Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater
2013
Catalogus en technische informatie
Het hele assortiment productgroepen van EVOPIPES is gericht op het verhogen van de arbeids- en kosteneffectieviteit van de klant, als ook een verlaging van de exploitatiekosten met betrekking tot de levensduur van de buizen. De buizen maken maar ~ 4-20% uit van de totale kosten voor het bouwen van een rioleringssysteem, ook al zijn de buizen en de mangaten een van de belangrijkste onderdelen van het systeem. De kwaliteit van de buizen en het mangat en de structuur, als ook de exploitatiekosten zijn de belangrijkste kenmerken die de eigenaar van een rioleringensysteem in gedachten moet houden. Daarom heeft EVOPIPES een veilig en effectief buizen- en mangaten systeem gebouwd EVOSAN/EVORAIN, dat bestaat uit buizen, mangaten, rioolputten en de nodige verbindingsstukken om een kwalitatief rioleringssysteem voor vuilwater en regenwater te maken. Niet voor niets is het motto van EVOSAN/EVORAIN – “verhoog je effectiviteit!”
2
Assortiment:
Innovatie:
EVOPIPES levert innovatieve producten voorelektrische installaties, voor kabelbescherming,voor installatie van een rioolsysteem voor vuilwater en regenwater, voor drainage systemen, als ook installatie van systemen voor water- en gasvoorziening.
In samenwerking met het instituut voor polymeer materialen en het instituut voor gas- en water technologie van de de technische universiteit van Riga, maar ook in samenwerking met de klanten, verbetert EVOPIPES voortdurend de bestaande producten en ontwikkelt steeds weer nieuwe oplossingen, die gericht zijn op een lange levensduur en effectiviteit in het gebruik.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen
4 5
Kwaliteitseisen voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN13476-3 norm
14
Kwaliteitscontrol
25
Hoofdstuk 2 Geribbelde dubbelwandige PP buizen voor vrijverval regenwaterriool (EVORAIN) en vuilwaterriool (EVOSAN/EVOSAN-RF)
Hoofdstuk 3
26 27 38
Putten en opvangputten (geulen) met afdekstop voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN, EVOSAN-RF en vrijverval riolering voor regenwater EVORAIN
39
Indeling van putten volgens gebruik
44
Hoofdstuk
1
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen De geschiedenis van het ontstaan van polypropyleen (PP) materiaal
5
De kenmerken van het ontwerp van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen
6
De kenmerken van de profielbouw van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen
8
De slijtvastheid van EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen
9
De temperatuursbestendigheid van verscheidene plastic onderdelen
9
De kenmerken van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen
10
De rubberen O-ring van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen
12
Kwaliteitseisen voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN13476-3 norm
14
Afmetingen en toleranties van de buizen (dimensions and tolerances), DN
14
Ringstijfheid (ring stiffness), SN
15
Flexibiliteit van de ring (ring flexibility), RF
16
Schokbestendigheid (impact strength), IMP
17
Waterdichtheid (leak tightness)
19
Weerstand tegen hoge temperaturen (resistance to high temperatures)
20
Duurzaamheid (Durability)
22
Chemische bestendigheid (Chemical Resistance)
23
Spoelen van buizen (met een waterspuit) (Flushing of pipes (Jetting))
23
Kwaliteitscontrol
4
4
25
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen De geschiedenis van het ontstaan van polypropyleen (PP) materiaal In de jaren dertig van de twintigste eeuw werd polypropyleen voor het eerst gemaakt, maar pas midden jaren vijftig werden er buizen van gemaakt. Duitsland en Nederland waren de eerste landen die voor het eerst polypropyleen buizen gebruikten voor de installatie van een vrij verval rioleringssysteem. Eind jaren zeventig werd er pas breed gebruik gemaakt van polypropyleen buizen voor vrij verval rioleringssystemen. Structuurformule van PP
De basismaterialen waar polypropyleen van gemaakt is, zijn olie en aardgas. Bij het maken van polypropyleen is het beginmateriaal propyleen. Propyleen wordt uit ethaan geëxtraheerd of gemaakt van propaangas middels de kraakmethode. Tijdens het proces van polymerisatie worden propyleen moleculen omgevormd in polypropyleen. Polypropyleen molecuul
Propyleen molecuul Na de polymerisatie:
De Polymeren die alleen maar bestaan uit waterstof en koolstof (koolwaterstoffen) worden polyolefinen genoemd. Polypropyleen (PP) behoort tot deze groep. Het is een semi-kristallijne thermoplast. Daarom lost het materiaal niet op in gebruikelijk oplosmiddelen, het zwelt bijna niet. Met als gevolg, dat PP niet gelijmd mag worden. Voor de productie van de buizen wordt een homogene PP polymeer gebruikt, als ook copolymeer (een mengsel van PP en PE materiaal). Er wordt een geringe toevoeging van PE materiaal gebruikt om het PP materiaal een grotere hardheid te geven. In tegenstelling tot polyethyleen heeft polypropyleen een asymmetrische constructie. Polypropyleen kan volgens zijn moleculaire structuur ingedeeld worden in drie mogelijke configuratieklassen volgens de locatie van CH3 (laterale methylgroep) in de koolstofketen. Tijdens de polymerisatie kan de laterale methylgroep verschillende driedemensionale vormen aannemen.
Isotactisch polypropyleen Alle CH3 groepen bevinden zich in dezelfde koolstofketen of bevinden zich in een spiraalvorm naar buiten toe. Schematische weergave van isotactisch PP
Syndiotactisch polypropyleen De CH3 groepen bevinden zich afwisselend aan verschillende kanten en ze vormen een regelmatige opeenvolging (consistentie) in de koolstofketen. Schematische weergave van syndiotactisch PP
Atactisch polypropyleen In hun ruimtelijke positie ten opzichte van de koolstofketen, volgen de CH3 groepen geen enkele regels. Schematische weergave van atactisch PP
Vanuit het oogpunt van technisch gebruik gezien, verdient het isotactisch polypropyleen de meeste aandacht, want naar mate de isotacticiteit toeneemt,neemt de kristialliniteit ook toe en daardoor krijgt het materiaal een hoger smeltpunt, als ook wordt het materiaal bestendiger, sterker en harder.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
5
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen In tegenstelling tot Polyethyleen heeft Polypropyleen, ongeacht de gelijke moleculaire structuur, andere eigenschappen: • Minder dicht; • Hogere kristallisatie temperatuur; • Verhoogd smeltpunt en daardoor een hoge maatvastheid bij verwarming; • PP homopolymeer heeft een verhoogde kwetsbaarheid in een koude omgeving; • PP copolymeer met ethyleen vertoont het gedrag dat het een verhoogde slagvastheid heeft in een koude omgeving. Conform de normen en richtlijnen worden de meest beduidende verschillen tussen de volgende soorten PP bepaald: PP – H, PP – B, en PP – R. Bovendien is PP – H een homopolymeer (polymeren propyleen) met typische PP eigenschappen.
Afkorting PP - H PP - B PP - R
Omschrijving PP-Type 1 (homopolymeer) PP-Type 2 (blokcopolymeer) PP-Type 3 (gerandomiseerd Copolymeer)
Dichtheidsbereik, [g/cm³] 0.905 ÷ 0.915 0.900 ÷ 0.910 0.900 ÷ 0.910
Moleculaire structuur P-P-P-P-P-P-P-P-P-P-P-PP-P-E-E-P-P-P-P-E-E-P-PP-P-E-P-P-P-E-E-P-P-P-E-P-
P – propyleen, E – ethyleen. En dus is het materiaal: • licht; • corrosiebestendig • van uitstekende flexibiliteit; • met hoge slagvastheid bij lage temperaturen • met goede wrijvingsweerstand; • met een goede chemische bestendigheid Homopolymeer, blokcopolymeer en grandomiseerd copolymeer hebben een grotere viscositeit bij temperaturen lager dan ± 0°C, maar bij hoge temperaturen (boven + 60°C) is het minder sterk. Dit komt omdat er ethyleen ingelsoten is in de molecuulketen, wat invloed heeft op het polypropyleen, bijvoorbeeld door bij lage temperaturen de viscositeit te verhogen en bij hoge temperaturen de sterkte te verminderen. Het verschil in eigenschap tussen blokcopolymeer (PP-B) en gerandomiseerd copolymeer (PP-R) is het ethyleen comonomeer insluitsel in de molecuulketen. In geval van PP-B gebeurt dat in “blok” vorm, maar in het geval van PP-R wordt dat toevallig aangelegd (volgens het toevalligheidsprincipe) “gerandomiseerd” naar analogie volgens de Engelse term randomization.
Dichtheidsbereik van polypropyleen, [g/cm3] *DVS 2203 - 4 Algemeen aanvaarde aanduiding voor het materiaal
0.900 ÷ 0.915 PP – Tips 1 (Homopolymeer)
PP –Tips 2 (blokveida kopolimērs)
PP - H
PP - B
PP – Tips 3 (randomizētais kopolimērs) PP - R
* - DVS 2203-4 Controle van de thermoplastische plaat en lasverbindingen van de buis – Kruip (uitrekkings) test („Testing of welded joints of thermoplastics plates and tubes - Tensible creep test”). Noot: Het document is opgesteld door werkgroep W4 “kunststoflassen” van het technisch comité van de Duitse lassersbond (DVS – Duitse lassersbond).
De kenmerken van het ontwerp van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen De weerstand van de interne druk of MRS hangt af van het type/de klasse van het polypropyleen, zie tabel 1.
Tabel 1
*PP Type/klasse PP - H PP - B PP - R
MRS, [MPa] 10 8 8
Temperatuur1), [°C] + 20 + 20 + 20
Exploitatieduur2), [jaar] 50 50 50
* - De klassificatie voor Polypropyleen (PP) materiaal, die wordt gebruikt voor productie van buizen en voor de extrusiemethode. MRS – Noodzakelijke minimum sterkte (Minimum required strength); PP – Polypropyleen; 1) – Temperatuur van de te verplaatsen vloeistof; 2) – Exploitatieduur van het systeem, dat wordt gegarandeerd door de constructie van de buizen.
6
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen Noot: De minimale blijvende betrouwbaarheid of MRS voor buizen van PP materiaal wordt bepaald volgens DIN 8078 3) (polypropyleen (PP) buizen – PP-H, PP-B, PP-R, PP-RCT – Ggeneral quality requirements and testing”) vereisten. Volgens de DIN 8078 vereisten wordt de rekbestendigheid berekend, wat wordt gextrapoleerd volgens de ISO/TR 9080 4) methode (er van uitgaande dat de exploitatietijd 100 jaar is bij een werktemperatuur van + 20 ÷ 40 °C). De toegestane continue exploitatietemperatuur van de buis bij een levensduur van 50 jaar is aanzienlijk hoger dan bij + 40 °C. De bindende standaard is DIN 16887 het bepalen van hydrostatische drukweerstand van thermoplastische buizen op lange termijn „Determination of the long-term hydrostatic pressure resistance of thermoplastics pipes”. 3) - De regelgeving van het Duits normalisatieinstituut (DIN – Duits instituut voor normalisatie “Deutsches Institut fur Normung”) wordt gemaakt door een wetenschappelijk technische organisatie, die zich bezig houdt met normalisatie in Duitsland, wat processen zoals rationalisatie, kwaliteitsborging, bescherming van het milieu, enzovoort omvat. 4) - ISO/TR - Technisch raport van de internationale normalisatieorganisatie “International Organization for Standardization/ Technical report” Pascal is SI – (Internationaal eenheidssysteem) de meeteenheid voor druk. Op zeeniveau is de atmosferische druk ongeveer 101000 Pa. Met Pascal wordt ook de interne spanning en sterkte van materiaal gemeten. In de praktijk worden er vaak ook andere meeteenheden gebruikt: bar, prevalentie, sfeer, technische sfeer en millimeters op een staafje kwik (mmHg).
Pa =
N J kg = = 2 3 m m m . s2
De weerstand van een buis bij mechanische belasting.
De druk op de buiswand, [N/mm2]
Een lange levensduur voor plastic buizen is afhankelijk van de spanning. Voor de onderlinge relatie tussen de blootstelling aan aanhoudende belasting en de spanning van de buiswand, zie afbeelding 1.
I II
III
Uren Blootstellingsduur in uren, [h]
Fase I – mechanisch falen; Fase II – chemisch – mechanisch falen; Fase III – chemisch falen.
50 jaar
Afbeelding 1. De onderlinge relatie tussen aanhoudende blootstelling aan belasting en de spanning van de buiswand.
In de eerste fase van de proef (in afbeelding 1 is de kromming van de eerste fase te zien) heeft het falen een mechanisch karakter. In het grensgebied van de tweede fase zien we, dat het falen gedeeltelijk mechanisch en gedeeltelijk chemisch is. Het scheuren van het testvoorwerp begint bij een redelijk milde rek (ongeveer grenzend tussen 1 ÷ 10%). In de derde fase heeft het falen een geheel chemisch karakter (het materiaal degradeert). Echter vindt deze fase van het falen plaats over zo een lange tijd (ongeveer 300-500 jaar), dat het niet opgemerkt wordt bij een eenvoudig ontwerp van een bouwproject. Meestal is de toegestane minimaal noodzakelijke sterkte (MRS) voor plastic buizen zodanig, dat de omvang ongeveer net zo groot is als de rekdruk die wordt bepaald na het resultaat van aanhoudende belasting (50-100) jaar op de buizen. Dat betekent dat bij een grote belasting, die van tijdelijke aard is, de reserveweerstand ongeveer vier keer zo groot is. De omvang van de sterktereserves van plastic buizen hangt af van het soort materiaal en van de klasse (merk).
