RUITERSBOS

GESCHIKT WONEN VOOR IEDEREEN IN BOEIMEER / RUITERSBOS

GWI GEBIEDSANALYSE EN RICHTINGGEVENDE VISIE

SOAB, mei 2009

INHOUD 1. Inleiding 1.1. Geschikt Wonen voor Iedereen 1.2. Stedelijk Manifest 1.3. Uitgangspunten GWI 2. Gebiedsbeschrijving 2.1. Typering van het gebied 2.2. Bevolkingssamenstelling 2.3. Sociale situatie 2.4. Concluderend 3. Wonen 3.1. Woningvoorraad 3.2. Aanpasbare woningen 3.3. Specifieke woonvormen met zorg en/of ondersteuning 3.3.1. Algemeen 3.3.2. Wonen voor ouderen 3.3.3. Specifieke woonvormen voor mensen met beperkingen 3.4. Concluderend 4. Woonomgeving 4.1. Basisvoorzieningen 4.2. Bereikbaarheid en toegankelijkheid 4.3. Leefbaarheid 4.4. Concluderend 5. Sociale infrastructuur, welzijn en zorg 5.1. Zonering en zorgkruispunten 5.1.1. Zonering 5.1.2. Zorgkruispunt en zorgsatelliet 5.2. Zorg 5.2.1. Zorgcentra 5.2.1. Steunpunten en eetpunten 5.2.2. Zorg aan huis en ondersteunende dienstverlening 5.3. Sociale infrastructuur 5.3.1. Buurt- en gemeenschapshuizen 5.3.2. Jongerenruimtes 5.3.3. Basisonderwijs 5.3.4. Wijkinformatiepunt 5.3.5. Gezondheidszorg 5.3.6. Organisatie 5.4. Concluderend 6. Conclusies en aandachtspunten 6.1. Conclusies 6.1.1. GWI-gebied 6.1.2. Sociale situatie 6.1.3. Wonen 6.1.4. Woonomgeving 6.1.5. Sociale infrastructuur 6.1.6. Organisatie 6.2. Aandachtspunten 7. Vervolg

2 2 2 2 4 4 5 5 7 8 8 9 10 10 10 11 12 13 13 13 13 14 15 15 15 15 16 16 16 17 17 17 17 17 17 18 18 18 19 19 19 19 19 19 19 20 20 21

Bijlage Literatuur

22

1

1. INLEIDING 1.1. Geschikt Wonen voor Iedereen Geschikt Wonen voor Iedereen richt zich op de realisatie van een geschikt woonmilieu voor iedereen, met daarbinnen extra aandacht voor ouderen en mensen met beperkingen. GWI is aan te merken als een integrerende aanpak, waarbij de verschillende condities om zo zelfstandig te blijven wonen en functioneren in samenhang worden benaderd. De hoofdelementen zijn:
Voldoende geschikte huisvesting;
Een toegankelijke woonomgeving;
De aanwezigheid van de primaire voorzieningen (winkels, OV, bank/postkantoor e.a.);
De aanwezigheid van de benodigde zorg- en welzijnsvoorzieningen. In het kader van het GWI-beleid is Breda verdeeld in 15 GWI-gebieden. Deze gebieden zijn opgebouwd uit meerdere wijken en hebben een gemiddelde omvang van ongeveer 10.000 inwoners. Centraal binnen het beleid staan de Centrale Zones. De Centrale Zone is het kloppend hart van het GWI-gebied, waarbinnen alle voorzieningen op het gebied van wonen, zorg, welzijn en voorzieningen voor de dagelijkse levensbehoeften geconcentreerd zijn. Voor de realisatie van GWI is draagvlak voor het model nodig bij alle relevante partijen, zoals bewonersorganisaties, betrokken gemeentelijke diensten, corporaties, zorginstellingen, winkeliers en basisgezondheidsvoorzieningen. Integrale samenwerking tussen de organisaties die actief zijn op het gebied van wonen, welzijn en zorg is daarbij een must. 1.2. Stedelijk Manifest De gemeente Breda heeft voor de aanpak van de GWI-gebieden met de maatschappelijke partners een Stedelijk Manifest opgesteld, waarin de visie op de ontwikkeling van wonen, welzijn en zorg in de GWI-gebieden is vastgelegd. In het Manifest zijn per sector algemene prestatie-afspraken geformuleerd tot 2011. Met het Manifest geeft de gemeente Breda samen met de maatschappelijke partners in de periode 2007-2011 een flinke impuls aan de verdere uitwerking van GWI. Het vastleggen van afspraken op gebiedsniveau vormt een belangrijke onderlegger voor het manifest. Op gebiedsniveau geven partijen concreet aan welke prestaties zij in de woongebieden tot 2011 kunnen realiseren en geven zij ook aan met wie ze dat willen realiseren. Dit wordt vervat in een Wijkconvenant. In onderliggende notitie wordt hiertoe voor het GWI-gebied 11 ( Boeimeer / Ruitersbos), een eerste aanzet gegeven. De gebiedsbeschrijving en de afbakening van de opgave dient als houvast voor de maatschappelijke partijen voor de verdere uitwerking van de plannen, samenwerking en afspraken.

2

1.3. Uitgangspunten GWI Vanuit het rapport ‘Maatstaven voor een levensloopbestendige woonwijk’1 zijn onderstaande elementen benoemd, die belangrijk zijn bij de realisering van GWI-wijken. In de daarop volgende beschrijving en analyse van het GWI-gebied Boeimeer / Ruitersbos wordt beoordeeld in hoeverre het gebied voldoet aan dit ideaaltypische beeld en waar de opgave voor de komende jaren ligt:












Voldoende aangepaste woningen in de wijk (dus toegankelijk voor rollators en rolstoelgebruikers). Belangrijkste voorzieningen (gezondheidszorg, primaire winkels, postkantoor/bank) aanwezig in de Centrale Zone. Goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van voorzieningen. Goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van openbaar vervoer. Verhoogde gebruiks- en verblijfskwaliteit van de woonomgeving voor ouderen en mensen met een beperking, in de vorm van heldere, toegankelijke en veilige looproutes. Goede gebruiks- en belevingswaarde van de buurt voor bewoners. Voorzieningen voor zorg, dienstverlening, welzijn en ontmoeting gelegen in Centrale Zone. Aanwezigheid van een multifunctioneel zorgkruispunt met haal- en brengfuncties en 24uurszorg in de Centrale Zone. Aanwezigheid van een informatie- en adviespunt voor bewoners voor informatie, advies en bemiddeling in de Centrale Zone. Aanwezigheid van één of meerdere activiteitencentra. Positieve gebruiks- en belevingswaarde van de dienstverlening en de welzijns- en zorgvoorzieningen bij bewoners

1

Maatstaven voor een levensloopbestendige woonwijk, Normering en draagvlak in het Bredase project GWI, VerweyJonkerinstituut, 2003

3

2.

