKO andere Europese landen,

pilot moet inzicht geven in de meetbaar-

waaronder België en Duitsland, geadviseerd bij de introductie van

heid en de betrouwbaarheid van de meting

uitgesteld kijken in de cijfers.

van kijkcijfers voor dit type zenders.

13

14 Derde helft 19-11-2003, 22.28 uur sbs 6 3.307.000 kijkers

15 voetbal Cl aC milan-ajax 23-4-2003, 20.40 uur nederland 2 3.230.000 kijkers

is een meisje 07-12-2003, 21.03 uur nederland 2 3.250.000 kijkers


Op 27 mei 2008 tekenen alle partijen de

18

uitgezonden. WEB-TV cijfers maken geen deel uit van het KijkTo-

contracten voor het pilotproject. SKO heeft

taal, zij geven alleen een vollediger beeld van de populariteit van

een technische werkgroep ingesteld die

programma’s en het kijkgedrag van het Nederlandse publiek. De

nadenkt over de grenzen van de betrouw-

cijfers van SKO WEB-TV worden gepresenteerd naast de gangbare

baarheid van de meting. De werkgroep

kijkcijfers van SKO op de website.

wordt geadviseerd door de Vrije Universi-

Sinds 2008 meet SKO het kijkgedrag naar online TV-content in het

teit te Amsterdam. In eerste instantie rap-

SKO WEB-TV project. Hieronder een korte beschrijving van het

porteert SKO over het totaalbereik van de

project.

gehele groep digitale zenders. Halverwege 2009 presenteert SKO de eerste gedetail-

wat meet Sko weB-tv?

leerde resultaten van de pilot SKO-Digi-

SKO WEB-TV rapporteert het aantal streamstarts tot en met zes

taal. Vanaf 1 januari 2010 neemt SKO 41

dagen na de uitzenddag van uitzendingen van programma’s die

nieuwe zenders structureel op in de

eerder op televisie te zien waren. Dit is in lijn met de huidige

meting van het kijkgedrag in Nederland.

methodiek die SKO hanteert voor het meten en rapporteren van

Een aantal van deze zenders draaide mee

uitgesteld kijken naar televisie. Op dit moment worden de streams

in de Pilot SKO Digitaal, die per 31 decem-

gemeten van programma’s die op websites zoals www.uitzending-

ber 2009 eindigde. Het totaal aantal door

gemist.nl, www.rtl.nl/xl of via programma gemist van SBS6, NET5

Intomart GfK gemeten zenders komt daar-

en Veronica te bekijken zijn. Het gaat hier om de streams van com-

mee op 159 op 1 januari 2010.

plete uitzendingen. Fragmenten van programma’s vormen voor-

De nieuwe zenders vallen in de groep SKO

alsnog geen deel van de rapportage, wel van de meting.

Digitaal. SKO bericht bij standaardzenders

In eerste instantie werden alleen de streams van de Nederlandse

over het gemiddelde aantal kijkers (uitge-

Publieke Omroep en van de RTL zenders gemeten. Sinds 1 februari

drukt in % en in '000). In het geval van de

2010 worden ook de streams van de SBS Groep gerapporteerd.

SKO Digitaal-zenders rapporteert SKO alleen over het cumulatieve bereik per

Hoe werkt de Sko weB-tv meting?

week of maand. Dit is een voorwaarde voor

Het aantal gestarte streams wordt met Stream Sense™ geregi-

betrouwbare resultaten.

streerd. comScore verzamelt voor SKO informatie over het gedrag

3.7

een pixelmethode, waarbij aanbieders een code toevoegen in hun

tijdens het afspelen van een stream. Het maakt hierbij gebruik van Sko weB-tv: online tv Content

Vanwege het groeiend gebruik van online

webpagina’s. Telkens als een bezoeker zo’n code opent, haalt de

TV-content vindt SKO het belangrijk

Nedstat server een pixel op. Programma-informatie, zoals ‘pro-

inzicht te geven in de ontwikkelingen bin-

grammanaam’, ‘program identifier’ en dergelijke, leveren de

nen deze markt. Hiervoor maakt SKO

zenders mee in de labels van de streams van de verschillende pro-

gebruik van een online video tracking tool,

gramma-uitzendingen. Met deze uitzendgegevens, die The Nielsen

met als doelstelling het televisiekijkgedrag

Company registreert in het reguliere onderzoek, combineert Into-

via internet te meten. Het SKO WEB-TV

mart GfK vervolgens het aantal opgevraagde streams met de regu-

onderzoek is in een satellietproject van het

liere kijkcijfers van de programma’s in een rapportage aan SKO.

kijkonderzoek ondergebracht. Dagelijks

Deze rapportage is dagelijks voor iedereen beschikbaar op de web-

wordt het aantal streams gerapporteerd

site van SKO. SKO en partners beschikken over een WEB-TV Analyse

van programma’s die eerder op TV zijn

Tool, waarin de gewenste data kan worden opgevraagd.

16

17 Debat lijsttrekkers 21-1-2003, 21.01 uur nederland 2 3.206.000 kijkers

18 Baantjer 24-10-2003, 20.31 uur rTl 4 3.144.000 kijkers

voetbal Cl ajax-arsenal 26-2-2003, 20.39 uur nederland 2 3.103.000 kijkers


Sko weB-tv in het

TV steeds vaker via web teruggekeken

Stir-panel

AMSTERDAM - Het terugkijken van tele-

Sinds het eerste kwartaal van 2009 bestaat er een samenwerking tussen SKO en JIC STIR om inzicht te krijgen in het bereik

Aangezien er nog geen ‘harde’ cijfers

visieprogramma’s via internet wordt steeds populairder, vooral onder jongeren. Van de 13 tot 19-jarigen kijkt minimaal 36 procent een keer per maand een televisieprogramma achteraf via het web. Dit maakte de Stichting KijkOnderzoek (SKO) gisteren bekend. bron: algemeen DagBlaD 01-06-2011

beschikbaar waren over het gebruik, is in 2008 samenwerking gezocht met KPN. Het gezamenlijke onderzoeksproject geeft inzicht in het gebruik van televisie op mobiele devices via DVB-H. Het project sluit zoveel mogelijk aan bij bestaande calculaties en rapportages uit het reguliere kijkonderzoek. De werkwijze is als volgt: KPN heeft bij een

van WEB-TV in doelgroepen. JIC

paar honderd mobiele toestellen logging-

STIR is opdracht-

software geactiveerd. Deze software regi-

gever van het internet bereiksonderzoek. De Webmeter van JIC

streert het kijken naar televisieprogram-

STIR brengt het internetgedrag van 10.000 panelleden van 13 jaar

ma’s en zender. Deze data is door

en ouder in kaart. Wanneer een website is aangesloten bij JIC STIR

TechEdge, een Deens softwarebedrijf, in

wordt het bereik of het aantal bezoeken van de panelleden geme-

opdracht van SKO verwerkt in een speciale

ten. In 2010 gaat het om ruim 450 websites van ongeveer 50 parti-

aangepaste versie van de analysesoftware

cipanten, waaronder ook die van de zenders van NPO, RTL

AdvantEdge. Eind 2010 zijn in totaal vier

Nederland en de SBS Groep.

weken data beschikbaar over de weken 41-

Panelleden loggen in op de Webmeter-website alvorens ze op

44. De analyse van de resultaten hiervan

internet gaan surfen. De websites die worden gemeten, plaatsen

werd in het voorjaar van 2011 met KPN

cookies met informatie die Nedstat in staat stelt om het panellid te

besproken. Het project eindigt met de

herkennen. Men noemt deze methode ook wel ‘Tracking through

stopzetting van de dienst door KPN.

Portal’. Deze methode maakt het mogelijk om ook internetgedrag buitenshuis te meten, zoals op school of op het werk.

3.9 kijkonDerzoek in 2011

STIR werkt met een panelmeting waarin de kenmerken van alle

Veranderende marktomstandigheden vra-

personen geregistreerd staan. Dit geeft inzicht in de profielen van

gen om een periodieke herijking van de

WEB-TV kijkers. Sinds 2009 rapporteren SKO en STIR deze profie-

gehanteerde methodieken. Dat moet

len ieder jaar over de maand februari.

zekerheid brengen over de kwaliteit van de

In de afgelopen jaren heeft SKO andere Europese landen, waaron-

cijfers nu, maar zeker ook voor de

der Zweden, geadviseerd bij de introductie van de WEB-TV meting.

komende jaren. Deze herijking heeft

De Zweedse partner heeft het Nederlandse model nagenoeg inte-

plaatsgevonden in de vorm van de tender

graal overgenomen.

kijkonderzoek 2011-2015 die door SKO in 2009 is uitgeschreven. Afronding vindt

3.8 Sko-moBile

plaats op 11 maart 2010 door de onderteke-

In 2009 heeft SKO gewerkt aan het ontsluiten van informatie over

ning van overeenkomsten met Intomart

het gebruik van DVB-H door abonnees van KPN. Ook zijn de eerste

GfK voor het meten van het kijkgedrag en

inzichten hieromtrent besproken door SKO en KPN. Het gebruik

met Nielsen Media voor de registratie van

van televisie op mobiel (lineair of on demand, dus DVB-H,

uitzendgegevens. Het nieuwe kijkonder-

UMTS/GPRS/3G gebruik) is voor SKO een zeer interessant domein.

zoek start per 1 januari 2011.

19

20 voetbal Cl arsenal-ajax 18-2-2003, 20.40 uur nederland 2 3.103.000 kijkers

21 voetbal ek kw moldavie-nederland 02-4-2003, 19.54 uur sbs 6 3.101.000 kijkers

voetbal Cl aS roma-ajax 19-3-2003, 20.41 uur nederland 2 3.078.000 kijkers

19


3.9.1

20

tenDer 2009

3.9.2 meDia StanDaarD SurveY mSS

Het tenderproces heeft in de kern twee

Parallel aan de tender voor het kijkonderzoek, liep een tender voor

doelen. Het eerste is het verkrijgen van een

de Media Standaard Survey (MSS). Dit is een gezamenlijk project

meerjarige overeenkomst met een of

van SKO met haar partners STIR, NOM en NLO (toen RAB). Al lan-

meerdere onderzoeksbureaus, die een

ger leeft bij de organisaties die verantwoordelijk zijn voor de

goede betrouwbare meting van het kijk-

belangrijkste mediabereiksonderzoeken de wens om variabelen in

gedrag kunnen garanderen. Daarnaast is

hun weeg- en wervingsbasis te standaardiseren. Hiervoor willen

er nog een tweede doel: het als markt defi-

deze organisaties een gezamenlijke bron van betrouwbare en sta-

niëren van de gewenste output van het

biele census gegevens opzetten. Weer is een ‘request voor propo-

kijkonderzoek. Dit komt neer op het in

sal’ gedefinieerd en hebben verschillende partijen een voorstel

consensus definiëren hoe de markt er de

ingediend. Na beraad binnen SKO en met de partners in dit project

komende jaren waarschijnlijk uitziet, en

is met TNS-NIPO een overeenkomst getekend. Het MSS is per 1

hier de wensen en eisen voor kijkonder-

januari 2011 gestart en

zoek bij formuleren. Op basis van een dis-

vanaf dat moment de

cussiestuk en een gezamenlijk overleg

adressenbron voor de

over de uitgangspunten, is uiteindelijk in

werving van panel-

het voorjaar 2009 een tenderdocument tot

huishoudens. Het

Apparaat 'hoort' waar je naar kijkt:

stand gekomen. Dit document beschrijft

MSS is de opvolger

AMSTELVEEN - Het medialandschap veran-

de gezamenlijke eisen en wensen die de

van van de SKO Esta-

SKO partners aan het kijkonderzoek stel-

blishment Survey.

dert, elke avond thuis voor de buis is niet meer de standaard. We kijken in het café of de trein, bij vrienden, via de mobiele telefoon, of het internet. De Stichting KijkOnderzoek (SKO) zoekt daarom nieuwe methoden om de kijken luistercijfers eerlijk te meten. Sinds vorige week zijn150 testpersonen uitgerust met een portable people meter, een apparaatje dat op welke plekje ook bent, meet waar je naar kijkt of luistert.

len in de periode 2011-2015. De aanbiedingen van de bureaus voor de verschillende deelprojecten zijn door de Technische Commissie en een gefor-

3.9.3 Het Panel en De meter

Vanaf 2011 is het kijk-

meerde subcommissie tender beoordeeld.

onderzoek aangepast

Het advies van de Technische Commissie is

aan de eisen van de

in het SKO- bestuur besproken. Tevens zijn

toekomst. Intomart

alle achterbannen geconsulteerd. Uitein-

GfK biedt een combi-

delijk resulteerde dit in de unanieme

natie van technieken

keuze voor de gepresenteerde oplossing

aan voor de zenderre-

voor de meting van het kijkgedrag van

gistratie. Uniek daarin

Intomart GfK, en voor de registratie-oplos-

is de samenwerking tussen de Franse MetricLine codetechniek en

sing van The Nielsen Company.

de Taris5000 meter, zoals die door Intomart GfK en TNS in het

bron: gooi- en eemlanDer 18-04-2007

Common Technology Center is ontwikkeld. Hierdoor is in Nederland sprake van een unieke combinatie van Matching van Audiosamples en codetechnieken. Uiteraard zijn er stevige verbeteringen gerealiseerd in de servicelevels en de mogelijkheden om nieuwe meettechnieken en instellingen te testen.

22

23 verkiezing tweede kamer 22-1-2003, 20.15 uur nederland 2 3.004.000 kijkers

24 idols backstage 08-3-2003, 22.13 uur rTl 7 2.998.000 kijkers

voetbal ek kw nederland-oostenrijk 06-9-2003, 20.24 uur sbs 6 2.991.000 kijkers


3.9.4 Sko-Satellieten

Naast de invulling van het basisonderzoek wil SKO ook overeenkomsten sluiten met bureaus voor het uitvoeren van de zogenaamde satellietprojecten. Het belangrijkste project is de test met de Virtual Meter van het Common Technology Center. Hiermee wordt in het panel, single source, het kijkgedrag geregistreerd. Ongeacht of dat nu via de televisie of de computer gebeurt. 21

3.9.5 regiStratie en ClaSSifiCatie van Programma’S en SPotS

Per 2011 is een nieuwe partij werkzaamheden gaan verrichten voor SKO: The Nielsen Company. Nielsen biedt een uniek systeem voor de registratie en harmonisatie van uitzendinformatie (TV Events). Het is een systeem dat wereldwijd in veel landen functioneert. Hierdoor zijn veel noviteiten, zoals commercialvarianten, in het systeem al goed te registreren. Hiermee heeft het systeem veel potentie voor de toekomst. SKO heeft sinds 2009 zowel de collega-JICS voor Radio en Internet, alsook de Belgische collega’s van CIM geadviseerd bij het tot stand komen van hun tender en RfP.

3.10 moving PiCtureS In 2011 heeft SKO het zogenaamde Moving Pictures onderzoek laten uitvoeren door Intomart GfK. Dit om in één onderzoek zicht te krijgen op welke soorten audiovisuele content worden bekeken op welk typen devices. Een representatieve steekproef van 1.300 personen van 13 jaar en ouder die online zijn, is gevraagd naar hun bezit van devices en hun kijkgedrag naar verschillende soorten bewegend beeld (audiovisuele content) in de afgelopen 24 uur. Uit het Moving Pictures onderzoek van SKO blijkt voor het eerst hoe vaak het Nederlandse publiek ook andere devices gebruikt voor het kijken naar soorten audiovisuele content. Televisie is nog dominant: 78% van de kijktijd naar audiovisuele content vindt voor de TV plaats. 70% van alle bekeken audiovisuele content is televisiecontent. 30% is dus wat anders, zoals user generated

20

04

content (12%).

01

voetbal ek Portugal-nederland 30-06-2004, 20.38 uur nederland 2 8.512.000 kijkers

02

voetbal ek nederland-letland 23-06-2004, 20.39 uur nederland 2 7.647.000 kijkers

03

voetbal ek Duitsland-nederland 15-06-2004, 20.39 uur nederland 2 7.500.000 kijkers

HoofDStuk 4

22

onTwikkelingen in 10 Jaar TelevisiekiJken 4.1

tv-gerelateerDe kenmerken

4.2

kijkgeDrag

4.3

aanBoD van SPotS en Programma’S

4.4

weB-tv

beeld: great migrations Datum: 07-11-2010 Tijd: 21.00 uur zender: national geographic kijkers: 210.000 bron: ngc

04

05 voetbal ek zweden-nederland 26-06-2004, 20.38 uur nederland 2 7.451.000 kijkers

06 voetbal ek nederland-tsjechië 19-06-2004, 20.38 uur nederland 2 7.073.000 kijkers

voetbal ek bekeruitreiking 04-07-2004, 22.41 uur nederland 2 5.935.000 kijkers

onTwikkelingen in 10 Jaar TelevisiekiJken

4.1

tv-gerelateerDe kenmerken

Dit hoofdstuk geeft de belangrijkste resul-

SKO heeft in de afgelopen tien jaar gerapporteerd over ontwikke-

taten uit de afgelopen tien jaar weer.

lingen in het bezit van TV en TV-randapparatuur. Deze cijfers zijn tot en met 2010 gebaseerd op de SKO Establishment Survey, met

Bijna alle huishoudens in Nederland

een jaarlijkse steekproef van ca. 6.ooo huishoudens. Sinds 2011

hebben thuis een televisietoestel. Het

voert TNS NIPO de Media Standaard Survey (MSS) uit in opdracht

percentage TV-bezit ligt in 2011 rond de 98

van SKO en de organisaties die verantwoordelijk zijn voor de inter-

procent. In 2010 was dit 99 procent. Het

net-, radio- en printbereiksonderzoeken. De uitkomsten zijn

gemiddeld aantal toestellen per huishou-

representatief voor alle huishoudens in Nederland. In 2011 zijn in

den is stabiel sinds 2004, met een gemid-

het kader van de MSS 6.212 huishoudens en 5.313 personen in de

delde van 1,7 toestel per huishouden.

leeftijd van 13 jaar en ouder in Nederland ondervraagd. De jaarcij-

In 2002 en 2003 was dit gemiddelde 1,6.

fers zijn elektronisch beschikbaar in het rapport” TV in Neder-

Huishoudens met kinderen en meerper-

23

soonshuishoudens hebben in alle jaren de

land”.

meeste TV-toestellen in gebruik (gemiddeld 2). Eénpersoons huishoudens hebben traditioneel gemiddeld de minste TV-toestellen in gebruik (gemiddeld 1,3).

98 %

98 %

98 %

98 %

98 %

98 %

98 %

99 %

99 %

90%

3 2,8

80%

2,6

70%

2,4

60%

2,2

50%

2,0

40%

1,8

30%

1,6

20%

1,4

10%

1,2

0%

1,0 2002

2003

2004

2005

% 1 of meer tv toestellen in gebruik

07

2006

2007

2009

2010

2011

aantal tv toestellen in gebruik (gem.)

08 voetbal ek griekenland-Portugal 04-07-2004, 20.39 uur nederland 2 5.337.000 kijkers

2008

09 andré bedankt 27-09-2004, 19.29 uur nederland 2 5.047.000 kijkers

Studio sport zomer 23-06-2004, 22.42 uur nederland 2 4.755.000 kijkers

aantal Tv Toestellen

100% 98 %

% Huishoudens

grafiek 4.1.1 aantal tv’S in geBruik bron: es sko 2002-2010, mss 2011


opgelopen naar ca. 70 procent. Het meest gebruikte televisietoe-

De penetratie van breedbeeld en platte televisietoestellen is sterk toegenomen in

stel heeft meestal een LCD- of plasma beeldscherm. Projectoren

de afgelopen jaren. In 2006 had 85 procent

zijn niet erg populair met een penetratie van 0,1 procent. Bijna alle

van de Nederlandse huishoudens een klas-

huishoudens in Nederland (gemiddeld 92 procent) hebben toe-

sieke beeldbuis als meest gebruikte toe-

gang tot teletekst via hun hoofdtelevisietoestel. Dit percentage is

stel. Minder dan de helft van de

in de afgelopen tien jaar stabiel.

huishoudens (40 procent) was in het bezit van een breedbeeldtelevisie. In 2011 is een klassieke beeldbuistelevisie te vinden bij slechts 30 procent van de huishoudens, terwijl 67 procent van de huishoudens een plat beeldscherm heeft. De penetratie van de breedbeeldtelevisies is in 2011 ook

grafiek 4.1.2 tYPe BeelDSCHerm en BeelDformaat HoofDtoeStel bron: es sko 2002-2010, mss 2011

100% 85 %

90 % 90%

69%

64 % 54 %

30 %

31 %

40%

40 %

38 %

50%

44 %

45 %

52 %

60%

52 %

70%

59 %

65%

80%

67 %

76 %

% Huishoudens

19 %

30%

0,2 %

0,1 %

0,2 %

0,2 %

10%

0,2 %

11 %

20% 6% 0,2 %

24

0% 2002

beeldbuis

2003

2004

2005

plat toestel

10

2006

projector/beamer

2007

2009

2010

2011

breedbeeld toestel

11 voetbal ek tsjechië-Denemarken 27-06-2004, 20.39 uur nederland 2 4.649.000 kijkers

2008

12 voetbal ek frankrijk-engeland 13-06-2004, 20.40 uur nederland 2 4.514.000 kijkers

Prins Bernhard kerkdienst 11-12-2004, 12.29 uur nederland 2 4.378.000 kijkers


% Huishoudens

grafiek 4.1.3 tYPe Plat BeelDSCHerm HoofDtoeStel. bron: es sko 2002-2010, mss 2011

100% 90% 80% 25

35 %

41 %

50% 40%

25 %

30%

40 % 7 %

3%

60%

0%

70%

15 %

20% 3% 3%

3% 8%

5%

7%

9%

11 %

10 %

10%

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

0% 2002

plasma

2003

2004

lcD

leD*

3D Tv**

*leD gemeten sinds 2010, ** 3dtv gemeten sinds 2011

Het percentage huishoudens dat in het bezit is van een aangesloten videorecorder is in de afgelopen jaren sterk gedaald. In 2011 heeft slechts 29 procent van de Nederlandse huishouden een videorecorder aangesloten op een televisietoestel. In 2002 was de penetratie van deze apparaten nog bijna 80 procent. Het percentage huishoudens met een DVD- of Blu-ray speler aangesloten op een televisie toestel is toegenomen van 18 tot 57 tussen 2002 en 2011.

