Sector Jeugdgezondheidszorg
RGGD
■2MKM*.
F M Kennemerland
( ^
0
f\lz ^ ^ / i b k l b n
REGISTRATIËNR
KOPIE VOOR
Retouradres Postbus 5514. 2000 G M Haarlem
I 8 APR, 2012 B^ANDFIFNO*.
Aan ge adre sse e rde
; f JER;
;TBEVESTIQ
hJL\Y:..a <$>
Datum Ons kenmerk Contactpersoon Doorkiesnummer Onderwerp
^ V / O HJ CJ
16 april 2012 LS/vj/JGZ 2012 L. Samson 0900 0400682 JGZ Jaarbericht 2011
Geachte me vrouw/me ne e r, Met plezier bied ik u hierbij het Jaarbericht 2011 aan van de see.or Jeugdgezondheidszorg van GGD Kennemerland. Tien b l i jd e n vo. met gegevens
~
*
g
&
}
£
>
opvoedcursussen e n the mabije e nkomste n. Ik wens u veel le e sple zie r! H ^ C Ï
Be^ur van deVei.igheidsregio Kennemerland
namens deze, de directie, voor de?
ITLesscher MA ï^ctormanager Je ugdge zondhe idszorg
»==:r^
3
S
3
£
^
H G GD f _m Kennemerland
JAARBERICHT JEUGDGEZONDHEIDSZORG
;
'g ffPPiWai i*
É*
1
HSTV ^ AM WW'
7YY OVERG PSYCH
<
i i ■
CHT CIAI
m O rn u m O ^ Z 1
rn Tl
OQi ■
> ^"•
)
II o o 22 5 fl T* N ï4 39 *
E Q G £ 3
H > 2 > >
££h^2
^
O —
n §g > % 5 w.
—
—■
2 m m H a, -o
t
W*_K ' i 1 i ^Mtv.
IT <
H O _
2
0' < m c
ci § m rr r
m o
1
VOORWOORD De landelijke nota gezondheidsbeleid 'Gezondheid dichtbij' bepleit om preventie in te zetten op de gezondheidsrisico's overgewicht, depressie, roken en schadelijk alcoholgebruik. Samenwerking met andere beleidssectoren is belangrijk om een gezonde omgeving te creëren, zodat mensen gemakkelijk gezond kunnen kiezen. Binnen de GGD werken nog veel meer professionals aan (kennis over) die gezonde omgeving.
Dit jaarbericht blikt terug op 201 I. Een jaar waarin veel is bereikt Een van de wapenfeiten is het behalen van het HKZ certificaat. JGZ voldoet hiermee aan het HKZ certificatieschema Openbare Gezondheidszorg. De auditoren van Lloyd's Register Quality Assurance waren lovend over de samenhang van de kwaliteitssystemen binnen de GGD en de wijze waarop de De zorg voor jeugd gaat veranderen. Gemeenten worden in
medewerkers betrokken en enthousiast met de kwaliteit van
deze kabinetsperiode verantwoordelijk voor de gehele zorg
het werk bezig zijn.
voor jeugd. Dat heeft gevolgen voor de jeugdgezondheidszorg. De sector Jeugdgezondheidszorg van GGD Kennemerland (JGZ)
Jeugdgezondheidszorg zal de komende jaren veranderen. Ik ben
maakt zich samen met de andere organisaties in de Centra voor
ervan overtuigd dat de nieuwe zorg voor jeugd niet zonder
Jeugd en Gezin op voor het versterken van de ondersteuning aan
het preventief programma kan dat al meer dan 100 jaar goede
ouders bij het opgroeien en opvoeden van kinderen.
diensten bewijst voor de gezonde ontwikkeling van kinderen.
Onderzoek laat zien dat het met een groot deel van de jeugd
Richard Lesscher
goed gaat, Met de meest kwetsbare kinderen gaat het nog
Sectormanager JGZ
niet goed genoeg. Door het uitvoeren van een systematisch preventieprogramma draagt JGZ bij aan de gezonde ontwikkeling van kinderen. Ouders komen vrijwillig naar ons toe en het bereik is hoog.