GEBIEDSBESCHRIJVING

2.1. Typering van het gebied Het GWI-gebied ligt tussen de riviertjes de Mark en de Aa of Weerijs en wordt in het zuiden begrensd door het Mastbos. Het GWI-gebied heeft twee buurten Boeimeer en Ruitersbos. Boeimeer Boeimeer is in verschillende subbuurten te verdelen. Oud-Boeimeer (1a) bevindt zich in het noordoosten tegen de binnenstad aan. Dit is het oudste gedeelte van het GWI-gebied. In deze subbuurt zijn naast oude panden ook nieuwbouwwoningen te vinden. Oud-Boeimeer heeft samen met de buurt Chassé de wijkraad Chassé - Oud-Boeimeer. Een andere subbuurt is het Van Sonsbeeckpark, waar zich voorheen het NAC-station bevond. Hier zijn, naast het gelijknamige zwembad, nieuwbouwwoningen in de jaren ’30 stijl ontwikkeld. De jaren ’60 buurt met de voor die tijd typerende woningen en portiekflats ligt ten zuiden van de Julianalaan. Deze subbuurt heeft veel groen tussen de portiekflats. Tot Boeimeer behoort ook het gedeelte aan de oostoever van de Mark tot aan de Baronielaan. Op de oostoever zijn op het kloosterterrein nieuwbouwwoningen gerealiseerd. Op de bovenste verdiepingen van het klooster bevinden zich wooneenheden voor studenten. De twee basisscholen van het GWI-gebied bevinden zich tevens in deze subbuurt. Op het Graaf Hendrik III plein is een winkelstrip met winkels voor de dagelijkse benodigdheden. Aan de Langendijk bevindt zich een kleine winkelstrip. Aan deze straat zijn ook een dependance van het Amphia Ziekenhuis en het verpleeghuis Aeneas gevestigd. Ruitersbos Kenmerkend van de buurt Ruitersbos zijn de dure koopwoningen en de aanwezigheid van veel particuliere huurwoningen. De WOZ-waarde van de woningen is tweemaal hoger dan gemiddeld in Breda. Er is een duidelijke tweedeling in Ruitersbos. Ten westen van de Willem van Oranjelaan en aan het Mastbos staan voornamelijk vrijstaande luxe woningen op grote kavels. Het andere gedeelte ten oosten van de Willem van Oranjelaan staan veel appartementencomplexen in de particulier huursector. De Baronielaan, met herenhuizen, vormt de oostelijke grens van Ruitersbos. In Ruitersbos bevinden zich tevens twee woonzorgcentra: Ruitersbos en De Breedonk. Figuur 2.1. Boeimeer / Ruitersbos in Breda

1a 2

Bewerkte bron: gemeente Breda, onderzoek en informatie, 2007

4

2.2. Bevolkingssamenstelling Het GWI-gebied Boeimeer / Ruitersbos heeft ongeveer 8.000 inwoners (1 januari 2009). Meer dan een derde van de bevolking is ouder dan 55 jaar (Breda 27%). In Ruitersbos is meer dan de helft van de bevolking boven de 55 jaar, het hoge aandeel 75+ers in deze buurt zal mede worden veroorzaakt door de zelfstandige woonvormen rond de twee zorgcentra in Ruitersbos. De leeftijdsopbouw is in Boeimeer nagenoeg hetzelfde als het stedelijk gemiddelde. Figuur 2.2. Bevolkingsdiagram naar leeftijdsgroepen Bevolking naar leeftijdsgroepen (% ) 100% 9 8 80%

15 27 9

13 11

7 8 12

13 75 en ouder

60%

65 - 74 jaar

14 42

43 38

40%

55 - 64 jaar 25 - 54 jaar 0 - 24 jaar

28 20% 28

20

25

30

GWI Boeimeer / Ruitersbos

BREDA

0% Boeimeer (5.600)

Ruitersbos (2.400)

Bron: Onderzoek en informatie Breda, 2008

Volgens de bevolkingsprognose stijgt de omvang van de bevolking nauwelijks. Het aandeel ouderen zal volgens de prognose afnemen naar 31% (Breda 30%). Gezien het hoge aandeel woonvormen voor ouderen in Ruitersbos mag echter een blijvende toestroom van ouderen verwacht worden. Het aandeel ouderen zal daarom naar verwachting in de praktijk minder sterk afnemen zoals in de prognose wordt aangenomen.

2.3. Sociale situatie In Breda wordt de z-score gehanteerd als een indicator van de sociale situatie van de wijk. De z-score is samengesteld uit factoren die wijzen op sociale achterstanden. De weegfactoren in de z-score zijn:





het percentage WWB (wet werk en bijstand) het percentage niet werkende werkzoekende (NWW) het aantal 16 plussers met een vmbo-opleiding of lager het percentage eenoudergezinnen.

5

Tabel 2.3. Sociale situatie GWI-gebied Boeimeer/Ruitersbos uitgedrukt in z-scores

Buurten Boeimeer Ruitersbos BREDA

mensen in de WWB -0,8 -0,9 0

NWW -0,7 -0,9 0

Z-score opleiding -1,3 -1,2 0

eenoudergezinnen -0,6 -1,1 0

Gemiddelde Rangorde naar sociale z-score (0 = gem. achterstand -3,4 33 -4,1 0 -

Bron: Onderzoek en Informatie, 2008

Bovenstaande tabel laat, op alle factoren die wijzen op sociale achterstanden, een negatieve score zien. Dit betekent dat het GWI-gebied, op basis van de z-score, minder sociale achterstanden heeft dan gemiddeld. Breda heeft een rangorde van 38 gebieden opgesteld naar hoogte van de z-score. In de rangorde staat Boeimeer op de 33e plek; waarvan de 1e plek de meeste sociale achterstanden heeft. Ruitersbos is niet opgenomen in de rangorde vanwege het lage inwonersaantal. De weegfactoren in de z-score zijn risicogroepen die, volgens het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), extra risico lopen op sociale uitsluiting. De sociale uitsluiting heeft betrekking op minder sociale participatie (contacten), financiële/materiele tekorten en onvoldoende toegang tot onderwijs, zorg, wonen en maatschappelijke instanties (SCP, 2004). Naast de risicogroepen die in de z-score zijn opgenomen, zijn er nog meer risicogroepen te benoemen. Niet-westerse allochtonen zijn ook benoemd als een risicogroep. Deze groep is in het GWI-gebied nagenoeg niet vertegenwoordigd (2% t.o.v. Breda 10%). Bepaalde groepen ouderen zijn ook als risicogroep aan te duiden. Deze zelfstandig wonende ouderen zijn eerder kwetsbaar. Het gaat in dit verband om:
alleenstaande ouderen van 75-plus
allochtone ouderen
80-plusser
ouderen met een laag inkomen
ouderen met gezondheidsproblemen De 55-plussers in Ruitersbos behoren vaker tot een risicogroep dan gemiddeld (41% t.o.v. Breda 35%)2. Dit speelt met name in Ruitersbos een rol (41%). Voor het GWI-gebied geldt dat er meer ouderen wonen die boven de 80 jaar zijn en meer vrouwen boven de 75 jaar. In Ruitersbos is gemiddeld één op de vijf ouderen een alleenstaande vrouw van boven de 75 jaar (Breda 10%). De bewoners van de zelfstandige woningen rond de zorgcentra in Ruitersbos zijn op deze cijfers van invloed.