Een op drie kijkers ziet wel eens televisie online Een op de drie Nederlanders kijkt wel eens een televisieprogramma op internet. Mensen tussen 20 en 34 jaar kijken het meest tv online. Het populairst zijn informatieve en educatieve programma’s. Dat blijkt uit onderzoek van Stichting KijkOnderzoek (SKO), dat kijkcijfers meet in Nederland, en Stichting Internetreclame (STIR), dat online bereik meet. Het is voor het eerst dat het kijkgedrag op internet is uitgesplitst naar doelgroepen en genres. bron: nrC HanDelSBlaD 22-12-2009

13

14 voetbal ek Portugal-engeland 24-06-2004, 20.39 uur nederland 2 4.257.000 kijkers

15 Prins Bernhard rouwstoet 11-12-2004, 11.31 uur nederland 2 3.965.000 kijkers

voetbal ek frankrijk-griekenland 25-06-2004, 20.39 uur nederland 2 3.861.000 kijkers


100%

80 %

57 %

57 %

2008

2009

29 %

31 %

38 %

40%

55 %

60 %

33 %

50%

37 %

43 %

60%

60 %

69 %

63 % 55 %

70%

62 %

80%

26

70 %

78 %

90%

81 %

% Huishoudens

grafiek 4.1.4 Bezit viDeoreCorDer en DvD- / Blu-raY SPeler bron: es sko 2002-2010, mss 2011

20%

18 %

30%

10% 0%

2002

2003

2004

2005

DvD- of blu-ray speler aangesloten op een tv

In 2011 heeft 34 procent van de huishou-

2006

2007

2010

2011

videorecorder aangesloten op een tv

waar een digitale ontvanger met harddisk aanwezig is (de pene-

dens een harddisk aangesloten op een tele-

tratie van deze apparaten stijgt van 13 procent in 2006 naar 16

visietoestel. In 2006 was dit percentage

procent in 2011). Bij 27 procent van de huishoudens is er een spel-

slechts 6 procent. Sinds 2010 wordt deze

computer op een televisietoestel aangesloten. Dit percentage is

stijging voornamelijk veroorzaakt door

redelijk stabiel gebleven in de afgelopen jaren.

een stijging in het aantal huishoudens

16

17 oS openingsceremonie 13-08-2004, 19.44 uur nederland 2 3.894.000 kijkers


voetbal ek Spanje-Portugal 20-06-2004, 20.39 uur nederland 2 3.691.000 kijkers


grafiek 4.1.5 Bezit SPelComPuter, DvD- en HarDDiSk-reCorDer bron: es sko 2002-2010, mss 2011

% Huishoudens

*harDDisk gemeTen sinDs 2006, DvD-recorDer gemeTen sinDs 2004

100% 90% 80%

27

70% 60% 50%

2008

2009

2010

27 %

22% 17% 22 %

2007

18 %

19 % 16 % 19 %

2006

15 % 17 % 15 %

2005

14 % 17 % 10 %

8% 6%

15 %

11 %

10%

7%

18 %

18 %

20%

20%

30%

15 %

34 %

40%

0%

2002

2003

2004

spelcomputer aangesloten op een tv

DvD-recorder (zonder harddisk) aangesloten op een tv

2011

harddisk totaal (zonder losse DvD-r)

50%

34 %

40%

15 %

22 %

3%

1%

10 %

12 %

19 % 1%

8%

11 %

14 %

10 %

9% 1%

5% 1%

4%

10%

6%

20%

15 %

30%

1%

% Huishoudens

grafiek 4.1.6 Bezit HarDDiSk-reCorDer bron: es sko 2002-2010, mss 2011 *harDDisk worDT vanaF 2011 anDers gemeTen

0%

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

harddisk-recorder aangesloten op een tv

Digitale decoder met harddisk aangesloten op een tv

harddisk-recorder in een tv ingebouwd

harddisk totaal (zonder losse DvD-r)

19

20 zwemmen oS vrije slag 100m heren finale 18-08-2004, 19.18 uur nederland 2 3.745.000 kijkers

2011

21 voetbal wk kw nederland-tsjechië 08-09-2004, 20.25 uur sbs 6 3.718.000 kijkers

voetbal wk kw nederland-finland 13-10-2004, 20.26 uur sbs 6 3.590.000 kijkers


Kijkcijfers internet per 1 juli ook gemeten

De toename van digitale ontvangst is verreweg de belangrijkste ontwikkeling op tele-

AMSTERDAM - De Stichting KijkOnderzoek (SKO) gaat per 1 juli het kijkgedrag naar tv- programma's via internet, waaronder Uitzending gemist, dagelijks meten. In eerst instantie worden alleen de programma's van de vier RTL-zenders en de publieke netten Nederland 1, 2 en 3 in kaart gebracht. In de loop van het jaar zullen zich meer zenders bij het onderzoek aansluiten, verwacht directeur Bas de Vos.

visiegebied in de afgelopen jaren. In 2011 is het percentage huishoudens met digitale ontvangst op het hoofdtoestel 67 procent. In 2006 lag dit percentage onder de 20 procent. 28

bron: Parool 28-05-2008

% Huishoudens

grafiek 4.1.7 Digitale ontvangSt oP HoofDtoeStel bron: es sko 2002-2010, mss 2011

100% 90% 80% 70%

67% 57%

60%

49% 50%

33%

40%

25%

30%

13% 7% 3%

8%

10%

2%

2%

0%

2002

2003

7% 4% 1% 0%

2004

2005

23%

28%

10% 7%

12%

19%

17%

20% 10%

48%

41%

8% 7% 1% 1% 2006

Digitaal via internet

Digitaal via ether (Digitenne)

Digitaal via kabel

Digitaal Totaal

8% 5% 1% 2007

8% 7% 2% 2008

2% 2009

8% 5% 5%

6% 3% 2010

2011

Digitaal via schotel

Op 11 december 2006 wordt het traditio-

huishoudens hun televisiesignaal via de spriet of de kameran-

nele analoge TV-signaal via de ether uit-

tenne. De meerderheid van de Nederlandse huishoudens ontvangt

gezet (de zogenaamde analoge switch-off).

het televisiesignaal via de kabel. Het percentage huishoudens met

Dat jaar ontvangt nog ca. 2 procent van de

kabelontvangst op het hoofdtoestel ligt in 2002 op 92 procent en

22

23 voetbal ek griekenland-tsjechië 01-07-2004, 20.39 uur nederland 2 3.530.000 kijkers

24 Prinses juliana kerkdienst 30-03-2004, 12.28 uur nederland 2 3.447.000 kijkers

idols uitslag 01-05-2004, 23.35 uur rTl 4 3.401.000 kijkers


Nederlandse huishoudens is de afgelopen

in 2006 op 84 procent. In 2002 heeft 90 procent van de huishoudens alleen analoge kabelontvangst. In 2006 is dit 81 procent.

jaren sterk toegenomen. In 2006 had 60

In 2011 heeft slechts 35 procent van alle huishoudens alleen ana-

procent van de huishoudens toegang tot

loge ontvangst via de kabel. De penetratie van digitale televisie via

internet. In 2011 heeft ca. 90 procent van

de ether (Digitenne) is sinds 2006 toegenomen: van 1,2 procent in

de huishoudens minimaal één computer

2006 tot 8 procent in 2011. Het aantal huishoudens dat televisie

en internettoegang thuis. 77% van de huis-

via een schotel ontvangt, blijft de afgelopen tien jaar redelijk sta-

houdens heeft breedband internet toegang

biel. De penetratie van IPTV in Nederland is nog steeds beschei-

thuis.

den.

De laatste jaren zijn ook televisietoestellen

29

verkrijgbaar die rechtstreeks toegang tot In de afgelopen jaren zijn er nieuwe mogelijkheden om televisie te

internet bieden. Sinds 2010 wordt de pene-

kijken op de markt gekomen. Zo is het mogelijk om televisiepro-

tratie van dit type toestellen gemeten.

gramma’s live of uitgesteld te kijken via de computer, de mobiele

In 2011 geeft ca. 8 procent van de huishou-

telefoon of de tablet. Het computerbezit en internettoegang in de

dens aan Net- of Connected TV te hebben.

90% 9%

7%

88 %

87% 81%

86 %

84 % 80 %

80 %

72 %

74 % 66 %

68 %

70%

72%

80%

78 %

90%

82 % 76 %

100%

67 %

% Huishoudens

grafiek 4.1.8 ComPuterBezit en internet toegang via De ComPuter en tv-toeStellen bron: es sko 2002-2010, mss 2011

2009

2010

2011

60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

2002

2003

20

05

bezit computer

01

2004

2005

internet toegang

2006

2007

Toegang tot internet via tv toestel

02 voetbal wk kw nederland-armenie 30-03-2005, 20.26 uur sbs 6 3.976.000 kijkers

2008


voetbal wk kw tsjechië-nederland 08-10-2005, 20.24 uur Tien 3.942.000 kijkers


4.2 kijkgeDrag

30

4.2.1

kijktotaal

SKO rapporteert dagelijks het kijkgedrag

Het KijkTotaal is het kijkgedrag tijdens het moment van uitzenden

van de Nederlandse bevolking gebaseerd

en het uitgestelde kijken binnen zes dagen na de uitzenddag.

op het kijkonderzoek. Een uitgebreide rap-

Tevens bevat het sinds 2003 ook het gastkijkgedrag op doelgroep-

portage is elk jaar te vinden in het SKO

niveau. Voor de doelgroep 6+ zijn de kijkcijfers inclusief gasten

Jaarrapport. In dit hoofdstuk worden de

beschikbaar sinds 1 januari 2002.

belangrijkste resultaten van het kijkgedrag

Sinds 1 januari 2008 is ook het uitgesteld kijken via het TV-scherm

in de periode 2002-2011 weergegeven.

met behulp van een set-top box, video-, DVD- of harddisk recorder onderdeel van het KijkTotaal. Hier is vanaf mei 2009 ook het kijken naar een programma ‘on demand’ via de set-top box bijgekomen, en vanaf augustus 2011 het opvragen van een programma via een Net- of Connected-TV.

grafiek 4.2.1.1 BaSiSkijken, gaStkijken en uitgeStelD kijken in kijktotaal 6+, 2011 bron: sko

4%

3%

basiskijken gastkijken uitgesteld kijken 93%

04

05 voetbal wk kw nederland-roemenie 04-06-2005, 20.25 uur sbs 6 3.858.000 kijkers

06 voetbal Cl PSv-aC milan 04-05-2005, 20.39 uur nederland 3 3.810.000 kijkers

voetbal wk kw nederland-macedonië 12-10-2005, 19.26 uur sbs 6 3.552.000 kijkers


4.2.1.1

In 2007 was er sprake van een daling van

kijktijD

De Nederlander keek in 2011 gemiddeld 191 minuten (3 uur en 11

de totale kijktijd ten opzichte van 2006.

minuten) per dag televisie. Dat is meer dan in 2002 het geval was.

Deze daling werd met name veroorzaakt

In dat jaar was de kijktijd net geen drie uur per dag. In de loop der

door de veranderende samenstelling van

jaren is de kijktijd dus licht gestegen.

de bevolking en een aantal zeer warme

Er zijn een aantal zaken van directe invloed op het kijkvolume.

maanden. SKO maakt per 1 januari 2007

Belangrijke pijlers voor extra kijktijd zijn grote sportevenementen

voor populatiegegevens gebruik van de

zoals de Wereld- en Europese kampioenschappen voetbal, en de

Gouden Standaard van de MOA. Dit levert

Olympische Spelen. In deze periodes zijn mensen geneigd meer

wijzigingen op in de manier waarop het

televisie te kijken dan ze normaal doen. Een andere factor blijkt

onderzoek wordt gewogen en leidt tot een

het weer: grote hoeveelheden regen of langdurig warme perioden

daling van 3 tot 4 procent in de totale kijk-

zorgen voor meer of minder kijktijd. Verder zijn een steeds breder

tijd. De eerste vier maanden van 2007

aanbod en hogere kwaliteit van bijvoorbeeld de apparatuur moge-

waren qua weertype uitzonderlijk zacht

lijke redenen voor een groeiende hoeveelheid tijd die de Nederlan-

voor de tijd van het jaar. In het bijzonder de

der aan televisiekijken spendeert.

maand april eindigde als veruit de zachtste april sinds het begin van de regelmatige waarnemingen van het KNMI in 1706.

250

2007

2008

2009

191

2006

191

2005

184

197

2004

184

195

2003

186

192

150

187

200

179

gem. kijktijd (minuten)

grafiek 4.2.1.1.1 gemiDDelDe DagelijkSe kijktijD 6+ (kijktotaal), 2002-2011 bron: sko

2010

2011

100

50

0

2002

07

08 voetbal Cl PSv-olympique lyon 13-04-2005, 20.40 uur nederland 2 3.466.000 kijkers

09 voetbal Cl aC milan-PSv 26-04-2005, 20.41 uur nederland 2 3.319.000 kijkers

voetbal wk kw nederland-andorra 07-09-2005, 20.24 uur sbs 6 3.306.000 kijkers

31


Tabel 4.2.1.1.1. geeft de kijktijd in minuten

32

4.2.1.2

kijkDiCHtHeiD

per doelgroep weer. De ontwikkelingen in

Grafiek 4.2.1.2.1 geeft weer hoe het gemiddelde verloop van het

de hoeveelheid kijktijd over de loop der

totale percentage televisiekijkers in de loop van de dag eruit ziet

jaren verschillen aanzienlijk per doel-

voor de jaren 2002, 2006 en 2011. Hieruit blijkt dat in 2006 en 2011

groep. Zo bedraagt de groei in kijktijd in

de hoogste totale kijkdichtheid is behaald tussen 21:30 en 22:00

2011 gemiddeld ruim 10 minuten ten

uur. Dit patroon was ook in 2002 te zien. De groei in totale kijktijd

opzichte van 2002, maar is de kijktijd bij 6-

komt vooral uit een toename in het kijken tussen 16.00-22.00 uur.

12 jarigen in deze periode licht gedaald. En

De EK wedstrijd Portugal-Nederland op 30 juni 2006 is de meest

waar de kijktijd van de groep 20-34 jarigen

bekeken uitzending van de afgelopen tien jaar. Hier keken 8,5

min of meer stabiel is, stijgt de kijktijd in

miljoen mensen naar. Op de tweede plaats staat de WK Finale

de groep van 50 jaar of ouder aanzienlijk.

Nederland-Spanje van 11 juli 2010.

taBel 4.2.1.1.1 kijktijD in minuten Per DoelgroeP, 02:00-26:00 uur, totaal zenDerS, 2002- 2011 bron: sko

DoelgroeP

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

6+

178,9

186,6

192,4

194,6

197,0

186,3

184,1

183,9

191,0

191,1

man 6+

177,7

183,1

184,4

187,4

189,3

177,4

177,2

177,2

181,9

181,9

vrouw 6+

180,0

189,9

199,9

201,3

204,2

195,0

190,9

190,3

199,9

200,1

6-12

120,9

125,5

125,2

120,5

126,4

115,5

111,8

113,2

115,7

116,5

13-19

114,1

123,9

128,2

129,8

131,7

121,5

112,1

112,5

112,9

118,4

20-34

162,1

166,0

167,2

177,1

175,1

166,6

160,0

158,6

166,4

161,8

35-49

180,4

186,4

189,8

190,8

194,8

184,1

183,4

179,7

187,8

182,5

50-64

200,9

222,4

236,3

234,2

233,4

224,5

221,6

224,7

232,3

236,6

65+

249,4

246,9

255,7

258,1

266,9

253,9

257,0

255,2

263,2

266,1

10

11 voetbal vr nederland-Duitsland 17-08-2005, 20.23 uur sbs 6 3.286.000 kijkers

12 Boer zoekt vrouw 03-04-2005, 21.08 uur nederland 1 3.193.000 kijkers

journaal 20 uur 20-03-2005, 20.00 uur nederland 2 3.187.000 kijkers


% kijkdichtheid

grafiek 4.2.1.2.1 kijkDiCHtHeiD 6+ (kijktotaal) Per Half uur, alle zenDerS, 2002, 2006 en 2011 bron: sko

50 45 40 35 33

30 25 20 15 10 5

2002

2006

2500-2559

2400-2459

2300-2359

2200-2259

2100-2159

2000-2059

1900-1959

1800-1859

1700-1759

1600-1659

1500-1559

1400-1459

1300-1359

1200-1259

1100-1159

1000-1059

0900-0959

0800-0859

0700-0759

0600-0659

0500-0559

0400-0459

0300-0359

0200-0259

0

2011

taBel 4.2.1.2.1 toP 10 meeSt Bekeken Programma’S 6+ (kijktotaal), 02:00-26:00 uur, 2002-2011 bron: sko

PoS

Datum

Dag

Programma

kDH

kijkerS * 1000

maDl

1

30-06-2004

wo

voetbal ek portugal-nederland

nl 2

56,8

8.512

86,9

2

11-07-2010

zo

voetbal wk nederland-spanje F

nl 1

56,2

8.513

90,1

3

06-07-2010

Di

voetbal wk uruguay-nederland hF

nl 1

56,1

8.501

86,2

4 5

25-06-2006

zo

voetbal wk portugal-nederland

nl 2

54,8

8.252

81,4

23-06-2004

wo

voetbal ek nederland-letland

nl 2

51,9

7.647

79,2

6

21-06-2006

wo

voetbal wk nederland-argentinië

nl 2

50,9

7.667

81,0

7

15-06-2004

Di

voetbal ek Duitsland-nederland

nl 2

50,9

7.500

84,3

8

26-06-2004

za

voetbal ek zweden-nederland

nl 2

50,6

7.451

86,8

9

21-06-2008

za

voetbal ek nederland-rusland

nl 1

50,5

7.572

85,7

10

13-06-2008

vr

voetbal ek nederland-Frankrijk

nl 1

49,9

7.479

84,3

13

zenDer

14 voetbal uc az-Sporting lissabon 05-05-2005, 20.58 uur nederland 2 3.093.000 kijkers

15 Spoorloos 17-01-2005, 21.08 uur nederland 1 3.036.000 kijkers

voetbal Cl fC thun-ajax 02-11-2005, 20.40 uur nederland 2 3.050.000 kijkers


De top 10 van de meest bekeken uitzen-

der Sloot van 3 februari 2008. Naar deze uitzendingen keken 7,1

dingen in de periode 2002 – 2011, die geen

miljoen mensen. Op de tweede plaats staat het kerkelijk huwelijk

betrekkingen hebben op sport, wordt aan-

van Willem-Alexander en Máxima op 2 februari 2002, en op de

gevoerd door het programma Peter R. de

zevende plaats de uitzending van Boer zoekt vrouw van 30 januari

Vries misdaadverslaggever over Joran van

2011.

34

taBel 4.2.1.2.2 toP 10 meeSt Bekeken Programma’S exCl. SPort 6+ (kijktotaal), 02:00-26:00 uur, 2002-2011 bron: sko

PoS

Datum

Dag

Programma

zenDer

kDH

kijkerS * 1000

maDl

1

03-02-2008

zo

peter r de vries misdaadverslaggever

sbs 6

47,4

7.104

78,9

2

02-02-2002

za

huwelijk wa & máxima kerkelijk

nl 2

43,5

6.351

93,9

3 4

02-02-2002

za

huwelijk wa & máxima burgerlijk

nl 2

43,1

6.284

94,8

02-02-2002

za

huwelijk wa & máxima wandeling

nl 2

42,5

6.204

93,0

5

02-02-2002

za

huwelijk wa & máxima rijtoer

nl 2

41,5

6.060

93,3

6

02-02-2002

za

huwelijk wa & máxima balkonscene

nl 2

37,8

5.508

92,9

7

30-01-2011

zo

boer zoekt vrouw

nl 1

35,3

5.381

59,9

8

27-09-2004

ma

andré bedankt

nl 2

33,7

5.047

64,8

9

08-03-2003

za

idols uitslag

rTl 4

33,5

4.890

64,7

10

08-03-2003

za

idols

rTl 4

31,7

4.618

56,1

BARB has appreciated an increasing level of dialogue with our colleagues at SKO in Holland in recent years. The proposition, even definition, of television is changing and these are important times for the development of audience measurement. It is helpful to have contacts in other countries who are just as eager as we are to see progression in our field. We’ve enjoyed many intelligent and stimulating exchanges of ideas with our Dutch friends and hope for many more.

Bjarne tHelin (chieF eXecuTive) & Simon BoluS (research DirecTor) – barb.

16

17 voetbal Br feyenoord-PSv 20-04-2005, 20.45 uur sbs 6 3.009.000 kijkers

18 voetbal vr nederland-italië 12-11-2005, 20.40 uur sbs 6 3.009.000 kijkers

Beatrix 25 dit is een land om lief te hebben 30-04-2005, 20.10 uur nederland 2 2.964.000 kijkers


4.2.1.3

met het hoogste marktaandeel. Traditioneel zijn Nederland 1,

marktaanDelen

In de periode 2006 tot met 2011 heeft

RTL4 en SBS6 de drie zenders met het hoogste marktaandeel gedu-

Nederland 1 het hoogste marktaandeel

rende de hele dag. De golfbewegingen bij eerst Nederland 2 en

(02.00-26.00 uur) voor de doelgroep 6 jaar

vanaf 2006 Nederland 1 (verplaatsing voetbal naar Nederland 1)

en ouder, gevolgd door RTL4 . In de periode

geven duidelijk de effecten van WK- en EK voetbal weer.

2002 tot 2005 is Nederland 2 de zender

35

% madl

grafiek 4.2.1.3.1 marktaanDelen 6+ (kijktotaal) 02:00-26:00 uur, 2002-2011 bron: sko

25,0

20,0

15,0

10,0

5,0

0

2002

2003

2004

2005

2006

2007

nl1

nl3

rTl5

neT 5

sbs6

nl2

rTl 4

rTl7

nickeloDeon

veronica

2008

2009

2010

2011

selectie zenders met hoogste marktaandelen in 2011 en die gemeten zijn in periode.