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
7
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen De opbouw van een EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbeld dubbelwandige type B buizenprofiel De constructie van PP buizen wordt gemaakt van twee wanden met een gestructureerde buitenwand en een gladden binnenwand, wat voldoet aan hoofdstuk 5.1 van de EN 13476-3* norm voor type B constructies. Voor de opbouw van de wandjes van de buis, zie afbeelding 2 hieronder. * - EN 13476 – 3 Plastic buizensysteem voor dainage, riolering en watertoevoer van druk- en vrij verval rioleringen. Het geprofileerde wandje van het buizensysteem wordt van ongeplastificeerd polyvinylchloride (PVC-U), polypropyleen (PP) en polyethyleen (PE) gemaakt. Hoofdstuk 3: Technische voorwaarden voor buizen en verbindingsstukken met een gladde binnenkant en een geprofileerde buitenkant en buizensysteem type B „Plastics piping systems for non – pressure underground drainage and sewerage – Structured – wall piping systems of unplasticized poly (vinylchloride) (PVC – U), polypropylene (PP) and polyethylene (PE) – Part 3: Specifications for pipes and fittings with smooth internal and profiled external surface and the system, Type B”
A A – De opbouw van de buitenwand (arkvormig)1); B – De opbouw van de binnenwand (monolitisch, glad oppervlak) 2).
B Afbeelding 2. Doorsnede van de opbouw van een EVOSAN/EVORAIN PP SN8 dubbelwandig geribbelde type B buis. 1) - De arkvormige buitenwanden van de buis bieden stevigheid aan de constructie en vangen, tijdens het gebruik, de belasting van buitenaf op. Een van de belangrijkste indicatoren van de constructie is de ringstijfheid. Dankzij de arkvormige constructie, wordt er gedacht aan de omgeving, door het totale gewicht van de buis te verkleinen en voor dezelfde technische indicatoren te zorgen (bijvoorbeeld, de ringstrijfheid) als analoge producten met een glad of een geprofileerd monolitische opbouw van het oppervlak. 2) – De monolitische binnenwandjes in het systeem zorgen voor geleiding bij de afvoer van vloeistoffen. Een glad binnenoppervlak van de buis
vermindert de oppervlakteruwheid en verkleint daardoor de wrijving met het vloeistofoppervlak. Desbetreffend wordt het wrijvingsverlies van het te transporteren vloeistof kleiner, wat zorgt voor aanzienlijke besparingen bij de bouw, omdat de ingebouwde helling kleiner wordt voor vrijverval rioleringen en dat heeft weer invloed op de inbouwdiepte van de buizen.
Ringstijfheid van de buis De stijfheid kan worden omschreven met de doorsnede van de pijp, wat ook wel bekend staat als de ringstijfheid. De ringstijfheid van de buizen wordt beïnvloedt door factoren zoals de constructie van de buis en de geometrie (diameter, wanddikte), als ook de mechanische kenmerken van het voor de productie gebruikte materiaal. De ringstijfheid wordt bepaald volgens de methode zoals omschreven in de EN ISO 9969 norm. De ringstrijfheid kan theoretisch ook volgens deze formule berekend worden:
E·I S= 3 D
8
,waarbij
S – ringstrijfheid van de buis, [kN/m² = kPa]; E – de elasticiteitsmodulus van het materiaal, [kN/m² = kPa]; I – het traagheidsmoment van de buiswand gemeten over een buislengte van 1 m, [m4/m = m³]; D – gemiddelde diameter van de buis, [m].
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen De slijtvastheid van EVOSAN/EVORAIN PP SN8 dubbelwandig geribbelde type B buizen Er is een aantal studies gedaan naar het veroorzaken van slijtage aan het rioleringssysteem door zanddeeltjes die zich in het afvalwater bevinden. De resultaten daarvan staan in afbeelding 3 (de slijtvastheid grafiek). De onderzoeken naar slijtage zijn vooral gedaan met behulp van de Darmstadt Kirchner methode. De methode houdt in dat er een stuk testbuis op het testapparaat wordt geplaatst en deze wordt gevuld met een mengsel van zand en water. Dan wordt de buis schuin naar voren en naar achteren bewogen, in iedere richting met een amplitude van 22.5°. Een volle cyclus duurt 4 tot 4,5 seconden en in die tijd wordt er 3kg zand verplaatst. Na iedere 10.000 cyclussen wordt het mengsel van water en zand vervangen, om slijtage van de zanddeeltjes te vermijden. Bij iedere vervanging wordt de dikte van de wandjes gemeten en wordt de testbuis gewogen. Met deze methode heeft het Deense Instituut voor Technologie onderzoeken gedaan naar de dubbelwandige PP buis met een diameter van 200 mm. Bij het doorlopen van 130.000 cyclussen was de feitelijke slijtage 0.1 mm van de dikte van de wandjes van de buis. Tijdens het experiment werd er 390 ton zand verplaatst, wat een equivalent is aan de hoeveelheid zand, die in een periode van 195 jaar wordt verplaatst in een rioleringssysteem. Dat toont aan, dat er niet gelet hoeft te worden op slijtage van de EVOSAN/EVORAIN PP SNI dubbelwandig geribbelde type B buizen gedurende de exploitatietijd.
Gemiddeld slijtage van het materiaal, [mm]
De slijtage van EVOSAN/EVORAIN PP SN8 dubbelwandig geribbelde type B buizen is minimaal, ook als er zich schurende deeltjes, zoals zand in het afvalwater bevinden.
I – Betonnen buizen; II – GRP (glasvezel) buizen; III – Keramische (klei) buizen; IV – PVC (polyvinylchloride) buizen; V – PEHD (polyethyleen met hoge dichtheid) buizen; VI – PP (Polypropyleen) buizen.
Aantal cyclussen tijden het onderzoek x 1000, [N] Afbeelding 3. Slijtvastheid.
De temperatuurbestendigheid van verschillende plastic materialen Door de temperatuur van de te transporteren vloeistof te verhogen, wordt bij ieder materiaal van plastic de treksterkte kleiner. Volgens de norm, ongeacht van welk plastic materiaal de buizen geproduceerd zijn, wordt de sterkte van de buizen berekend bij een temperatuur van + 20°C. De aanbevolen temperatuur voor te verplaatsen vloeistoffen waarbij plastic buizen gebruikt kunnen worden hangt er niet alleen van af of ze voor een drukriolering gebruikt worden, maar ook of de werking van de temperatuur constant of van korte duur is. De maximaal toegestane temperatuur voor het verplaatsen voor vloeistoffen in middelgrote hoeveelheden, waarvoor plastic vrijverval buizen gebruikt kunnen worden is te zien in tabel 2. In de tabel staat de temperatuur aangegeven waar op gelet moet worden tijdens het gebruik, om niet de treksterkte van de thermoplast buis te beïnvloeden. Let er op, dat de weerstand van thermoplast (plastic) buizen tegen dynamische belasting kleiner wordt, bij een afnemende buitentemperatuur. De weerstand van verschillende zuivere (zonder toevoegingen) (kunststof) tegen de buitentemperatuur wordt vergeleken in afbeelding 4. Buizen van thermoplast hebben bij temperaturen van hoger dan ±0°C
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
9
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen een hele hoge weerstand tegen dynamische belasting. De verlaging van de weerstand van een buis bij dynamische belasting bij een temperatuurverlaging hangt af van het gebruikte thermoplast (plastic) materiaal. Bijvoorbeeld, buizen van polypropyleen copolymeer en polyethyleen hebben een goede weerstand tegen dynamische belasting zelfs bij zulke lage temperaturen als -30°C en -40°C. Maar een buis die gemaakt is van homogeen PP polymeer of PVC heeft een lagere weerstand tegen dynamische belasting zelfs wanneer de temperatuur een beetje onder ±0°C is.
Afbeelding 4. De weerstand van verschillende materialen tegen een buitentemperatuur.
2. tabula
Materiaal van de buis PP PE PVC
Maximaal toegestane hoeveelheid te verplaatsen vloeistof bij een gemiddelde temperatuur, [°C] Vrijvervalriolering buizen Constante stroom Onregelmatige stroom + 45 + 100 + 45 + 95 + 45 + 70
De kenmerken van EVOSAN/EVORAIN geribbelde dubbelwandige type B buizen Dankzij de kenmerken van grondstof, worden EVOSAN/EVORAIN geribbelde dubbelwandige type B buizen breed gebruikt voor de netwerkinfrastructuur van huishoudelijk afval- en regenwater. De voordelen van EVOSAN/EVORAIN geribbelde dubbelwandige type B buizen: • Laag gewicht van de buis (licht); • Gemakkelijk te transporteren; • Kan gesmolten (gelast) worden; • Hoge slijtvastheid (abrasion resistance), zie afbeelding 3; • Laag hydraulisch verlies, dankzij de gladde binnenkant; • Weerstand tegen radioactief afvalwater; • Niet giftig; • Niet gevoelig voor beweging van de grond. Breekt niet, niet kwetsbaar; • Hele grote weerstand tegen schokken, zelfs bij een lage temperatuur, als ook bestand tegen beschadigingen in de bochten; • Geschikt om onder water te installeren, niet gevoelig voor de invloed van zeewater; • Niet gevoelig voor invloed van gevaarlijke stoffen in de grond (corrosie); • Resistent (ongevoelig) voor chemicaliën; • Veilig voor verdwaalde elektrische en elektromagnetische velden, er is geen kathodische bescherming nodig; • Verandert niets aan de eigenschappen en de smaak van water.
10
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen Het bouwontwerp en de geometrie van EVOSAN/EVORAIN geribbelde dubbelwandige type B buizen
L
ID a
ID
M
DN/OD
De opbouw van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen voldoet aan de vereisten uit hoofdstuk 5.1 van de EN 134763 norm voor de constructie van type B buizen. De volledige productie van EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen bevat een monolitisch aangevormde mof en een rubberen O-ring, zie afbeelding 5. De aangevormde mof wordt tijdens het productieproces thermisch aan de buis gesmolten (gelast), maar aan de andere kant van de buis bevindt zich in de eerste volle ribbel een gemonteerde rubberen o-ring.
1 - monolitisch aangevormde mof; 2 - geribbelde dubbelwandige buis; 3 - rubberen o-ring.
2
1
3
Afbeelding 5.
Voor geometrische kenmerken van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen en monolitisch aangevormde mof, zie tabel 3. Tabel 3
Geometrie van de monolitische aangevormde mof ID a, [mm] 110.8 160.8 201.1 252.8 318.5 404.5 506.5
M, [mm] 59 85 88.6 94.5 108 136.5 188
Geometrie van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B DN/OD, [mm] 110 160 200 250 315 400 500
ID, [mm] 93.8 138.9 174.6 215.9 274.1 349.8 439.6
L, [mm] 6000 6000 6000 6000 6000 6000 6000
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
11
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen De rubberen O-ring van de EVOSAN/EVORAIN geribbelde dubbelwandige type B buizen De EVOSAN/EVORAIN rubberen O-ring is speciaal gemaakt voor het profiel van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen, alsmede volgens de product vereisten van het gecertificeerd uniforme systeem. De rubberen O-ring van EVOSAN/EVORAIN is gemaakt om een afdichfunctie te vervullen bij het verbinden van twee buizen met behulp van een mof, volgens de , in hoofdstuk 10, tabel 17 van de EN 13476-3 norm voor een leidingsysteem genoemde algemene vereisten voor dichtheid. Het product is te verkrijgen in de volgende nominale maten: DN 110, 160, 200, 250, 315, 400, 500. De EVOSAN/ EVORAIN rubberen O-ring voldoet aan de in hoofdstuk 4 van de EN 681-1* norm benoemde technische en mechanische eisen, als ook de in tabel 2 van de EN681-1 norm benoemde fysische eigenschappen. Hoofdstuk 1 van de EN681-1 norm reguleert de toepassingsgebieden van de rubberen O-ring. * - EN 681 – 1 dichtheid van elastomeer. Vereisten voor afdichtingsmaterialen voor buisverbindingen voor gebruik bij watertoevoer en drainage. Eerste deel: gevulkaniseerd rubber „Elastomeric seals – Materials requirements for pipe joint seals used in water and drainage applications – Part 1 : Vulcanized rubber” De EN 681-1 norm reguleert en stelt eisen voor rubberen O-ringen, die gebruikt worden voor: 1. toevoer van koud drinkwater (tot + 50°C); 2. toevoer van heet drinkwater en niet-drinkbaar water (tot + 110°C); 3. drainage, riolerings- en afwateringssystemen (constante stroom tot + 45°C en onregelmatige stroom tot + 95°C. De rubberen O-ring van de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen is geschikt voor gebruik bij drainages, rioleringen en ander hemelwaterafvoer met een constante stroom van afvalwater tot + 45°C en onregelmatige stroom van afvalwater tot + 95°C. Volgens de gebruikscriteria voldoet deze O-ring aan de bovengenoemde 3 punten. De rubberen O-ring wordt volgens de vereisten van de EN681-1 norm geclassificeerd naar toepassing en type, zie tabel 4. Tabel 4
Banaming van elastomeer afdichting per type en toepassing Type Rubberen O-ring
Toepassing
WA
toevoer van koud drinkwater (tot + 50°C)
WB
voorziening van heet drinkwater en niet-drinkbaar water (tot + 110°C)
WC
voorziening van koud niet-drinkbaar water, drainage, riolerings- en regenwaterafvoersystemen (constante stroom tot + 45°C en onregelmatige stroom tot + 95°C.)