2

SOB, gegevens 2006

6

Figuur 2.4. Percentage ouderen in risicogroep Risicofactoren % % ouderen op allochtone % gezondheidsbijstandsniveau ouderen problemen 6 1 25 4 1 27

Boeimeer Ruitersbos GWI BOEIMEER / RUITERSBOS BREDA Bron: SOB/Gemeente Breda, 2007

5 9

1 3

25 22

% 80+

cumulatie risicofactor 20 37 29 41 23 13

39 35

Verder hebben ouderen iets vaker gezondheidsproblemen. Op deze gezondheidsproblemen is verder in te zoomen aan de hand van de LPZ (Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen). In het kader van het voorkomen van zorgproblemen heeft Careyn-Thuiszorg Breda in 2007 de zorgproblemen onder de cliënten geïnventariseerd. De LPZ sluit aan op de prestatie-indicatoren van de gezondheidsinspectie. Uit de LPZ blijkt dat in de buurten Ruitersbos en Boeimeer3 de volgende zorgproblemen vaker voorkomen:
Diabetes
Ondergewicht op basis van de BMI (Body Mass Index) Overgewicht komt juist minder voor in het onderzochte gebied.

2.4. Concluderend Ten aanzien van de sociale situatie in het GWI-gebied 11 moet binnen GWI rekening worden gehouden met het volgende:
Een sterk vergrijsde bevolking in Ruitersbos, mede veroorzaakt door de aanwezigheid van zelfstandige woonvormen voor ouderen rond de beide zorgcentra.
Een sterke sociale situatie.
Met name in Ruitersbos meer kwetsbare ouderen.

3

In de LPZ zijn ook Zandberg en Sportpark opgenomen.

7

3.

WONEN

3.1. Woningvoorraad In het GWI-gebied bevinden zich ongeveer 3.700 woningen. Driekwart van de woningen is een koopwoning. Het aandeel sociale huurwoningen is laag. De woningcorporaties Singelveste Alleewonen en WonenBreburg hebben bezit in het GWI-gebied. Het betreffen huurappartementen in de buurt Boeimeer die voornamelijk op ouderen zijn gericht. In Ruitersbos wordt een kwart van de woningen particulier verhuurd. Dit zijn voornamelijk huurappartementen rondom de woonzorgcentra Ruitersbos en De Breedonk. Figuur 3.1. Woningvoorraad naar eigendom (%) woningvoorraad naar eigendom (%) 100 90 80 59

70 70 60

78

81

50 40 14

30 20

24

7

10

12

0 Boeimeer

14

27

6

8

Ruitersbos

GWI Boeimeer / Ruitersbos

sociale huur

particuliere huur

BREDA koop

Bron : Onderzoek en Informatie, 2008

In het GWI-gebied staan naar verhouding meer meergezinswoningen dan in Breda (46% t.o.v. 33%). In Ruitersbos bestaat zelfs de helft van de woningvoorraad uit meergezinswoningen. Figuur 3.2. Woningvoorraad naar bouwvorm (%) Woningvoorraad naar bouwvorm (%) 100% 90%

15

17

20

80% 70%

14 19

29

29

29

60% 50% 40% 30%

66

56

51

55

Ruitersbos

GWI BOEIMEER/RUITERSBOS

20% 10% 0% Boeimeer

laagbouw

middelhoog (t/m 4 bouwlagen)

BREDA

hoogbouw (5 of meer bouwlagen)

Bron : Onderzoek en Informatie, 2008

8

In het gebied komen veel grotere verenigingen van eigenaren voor. Enkele voorbeelden hiervan zijn: - De Sterflat langs de Graaf Engelbertlaan; - Het complex aan de Jan Nieuwenhuyzenstraat; - De portiekflats langs de Graaf Hendrik III-laan; - De 4 hoge flats aan de Grote Spie. Van een deel van deze complexen zijn de woningen met de lift bereikbaar, dus in beginsel ook geschikt voor ouderen. Ruimtelijke ontwikkelingen In Boeimeer zal de voorraad enigszins veranderen door de nieuwbouw van het verpleeghuis Aeneas, het Breeroo-project aan de Brederostraat en sloop van het Amphia ziekenhuis aan de Langendijk. De woningvoorraad zal in de komende jaren in Ruitersbos nauwelijks veranderen.
Breeroo-project Aan de Brederostraat/ P.C. Hooftstraat wordt het Breeroo-project gerealiseerd. In het complex komen naast het gemeenschapshuis de Blaker ook een AHOED en specialisten zoals een fysiotherapeut, diëtist, caesar therapeut en een psycholoog. Boven de voorzieningen realiseert Laurentius 21 huurappartementen. Daarnaast komen er 8 á 9 zorgstudio’s voor cliënten van het GGZ Regio Breda. Momenteel is het nieuwe gemeenschapshuis in gebruik genomen. De oplevering van het gehele complex wordt in het derde kwartaal van 2009 verwacht.
Verhuizing Amphia ziekenhuis Het Amphia ziekenhuis gaat concentreren aan de Molengracht. Hierdoor komt de locatie aan de Langendijk te vervallen. Gedacht wordt om de vrijgekomen te benutten voor woningbouw. 3.2. Aanpasbare woningen Om te bepalen of huishoudens langer in de eigen wijk kunnen blijven wonen is het aantal woningen dat is aan te passen tot woonvormen met een langere levensloopbestendigheid (al dan niet met een combinatie van ondersteuning) geanalyseerd. In 2006 was de helft van de woningen in het GWI-gebied aanpasbaar gebouwd (1.781 woningen). Dit is fors boven de norm vanuit het IWZ4. Dit is te verklaren door het groot aandeel meergezinswoningen in de woningvoorraad. Het ruime aanbod aan aanpasbare woningen komt niet positief terug in de beleving van ouderen; de ongeschiktheid van de eigen woning wordt gemiddeld ervaren. Daarnaast verwacht een kwart van de ouderen problemen met het zelfstandig wonen (Breda 20%). Vanuit de wijkenquêtes5 is te constateren dat bewoners zeer prettig wonen en graag zolang mogelijk in het GWI-gebied willen blijven wonen. Aangezien de woningvoorraad over een hoog aandeel koopwoningen beschikt, is de geschiktheid van de voorraad voor een belangrijk deel afhankelijk van de individuele huiseigenaren. Daarnaast is een aantal VvE’s (verenigingen van eigenaren) sterk vergrijsd.