19

20 voetbal wk kw finland-nederland 08-06-2005, 19.53 uur nickelodeon 2.923.000 kijkers

21 Schaatsen wk sprint 500 mtr dames 23-01-2005, 20.01 uur nederland 2 2.910.000 kijkers

voetbal vr engeland-nederland 09-02-2005, 20.38 uur sbs 6 2.893.000 kijkers


taBel 4.2.1.3.1 marktaanDelen Sko StanDaarD zenDerS 2002-2011 6+ (kijktotaal), 02:00-26:00 uur, 2002-2011 bron: sko

zenDer

36

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

nl 1

11,1

11,2

11,1

11,9

13,1

17,8

21,1

20,0

21,5

19,1

nl 2

17,2

15,7

18,4

15,1

13,5

6,9

6,8

6,7

6,8

6,5

nl 3

7,6

7,5

6,6

6,3

6,2

6,6

7,0

7,2

6,5

6,4

rtl 4

15,8

16,4

15,4

14,7

13,6

12,9

12,7

13,6

14,4

15,5

rtl 5

4,6

4,8

4,3

4,6

5,5

5,3

4,5

4,4

4,0

4,1

rtl 7

4,9

5,0

4,4

4,2

4,0

4,6

4,6

4,5

4,6

4,8

rtl 8

-

-

-

-

-

0,7

1,8

1,7

1,7

1,8

SBS 6

9,3

9,6

9,6

9,8

9,6

10,0

10,9

10,9

10,0

9,1

veronica

2,8

2,8

2,8

3,0

3,3

3,7

3,5

3,2

3,1

3,4

net 5

4,2

4,3

4,3

4,3

4,0

4,5

4,9

4,3

3,5

3,3

Disney Channel

-

-

-

-

-

-

-

0,1

0,5

0,4

Disney xD

1,7

2,1

2,1

2,2

1,9

1,8

1,7

1,6

1,6

1,4

nickelodeon

0,6

1,4

2,4

2,2

1,8

2,1

2,2

2,1

1,8

1,8

Comedy Central

0,3

0,2

0,3

0,3

0,4

0,7

0,9

1,0

1,0

1,2

kindernet

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0,2

teennick

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0,2

tmf

0,8

0,8

0,8

0,8

0,6

0,8

0,7

0,7

0,5

0,1

mtv

0,5

0,5

0,6

0,7

0,7

0,8

0,7

0,8

0,8

0,7

national geographic

0,6

0,5

0,6

0,7

0,7

0,8

0,8

0,8

1,1

1,2

Discovery Channel

1,3

1,5

1,5

1,7

1,7

1,7

1,8

1,8

1,5

1,5

animal Planet

0,0

0,0

0,5

0,7

0,8

0,7

0,9

1,1

1,0

0,6

tlC

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

0,2

eurosport

0,7

0,8

0,8

0,9

0,9

0,9

0,9

0,8

0,8

0,9

reg totaal

2,0

2,3

2,2

2,2

2,1

2,0

1,9

1,8

1,7

1,7

at5

0,2

0,2

0,2

0,2

0,3

0,2

0,1

0,2

0,1

0,1

tien

-

-

-

2,2

4,4

3,0

0,0

0,0

0,0

0,0

Het gesprek

-

-

-

-

-

0,0

0,0

-

-

-

rnn7

-

-

-

0,0

0,0

0,1

0,0

-

-

-

overig tv totaal

13,6

12,4

11,1

11,3

10,9

11,4

9,6

10,7

11,5

13,8

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

22

23 voetbal Cl aS monaco-PSv 09-03-2005, 20.40 uur nederland 2 2.878.000 kijkers

24 kopspijkers 05-03-2005, 20.08 uur nederland 3 2.858.000 kijkers

voetbal Cl aC milan-liverpool 25-05-2005, 20.38 uur nederland 2 2.793.000 kijkers


4.2.1.4

In grafiek 4.2.1.4.1 is het gemiddelde maandbereik van het totaal

Bereik

Sinds 2010 publiceert SKO de week- en

SKO-Digitaal zenders te zien. Het gemiddelde maandbereik staat

maandbereikscijfers van de SKO-Digitaal

gelijk aan het percentage personen dat gemiddeld per maand in het aangegeven tijdvak minimaal één minuut aaneengesloten

zenders.

naar een bepaalde zender heeft gekeken. Het maandbereik van deze groep zenders is in 2011 gemiddeld 66,4 procent. In 2010 lag dit percentage op 61,7 procent. In 2010 zijn 44 SKO-Digitaal zenders opgenomen in de meting, in 2011 gaat het om 48 zenders.

grafiek 4.2.1.4.1 % gemiDDelDe maanDBereik 6+ (kijktotaal) Sko-Digitaal zenDerS 2010-2011 bron: sko

100% 90% 76,8%

80% 70%

71,3% 64,9%

64,2%

65,7%

65,4%

64,4% 61,3%

61,0%

60% 50%

67,4%

65,0%

69,3%

58,8%

58,2%

58,8%

jan

feb

mrt

62,2%

62,2%

61,4%

70,6% 63,6% 59,6%

64,5%

63,3%

okt

nov

57,3%

40% 30% 20% 10% 0%

20

06

sko Digitaal 6+ 2011

01

apr

mei

jun

jul

sep

dec

sko-Digitaal 6+ 2010

02 voetbal wk Portugal-nederland 25-06-2006, 20.50 uur nederland 2 8.252.000 kijkers

aug

03 voetbal wk nederland-argentinië 21-06-2006, 20.48 uur nederland 2 7.667.000 kijkers

voetbal wk nederland-ivoorkust 16-06-2006, 17.49 uur nederland 2 7.136.000 kijkers

37


taBel 4.2.1.4.1 % gemiDDelD week- en maanDBereik 6+ (%) Sko Digitaal 2010-2011 bron: sko 2011

2010 week

maanD

week

maanD

totaal zenders

95,8

98,5

95,8

98,4

totaal Sko-Digitaal zenders

35,3

61,7

41,2

66,4

zenDer

38

101 tv

3,5

9,4

3,6

10,4

13th Street

5,1

11,7

7,3

16,8

192tv

-

-

3,4

-

24kitchen

-

-

7,4

17,1

Best 24

1,9

5,6

2,2

6,4

Car Channel

1,0

3,0

-

-

Cartoon network

2,9

7,6

3,3

8,3

Com.Cent.family

3,3

7,7

2,9

7,0

Comedy Central extra

-

-

3,5

4,2

Consumenten 24

1,5

4,8

1,8

5,5

Cultura 24

1,2

4,2

1,8

6,1

Discovery world

2,2

5,6

2,7

7,1

DiscoveryScience

2,7

6,2

2,8

6,7

e!

1,7

4,5

2,8

7,1

eredivisie live 1

4,9

10,4

6,8

14,4

eredivisie live 2

1,5

4,0

2,6

6,5

eredivisie live 3

0,6

1,9

0,7

2,2

fan tv

*

1,2

-

-

foxlife

2,2

6,4

3,2

8,5

geschiedenis 24

1,3

3,8

1,8

5,3

Hallmark

2,8

6,9

2,4

6,7

Het gesprek

5,1

14,4

Holland Doc 24

1,5

4,8

2,0

5,9

Humor tv 24

4,3

10,6

4,1

10,2

investigation Discovery

2,8

7,0

2,7

6,5

jimjam

1,4

4,1

-

-

journaal 24

4,8

13,5

6,2

14,8

misdaadnet

1,8

4,2

2,0

4,8

mtv Brand new

0,8

2,5

1,1

3,3

mtv live HD

-

-

1,7

5,7

mtv music 24

-

-

1,9

5,8

04

05 voetbal wk italië-frankrijk 09-07-2006, 19.48 uur nederland 2 5.512.000 kijkers

-

-

06 voetbal wk Servië montenegro-nederland 11-06-2006, 14.51 uur nederland 2 5.442.000 kijkers

Schaatsen oS 1000 mtr dames 19-02-2006, 16.56 uur nederland 2 4.718.000 kijkers


2011

2010 week

maanD

week

maanD

ngC wild

2,8

6,8

2,8

7,1

nick Hits

1,9

5,5

2,3

6,8

nick jr.

3,3

7,8

3,5

8,5

nick toons

1,0

3,3

1,1

3,3

nostalgienet

zenDer

2,5

6,3

3,2

8,4

out tv

-

-

1,9

6,0

Politiek 24

1,4

4,6

1,8

5,5

rtl Crime

-

-

5,9

14,5

3,7

9,6

3,9

9,8

Secret24

-

-

6,9

14,8

Spirit 24

1,0

3,1

1,2

4,0

Sport1 golf

1,1

3,4

1,4

4,1

Sport1 live

2,1

5,2

3,6

8,4

Sterren 24

2,4

6,7

3,3

8,9

Syfy universal

2,8

6,6

3,4

7,9

tmf Dance

0,9

3

1,4

4,2

tmf nl

1,8

5,8

2,5

7,2

tmf Pure

0,9

3

1,2

3,7

vH-1

2,4

6,9

3,0

8,7

vH-1 Classic

2,1

6,3

2,4

7,2

xite

1,4

4,7

2,0

6,2

zappelin/zapp 24

1,1

3,6

1,5

4,6

zone reality

1,8

5,0

-

-

rtl lounge

-

een aantal zenders heeft niet heel 2010 of 2011 in de rapportering gezeten. in de berekening van het gemiddeld maandbereik worden alleen de maanden meegenomen dat een zender volledig in rapportering heeft gezeten. * het resultaat van de zender voldoet niet aan het bereikscriterium en wordt daarom niet gerapporteerd.

07

08 Schaatsen oS 3 km dames nb 12-02-2006, 18.51 uur nederland 2 4.674.000 kijkers

09 Schaatsen oS 19-02-2006, 17.39 uur nederland 2 4.601.000 kijkers


39


4.2.1.5

vanaf 2002 worden gemeten. De doelgroepen 35-49- en 50-64-jari-

Profiel

Tabel 4.2.1.5.1 laat een vergelijking zien

gen maken in verhouding een relatief groot deel uit van het televi-

tussen het profiel van een zender en het

siepubliek. Het relatieve aandeel van de 50-64-jarigen is in 2011

totale kijkerspubliek, het zogenaamde ‘TV

toegenomen. Deze doelgroep groeit in aandeel van 21,1 procent in

Totaal’ in de jaren 2002 en 2011. Deze tabel

2002 naar 26,5 procent in 2011. Dit lijkt redelijk in lijn met de toe-

geeft de profielen voor zenders weer die

name van oudere leeftijdsgroepen in de Nederlandse bevolking.

40

taBel 4.2.1.5.1 kijkerSProfiel Per zenDer (kijktotaal), 02:00-26:00 uur, 2002 en 2011 bron: sko

nl2

nl1

nl3

rtl4

rtl5

rtl7

2002

2011

2002

2011

2002

2011

2002

2011

2002

2011

2002

2011

6-12

2,7

1,7

3,0

1,0

11,8

11,6

3,9

3,6

2,8

3,8

7,6

2,9

13-19

2,4

2,3

3,2

1,4

3,0

5,5

4,7

5,3

3,9

10,4

11,8

4,9

20-34

14,5

9,5

16,7

8,2

20,2

18,7

21,9

18,1

21,0

28,2

29,5

17,7

35-49

23,1

18,5

25,4

16,2

25,4

25,5

25,0

27,4

28,8

28,4

28,3

29,4

50-64

24,6

30,9

26,0

30,3

18,9

22,4

24,7

28,5

24,9

20,0

14,8

27,0

65+

32,8

37,1

25,6

42,9

20,6

16,3

19,9

17,1

18,6

9,1

8,0

18,0

2002

2011

net5

SBS6

2002

2011

6-12

4,2

2,9

13-19

5,5

4,7

20-34

23,6

14,0

35-49

28,9

veroniCa

2002

2011

2002

4,3

2,5

9,6

6,3

36,4

26,8

orn

at5

2011

2002

2011

6,4

3,1

2,3

1,2

1,9

2,1

9,7

6,6

2,5

1,5

4,0

2,0

23,8

27,0

24,3

14,3

8,7

20,0

16,5

30,4

31,9

30,4

32,3

25,4

16,9

33,0

24,1

50-64

21,2

31,1

13,8

25,2

18,1

24,2

30,0

35,2

28,1

32,7

65+

16,5

20,4

5,5

10,3

8,3

9,6

25,5

36,5

13,0

22,6

niCkeloDeon

jetix/ DiSneY xD

DiSC. CHannel

nat geograPHiC

euroSPort

2002

2011

tv totaal

2002

2011

2002

2011

2002

2011

2002

2011

2002

2011

2002

2011

47,0

59,7

57,6

50,9

2,6

3,3

2,2

2,8

4,1

2,5

6,3

5,6

13-19

11,3

15,5

11,5

15,9

6,1

8,4

5,6

6,9

4,6

3,9

5,4

5,6

20-34

19,8

6,8

11,7

11,6

29,8

27,6

19,2

25,8

16,7

10,6

20,9

16,7

35-49

15,2

12,4

11,2

13,7

27,8

33,0

26,2

30,3

24,5

14,2

25,7

23,9

50-64

4,1

4,6

3,1

6,3

15,9

19,7

20,0

22,7

20,9

26,9

21,6

26,6

65+

2,6

1,0

4,9

1,6

17,8

8,1

26,8

11,5

29,2

42,0

20,1

21,6

6-12

10

11 Schaatsen oS 3 km dames 12-02-2006, 17.52 uur nederland 2 4.493.000 kijkers

12 voetbal wk nabeschouwing 16-06-2006, 19.59 uur nederland 2 4.434.000 kijkers

Schaatsen os 1000 mtr dames nb 19-02-2006, 18.45 uur nederland 2 4.195.000 kijkers


4.2.2 gaStkijken

Personen die in de panelhuishoudens op bezoek zijn en

Toename in digitale televisie

daar televisiekijken worden geregistreerd als gasten. Hun

Steeds meer Nederlanders kijken digitaal televisie. Het jaarlijks uitgevoerde Establishment Survey van Stichting KijkOnderzoek (SKO), dit keer onder 6.989 huishoudens, wijst dat uit. Het totale percentage digitale ontvangst is gestegen van 41 procent in 2008 tot 51 procent in de tweede helft van 2009.

kijkgedrag vormt een proxi voor het gastkijken door panelleden bij andere huishoudens (zonder meter) thuis. Tabel 4.2.2.1 geeft het percentage gastkijken per doelgroep weer. Uit het kijkonderzoek blijkt dat ca. 5 procent van de totale kijktijd uit gastkijken bestaat. We zien dat ca. 10 procent van de kijktijd van 13-19- en 20-34-jarigen uit gasten bestaat. Ook bij kinderen van 6 tot met 12 jaar blijft het

41

bron: volkSkrant 02-02-2010

aandeel gastkijken relatief groot ten opzichte van hun totale kijktijd (ca. 9 procent). Het percentage gastkijken is hoger in jaren waarin grote sportevenementen zijn uitgezonden. Grafiek 4.2.2.1 laat de kijktijd van de gasten zien voor de genres Sport en Overige genres in de periode 2002-2011.

taBel 4.2.2.1 % gaStkijken naar DoelgroeP, 02:00-26:00 uur, 6+, 2002-2011 bron: sko

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

6+

3,9%

4,5%

4,9%

5,0%

5,0%

5,5%

5,4%

4,9%

4,8%

4,4%

6+ man

3,9%

4,9%

5,3%

5,4%

5,3%

5,8%

5,9%

5,1%

5,0%

4,8%

6+ vrouw

3,8%

4,2%

4,6%

4,6%

4,8%

5,2%

5,0%

4,8%

4,7%

4,0%

DoelgroeP

6-12

7,1%

9,5%

9,8%

8,7%

8,1%

8,8%

8,9%

8,7%

8,4%

8,9%

13-19

10,1%

11,7%

12,1%

12,2%

11,4%

9,6%

11,8%

11,6%

12,1%

11,5%

20-34

7,0%

9,1%

10,1%

9,9%

10,2%

13,0%

12,3%

11,3%

11,9%

10,1%

35-49

1,9%

2,1%

2,8%

2,7%

2,8%

3,2%

3,9%

3,2%

2,6%

2,9%

50-64

2,2%

1,9%

2,1%

2,2%

2,4%

2,5%

2,5%

2,3%

2,0%

1,8%

65+

2,1%

2,4%

2,4%

3,2%

3,2%

2,5%

2,1%

2,0%

2,2%

1,9%

13

14 Schaatsen oS 1500 mtr dames 22-02-2006, 16.56 uur nederland 2 4.096.000 kijkers

15 Darts wk lakeside finale 15-01-2006, 19.10 uur sbs 6 4.063.000 kijkers

Schaatsen oS 5 km heren 11-02-2006, 17.49 uur nederland 2 4.039.000 kijkers


42

gem. kijktijd (2002 = 100)

grafiek 4.2.2.1 kijktijD gaSten, naar genre, 6+, 02:00-26:00 uur, 2003-2011. inDex 2002 = 100. bron: sko

250

199,6

193,8

200

162,9

160,7

150

142,6

138,7

138,9

146,0

141,7

143,3 143,8

125,2 124,0

100

129,6

133,3

133,5

127,4

128,7

124,6

140,4

138,3

132,2

130,7

123,8

117,2

91,6 72,3

50

0

2003 sport

2004

2005

overige genres

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Totaal

De meeste door gasten meegekeken pro-

tijdens het Wereld- en Europese kampioenschap voetbal. Zo staat

gramma’s in de periode 2002 tot met 2011

de WK- finalewedstrijd tussen Nederland en Spanje van 11 juli 2010

zijn wedstrijden van het Nederlands elftal

op nummer 1. De huldiging van dit Wereldkampioenschap staat op de laatste positie van de top 10.

taBel 4.2.2.2 toP 10 meeSt Door gaSt meegekeken Programma’S 6+, 02:00-26:00 uur, 2002-2011 bron: sko

PoS

Datum

Dag

Programma

zenDer

kDH

kijkerS * 1000

maDl

1

11-07-2010

zo

voetbal wk nederland-spanje F

nl 1

13,3

2008

96,6

2

19-06-2004

za

voetbal ek nederland-Tsjechie

nl 2

12,7

1870

93,0

3

21-06-2008

za

voetbal ek nederland-rusland

nl 1

12,5

1870

94,8

4

30-06-2004

wo

voetbal ek portugal-nederland

nl 2

11,1

1664

96,2

5

26-06-2004

za

voetbal ek zweden-nederland

nl 2

10,8

1597

93,9

6

13-06-2008

vr

voetbal ek nederland-Frankrijk

nl 1

10,4

1555

94,6

7

06-07-2010

Di

voetbal wk uruguay-nederland hF

nl 1

9,8

1486

93,3

8

16-06-2006

vr

voetbal wk nederland-ivoorkust

nl 2

9,2

1388

93,6

9

25-06-2006

zo

voetbal wk portugal-nederland

nl 2

9,1

1374

91,5

10

11-07-2010

zo

voetbal wk huldiging

nl 1

9,1

1381

86,0

16

17 voetbal wk Duitsland-italië 04-07-2006, 20.49 uur nederland 2 3.893.000 kijkers

18 voetbal wk Duitsland-Polen 14-06-2006, 20.51 uur nederland 2 3.861.000 kijkers

Studio sport zomer 25-06-2006, 23.07 uur nederland 2 3.772.000 kijkers


Wanneer geen rekening wordt gehouden met sportprogramma’s,

jaarsloterijshow uit 2005 op nummer 4.

zijn oudejaarsprogramma’s de meest bekeken programma’s. Het

Programma’s op 31 december van 2003,

meest door gasten meegekeken programma in de periode 2002 tot

2005, 2006 en 2008 staan op de laatste

met 2011 is de oudejaarsconferentie van Youp van ’t Hek in 2002.

positie in de top 10.

Het Spijkers jaaroverzicht in 2003 staat op nummer 2, en de Oude-

43

taBel 4.2.2.3 toP 10 meeSt Door gaSten meegekeken Programma’S exCl. SPort 6+, 02:00-26:00 uur, 2002-2011 bron: sko PoS

Datum

Dag

Programma

zenDer

kDH

kijkerS * 1000

1

31-12-2002

Di

Youp van 't hek Youp speelt Youp

2

31-12-2003

wo

spijkers jaaroverzicht

3

08-03-2003

za

4

31-12-2005

za

5

08-03-2003

6

03-02-2008

7 8

maDl

nl 3

6,7

978

54,9

nl 3

5,4

799

49,2

idols

rTl 4

4,8

704

82,2

oudejaarsloterijshow

rTl 4

4,8

725

30,2

za

idols uitslag

rTl 4

4,7

689

82,2

zo

peter r de vries misdaadverslaggever

sbs 6

4,6

692

88,6

31-12-2005

za

Youp het zelfmoordcommando

nl 3

4,3

646

31,6

31-12-2003

wo

knallende kurken

rTl 4

4,3

630

35,0

9

31-12-2008

wo

Top 2000 in concert

nl 3

3,6

546

36,6

10

31-12-2006

zo

klok & vuurwerk

nl 2

3,6

545

22,8

4.2.3 uitgeStelD kijken

harddisk. Als pas na zeven dagen het opge-

Het uitgesteld kijkgedrag betreft kijkgedrag naar televisiecontent

nomen programma terug wordt gekeken

op een ander moment dan deze werd uitgezonden door de zender.

via harddisk-, video- of DVD-recorder, valt

Dit kan op verschillende manieren. Het kan gaan om ‘bijna live’ kij-

dit buiten de rapportage van het kijkcijfer

ken, dat wil zeggen verder kijken na een korte onderbreking. Maar

van dat specifieke programma.

ook het kijken naar een film die weken daarvoor op de harddisk is opgeslagen, het afspelen van een zelf opgenomen videoband, of het kijken naar een programma ‘on demand’ via de set-top box zijn vormen van uitgesteld kijkgedrag. Sinds 2008 is het uitgesteld kijken op de dag van uitzending en de zes opeenvolgende dagen (UGK) in het KijkTotaal van programma’s en zenders opgenomen. Het kijken naar een programma vanaf de harddisk, bijvoorbeeld twee dagen na de dag van uitzending, wordt dus gerapporteerd bij het kijkcijfer van de specifieke uitzending, en niet als kijken naar de

19

20 voetbal ekj nederland-oekrainë 04-06-2006, 20.38 uur Tien 3.719.000 kijkers

21 Schaatsen oS 5 km dames 25-02-2006, 16.27 uur nederland 2 3.663.000 kijkers

voetbal wk Portugal-frankrijk 05-07-2006, 20.50 uur nederland 2 3.583.000 kijkers


4.2.3.1

ugk tot en met zeS Dagen na uitzenDDag

Het UGK aandeel is het aandeel dat uitge-

taBel 4.2.3.1.1 uitgeStelD kijken aanDeel 6+, 02:00-26:00 uur, 2008-2011 bron: sko

steld kijken heeft in de totale kijkdichtheid van een programma of tijdvak. Gemiddeld

44

DoelgroeP

2008

2009

2010

2011

op een dag is dit aandeel 2,9 procent in

6+

1,2

1,6

2,1

2,9

2011. In 2008 ging het om 1,2 procent.

man 6+

1,0

1,4

1,9

2,8

vrouw 6+

1,3

1,8

2,3

3,0

Het meest uitgesteld gekeken programma in de periode 2008-2011 is in de doelgroep 6 jaar en ouder The Voice of Holland van 7 oktober 2011. Op de tweede plaats staat het oudejaarsprogramma Youp van ‘t Hek De tweede viool van 31 december 2011. Daarna volgt The Voice of Holland The Battle van 4

6-12

0,7

1,1

1,4

2,4

13-19

0,8

1,1

1,4

2,9

20-34

1,6

2,0

2,5

3,3

35-49

1,3

1,9

2,5

3,5

50-64

1,2

1,8

2,1

2,7

65+

0,7

1,2

1,7

2,3

november 2011 en Boer zoekt vrouw van 6 februari 2011. Met uitzondering van Gooische vrouwen van 9 oktober 2009, staan er alleen programma’s uit 2011 in onderstaande toplijst. Uitgesteld kijken is dus duidelijk een groeiend fenomeen.

taBel 4.2.3.1.2 toP 10 meeSt uitgeStelD gekeken Programma’S, 02:00-26:00 uur, 6+, 2008-2011 bron: sko

PoS

Datum

Dag

Programma

zenDer

1

07-10-2011

vr

voice of holland

rTl 4

3,1

475

13,2

2

31-12-2011

za

Youp van 't hek de tweede viool

nl 1

3,0

459

16,4

3

04-11-2011

zo

voice of holland the battle

rTl 4

2,6

393

10,3

4

06-02-2011

ma

boer zoekt vrouw

nl 1

2,4

374

7,1

5

09-10-2009

Di

gooische vrouwen

rTl 4

2,2

339

24,6

6

02-12-2011

wo

voice of holland live

rTl 4

2,2

333

9,2

7

17-03-2011

Do

wie is de mol

nl 1

2,0

305

15,0

8

01-12-2011

vr

mentalist

sbs 6

1,9

296

28,6

9

21-01-2011

za

Flikken maastricht

nl 1

1,7

263

13,8

10

01-09-2011

zo

expeditie robinson 2011

rTl 5

1,7

255

18,8

22

23 voetbal vr nederland-kameroen 27-05-2006, 20.25 uur sbs 6 3.568.000 kijkers

kDH

kijkerS * 1000

ugka

24 Schaatsen oS 1000 mtr heren nb 18-02-2006, 19.02 uur nederland 2 3.550.000 kijkers

voetbal ek kw nederland-albanië 11-10-2006, 20.27 uur sbs 6 3.508.000 kijkers


Opgenomen programma’s worden relatief vaak snel na de uitzen-

een uitbreiding van digitale opnamemoge-

ding teruggekeken. Van al het uitgesteld kijkgedrag in 2011, vindt

lijkheden. De toename in uitgesteld kijken

ca. 40,9 procent plaats op de uitzenddag. Dit percentage is toege-

op de dag van uitzending kan ook deels

nomen sinds 2008. Het aandeel van het uitgesteld kijken dat een

worden verklaard door het feit dat pro-

dag na de uitzending plaatsvindt is in dezelfde periode afgeno-

gramma -gemist content steeds sneller

men. Dit percentage was ca. 34 procent in 2008 en 30 procent in

beschikbaar is in de ‘on demand’ services

2011. Dit duidt op een toename van ‘near live’ kijken als gevolg van

van de set-top box. 45

29 %

30%

28 %

34 %

40 %

32 %

35%

38 %

40%

36 %

45%

32 %

25%

5%

5%

4%

4%

4%

5%

4%

5%

4%

5%

5%

6%

5%

7%

7%

8%

10%

7%

11 %

15%

11 %

13 %

20%

11 %

% uitgesteld kijken aandeel

grafiek 4.2.3.1.1 aanDeel uitgeStelD kijken Per Dag 6+, 2008-2011 bron: sko

0%

Dag 0 2008

Dag 1 2009

Dag 2 2010

20

07

In 2008 werd gemiddeld 2,1 minuten per

Dag 3

Dag 4

Dag 5

Dag 6

2011

minuten naar type bronapparaat. Zo is de harddisk het apparaat

dag uitgesteld bekeken, in 2011 is dit toe-

met de meeste kijktijd van alle randapparaten. De analoge video

genomen naar 5,5 minuten. Deze stijging

was tot 2008 de tweede belangrijke bron van uitgesteld kijken.

is het gevolg van een toename in het bezit

Vanaf 2010 zien we een stijging in de uitgestelde kijktijd via digi-

van apparaten met mogelijkheden om uit-

tale ontvangers zonder harddisk. Grafiek 4.2.3.1.2 laat ook een dui-

gesteld te kijken (harddisk, digitale ont-

delijk seizoenspatroon zien met minder uitgesteld kijken in de

vangers). De grafiek laat de ontwikkeling

zomermaanden. Het aandeel van UGK via Connected-TV’s is nog

zien van de gemiddeld uitgesteld bekeken

steeds heel bescheiden.