In het jaarbericht verwijzen we naar bronnen. Deze vindt u op www.ggdkennemerland.nl.
JEUGDGEZONDHEIDSZORG IN CIJFERS De sector
0-4 jarigen (gemeente Haarlemmermeer)
Jeugdgezondheidszorg
In 201 I onderzocht G G D Kennemerland 6.855
van G G D Kennemerland
baby's en peuters, dat is 96% van de 0-4 jarigen die
biedt preventieve
in Haarlemmermeer wonen,
gezondheidszorg
Van de onderzochte 2-jarigen was 7,3% te zwaar in
aan alle 4-19 jarigen
verhouding t o t zijn/haar lengte. Meer meisjes (9,2%)
in Kennemerland
dan jongens (5,7%) waren te zwaar. Problemen met
en in gemeente
het gezichtsvermogen werden bij ongeveer 280 kinderen
Haarlemmermeer ook
vastgesteld, even vaak bij jongens als bij meisjes.
aan de 0-4 jarigen.
Speciaal getrainde JGZverpleegkundigen begeleidden 66 gezinnen in hun eigen huis volgens de methodiek van Stevig Ouderschap. Stevig Ouderschap is bedoeld voor gezinnen met een pasgeboren kind die om wat voor reden dan ook extra steun kunnen gebruiken bij het opvoeden van hun kind(eren).
Tabel 2.Verwijzingen per bevinding Verwijzingen
Aantal
0/ To
Psychosociale problematiek
351
27
Gezichtsvermogen
321
25
Spraaktaal
102
8
93
7
Overgewicht Overige bevindingen
4-19 jarigen
Totaal
441
34
1303
100
In 201 I bleek dat JGZ in de periode 20092010 bijna 16.000 kinderen onderzocht tijdens de vaste contactmomenten
psychosociale problemen (19%) of overgewicht (16%),
(5jarigen, 10/1 Ijarigen en I 3/14jarigen). Overgewicht
Acht procent van de onderzochte kinderen is verwezen.
kwam vaak voor: 14,3% in schooljaar 20092010. Het lijkt de
De meeste verwijzingen vinden plaats naar aanleiding van
laatste jaren weer iets toe te nemen (zie figuur I).
een psychosociale bevinding (27%) of gezichtsvermogen (25%). Zie tabel 2.
Figuur I. Overgewicht per schooljaar 16
■ E.nsti OïsrgeA.cht _. O.êrje,, cht
12 "
8
-
ffl
WEË
D
- « ,
m
-
10,5
11.4
10,9
10.9
10,1
12
vervolgonderzoek draait om de begeleiding en motivatie van kinderen bij de vaste contactmomenten is hoog, 95%. Bij een (vervolg)onderzoek is de opkomst beduidend lager,
4
Een expertteam van JGZ bedenkt maatregelen om de
2 0
(vervolg)onderzoeken uit in schooljaar 20092010.Veel van kinderen met overgewicht en hun ouders. De opkomst
-
6 "
JGZ voerde, naast de vaste contactmomenten, I 1.900
0405
0506
,
0607
—— , 0708
—— ,
0809
0910
opkomst te verhogen.
Bij 15% van de kinderen stelde JGZ psychosociale
Bron: Frictsheet Bevindingen van de Jeugdgezondheidszorg
problemen vast. De 10/1 Ijarigen hadden opvallend vaak
419 j,iar: 20092010
"Bij 15% van de kinderen stelde JGZ psychosociale problemen vast" Rijksvaccinatieprogramma 0-12 jarigen
gevaccineerd zijn voor de verschillende ziekten.