4

Binnen het Innovatieprogramma Welzijn en Zorg (IWZ) wordt de norm van 27% van de woningvoorraad gehanteerd. 5 Wijkenquêtes gehouden in de maand van het wonen op 3 oktober 2008

9

3.3. Specifieke woonvormen met zorg en/of ondersteuning 3.3.1. Algemeen Er is een fors aanbod van intramurale woonvormen en geclusterd wonen rond de zorgcentra aanwezig6. Bij de aanwezige intramurale woonvormen is ook de Klokkenberg meegerekend7. Deze woonvormen hebben voor een belangrijk deel een stedelijke functie. Op het gebied van de lichtere woonvormen met zorg bestaan tekorten. Volgens de prognoses zullen deze tekorten afnemen, gezien de aantrekkingskracht van het aanwezige aanbod op ouderen kan deze afname in de praktijk wel eens een stuk lager uitvallen. Figuur 3.3 aanbod en behoefte specifieke woonvormen

specifieke woonvormen Boeimeer / Ruitersbos aanbod 2006 behoefte 2006 saldo 2006 behoefte 2020 saldo 2006-2020

intramuraal cluster begeleid 348 210 53 75 95 90 273 115 49

63 299

zelfstandig in complex individueel 164 114 256 206 -37 -92 -92

56 147

159 -3

147 5

-33

Bron: Gemeente Breda, 2007

3.3.2. Wonen voor ouderen Wonen met zorg In Ruitersbos bevindt zich een concentratie van woningen voor ouderen. Bij de woonzorgcentra Ruitersbos en De Breedonk bevinden zich zogenoemde aanleunwoningen of serviceappartementen. Hier wonen ouderen zelfstandig met een zorgservice. Voor beiden woonvormen geldt dat zorg op aanvraag van de bewoners wordt gegeven. Daarnaast kunnen de bewoners gebruik maken van de faciliteiten van de woonzorgcentra. Het gaat om de volgende aantallen: – Wzc Ruitersbos: 68 aanleunwoningen – Wzc De Breedonk: 40 serviceappartementen De in 3.3.1. genoemde cijfers van de specifieke woonvormen hebben betrekking op alle doelgroepen: ouderen en mensen met beperkingen. GWI kent nog geen rekenmethodiek om deze doelgroepen exact uit te splitsen. Op basis van andere recente onderzoeken is er wel zicht op de behoefte en het bestaande aanbod voor de mensen met beperkingen. Wanneer deze in mindering worden gebracht op de balans voor alle doelgroepen resteert voor de ouderen bij benadering de volgende opgave: Figuur 3.4 indicatieve balans wonen met zorg voor ouderen na aftrek bijzondere doelgroepen

Indicatie netto balans ouderen 2020 Clusterwonen Beschut/begeleid wonen Wonen in een woonzorgcomplex Zelfstandig wonen met thuiszorg

116 1 7 -33

Bron: SOAB 6

GWI Beleid 2002-2006 Momenteel zijn in de Klokkenberg cliënten ondergebracht van het Zorg en behandelcentrum Elisabeth (GWI gebied Centrum) ten behoeve van de renovatie

7

10

Seniorenhuisvesting Het aandeel 55+ gelabelde corporatiewoningen op het totaal aantal woningen in het gebied ligt rond het stedelijk gemiddelde. De meeste van deze seniorenwoningen zijn in bezit van WonenBreburg, daarnaast heeft Singelveste een aantal 55+ woningen. Boeimeer / Ruitersbos is een van de gebieden waar, in verhouding tot het totaal aantal corporatiewoningen in het gebied, door senioren van binnen en buiten Breda veel opties worden genomen op de aanwezige huurwoningen. Dit impliceert een behoorlijke druk op de aanwezige voor senioren interessante woningen. Senioren die interesse hebben in een huurwoning in het gebied komen voor een belangrijk deel van buiten Breda, gevolgd door senioren uit de GWI-gebieden Princenhage / Heuvel, Centrum en Ginneken/IJpelaar/Blauwe Kei. Verhuisgeneigde senioren uit Boeimeer / Ruitersbos die op zoek zijn naar een corporatiewoning tonen een sterke interesse in het corporatiebezit in het GWI-gebied Ginneken/IJpelaar/Blauwe Kei. Een corporatiewoning in het eigen gebied komt voor hen pas op de 4e plaats. Boeimeer / Ruitersbos is hiermee een van de weinige gebieden in Breda waar onder senioren de vraag naar een corporatiewoning in het eigen gebied vrij beperkt is. De oorzaak hiervan hoeft niet te liggen in het feit dat men niet in de eigen wijk wil blijven wonen, het kan ook zijn dat het woningaanbod onvoldoende aansluit bij de vraag. Figuur 3.5 Gewenste verhuisbewegingen binnen bestaande aanbod op basis van genomen opties bij Woonloket

Interesse corporatiebezit onder verhuisgeneigde senioren Herkomst senioren met interesse in een huurwoning in Boeimeer / Ruitersbos Buiten Breda 10 Princenhage / Heuvel 8 Centrum 13 Ginneken/IJpelaar/Blauwe Kei/Overakker 4 Hoge Vucht vanuit overige GWI-gebieden Gebieden waar senioren uit Boeimeer / Ruitersbos interesse hebben in een huurwoning 13 Ginneken/IJpelaar/Blauwe Kei/Overakker 10 Princenhage / Heuvel 7 Tuinzigt / Westerpark 9 Boeimeer / Ruitersbos naar overige GWI-gebieden

19% 14% 11% 11% 9% 36% 29% 17% 12% 10% 32%

Bron: Woonloket, bewerking SOAB

3.3.3. Specifieke woonvormen voor mensen met beperkingen Voor mensen met beperkingen is kwantitatief voldoende aanbod aanwezig aan kleinschalige specifieke woonvormen voor mensen met een verstandelijk of psychische beperking, deze bevinden zich allemaal in Boeimeer. Voor mensen met een lichamelijke beperking is er geen aanbod, men is aangewezen op de omliggende gebieden Princenhage / Heuvel en Centrum8.

8

Gemeente Breda (2008) Geschikt wonen voor iedereen gebiedsbeschrijvingen, Inventarisatie specifieke woonvoorzieningen (beschermd en verzorgd) voor mensen tot 65 jaar met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking en mensen met psychische problemen.