01

02 Schaatsen wk allround heren huldiging 11-02-2007, 17.37 uur nederland 1 3.391.000 kijkers

03 Schaatsen wk allround 10 km heren nb 11-02-2007, 17.17 uur nederland 1 3.261.000 kijkers

Schaatsen wk allround 10 km heren 11-02-2007, 15.00 uur nederland 1 3.201.000 kijkers


minuten per dag

grafiek 4.2.3.1.2 uitgeStelD kijken Per ranDaPParaat. 6+, 2008–2011 bron: inTomarT gFk

46

8 7 6 5 4 3 2 1

harddisk (inclusief digitale decoder met harddisk)

Totaal

Digitale decoder zonder harddisk

video

DvD

connected Tv

Het meest uitgesteld bekeken genre sinds 2008 is Fictie, gevolgd door Non Fictie en Amusement. Sinds 2008 groeit het aan-

nov/11

sep/11

jul/11

mei/11

mrt/11

jan/11

nov/10

sep/10

jul/10

mei/10

mrt/10

jan/10

nov/09

sep/09

jul/09

mei/09

mrt/09

jan/09

nov/08

sep/08

jul/08

mei/08

mrt/08

jan/08

0

grafiek 4.2.3.1.3 uitgeStelD kijken naar genre 6+, 2008 - 2011 bron: sko

uitgesteld kijkgedrag, terwijl het aandeel Fictie juist afneemt. In het genre Non Fictie stijgt het aantal programma’s over koken, eten en drinken, actualiteit, nieuws en praatprogramma’s, discussie en reality in de periode 2008-2010. In 2011 wordt een nieuwe indeling toegepast binnen het

100%

3% 1% 4%

3% 1% 4%

4% 1% 4%

4% 2% 3%

16%

16%

16%

16%

55%

51%

50%

44%

21%

24%

26%

31%

90% 80% 70% 60% 50% 40%

genre Non Fictie. In 2011 werd relatief meer uitgesteld gekeken naar gezondheiden lifestyle programma’s en programma’s over auto’s en motors. Het aandeel van het uitgesteld kijkgedrag van het genre Amu-

30% 20% 10% 0%

2008

sement blijft stabiel sinds 2008.

04

% Bekeken uitgesteld

deel van het genre Non Fictie in het totaal

2010

2011

non fictie

amusement

muziek

Fictie

sport

kinderen

05 voetbal ek kw nederland-roemenie 24-03-2007, 20.26 uur sbs 6 3.107.000 kijkers

2009

06 voetbal ek kw nederland-Slovenië 17-10-2007, 20.25 uur sbs 6 3.058.000 kijkers

journaal 20 uur 18-01-2007, 20.00 uur nederland 1 3.012.000 kijkers


taBel 4.2.3.1.3 aanDeel uitgeStelD kijken Per zenDer 2008-2011 bron: sko 2008

zenDer

2009

2010

2011

nl 1

0,8

1,3

1,4

2,3

nl 2

1,1

1,3

1,8

2,3 3,1

Net5 , Veronica en RTL5 zijn de zenders met het hoogste UGK-aandeel sinds 2008. Deze zenders zenden relatief meer Fictie programma’s uit.

nl 3

1,3

1,6

2,2

rtl 4

1,3

1,8

1,9

2,7

rtl 5

1,8

2,1

3,4

5,0

rtl 7

1,1

1,3

1,8

2,2

rtl 8

1,5

2,6

3,4

4,5

SBS 6

1,1

1,7

2,4

2,6

net 5

2,7

4,0

5,1

7,0

veronica

1,8

1,9

3,5

4,6

Disney Channel

0,0

1,4

0,8

2,0

Disney xD

0,1

0,3

0,7

0,6

nickelodeon

0,3

0,3

0,3

0,7

Comedy Central

0,6

0,9

0,7

1,2

kindernet

0,0

0,0

0,0

0,6

teennick

0,0

0,0

0,0

0,3

tmf

0,4

0,4

0,6

1,1

mtv

0,2

0,4

0,6

1,4

national geographic

0,3

0,5

0,6

1,1

wordt apart gerapporteerd onder ‘Video’,

Discovery Channel

0,2

0,3

0,6

1,2

‘DVD’ of ‘Harddisk’. In de afgelopen jaren

animal Planet

0,2

0,4

0,2

0,4

is de kijktijd via harddisk toegenomen.

tlC

0,0

0,0

0,0

1,3

Deze toename loopt parallel aan de stij-

eurosport

0,5

0,5

0,3

0,5

reg totaal

0,4

0,7

1,1

1,4

at5

0,1

0,9

3,4

1,1

tv totaal

1,2

1,6

2,1

2,9

47

4.2.3.2

viDeo, DvD en HarDDiSk

Het resterende uitgestelde kijkgedrag het uitgesteld kijken dat zeven dagen na de dag van uitzending of later gebeurt -

ging van harddisk bezit in Nederland, sinds 2010 voornamelijk in set-top boxes met harddisk recorders.

kijktijd (minuten)

grafiek 4.2.3.2.1 uitgeStelD kijken 7+ Dagen na uitzenDDag naar ranDaPParatuur 6+, 2008-2011 bron: sko 6

5,1 4,9

5

4,2

4,0

2,8

3,8

4,0

4 3

2,1 2 1

1,3

0,9

0,6

0,4

2010

2011

0

2008 video

DvD

07

2009 hDr (harddisk recorder)

08 voetbal Br az-ajax 06-05-2007, 17.55 uur Tien 2.982.000 kijkers

09 voetbal Br nabeschouwing 06-05-2007, 20.58 uur Tien 2.956.000 kijkers

Boer zoekt vrouw 30-12-2007, 20.22 uur nederland 1 2.917.000 kijkers


48

4.3 aanBoD van SPotS en Programma’S

rie programma’s betreft alle programma’s inclusief billboards. Ook

Tot 2011 registreert en classificeert

de promo’s buiten de reclameblokken behoren tot deze categorie.

De categorie spots bevat ook de filmpjes van Postbus 51. De catego-

MediaXim Nederland de uitgezonden

Grafiek 3.3.1 geeft de totale uitzendduur van de geregistreerde ele-

programma’s en spots in de Full Audit van

menten in de periode 2002-2011 weer. We zien dat het totaal aantal

SKO. Vanaf 2011 heeft The Nielsen Com-

geregistreerde elementen en uitzenduren zijn gestegen in de afge-

pany deze taak overgenomen. Op basis van

lopen jaren. Dit heeft te maken met het feit dat er steeds meer zen-

deze gegevens kunnen wij de ontwikkelin-

ders zijn geregistreerd (zie paragraaf 7.12). Het aantal zenders in de

gen in het aanbod van programma’s en

Full Audit van het kijkonderzoek is toegenomen van 15 in 2002 tot

spots volgen.

22 in 2011 (zie ook hoofdstuk 7.2). De meeste uitzendtijd wordt besteed aan programma’s.

grafiek 4.3.1 uitzenDuren SPotS, Programma’S, Promo’S en jingleS geregiStreerD voor Sko, 2002- 2010 bron: meDiaXim

160.000

638 5.138

140.000 120.000 376 3.241

345 3.006

100.000

489 3.726

442 3.532

1.471 3.355

828 3.440

618 3.719

550 3.518

128.916

80.000 60.000

89.102

93.318

8.325

9.441

97.036

99.301

100.088

10.653

10.587

108.635

114.808

109.591

11.560

11.722

10.853

40.000 20.000 0

2002

spots

9.905

2003

2004

programma’s

2005

promo’s

2006

2007

2008

2009

12.741

2010

Jingles

Nielsen heeft in 2011 een totaal van 315.245

cial die qua vormgeving overloopt in de Station ID die het blok

programma’s, 772.576 promo’s, 403.106

opent. Een Splitscreen spot is een commercial die het beeld deelt

Station ID’s, 115.228 billboards en 2.243.102

met een programma, promo of station ID.

spots (inclusief Postbus 51) geregistreerd.

In 99,9 procent van de gevallen gaat het om full screen, traditio-

Nieuwe spot types zoals Ident spots en

nele spots. In 2011 heeft RTL Nederland in de Full Audit 1.146

Splitscreen spots komen relatief minder

Ident- en 1.108 Splitscreen spots uitgezonden. Discovery Benelux

vaak voor. Een Ident spot is een commer-

heeft in totaal 386 Ident spots uitgezonden.

10

11 voetbal ek kw albanië-nederland 12-09-2007, 20.41 uur rTl 4 2.915.000 kijkers

12 voetbal ekj nederland-Servië 23-06-2007, 20.42 uur Tien 2.886.000 kijkers

voetbal ekj nabeschouwing 23-06-2007, 22.36 uur Tien 2.849.000 kijkers


Sinds 2011 registreert en classificeert The Nielsen Company alle autopromoties van de zenders. 66% van alle uitgezonden promo’s in 2011 betreft de promotie van programma’s op dezelfde zender. De meest voorkomende promotie is voor dezelfde zender, maar niet op dezelfde dag (33%). 18% van de promoties betreft een station ID gecombineerd met promotie van programma’s of programmagids. 15% van de autopromotie is van het type “overige promotie”, bijvoorbeeld een promo over een televisiezender, een

49

zenderwebsite, werving van deelnemers of publiek voor een programma of een evenement (18%) .

grafiek 4.3.2 % Promo’S naar tYPe 2011 bron: sko, The nielsen companY

zelfpromotie (zelfde zender) nu; 5 % overig: 12 %

zelfpromotie (zelfde zender) coming up teaser; 5 %

zelfpromotie (zelfde zender) later; 8 %

overige zender: 4 %

station iD/programma of programmagids; 18 %

zelfpromotie (zelfde zender) niet op dezelfde dag; 33 %

crosspromotie (andere zender); 1 % zelfpromotie (zelfde zender) programmagenre; 4 % zelfpromotie (zelfde zender) programmagids; 4 % zelfpromotie (zelfde zender) elke dag; 6 %

13

14 Boer zocht vrouw 01-01-2007, 20.22 uur nederland 1 2.742.000 kijkers

15 Schaatsen wk allround 5 km dames 11-02-2007, 13.28 uur nederland 1 2.738.000 kijkers

voetbal ek kw Slovenië-nederland 28-03-2007, 20.40 uur Tien 2.728.000 kijkers


Door de classificatie van programma’s heeft

50

Non Fictie, gevolgd door Kinderen en Fictie. In de afgelopen tien

SKO ook informatie over de uitzendtijd en

jaar keken Nederlanders van 6 jaar en ouder het meest naar infor-

kijktijd van verschillende genres in de peri-

matieve en educatieve programma’s (Non Fictie) , gevolgd door de

ode 2002-2011. De meeste uitzendtijd wordt

genres Fictie en Sport. Tabel 4.3.2 geeft voor elke zender de gemid-

besteed aan programma’s van het genre

delde kijktijd per programmagenre in de afgelopen tien jaar weer.

taBel 4.3.1 % uitzenDtijD in uren naar Programmagenre, 02:00-26:00 uur, 2002-2011 bron: sko non f

fiCtie

amu

SPort

muz

kinD

totaal*

2002

38,0

16,6

6,5

4,0

19,3

15,6

100,0

2003

37,3

15,5

6,5

3,6

18,1

19,0

100,0

2004

37,1

15,8

7,3

3,7

16,3

19,8

100,0

2005

40,3

15,3

9,6

3,2

14,4

17,2

100,0

2006

41,6

14,7

10,8

3,7

14,2

14,9

100,0

2007

41,6

16,0

10,7

3,3

13,5

15,0

100,0

2008

41,8

16,9

8,0

3,8

13,4

16,0

100,0

2009

40,6

15,6

8,1

3,8

13,4

18,5

100,0

2010

43,5

13,4

7,3

3,5

10,4

21,9

100,0

2011

46,7

16,7

4,5

2,1

5,5

24,5

100,0

zenDer

taBel 4.3.2 % kijktijD in minuten Per Dag (kijktotaal) naar Programmagenre, 6+ (kijktotaal) 02:00-26:00 uur, 2002-2011 bron: sko zenDer

non f

fiCtie

amu

SPort

muz

kinD

totaal*

2002

37,4

28,3

10,4

14,1

2,9

6,8

100,0

2003

40,1

25,8

10,7

12,8

2,8

7,9

100,0

2004

39,8

23,9

10,3

15,4

2,5

8,1

100,0

2005

41,9

24,0

11,3

12,7

2,7

7,5

100,0

2006

40,3

23,4

11,9

15,4

2,0

6,9

100,0

2007

41,8

25,2

12,5

10,8

2,2

7,5

100,0 100,0

2008

41,9

24,4

11,9

12,3

1,9

7,6

2009

44,3

23,0

13,1

9,6

2,2

7,9

100,0

2010

45,4

21,2

11,5

12,7

1,7

7,6

100,0

2011

50,6

22,2

10,1

8,2

1,6

7,3

100,0

* Totaal: Dit is het totaal van alle door in de Full audit gecodeerde zenders bovenstaande tabellen zijn gebaseerd op de programmatypen ‘programma’s’ en ‘postbus 51’. De programma’s zijn ingedeeld in de sko categorieën informatie/educatie, Fictie, amusement, sport, muziek en kinderen. voor nadere informatie over de sko hoofdindeling zie het kijkonderzoek: methodologische beschrijving. De kijken uitzendtijd is berekend op basis van de uitgezonden programma’s, afgekapt op hele minuten. hierdoor kan sprake zijn van dubbeltelling van een minuut.

16


18 voetbal ek kw nederland-Bulgarijë 08-09-2007, 20.25 uur sbs 6 2.691.000 kijkers

Domino day 16-11-2007, 21.00 uur sbs 6 2.658.000 kijkers


4.4 weB-tv

In oktober 2011 zijn de meeste streams

4.4.1

daling van het aantal opgevraagde streams

opgevraagd. In de vakantiemaanden is een StreamStartS

Sinds september 2008 wordt dagelijks het aantal online stream-

te zien. Vanaf september zien we weer een

starts gerapporteerd van programma’s die eerder op TV zijn uit-

stijging van het aantal opgevraagde

gezonden. Deze SKO WEB-TV cijfers maken geen deel uit van het

streams. In de laatste maanden van 2010

KijkTotaal, zij geven echter wel een vollediger beeld van de popula-

daalt het aantal opgevraagde streams,

riteit van programma’s en het kijkgedrag van het Nederlandse

mede doordat de streams van RTL Neder-

publiek. In 2011 werden er in totaal 232.777.122 streams van hele

land door een technisch probleem tijdelijk

programma’s binnen zes dagen na de uitzenddag opgevraagd.

niet werden gemeten.

Dat is een toename van bijna 50 procent ten opzichte van 2010 (159.414.052 streams ).

nstreams

grafiek 4.4.1.1 aantal geStarte StreamS van Programma’S oP De uitzenDDag t/m 6 Dagen na uitzenDing Per maanD, 02:00-26:00 uur, 2008-2011 bron: sko web-Tv

26.000.000 24.000.000 22.000.000 20.000.000 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000

2008

0 10.940.075 16.289.562 21.621.517

0 7.074.215 10.755.017 17.678.603

0 4.410.804 6.991.666 10.883.333

0 4.022.240 9.244.280 10.235.700

8.282.044 11.051.972 18.693.129 23.260.344

8.731.009 13.389.793 16.012.957 25.413.409

8.874.786 14.186.210 9.588.867 22.584.944

8.219.163 12.019.941 8.769.294 17.424.529

jan

0 11.523.533 19.631.045 23.432.216

0

0 11.652.486 21.459.113 24.526.862

2.000.000

17.711.689 9.504.468 12.844.026 18.003.976

4.000.000

17 9.436.203 13.646.269 17.711.689

6.000.000

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

2009

2010

2011

vanaf 1 september 2009 t/m 3 december 2009 werd een deel van de npo streams vanwege een technische oorzaak niet gemeten. van 27 oktober 2010 t/m 6 januari 2011 werden de streams van rTl nederland vanwege een technische oorzaak tijdelijk niet gemeten.. De zenders sbs6, veronica en neT5 zijn sinds februari 2010 opgenomen in de registratie.

19

20 voetbal ek kw nederland-luxemburg 17-11-2007, 20.25 uur sbs 6 2.568.000 kijkers

21 40 jaar huwelijk hkh Prinses margriet en Prof. mr. Pieter van vollenhoven 10-1-2007, 21.28 uur nederland 1, 2.555.000 kijkers

rtl voetbal eredivisie 7-10-2007, 19.01 uur rTl 4 2.538.000 kijkers

51


Tijden van 8 juli 2007, The Voice of Holland van 7 oktober 2011 en

Het meest gestreamde programma in de periode 2010-2011 is Oh Oh Cherso van 23

Boer zoekt Vrouw van 23 januari 2011. Ook is er een uitzending van

september 2010. Op de tweede plaats staat

Wie is de Mol? uit 2010 in de top 10 te vinden. Op de laatste plaats

de uitzending van Oh Oh Tirol van 3 maart

staat een uitzending van X Factor uit maart 2009.

2011. Hierna volgen Goede Tijden, Slechte

52

taBel 4.4.1.1 toP 10 meeSt geStarte StreamS van Programma’S, geHele Dag 02:00-26:00 uur, 2009-2011 sko web-Tv PoS

Datum

tijD

Dag

Programma

zenDer

sko kiJkonDerzoek

nStreamS

kDH

kijkerS

* 1000

1

23-09-2010

21:36

Do

oh oh cherso

rTl5

443.323

9,8

1.486

2

03-03-2011

21:35

Do

oh oh Tirol

rTl5

422.528

7,8

1.194

3

08-07-2011

20:01

vr

goede tijden slechte tijden

rTl4

368.695

10,1

1.538

4

07-10-2011

20:36

vr

voice of holland

rTl4

343.451

23,6

3.601

5

23-01-2011

20:24

zo

boer zoekt vrouw

ned1

316.980

34,5

5.262

6

18-03-2010

20:34

Do

wie is de mol

ned1

311.145

11,1

1.685

7

11-11-2011

20:34

vr

voice of holland the battle

rTl4

254.531

23,0

3.502

8

05-05-2011

20:31

Do

echte meisjes in de jungle

rTl5

229.622

5,2

795

9

31-12-2011

22:14

za

Youp van 't hek de tweede viool

ned1

228.906

18,4

2.802

10

20-03-2009

20:30

vr

X factor

rTl4

206.527

11,9

1.790

vanaf 1 september 2009 t/m 3 december 2009 werd een deel van de npo streams vanwege een technische oorzaak niet gemeten. van 27 oktober 2010 t/m 6 januari 2011 werden de streams van rTl nederland vanwege een technische oorzaak tijdelijk niet gemeten.. De zenders sbs6, veronica en neT5 zijn sinds februari 2010 opgenomen in de registratie.

Non Fictie programma’s (informatieve en educatieve programma’s) worden steeds meer opgevraagd. Op de tweede en derde

taBel 4.4.1.2 aantal geStarte StreamS Per genre, geHele Dag 02:00-26:00 uur, 2009-2011 bron: sko web-Tv

plaats staan respectievelijk Fictie en Amusement. Het kijkgedrag naar WEB-TV

DoelgroeP

2009

2010

2011

17%

vertoont overeenkomsten met Uitgesteld

amusement

24%

18%

Kijken. Het genre Non Fictie wordt ook het

Fictie (drama)

30%

33%

31%

meest uitgesteld gekeken, gevolgd door

non Fictie

31%

34%

38%

Fictie en Amusement.

kinderen (0 t/m 12 jaar)

22

11%

10%

9%

muziek

1%

1%

1%

sport

3%

4%

3%

23 Schaatsen wk allround 3 km dames nb 10-02-2007, 16.57 uur nederland 1 2.534.000 kijkers

24 Youp schreeuwstorm 29-12-2007, 20.27 uur nederland 1 2.496.000 kijkers

voetbal ek kw roemenië-nederland 13-10-2007, 19.11 uur rTl 4 2.471.000 kijkers


bereik van WEB-TV met 27 procent. In

4.4.2 Bereik van online tv-Content

Naast de dagelijkse rapportage van de streamstarts (tellingen)

totaal heeft 24 procent van alle Nederlan-

levert SKO periodiek inzicht in het bereik en de doelgroepprofie-

ders van 13 jaar of ouder naar TV-content

len van opgestarte streams. Hiervoor werkt SKO samen met STIR

via internet gekeken in de maand februari.

die de currency levert voor het bereik van websites in Nederland.

Het bereik onder jongeren is het hoogst:

Grafiek 4.4.2.1 geeft het bereik van WEB-TV in de afgelopen drie

36 procent van de 13-19-jarigen kijkt mini-

jaar weer. Het bereik in alle doelgroepen stijgt stevig in 2011 ten

maal één keer per maand naar WEB-TV

opzichte van 2010. In de doelgroep van 13 jaar en ouder stijgt het

programma’s.

53

10%

10 %

6%

15%

7%

23 %

18 %

22 %

20 %

16 %

20%

19 %

25%

16 %

30%

24 %

35%

34 %

40%

27 %

45%

36 %

50%

30 %

% Bereik

grafiek 4.4.2.1 Bereik weB-tv, StreamStartS t/m 6 Dagen na uitzenDing nPo, rtl en SBS zenDerS in feBruari 2009, 2010 en 2011 bron: sko web-Tv / sTir

5% 0%

totaal 13+ Feb-09 npo+rTl

13-19

20-34

Feb-10 npo+rTl+sbs

Grafiek 4.4.2.1 maakt de ontwikkeling van

35-64

65+

Feb-11 npo+rTl+sbs

doen het goed in het genre Non Fictie.

de belangrijkste programmagenres zicht-

In de categorie Fictie wordt de lijst aangevoerd door Goede Tijden,

baar. Non Fictie is het genre met het groot-

Slechte Tijden, Flikken Maastricht en Iedereen is gek op Jack. De drie

ste WEB-TV bereik in de afgelopen drie

meest bekeken online amusementsprogramma’s zijn Wie is de mol,

jaar, gevolgd door Fictie en Amusement.