WD
voorziening van heet niet-drinkbaar water (constant tot + 110°C)
WE WF WG
voorziening van heet drinkwater (constant tot + 110°C), de afdichtring is gemaakt van isopreen – isobutyleen copolymeer WF-voorziening van heet niet-drinkbaar (constant tot + 110°C), de afdichtring is gemaakt van isopreenisobutyleen copolymeer voorziening van koud niet-drinkbaar water, drainage, riolerings- en regenwaterafvoersystemen (constante stroom tot + 45°C en onregelmatige stroom tot + 95°C.) bestand tegen invloed van olie.
De EVOSAN/EVORAIN rubberen O-ring komt overeen met het WCL type (L – weerstand tegen lage temperaturen). Als standaardoplossing van SIA “EVOPIPES” worden de buizen geleverd inclusief O-ring, wat een extra weerstand geeft tegen lage temperaturen. Het product is bijzonder geschikt voor toepassing in Noord-Europa en Scandinavië (bij lage temperaturen). De EVOSAN/EVORAIN rubberen O-ring is bestand tegen kortstondige, onregelmatige aanraking met olie.
12
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Algemene informatie over geribbelde dubbelwandige vrij verval buizen van polypropyleen De etikettering van de rubberen O-ring bestaat uit de volgende informatie: a) b) c) d) e) f)
Nominale afmeting; Identificatie van de producent; Standaard nummer, aangevuld met het gebruikstype en de hardheidsklasse; Type rubber; Handelsmerk; Productie kwartaal en jaar.
Opslag Alle afdichtingen moeten in de tijd tussen de levering en het gebruik bewaard worden volgens de ISO 2230* richtlijn. De volgende punten zijn belangrijk: • De temperatuur voor de opslag mag niet lager dan + 25°C zijn; • De afdichtingen moeten beschermd worden tegen directe invloed met ultraviolette straling van de zon; • De afdichtingen mogen niet bewaard worden in een ruimte, waar zich ook machines bevinden die ozon zouden kunnen verspreiden, zoals bijvoorbeeld kwiklampen of hoogspanningsapparatuur; • De afdichtringen mogen niet onder rekspanning, druk of anders vervormd bewaard worden; • De afdichtingen moeten schoon bewaard worden. * - ISO 2230 gevulkaniseerd rubber. Richtlijnen voor de opslag „Vulcanized rubber - Guide to storage”
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
13
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Afmetingen en toleranties (dimensions and tolerances) van de buizen, DN De belangrijkste geometrische kenmerken zijn opgenomen in de EN 13476-3 norm. Een standaard voor afmetingen en toleranties zorgt er voor dat de elementen van het systeem aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Dat is bijzonder belangrijk, wanneer de dichtheid (hermetisme) van een een buis of een put gewaarborgd wordt door een rubberen O-ring. De afmetingen van de buizen en en verbindingsstukken worden aangegeven met de buitenste diameter DN/OD of met de binnenste diameter DN/ID. In de EN 13476-3 standaard zijn de volgende nominale afmetingen aangegeven: DN/ID, [mm]: 100, 125, 150, 200, 225, 250, 300, 400, 500, 600, 800, 1000, 1200; DN/OD, [mm]: 110, 125, 160, 200, 250, 315, 400, 500, 630, 800, 1000, 1200. Behalve de diameter worden er in de standaard ook maten gedifinierd voor de dikte van ribbels van de buitenkant van de buis, de dikte van de binnenwand van de buis, et cetera. De toleranties, die in de standaard zijn aangegeven, geven slechts een van de randwaarden aan; het manimale of het maximale.
Testmethode EN ISO 3126:2005 Voor plastic buizensystemen – onderdelen van kunststof – Bepaling van de afmetingen. „Plastics piping systems - Plastics components - Determination of dimensions“.
Inspectieprocedures Alle afmetingen zijn te meten met meetinstrumenten en kunnen bepaald worden volgens de methoden en procedures zoals vermeld in de EN ISO 3126 norm. De testvoorwerpen en de meetinstrumenten worden net zo lang bij een temperatuur van + 23°C geconditioneerd, zoals dat vermeld staat in de EN ISO 3126 norm. Het meten dient in een ruimte te geschieden, waar de luchttemperatuur + 23°C graden is. De meetinstrumenten moeten desbetreffend geijkt zijn.
Het meten van de dikte van de wand Het meetinstrument wordt in de lengte over de gekozen doorsnede geplaatst, tot er een minimale waarde is gevonden, wat tevens het resultaat is.
Het meten van de binnenste/buitenste diameter De doorsnede van het te meten stuk buis wordt in gelijkmatige delen verdeeld. Het aantal metingen hangt af van de diameter van de buis. Het eindresultaat wordt behaald, wanneer het gemiddelde wordt genomen van de totaal gemeten maten bij elkaar. Om de buitenste diameter van het product te meten, kan een precieze meting worden uitgevoerd, door gebruik van een meetband DIN 7168 voor het meten van een omtrek. 1 mm = 0.1 cm = 0.001 m 1 km = 1000 m = 100 000 cm =1 000 000 mm 1cm = 10 mm 1 m = 1000 mm
Vereisten Alle resultaten moeten binnen de grenzen van de tolerantie vallen, zoals ze staan vermeld in de EN 13476-3 norm.
14
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Ringstijfheid (ring stiffness), SN Deze methode simuleert het gedrag van de buis na installatie. Een ingegraven buis moet sterk genoeg zijn om de belasting van grond te kunnen houden en daarnaast de werking van de druk van auto's, die wordt veroorzaakt door het wegverkeer op te nemen. Met de testmethode voor ringstijfheid wordt de overeenkomstige sterktekwaliteit van het product bepaald en dus wordt de sterkheid van de constructie van de betreffende buis gegarandeerd.
Testmethode EN ISO 9969:2008 Thermoplastische buizen. Bepalen van de ringstrijfheid. “Thermoplastics pipes - Determination of ring stiffness”.
Testprocedure Voor het uitvoeren van de in de EN ISO 9969 aangegeven testprocedures worden er drie testbuizen gebruikt. De testbuizen moeten minstens 21 dagen oud zijn. Voordat de testbuizen getest worden in het apparaat voor het testen van compressie, moeten deze 24 uur van te voren worden geconditioneerd bij een temperatuur van + 23°C. De monsters worden, tussen twee platen, in het apparaat voor het testen van de compressie geplaatst en op drie punten bevestigd. De drukkracht en het tempo hangt af van de diameter van de testbuis. De monsters worden vervormd, tot de deformatie van de buizen 3% heeft bereikt. Deze procedure wordt ook toegepast op de overige twee monsters. Wanneer de resultaten verkregen zijn, wordt er een berekening gemaakt en wordt de SN klasse bepaalt waartoe de buis behoort.
Kracht, F
Testresultaten
1%
2%
3%
Vervorming, % Testmethode voor verbindingsstukken EN ISO 13967:2010 Thermoplastische verbindingsstukken. Bepalen van de ringstrijfheid (ISO 13967:2009). “Thermoplastics fittings - Determination of ring stiffness (ISO 13967:2009)”.
Testprocedure Met de verbindingsstukken wordt een soortgelijke procedure uitgevoerd als met het meten van de ringstijfheid, maar volgens de bepaalde vereisten volgens de EN ISO 13967 norm. 1 kN/m2 = 1 kPa =0.001 N/mm2 = 0.001 MPa = 100 kg/m2 = 0.1 t/m2 = 0.01 kg/cm2 1 kg/cm2 = 10 t/m2 = 100 kN/m2 =0.1 N/mm2 = 0.1 Mpa 1 t/m2 = 1000 kg/m2 = 10 kN/m2 = 1 N/mm2 = 1 Mpa = 0.1 kg/cm2 1 MN/m2 = 100 t/m2 1 Pa = 1 N/m2
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
15
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Vereisten Volgens de vereisten van de EN 13476-3 norm, moet de constructie van buizen en verbindingsstukken overeenkomen met een van de aangegeven nominale ringstijfheid klassen (SN - nominal ring stiffness classes, [kN/m²]): DN ≤ 500: SN 4, SN 8 of SN 16; DN > 500: SN 2, SN 4, SN 8 of SN 16. Wanneer de waarde die verkregen is tijdens de test tussen de waardes van de SN klassen in ligt, dan krijgt het product de dichtstbijzijnde laagste SN klasse. Als bijvoorbeeld het behaalde resultaat 5 kN/m2 is, wat tussen SN4 en SN8 ligt, dan krijgt het product de klasse SN4. Bij buizen van DN ≥ 500 kan de producent, op basis van de testprotocollen, in het belang van de berekening, de waarde van de ringstijfheid tussen de SN klasses gebruiken. Echter dienen ook deze buizen geclassificeerd te worden in de dichtsbijzijnde laagste SN klasse. Bij het bouwen van de PP geribbelde dubbelwandige buizen, moet de ringstijfheid klasse van de buis hetzelfde zijn als die van het verbindingsstuk.
Ringflexibiliteit (ring flexibility), RF Deze methode simuleert het gedrag van de buis na installatie. De test wordt uitgevoerd om er voor te zorgen dat het ingebouwde buizensysteem genoeg belasting van buitenaf kan dragen in de bestemde looptijd. De methode garandeert, dat de buis niet breekt en er geen deformatieen optreden, zelfs niet bij een hoge verkeersdruk.
Testmethode voor buizen EN 1446:1996 Plastic buizen- en kanaalsystemen. Thermoplastische buizen. Bepalen van de ringflexibiliteit. „Plastics piping and ducting systems. Thermoplastics pipes. Determination of ring flexibility”.
Testprocedure Voor het uitvoeren van de procedures volgens de EN 1446 norm, wordt gebruik gemaakt van een 3 buizenmonsters van 300 mm lang. De monsters moeten 21 dagen oud zijn. Voordat de testbuizen getest worden in het apparaat voor het testen van compressie, moeten deze 24 uur van te voren worden geconditioneerd bij een temperatuur van + 23°C. De monsters worden, tussen twee platen in, in het apparaat voor het testen van de compressie geplaatst en op drie punten bevestigd. Het monster wordt vervormd met een constante snelheid, tot de buis een deformatie van 30% (of 20%) laat zien. Wanneer de buis tijdens het samenpersen defecten in de constructie vertoont, bijvoorbeeld scheurtjes of breuken, wordt de test onderbroken. Wanneer het monster vervormd, wordt er een visuele controle van het monster genomen, waarbij wordt gekeken of er geen mechanische defecten zijn opgetreden. De procedure lijkt veel op de procedure voor het testen van ringstijfheid. Negatief resultaat
Positief resultaat
Kracht, F
Kracht, F
Fmax
10%
20%
30%
Vervorming, %
10%
20%
30%
Vervorming,%
1 kN = 1000 N = 100 kg = 0.1 t 10 kN = 10000 N = 1000 kg = 1 t 1 N = 100 g 10 N = 1 kg Voor precieze berekeningen moet er 9.81 N = 1kg gebruikt worden.
16
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Vereisten Volgens de EN13476-3 norm worden er eisen op twee niveaus gesteld: • Ringflexibiliteit 30% deformatie van de diameter – RF30 (aanbevolen vereiste); • Ringflexibiliteit 20% deformatie van de diameter – RF20 (bij uitzonderingen , bij bijzondere voorwaarden en maten van het product, als deze zijn vastgelegd in de nationale wet- en regelgeving). Tijdens de test mag er niet ontstaan: • Afname van de gemeten kracht; • Scheuren in geen enkel wandje van het gestructureerd deel. Na de test mag niet ontstaan: • Afbrokkelen van de wand of andere soorten scheuren; • Blijvende vervormingen in geen enkel wandje of gestructureerd deel van de buis.
Schokbestendigheid (impact strength), IMP Met de schokbestendigheidstest wordt gegarandeerd dat de buizen en verbindingsstukken geen beschadigingen oplopen tijdens het laden, het transporteren, de opslag en bij de installatie. Met de schokbestendigheidstest wordt de weerstand tegen interne en externe schokken van de buizen en de verbindingsstukken gesimuleerd bij normale en ook lage temperaturen. Deze test garandeert veerkracht van de buizen tijdens het dichten.
Cirkel (round the clock method) testmethode voor buizen EN 744:1999 Plastic buizen en rioleringsystemen – Thermoplast buizen – Testmethode voor het meten van de weerstand tegen externe schokken met de circel methode (28.05.2003 is de benaming veranderd). „Plastics piping and ducting systems - Thermoplastics pipes - Test method for resistance to external blows by the round-the-clock method”.
Testprocedure De procedure voor het meten van de schokbestendigheid wordt uitgevoerd volgens de EN 744 norm. Conform de voorwaarden wordt iedere partij geproduceerde buizen getest. De frequentie en de omvang van de selectieciteria voor de te testen buizen hangt af van de lengte (grootte) van de geproduceerde partij.
Frequentie Bij de lancering/een keer per week/bij beëindiging van productie van de partij.
Aantal monsters Minimaal 10
De geselecteerde monsters worden geconditioneerd, tot een testtemperatuur van + 23°C is bereikt. De buizen worden in een speciaal testapparaat geplaatst, waaraan op bepaalde hoogte boven de buis een stootkogel is bevestigd. De stootkogel valt op de testbuis. Het gewicht van de stootkogel en de afstelhoogte is afhankelijk van de diameter van de testbuis. De testbuis heeft de proef doorstaan wanneer er geen visuele defecten van de schokken worden gevonden. Na controleren van alle buizen uit de partij, wordt de precieze grootte van de schokbestendig van de partij bepaald TIR (true impact rate), waarvan de grenswaarde niet meer dan 10% mag zijn.