Het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) is een door het Rijk
Op de leeftijd van 5 jaar is 94,5% van de kinderen
gefinancierd preventieprogramma om ziekte en sterfte te
opnieuw gevaccineerd tegen difterie, kinkhoest, tetanus en
voorkomen door middel van vaccinaties.
polio.Van de 9jarigen bleek 92,8% (voor de laatste keer)
GGD Kennemerland voert het RVP uit onder verant
gevaccineerd te zijn tegen difterie, tetanus en polio en
woordelijkheid van het Rijksinstituut voorVolksgezondheid
91,8% tegen bof, mazelen en rodehond. Meisjes kunnen
en Milieu (RIVM). Het RIVM houdt bij welke vaccinaties elk
op 12jarige leeftijd gevaccineerd worden tegen het
kind krijgt en rapporteert jaarlijks over de vaccinatiegraad
humaan papillomavirus om baarmoederhalskanker tegen
in de Nederlandse gemeenten. In tabel I staat hoeveel
te gaan. Het RIVM heeft de vaccinatiegraad voor deze
procent van de kinderen op 2jarige leeftijd volledig
vaccinatie niet bepaald.
Tabel I.Vaccinaties 2jarigen Vaccinatiegraad % (vastgestelde norm is 90%) Difterie, kinkhoest, tetanus, polio
97,4
Hib (hersenvliesontsteking longontsteking, bloedvergiftiging)
97,6
Pneumococcen (hersenvliesontsteking, longontsteking, bloedvergiftiging)
96,5
Meningococcen C (hersenvliesontsteking, longontsteking, bloedvergiftiging)
97,4
Bof, mazelen, rodehond
97,6
SAMENWERKING IN CENTRA VOOR JEUGD EN GEZIN Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is ervoor vragen
Zorg- en Adviesteams op
van ouders en jeugdigen over opgroeien, opvoeden en
scholen is JGZ, samen met
gezondheid. Het CJG is geen nieuwe organisatie, het is
het schoolmaatschappelijk
een samenwerkingsverband van vertrouwde organisaties.
werk, de verbindende schakel
De kracht van het CJG zit in de bundeling. Door samen
tussen het CJG en de school.
te werken kunnen vragen beter beantwoord worden,
In 201 I startte JGZ met
Dat is met name gewenst bij de aanpak van zorgelijke
Zorg- en Adviesteams
ontwikkelingen bij kinderen. De lijnen tussen de
voor 0-4 jarigen in het CJG Haarlemmermeer:
"GGD Kennemerland is een belangrijke partner in 15 Centra voor Jeugd en Gezin." CJG-partners zijn kort. Zorgelijke signalen kunnen
Naast de JGZ-arts en -verpleegkundige participeerden een maatschappelijk werker; Loket Vroeghulp en zo mogelijk een huisartspraktijkondersteuner in het overleg. Elk team kwam 18 keer bijeen en besprak gemiddeld 35 gezinnen. JGZ-verpleegkundigen bezochten 95% van de 81 peuter-
snel gedeeld worden met als doel ouders zo vroeg
speelzalen en kinderdagverblijven om de problematiek
en zo deskundig mogelijk te ondersteunen.
van 187 kinderen die opvallen te bespreken. Daaruit
Omdat JGZ met alle kinderen zo'n 18 keer in hun leven
kwamen 22 huisbezoeken door JGZ verpleegkundigen
contact heeft en de informatie opslaat in het digitaal
voort en 32 extra consulten door de jeugdarts op het
dossier, is JGZ de spil in de CJG's.Via de deelname in de
consultatiebureau.
JGZ DIGITAAL PAPIEREN DOSSIERS BIJNA VERLEDEN TIJD! Het eerste digitale JGZ-dossier werd in juni 2010 aangemaakt. Nu registreert en plant JGZ volledig digitaal. De implementatiefase van dit omvangrijke project duurt naar veiwachting nog twee jaar Het volledig gebruiken van de mogelijkheden en het steeds meer uniform registreren vraagt onderhoud, kwaliteitsverbetering en verdere ontwik)<eling. • Medische studenten hebben inmiddels meer dan 15.000 papieren JGZ-dossiers gedigitaliseerd. JGZ-professionals beschikken over een laptop en kunnen op school en andere locaties in het digitale JGZ-dossier werken. • De JGZ-professional kan sindskort direct vanuit het digitale JGZ-dossier een signaal in de ven/vijsindex afgeven. De veiv/ijsindex is een signaleringssysteem om bij problemen in een gezin de betrokken hulpverleners met elkaar in contact te brengen.