X Factor en All you need is love.

Non Fictie en Fictie laten de afgelopen drie jaar een forse stijging zien. Het hoge aandeel van Non Fictie in 2011 wordt voornamelijk verklaard door Boer zoekt vrouw. Dit programma was in februari 2009 en 2010 niet online beschikbaar. Ook programma’s als Undercover in Nederland, Try before you

20

08

die, Secret Story en Je zult het maar hebben

01

02 voetbal ek nederland-rusland 21-06-2008, 20.38 uur nederland 1 7.572.000 kijkers

03 voetbal ek nederland-frankrijk 13-06-2008, 20.39 uur nederland 1 7.479.000 kijkers

voetbal ek nederland-roemenië 17-06-2008, 20.38 uur nederland 1 7.335.000 kijkers


25% 20%

15 %

% Bereik

grafiek 4.4.2.2 Bereik weB-tv, StreamStartS t/m 6 Dagen na uitzenDing nPo, rtl en SBS zenDerS in feBruari 2009, 2010 en 2011 bron: sko web-Tv / sTir

3%

3%

2%

1%

1%

1%

1%

1%

8%

6%

7%

1%

5%

8%

6%

4%

8%

10%

10 %

15% 54

0%

non fictie

fictie

Feb-09 npo+rTl

amusement

Feb-10 npo+rTl+sbs

Uitgesteld kijken is natuurlijk niet alleen

Sport

muziek

kinderen

Feb-11 npo+rTl+sbs

In grafiek 4.4.2.3 wordt het bereik van uitgesteld kijken via de televi-

mogelijk via internet. Mensen kunnen ook

sie (TV en UGK) vergeleken met het bereik van uitgesteld kijken via

via de video-, DVD-, harddisk recorder of

internet (WEB-TV). We hebben gekeken naar de zenders die in het

via de set-top box uitgesteld naar program-

WEB-TV project worden gemeten en naar de groep 13 jaar en ouder.

ma’s kijken. Het is interessant om deze vor-

Ook maken we onderscheid tussen televisie en WEB-TV titels. Bij

men van uitgesteld kijken te vergelijken

TV en UGK-TV zijn alle programma’s meegeteld die uitgesteld via de

met WEB-TV.

televisie worden bekeken. Bij WEB-TV titels hebben we alleen programma’s meegeteld die ook online worden aangeboden, waardoor de vergelijking zuiverder is.

98 %

99 %

100%

98 %

% Bereik

grafiek 4.4.2.3 Bereik tv, tv ugk (alle tv titelS, weB-tv titelS) en weB-tv StreamStartS t/m 6 Dagen na uitzenDing nPo, rtl en SBS zenDerS in feBruari 2009, 2010 en 2011 bron: sko web-Tv / sTir

80%

24 %

19 %

28 %

16 %

20%

25 %

17 %

22 %

40%

33%

35%

60%

0

tv tv (alle tv titelS) Feb-09 npo+rTl

04

ugk tv (alle tv titelS)

Feb-10 npo+rTl+sbs

ugk tv (weB-tv titelS)

Feb-11 npo+rTl+sbs

05 Peter r de vries misdaadverslaggever 03-02-2008, 21.30 uur sbs 6 7.104.000 kijkers

weB tv

06 voetbal ek nederland-italië 9-06-2008, 20.37 uur nederland 1 6.996.000 kijkers

voetbal ek nabeschouwing 13-06-2008, 22.48 uur nederland 1 5.514.000 kijkers


Televisiekijken via het televisiescherm heeft een bereik van ca. 99

De jongeren en jongvolwassenen blijken

procent. Uitgesteld kijken via het televisiescherm (UGK TV) reali-

meer programma’s via internet te bekijken

seert in de maand februari 2011 een bereik van 33 procent. Uitge-

dan uitgesteld via de televisie. Dit zou ver-

steld kijken via internet haalt een bereik van 24 procent. WEB-TV

klaard kunnen worden vanuit het feit dat

heeft in februari 2011 het uitgesteld kijken via de televisie dus nog

jongeren minder toegang hebben tot een

niet ingehaald.

eigen televisietoestel om programma’s

Wanneer we alleen kijken naar de programmatitels die op internet

terug te kunnen kijken, terwijl ze wel toe-

zijn gestart, is het bereik dat gerealiseerd wordt door uitgesteld

gang hebben tot een computer of laptop.

kijken naar diezelfde titels via de televisie ca. 28 procent. Het bereik van deze selectie van programma’s is toegenomen sinds 2009. Het bekijken van gemiste programma’s op het televisiescherm wordt met de toenemende technische mogelijkheden, bijvoorbeeld de eerder genoemde set-top box, steeds makkelijker. Grafiek 4.4.2.4 toont het uitgesteld kijken per leeftijdscategorie in 2011. Binnen de doelgroep jongeren (13-19 jaar) is het bereik van WEB-TV met 36 procent hoger dan UGK binnen dezelfde doelgroep (26 procent). De groep 20-34- jarigen kijkt nagenoeg evenveel uitgestelde programma’s via het computer- als televisiescherm. Bij de oudere doelgroepen is het uitgesteld kijken via het televisiescherm (UGK) duidelijk favoriet.

25 %

29 %

23 %

30 %

35 %

34 %

28 %

35 %

21 %

26 %

24 %

30%

28 %

40%

36 %

50%

33 %

% Bereik

grafiek 4.4.2.4 Bereik tv ugk (alle tv titelS, weB-tv titelS) en weB-tv StreamStartS t/m 6 Dagen na uitzenDing nPo, rtl en SBS zenDerS in feBruari 2011 bron: sko web-Tv / sTir

10 %

20% 10% 0%

totaal 13+

13-19

Feb-11 ugk-Tv (alle Tv titels)

07

20-34

Feb-11 ugk-Tv (web-Tv titels)

35-64 Feb-11 web-Tv

08 voetbal ek Duitsland-Spanje 29-06-2008, 20.30 uur nederland 1 5.043.000 kijkers

65+

09 voetbal ek bekeruitreiking 29-06-2008, 22.45 uur nederland 1 4.566.000 kijkers

Boer zoekt vrouw 03-02-2008, 20.22 uur nederland 1 4.427.000 kijkers

55


In grafiek 4.4.2.5 is wederom het verschil

Voor uitgesteld kijken via de televisie is wederom onderscheid

tussen WEB-TV en UGK-TV te zien, maar

gemaakt tussen uitzendingen die beschikbaar zijn op WEB-TV en

dan uitgesplitst naar programmagenres.

alle TV-uitzendingen. Voor alle genres geldt dat uitgesteld kijken

De onderzochte doelgroep bestaat uit per-

via de televisie naar programma’s die ook online staan, vaker voor-

sonen van 13 jaar of ouder.

komt dan uitgesteld kijken via WEB-TV, met uitzondering van kinderprogramma’s.

56

50%

3%

2%

4%

1%

1%

2%

1%

2%

5%

14 % 8%

8%

10%

16 %

22 % 13 %

20%

15 %

30%

21 %

40%

22 %

% Bereik

grafiek 4.4.2.5 Bereik weB-tv en tv ugk (weB-tv titelS, alle tv titelS), StreamStartS t/m 6 Dagen na uitzenDing nPo, rtl en SBS zenDerS in feBruari 2011 bron: sko web-Tv / sTir

0%

non fictie

fictie

amusement

Feb-11 ugk-Tv (alle Tv titels)

Sport

Feb-11 ugk-Tv (web-Tv titels)

muziek

kinderen

Feb-11 web-Tv

Uitgesteld kijken via het televisiescherm is dus nog altijd populairder dan uitgesteld kijken via internet. Dit kan deels worden verklaard door het beschikbare aanbod: lang niet alle TV-programma’s worden via internet aangeboden. De penetratie van harddisk recorders in Nederlandse huishoudens is echter nog steeds aanzienlijk lager (36 procent) dan de toegang tot breedbandinternet (77 procent, volgens MSS 2011). Uitgesteld kijken via het televisiescherm kan dus in de toekomst nog een grotere vlucht nemen.

10

11 voetbal ek Portugal-Duitsland 19-06-2008, 20.39 uur nederland 1 4.013.000 kijkers

12 Hart van nederland 3-02-2008, 23.50 uur sbs 6 3.802.000 kijkers

voetbal ek Duitsland-turkije 25-06-2008, 20.36 uur nederland 1 3.735.000 kijkers


Zapproblemen Op zondag 4 maart startte Adriaan van Dis voor de VPRO op Nederland 2 met zijn nieuwe serie. Dat betekent de volgende ochtend een bezoek aan www.kijkonderzoek.nl. Want, wat is hét kijkcijfer? 962 duizend. Bijna een miljoen kijkers keken naar de eerste aflevering van 57

Van Dis in Indonesië. Voor even een heerlijk gevoel. Maar wat betekent dit kijkcijfer? Voor de makers waardering: een miljoen kijkers hebben een uur lang gekeken naar hun programma waar ze met hart en ziel aan hebben gewerkt. Voor de pers een ijkpunt. Is Van Dis in Indonesië net zo succesvol als In Afrika? Is hij succesvoller dan Geert Mak? Leuk voor de krant, maar voor mij als netmanager minder interessant. Wat kan ik als netmanager van Nederland 2 met dat kijkcijfer? Bij de Publieke Omroep willen we niet per sé de hóógste kijkcijfers. Dan zou de programmering op Nederland 1,2 en 3 er heel anders uit zien. Wat willen we dan wel? Publieke tv-netten bouwen waarmee we daadwerkelijk een zo breed en gevarieerd mogelijk publiek weten te bereiken. SKO helpt ons daarbij. SKO laat de werkelijkheid achter de cijfers zien, waarmee we zapproblemen voorkomen. Wie zijn al die kijkers? Welke programma’s willen ze (nog meer) zien? Ik ben blij met een miljoen kijkers voor Van Dis. Nog mooier is dat we op dat moment op Nederland 2 een heel ander publiek bedienen dan De Reünie op Nederland 1 of Homeland op Nederland 3. De Publieke Omroep biedt op dat moment op elk tv-net iets voor een hele andere kijkersgroep. En zo maken we onze ambitie waar. Iedere Nederlander - en dat zijn er bijna 17 miljoen - kijkt of luistert wel een paar keer per week naar één van onze programma’s. Natuurlijk blijven er altijd mensen met zapproblemen. Voor de kijkers die op zondagavond naar nostalgische schoolverhalen, Indonesische koloniale geschiedenis én een Amerikaanse CIA-serie willen kijken heb ik één antwoord: Uitzending Gemist.

Bart römer, neTmanager neDerlanD 2

13

14 voetbal ek rusland-Spanje 26-06-2008, 20.37 uur nederland 1 3.647.000 kijkers

15 voetbal ek rusland-zweden 18-06-2008, 20.39 uur nederland 1 3.547.000 kijkers

voetbal ek vrouw kroatië-turkije Boer zoekt 20-06-2008, 20.38 uur Datum: 08-11-2009 nederland 1 - 21.30 uur Tijd: 20.30 uur 3.524.000 kijkers zender: ned1 kijkers: 4,523.000

HoofDStuk 5

58

De ToekomsT van heT kiJkonDerzoek 5.1

Sko weB-tv

5.2

Sko Domein: uitBreiDen weB-tv met non-BroaDCaSt ConCePt

5.3

Sko Set-toP Box Data

5.4

Sko live Stream tv met kaBelaarS en teleCom ProviDerS

5.5

teSt virtual meter

5.6

CroSSmeDiale ProjeCten

5.7

Sko DatafuSie met Stir

beeld: Boer zoekt vrouw Datum: 30-01-2011 Tijd: 20.25 uur zender: nederland 1 kijkers: 5.381.000 bron: npo

16

17 voetbal ek turkijë-tsjechië 15-06-2008, 20.37 uur nederland 1 3.468.000 kijkers

18 journaal 20 uur 23-11-2008, 20.00 uur nederland 1 3.437.000 kijkers

voetbal ek Duitsland-Polen 08-06-2008, 20.40 uur nederland 1 3.430.000 kijkers

De ToekomsT van heT kiJkonDerzoek

Een glazen bol heeft niemand. Althans geen glazen bol die werkt.

5.1 Sko weB-tv

Dus heeft SKO de afgelopen jaren een strategie ontwikkelt om

Sinds de start in 2007 is het SKO WEB-TV

nieuwe vormen van kijkgedrag in kaart te brengen; de satellieten-

project een innovatief project. Nederland

strategie. Deze strategie probeert onderzoek en ondernemerschap

was hiermee het eerste land ter wereld dat

te combineren.

een standaardmeting en rapportage van

Het idee dat we precies kunnen uitstippelen hoe de wereld er over

schillende zendergroepen beschikbaar

vijf jaar uit ziet is niet reëel. Daarom willen we het monitoren van

stelde. In 2009 is de rapportage verder uit-

trends combineren met het ontwikkelen van onderzoeksprojecten

gebreid met maandcijfers over het aantal

die op deze trends inspelen. Hierbij moeten we accepteren dat een

gestarte streams en met een online analyse

streams van televisieprogramma’s van ver-

aantal van die projecten uiteindelijk niets structureels zal opleve-

tool. In hetzelfde jaar kwam een samen-

ren. Een aantal zal echter aanleiding geven om te discussiëren

werking tussen SKO en JIC STIR tot stand

over hoe nieuwe vormen van mediagedrag onderdeel kunnen

om inzicht te krijgen in het bereik van

gaan vormen van het KijkTotaal.

WEB-TV in verschillende doelgroepen.

De strategie bestaat uit een kern die het KijkTotaal omvat. Dit is en

Per 13 januari 2012 is aan de rapportage een

blijft prioriteit. Het lineaire en uitgestelde kijken via een televisie-

aantal belangrijke nieuwe variabelen toe-

scherm zal naar verwachting ook de komende jaren, wellicht de

gevoegd. Het betreft zaken die te maken

komende tien jaar, gewoon leidend blijven. Maar leidend kan ook

hebben met de duur van afspelen van de

betekenen dat 20, of zelfs 40 procent van het kijken naar audiovi-

streams. Het gaat om de volgende variabe-

suele content op andere manieren zal gebeuren. Dit deel van het

len:

consumentengedrag wordt eerst onderzocht in zogenaamde satellietprojecten. Als blijkt dat het gedrag marktrelevante grootte

APT: Average playing time, de gemid-

heeft, en valide en betrouwbaar meetbaar is, dan kan het onder-

delde tijd in minuten dat een stream

deel worden van het KijkTotaal.

wordt afgespeeld.

Hieronder beschrijven we een aantal lopende projecten die vorm

ASP: Average stream plays, het gemid-

zullen geven aan de toekomstige samengestelde meting van het

deld aantal actieve streams gedurende

kijkgedrag in Nederland.

het gehele programma.

figuur 5.1

19

20 voetbal ek Spanje-italië 22-06-2008, 20.39 uur nederland 1 3.129.000 kijkers

21 voetbal ek italië-roemenië 13-06-2008, 17.52 uur nederland 1 3.112.000 kijkers

voetbal ek oostenrijk-Duitsland 16-06-2008, 20.38 uur nederland 1 3.047.000 kijkers

59


figuur 5.1.1

Met deze toevoeging wordt het voor het eerst mogelijk om op goed vergelijkbare

Dagelijks rapport (sept 2008)

grootheden als minuten speelduur de online en tv-prestaties van programma’s te

maandrapport en online analyse tool (2009)

beoordelen. Hieronder wordt een eerste voorbeeld getoond. Het betreft de top 10

weB-tv afspeelduur (2012)

deze streams is het aantal online minuten vergeleken met het via het televisiescherm uitgesteld bekeken minuten. Een (internationaal) unieke nieuwe mogelijkheid.

11%

29%

89%

71% feuten

10% 90% lijn 32

ik hou van Holland

65% 35% voetbal international

27%

10% 90%

22% 78% wie is de mol

flikken maastricht

21% 79% voice kids

66%

85% 15%

100%

goede tijden slechte tijden

grafiek 5.1.1 % weB-tv en ugk-tv minuten van Programma’S in week 8 2012 (20-26 feBruari) bron: sko, sko web-Tv

gem. kijktijd (minuten)

80%

60&

40%

73%

34%

20%

ugk-Tv

De wereld draait door

0% as the world turns

60

r&f weB-tv in Stir panel (2009)

van meest online bekeken streams. Voor

web-Tv

22

23 Studio sport eredivisie 09-11-2008, 18.59 uur nederland 1 2.988.000 kijkers

24 voetbal ek voorbeschouwing 13-06-2008, 20.04 uur nederland 1 2.925.000 kijkers

voetbal ek zwitserland-turkije 11-06-2008, 20.38 uur nederland 1 2.894.000 kijkers


5.2 Sko Domein: uitBreiDen weB-tv met non-BroaDCaSt ConCePt

box data biedt de mogelijkheid om inzicht

Begin 2012 is binnen SKO besloten te starten met uitbreiding van

te krijgen in het kijkgedrag van abonnees

Het op deze manier verwerken van set-top

het domein van SKO met broadcaster-owned content die niet op

voor distributeurs. Dit gebeurt bijvoor-

TV te zien is. Het streven is om een grote mate van detail te gaan

beeld al voor BSkyB in de UK voor aanbod-

meten. Met als ambitie het integreerbaar te maken in het totale

optimalisatie.

kijkvolume. Dit zal waarschijnlijk eerst in het SKO WEB-TV onder-

Naast het grootschalig vastleggen van kijk-

zoek zijn plek krijgen. Tevens is besloten het totaalvolume ‘media-

gedrag kan middels STB/RPD-data op ter-

diensten op aanvraag’ indien mogelijk inzichtelijk te maken, niet

mijn wellicht vastgelegd worden wat

gesplitst naar wat exact bekeken wordt. De meetmethode is nog

kijkers nog meer doen naast televisie-

onderwerp van discussie.

kijken. Hiertoe zou in de STB alle acties gelogd moeten worden. Zo kan inzicht

5.3 Sko Set-toP Box Data

gekregen worden in het gebruik van

Een set-top box of IP TV-systeem is in staat om de manier van tele-

EPG/Red Button applicaties en VOD-ser-

visiegebruik te registreren. Deze gegevens worden wel set-top box

vices (zowel PVR alsook via database aan-

data of retourpad data genoemd. Deze data zouden in de toekomst

bieder).

op een aantal manieren bij kunnen dragen aan het tot stand

Voor een aantal STB/RPD projecten worden op dit moment projectaanvragen voor-

komen van kijkcijfers.

bereid. Een deelproject voor het schatten STB data/RPD data als registratiedata, naast de kijkcijfers

van kijkersprofielen is inmiddels gestart.

uit het SKO panel. Het binnen een grote groep huishoudens vastleggen van inschakelgedrag naar zenders, kan betrouwbare inzichten geven in het zenderrepertoire binnen een selectie van de Nederlandse bevol-

5.4 Sko live Stream tv met kaBelaarS en teleCom ProviDerS

king. Deze selectie bestaat uit diegenen die beschikken over een

Sinds enige tijd biedt KPN haar klanten de

bepaald type digitale ontvangstmogelijkheid met retourkanaal.

mogelijkheid om thuis live TV te streamen

20

09

naar computer of tablet. UPC staat op het Een hybride toekomst: data uit 6 miljoen set-top boxes en

punt om deze mogelijkheid te gaan uitrol-

profielen uit SKO-paneldata.

len. Ziggo heeft de dienst half december

Op dit moment worden kijkcijfers gebaseerd op zeer betrouwbare

2011 gelanceerd.

paneldata. Maar in het televisielandschap zien we een grote toe-

Nu is het meten van het gebruik van deze

name van het aantal te ontvangen zenders. Met name op dat vlak

streams tamelijk urgent. Mede omdat deze

zou op een gegeven moment de vraag kunnen ontstaan naar nog

mogelijkheid in de huidige TV-meting van

meer schaalgrootte in de registratie. Hierbij zou STB-registratie

SKO nog niet is geïntegreerd. Het is een

een rol kunnen gaan spelen. Schaalgrootte verkleint de marges op

belangrijk nieuw fenomeen aangezien het

de cijfers van kleine of doelgroepspecifieke zenders.

integrale signaal lineair wordt uitgezon-

Door deze informatie vast te leggen, en na validatie te combineren

den. Er komen dus een aantal ‘TV-scher-

met de panelinformatie uit het kijkonderzoek, zou op zeer grote

men’ in de huishoudens bij die niet

schaal betrouwbare kijkinformatie tot stand kunnen komen voor

gemeten worden in de huidige constella-

digitale/thematische zenders.

tie. Deze streams komen dus niet tot uit-

01



Boer zoekt vrouw specials 04-01-2009, 20.23 uur nederland 1 3.381.000 kijkers

61


drukking in de kijkcijfers. SKO is bezig met

62

Structureel opnemen in de cijfers?

het onderzoeken van een aantal oplossin-

Parallel aan het meetbaar maken worden binnen SKO de oplos-

gen. Dit issue is zowel binnen SKO als met

singsrichtingen onderzocht voor het kunnen opnemen van het

de distributeurs en de zenders besproken

betreffende kijkgedrag in de dagelijkse cijfers. Bij voorkeur

in 2011. Er is een tweesporen tactiek opge-

integraal, maar wellicht is dat niet op korte termijn haalbaar.

zet die door alle partijen wordt gesteund.

Deze mogelijkheid zal in eerste instantie binnen SKO worden

UPC, KPN en Ziggo zijn bereid om deze tac-

onderzocht.

tiek met SKO te bespreken en organiseren. Dit zal in 2012 aan de hand van de volgende

5.5 teSt virtual meter

stappen vorm krijgen:

In 2012 start Intomart GfK in opdracht van SKO met de opbouw van

meetbaar maken

kijken wordt gemeten. Dit zal gebeuren met de door het Common

een proefpanel waarin zowel regulier televisiekijken, als internetDoel is om zo snel mogelijk zicht te krijgen

Technology Center (CTC) ontwikkelde Virtual Meter.

op de volumes. Uit de gesprekken met UPC

SKO heeft de wens om onderzoek te doen naar integratie van inter-

en Ziggo blijkt dat er een aantal meetoplos-

netkijken in de kijkcijfers. Daarom is een proefpanel van 30 huishoudens in Nederland opgezet, gebaseerd op een gecombineerde

singen mogelijk zijn.

meting van het kijkgedrag. Stap 1: registratie totaalminuten per

De zogenaamde Virtual Meter is de afgelopen jaren ontwikkeld

zender

door het CTC, als antwoord op de vraag naar single source meting

De eerste doelstelling is zo snel mogelijk

van kijkgedrag in kijkonderzoek. Het biedt een techniek die het

inzicht verkrijgen in het aantal kijkminu-

kijkgedrag naar televisieprogramma’s op computers kan vaststel-

ten per zender en per distributeur. SKO zal

len, en een softwareoplossing om na te gaan wie er aan het kijken

deze gegevens dan samenvoegen tot een te

is. Door deze meting met de reguliere meting van kijkgedrag te

rapporteren totaal.

combineren, kan grip gehouden worden op het totale kijkgedrag in huishoudens. Dit wordt noodzaak vanwege de verregaande

Stap 2: registratie start en eindtijd

penetratie van breedband internet in Nederland.

per zender Stap 2 is een logisch vervolg op stap 1. Door het exacte starten eindmoment van het zendergebruik te meten kan er een vertaling naar het uitzendschema van de zenders worden gemaakt. Hiervoor is waarschijnlijk een externe meting of aanpassing in de logging bij de distributeurs noodzakelijk.