Definitie De ware slagkracht index (true impact rate) TIR: toont het totaal aantal gefaalde buizen tegen het totaal aantal schokken binnen een partij buizen.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
17
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Testmethode van de toenemende belasting (the staircase method) EN1411:2000 Plastic buizen en rioleringsystemen – Thermoplast buizen – Testmethode voor het meten van de weerstand tegen externe schokken met de methode van de toenemende kracht. „Plastics piping and ducting systems - Thermoplastics pipes - Determination of resistance to external blows by the staircase method”.
Testprocedure De procedure voor het meten van de schokbestendigheid wordt uitgevoerd volgens de EN 1411 norm. Conform de voorwaarden wordt iedere partij geproduceerde buizen getest. De frequentie en de omvang van de selectieciteria voor de te testen buizen hangt af van de lengte (grootte) van de geproduceerde partij.
Frequentie Bij de lancering/een keer per week/bij beëindiging van productie van de partij.
Aantal monsters Minimaal 30
De geselecteerde testbuizen worden gekoeld tot er een testtemperatuur van -10°C is bereikt. De testbuis wordt in een speciaal testapparaat geplaatst, waaraan op bepaalde hoogte (H50≥1000mm) een stootkogel is bevestigd. De stootkogel valt op de testbuis. Het gewicht van de stootkogel en de afstelhoogte is afhankelijk van de diameter van de testbuis. De testbuis heeft de proef doorstaan wanneer er geen visuele defecten van de schokken worden gevonden. De test is geslaagd wanner er binnen een hele partij van testbuizen het totaal aantal gefaalde buizen niet meer dan 50% uitmaakt.
Definitie De waarde H50 is de hoogte vanaf waar de stootkogel (striker) valt met aangegeven massa en een defect aanbrengt op 50% van de testbuizen uit een partij.
Testmethode voor verbindingsstukken EN 12061:2000 Plastic buizensystemen – Thermoplast verbindingstukken – Testmethode voor het meten van de schokbestendigheid. „Plastics piping systems - Thermoplastics fittings - Test method for impact resistance”.
Testprocedure Het testen van de verbindingsstukken geschiedt conform de eisen uit de EN 12061 norm. Het testmonster wordt afgekoeld (geconditioneerd) naar een temperatuur van 0°C. De testmethode voor schokbestendigheid is specifiek en de gegeven testhoogte hangt af van de afmetingen van het monster.
Vereisten Het testen van de verbindingsstukken geschiedt conform de eisen uit de EN12061 norm. Het testmonster wordt afgekoeld (geconditioneerd) naar een temperatuur van 0°C. De testmethode voor schokbestendigheid is specifiek en de gegeven test hoogte hangt af van de afmetingen van het monster.
18
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Vereisten Volgens de EN 13476-3 standaard worden de volgende vereisten gestseld: Schokbestendigheidstest volgens de EN 744 circel methode (round the clock method) TIR ≤ 10%, (de temperatuur van het te testen monster bedraagt + 23 °C). Na de test mag er niet optreden: • scheurtjes in geen enkel deel van de wandjes; • scheuren in de binnen- of buitenwand of andere beschadigingen; • blijvende vervormingen in geen enkel gedeelte van het wandje of structuur van de wand. Schokbestendigheidstest volgens de EN 1411 toenemende belasting (staircase method) H50 ≥ 10%, (de temperatuur van het te testen monster bedraagt -10°C). Na de test mag er niet optreden: • scheurtjes in geen enkel deel van de wandjes; • scheuren in de binnen- of buitenwand of andere beschadigingen; • blijvende vervormingen in geen enkel gedeelte van het wandje of structuur van de wand.
Dichtheid (leak tightness) De verbinding van de buizen wordt onder extreme omstandigheden getest op dichtheid. De rubberen O-ring zorgt voor de dichtheid. Het doel van de test is om te zien of er op de plaatsen van verbinding van de buizen, geen lekken ontstaan en zo het grondwater niet binnendringt. Het grondwater kan de werking van de waterzuiveringsinstallatie aanzienlijk beïnvloeden, door meer belasting toe te voegen. Uit milieuoverwegingen is het heel belangrijk dat het buizensysteem dicht is. Tijdens de test worden extreme omstandigheden gesimuleerd door tegelijkertijd op de plek van de verbinding een hoekafwijking te maken en de buis te vervormen.
Testmethode EN 1277:2004 Plastic buizensysteem – Thermoplast buizensysteem voor ondergrondse drukloze netwerken – Testmethode voor het bepalen van de dichtheid van de ringvormige elastomeer afdichting. „Plastics piping systems - Thermoplastics piping systems for buried non-pressure applications - Test methods for leaktightness of elastomeric sealing ring type joints”.
Testprocedure De testprocedure wordt uigevoerd volgens de EN 1277 vereisten. De test wordt gedaan in een 2 meter lang buizentraject, waaronder een verbinding tussen de buizen. Voor het zorgen voor de dichtheid van de verbinding, wordt er een rubberen O-ring gebruikt Het te testen buizentraject wordt in een speciaal apparaat geplaatst en met nieten bevestigd, waarin extreme omstandigheden worden gesimuleerd. De uiteinden van de buizen worden met een speciale stop afgesloten.
De EN 13476-3 standaard vereist twee testvoorwaarden B en C (volgens de EN 1277 standaard uitgewerkte methode). B voorwaarde – er wordt een diametrale afwijking gemaakt in het stuk waar de verbinding zit, die gemaakt is van de buis en de mof. Deformatie van de verbinding wordt bereikt met behulp van nieten. De testtemperatuur van de monsters bedraagt + 23°C. De buis wordt gedeformeerd tot 10% van de buitenste diameter van de buis, maar de mof tot 5% tot de buitenste diameter van de mof.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
19
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm C voorwaarde – er wordt een hoekafwijking in de verbinding gemaakt. De testtemperatuur van de monsters bedraagt + 23°C. De hoekafwijking hangt af van de diameter van de buis. Wanneer de buitenste diameter van de buis OD ≤ 315 mm is, dan wordt de hoekafwijking met 2° uitgevoerd, maar wanneer de buitenste diameter OD 315 mm < OD ≤ 630 mm, dan wordt de hoekafwijking met 1,5° uitgevoerd. Wanneer de buitenste diamer OD < 630 mm dan wordt de hoekafwijking 1°. Zowel bij de voorwaarden B en C begint de test met een negatieve luchtdruk p₁ = - 0.3 bar (er wordt een vacuüm gecreëerd). Met de vacuüm testmethode kan onderzocht worden of er geen filtratie plaatsvindt. Bijvoorbeeld, vindt er tijdens het gebruik geen filtratie van het grondwater door het verbindingsstuk optreedt omdat de verbinding gemaakt is met behulp van een rubberen O-ring. De test duurt 15 minuten. Het verlies mag niet meer dan 10% bedragen van de geteste druk (p₁ ≤ - 0.27 bar). Wanneer de test positief bevonden is, dan gaat de test verder met de hydraulische druk methode. Het doel van deze methode is om te zien of er geen filtratie optreedt bij het verbindingsstuk. Het monster wordt gevuld met water en de druk wordt 15 minuten lang opgevoerd tot 0.05 bar. Gedurende deze tijd mag er geen filtratie ontstaan op de plek van het verbindingsstuk. Wanneer er geen lek wordt geconstateerd, dan wordt de test nog 15 minuten doorgezet met een verhoogde druk va 0.5 bar. De test is geslaagd wanneer er in deze tijd geen lek is geconstateerd in het verbindingsstuk. 1 bar = 0.1 N/mm2 = 0.1 MPa = 105 Pa
Vereisten Volgens de in EN 13476-3 norm vastgelegde vereisten voor B en C, dient de verbinding, die wordt gemaakt met een rubberen O-ring, sterk en hermetisch dicht te zijn.
Weerstand tegen hoge temperaturen (resistance to high temperatures) Er dient rekening mee gehouden te worden dat er tijdens het gebruik van de rioolbuizen afvalwater van een hoge temperatuur in terecht kan komen. Plastic buizen moeten bestand zijn tegen zulk afvalwater. Daarom worden er eisten gesteld aan installatie van rioleringsbuizen voor buitengebruik. Ze moeten op twee manieren bestand zijn tegen hoge temperaturen: 1. Langdurige weerstand tegen hoge temperaturen • Voor buizen en verbindingsstukken met DN/OD ≤ 200 mm, afvalwater temperatuur + 45°C; • Voor buizen en verbindingsstukken met DN/OD > 200 mm, afvalwater temperatuur + 35°C. 2. Maximale kortstondige weerstand tegen hogen temperaturen + 95°C Volgens de EN 13476-3 norm zijn er speciale gestandaardiseerde testmethodes uitgewerkt EN 1437 en EN 1055 voor het simuleren van de weerstand van een buis tegen afvalwater met een hoge temperatuur.
Testmethode EN 1437:2003 Plastic buizensysteem – Buizensysteem voor ondergrondse drainage en riolering. Testmethode voor weerstand tegen afwisselende temperatuurschommelingen en druk van buiten af. „Plastics piping systems - Piping systems for underground drainage and sewerage - Test method for resistance to combined temperature cycling and external loading”.
Testprocedure Conform de testmethode EN 1437 wordt er een druk van buitenaf gesimuleerd gecombineerd met temperatuurschommelingen van het te verplaatsen water (cyclussen). De de testen monsters van de buizen worden in een speciale kast gedaan, waar ze met elkaar worden verbonden en zo een afgesloten buizensysteem vormen. Dan wordt de kast gevuld met zand, zodat er een ondergronds buizensysteem ontstaat. Volgens de EN 1437 norm, wordt de test volgens de A of B testprocedure uitgevoerd, afhankelijk van de diameter van de testbuis. De EN 1437 norm reguleert de omvang van de kracht van grond gecombineerd met belasting van buitenaf op het testbuizensysteem tijdens de test. Deze kracht hangt af van de buitendiameter van het te testen buizensysteem, zie tabel 5.
20
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Tabel 5
Buitendiameter van de buis OD, [mm] ≤ 250 250 < OD ≤ 400 400 < OD ≤ 500
Kracht (belasting) F, [kN] 50 ± 2 55 ± 2 60 ± 2
Kracht (belasting) F, [t] 5.0 ± 0.2 5.5 ± 0.2 6.0 ± 0.2
Methode A – wordt uitgevoerd met buizen met een diameter DN/OD ≤ 160 mm. Tijdens de test wordt er een combinatie van heet/warm water gebruikt met een belasting op de buis van buitenaf. Door het te testen buizensysteem wordt een waterstroom geleid van veranderlijke temperatuur tussen +20°C en 85°C. De duur van de test is 2500 cyclussen. Aan het eind van de test wordt de mechanische stabiliteit visueel beoordeeld, als ook wordt er gecontroleerd of er geen lek ontstaan is. Methode B – wordt uitgevoerd met buizen met een diameter DN/OD >160 mm. Tijdens de test wordt er heet water gebruikt in combinatie met een belasting op de buis van buitenaf. Door het te testen buizensysteem wordt een ononderbroken waterstroom geleid met een constante water temperatuur van +50°C. De duur van de test is 192 uur (8 dagen). Aan het eind van de test wordt de mechanische stabiliteit visueel beoordeeld, als ook wordt er gecontroleerd of er geen lek ontstaan is.
Testmethode EN 1055:2000 Plastic buizensysteem – Thermoplastisch buizensysteem voor intern afvalwater – testmethode voor weerstand tegen een verhoogde temperatuur. „Plastics piping systems - Thermoplastics piping systems for soil and waste discharge inside buildings - Test method for resistance to elevated temperature cycling”.
Testprocedure Volgens de EN1055 norm wordt het gedrag van het buizensysteem gesimuleerd bij een verhoogde temperatuur. De test wordt uitgevoerd bij buizen met een diameter tot 200 mm. De te testen buizen en verbindingsstuk worden onderling met elkaar verbonden zodat ze samen een buizensysteem vormen. Het te testen buizensysteem is zodanig gemaakt, dat er zowel horizontale als ook verticale stukken buis in zitten. Met een vergrendeling worden deze vastgezet aan een speciale verticale oppervlak. Er wordt water door de buis gestuurd van een veranderende temperatuur van +20°C tot 95°C. De duur van de test is 1500 cyclussen. Aan het eind van de test wort gekeken of er geen lek is ontstaan in het buizensysteem en of er in de horizontale stukken geen krommingen zijn ontstaan. 1 min = 60s 1 h = 60 min = 3600s 1 etmaal = 24h = 1440 min = 86.400 s In een normaal (kort) jaar zijn 365 dagen 8760 uur, 525.600 minuten en 31.536.000 seconden In een lang jaar zijn 366 dagen 8784 uur, 527.040 minuten en 31.622.400 seconden
Vereisten Volgens de EN 13476-3 standaard gelden de volgende vereisten: De weerstandstest met een periodiek temperatuursverschil en belasting van buitenaf conform de EN 1437 norm, testmethodes A en B Na de test moet er aan de volgende vereisen worden voldaan: • Verticale deformatie van de buizen ≤ 9%; • Het vouwen van de goot van de buis tegen de horizontale plaat ≤ 3 mm; • longitudinale buiging van de buis ≤ 20%; • Opening op de verbindingsplek tussen de buis en de mof per omtrek ≤ 20% van de dikte van de wand van de buis; • De dichtheid van de buis op de verbindingsplekken (door het 15 minuten onder 0.35 bar druk te houden).