1
Als kinderen verhuizen of instromen vanuit JGZ
• Om kennis van het digitaal dossier te onderhouden en
Kennemerland 0-4, dan moet ook het digitale dossier
nieuwe toepassingen aan te leren is een e-learning
mee verhuizen. De ontwikkeling van gegevensuitwisseling
module aangeschaft en een e-campus (leeromgeving)
via een landelijk schakelpunt heeft onder invloed van de
ingericht voor JGZ-medewerkers. Leren en oefenen kan
landelijke politieke opinie stilgelegen. In 2012 verwacht
nu vanaf iedere werkplek.
JGZ een oplossing voor de noodzakelijke overdracht van
• Een nieuw portaal is in de maak, waarmee ouders en
digitale JGZ-gegevens.
jeugdigen zelf een afspraak in kunnen plannen en vooraf
Voor het maken van rapportages uit het digitaal
aan het onderzoek een vragenlijst kunnen invullen.
JGZ-dossier is in samenwerking met het bedrijf Cope een
Ook inzage in het eigen dossier behoort op termijn
portaal ontwikkeld. JGZ kan hierdoor eenvoudig reguliere
tot de mogelijkheden.
managementrapportages maken. Ook kan JGZ zelfstandig data analyseren.
BASISSCHOLEN TEVREDEN OVER JGZ WERKWIJZE "Het feit dat kinderen ge-
denheid van basisscholen
screend worden, dat er een
zijn: continuïteit in het team,
vangnet is. Heel belangrijk".
de attitude van de JGZ-er,
Dat is een van de aspecten
een effectieve samenwer-
van de JGZ-werkwijze die
king, de screening van alle
de interne begeleider van
kinderen en het aanbod
een basisschool als positief
voor zorgleerlingen.
benoemt.
"9 / % van de basisscholen is tevreden over de JGZ werkwijze."
oordeelde 91 % positief over
onvoldoende op de hoogte
de werkwijze. Ook is het
van de advisering en onder-
Deze informatie gaf een
merendeel van de scholen
steuning die JGZ biedt bij
viewd om te achterhalen
verdieping aan het eerste
tevreden over de samen-
specifieke problemen.
welke factoren hun
deel van het onderzoek
werking met JGZ en over de
tevredenheid bepalen en
waarbij alle basisscholen
bereikbaarheid. Opvallend
JGZ zet vooral verbeter-
welke suggesties zij hebben
(ongeveer 200) zijn gevraagd
was dat tussentijds contact
acties in op:
om de dienstverlening te
om een digitale vragenlijst
opnemen met JGZ weinig
• het verduidelijken van
verbeteren. Factoren die
in te vullen: 59% vulde de
plaatsvindt. Op 71% van de
samenhangen met de tevre-
vragenlijst in en daarvan
scholen neemt JGZ deel aan
Twaalf scholen zijn geïnter-
een zorgoverleg en bijna alle respondenten zijn daar tevreden over Minder tevreden zijn scholen over de snelheid waarmee zorgleerlingen uitgenodigd worden voor onderzoek en de terugkoppeling over dit onderzoek, Verder zijn veel scholen nog
haar aanbod • het beter formuleren van de onderzoeksvraag • verbetering van de feedback • aandacht voor continuïteit in de relatie met scholen Bron: Rapport Klanttevredenheidsonderzoek JGZ Basisscholen, schooljaar 2010-201 I.