04

05 Studio sport eredivisie 15-03-2009, 19.00 uur nederland 1 3.230.000 kijkers

06 Bananasplit 08-02-2009, 20.24 uur nederland 1 3.221.000 kijkers

reünie 25-01-2009, 21.23 uur nederland 1 2.952.000 kijkers


5.6.2 meDia tijDSBeSteDingSonDerzoek figuur 5.3

(mtBo)

Vanaf het voorjaar van 2011 overleggen zeven partijen over een mogelijk gezamenlijke opzet van een Media TijdsBestedingsOnderzoek (MTBO). De samenwerking is een verband tussen zeven partijen. De vier media JIC’s, namelijk SKO, NLO, STIR en NOM, twee SKO-partners (SPOT en NPO) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Het gaat bij het MTBO om een tijdsbestedingonderzoek met de focus op media. Alle grote dagelijkse activiteiten worden vanaf 2013 in het op te zetten tijdsbestedingsonderzoek op hoofdlijnen in kaart gebracht, behalve die van media.

5.6 CroSSmeDiale ProjeCten

Media-activiteiten zullen namelijk binnen

De mediaconvergentie is natuurlijk ook van invloed op de media-

de mogelijkheden zo specifiek mogelijk

bereiksonderzoeken. Om inzicht te krijgen in het crossmediale

(multi- dan wel crossmediaal) in kaart

gedrag van consumenten, is de samenwerking met de onderzoe-

worden gebracht.

kers van andere JIC’s essentieel.

Het onderzoek dient tevens als hub te

5.6.1

bereiksonderzoeken. Een hub is een

fungeren tussen de afzonderlijke mediameDia StanDaarD SurveY (mSS)

Doel van de nieuwe gezamenlijk Establishment Survey is het ver-

knooppunt waar data uit de verschillende

krijgen van cijfers over variabelen die door alle bereiksonderzoe-

bereiksonderzoeken samenkomen. Deze

ken gebruikt kunnen worden als weeg- en/of wervingsnorm.

kunnen vervolgens gebruikt worden om

De MOA Gouden Standaard (MOA GS) wordt nu door alle media-

crossmediale analyses te maken. Bij een

bereiksonderzoeken gebruikt als de norm voor vraagstelling, wer-

tijdsbestedingsonderzoek gaat het om

ving en weging, maar lang niet alle relevante variabelen voor SKO,

trends, verhoudingen en media in relatie

NOM, NLO en STIR zijn in deze norm opgenomen. De MSS is

tot elkaar. Voor het uitdiepen van het

belangrijk voor het verkrijgen van gezamenlijke en eenduidige

exacte gedrag per medium blijft het afzon-

populatiecijfers op huishouden persoonsniveau. Maar ook voor

derlijke mediabereiksonderzoek centraal

de variabelen die nodig zijn voor de weging, en die niet zijn opge-

staan, omdat het specifieker en nauwkeu-

nomen in de MOA GS. Waar noodzakelijk kan MSS als alternatief

riger is.

voor de populatiecijfers van SKO, NLO, STIR en NOM fungeren ten opzichte van de MOA GS.

07

08 Domino day 13-11-2009, 20.58 uur sbs 6 2.940.000 kijkers

09 Domino day resultshow 13-11-2009, 22.53 uur sbs 6 2.933.000 kijkers

voetbal wkvrouw kw nlD-SCo Boer zoekt 28-03-2009, 20.38 uur Datum: 08-11-2009 sbs 620.30 uur - 21.30 uur Tijd: 2.863.000 kijkers zender: ned1 kijkers: 4,523.000

63


5.7 Sko DatafuSie met Stir

64

De partijen zullen in de eerste helft van 2012 de wensen en eisen

SKO werkt sinds het eerste kwartaal van

van het testproject in kaart brengen en een ‘request for proposal’

2009 samen met JIC STIR in het kader van

uitsturen naar bedrijven die deze complexe materie kunnen

het SKO WEB-TV project. STIR werkt met

onderzoeken. In eerste instantie betreft het een onderzoek naar de

een panelmeting (de Webmeter) die de

mogelijkheden en een ‘proof of concept’.

kenmerken en het internetgedrag van

SKO meet in haar kijkonderzoek het kijkgedrag via het televisie-

10.000 panelleden van 13 jaar en ouder in

scherm voor 180 zenders in de Nederlandse huishoudens. Daar-

kaart brengt. Hiermee ontstaat de moge-

naast rapporteert SKO sinds 2008 over het uitgesteld kijken via het

lijkheid om inzicht te krijgen in de profie-

televisiescherm (met behulp van harddisk, set-top box of connec-

len van de WEB-TV kijkers. SKO publiceert

ted TV) in de dagelijkse kijkcijfers.

de resultaten van de Webmeter jaarlijks in

Sinds 2008 rapporteert SKO ook over het aantal online streams-

de vorm van een brochure.

tarts van televisieprogramma’s. Deze resultaten uit het SKO WEBTV project zijn geen onderdeel van de kijkcijfers en worden apart gerapporteerd. Sinds 2009 werken STIR en SKO samen door over de maand februari het bereik en contacten van online bekeken televisieprogramma’s te meten in het STIR panel. Dit geeft al drie jaar een goed beeld van de groei in het bereik van WEB-TV in ver-

SKO en STIR gaan de komende periode

schillende doelgroepen.

onderzoeken of de data uit beide onder-

Uit het recente Moving Pictures NL 2011 onderzoek in opdracht

zoeksprojecten (het kijkonderzoek en de

van SKO, blijkt dat naar schatting zo’n 10 procent van de minuten

Webmeter) gefuseerd kunnen worden.

gespendeerd aan TV-content via een ander scherm gebeurt dan via

Deze gecombineerde data kunnen wellicht

een televisiescherm. SKO gaat daarom de komende tijd een aantal

meer inzicht geven in het totale kijkgedrag

methoden onderzoeken die ook het online kijken van televisie-

naar (televisie-)content, crossmediaal

content rapporteren. De datafusie met STIR is het eerste nieuwe

bereik van televisiezenders/ programma’s,

project op dit gebied.

websites en campagnes.

En dus ziet de strategie er als volgt uit voor de komende jaren!

10

11 all you Boer zoekt needvrouw is love Datum: 08-11-2009 24-12-2009, 20.31 uur Tijd: rTl 420.30 uur - 21.30 uur zender: ned1 2.836.000 kijkers kijkers: 4,523.000


voetbal wk kw nlD-mkD 01-04-2009, 20.41 uur sbs 6 2.660.000 kijkers

HoofDStuk 6

De ToekomsT volgens De bureaus Die heT kiJkonDerzoek uiTvoeren

beeld: mythbusters Datum: 30-01-2011 Tijd: 19.05 uur zender: Discovery channel kijkers: 171.000 bron: Discovery networks benelux

13

14 Schaatsen wk allround 10km heren 08-02-2009, 15.32 uur nederland 1 2.607.000 kijkers

15 inauguratie obama 20-01-2009, 17.19 uur nederland 1 2.604.000 kijkers

Boer zoekt x factor de vrouw uitslag Datum: 08-11-2009 09-05-2009, 22.12 uur Tijd:420.30 uur - 21.30 uur rTl zender: ned1 2.562.000 kijkers kijkers: 4,523.000

65


66

De ToekomsT van heT esTablishmenT surveY neDerlanD is heT eersTe lanD Ter

mogelijk niveau te krijgen. En dat in een tijd van afnemende deel-

werelD waarin de verschillende media-

namebereidheid aan onderzoek en een tijd waar veel onderzoeks-

partijen de handen ineen hebben geslagen

bureaus het meer hebben over relevantie dan over representativi-

om tot één kader te komen op basis waar-

teit. Volgens ons is dit geen keuze. Representativiteit is bij vele

van de verschillende bereiksonderzoeken

vormen van onderzoek nog steeds de basis, en zal dat ook blijven.

geijkt worden (voor weging en/of werving).

Bij bereiksonderzoek, en dus juist ook bij de Media Standard

Dit onderzoek staat bekend onder de naam

Survey, ben je pas relevant als je representatief bent!

Media Standard Survey (MSS). MSS versterkt de acceptatie in de markt en bevor-

Net als in het versnipperde medialandschap wordt het met survey

dert de onderlinge vergelijkbaarheid

onderzoek steeds ingewikkelder om je doelgroep in voldoende

tussen de verschillende onderzoeken.

mate te bereiken. Het is de taak van de onderzoeksbranche, en

SKO is één van de partijen geweest die

daarbij natuurlijk ook juist van marktleiders als TNS NIPO, om

hierin het initiatief heeft genomen.

creatieve en inventieve methoden van onderzoek te blijven ont-

In Nederland bevat de Gouden Standaard

wikkelen om die representativiteit te kunnen blijven waarborgen.

de ideaalcijfers voor socio-demografische kenmerken van de Nederlandse bevolking. Met de Media Standard Survey maken we een soort van ‘Gouden Standaard plus’.

Martin Warmelink Directeur Technology & Media TNS Nipo

De ‘plus’ staat hierbij voor het verkrijgen van ideaalcijfers voor mediagebruik- en mediabezitkenmerken van de Nederlandse populatie. Dit onderzoek levert censusinformatie voor het kijkonderzoek en ook voor de radio-, internet-, en printbereiksonderzoeken in Nederland. TNS NIPO is er trots op de MSS te mogen uitvoeren. Het doet een beroep op al onze fieldwork resources om de kwaliteit en de kwantiteit van de respons op een zo hoog

16

17 Dik voormekaar show 27-02-2009, 21.13 uur nederland 1 2.552.000 kijkers

18 voetbal wk kw iSl-nlD 06-06-2009, 20.38 uur rTl 4 2.544.000 kijkers

voetbal Cl Barcelona-man.united f 27-05-2009, 20.39 uur nederland 3 2.539.000 kijkers


Televisie meTen in 2002-2012-2022 67

in 2002, biJ De oprichTing van sko, is het televisiemeten nog

kelingen nauwlettend volgen en blijven

‘simpel’: geen gastkijkers, geen uitgesteld kijken, geen HD tele-

innoveren in stabiele en betrouwbare

visie, geen digitale TV, geen harddisks, geen connected TVs, geen

meetsystemen.

iPads. In 2005 wordt televisie ‘dood’ verklaard, wat een vergissing!

Onlangs stond ik op Djemaa el Fna, het

In werkelijkheid begint dan juist de opmars van het moderne TV

grote centrale plein in Marrakesh in

kijken. Met als resultaat een van de meest succesvolle media van

Marokko. Het leven komt daar vooral

deze tijd. Het bijhouden van deze ontwikkelingen in de televisie-

’s avonds op gang, zeg maar prime time is

meting mag een uitdaging worden genoemd. De bovengenoemde

daar ook rond acht uur ’s avonds. Een

innovaties worden nu in Nederland door Intomart GfK alle

drukte van jewelste bij marktkraampjes,

betrouwbaar gemeten. Met geavanceerde technieken: eerst met

sinaasappelsapverkopers, toekomstvoor-

picture matching, nu met audio matching en audio coding. Voor

spellers en muzikanten. Maar de populair-

kijken op computers is de Virtual Meter ontwikkeld. De meting

ste attractie zijn de verhalenvertellers.

van televisiekijken op de iPad is nog in ontwikkeling.

In grote kringen staan tientallen, soms

Uit dit alles spreken twee ambities:

honderd mensen te luisteren. Die verha-

a. we meten al het kijkgedrag

lenvertellers doen precies hetzelfde als

b. bij alle gebruikers

televisie: ze entertainen en ze leren je ook

Steeds meer activiteiten komen samen op het televisietoestel:

een verschil van meer dan honderd jaar?

smart TV. De TV als centrale hub voor alle huiselijke entertain-

En toch dezelfde functie: entertainen en

nog wat. Verhalenvertellers en televisie,

ment en informatie. Samen met SKO moeten we bepalen welke

wat leren. Dat is van alle tijden. Televisie

activiteiten onder ‘televisiekijken’ worden geschaard en wat rele-

zal daarom altijd populair blijven.

vant is om te meten. Televisiekijken is niet langer een geïsoleerde activiteit of solomedium. Meer en meer raken we geïnteresseerd in de ‘Customer Journey’. Daarin komt de samenhang naar voren tussen televisie

Paul van Niekerk Directeur Media Onderzoek Intomart GfK

en andere media en devices. Voor televisie-exploitanten zijn dat bijvoorbeeld de VoD sites en de 2nd screens, voor adverteerders hun eigen sites en zoek- en vergelijkingsites. En voor alle de samenhangende apps. De grote uitdaging voor de toekomst is om deze informatie bij elkaar te brengen. Intomart GfK zal de ontwik-

19

20 Schaatsen wk allround 08-02-2009, 16.24 uur nederland 1 2.529.000 kijkers

21 Herman finkers na de pauze 26-12-2009, 21.50 uur nederland 1 2.529.000 kijkers

k2 zoekt k3vrouw de beslissing Boer zoekt 03-10-2009, 22.31 uur Datum: 08-11-2009 sbs Tijd:620.30 uur - 21.30 uur 2.528.000 kijkers zender: ned1 kijkers: 4,523.000


Tv anYTime, anYwhere 68

De slogan ‘Tv anYTime, anYwhere’ is

tablets meest serieuze kandidaten voor ‘tweede tv-scherm’

nieT nieuw, maar het is pas sinds kort dat

In de nabije toekomst is de verwachting dat het eerste en belangrijkste

de juiste technologische enablers dit voor de

scherm nog steeds het televisietoestel zal zijn. De belangrijkste redenen

televisie-industrie mogelijk hebben gemaakt.

hiervoor zijn de grote beschikbaarheid van HD-TV's van steeds grotere

De convergentie van de verschillende digitale

afmetingen en nieuwe display technologieën die de kijkervaring aan-

platforms - zoals kabel, glasvezel, satelliet en

zienlijk vergroten tegen betaalbare prijzen. In termen van de meting,

mobiele netwerken, in combinatie met

betekent dit dat kijkkastjes aangesloten op televisietoestellen de kern

draadloze technologieën zoals Wi-Fi en de

van de op panels gebaseerde oplossing zal zijn. Naast de andere appara-

brede beschikbaarheid van nieuwe consu-

ten, zijn de vrij nieuwe tablets de meest serieuze kandidaten voor het

menten apparaten zoals smart tv's, tablets,

‘tweede scherm’ als gevolg van de ‘lean back’ kijkervaring die zij verle-

geïntegreerde decoders en digitale video

nen aan consumenten en die hen plaatst in een voordelige positie ten

recorders, stelt consumenten in staat om op

opzichte van de verschillende soorten pc's die beschikbaar zijn. Onge-

totaal verschillende manieren TV te kijken.In

acht wie de winnaar in deze race naar het tweede televisiescherm is, zal

dit nieuwe scenario worden TV-content eige-

de meetoplossing in beide gevallen hetzelfde zijn: on-device meter soft-

naren geconfronteerd met nieuwe uitdagin-

ware geïnstalleerd op de tablets van de panelleden. Dezelfde type oplos-

gen. Welke nieuwe distributiekanalen

sing zal worden gebruikt voor smartphones, indien zij een relevant

moeten ze nastreven? Hoe meten ze de con-

scherm blijken in termen van televisiekijken.

sumptie van hun TV-programma's op alle

Lineaire TV zal dominant blijven in de komende jaren, hoewel niet-line-

platforms en apparaten? Hoe optimaliseren

aire TV een relevant deel van de totale kijktijd zal worden, vooral bij

ze de opbrengst van hun TV-content? De ant-

bepaalde demografische doelgroepen. Ongeacht hun respectieve aan-

woorden op deze vragen zullen nieuwe busi-

deel in de totale kijktijd, zullen zowel lineaire als niet-lineaire TV wor-

ness-modellen definiëren, die op hun beurt

den gemeten door middel van de combinatie van verschillende content

bepalen welke meetoplossingen voor kijkon-

herkenningsmethoden, voornamelijk audio fingerprints en watermar-

derzoek in de toekomst nodig zullen zijn.

king die gebruikt kunnen worden op alle platforms.

Vanuit het oogpunt van de gebruikerservaring lijken twee vragen de uitdagingen samen

Panels blijven de kern van het kijkonderzoek

te vatten:

Last, but not least, het verhogen van het aanbod van TV-content, de

Welke schermen zullen vooral worden

diverse apparaten en platforms leiden tot een verdere versnippering

gebruikt om tv-content te bekijken?

van het kijken. Kijkonderzoek op basis van panels zal daardoor niet

Zal lineaire TV (geprogrammeerde TV)

afdoende blijken. Panels zullen ongetwijfeld de kern blijven vormen

zoals we het nu kennen worden vervangen

van een uitgebreide oplossing en zullen worden aangevuld met andere

door niet-lineaire weergave (on-demand)?

informatie bronnen, zoals set-top box gegevens en server logs door middel van data fusie. Ben van der Werf Media Group, The Nielsen Company Managing Director Benelux, Scandinavia & Global AdView

22

23 eurovisie songfestival halve finale 14-05-2009, 21.00 uur nederland 1 2.492.000 kijkers

24 ushi & Dushi 24-10-2009, 19.58 uur rTl 4 2.490.000 kijkers

voetbal vr nederland-engeland 12-08-2009, 20.39 uur sbs 6 2.467.000 kijkers


suDoku heT marTini eFFecT - anytime, anywhere, anyhow - is nog lang niet

uitgewerkt. De consumptie van audiovisuele (AV) content zal na de eerste revolutie aan het begin van deze eeuw de komende tien jaar nog altijd stormachtig verlopen.

69

Belangrijke drivers hierin zijn de verdere digitalisering van content, krachtiger mobiele netwerken en devices, locatie gebaseerde dien-

eigen content te meten. Elke aanbieder van

sten, en business modellen die daar op inspelen. Er is sprake van drie

AV content beschikt over metrics als ‘aantal

belangrijke uitdagingen om deze consumptie meetbaar te maken.

opvragingen van apps en streams’, ‘afspeel-

Ten eerste is dat het op een betaalbare wijze meetbaar maken van

duur’, etc. De markt zal derhalve niet langer

nieuwe devices en technieken waarmee AV wordt geconsumeerd.

accepteren dat aan deze realiteit wordt voor-

Denk aan de snelheid waarmee smartphones en tablets als de iPad

bijgegaan.

zich een plek hebben toegeëigend om AV content te consumeren. De tweede uitdaging vormt de wijze waarop deze consumptie qua

De gevolgen hiervan betekenen dat de lap-

bereik en consumptiegedrag moet worden ontdubbeld. Hoe gebrui-

jesdeken gemeten moet worden. Elk lapje,

ken mensen al deze apparaten? Wanneer bekijken ze iets op de lap-

elk device of elke nieuwe techniek op zich

top, en wanneer op hun smartphone of tablet? En nog belangrijker,

moet worden gemeten. Soms vanuit de

hoe weten we dat dit dezelfde persoon is, zodat advertenties en busi-

invalshoek van een panel, soms vanuit een

ness modellen hierop kunnen aansluiten?

technologische invalshoek. Het zal blijken

Ten derde zal de digitalisering van regulier elevisiekijken en con-

dat het onmogelijk is om elk onderdeel

sumptie via andere devices leiden tot het herzien van de definitie

zowel technisch als vanuit een panel volle-

van TV-bereik. Op enig moment is het onvermijdelijk dat reguliere

dig te meten. Met andere woorden óf er

TV niet meer de basis zal zijn voor de TV currency. In de tussentijd

wordt vanuit een panel gemeten, maar ont-

dient consumptie via een second screen te worden toegevoegd aan

breken bepaalde devices in de resultaten; óf

het bereik van programma’s.

er wordt vanuit techniek gemeten, maar

Er is gerust sprake van een uitdijende lapjesdeken. De traditionele

mist de panel component. Door te combine-

wijze om vanuit een klassiek geworven panel tot een oplossing te

ren kan de ontbrekende informatie worden

komen is niet langer toereikend. Vanuit een panel bekeken zal er

afgeleid vanuit het andere onderdeel. Net

onvoldoende bereidheid zijn om zich volledig crossmediaal te laten

zoals bij een Sudoku puzzel het resultaat van

doormeten. Een panel dat qua omvang in staat is om alle niches te

het ene vakje leidt tot het bepalen van het

meten is niet betaalbaar. Het toegenomen aanbod aan TV-kanalen

resultaat van het volgende.

staat niet in verhouding tot het aanbod aan websites, mobiele sites, en apps. Zelfs indien de markt een disproportioneel groot budget voor een panel uittrekt, dan nog zal blijken dat dit onvoldoende is om alle overlap en niches te meten. De digitalisering heeft er ook toe

Enrico Verhulst VP Business Development comScore

20

10

geleid dat het gemakkelijk en betaalbaar is om de consumptie van

01

02 voetbal wk nlD-eSP f 11-07-2010, 20.16 uur nederland 1 8.513.000 kijkers

03 voetbal wk urY-nlD hf 06-07-2010, 20.19 uur nederland 1 8.501.000 kijkers

voetbal wkvrouw Cmr-nlD Boer zoekt 24-06-2010, 20.22 uur Datum: 08-11-2009 nederland 1 - 21.30 uur Tijd: 20.30 uur 7.185.000 kijkers zender: ned1 kijkers: 4,523.000

HoofDStuk 7

70

conTrole en inFormaTievoorzieningen sko 2002-2011 7.1

Controle kwaliteit Data

7.2

zenDerS in Het kijkonDerzoek

7.3

informatievoorzieningen en Pr

7.4

StageS

beeld: new kids, the making of Datum: 09-12-2010 Tijd: 21.34 uur zender: comedy central kijkers: 312.000 bron: comedy central

04

05 voetbal wk nlD-Bra kf 02-07-2010, 15.49 uur nederland 1 7.031.000 kijkers

06 voetbal wk nlD-Svk 28-06-2010, 15.48 uur nederland 1 6.072.000 kijkers

voetbal wk hul 11-07-2010, 23.11 uur nederland 1 5.773.000 kijkers

conTrole en inFormaTievoorzieningen sko 2002-2011

7.1

Controle kwaliteit Data

7.1.2

SKO is verantwoordelijk voor de controle op het kijkonderzoek zoals dat door Intomart GfK en The Nielsen Company wordt uit-

monitoren werving en Cellenmatrix

De cellenmatrix geeft de eisen aan voor het

gevoerd. Hieronder volgt een korte beschrijving van een aantal

samenstellen van het panel van het kijkon-

zaken waarop SKO de afgelopen tien jaar heeft toegezien en dit ook

derzoek en wordt gebruikt om nieuwe

in de toekomst zal blijven doen.

huishoudens te werven. In 2002 had de cellenmatrix 256 cellen. Sinds december

7.1.1

2005 is deze gebaseerd op 101 cellen en

wijzigingen in De ruwe Data

opgebouwd uit de variabelen regio, gezinscyclus, opleiding hoofdkostwinner, beroep hoofdkostwinner en etniciteit. Een aparte

figuur 7.1.1.1

allochtonencel is toen voor het eerst opgeDatum

nomen in de wervingsmatrix. Sinds 2007

wijziging/oPmerking

1-1-2002

eerste levering ruwe data tbv de stichting kijkonderzoek.

1-1-2003

zender DvD toegevoegd.

1-4-2003

Definitie Totaal zenders gewijzigd (onbekend schermgebruik is

is de MOA Gouden Standaard indeling gebruikt bij het bepalen van het aantal

geen kijkgedrag meer) De gasten methodiek (3 kijkdefinities Totaal, basis en extra). beide met terugwerkende kracht vanaf 30

huishoudens per cel. Daarmee wordt gezorgd voor een goede afspiegeling van de Nederlandse bevolking. Vóór 2007 werden de MiniCensus en CBS trendcijfers

december 2002

gebruikt. In 2011 is het aantal cellen terug-

13-2-2006

zender harddisk toegevoegd.