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
21
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Volgens de vereisten in deze norm worden de buizen en verbindingstukken met DN/OD ≤ 315 mm voor gebruik gemarkeerd met het symbool UD*. Weerstandstest tegen een verhoogde temperatuur volgens standaard testmethodes van de EN 1055 norm Na de test mag er niet optreden: • Lek; • Vervormingen in het horizontale gedeelte van het buizensysteem. Volgens de vereisten in deze norm worden de buizen en verbindingstukken met DN/OD ≤ 200 mm voor gebruik gemarkeerd met het symbool UD*. *Wanneer het product geschikt is voor installatie zowel in de grond als ook in gebouwen dan wordt deze volgens hoofdstuk 1 van de EN13476-3 norm gemarkeerd met het symbool UD.
Duurzaamheid (Durability) De levensduur van een vrijverval buizensysteem van thermoplast wordt bepaald door een testmethode. Het doel van de test is om de stevigheid en veiligheid van de de plastic buizen en verbindingsstukken te tonen.
Testmethode EN ISO 1167-1:2006 Buizen,verbindingstukken en onderdelen van thermoplastisch materiaal voor transport van vloeistoffen. Bepalen van de interne druk. Deel 1: algemene methode. „Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids - Determination of the resistance to internal pressure - Part 1: General method”.
Testprocedure Volgens de vereisten in de EN 13476-3 norm geschiedt de controle van de interne druk van een product volgens de EN 1167 norm en is deze noodzakelijk om de sterkte en de duurzaamheid van het bij de productie gebruikte materiaal voor buizen en de verbindingsstukken te bewijzen. EN ISO 9080:2003 Plastic buizen en rioleringssystemen. Het bepalen van de hydrostatische weerstand van thermoplastische buizen op lange termijn met extrapolatie. „Plastics piping and ducting systems - Determination of the long- term hydrostatic strength of thermoplastics materials in pipe form by extrapolation”. Om tijd te besparen wordt deze test uitgevoerd met interne druk in combinatie met de werking van een verhoogde temperatuur. DE EN9080 norm bepaalt de te gebruiken verhoogde temperaturen en de omvang van de druk van de ringen van het product. Om een eindresultaat te verkrijgen, worden de tijdens de test verkregen gegevens wiskundig verwerkt met behulp vana extrapolatie. 1 MPa = 1 N/mm2 = 10 bar
Vereisten
Ieder van de drie types plastic materiaal, die benoemd worden in de EN13475-3 norm, hebben verschillende testresultaten. Het verschil in de testresultaten heeft te maken met de verschillende eigenschappen van het plastic materiaal. Volgens de EN134763 standaard heeft plastic materiaal de volgende stevigheidskenmerken, zie tabel 6: Tabel 6 De gebruikte testgegevens van de interne druk Druk per ring Plastic materiaal
22
Testtemperatuur
Duur van de test
Buizen
Verbindingsstukken
Buizen
Verbindingsstukken
Buizen
Verbindingsstukken
[MPa]
[MPa]
[°C]
[°C]
[uur]
[uur]
PP
4.2
2.5
+ 80
+ 95
140
1000
PE
4.0
2.8
+ 80
+ 80
165
1000
PVC - U
10.0
6.3
+ 60
+ 60
1000
1000
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Chemische weerstand (Chemical Resistance) De plastic buizen en verbindingsstukken zijn bestand tegen regenwater en vuilwater. De plastic buizen zijn bestand tegen chemische stoffen, die in lage concentraties in vuilwater kunnen zitten bij normale gebruiksomstandigheden in de riolering terecht komen. Wanneer de plastic buizen gebruikt worden voor het transport van afvalwater, kunnen deze van binnen en van buiten in aanraking komen met verschillende stoffen (zoals, chemische producten, brandstof, smeermiddellen, et cetera). De werking van de chemische stoffen op de buizen in combinatie met de temperatuur en interne of externe belasting, concentratie-s en frequentieveanderingen, kan de kenmerken van de buizen veranderen.
Aanbeveling/tip Om de geschiktheid te bepalen voor een specifieke omgeving, in geval van afvalwater en technologisch water, alsmede de bijzondere wensen en eisen van de klant, adviseert de EN 1347-3 norm om het technisch rapport ISO/TR 10358 te raadplegen. ISO/TR 10358 Plastic buizen en verbindingsstukken; classificatie tabel voor gecombineerde chemische weerstand. „Plastics pipes and fittings; Combined Chemical resistance classification table”. Het technisch rapport ISO/TR 10358 is gemaakt op basis van het onderzoek, waarin de weerstand van verschillende soorten plastic (thermoplast) tegen chemische vloeistoffen is onderzocht, afhankelijk van de concentraties en temperaturen. Volgens het ISO/TR 10358 technische rapport, wordt een buis van thermoplast geclassificeerd volgens de weerstand tegen chemische stoffen. De indeling bestaat uit de volgende drie klassen: S (satisfactory – voldoende), L (limited – beperkt) en NS (not satisfactory – niet voldoende). De projectuitvoerders wordt aanbevolen om de informatie over de chemische weerstand in acht te nemen bij het projecteren van een buizensysteem van thermoplast materiaal.
CHet spoelen van de buizen (met een spuit) (Flushing of pipes (Jetting)) Om het rioolnet zo effectief mogelijk te laten werken, moet deze regelmatig schoongemaakt worden. In vergelijking met buizen van ander materiaal hebben de plastic buizen een heel klein ruwheidscoëfficiënt. In de praktijk uit zich deze eigenschap daarin, dat de buizen bij verstoppingen gemakkelijker schoon te maken zijn met een spuit onder lage druk. Normaal gesproken worden er voor het spoelen twee methodes gebruikt; een mechanische of een hydraulische, in combinatie van een vacuüm. De hydraulische spoelmethode heeft meer voordelen dan een de mechanische spoelmethode, want met de spoelmethode kun je niet alleen de buizen en putten schoonmaken, maar ook verstoppingen in de buizen verhelpen en de bovenste delen van de rioolputten schoonspuiten. In bijlage D van de EN 13476-3 norm staat de effectiviteit van het reinigen van een buizensysteem door middel van een spuit omschreven en de juiste volgorde van uitvoering daarvan. Deze omschrijving is handig voor waterbeheerders, als ook voor ondernemers die zich bezig houden met het reinigen van rioolsystemen. Er staat duidelijk in, dat een rioleringssysteem het meest effectief gespoeld kan worden met behulp van een grote hoeveelheid water onder lage druk. Bovendien heeft deze methode ook aanvullende voordelen. Naar mate de werking van de straal toeneemt, worden verstoppingen effectiever verwijderd als ook wordt de gehele binnenkant van de buizen gereinigd. Tegelijkertijd wordt er bezinksel weggespoeld en zo wordt het risico op beschadigingen van de buizen verkleind. EN 13476-1:2007 Plastic buizen voor vrijverval en drukriolering, drainage en watervoorziening. Buizensysteem met een gestructureerde wand van ongeplastificeerd polyvinylchloride (PVC-U), polypropileen (PP) en polyethyleen (PE). Deel 1: Algemene vereisten en prestatiekenmerken . „Plastics piping systems for non-pressure underground drainage and sewerage - Structured-wall piping systems of unplasticized poly(vinyl chloride) (PVC-U), polypropylene (PP) and polyethylene (PE) - Part 1: General requirements and performance characteristics”
Aanbeveling Bijlage D van de EN 13476 norm refereert aan CEN/TR 14920 De weerstand van riolerings- en waterafvoer buizen tegen een hogedrukspuit – de testmethode voor bewegende stralen “Jetting resistance of drain and sewer pipes – Moving jet test method”. De test verkrijgt de volgende meetresultaten: er wordt een waterstroom in werking gezet van 46l/min van 120 bar met een het mondstuk van de straal over een keramische plaat. De diameter van de opening van het mondstuk is 2.80 mm. De te testen buis moet minimaal 1.5 m lang zijn om tijdens de test 50 mondstukken met stralen heen en weer te bewegen met een snelheid van 1 m/min. 1 bar = 0.1 MPa = 105 Pa =100 kPa = 1 atm = 10 m H₂0 (water) maatstaaf = 100 kN/m² = 0.1N/mm² = 1 kg/cm² = 100 N/m² Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
23
Kwaliteitsvereisten voor EVOSAN/EVORAIN PP SN8 geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens de EN 13476-3 norm Op basis van testresultaten van een onafhankelijk laboratorium, dienen, om een effectief spoelresultaat te bereiken en een ontstopping van iedere willekeurige rioleringsbuis, de volgende aanbevelingen opgevolgd te worden: 1. 2. 3. 4.
24
gebruik een lage druk/groot volume spuit – bij deze methode worden spuitstukken gebruikt met een grote opening (meestal 2.8 mm); maak geen gebruik van hoge druk/kleine omvang schoonmaaktechniek, die gebruik maken van spuitstukken met een kleine opening (meestal 1 mm); Kies de grootte van het spuitstuk naar de maat van de buizen en het spoelapparaat; De maximale werkdruk van het spuitstuk mag niet meer dan 120 bar zijn, maar bij het ontstoppen van de plastic buizen heb je de volgende werkdruk nodig:
4.1)
70 bar – afvalwater met een hoog gehalte vet-of olieachtige stoffen;
4.2)
70 tot 110 bar – afvalwater met een hoog hardheidsgehalte.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Kwaliteitscontrole
Parameters voor de kwaliteitscontrole
Kenmerken Toestand van de buitenste laagt/ kleur Profiel
Frequentie Ononderbroken testproces binnen alle partijen Niet minder dan een keer per 4 uur
Aantal monsters 1
Buitenste diameter OD, [mm]
Een keer per 4 uur
1
Dikte van de wandjes, [mm]
Een keer per 4 uur
1
Toestand van de binnenste laag Kleurovereenkomst
Ononderbroken testproces binnen alle partijen Ononderbroken testproces binnen alle partijen
-
Bovenlaag
Een keer per 4 uur
-
Binnenste diameter ID, [mm]
Een keer per 4 uur
1
Gewicht, [kg/m]
Een keer per partij
1
Dichtheidscontrole van de verbindingsplek van de aangevormde mof en de buis*
Bij alle buizenpartijen
-
Ononderbroken testproces 1 binnen alle partijen Het testen van polypropyleen (PP) geribbelde dubbelwandige type B buizen volgens EN 13476-3
Etikettering van de buis
Ringstijfheid SN, [kN/m²]
Een keer per partij
3
Ringflexibiliteit RF, [%]
Een keer per partij
3
Schokbestendigheid (cirkelmethode) Schokbestendigheid (methode met toenemende belasting)
Bij de lancering/een keer per week/bij beëindiging van productie van de partij. Bij de lancering/een keer per week/bij beëindiging van productie van de partij.