11

9

Figuur 3.4. Aanbod en behoefte specifieke woonvormen mensen met beperkingen wonen in de wijk GWI Boeimeer / Ruitersbos Theoretisch aandeel Aanwezig Saldo gepland

verstandelijke lichamelijke psychische beperking beperking beperking totaal 30 4 9 29 0 26 -1 -4 17 0

0

8

43 55 13 8

beschermd verzorgd 32 45 13

onbekend 11 10 -1

8

0

0

Bron: SOAB, 2008







Amarant (Boeimeer) In Boeimeer bevinden zich 29 wooneenheden van Amarant voor mensen met een verstandelijke beperking. Deze wooneenheden zijn over 3 locaties verspreid: - Jacob Catssingel - Vondelstraat - Boeimeerlaan GGZ Regio Breda (Boeimeer) In Oud-Boeimeer rond de Vredenburgstraat en Balfortstraat bevinden zich 26 wooneenheden van de GGZ Regio Breda voor mensen met psychische problemen.

Ruimtelijke ontwikkelingen
Breeroo-project GGZ Regio Breda/Laurentius In het reeds genoemde Breeroo-project komen 8 zorgstudio’s voor cliënten van de GGZ Regio Breda. Het gaat om de woonvorm begeleid wonen. De bewoners hebben een zelfstandige wooneenheid. In het complex komt een gemeenschappelijke ontmoetingsruimte.

3.4. Concluderend










Er zijn kwantitatief ruim voldoende aanpasbare woningen. Het gebied kent een hoog aandeel koopwoningen, deels gestapeld in beheer bij VVE’s. Gezien de vergrijzing binnen deze VVE’s vormt de geschiktheid van deze complexen een aandachtspunt. Er is rond de woonzorgcentra een ruim aanbod aan specifieke woonvormen met zorg. Deze hebben ook een stedelijke functie. Momenteel bestaat een tekort aan de lichtere vormen van zelfstandig wonen met zorg. Volgens de bevolkingsprognose zal dit tekort afnemen. Door de beperkte omvang van het corporatiebezit is de druk op deze woningen onder de Bredase senioren op zoek naar een huurwoning vrij groot. Opvallend is dat senioren uit het gebied zelf zich vooral inschrijven voor een huurwoning in omliggende gebieden, zoals IJpelaar / Blauwe Kei / Ginneken. Voor mensen met een beperking zijn er voldoende woonvormen, wel liggen deze alle in Boeimeer.

De uitsplitsing van de opgave voor de verschillende doelgroepen is globaal; het is wenselijk dat er voor GWI een rekenmethodiek wordt uitgewerkt waarmee de behoefte en de resterende opgave per doelgroep voor alle GWI-gebieden meer nauwkeurig is vast te stellen.

9

Bij de berekening van het theoretische aandeel is in het in de vorige noot genoemde onderzoek uitgegaan van een evenwichtige spreiding van de aanwezige capaciteit over de GWI-gebieden.

12

4.

WOONOMGEVING

4.1. Basisvoorzieningen Voor een geschikte woonomgeving is het voorzieningenniveau van een wijk een belangrijke maatstaf. De basisvoorzieningen supermarkt, postbank, geldautomaat, bibliotheek en apotheek worden als GWI-indicatoren gebruikt. Met de realisatie van het Breeroo-complex zal het GWI-gebied over een AHOED (apotheek en huisartsen onder één dak) beschikken. Voor een bibliotheek moeten de bewoners naar de districtsbibliotheek in de dr. Struyckenstraat in Heuvel of het Centrum. De winkelvoorzieningen zijn in Boeimeer aanwezig. Supermarkten zijn in de winkelstrip aan de Langendijk en op het Graaf Hendrik III plein te vinden. Op het dr. Struyckenplein in de Heuvel worden op termijn één of twee supermarkten toegevoegd aan het winkelbestand. Naar verwachting zal deze ontwikkeling zorgen voor een extra concurrentiedruk op de winkels van het Graaf Hendrik III plein. In Ruitersbos zijn geen basisvoorzieningen te vinden. In de woonzorgcentra Ruitersbos en De Breedonk zijn voor de bewoners winkeltjes aanwezig voor de dagelijkse benodigdheden. Deze winkeltjes zijn niet berekend op een groter verzorgingsgebied dan het woonzorgcentrum en de directe omgeving.

4.2. Bereikbaarheid en toegankelijkheid Het GWI-gebied is met het openbaar vervoer toegankelijk. Verschillende buslijnen rijden via de doorgangswegen door het gebied heen. Naast de bereikbaarheid van het GWI-gebied dienen openbare gebouwen toegankelijk te zijn voor minder valide bewoners. Slechts 1% van de 55-plussers is ontevreden over de toegankelijkheid (Breda 1%). Vanuit de wijkraden Oud-Boeimeer / Chassé en Boeimeer zijn er signalen over de oversteek van de Julianalaan. Voor voetgangers en fietsers is deze locatie een gevaarlijke oversteek om naar de dagelijkse voorzieningen (winkels en scholen) te gaan. De wijkbewoners beschouwen de Roland Holststraat als een onveilige straat. Door de parkeerregulering in het gebied is het voor zorgverleners moeilijker om een parkeerplek te vinden in de nabijheid van de woning van mensen die zorg aan huis nodig hebben. Het gebrek aan voorzieningen in Ruitersbos vergt een extra goede toegankelijkheid van de routes vanuit Ruitersbos naar de belangrijkste voorzieningen in Boeimeer. Voor voetgangers dienen i.v.m. de afstand voldoende rustpunten aanwezig te zijn. Daarnaast dienen de routes ook voor mensen in een scootmobiel veilig en toegankelijk te zijn.

4.3. Leefbaarheid De leefbaarheid is van belang voor het geschikt kunnen wonen binnen een wijk. De sociale cohesie is een belangrijk aspect van de leefbaarheid. De bewoners van Boeimeer vinden dat de sociale cohesie hoog is, in Ruitersbos scoort deze gemiddeld10. De overlast van jongeren is in Boeimeer toegenomen, maar is ten opzichte van de Bredase schaal gemiddeld. Een positieve ontwikkeling is de daling van het aantal auto-inbraken in Boeimeer. 10

Schaal sociale cohesie: laag 4-6, gemiddeld 6 - 6,6 en hoog 6,6 – 7,4, veiligheidsmonitor 2006

13

Van de ouderen in het GWI-gebied geeft niemand aan dat ze in een onprettige buurt wonen. Ouderen voelen zich gemiddeld onveilig in de buurt. Figuur 4.1.: Leefbaarheidindicatoren

Leefbaarheid indicatoren

Boeimeer / Ruitersbos

Aanwezigheid Hoog: Boeimeer Gemiddeld: Ruitersbos sociale cohesie Overlast /criminaliteit Boeimeer: stijging overlast van jongeren – gemiddeld t.o.v. Breda Boeimeer :daling autodelicten Enge plek Geen Woonomgeving 9% ongeschikt Onprettige buurt 0% Voelt zich onveilig 15%

Breda Gemiddeld nvt

nvt 11% 1% 14%

Bron: Veiligheidsmonitor, 2006 - 2008, Breda, 2006/2007/2008

4.4. Concluderend






De meeste ouderen wonen in Ruitersbos, hier zijn echter geen voorzieningen voor dagelijkse levensbehoeften. Boeimeer en Ruitersbos zijn sociaal vitale wijken. In Boeimeer vormt op basis van de signalen uit de wijk de verkeersveiligheid op een aantal plaatsen een aandachtspunt. Evenals in Centrum vormt het parkeervergunningenstelsel een knelpunt voor de mantelzorgers én de professionele zorg. Vanwege de afstanden dient extra aandacht te worden besteed aan veilige en toegankelijke routes met voldoende rustpunten voor voetgangers vanuit Ruitersbos naar de belangrijkste voorzieningen in Boeimeer. Ook de routes voor mensen in een scootmobiel zijn belangrijk.