1-1-2007

weging op basis van gouden standaard + wijzigingen in achter-

gebracht tot 65. De Technische Commissie

grondvariabelen en universa.

controleert om de twee maanden de

29-6-2007

Dagelijkse levering proefset ugk-ruwe data

samenstelling van het televisiepanel.

31-12-2007

wijziging in definitie van kijkcijfers: "kijkcijfers vanaf 1 januari

14-3-2008

1-9-2008

2008 inclusief uitgesteld kijken".

Sinds 2009 wordt het kijkerspanel ook

extra referentierapporten met kijkTotaal en kDu resultaten

gecontroleerd op penetratie van digitale

beschikbaar tbv controles van eigen calculaties.

ontvangst. Het aandeel huishoudens in

start van meting van digitale zenders. Deze zenders worden niet

het panel met digitale ontvangst op ten-

als afzonderlijke zenders in de ruwe data gerapporteerd. ze komen

minste één toestel lag eind 2009 op ca. 50

in de groep 'rest' (zendercode 999). na een proefperiode zullen de

procent. Digitaliteit in het panel groeide in

zenders wellicht wel als afzonderlijke zenders in de ruwe data

2010 en 2011 parallel aan het percentage

worden opgenomen.

digitale huishoudens in Nederland. Voor

16-2-2009

eam simulcast software is ingezet tbv zenderherkenning.

de tweede helft van 2011 was de richtlijn

1-5-2009

per 1 mei 2009 is het meten van uitgesteld televisiekijken via de

voor digitaliteit in het panel 73 procent.

set-top box (zonder ingebouwde harddisk recorder) toegevoegd

Het aandeel digitaliteit in de panelhuis-

aan de ruwe data.

houdens is eind 2011 gelijk aan de richtlijn.

1-1-2010

sko-Digitaal zenders toegevoegd aan ruwe data.

Een groep die extra aandacht verdient

1-8-2011

connected Tv’s worden behandeld als ‘set-top box zonder hard-

sinds zijn introductie in de cellenmatrix is

disk’. Dat betekent uitgesteld kijkgedrag wordt toegekend aan de

die van allochtonen.

zender waarnaar wordt gekeken.

07

08 voetbal wk nlD-jPn 19-06-2010, 13.21 uur nederland 1 5.707.000 kijkers

09 voetbal wk nb 06-07-2010, 22.29 uur nederland 1 5.661.000 kijkers

Schaatsen oS 10km heren 23-02-2010, 21.05 uur nederland 1 5.171.000 kijkers

71


72

In 2008 en 2009 werd een alternatieve

SKO heeft sinds 2006, op basis van recente gegevens, deze tabel

bronselectie gebruikt voor de werving van

jaarlijks opgeleverd.

allochtonen. In 2010 is het wervingsmate-

Sinds 2010 wordt de E-tabel berekend voor digitale doelgroepen.

riaal voor deze groep aangepast en worden

Dit is van belang om de ondergrenzen te bepalen voor een

er regelmatig extra wervingsacties, speci-

betrouwbare rapportage van de SKO-Digitaal zenders die zijn

fiek gericht op allochtonen, ingezet.

opgenomen in het kijkonderzoek. Voor deze zenders gelden aparte

In 2011 zijn deze maatregelen gecontinu-

rapportageregels. Een SKO-Digitaal zender mag alleen gerappor-

eerd. Ook zijn uitnodigingsbrieven in het

teerd worden in termen van bereik, indien dit bereik betrouwbaar

Turks en Arabisch vertaald en zijn alloch-

is binnen de gewenste doelgroep in een bepaalde periode.

tone interviewers bij telefonische werving

Wanneer het bereik van een campagne van een of meerdere SKO-

ingezet. Daarnaast is de DVD met instruc-

Digitaal zenders betrouwbaar te rapporteren valt in termen van

tiefilm in de taal van herkomst beschik-

bereik, dan kan ook het totaal van de GRP’s (cumulatieve kijkdicht-

baar gesteld, alsmede de extra uitleg op de

heid) voor de campagnes betrouwbaar worden gerapporteerd.

website voor panelleden. Als gevolg van

In het afgelopen jaar is door SKO en een technische subcommissie

deze maatregelen is de respons op de wer-

gewerkt aan een uitbreiding van het bereikscriterium voor alle

ving van allochtone huishoudens toe-

doelgroepen. Centrale vraag was of de betrouwbaarheidsbereke-

genomen. Dit heeft geleid tot een netto

ning ook voor dagelijkse cijfers op eigen doelgroepen kon worden

stijging van het aantal huishoudens in

toegepast. Vanaf 2012 zijn de ondergrenzen voor het rapporteren

deze groep, die in de tweede helft van 2010

over het bereik van SKO-Digitaal zenders gegeneraliseerd naar alle

en 2011 boven de netto norm is gebleven.

gewenste doelgroepen. Om de betrouwbaarheid van het gereali-

7.1.3

geleken met een minimaal netto bereik. Dit minimale bereik

seerde bereik van SKO-Digitaal zenders te toetsen, wordt deze verBetrouwBaarHeiD kijkCijferS:

wordt uitgedrukt in termen van aantal bereikten in de dagelijkse

BereikSnormen en e-taBel

Op basis van het kijkgedrag van het televi-

of periode steekproef. Het vereiste minimale aantal bereikten om

siepanel worden uitspraken gedaan over

betrouwbaar te kunnen rapporteren is in de steekproef vastgesteld

het kijkgedrag van de Nederlandse bevol-

op tien personen, ongeacht in welke doelgroep de steekproef

king van 6 jaar en ouder (ca. 15 miljoen per-

wordt ingedeeld. Deze eenvoudige regels worden in de analyse

sonen), en onder andere de standaard

software ingebouwd.

SKO-doelgroepen. Het werken met steek-

STIR gebruikt inmiddels ook een vergelijkbaar model voor

proeven berust op de overweging dat afwij-

betrouwbaarheidsmeting in zijn internetmediabereiksonderzoek.

kingen vrijwel zeker binnen bepaalde betrouwbaarheidsmarges blijven. Waar die marges liggen, hangt af van de verlangde zekerheid (standaard 95%) en de omvang van de steekproef. In het algemeen geldt dat de uitkomsten nauwkeuriger zijn naarmate de effectieve steekproef groter is. Voor de standaard SKO commerciële doelgroepen is de effectieve steekproefgrootte opgenomen in de zogenaamde E-tabel.

10

11 voetbal wk Deu-eSP hf 07-07-2010, 20.21 uur nederland 1 5.167.000 kijkers

12 Schaatsen oS nb 23-02-2010, 22.50 uur nederland 1 5.068.000 kijkers

Schaatsen oS 5km heren 13-02-2010, 22.19 uur nederland 1 4.714.000 kijkers


7.1.4

Het aandeel onbekend schermgebruik

monitoren unCovereD viewing

Continu wordt ‘uncovered viewing’ (UV) in het kijkonderzoek

daalde de afgelopen tien jaar fors. In 2002,

gemonitord. Uncovered viewing betekent dat de televisie aan staat

met de introductie van het nieuwe meet-

zonder dat iemand als kijker is aangemeld. Het is een situatie die

systeem (daarvoor DFM), is het percentage

om logische redenen voor kan komen. Het ontstaat bijvoorbeeld

onbekend schermgebruik relatief hoog,

wanneer iemand de kamer uitloopt zonder de televisie uit te zet-

omdat het kijken naar DVD’s nog niet is

ten, maar zich wel afmeldt. Of wanneer de televisie een andere

opgenomen in de meting. De kijktijd naar

functie heeft, bijvoorbeeld die van spelcomputer. Uncovered vie-

DVD is in 2003 in het kijkonderzoek opge-

wing behoeft aandacht omdat het een foutsituatie kan betekenen.

nomen . Daarmee wordt het onbekende

Bijvoorbeeld doordat iemand televisie kijkt zonder zich te hebben

schermgebruik teruggebracht naar 2,7

aangemeld. Als een toestel in een panelhuishouden vaker dan nor-

procent van het totale schermgebruik.

maal uncovered viewing registreert, neemt de afdeling Panelbe-

Sinds februari 2006 is ook het kijken naar

heer bij Intomart GfK contact met het betreffende huishouden op

harddisk opgenomen in de data. In de

en gaat na wat er aan de hand is.

periode 2006-2010 groeit het percentage

In 2002 lag het aandeel UV op ca. 8 procent. Dit aandeel daalde in

onbekend schermgebruik naar aanleiding

2006 naar gemiddeld 4 procent per week. In de daaropvolgende

van de groei in digitaliteit, en door een toe-

jaren fluctueerde het aandeel rond de 5 procent van al het scherm-

name in het aantal zenders die via digitale

gebruik op toestelniveau. Uit analyse blijkt dat het niet steeds

pakketten beschikbaar zijn. Met de intro-

dezelfde mensen zijn die UV veroorzaken.

ductie van 44 SKO-Digitaal zenders in het

In 2011 daalde UV opnieuw naar een percentage van 4 procent, het

kijkonderzoek in 2010 is het aandeel onbe-

niveau van 2006. Een DVD met uitleg over knopgebruik is in april

kend schermgebruik teruggedrongen naar

2o11 naar panelhuishoudens gestuurd. Het aandeel UV daalde in

4 procent.

het tweede halfjaar van 2011 van 4,4 procent naar 3,3 procent.

De afdeling panelbeheer van Intomart GfK belt huishoudens na waar onbekend

7.1.5

schermgebruik is gevonden. Indien uit

monitoren onBekenD SCHermgeBruik

Onbekend schermgebruik (OS) is het gebruik van het televisie-

deze telefoongesprekken blijkt dat er met

scherm dat met de meter niet geïdentificeerd kan worden. Dit

regelmaat wordt gekeken naar een zender

betreft bijvoorbeeld het spelen van spelletjes, het bekijken van

die niet is opgenomen in de meting van het

eigen foto’s of filmmateriaal, het kijken naar het Mozaïek- of info-

kijkonderzoek, en er komt uit een test dat

kanaal, of het gebruik van decoders/set-top boxen (voor zover geen

het gemiddeld weekbereik van de zender

zender wordt toegekend). Alleen in zeer geringe mate zou er ook

meer dan 0,5 procent is, dan wordt deze

sprake kunnen zijn van overige zenders, echter alleen indien zij

zender standaard in de meting opgeno-

niet in de reference sites van Audio- of Picture Matching voorko-

men.

men en ook geen VBI code meekrijgen. SKO houdt continu de hoeveel onbekend schermgebruik in het panel bij. Veranderingen in het televisiekijkgedrag, die buiten de meting van SKO vallen en daardoor over het hoofd gezien kunnen worden, worden hiermee opgespoord.

13


15 voetbal wk nlD-Dnk 14-06-2010, 13.21 uur nederland 1 4.166.000 kijkers

Schaatsen oS teamachtervolging heren hf 26-02-2010, 23.09 uur nederland 1 3.959.000 kijkers

73


10% 9% 8,0%

8%

7,4%

7%

6,2%

6% 5%

5,2%

5,3%

4,9%

4,8%

4,8%

5,9%

3,9%

3,9%

4%

4,4%

3% 2%

2,7%

2,4%

2,5%

2004

2005

3,4%

3,4%

2007

2008

3,9%

3,7%

2009

2010

2,8%

1% 0%

2002

2003

% uncovered viewing

2006

2011

% onbekend schermgebruik

7.2 zenDerS in Het kijkonDerzoek In 2012 worden in het kijkonderzoek 190 zenders gemeten. 107 van deze zenders

grafiek 7.2.1 aantal zenDerS in Sko ruwe Data en in De meting, 2002-2011 bron: inTomarT gFk

250

worden in de ruwe data gerapporteerd (status per 1 januari 2012). Ook zijn per 1 januari 2012 45 SKO-Digitaal zenders als

45

64

64

60

62

59

52

103 54

57

55 32

63

nomen, maar Intomart GfK registreert wel

62

zenders wordt niet in de ruwe data opge-

50

63

kijkonderzoek opgenomen. Een aantal

62

Digitaal zenders in de rapportages van het

32

100

31

genomen. In 2011 zijn er in totaal 52 SKO-

150 61

individuele zenders in de ruwe data mee-

84

87

200

64

74

% totale schermgebruik

grafiek 7.1.5.1. % unCovereD viewing en onBekenD SCHermgeBruik Per week (gemiDDelD Per jaar), 2002-2011 bron: inTomarT gFk

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

0

het kijkgedrag naar deze zenders. Ook is er een aantal van deze zenders ‘in roulatie’

ruwe data zenders

genomen. In de ruwe data wordt het kijk-

ruwe data sko-Digitaal

gedrag naar deze zenders in de categorie

zenders niet in ruwe data

‘Overige zenders’ gerapporteerd.

16

17 Snowboarden oS reuzenslalom dames f 26-02-2010, 22.43 uur nederland 1 3.921.000 kijkers

18 Schaatsen oS teamachtervolging dames kf 26-02-2010, 22.24 uur nederland 1 3.791.000 kijkers

Schaatsen oS 3km dames 14-02-2010, 23.08 uur nederland 1 3.711.000 kijkers


In 2011 registreert en classificeert The Nielsen Company de pro-

The Nielsen Company controleert een

gramma’s en spots uitgezonden door de 19 zenders in de Full Audit

aantal maal per jaar of de opgegeven spot-

van SKO. Van deze zenders is bekend wat en wanneer er op tele-

informatie overeenstemt met wat de zen-

visie werd uitgezonden. In de periode 2002-2010 zijn deze werk-

ders werkelijk hebben uitgezonden. Deze

zaamheden door MediaXim BV uitgevoerd in opdracht van SKO.

zenderinformatie is vervolgens dagelijks

In 2011 zijn er drie nieuwe zenders aan de Full Audit toegevoegd

in een vast format beschikbaar voor de

(TeenNick, Kindernet en TLC) en één verwijderd (TMF). Grafiek

mediabureaus. Alle regionale zenders

7.1.2 laat het aantal zenders in de Full Audit zien vanaf 2002.

(ORN-zenders), met uitzondering van Omrop Fryslân, worden gecontroleerd.

Niet alle zenders die door SKO worden gerapporteerd, zijn onderdeel van de Full Audit van The Nielsen Company. Van die resterende groep zenders is daarom tot op heden geen kijkcijfer per programma of reclameblok bekend. In 2008 zet SKO de Beperkte Audit op om de markt toch te voorzien van relevante (spot-) informatie van deze zenders.

Ook opgenomen programma's bij kijkcijfermeting

grafiek 7.2.2 aantal zenDerS in Sko full en BePerkte auDit, 2002-2011 bron: meDiaXim, The nielsen companY

14

30

12

12

35

HILVERSUM - Stichting Kijkonderzoek (SKO) gaat vanaf januari ook het 'uitgesteld kijken' in de kijkcijfers opnemen. Dat gebeurt via een nieuwe geavanceerde meetmethode. Bij het gewone kijkcijferkastje is een apparaat geleverd dat aan de hand van geluid kan bepalen welk eerder opgenomen programma op dat moment wordt bekeken. De SKO verandert haar werkwijze omdat steeds meer mensen programma's opnemen. Per 1 januari 2008 kunnen televisiemakers zien hoe goed hun programma in de week na uitzending heeft gescoord.

25 22

bron: Parool 16-10-2007

17

16

2006

17

16

2005

2008

2009

14

15

15

15

18

2

20

20

10 5 0

2002

2003

2004

2007

2010

2011

Full audit zenders beperkte audit zenders

19

20 voetbal wk urY-Deu tf 10-07-2010, 20.19 uur nederland 1 3.654.000 kijkers

21 voetbal wk Bra-Civ 20-06-2010, 20.22 uur nederland 1 3.637.000 kijkers

voetbal wk arg-Deu kf 03-07-2010, 15.52 uur nederland 1 3.636.000 kijkers

75


7.3 informatievoorzieningen en Pr

In 2007 wordt de Gouden Standaard ingevoerd. Om de markt hierover zo goed mogelijk te informeren, heeft SKO in 2006 een reeks op maat gesneden presentaties gehouden bij de participanten, de

7.3.1

BijeenkomSten, CongreSSen en

verschillende zenders, mediabureaus, bestuur en de TV-commis-

ConferentieS

sie van de BVA. Ten behoeve van de introductie van het uitgesteld kijken in het

76

Bijeenkomsten

KijkTotaal in 2007 hield SKO een aantal op maat gesneden presen-

Het SKO bureau organiseerde in de afgelo-

taties bij de verschillende zenders, mediabureaus en de TV com-

pen tien jaar verschillende bijeenkomsten

missie van de BVA. De inhoud van deze presentaties had

voor de gebruikers van de SKO data, waarin

betrekking op de nieuwe rapportage van de kijkcijfers, inclusief

ze de nieuwste ontwikkelingen konden

het uitgesteld kijken. Tevens vond hiervoor een speciale pers-

volgen en een kijkje achter de schermen

bijeenkomst plaats, waarvoor twintig journalisten waren

konden nemen.

uitgenodigd.

Begin 2002 organiseerde SKO een aantal

Organiseerde SKO tot 2009 aparte gebruikersbijeenkomsten voor

bijeenkomsten om haar relaties bekend te

hetzij MediaXim, hetzij Intomart GfK, in 2009 voegde SKO alles

maken met TvTimes (later MediaXim).

samen tot één grote bijeenkomst waarin werd uitgelegd hoe het

TvTimes was destijds de ‘nieuwe’ schakel

kijkonderzoek werkt en wat de verschillende kijkcijfers beteke-

in het kijkonderzoek, die de begin- en

nen.

eindtijden van programma’s en spots vast-

Daarnaast organiseerde SKO in 2009 een speciale Gebruikersbij-

stelde, en tevens de classificatie deed van

eenkomst WEB-TV, bedoeld voor mensen die meer wilden weten

programma’s en spots. Voorheen gebeurde

over de opzet van het project, maar ook voor hen die echt met de

dit bij Intomart GfK. Deze gebruikersbij-

informatie aan de slag wilden gaan. Er werd hier onder andere een

eenkomsten bij TvTimes zijn herhaald in

nieuwe online rapportagetool gedemonstreerd die voor partners

de jaren daarna, tot 2009. In 2004 organi-

van SKO beschikbaar was gekomen.

seerde SKO een Gebruikersbijeenkomst in

In 2011 werd een speciale bijeenkomst ‘Kijkje in de keuken’ van

het Cobra Museum te Amstelveen.

Nielsen georganiseerd voor technici en medewerkers bij de zen-

Vanaf 2005 organiseert SKO naast de

ders. Hierin stond de werking van de codering en harmonisatie

gebruikersbijeenkomsten bij TvTimes in

centraal, zoals dat destijds is gedaan voor promo’s en billboards.

Amsterdam ook gebruikersbijeenkomsten bij Intomart GfK in Hilversum. Mensen die

Sko gebruikersdag

nieuw zijn in het vak of bijgepraat willen

Het SKO bureau organiseerde in 2005 de SKO Gebruikersdag ‘Wie

worden, kunnen zien hoe het ‘kijkcijfer-

kijkt en wie beslist?’, over generaties, families en het kijkonder-

kastje’ werkt. Ook krijgen ze uiteengezet

zoek. In 2006 vond de SKO Gebruikersdag ‘Televisie kijken in het

wat kijkdichtheid betekent en hoe bijvoor-

digitale tijdperk’ plaats in het Cobra Museum te Amstelveen.

beeld een marktaandeel of kijktijd tot stand komt.

22

23 voetbal wk Deu-auS 13-06-2010, 20.21 uur nederland 1 3.613.000 kijkers

24 Schaatsen oS 23-02-2010, 20.50 uur nederland 1 3.532.000 kijkers

voetbal wk PrY-eSP kf 03-07-2010, 20.20 uur nederland 1 3.497.000 kijkers


Sko televisiemiddag Op 27 mei 2008 vond de eerste editie plaats van de SKO Televisiemiddag in Hotel Arena te Amsterdam. Met een opkomst van 138 deelnemers was deze bijeenkomst zeer geslaagd. De middag stond in het teken van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van televisie en televisiekijken, zoals de digitalisering en de toename van het gebruik van WEB-TV. Zaken die relevant zijn voor de kijkcijfers.

77

In de loop der jaren is de SKO TV-Middag een traditie geworden. Jaarlijks komen er (actuele) onderwerpen aan de orde zoals Mobile TV, WEB-TV en kijkcijfers voor digitale kanalen, MetricLine en de Virtual Meter. In 2012 vindt alweer de vijfde editie plaats, waar onder andere dit boek wordt gepresenteerd!

grafiek 7.3.1.1 aantal BezoekerS oP De Sko geBruikerSBijeenkomSt en televiSiemiDDag 2002-2011 inTomarT gFk

300

164

138

130

250

116

200

2003

2004

2005

11

gebruikersbijeenkomsten

20

100

66 30

2002

31

50

0

74

100

108

114

138

151

150

01

2006

2007

2009

2010

2011

sko Tv middag


2008


the voice of Holland 14-10-2011, 20.35 uur rTl 4 3.885.000 kijkers


Bijeenkomsten

78

mwg onderzoeksbijeenkomst

Netherlands. The 2010 FIFA World Cup-case door Mariana Irazoqui (SKO),

2009

aSi the 2011 european

Liesbeth Nekkers (Intomart GfK), Bas

27 oktober, amsterdam

television Symposium,

de Vos (SKO) en Jeroen Verspeek (NPO).

Presentatie: Update International

3-4 november, amsterdam

Presentatie: Catching up with WEB-TV:

Media Conferences: ESOMAR WM3

Presentatie: Measuring online video

An analysis of non-linear viewing on

door Bas de Vos (SKO).

and streaming: work in progress door

the TV and the Internet.

mwg Presentatie amma cases

Bas de Vos (SKO) en Enrico Verhulst

door Bas de Vos (SKO), Janet Slabbe-

Hans du Chatinier 2009

(ComScore).

koorn (Intomart), Mariana Irazoqui

8 juni, amsterdam

viii encuentro internacional

(SKO), Frans Kok (STIR) en Liesbeth

Presentatie: SKO Streaming

aimC sobre investigación de

Nekkers (GfK).

TV Onderzoek door Bas de Vos (SKO).

medios 2011, 27 oktober, madrid Presentatie: Digital challenges:

arf audience measurement

eSomar worldwide multi

5.0. 2010

media measurement wm3

22-23 juni new York

2009 4-6 may, Stockholm

Measuring Digital channels, WEB-TV

Presentatie: Will it Blend? Watching

and TSV in the Netherlands door

WEB-TV door Bas de Vos (SKO) en

Presentatie: How reliable is my

Mariana Irazoqui (SKO).

Frans Kok (STIR).

audience? Copying with audience

gfk innovation Day 2011,

forum media Plannung 2010

fragmentation door Mariana Irazoqui

28 april, utrecht

15 juni wenen

(SKO) en Jeroen Nikkel (Intomart GfK).

Presentatie: “Wie kijkt?” De strategie

Presentatie: SKO TV-TV and WEB-TV

van SKO om ´het nieuwe kijken´ meet-

projects door Bas de Vos (SKO).

immovator Cross media Café 2009 Digitale tv

immovator Cross media Café

baar te maken door Bas de Vos (SKO).

17 maart Hilversum

CiBar Conference 2010, radio

2009 trends en ontwikkelingen

Pilot SKO Digitaal: Eerste resultaten:

netherlands worldwide (rnw)

1 december, Hilversum

door Bas de Vos (SKO).