min 10
min 30
* –OD ≤ 250mm, testdruk 0.5 bar, maar wanneer OD > 250 mm, testdruk 1.0 bar.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
25
Hoofdstuk
2
Geribbelde dubbelwandige PP buizen voor vrijverval regenwaterriool (EVORAIN) en vuilwaterriool (EVOSAN/EVOSAN-RF)
26
26
De montage-voordelen en eigenschappen van EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN PP dubbelwandig geribbelde buizen type B
28
Technische informatie
29
Assortiment van vrijverval buizen
32
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Geribbelde dubbelwandige PP buizen voor vrijverval regenwaterriool (EVORAIN) en vuilwaterriool (EVOSAN/EVOSAN-RF)
Om aan de wensen en de eisen van de klant te voldoen, heeft SIA EVOPIPES de verbeterde (versterkte) EVOSAN-RF duikerbuis ontwikkeld. In vergelijking met de EVOSAN duikerbuis is bij de EVOSAN-RF duikerbuis niet alleen de geribbelde buitenwand dikker geworden, maar ook de constructie van de gladde binnenkant. • De EVOSAN-RF duikerbuis is verkrijgbaar in diameters variërend van 110mm tot 250mm. In vergelijking met de standaard EVOSAN buizen is de binnenlaag zelfs 50% dikker geworden. • De EVOSAN-RF duikderbuizen met een diameter van DN/OD 250mm en 315mm hebben in vergelijking met de standaarduitvoering van een EVOSAN duikerbuis een 30% dikkere binnenlaag. DE EVOSAN-RF buizen voldoen aan de norm SN16 (ringstijfheid klasse SN 16 kN/m2). Omdat de EVOSAN-RF buizen voldoen aan de SN16 norm, kunnen ze gebruikt worden in gebieden en op plaatsen met een zware verkeersdruk (onder de tram- of treinrails, onder een dok, onder een vliegveld, et cetera) en op plaatsen met een grote of smalle inbouwdiepte en slechte grond (zie hoofdstuk 6, tabel 14 en 15). De EVOSAN-RF* PP SN 16 en de EVOSAN/EVORAIN PP SN8 dubbelwandig geribbelde buizen type B zijn van zeer hoogwaardige kwaliteit en ze hebben een uitstekend gebruiks- en functionaliteitspatroon. De buizen garanderen een goede doorlaat en een veilig rioleringssysteem. EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN zijn volledige en innovatieve duikerbuis rioleringssystemen voor vuilwater en voor regenwater. De elementen en de mangaten van het EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN buizensyteem voldoen aan de hoogste kwaliteitseisen en normen voor vuilwater en voor regenwater. Deze zijn met name geschikt voor gebruik in vrijverval rioleringssystemen. De dubbelwandig geribbelde buizen EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN zijn geschikt voor langdurig gebruik bij een normale belasting. * - De afkorting RF staat voor REINFORCED/VERSTERKT Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
27
Geribbelde dubbelwandige PP buizen voor vrijverval regenwaterriool (EVORAIN) en vuilwaterriool (EVOSAN/EVOSAN-RF) De montage-voordelen en eigenschappen van EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN PP dubbelwandig geribbelde buizen type B De constructie van de EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN buizen voldoen aan de in hoofdstuk 5.1 benoemde type B constructievereisten van de EN13476-3 productstandaard. De constructie van de buis bestaat uit twee lagen met een gestructureerde buitenlaag en een gladde binnenlaag gemaakt van PP materiaal. De buitenlaag is geribbeld en de eigenschappen van dit profiel maken de buizen hoog mechanisch belastbaar en schokbestendig. De laag aan de binnenkant van de buis is glad waardoor het vrijverval systeem hydraulisch optimaal is. De buizen, moffen en rubberingen van EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN zijn zo gemaakt, dat ze zorgen voor een stabiele, dichte en hermetische verbinding. EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN buizen zijn elastisch en waterdicht, zelfs in een moeilijke ondergrond. Wanneer ze gebruikt worden onder wegen met een hoge verkeersdrukte, zijn ze bestand tegen deformaties. Door de eigenschappen van de buizen zijn ze lichter, maar tegelijkertijd ook sterker dan normale buizen met een gladde wand. Het transport, de montage en het gebruik van de geribbelde buizen is economisch voordeliger en effectiever dan een gladwandig buizensysteem. De nominale diameter (DN) van de EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN buizen en verbindingsstukken wordt gemeten van de buitenkant (OD) van het product (DN = OD). Verbindingsstukken van EVOSAN/EVORAIN buizen: • De EVOSAN/EVORAIN PP SN8 dubbelwandige geribbelde buizen en verbindingstukken worden in de volgende maten geproduceerd: DN/OD 110, 160, 200, 250, 315, 400, 500 mm. De EVOSAN/EVORAIN buizen worden gemaakt van polypropyleen (PP), waardoor ze een hoge flexibiliteit hebben (volgens Jung) en een ringstijfheid van SN8 kN/m2, maar de buizen van EVOSAN-RF hebben een ringstijfheid van SN16 kN/m2 in de nominale klasse en voldoen aan de vereisten van de EN13476-3 productstandaard. De ringstijfheid (ring stiffness) wordt bepaald volgens de standaard testmethodes ENISO 9969. De eigenschappen van PP materiaal: • uitstekende duurzaamheid op lange termijn; • corrosiebestendigheid; • perfecte draagstijfheid; • chemische en biologische inertie; • Polypropyleen (PP) is een milieuvriendelijk materiaal (100% gerecycled). De EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN hebben aan een kant een aangevormde PP mof en aan de andere kant van de buis zit in de eerste volledige groef een rubberring. De speling tussen de buis en de mof is zodanig aangepast dat dit zorgt voor: • een gemakkelijkere montage; • een volledig hermetisch afgesloten buis; • gelijke stevigheid van buis en het verbindingsgedeelte. Het systeem is uitgerust met een nieuw type rubberring, die er voor zorgt dat de duikerbuis optimaal gebruikt kan worden. De buizen zijn te verkrijgen in stukken van drie of zes meter lang (andere maten uitsluitend op aanvraag). De buitenkant van de standaarduitvoering van een duikerbuis voor vuilwater is roodbruin (EVOSAN), de duikerbuis voor regenwater is zwart (EVORAIN) en de versterkte duikerbuis voor vuilwater is donkerbruin (EVOSAN RF). De binnenkant van alle soorten buizen is wit, wat als voordeel heeft dat er beter zicht is bij inspecties met een camera aan de binnenkant van de buis en daardoor wordt het ontdekken van een defect in het rioleringssysteem gemakkelijker. Het gebruik van PP materiaal voor de EVOSAN/ EVORAIN buizen en de bijzondere constructie van de buizen geeft de mogelijkheid om het rioleringssysteem onder hoge druk te spoelen.
28
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Geribbelde dubbelwandige PP buizen voor vrijverval regenwaterriool (EVORAIN) en vuilwaterriool (EVOSAN/EVOSAN-RF) EVOSAN/EVORAIN PP SN en EVOSAN-RF PP SN16 geribbelde dubbelwandige type B buizen voldoen aan de kwaliteitseisen en normen voor rioleringssystemen voor vrijverval riolering voor vuilwater en regenwater.
Technische informatie Normen • Voldoet aan EN13476-3:2007+A1:2009 (Voor druk op de plastic buizen en vrijverval rioleringssysteem, afvoer en watervoorziening. De geprofileerde wand van het buizensysteem is van ongeplastificeerd polyvinylchloride (PVC-U), polypropyleen (PP) en polyethyleen (PE). Hoofdstuk 3: Technische voorschriften voor buizen en verbindingsstukken met een gladde binnenzijde en een geprofileerde buitenzijde en voor leidingsystemen, type B); • Geometrische afmetingen conform EN3126:2005 (bepaling van de afmeting); • Mechanische eigenschappen conform ENISO 9969:2008 (bepaling van ringstijfheid), EN 1446:1996 (flexibiliteitsbepaling van de ring), EN744:1999 (slagvastheid (omtrekmethode)), EN1411:2000 (slagvastheid (methode van toenemende belasting)), EN9967:2008 (bepalen van kruipfactor). • Fysische eigenschappen conform ISO 12091 (warmtebestendigheid (oventest)), EN728:2000 (thermische stabiliteit met oxidatie inductietijd (OIT) methode, ENISO 1167-1:2006 en LV EN ISO 1167-2:2006 (weerstand tegen inwendige druk), ENISO 1133:2005 (MFR – smeltmassastroomindex). Identificatie De identificatie van de EVOSAN/EVORAIN en EVOSAN-RF buizen geschiedt volgens de EN13476-3 norm. De EVOSAN/EVORAIN buizen voldoen volgens de EN13476-3 norm aan de nominale ringstijfheidsklasse SN8 kN/m2 en de EVOSAN-RF buis voldoet aan de nominal ringstijfheidsklasse SN16 kN/m2 (de naleving wordt gecontroleerd volgens de ENISO 9969 norm). EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN buizen en verbindingsstukken zijn op basis van toepassing verdeeld in twee groepen: EVOSAN en EVOSAN-RF buizen en verbindingsstukken met diameter DN/OD 110, 160, 200, 250 en 315 mm worden gemarkeerd met code UD1); EVOSAN/EVORAIN buizen en verbindingsstukken met diameter DN/OD 400, 500 mm worden gemarkeerd met code U2). – UD – buizen en verbindingsstukken die geschikt zijn voor montage in de grond buiten gebouwen, maar ook in gebouwen (op basis van hoofdstuk 1 van de EN13476-3 productnorm); 2) – U – buizen en verbindingsstukken die geschikt zijn voor montage in de grond buiten gebouwen (op basis van hoofdstuk 1 van de EN13476-3 productnorm); 1)
Weerstand van thermische druk EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN buizen en verbindingsstukken zijn gemaakt voor de afvoer van vuilwater en regenwater in een vrijverval systeem. Er mee rekening houdend, dat bij het gebruik ook water met een hoge temperatuur in de rioolbuizen terecht kan komen, zijn de buizen op basis van de EN1437 en EN1055 normen, langdurig bestand tegen temperatuurschommelingen.
1. Langdurige bestendigheid tegen een constante stroom afvalwater met een hoge temperatuur: 1.1 Voor buizen en verbindingsstukken met DN/OD ≤ 200 mm, temperatuur van het afvalwater + 45 °C; 1.2 Voor buizen en verbindingsstukken met DN/OD > 200mm, temperatuur van het afvalwater + 35 °C.
2. Weerstand tegen zeer onregelmatige (tijdelijke) afvalwaterstromen met een temperatuur van + 95 °C.
Gebruikstemperatuur Het leidingsysteem is ontworpen voor gebruik van temperaturen van - 40 °C tot + 95 °C. Nominale afmetingen (DN) De afmetingen zijn aangegeven in millimeters van de buitendiameter (OD): 110, 160, 200, 250, 315, 400, 500 mm. Lengtes De standaard lengte van een EVOSAN buis is 6000 en 3000 mm (exclusief de PP aangevormde mof). Speciale afmetingen kunnen op aanvraag gemaakt worden. De standaard lengte van EVOSAN-RF en EVORAIN buizen is 6000 mm (exclusief de PP aangevormde mof). Speciale afmetingen kunnen op aanvraag gemaakt worden.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
29
Geribbelde dubbelwandige PP buizen voor vrijverval regenwaterriool (EVORAIN) en vuilwaterriool (EVOSAN/EVOSAN-RF) Rubberring De buizen en de verbindingsstukken zijn voorzien van een rubberring wat de plek van de verbinding van de onderdelen waterdicht maakt. De rubberring voldoet aan de vereisten van de EN681-1 norm. De standaardoplossing voor de rubberring van de EVOSAN/EVORAIN buizen voldoet volgens de vereisten van de EN681-1 norm aan het WCL* type (L – weerstand bij lage temperaturen). Het product is speciaal aangepast voor werkzaamheden in Noord-Europa en Scandinavië (bij lage temperaturen), maar ook bestand tegen onregelmatige en kortstondige werking van olie. De rubberring is te verkrijgen in de volgende nominale afmetingen: DN 110, 160, 200, 250, 315, 400, 500 mm. * - WCL type rubberring mag gebruikt worden voor koude en niet zichtbare watertoevoer, in rioleringen, riolerings- en afwateringssystemen (constante stroom tot + 45 °C en onregelmatige stroom tot + 95 °C, als ook mogen er installatiewerkzaamheden mee uitgevoerd worden bij lage temperaturen.
Kleur
EVOSAN-RF PP SN16 dubbelwandig geribbelde type B duikerbuis: • Geprofileerde buitenkant – donkerbruin; • Gladde binnenkant – wit (voor inspecties met een camera)
EVOSAN PP SN8 dubbelwandig geribbelde type B duikerbuis: • Geprofileerde buitenkant – roodachtig bruin; • Gladde binnenkant – wit (voor inspecties met een camera)
EVORAIN PP SN8 dubbelwandig geribbelde type B duikerbuis: • Geprofileerde buitenkant – zwart; • Gladde binnenkant – wit (voor inspecties met een camera)
Markering
Een standaard nummer Identificatie van de producent Naam van het product/handelsmerk Nominale buitendiameter/ minimale binnendiameter, mm Sterktekwaliteit, kN/m2 Ringstijfheid, % Aanduiding van het materiaal Gebruikerscode Nordic Poly Mark keurmerk
30
(EN 13476-3); (EVOPIPES); (bijv., EVOSAN, EVOSAN-RF of EVORAIN); (bijv., DN200/175) (SN8 voor een EVOSAN/EVORAIN buis en SN16 voor een EVOSAN-RF buis) (RF30) (PP) (UD)
KIWA keurmerk
KOMO
Schokbestendigheid – 10 °C Schokbestendigheid + 23 °C Productieperiode
ijskristal IMP 23 C (kwartaal)
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Geribbelde dubbelwandige PP buizen voor vrijverval regenwaterriool (EVORAIN) en vuilwaterriool (EVOSAN/EVOSAN-RF) Materiaal De buizen en verbindingsstukken worden gemaakt van het soort PP-B (polypropyleen -blolkcopolymeer) polypropyleen. Fysische eigenschappen van PP-B: • Dichtheid 900 - 910 kg/m³ volgens ISO 1183; • Smelt index (Melt Flow Rate) MFR 230°C/2.16kg 0.3 g/10min volgens ISO 1133; Mechanische eigenschappen van PP-B: • Elasticiteitsmodulus (E-modulus) 1850 ÷ 1900 MPa volgens ISO 178; • Treksterkte (23 °C, 50 mm/min) 33 MPa volgens ISO 527-1, ISO 527-2; • Uitrekking (23 °C, 50 mm/min) 8% volgens ISO 527-1, ISO 527-2; • Schokbestendigheid (Charpy metode) + 23 °C > 50 kJ/m2 volgens ISO 179/1eA; • Schokbestendigheid (Charpy metode) ± 0 °C 12 kJ/m2 volgens ISO 179/1eA; • Schokbestendigheid (Charpy metode) - 20 °C 6 kJ/m2 volgens ISO 179/1eA. PP-B thermale eigenschappen: • Warmtegeleiding 0.2 W/m °C volgens DIN 52612 (bij + 23 °C); • Lineaire uitzetting 0.1 mm/m °C volgens VDE 0304; • Calorische waarde 2000 J/kg °C volgens calorimeter, (bij + 23 °C); • Ozidatie inductietijd (OIT methode) > 50 min volgens EN 728 (bij + 200 °C). De eigenschappen van het EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN buizensysteem: • Gemakkelijker laden, transporteren en monteren; • Gemakkelijke en snelle koppeling van de buizen, door middel van een uitgebreid assortiment haken en verbindingsstukken; • Uitstekende duurzaamheidsfactor (levensduur van >50 jaar bij + 20 °C • Verhoogde weerstand tegen mechanische beschadigingen; • Verhoogde bestendigheid tegen locale deformaties; • Lage stroomingsweerstand; • Druk persistentie van > 0.5 bar; • Bestand tegen corrosie; • Chemische en biologische traagheid; • Neutraliteit van het materiaal met betrekking tot het milieu: polypropyleen (PP) is 100% recyclebaar. Het verbinden van de elementen van het buizensysteem De aangevormde mof, de dubbelmof of de reparatiemof van polypropyleen verzekert gelijkmatige verbindingen en stevigheid van de buis, met als gevolg dat het buizensysteem vele jaren hermetisch onveranderd blijft en volledig voldoet aan de vereisten uit de EN134765-3 norm. De mechanische weerstand van iedere verbinding is sterker dan de mechanische weerstand van de buizen zelf. Hermetisch Het buizensysteem voldoet aan de vereisten B en C ui de EN1277 norm en uit de EN1053 norm. Het buizensysteem EVOSAN, EVOSAN-RF EN EVORAIN verzekert een weerstand tegen interne systeemdruk van minimaal 0.5 bar. Chemische weerstand Volgens ISO/TR 10358 hebben de buizen en verbindingsstukken een chemische weerstand van pH 2 tot pH12. (pH2 – zure omgeving en pH12 – basische omgeving). Volgens de ISO/TR 7620 voor afdichtelementen (rubberen afdichtringen) is het bereik van de chemische weerstand tussen pH2 (zure omgeving) en pH 12 (basische omgeving). Hieruit kan geconcludeerd worden, dat de buizen en verbindingsstukken van EVOSAN, EVOSAN-RF en EVORAIN, als ook de afdichtelementen resistent zijn tegen alle stoffen die zich in het afvalwater en in de grond bevinden.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
31
Geribbelde dubbelwandige PP buizen voor vrijverval regenwaterriool (EVORAIN) en vuilwaterriool (EVOSAN/EVOSAN-RF) EVOSAN PP dubbelwandig geribbelde vrijverval buizen type B met aangevormde mof en rubberring SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 DN/OD [mm] 110
ID [mm] 93,8
M [mm] 59
L [m] 3/6
Stuks per verpakking 30
21111000(3/6)
160
138,9
85
3/6
28
21116000(3/6)
Code
200
174,6
88,6
3/6
32
21120000(3/6)
250
215,9
94,5
3/6
8
21125000(3/6)
315
274,1
108
3/6
6
21131500(3/6)
400
349,8
136,5
3/6
3
21140000(3/6)
500
439,6
188
3/6
2
21150000(3/6)
EVOSAN-RF (REINFORCED) PP dubbelwandig geribbelde vrijverval buizen type B met aangevormde mof en rubberring SN16 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 DN/OD [mm] 110
ID [mm] 93,8
M [mm] 59
L [m] 6
Stuks per verpakking 30
211110006RF
160
138,9
85
6
28
211160006RF
Code
200
174,6
88,6
6
32
211200006RF
250
215,9
94,5
6
8
211250006RF
315
274,1
108
6
6
211315006RF
EVORAIN PP dubbelwandig geribbelde vrijverval buizen type B met aangevormde mof en rubberring SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 DN/OD [mm] 110
ID [mm] 93,8
M [mm] 59
L [m] 6
Stuks per verpakking 30
221110006
160
138,9
85
6
28
221160006
Code
200
174,6
88,6
6
32
221200006
250
215,9
94,5
6
8
221250006
315
274,1
108
6
6
221315006
400
349,8
136,5
6
3
221400006
500
439,6
188
6
2
221500006
De producten op de afbeeldingen zijn ter informatie. De originele proporties en kleuren kunnen in werkelijkheid afwijken van de afbeeldingen.