SCHOUERENONDERZOEK E-MOVO KENNEMERLAND Op 31 januari 201 I reikte GGD-directeur Ineke van der Zande de resultaten van het 'Scholierenonderzoek E-movo Kennemerland' uit aan tien wethouders Volksgezondheid. Een opvallende uitkomst was dat het alcoholgebruik onder de Kennemerlandse jeugd ten opzichte van 2005 is afgenomen, vooral onder de 2e klassers. Het alcoholgebruik en vooral het zogenaamde 'bingedrinken' blijven echter een zorgelijk fenomeen. Ruim 7.600 scholieren van de 2e en 4e klas van het voortgezet onderwijs beantwoordden via internet vragen
"87% van de veeldrinkende jongeren vindt zelf niet dat hij of zij teveel drinkt."
Met een deel van de scholieren gaat het minder goed. Zo voelt bijna een op de vier meisjes zich psychisch ongezond en heeft 17% van alle scholieren in het jaar
over hun gezondheid, thuissituatie, leefstijl en vrije tijd,
vóór het onderzoek er wel eens serieus over gedacht
De uitkomsten geven een goed beeld van de
een einde te maken aan zijn leven. Zeven procent wordt
gezondheidsbeleving en leefstijl van jongeren in de regio
regelmatig op school gepest. Deze cijfers wijken weinig
Kennemerland. Bijna 30% is een zogenaamde 'bingedrinker',
af van de resultaten van 2005. Het aantal rokers bleef
wat wil zeggen dat ze minstens vijf glazen alcohol per
nagenoeg constant op 14%, Bij het aantal scholieren
gelegenheid drinken. De meerderheid van deze
dat wiet of hasj gebruikt is een afname te zien bij de
'bingedrinkers' (87%) vindt van zichzelf niet dat hij of zij
4C klassers: van 17% in 2005 naar 13% in 2009.
teveel drinkt. Een groot deel van de scholieren (82%) ervaart zijn gezondheid als goed of heel goed.
Bron: Scholierenonderzoek schooljaar 2009-2010
Kenmerken van invloed op binge-drinken Vmbo:
Wekelijks roken: 6,5x Klas 4: 5,9x
Hasj/wiet in afgelopen mnd: 5,2x
Autochtoon: 2,3x
Eenouder:
l,2x
Psychosociale problemen: ,4x
WERKCONFERENTIE GEZONDE JEUGD "De kans dat rokende scholie- Gezonde School loont!" gaf
begeleidt de school hierbij.
Voorts vertelde de GGD
ren overmatig alcohol drinken zij aan. "Het leidt tot betere
Daarna stelt de school een
over het rapport 'De
is 6,5 keer groter dan bij
schoolprestaties en minder
gezondheidsplan op voor de
gezondheid van de jeugd
niet-rokers." In maart 201 I
schoolverzuim". De aanpak
komende drie schooljaren.
geregistreerd 2004-2009'.
namen epidemiologen
Gezonde School is een prakti-
De GGD streeft naar inte-
58 geboeide luisteraars
sche werkwijze om planmatig
grale gezondheidsbevor-
Kinderen lopen een groter
van de Werkconferentie
met gezondheidsbevordering
dering, bestaande uit vier
risico op psychosociale
Gezonde Jeugd mee in de
aan de slag te gaan.
pijlers: het verbeteren van
problematiek of overgewicht
'hogere' epidemiologie van
De eerste stap in de vierja-
kennis over gezondheid,
als zij opgroeien in een
het scholierenonderzoek
rige cyclus van de Gezonde
problemen vroeg signaleren,
eenoudergezin, een niet-
E-movo.
School methodiek is het
een gezonde omgeving cre-
westerse achtergrond, een
Ook bij andere risicovol
bepalen van de belangrijkste
ëren, schoolregels opstellen
laag opgeleide ouder hebben of op het vmbo zitten.
gedrag, zoals roken of onvoldoende bewegen, is samenhang met achtergrondkenmerken gevonden. De boodschap is: kies voor een integrale aanpak om meerdere kenmerken van risicovol gedrag tegelijk aan
"22% van de kinderen met een niet-westerse achtergrond heeft overgewicht, dat is twee keer zo vaak als kinderen met een westerse achtergrond."
te pakken.