Presentatie: Cijfers, cijfers, cijfers...

Bva mediafair 2009

Presentatie: Dutch Media, (TV) Audience

14-17 november, amsterdam

updates van markt ontwikkelingen aan

3 februari amsterdam

Measurement and working together to

de hand van de laatste cijfers van SKO

Presentatie: Kijkonderzoek; ‘What’s in

get better door Bas de Vos (SKO).

door Liesbeth Nekkers (Intomart GfK).

it for you?’door Bas de Vos (SKO).




television Symposium



4-5 november Parijs

5-6 november, istanbul

6-7 november, lissabon

Presentatie: WEB-TV:Playing time?

Presentatie: Will it blend? Who is wat-

Presentatie: Streaming TV, Lets Stay

door Mariana Irazoqui (SKO) en Enrico

ching WEB-TV? door Bas de Vos (SKO)

Together door Bas de Vos (SKO)

Verhulst (Nedstat ComScore).

en Frans Kok (STIR).

grP media Sessions 2008


moa marketing information

media measurement wm3 2010

event mie 2009

Presentatie: Digitale televisie in volle

3 november rotterdam

evolutie: kunnen we dit alles blijven

19-21 oktober Berlijn

6 november, Brussels

Presentatie: Social TV and the Clock-

Presentatie: SKO WEB-TV door

meten?’ SKO Streaming: het meten van

work Orange: Co-viewing, guest vie-

Mariana Irazoqui (SKO) en Janet

kijken naar online tv-content door

wing and out of home viewing in the

Slabbekorn (Intomart GfK).

Mariana Irazoqui (SKO)

04

05 the voice of Holland the final 21-01-2011, 20.39 uur rTl 4 3.818.000 kijkers

06 the voice of Holland the battle 04-11-2011, 20.36 uur rTl 4 3.815.000 kijkers

the voice of Holland live 02-12-2011, 20.39 uur rTl 4 3.615.000 kijkers


mmS seminar 2008

Presentatie: ‘Nieuwe meettechnieken;

23 oktober, Stockholm

Ervaringen en lessen uit Nederland’.

Presentatie: The way to total TV

Boek 2005 “wie kijkt? De meting

Door: Mariana Irazoqui (SKO).

Audience Measurement and

nedstat ‘online media expert

Streaming TV door Bas de Vos (SKO)

forum’ 2007

Door : A.L. Peeters, R.M. Jager en

20 september, Hilversum

N. Kalfs, Boom Onderwijs.

agf seminar 2008 29 september, wiesbaden

Presentatie: ‘Online video now reaches

Presentatie: Total Audience Measure-

a mainstream audience. SKO brengt

ment door Bas De Vos (SKO).

Online tv kijken in kaart’. Door: Andy


achter de kijkcijfers”

andere bijeenkomsten eton meeting

Santegoeds.



Bijeenkomst tussen de JIC’s verant-

2008


woordelijk voor het kijkonderzoek in

2007

Engeland, Duitsland, Nederland en

3 t/m 6 juni, Dublin

Zweden. Vond plaats 24-25 mei 2011 in

1-4 juni, Budapest Presentatie: Streaming TV: making the connection door Mariana Irazoqui

Presentatie: ‘Is a Rating still a Rating?

Frankfurt, 24-25 februari 2010 in

(SKO) en Enrico Verhulst (Nedstat)

How changing behaviour alters

Amsterdam en 26-27 februari 2009 in

aimC vii encuentro

definitions in the digital age’. Door:

Stockholm.

internacional sobre

Bas de Vos (SKO) en Marion Appel

investigación de medios 2007

(Intomart GfK).

29 en 30 november, madrid

euroclub meeting


Bijeenkomst tusen de JIC’s en leveran-

Presentatie: ‘Redefinición de los indi-


ciers verantwoordelijk voor het kijkon-

cadores de audiencia de televisión en

17 november 2006, rome

derzoek in België, Engeland, Duitsland,

la era digital. Audiencia de televisión

Presentatie: ‘TV on the move: meeting

Frankrijk, Italië, Nederland, Spanje en

en Holanda’. Door: Mariana Irazoqui.

the new challenges in the Nether-

Zweden. Deze bijeenkomst is georgani-


lands’. Door: Andy Santegoeds (RTL

seerd door Médiamétrie / Eurodata TV


Nederland).

Worldwide. Vond plaats 11 en 12 juli

8, 9 november 2007, Barcelona

wam worldwide audience

2011 in Milaan, 15 -16 juli 2010 in Lon-

Presentatie: ‘How passive is passive?

measurement Cross media and

den, 9-10 juli 2009 in Frankfurt, 14-15

The EMM tested in the Netherlands’.

tv 2005

februari 2008 in Madrid, 28-29 septem-

19-24 juni, montreal

ber 2006 in Hilversum, 29-30 septem-

Door: Bas de Vos (SKO) en Frans Kok

Presentatie: ‘Family matters.

ber 2005 in Parijs, 23 april 2004 in

Project aDme advertising in a

The unique selling point of television’.

Milaan, 13-14 september 2003 in Lon-

Digital media environment van

Door: Nelly Kalfs (SKO) en Alfred Bron-

den en 21-22 maart 2002 in Berlijn.

het interdisciplinair instituut

ner (UVA).

(Intomart GfK).

79

Prijzen

voor BreedBand technologie (iBBt), workshop nieuwe

amma awarD 2009

meettechnieken voor Digitale media 2007

SKO Streaming TV Onderzoek won in

26 september, Brussel

2009 de AMMA Award 2008. De prijs is uitgereikt op 19 mei in Amsterdam.

08 tv show 06-02-2011, 21.22 uur nederland 1 3.422.000 kijkers

09 voetbal Cl Barcelona man united f 28-05-2011, 20.37 uur nederland 3 3.416.000 kijkers

Studio sport eredivisie 27-02-2011, 18.58 uur nederland 1 3.389.000 kijkers

2003

07


SKO was, samen met de betrokken

80

7.3.2

Sko weBSite

partijen Intomart GfK, Nedstat BV,

SKO stelt door middel van de website www.kijkonderzoek.nl dage-

NPO en RTL Nederland, één van de

lijks kijkcijfers beschikbaar. Iedere ochtend zijn vanaf 8:00 uur de

drie genomineerden in de categorie

kijkcijfers van de voorgaande dag beschikbaar en rond 10:00 uur

‘Hans du Chatinier voor professionals’

de WEB-TV rapportages. Op de site kan iedere belangstellende

en mocht de prijs uit handen van Hans

zien welke kijkdichtheden, marktaandelen en absolute aantallen

du Chatinier zelf in ontvangst nemen.

de programma’s in de voorgaande veertien dagen hebben behaald

De jury beoordeelde het project – SKO

in de doelgroep 6 jaar en ouder. Van de digitale zenders in het kijk-

Streaming TV onderzoek – als zeer

onderzoek worden bereikcijfers gerapporteerd op week- en

innovatief en toekomstgericht.

maandbasis. De partners en participanten van SKO vinden in de klantenportal (achter een login) bovendien informatie uitgesplitst

nominatie amma 2008

naar 17 doelgroepen plus het week,- maand,- en jaarbereik per zen-

In 2008 was SKO genomineerd voor de

der. Naast de kijkcijfers is op de website ook uitgebreide informa-

AMMA 2007 Hans du Chatinier-prijs

tie over SKO en het kijkonderzoek in het algemeen te vinden.

voor professionals met het project

Op 5 oktober 2010 lanceerde SKO haar nieuwe website www.kijkonderzoek.nl. Het aantal bezoekers van de website is in 2011

‘Uitgesteld Kijken in de Kijkcijfers’.

wederom gestegen ten opzichte van een jaar eerder. In 2011 werd aSi tony twyman award 2007

de website van SKO 3,1 miljoen keer bezocht ten opzichte van 2,7

Met een presentatie over de tests met

miljoen keer in 2010, een stijging van 15 procent. Vanaf september

draagbare meters hebben Bas de Vos,

2011 ligt het aantal bezoeken aan de website lager dan het jaar

Directeur SKO en Frans Kok, manager

ervoor, dit onder invloed van de release van de Kijkcijfer-app op 1

media research bij Intomart GfK, de

september 2011. Het aantal paginaweergaves in 2011 bedraagt 20,6

eerste editie van de ASI Tony Twyman

miljoen en het gemiddelde aantal weergegeven pagina’s per

Award gewonnen. De Vos en Kok hiel-

bezoek is 7,1. Het merendeel van de bezoekers komt uit Nederland;

den een open presentatie over de pro-

4 procent van de websitebezoekers komt uit een ander land.

blematiek die mediaonderzoekers

Een groot deel van de bezoekers komt via zoekmachines op de

tegen kunnen komen als ze gebruik

website van SKO, namelijk 39,3 procent. 54,5 procent is direct ver-

zouden maken van draagbare meters.

keer en 6,2 procent komt via verwijzende sites. Het aandeel bezoe-

Het was voor het eerst dat op een der-

kers dat via een zoekmachine op de website van SKO terecht komt,

gelijk congres op deze wijze een bij-

is in 2011 gestegen. Het aandeel bezoekers dat via verwijzende

drage werd geleverd. De prijs werd aan

sites komt, is in 2011 gedaald. De zoektermen die het vaakst leiden

de paper ‘How Passive is Passive’ toe-

tot een bezoek aan de website van SKO zijn ‘kijkcijfers’ (61 pro-

gekend vanwege het feit dat het ‘the

cent), ‘kijkonderzoek’ (11 procent) en ‘sko’ (7 procent). Een groot

best contribution to a greater under-

deel van de bezoekers van de website keert regelmatig terug naar

standing of the TV medium and its

de website: 56 procent van de bezoekers bezocht de website in 2011

audiences’ was.

negen keer of vaker. De meest opgevraagde pagina´s op www.kijkonderzoek.nl zijn de kijkcijferpagina´s.

10

11 the voice of Holland the results 21-01-2011, 23.23 uur rTl 4 3.300.000 kijkers

12 tv kantine 21-01-2011, 22.48 uur rTl 4 3.150.000 kijkers

voetbal Cl Barcelona man united hul 28-05-2011, 22.42 uur nederland 3 3.086.000 kijkers


grafiek 7.3.1.2 Bezoeken www.kijkonDerzoek.nl en kijkCijfer-aPP Per maanD in 2009 - 2011

400.000 350.000

363.460 348.404

330.528

323.990 279.242

303.076 283.608

300.000

284.628

253.918

245.180

248.023

250.000

251.518 255.160

270.937

217.301

200.000

179.748

234.356

194.579

237.309

155.922

81

245.675

210.603

150.000

167.559

175.004

169.775 160.675

100.000

141.978

50.000

46.587

41.732

34.149

38.472

sep

okt

nov

dec

0

jan 2009

feb

mrt 2010

apr 2011

mei

jun

jul

aug

kijkcijfer-app 2011

grafiek 7.3.2.2 aantal Bezoeken Per Pagina oP www.kijkonDerzoek.nl in 2011

2%

32%

homepage

67%

kijcijferpagina’s overige

14 ik hou van Holland 08-10-2011, 20.46 uur rTl 4 2.920.000 kijkers

15 reünie 20-03-2011, 20.28 uur nederland 1 2.899.000 kijkers

nationale dodenherdenking 04-05-2011, 19.49 uur nederland 1 2.893.000 kijkers

2003

13


7.3.3

82

Net als bij de website, zijn de gebruikers van de app vaak trouwe

kijkCijfer aPP

Om de informatievoorziening van SKO

gebruikers. 83 procent van de gebruikers heeft de app meermaals

verder te optimaliseren, heeft SKO in 2011

gebruikt. 42 procent van de gebruikers heeft de app tussen sep-

een Kijkcijfer-app laten ontwikkelen voor

tember en december negen keer of vaker ingezien. In 2011 is de

zowel het Apple als het Android platform.

app ongeveer 20.000 keer gedownload. Gemiddeld wordt de

In de app zijn net als op de website de dage-

applicatie op werkdagen 37 keer per dag gedownload, in het week-

lijkse kijkcijfers terug te vinden vanaf

end ligt het gemiddeld aantal downloads op 62 per dag. In totaal

08:00 uur. De eerste versie van de app is

werden de pagina’s van de Kijkcijfer-app 202.000 keer bekeken

gelanceerd op 1 september 2011, met

tussen september en december 2011.

daarin van veertien dagen de top-25 lijsten en de kijkcijfers op tijdvak en programmaniveau. Op 16 december heeft SKO de tweede versie van de app uitgebracht, met daarin naast de dagelijkse kijkcijfers ook de cijfers van het SKO WEB-TV project.

figuur 7.3.3.1

7.3.4

HelPDeSk

Om meer informatie te verkrijgen over het kijkonderzoek is het mogelijk om een individuele vraag te stellen aan SKO. Dit kan telefonisch, via een e-mail of via het aanvraagformulier op de website. SKO beantwoordt en registreert de vragen die worden gesteld. Tijdens het tienjarig bestaan van SKO is het aantal vragen aanzienlijk toegenomen. In 2002 zijn er in totaal 475 vragen via telefoon en e-mail geregistreerd, in 2011 is dit aantal toegenomen tot 1.279.

16

17 máxima portret van een prinses 16-05-2011, 20.36 uur nederland 1 2.808.000 kijkers

18 Youp van ‘t Hek de tweede viool 31-12-2011, 22.14 uur nederland 1 2.802.000 kijkers

voetbal ek kw nlD Hun 29-03-2011, 20.23 uur sbs 6 2.787.000 kijkers


grafiek 7.3.4.1 aantal HelPDeSkvragen Per jaar via e-mail en telefoon 2004-2011 bron: sko

2011

1.022

2010

1.094

2009

1.108

2008

796

2007

1.005

2006

724

2005

666

2004

761

2003

958

257

2002

475

257

0

257 325 314 282 159

83

142 257 28

200

400

webformulier/e-mail

600

800

1000

1200

1400

1600

Telefoon

De meeste vragen zijn in 2011 gesteld door (potentiële) adverteer-

openbare rapporten van SKO. Particulieren

ders. Net als voorgaande jaren was een belangrijk deel van de aan-

kregen tot 1 januari 2012 een beperkte hoe-

vragers in 2011 scholier of student. Studenten die een

veelheid kijkcijfers kosteloos toegestuurd.

kijkcijferaanvraag hebben ingediend, krijgen een automatische

Andere belangrijke aanvragers zijn televi-

reply met de contactgegevens van de zenders en een verwijzing naar

sieproducenten en journalisten.

taBel 7.3.4.1 toP-3 reDenen voor oPvragen informatie Sko HelPDeSk 2011 bron: sko reDen informatieaanvraag

1

Deelname / sponsoring / adverteren

20%

2

scriptie / schoolopdracht

15%

3

programma-evaluatie / programmaontwikkeling

11%

taBel 7.3.4.2 toP-3 aanvragerS van informatie Sko HelPDeSk 2011 bron: sko aanvragerS

1

adverteerder / reclamebureau / pr bureau

23%

2

student / scholier

16%

3

particulier

15%

19

20 ‘t Spaanse schaep 16-01-2011, 21.21 uur nederland 1 2.737.000 kijkers

21 Hollands got talent 16-09-2011, 20.35 uur rTl 4 2.660.000 kijkers

voetbal vr Deu nlD 15-11-2011, 20.41 uur veronica 2.605.000 kijkers


7.3.5

84

dag. Naast het wekelijkse persbericht publiceert SKO een maande-

PerSvoorliCHting

Vanaf november 2003 publiceert SKO

lijks persbericht met daarin een samenvatting van de belangrijkste

wekelijks een persbericht met daarin een

kijkcijfers van de afgelopen maand. Het bericht wordt elke maand

samenvatting van de belangrijkste kijkcij-

op de zevende dag van de maand verspreid. In het maandpersbe-

fers van de week daarvoor. Het bericht

richt zijn nu ook cijfers van SKO-Digitaal en het SKO WEB-TV

wordt elke week op maandagochtend ver-

project (meest opgevraagde streams) opgenomen. Verder kent

spreid onder perscontacten en andere

SKO jaarlijks terugkerende berichten en rapporten, zoals het jaar-

geïnteresseerden, en op de SKO website

persbericht en het jaarrapport. En ook de rapportage TV in Neder-

gezet. Met de introductie van het uitge-

land gebaseerd op de uitkomsten van de Establishment Survey/de

steld kijken in 2008, zijn de kijkcijfers pas

Media Standard Survey. Wanneer SKO aanvullende onderzoeken

na zeven dagen na uitzending definitief.

laat uitvoeren, worden de resultaten hiervan gepubliceerd in een

Om de markt van meest recente resultaten

brochure. In 2011 zijn er door SKO vier brochures gepubliceerd,

te voorzien, worden wekelijks twee week-

waaronder een brochure op basis van de uitkomsten van het

rapportages verspreid: één met de defini-

Moving Pictures onderzoek en één over de resultaten die verkre-

tieve, geconsolideerde kijkcijfers en een

gen zijn door de samenwerking met STIR in het SKO WEB-TV

andere met de kijkcijfers over de uitzend-

onderzoek.

taBel 7.3.5.1 PuBliCatieS Sko 2002-2011 bron: sko

2002

DoelgroeP

weekpersberichten

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

totaal

8

53

52

52

52

104

106

104

104

635

12

12

12

12

60

9

2

maandpersberichten

12

maandpersbericht Sko Digitaal jaarpersberichten

1

jaarrapport

1

1

1

1

1

1

1

1

1

10

1

1

1

1

1

1

1

1

1

9

1

1

1

1

1

1

1

8

14

15

85

1

1

10

2

4

7

jaarverslag

1

(ook 2003)

algemene persberichten

1

1

4

4

5

10

15

16

tv in nederland

1

1

1

1

1

1

1

1

Brochures

1

22


11

24 ushi and the family 08-10-2011, 20.05 uur rTl 4 2.498.000 kijkers

voetbal Br twente ajax f 08-05-2011, 17.55 uur veronica 2487000 kijkers


7.3.6

twitter

SKO heeft sinds 2010 een Twitteraccount om tweets te plaatsen met nieuws over het kijkonderzoek en over andere relevante berichten uit de televisiemarkt. Het Twitteraccount @KijkOnderzoek had in 2011 943 followers (in 2010 waren dit er 571) en heeft in totaal 122 tweets geplaatst. Sinds de start van het Twitteraccount zijn er in totaal 334 tweets geplaatst. 85

7.3.7

SmS ServiCe

Sinds 2004 hebben geïnteresseerde leden en klanten van SKO de mogelijkheid om kijkcijferrapporten van tijdvakken en/of uitzendingen per sms te ontvangen via een persoonlijk abonnement. Deze dienst wordt aangeboden door Intomart GfK. Zodra de kijkcijfers 's morgens beschikbaar zijn, worden de rapporten per sms verstuurd. De eerste jaren dat de dienst beschikbaar werd gesteld, was er een sterke toename in het aantal gebruikers en het totaal aantal verstuurde sms-berichten. Maar vanaf 2010 is de vraag naar deze dienst aan het afnemen. Op het hoogtepunt in 2009 werden er 39.614 berichten verstuurd. In 2011 werden in totaal 25.563 sms-berichten verstuurd.

grafiek 7.3.7.1 totaal aantal verStuurDe SmS-BeriCHten Per jaar bron: inTomarT gFk

45.000 39.614

40.000 34.917

35.000

32.611

29.779

27.507

30.000

25.563

25.000 16.384

20.000 15.000

10.772

10.000 5.000 0

2002

2003

sms-berichten per jaar

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

sTages

7.4 StageS Sinds 2007 verwelkomt SKO stagiaires. Hieronder, in hun eigen woorden, een samenvatting van hun stage-activiteiten. joris Stam Communicatiewetenschap universiteit van amsterdam (augustus 2007 - januari 2008) 86

In mijn tijd bij SKO heb ik meegewerkt aan de implementatie van het uitgesteld kijken. Met het invoeren van het UGK in het kijkonderzoek, laat SKO zien dat het innovatief is en mee gaat met de veranderingen in het televisiekijkgedrag. Ik heb mijn tijd als ‘eerste stagiair’ van SKO als zeer leerzaam ervaren en heb het erg naar mijn zin gehad.

kimberly Sanders Communicatiewetenschap radboud universiteit nijmegen (maart 2010 - juli 2010) Als student Communicatiewetenschap is een stage bij Stichting KijkOnderzoek erg interessant. Mijn opdracht bij SKO was het maken van een brochure over WEB-TV, oftewel televisie kijken via internet.

max Bieman Bachelor stage Communicatiewetenschap universiteit van amsterdam (juli 2010 - november 2010) Ik heb bij SKO uiteenlopende en leuke werkzaamheden gedaan, in het bijzonder heb ik geholpen in de overgang naar de nieuwe registratie en classificatie van programma’s en spots door The Nielsen Company vanaf 1 januari 2011.

marieke van den Hurk Communicatiewetenschap radboud universiteit nijmegen (februari 2011 – juli 2011) Voor mijn stage heb ik een onderzoek naar de kwaliteit van kijken, een discussiepunt in de wereld van de kijkcijfers gedaan. Mijn taak was om, door middel van interviews met belanghebbenden, een overzicht te creëren van de definities die kwaliteit van kijken kent. Aan de hand hiervan konden enkele toekomstperspectieven worden geformuleerd.

sTages

Stefan weijers media & entertainment management inHolland Haarlem (januari 2011 – juni 2011) Ik heb bij SKO onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om kijkonderzoek te verrichten met behulp van de set-top box. Ik onderzocht de voordelen, maar ook vooral de nadelen van het gebruik van de zogenaamde Return Path Data en keek over de grenzen hoe het in andere landen werd toegepast.

nina Schoonbeek media & entertainment management inHolland Haarlem (januari 2012 – april 2012) Mijn afstudeeropdracht voor SKO is het maken van een brochure over second screen, dit is onderdeel van het Moving Pictures onderzoek. Hierbij onderzoek ik onder andere waarom en welke devices er worden gebruikt bij second screen.

Sjoerd Boltjes Communicatiewetenschap radboud universiteit nijmegen (februari 2012 – mei 2012) Tijdens mijn stage bij SKO ben ik bezig geweest met de ontwikkelingen op het gebied van WEB-TV. Naast de gebruikelijke ontwikkelingen was het ook mogelijk om te kijken naar hoeveel minuten een stream in totaal is afgespeeld. Dit leverde een interessant beeld op wanneer WEB-TV minuten in verhouding werden geplaatst met de minuten die werden besteed aan het (terug-)kijken van een programma op televisie.

87

nawoorD

nawoorD Dit is een kort nawoord. Want u bent na het lezen van dit boek weer helemaal bij. Als het goed is, heeft u nu een duidelijk beeld van SKO en de Nederlandse televisiemarkt. Met trots sluit ik daarom dit boek. In tien jaar tijd is SKO een instituut geworden. En het zal dat blijven in een veranderende omgeving, met veranderende methoden en veranderende onder-

88

zoeksbureaus. We gaan met onverminderd enthousiasme op zoek naar de beste manieren om het kijkgedrag van de Nederlandse bevolking in kaart te brengen. Ik ben er trots op al meer dan vijf jaar bij SKO betrokken te mogen zijn. En dat geldt ook voor mijn collega’s, die elke dag met plezier voor de Nederlandse televisie-industrie werken. Namens SKO,

Bas de Vos Directeur Stichting KijkOnderzoek 5 april 2012

bas de vos Femke konings mariana irazoqui

barbara Pohlman mieke timmer

marlou nelen

I www.kijkonderzoek.nl E [email protected] T 020 641 43 33

S T I C H T I N G K I J K O N D E R Z O E K

Recommend Documents