32
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Onderdelen voor montage van de buizen voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN, EVOSAN-RF en vrijverval riolering voor regenwater EVORAIN Bochten SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 DN/OD [mm]
Hoek [0] 15 30 45 15 30 45 90 15 30 45 90 15 30 45 90 15 30 45 90 15 30
160
200
250
315
400
500
90
Stuks per verpakking
Code
12 8 8 6 5 4 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2120116015 2120116030 2120116045 2120120015 2120120030 2120120045 2120120090 2120125015 2120125030 2120125045 2120125090 2120131515 2120131530 2120131545 2120131590 2120140015 2120140030 2120140045 2120140090 2120150015 2120150030 2120150045 2120150090
T-stuk 45⁰ SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 160 200 250 315 400 500
DN/OD / DN/OD [mm] 160 200 250 315 400 500
Stuks per verpakking 4 1 1 1 1 1
Code 212021600 212022000 212022500 212023150 212024000 212025000
T-stuk 90⁰ SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 160 200 250 315 400 500
DN/OD / DN/OD [mm] 160 200 250 315 400 500
Stuks per verpakking 10 8 1 1 1 1
Code 212041600 212042000 212042500 212043150 212044000 212045000
De producten op de afbeeldingen zijn ter informatie. De originele proporties en kleuren kunnen in werkelijkheid afwijken van de afbeeldingen.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
33
Onderdelen voor montage van de buizen voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN, EVOSAN-RF en vrijverval riolering voor regenwater EVORAIN Reductie T-stuk 45⁰ SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3
160 200 250
315
400
500
DN/OD / DN/OD a [mm] 110 110 160 110 160 200 110 160 200 250 110 160 200 250 315 110 160 200 250 315 400
Stuks per verpakking
Code
5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
21203160110 21203200110 21203200160 21203250110 21203250160 21203250200 21203315110 21203315160 21203315200 21203315250 21203400110 21203400160 21203400200 21203400250 21203400315 21203500110 21203500160 21203500200 21203500250 21203500315 21203500400
Dubbele steekmof (Voor gebruik met rubberringen aan beide uiteinden van de duikerbuis) SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 DN [mm] 110 160 200 250 315 400 500
ID [mm] 110,8 160,8 201,1 252,8 318,5 404,5 506,5
L [mm] 120 174 181,8 194 222,3 279,9 370
Stuks per verpakking
Code
15 10 8 1 1 1 1
212051100 212051600 212052000 212052500 212053150 212054000 212055000
DN - nominale afmeting van de dubbele steekmof, [mm]; ID - binnenste diameter van de dubbele steekmof, [mm]; L - totale lengte van de dubbele steekmof, [mm].
Reparatiemof (Voor gebruik met rubberringen aan beide uiteinden van de duikerbuis) SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 DN [mm] 160 200 250 315 400 500
ID [mm] 160,8 201,1 252,8 318,5 404,5 506,5
L [mm] 174 181,8 194 222,3 279,9 370
Stuks per verpakking
Code
1 1 1 1 1 1
212081600 212082000 212082500 212083150 212084000 212085000
DN - nominale afmeting van de reparatiemof, [mm]; ID - binnenste diameter van de reparatiemof, [mm]; L - totale lengte van de reparatiemof, [mm].
De producten op de afbeeldingen zijn ter informatie. De originele proporties en kleuren kunnen in werkelijkheid afwijken van de afbeeldingen.
34
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Onderdelen voor montage van de buizen voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN, EVOSAN-RF en vrijverval riolering voor regenwater EVORAIN Beschermmof (Voor gebruik met rubberringen aan beide uiteinden van de duikerbuis) SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 DN [mm] 160 200 250 315 400 500
ID [mm] 160,8 201,1 252,8 318,5 404,5 506,5
L [mm] 174 181,8 194 222,3 279,9 370
Stuks per verpakking
Code
1 1 1 1 1 1
212111600 212112000 212112500 212113150 212114000 212115000
DN - nominale afmeting van de beschermmof, [mm]; ID - binnenste diameter van de beschermmof, [mm]; L - totale lengte van de beschermmof, [mm].
Noot: Bedoeld voor montage in putten van gewapend beton en voor kruispunten met gebouwen van gewapend beton. Om tijdens de bouw de grip te vergemakkelijken, is de buitenkant van de beschermmof bedekt met een zand-gruis mengsel.
Reductiemof (buiten/binnen) SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3
160 200 250 350 400 500
DN/OD / DN/OD a [mm] 110 110 160 200 200 250 250 315 400
Stuks per verpakking
Code
1 1 1 1 1 1 1 1 1
21207160110 21207200110 21207200160 21207250200 21207315200 21207315250 21207400250 21207400315 21207500400
Overgang van een PP dubbelwandig geribbelde buis naar een gladde monolithische PVC buis SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 160 200 250 315 400 500
DN/OD PP/DN/OD PVC [mm] 160 200 250 315 400 500
Stuks per verpakking 1 1 1 1 1 1
Code 212091600 212092000 212092500 212093150 212094000 212095000
Afsluitmof (er zijn ook gladde afsluitmoffen te krijgen) SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN13476-3 DN [mm] 160 200 250 315 400 500
Stuks per verpakking
Code
18 16 1 1 1 1
212061600 212062000 212062500 212063150 212064000 212065000
DN - nominale afmeting, [mm];
De producten op de afbeeldingen zijn ter informatie. De originele proporties en kleuren kunnen in werkelijkheid afwijken van de afbeeldingen.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
35
Onderdelen voor montage van de buizen voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN, EVOSAN-RF en vrijverval riolering voor regenwater EVORAIN Rubber afdichtring (komt overeen met het WCL type) SN8 [kN/m2]
Volgens de standaardnorm EN681-1 DN [mm] 110 160 200 250 315 400 500
Stuks per verpakking
Code
1 1 1 1 1 1 1
212101100 212101600 212102000 212102500 212103150 212104000 212105000
DN - nominale afmeting, [mm];
Waarschuwings tape
560,0 mm
De tape is van LDPE gemaakt en wordt onder de grond gelegd ongeveer 20 - 40 cm boven vrijverval rioolbuizen om mogelijke schade te voorkomen. De tape kan naar wens bedrukt worden met "Attentie, vrijverval riolering!" of iets dergelijks. Lengte [m] 250
Breedte [mm] 80
Dikte [mm] 0,15
Kleur
Code
geel
21213080250YL
EVOSAN/EVORAIN gereedschap voor het koppelen van buizen Gereedschap Code
212180000
DN/OD 250 212182500
Afmetingen DN/OD 315 DN/OD 400 212184000 212183150
DN/OD 500 212185000
De producten op de afbeeldingen zijn ter informatie. De originele proporties en kleuren kunnen in werkelijkheid afwijken van de afbeeldingen.
36
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Voor aantekeningen
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
37
Hoofdstuk
3
Putten en opvangputten (geulen) met afdekstop voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN, EVOSAN-RF en vrijverval riolering voor regenwater EVORAIN Algemene informatie
39
Componenten van het rioleringssysteem
39
Keuze van afdekking voor putten naarmate het plaats van installatie volgens de eisen van EN 124
42
Indeling van putten volgens gebruik
38
38
44
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Putten en opvangputten (geulen) met afdekstop voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN en vrijverval riolering Algemene informatie over gebruik De rioolsystemen moeten toegangspunten in plaatsen hebben, waar de stroomrichting of daling verandert, de buis begint, twee of meer buizen verbonden zijn, het een diameter van de buis verandert. In regelmatige intervallen moet een toegang tot de rioolbuizen waarborgt zijn om om controles en onderhoud te uitvoeren. Toegang is voorzien via de controleputten. De put moet zo geplaatst zijn, dat van de buizen binnenkomende stroom niet scherp de richting verandert. Bochten en aansluitingen van de buizen Alle aansluitingen van de rioolbuizen moeten zich in de putten bevinden. De hoek tussen de aansluitbare en afleidende buizen moet niet minder dan 90 ° zijn. Na afsprak met de beheerder van het rioolsysteem is het mogelijk aansluitingen voor rioolbuizen te ontwerpen, die zich buiten de putten bevinden. In dit geval moet de hoek tussen de aansluitbare en afleidende buizen 135 ° zijn. Noot: Tussen de aansluitbare en afleidende buizen mag een hoek van willekeurig graad zijn, indien een valput geïnstalleerd is of deze valput an een opvangput aangesloten is. Indien de beheerder van het rioolsysteem het toelaat, dat de mangaten met een diameter minder dan 1000 mm ontworpen zijn, is het mogelijk in de bocht van de collector prefab bochten van rioolmofen vlak voor en na de mangaten te gebruiken. Elke draaihoek van de bocht van de rioolmof mag niet groter zijn dan 45 °. Verbindingen tussen putten en rioolbuizen voor vuilwater van verschillende diameter moeten zo uitgevoerd zijn, dat de hoogsten punten van het binnenoppervlak op een niveau zijn. Met voldoende rechtvaardiging is het toegelaten de verbinding van buizen volgens het berekende waterniveau te doorvoeren. Verbindingen tussen putten en rioolbuizen voor regenwater van verschillende diameter moeten zo uitgevoerd zijn, dat de binnenoppervlakken overeenkomen, en in het geval van kleine hellingen - de centrale assen overeenkomen, en bij wijze van uitzondering - de buisgoot met de goot overeenkomt .