Een belangrijk advies uit het rapport is om sociaaleconomische gezondheidsverschillen aan te pakken om de gezondheid van de jeugd te verbeteren. Een lezing over pubers, de forumdiscussie en een blik
gezondheidsthema's (voe-
die bijdragen aan de gezond-
in het digitaal dossier JGZ
Een medewerker gezond-
ding & bewegen, psychische
heidsboodschap. Werken
maakte de middag compleet
heidsbevordering pakte deze
gezondheid, genotmiddelen
aan deze vier pijlers tegelijk,
met (zeer) tevreden gasten.
boodschap op en bracht de
en relaties & seksualiteit).
heeft het meeste effect. Ook
methodiek Gezonde School
Dit doet de school met be-
basisscholen kunnen aan de
Bron: Rapport'De gezondheid van
Kennemerland onder de
hulp van teamleden, ouders
slag met de Gezonde School
de jeugd geregistreerd 2004-2009',
aandacht. "Werken aan een
en leerlingen. De GGD
methodiek.
november 2010
BEMOEIZORG JEUGD Bij de gezinnen en jongeren die Bemoeizorg Jeugd benadert
vallen. Bemoeizorg Jeugd bouwt aan een vertrouwensband,
stapelen problemen zich op. Schulden, woonproblematiek,
biedt overbruggingshulp zodat het gewone leven door kan
psychiatrie, verslaving, ernstige opvoedproblemen,
gaan, motiveert het gezin voor reguliere hulpverlening en
verwaarlozing en soms geweld. De cliënten hebben vaak
draagt zorgvuldig over
teleurstellende hulpverlenercontacten in het verleden gehad en zijn hierdoor zorgmijdend geworden. Ook is
In Midden- en in Zuid-Kennemerland coördineerde het
er vaak sprake van overdracht van problemen door de
team Vangnet & Advies van GGD Kennemerland de
generaties heen. Het reguliere hulpverleningsaanbod sluit
bemoeizorg aan zorgmijdende jongeren en risicogezinnen
onvoldoende aan op de zeer complexe hulpvraag van
met kinderen. In Zuid-Kennemerland deed het
deze cliënten en daarom dreigen zij tussen wal en schip te
multidisciplinaire samenwerkingsverband Vangnet Jeugd dit. Hierin participeerden naast de GGD, de Jeugdriagg, MEE en Brijder Verslavingszorg. Vangnet Jeugd pakte vorig jaar 56 nieuwe meldingen op. In Midden-Kennemerland ging de zorgcoördinator jeugd met 55 meldingen aan de slag in nauwe samenwerking met het team Vangnet en Advies, de zorg voor volwassenen en Jeugdgezondheidszorg. In Haarlemmermeer is Bemoeizorg Jeugd anders georganiseerd. Gespecialiseerde verpleegkundigen van de sector Jeugdgezondheidszorg voeren deze uit. Zij pakten 28 meldingen op. Opmerkelijk was dat het in bijna de helft van de meldingen jonge zwangeren betrof.
PILOT VAN INDICEREN NAAR VERWIJZEN In de periode 2014-2016
maatschappelijk werk en
de verw/ijzers Bureau
In de pilot zijn 85 jeugdigen
komt alle zorg voor jeugd
Loket Vroeghulp zonder
Jeugdzorg in. Het doel van
en hun ouders verwezen.
onder verantwoordelijk-
indicatie door Bureau
de pilot is om gezinnen op
Ouders waren goed te
heid van gemeenten. De
Jeugdzorg, direct verwijzen
een laagdrempelige manier
motiveren voor hulpverle-
voorbereidingen voor deze
naar lichte jeugd- en op-
zonder onnodige schakels,
ning nu ze niet eerst langs
stelselherziening in de
voedhulp. Zij stellen vast
te verwijzen naar het juiste
Bureau Jeugdzorg moesten. De lijnen tussen de ver-
'JGZ, (school)maatschappelijk werk en Loket Vroeghulp verwezen 85 jeugdigen zonder indicatie van Bureau Jeugdzorg naar lichte vormen vanjeugdhulp."