14

5. SOCIALE INFRASTRUCTUUR, WELZIJN EN ZORG 5.1. Zonering en zorgkruispunten 5.1.1. Zonering De Centrale Zone is aangewezen rond de winkelstrip Langendijk. Het centrumgebied heeft echter, uitgaande van de aanwezige voorzieningen, een beperkte potentie voor een Centrale Zone. Het belangrijkste tekort bestaat uit het aantal geschikte woningen. Daarnaast liggen de woonzorgcentra en de woonvormen voor ouderen in Ruitersbos buiten de Centrale Zone. Figuur 5.1.: centrale zone in GWI-gebied 11 Boeimeer / Ruitersbos

Voorzieningen en centrale zones woongebied Boeimeer/Ruitersbos

11

.

Centrale zone .

Woonzorgcentrum/ verpleeghuis

.

Bron: Gemeente Breda, 2007

5.1.2. Zorgkruispunt / zorgsatelliet Momenteel beschikt het GWI-gebied niet over een zorgkruispunt. De intentie is dat de woonzorgcentra Aeneas en Ruitersbos de functie van het zorgkruispunt voor het GWI-gebied gaan delen. Het verpleeghuis Aeneas zal zich richten op Boeimeer en het woonzorgcentrum (wzc) Ruitersbos op de buurt Ruitersbos. De organisaties Stichting Ouderenwerk Breda (SOB), Careyn-Thuiszorg Breda, verpleeghuis Aeneas, wzc De Breedonk en wzc Ruitersbos laten gericht onderzoek doen naar de behoefte en beleving van ouderen in het GWI-gebied. De invulling van het gedeelde zorgkruispunt wordt bepaald nadat het onderzoek heeft plaatsgevonden. Wel is al duidelijk dat de beide woonzorgcentra (Breedonk en Ruitersbos) en verpleeghuis Aeneas meer gericht op de wijk willen zijn. Gedacht wordt aan het uitbreiden van het producten- en dienstenaanbod voor bewoners in de wijk zoals het aanbieden van thuiszorg (Ruitersbos) of een avondmaaltijd in het seniorenrestaurant van een woonzorgcentrum.

15

5.2. Zorg Naast de in de vorige paragraaf genoemde ontwikkelingen geldt op het gebied van zorg voor het GWI-gebied het volgende: 5.2.1. Zorgcentra














Verpleeghuis Aeneas (holding Oranjehaeve-De IJpelaar-Aeneas) Op de locatie aan de Zaart biedt verpleeghuis Aeneas verpleging voor mensen met lichamelijke aandoeningen en aan psychogeriatrische patiënten. De mogelijkheid voor zelfstandig wonende buurtbewoners bestaat om dagverzorging te krijgen. Daarnaast biedt verpleeghuis Aeneas zorg aan mensen met niet-aangeboren hersenletsel (zoals bijvoorbeeld hersenletsel na een ongeluk, MS). De voorziening heeft hierin een regionale functie. Aan de Zaart en Langendijk wordt een nieuw complex voor het verpleeghuis gerealiseerd. Medio april is de nieuwbouwgedeelte klaar en eind 2009 zal het complex in zijn geheel gereed zijn. In de nieuwbouw zal, in overleg met de SOB, een café (de Blaauwe Kaeter) en restaurant (d’n ‘Ondtmoeting) worden geopend waar ook á la carte gegeten kan worden. Woonzorgcentrum Ruitersbos Wzc Ruitersbos heeft 120 verzorgingsplaatsen en biedt tevens dagverzorging aan voor de bewoners van het centrum en de wijk. Daarnaast kunnen de bewoners gebruik maken van voorzieningen zoals het winkeltje en het eetpunt. De gedachte bestaat om in samenwerking met de SOB om het eetpunt uit te gaan breiden met een avondopenstelling. Voor 2010 heeft Ruitersbos een verpleeghuiserkenning voor 60 plaatsen (40 psychogeriatrie en 20 somatiek). De capaciteit blijft op 120 plaatsen. Woonzorgcentrum De Breedonk Het woonzorgcentrum heeft 93 verzorgingsplaatsen waarvan 3 tijdelijke plaatsen. Op het terrein bevinden zich 40 serviceappartementen. De bewoners kunnen gebruik maken van de voorzieningen van het woonzorgcentrum waaronder een winkeltje en een eetpunt. Wzc De Breedonk biedt tevens dagverzorging aan voor de bewoners van het woonzorgcentrum en de wijk. In samenwerking met verpleeghuis Aeneas wordt aan gemiddeld 30 mensen aanvullende verpleeghuiszorg gegeven. Hospice Breda (Careyn-Thuiszorg Breda) Aan de Grieglaan in Ruitersbos staat het Hospice Breda. Hier worden mensen met een levensverwachting van drie maanden of korter verzorgd. Het Hospice Breda heeft de gemeente Breda en directe omgeving als verzorgingsgebied. De intramurale voorziening heeft 5 á 6 verzorgingsplaatsen. De Klokkenberg (st. Elisabeth) Totdat de renovatie van Zorg en Behandelcentrum Elisabeth gereed is, zijn in de Klokkenberg cliënten van Elisabeth tijdelijk ondergebracht.

5.2.2. Steunpunt en eetpunten





Steunpunt Langendijk (SOB Breda) Aan de Langendijk bevindt zich in een appartementencomplex een steunpunt van de SOB. Hier vinden sociaal recreatieve en bewegingsactiviteiten plaats zoals kaarten, koffieochtenden, bridge, aquarelleren (3 groepen) en MBvO (meer bewegen voor ouderen). In samenwerking met een docent van de volksuniversiteit worden tevens taalcursussen in het steunpunt gegeven. Eetpunten De drie zorgcentra in het GWI-gebied hebben een seniorenrestaurant / open tafel waar bewoners van de wijk een maaltijd kunnen nuttigen. 16

-

Verpleeghuis Aeneas Wzc Ruitersbos Wzc De Breedonk

5.2.3. Zorg aan huis en ondersteunende dienstverlening


Thuiszorg – Careyn-Thuiszorg Breda biedt thuiszorg aan in het GWI–gebied. Op dit moment wordt gewerkt aan een pilot ‘zorg op afstand’ in de wijken Boeimeer en Ruitersbos. – De woonzorgcentra De Breedonk en Ruitersbos en het verpleeghuis Aeneas bieden een zorgservice aan voor bewoners in de directe omgeving zoals voor bewoners in serviceappartementen of aanleunwoningen. – Woonzorgcentrum Ruitersbos ontwikkelt thuiszorg voor ouderen in Ruitersbos/Boeimeer. De start van de thuiszorg is gepland in 2010.