Componenten van het rioleringssysteem Mangaten De mangaten worden in het rioolsysteem ingebouwd voor de controle van versleting, werking en evaluatie, alsmede reiniging. De mangaten worden in alle rioolsystemen in volgende plaatsen geïnstalleerd: • verbindingsplaatsen; • in plaatsen, waar de stroomrichting of daling, of het diameter van de buis verandert; • in rechte buisgedeelten met volgende afstanden (afhankelijk van het nominale/buitendiameter van de buizen):
Nominale/ buitendiameter van EVOSAN / EVORAIN buis DN/OD, [mm] no 110 tot 200 no 250 tot 500 (ieskaitot)
Afstand tussen de putten in rechte gedeelten L, [m] 35 50
Noot: Na afsprak met de beheerder van het rioolsysteem kan het afstand tussen de mangaten en buizen met nominale / buitendiameter van DN / OD 200-500 mm verhoogd worden, maar niet meer dan om 20 %.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
39
Putten en opvangputten (geulen) met afdekstop voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN en vrijverval riolering Noot: Volgens de norm EN 476*, in het geval dat putten maximaal 2 m (t/m) diep ingebouwd zijn, kan de dichtheid van dezen met hydrostatische druk geproefd worden, welke gelijk is met de druk, die ontstaat als de put met water geheel gevuld is. * – EN 476 Binnen- en buitenrioleringen onder vrij verval - Algemene eisen voor onderdelen. „General requirements for components used in drains and sewers” Mangat openingen moeten worden geïnstalleerd: • in de rijweggedeelte van het weg (straat) - op een niveau met het wegdek volgens de technische voorschriften van de wegbeheerde; • in de groene zone - 50 - 70 mm boven het aardoppervlak; • in een niet bebouwd gebied - 200 mm boven het aardoppervlak; • op weggen zonder hard oppervlak - met 0,5 m brede beschermrand rond de opening van mangat. Noot: Voor de EVOSAN / EVORAIN putten zijn ook afsluitbare gietijzer deksels verkrijgbaar. Valputten De valputten worden geïnstalleerd om buizen te verbinden, welke verschillende gootbodem markeringen hebben. De valputten worden in plaatsen gebouwd waar de helling van grondoppervlak groter is dan de toegestane helling voor de rioolbuis. Daarmee is het mogelijk secties van rioolbuis met een kleinere helling te installeren en en dus de stroomsnelheid in de buizen te verminderen. Valputten moeten voorzien zijn: • om de inbouwdiepte van de buis te verminderen; • om de verhoging van de maximale stroomsnelheid van afvalwater of scherpe veranderingen te voorkomen; • bij het oversteken van ondergrondse constructies; • voor een watergebied in het laatste put van overstroomd ontlading. Noot: Bij buizen met een buitendiameter to 500 mm en valput tot 0,5 m kan een mangat zonder een valput gebouwd worden. De Afvalwaterstroom wordt nar de valput door een stijbuis afgevoerd met een diameter dat niet kleiner is als het diameter van de aanvoerbuis. De stijgbuis kan in de binnenkant of buitenkant van de valput ingebouwd/opgebouwd zijn. Indien het diameter van de valput kleiner is dan 1000 mm, wordt de stijgbuis buiten opgebouwd, om de werkoppervlak van de valput niet te verminderen. Indien die stijgbuizen binnen in de valput gebouwd zijn en een buitendiameter tot 315 mm (t/m) hebben, wordt bij de onderste deel van stijgbuis een geleidebocht voorzien/ geïnstalleerd. Het wordt een valhoogte van de buizen met een buitendiameter van 200 mm aangenomen van niet meer dan 4 m, en bij buizen met buitendiameter van 250 mm tot 500 mm (en groter) - niet meer dan 3 m. Indien de aanvoerbuis in de vorm van valput gebouwd is, is de hoek van stroomrichtingsveranderingen niet begrenst. Opvangputten voor regenwater (geulen) Opvanger van regenwater (opvangputten/geulen) vangen het regenwater (neerslag) van de straatgooten en laagste plaatsen van pleinen op en voert deze in de riolering. De opvangers worden met rekken of latwerk bedekt. Om te voorkomen, dat het water lang de rekken of latwerk stroomt, worden deze 20 - 30 mm onder de grond/ wegdek of de onderkant van de straatgoten gebouwd. De diepte van de opvangput is afhankelijk van de minimale diepte van de rioolbuizen, rekening houdend met de klimatologische en bodemomstandigheden. Opvangputten voor regenwater moeten in volgenden plaatsen voorzien zijn: • weggedeelten; • kruispunten en oversteekplaatsen voor voetgangers aan de zijde van de watertoevoer; • laagste punt aan het eind van de helling; • laagste punt, indien het straatgoot een variabele langsprofiel heeft; • plaatsen waar geen afvoer voor oppervlaktewater voorzien is (bijv., straten, pleinen, parken, binnenplatsen).
40
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Putten en opvangputten (geulen) met afdekstop voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN en vrijverval riolering Afstanden tussen opvangputten voor regenwater (geulen): Straathelling [m / m] Tot 0.004 0.004 tot 0.006 0.006 tot 0.01 0.01 tot 0.03
Straathelling [%] Tot 0.4 0.4 tot 0.6 0.6 tot 1.0 1.0 tot 3.0
Afstanden tussen opvangputten voor regenwater (geulen), [m] 50 60 70 80
Indien de straten breder zijn dan 30 m of langshelling is groter dan 0,03 m/m, moet de afstand tussen de opvangputten voor regenwater (geulen) niet groter dan 60 m zijn. De opvangputten (geulen) worden verbonden met regenwater collectoren met een buitendiameter van 500 mm, zodat bij de buisverbindingen het diameter van het oppervlak van de binnenbuizen van mangaten overeenkomen. De aansluitlengte vanaf de opvangput tot de mangat van de collector mag niet 40 m overschrijden en an een verbinding kan niet meer dan een opvangput voor regenwater opgestelld zijn. Indien de helling is 0,02 m/m, mag het aansluitdiameter niet minder dan 160 mm zijn. De opvangputten (geulen) kunnen aan collector zonder put aangesloten worden, indien de afstand tot de dichtstbijzijnde mangaten niet groter dan 15 m is. Opvanputten voor regenwater kunnen worden aangesloten aan dakgoten voor regenwater van gebouwen, alsook aan riolering. Bij de opvangputten voor regenwater moet een afdekstop met een minimale diepte van 0,3 - 0,5 voorzien zijn voor het opvangen van sedimenten. De diepte van de afdekstop moet voldoende zijn, zodat de sedimenten niet bevriezen. Indien de opvangput voor regenwater (geule) an een collector voor vuilwater (*gemeenschappelijk systeem) aangesloten wordt, moet bij de verbindingsplaats een geurafsluiter geïnstalleerd zijn. * - In een gemeenschappelijk systeem wordt het vuilwater, industrieel en regenwater opgevangen en getransporteerd via een gemeenschappelijk buisnetwerk. Daarom wordt deze alleen bij gunstige omstandigheden gebruikt.
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
41
Putten en opvangputten (geulen) met afdekstop voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN en vrijverval riolering Keuze van afdekking voor putten naarmate het plaats van installatie volgens de eisen van EN 124 Begripsbepaling volgens de eisen van EN 124: Begrip
Begripsbepaling
Afdekking
Deel van de de mangat, dat bestaat uit en raam en deksel en/of latwerk.
Mangat
Camera of toegangsschacht tot ondergrondse systemen
Raam
Vast deel van de afdekking van goot of mangat, dat het latwerk en/ of deksel opvangt en steunt
Deksel
Bewegende deel van de afdekking van goot of mangat, dat de opening van de goot of mangat bedekt
Latwerk
Mobiele deel van goot of mangat, dat het doorstromen van water naar de goot door zichzelf toelaat
Mangatopeningen voor het instappen van mensen: De afdekkingen van mangaten, welke voor het toegang van mensen voorzien zijn, dienen aan de veiligheidseisen te voldoen, welke in kracht zijn in de relevante locatie. Voornamelijk worden mangaten met een opening van niet niet minder dan 600 mm gebruikt. Volgens de norm EN124* zijn de afdekkingen verdeeld in volgende klassen: A 15, B 125, C 250, D400, E 600 en F 900. * – EN124 Roosters en deksels voor putten en kolken voor verkeersgebieden - Eisen, typebeproeving, markering en kwaliteitsbeheersing. „Gully tops and manhole tops for vehicular and pedestrian areas - Design requirements, type testing, marking, quality control” Gebruik van afdekkingen volgens de klassen: Groep 1 (klasse A 15 minimaal) – gebieden die alleen door voetgangers en fietsers gebruikt kunnen worden. Groep 2 (klasse B 125 minimaal) – voetpaden, voetgangersgebieden en vergelijkbare gebieden, parkeerterreinen en parkeerlagen. Groep 3 (klasse C 250 minimaal) – afdekkingen in goten langs randen van wegen die, gemeten vanaf de wegrand, maximaal 0.5 m in de weg reiken en maximaal 0,2 m in het trottoir (zie afbeelding A).
Groep 1
Groep 2
Groep 3
Groep 4
A 15
B 125
C 250
D 400
Groep 3
Groep 2
Groep 1
B 125
A 15
Afb. A, typisch snelweg doorsnede waarop de plaats van sommige groepen van apparaten weergeven is.
42
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Putten en opvangputten (geulen) met afdekstop voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN en vrijverval riolering Groep 4 (klasse D 400 minimaal) Groep 5 (klasse E 600 minimaal) Groep 6 (klasse E 900 minimaal)
– straten en wegen (inclusief voetwegen), harde bermen en parkeerterreinen, voor alle voertuigen (zie afbeelding B). – gebieden met hoge wieldrukbelasting zoals loodsen en vliegvelden. – gebieden met extreem hoge wieldrukbelasting zoals vliegvelden.
Verharde berm
Rijbaan Groep 4
Groep 4
Afb. B, typisch van het doorsnede van het harde rand van trottoir waarop de plaats van sommige groepen van apparaten weergeven is.
Groep 1
Overeenstemming van afdekkingsklassen met de belasting van verkeers en testwaarden: Groep
Klasse
Belasting, [kN (t)]
Groep 1
A 15
15 (1.5 t)
Groep 2
B 125
125 (12.5 t)
Groep 3
C 250
250 (25 t)
Groep 4
D 400
400 (40 t)
Groep 5
E 600
600 (60 t)
Groep 6
F 900
900 (90 t)
1 t = 10 kN = 1000 kg = 10 000 N, 1 kN = 0.1 t = 100 kg = 1000 N In het kader van statische berekeningen van thermokunststof (kunststof) putten, welke voor het bouwen onder rijweg/verkeersgedeelte voorzien zijn, moet in overeenstemming met EN 14802* volgende waarden/ parameter gebruikt worden: a)
Classificatie van het bouwplaats van de put , [kN/(t)]
b)
Maximale verkeersbelasting (druk van een wiel) op de put [kN (t)]
c)
Bodemgroep
Verdichtingsgraad van de bofom volgens Proctor, [%]
Klasse A 15 (1.5)
5 (0.5)
3
≤ 95
Klasse B 125 (12.5)
50 (5)
2
> 95 en/of ≤ 98
Klasse D 400 (40)
100 (10)
1
> 98
Klasse E 600 (60)
150 (15)
1
> 98
d)
– inbouwplaats is geclassificeerd naarmate de verkeersbelasting op de afdekking in overeenstemming met de classificatie van EN 124. b) – verkeersbelasting op de put, welke van een wiel veroorzaakt wordt, die voor de statische berekeningen gebruikt wordt. c) – aanbevolen bodemgroep voor het bouwen van put - in vorm van storgoed rond de put. De indeeling van bodemgroep is in overeenstemming met de calssificatie van ENV 1046 d) – minimale verdichtingsgraad van de bodem naarmate de de groep, welke aan de eisen van ENV 1046 voldoet. a)
* – EN 14802 Kunststofleidingsystemen. Thermokunststof schachten of stijgleidingen voor inspectieputten en mangaten. Bepaling van de weerstand tegen oppervlakte- en verkeersbelasting. „Plastics piping systems - Thermoplastics shafts or risers for inspection chambers and manholes - Determination of resistance against surface and traffic”
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
43
Putten en opvangputten (geulen) met afdekstop voor vrijverval riolering voor vuilwater EVOSAN en vrijverval riolering Indeling van Evopipes putten naarmate gebruik
n n
Opvang en afvoer van regenwater van de oppervlakte van het gebied Aanbevolen bouwplaats van opvangputen (geulen)
n
n
Achtertuinen van huizen
n
Wijken en binnenplaatsen van hoogbouwen
n
n
Parkeerterreinen
n
n
Kruispunten en oversteekplaatsen voor voetgangers
n
n
Gebruik
CSR 200/160
CRS 560/500
CSL 1000/625
n n n
CRS 400/315
CSL 560/500
CSS/B 400/315
Puttenassortiment
Keuze van putten naarmate de bouwplaats/gebied Huis, max. 4 inwoners
n
Huis, meer dan 4 inwoners Binnenplaats
n n n
Wijken Snelwegen
n
Laagland Aanbevolen keuze/gebruik van putten naarmate de aard van het rioolsysteem Riolering voor vuilwater
n
Riolering voor regenwater Productie riolering Riolering
n n n n
n n n n
n n n n
n
n
n
n
n n n n
n n n n n n
Keuze van putten naarmate van het nominale/ buitendiameter van rioolbuis DN/OD [mm] DN/OD 110 DN/OD 160
n n
DN/OD 200
n n n
DN/OD 250 DN/OD 315 DN/OD 400
n n n n n n
DN/OD 500
n n n n n n n
*Aanbevolen maximale diepte van de installatie van de put volgens de eisen van EN13598-2, indien het niveau van het grondwater 2,0 m vanaf de grond/wegdek. 2.0 m
n n
4.0 m
n n
5.0 m
n n
6.0 m
*Aanbevolen maximale diepte van de installatie van de put volgens de eisen van EN13598-2, indien het niveau van het grondwater 0,0 m vanaf de grond/wegdek of in overstroomde gebieden. 2.0 m 3.0 m 4.0 m 5.0 m
n n
n n
n n
* Grotere bouwdieptes zijn mogelijk door verankering en/of statische berekeningen naarmate de specifieke situatie.
44
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Voor aantekeningen
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
45
Conformiteitscertificaten
46
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Conformiteitscertificaten
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
47
Conformiteitscertificaten
48
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
Conformiteitscertificaten
Rioleringssystemen EVOSAN en EVOSAN-RF voor huishoudelijk afvalwater EVORAIN voor regenwater 2013
49
Bureau Jelgava, Letland telefoon +371 630-943-00 fax +371 630-943-01 Langervaldes straat 2a, Jelgava, LV-3002
[email protected] www.evopipes.lv