wijzers en aanbieders van jeugd- en opvoedhulp zijn korter geworden. De samenwerking tus-
jeugdzorg zijn in volle gang.
welke hulp noodzakelijk is
hulpaanbod. De bedoeling
sen de partners is verder
In het CJG Haarlemmer-
en welke instantie dit kan
is om de aanpak verder te
geïntensiveerd door een
meer is hiertoe de pilot
bieden, zoals Spirit, Altra
ontwikkelen, waarbij de inzet
gezamenlijke scholing over
'Van indiceren naar verwij-
of MOC Kabouterhuis.
zen' uitgevoerd door samen-
is om ouders en kinderen
het borgen van de veiligheid
te ondersteunen in het zelf
van het kind en het verster-
werkende partners. In de
Als de veiligheid van het
vinden van oplossingen in
ken van de eigen kracht van
pilot kunnen JGZ, (school)-
kind in geding is, schakelen
het eigen netwerk.
ouders.
KINDERMISHANDELING De afgelopen jaren zijn er
het interne stappenplan
rondom de preventie en
'Omgaan met Signalen
aanpak van kindermishande-
van Kindermishandeling'.
ling meerdere ontwikkelin-
Kern van het stappenplan
gen geweest. In 2010 heeft
is dat medewerkers bij
JGZ de richtlijn Secundaire
verontrustende signalen snel
preventie kindermishande-
overleggen wat te doen en
"Naar schatting worden per jaar 160.000 kinderen in Nederland slachtoffer van mishandeling Ook maakten de JGZ-mede(in vele vormen) en overlijden enkelewerkers kennis met hun drie aandachtsfunctionarissen, tientallen kinderen aan de gevolgen."was er een presentatie over
van kindermishandeling heeft een stevige impuls gekregen, door verschillende ontwikkelingen. Dit zijn de
meisjesbesnijdenis en ver-
aansluiting tussen de Centra
telde een therapeut van het
voor Jeugd en Gezin en
ling ingevoerd en in 201 I is
contact opnemen met een
de Meidcode Kindermishan-
aandachtsfunctionaris of
Kinder- en jeugdtraumacen-
de Zorg- en Adviesteams,
deling en Huiselijk Geweld
met het Advies en Meldpunt
trum over de behandeling
het werken met de ver-
binnen een wettelijk kader
Kindermishandeling. Verder
van kinderen die getuige zijn
wijsindex risicojongeren
is het van belang zorgen zo
geweest van huiselijk geweld
en het Digitaal Dossier
geplaatst. Alle JGZ medewerkers zijn
snel mogelijk te bespreken
of die seksueel geweld
Jeugdgezondheidszorg en
op 8 maart 201 I geschoold
met ouders en iedere
hebben meegemaakt.
de invoering van deTriple
stap goed te registreren.
De preventie en aanpak
P-opvoedmethodiek.
in de nieuwe meidcode en
PSYCHOSOCIALE HULPVERLENING VOOR KINDEREN BIJ RAMPEN Als er een ramp of grootschalig ongeval plaatsvindt waarbij
Orthopedagoge Tessa Reedijk van het Kinder- en
acute, gecoördineerde hulpverlening noodzakelijk is, wordt
Jeugdtraumacentrum Haarlem adviseerde:
Psychosociale Hulpverlening bij rampen (PSH) geactiveerd, PSH bestaat uit een kernteam en opvangteam, samengesteld uit de volgende organisaties: GGD, GGZ, Maatschappelijk
1. stimuleer ouders en leerkrachten zoveel mogelijk in hun 'normale' rol te blijven;
Werk, Slachtofferhulp en het Leger des Heils. Het kernteam
2. bied kinderen ritme, structuur en duidelijkheid;
coördineert de hulpverlening. De speciaal opgeleide medewer-
3. fungeer als hulpverlener als achterwacht en vraagbaak,
kers van het multidisciplinaire opvangteam bieden de eerste opvang aan direct en indirect getroffenen. GGD Kennemerland is eindverantwoordelijk voor de uitvoering van PSH.