5.3. Sociale infrastructuur 5.3.1. Buurt- en gemeenschapshuizen Het aantal accommodaties voor buurt- en gemeenschapshuizen ligt op de norm voor de voorzieningen binnen de nota sociale infrastructuur11.
Stichting gemeenschapshuis ’de Blaker’ (Boeimeer) Recent is in het Breeroo-complex ‘de Blaker’ heropend. Aan de Brederostraat / P.C. Hooftstraat vinden verschillende activiteiten plaats zoals: zang, de soos Samsam voor mensen met beperkingen (st. Kombo), bridge en biljart. De uitbater van de Blaker stelt zich open voor initiatieven uit de wijk en is van plan inloopochtenden te houden. 5.3.2. Jongerenruimtes In het GWI-gebied is geen jongerenruimte aanwezig. Wel stellen de basisscholen ruimte beschikbaar voor tieneractiviteiten. Daarnaast is er een gebouw van de Scoutinggroep Charles de Foucauld aan de Cimburgalaan. 5.3.3. Basisonderwijs Er zijn drie basisscholen aanwezig in het GWI-gebied. De scholen bevinden zich in Boeimeer.




Nutschool Boeimeer Montessorischool Dubbelwijs Petrus en Paulusschool (r.k.)

De Nutsschool Boeimeer en de Montessorischool bevinden zich aan de oostoever van het riviertje de Mark. De buurt Boeimeer ligt grotendeels aan de westoever. Het haal- en brengverkeer wordt bemoeilijkt door de smalle brug waar auto’s elkaar niet kunnen passeren. Voor een alternatieve route dient te worden omgereden langs de Julianalaan.

11

Sociale infrastructuur Breda. Inventarisatie en gebiedsgewijze toetsing basisvoorzieningen (voor ambtelijk gebruik), SOAB, 2007

17

5.3.4. Wijkinformatiepunt Er is geen overkoepelend wijkinformatiepunt aanwezig in het GWI-gebied. Vanuit de wijkraad Boeimeer is het idee aangedragen om het wijkinformatiepunt in de Blaker te vestigen zodat bewoners ongedwongen advies kunnen inwinnen. 5.3.5. Gezondheidszorg Met de realisatie van een AHOED (Apotheek en Huisartsen Onder Eén Dak) in het Breeroocomplex aan de Brederostraat ligt de 1e-lijnszorg op de norm. In Ruitersbos is geen huisarts aanwezig. Wat betreft het aantal tandartsen heeft het GWI-gebied een kwantitatief ruim aanbod. 5.3.6. Organisatie Ten behoeve van de realisatie van het GWI in het gebied is een kerngroep gevormd waarin wzc Ruitersbos, holding Oranjehaeve-De IJpelaar-Aeneas, Wzc De Breedonk, CareynThuiszorg Breda, de SOB, Singelveste AlleeWonen participeren. Momenteel is de kerngroep niet actief met betrekking tot de invulling van GWI. Partijen uit het gebied onderzoeken welke behoeften er onder ouderen zijn. Naar aanleiding van de uitkomsten wordt de invulling van het gedeelde zorgkruispunt of -satelliet bepaald 5.4. Concluderend















Het gebied heeft een complexe opbouw voor de implementatie van het GWI-model dat is opgebouwd rond Centrale Zones: – In de aangewezen Centrale Zone rond de Langendijk zijn onvoldoende geschikte woningen en woonvormen voor zelfstandig wonen met zorg aanwezig; – De meeste ouderen wonen in Ruitersbos, hier ontbreekt het aan de basisvoorzieningen voor dagelijkse levensbehoeften. De betrokken organisaties hebben de intentie om de functies behorend bij een Zorgkruispunt onder te brengen in beide buurten: verpleeghuis Aeneas zal zich richten op Boeimeer en het woonzorgcentrum Ruitersbos op de buurt Ruitersbos. Dit behoeft nog verdere uitwerking. De betrokken organisaties onderzoeken momenteel welke behoeften er onder ouderen zijn. Naar aanleiding van de uitkomsten wordt de GWI-infrastructuur verder ingevuld. In Boeimeer vormt ook gemeenschapshuis De Blaker een belangrijke drager, een goede afstemming is wenselijk voor een evenwichtig aanbod. Het gebrek aan voorzieningen in Ruitersbos vergt een extra goede toegankelijkheid van de routes vanuit Ruitersbos naar de belangrijkste voorzieningen in Boeimeer. Bij de invulling in Ruitersbos dient aandacht te worden besteed aan compenserende maatregelen voor het ontbreken van voorzieningen, zo is er in het gebied ook geen huisarts aanwezig. Ook het wijkinformatiepunt dient meegenomen te worden bij de uitwerking van de GWIinfrastructuur. Er is een kerngroep geformeerd waarin een deel van de organisaties participeert. Ontbrekende organisaties in dit samenwerkingsverband zijn ondermeer de exploitant van het gemeenschapshuis en de bewonersorganisaties.

18

6. CONCLUSIES EN AANDACHTSPUNTEN 6.1.

Conclusies

6.1.1. GWI-gebied



Ruitersbos is zeer sterk vergrijsd. Boeimeer heeft een gemiddelde leeftijdsopbouw. De prognose voorspelt een afname van het aandeel ouderen. Het is de vraag of deze afname zich in de praktijk ook zo sterk zal voordoen, gezien de woonvormen voor ouderen rond de zorgcentra in Ruitersbos.

6.1.2. Sociale situatie



Boeimeer en Ruitersbos zijn sociaal vitale wijken. Het aandeel risico-ouderen is met name in Ruitersbos hoog. Dit wordt veroorzaakt door het hoge aandeel 80+ers en ouderen met gezondheidsproblemen.

6.1.3. Wonen







Er zijn kwantitatief ruim voldoende aanpasbare woningen, binnen de Centrale Zone is echter een tekort aan geschikte woningen en zelfstandige woonvormen met zorg. Er bestaan momenteel tekorten op het gebied van de lichtere woonvormen voor zelfstandig wonen met zorg. Volgens de prognose zullen deze tekorten afnemen. De vergrijzing binnen de relatief veel voorkomende VVE’s vormt een aandachtspunt. Enerzijds m.b.t. de geschiktheid van de complexen, anderzijds kan ook een complexgewijs aanbod op het gebied van diensten en zorg de ouderen in staat stellen hier goed zelfstandig te blijven wonen. Senioren uit het gebied die een corporatiewoning willen, tonen vooral interesse in omliggende buurten. Zonder nader onderzoek valt niet te zeggen in hoeverre dit wordt veroorzaakt door een niet passend aanbod of andere factoren.

6.1.4. Woonomgeving







De meeste ouderen wonen in Ruitersbos, hier zijn echter geen voorzieningen voor dagelijkse levensbehoeften. In Boeimeer worden door bewoners een aantal knelpunten aangegeven voor kwetsbare weggebruikers. Vanwege de afstanden dient extra aandacht te worden besteed aan veilige en toegankelijke routes met voldoende rustpunten voor voetgangers vanuit Ruitersbos naar de belangrijkste voorzieningen in Boeimeer. Ook de routes voor mensen in een scootmobiel zijn belangrijk. Evenals in Centrum vormt het parkeervergunningenstelsel voor Oud-Boeimeer een knelpunt voor de mantelzorgers én de professionele zorg.

6.1.5. Sociale infrastructuur





De betrokken organisaties willen een model uitwerken waarbij niet alleen in de Centrale Zone in Boeimeer een zorgkruispunt wordt gerealiseerd, maar ook in Ruitersbos een satelliet of steunpunt komt. De invulling moet nog verder worden uitgewerkt, de betrokken organisaties laten hiertoe momenteel een onderzoek uitvoeren naar de behoeften onder ouderen in het gebied.

19




Aandachtspunten bij de verdere invulling zijn o.a.: – de afstemming met gemeenschapshuis De Blaker; – compenserende maatregelen voor het ontbreken van voorzieningen in Ruitersbos; – betrekken van mensen met beperkingen; – het wijkinformatiepunt.

6.1.6. Organisatie


Er is een kerngroep geformeerd waarin een deel van de organisaties participeert. De exploitant van het gemeenschapshuis, de bewonersorganisaties en aanbieders voor mensen met beperkingen maken hier (nog) geen deel van uit

6.2.

Aandachtspunten

Wonen
Toevoegen geschikte woningen en kleinschalige woonvormen voor zelfstandig wonen met zorg binnen de invloedssfeer van de Centrale Zone in Boeimeer.
Zelfstandig blijven wonen in de koopappartementen binnen Verenigingen van Eigenaren door: – ondersteuning bij opplussen van m.n. de collectieve delen; – complexgewijze inzet van dienstverlening en zorg. Woonomgeving
Verkeersveiligheid voor kwetsbare weggebruikers in Boeimeer;
Bezoekbaarheid van bewoners in het parkeervergunningengebied Oud Boeimeer voor mantelzorgers en professionele zorgverleners;
Voetgangersroutes met voldoende rustpunten en toegankelijkheid en veiligheid voor mensen in een scootmobiel vanuit Ruitersbos naar de belangrijkste voorzieningen in Boeimeer. Sociale infrastructuur
Uitwerken van een GWI-model op maat, waarbij naast de Centrale Zone in Boeimeer ook een steunpunt / satelliet wordt gerealiseerd in Ruitersbos;
Afstemming tussen de maatschappelijke voorzieningen (o.a. Zorgkruispunt / -satelliet, Steunpunt voor ouderen, gemeenschapshuis) vanuit een samenhangende visie op spreiding functies, met elkaar in contact blijven komen van verschillende groepen bewoners en inclusief aanbod voor mensen met beperkingen;
De inrichting van een wijkinformatiepunt. Dienstverlening, ondersteuning en zorg
Extra aandacht voor de risico-ouderen in Ruitersbos;
Compenserende dienstverlening om voor mensen in Ruitersbos de afstand tot de voorzieningen te overbruggen (bijv. spreekuurpost 1e lijnszorg in zorgsteunpunt / satelliet, boodschappentaxi);
Ondersteuning oudere eigenaar bewoners, in het bijzonder de vergrijzende Verenigingen van Eigenaren.

20

7.

VERVOLG

Het opstellen van GWI-gebiedsanalyses is het vervolg op het Stedelijke Manifest GWI. Deze gebiedsanalyse is mede tot stand gekomen op basis van overleg en consultatie van betrokken organisaties:
telefonische consultatie betrokken organisaties;
presentatie aan de in het gebied betrokken organisaties, waar onder meer bewonersorganisaties en aanbieders wonen, welzijn en zorg deelnamen;
mogelijkheid tot reactie aan de hand van de hand-out van de presentaties. Daarnaast heeft een presentatie plaatsgevonden aan ambtelijk betrokkenen en is er ambtelijk gereageerd op de concepttekst. De reacties uit het veld en binnen de gemeente zijn verwerkt. De volgende stap bestaat uit het uitwerken van een uitvoeringsprogramma voor het GWI gebied. Hierin wordt de gebiedsanalyse vertaald naar uitvoeringsafspraken tussen de in het gebied werkzame organisaties. Deze afspraken dienen vervolgens, overeenkomstig de in het kader van het Manifest gemaakte afspraken, te worden vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst of een gebiedsconvenant.

21

BIJLAGEN Literatuur - Gemeente Breda (2005) GWI gebiedsbeschrijvingen, zorg in Bredase wijken - Gemeente Breda (2007)GWI beleid 2002-2006, inspanningen en resultaten GWIbeleid 2002-2006 en nieuwe opgave. - Gemeente Breda(2007) Klantprofielen ouderen en dienstverlening SOB 2006 Onderzoek en Informatie - Gemeente Breda (2006) Veiligheidsmonitor 2006, vervolgmeting - Gemeente Breda (2007) Veiligheidsmonitor 2007, vervolgmeting - Gemeente Breda (2008) Veiligheidsmonitor 2008 - Gemeente Breda (2007) Sociale infrastructuur Breda. Inventarisatie en gebiedsgewijze toetsing basisvoorzieningen (voor ambtelijk gebruik) - Gemeente Breda (2008) Geschikt wonen voor iedereen gebiedsbeschrijvingen, Inventarisatie specifieke woonvoorzieningen (beschermd en verzorgd) voor mensen tot 65 jaar met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking en mensen met psychische problemen - Careyn-Thuiszorg Breda (2008) presentatie LPZ team Ruitersbos, Boeimeer, Zandberg en Sportpark, januari 2008. - Verwey-Jonkerinstituut ( 2003) Maatstaven voor een levensloopbestendige woonwijk, - Normering en draagvlak in het Bredase project GWI - Gemeente Breda (2007) Huisartsenzorg in Breda, Gezondheidsbevordering / Beleidsadvies, GGD West-Brabant - Gemeente Breda (2008) Uitkomsten Wijkenquêtes, Maand van het wonen, SSC onderzoek en informatie Websites - Gemeente Breda, www.breda.buurtmonitor.nl - Gemeente Breda, http://breda.lokaaltotaal.nl - www.cbsinuwbuurt.nl - www.wijkraadboeimeer.nl - woonloketbreda.nl - www.aeneas-breda.nl - www.woonloketbreda.nl

22