maar spring bij als mensen hun rol niet (meer) aankunnen; 4. geef informatie over de verwerking en verwijs door als het niet goed gaat; 5. bied nazorg op maat aan kinderen, hun ouders en
In 201 I is een themamiddag georganiseerd over de mogelijke gevolgen van rampen voor kinderen. Hoe kunnen ouders en leerkrachten bij de opvang van hun kinderen worden ondersteund en geadviseerd?
GDGEZONDHEIDSZORG 2
leerkrachten.
INSPECTIES KINDEROPVANG Door de Amsterdamse zedenzaak en de daaropvolgende aanbevelingen van de commissie Gunning, is er veel aandacht voor toezicht en handhaving in de kinderopvang. GGD Kennemerland kreeg te maken met veel ontwikkelingen bij de inspecties kinderopvang. Wat doet de GGD precies? De GGD-inspecteur bezoekt jaarlijks gastouders en kinderopvanglocaties om te controleren of zij voldoen aan de landelijke kwaliteitseisen, zoals vastgelegd in de Wet kinderopvang. De inspecteur controleert onder meer of alle beroepskrachten bevoegd zijn en
"Meer dan 1000 inspecties kinderopvang uitgevoerd." gemeente en adviseert om wel ofniet te handhaven. een Verklaring Omtrent het Gedrag hebben. Beoordeeld
De gemeente handhaaft volgens het eigen handhavings-
wordt of de locatie veilig en hygiënisch is en met welke
beleid.
preventieve maatregelen een kindercentrum dit waarborgt. Ook observeert de inspecteur op de groepen, kijkt naar
In 201 I inspecteerde GGD Kennemerland 505 kinder-
het aantal beroepskrachten per groep en spreekt met de
dagverblijven, gastouderbureaus en buitenschoolse opvang
pedagogische medewerkers. De GGD beoordeelt alle
locaties. Daarnaast zijn 92 peuterspeelzalen geïnspecteerd
landelijke kwaliteitseisen, rapporteert hierover aan de
en 404 gastouders bezocht,
SEKS EN SOA Om tweede- en derdeklassers uit het
De klassikale benadering is succesvol
respecteren en hoe je jezelf tegen
VMBO goed voor te bereiden op
en effectief, Eerst spreken de leerlingen
een zwangerschap kunt beschermen,
amoureuze activiteiten die zich tijdens
over onderwerpen als veilig vrijen,
Daarna spelen zij hetTriviantspel voor
een hete zomer zomaar kunnen voor-
waarom het belangrijk is om je grenzen
Seks en Soa, vullen de Liefdesquiz in
doen houdt de GGD de liefdestour.
aan te geven en die van de ander te
of leren een condoom in het donker om te doen. Zo'n 55 klassen deden enthousiast mee. Met vragen over seksualiteit, voor een test op seksueel overdraagbare aandoeningen of een recept voor anticonceptie kunnen jongeren tot 25 jaar gratis en anoniem bij de GGD terecht. Voor veel jongeren is de drempel voor een bezoek aan de huisarts te hoog. Inmiddels weten jongeren het GGD-spreekuur goed te vinden, want het is bijna altijd volgepland.
OPVOEDCURSUSSEN, LEZINGEN & WORKSHOPS JGZ constateert bij 15% van de kinderen psychosociale
Ondeiwerpen voor 4-12 jarigen: Drukke kinderen, het
problematiek. GGD Kennemerland organiseert thema-
digitale kind, in de puberteit, regels en grenzen, pesten,
bijeenkomsten, cursussen en opvoedondersteuning ter
sociale vaardigheden, weerbaarheid.
preventie van deze problematiek.Themabijeenkomsten voor ouders gaan over onderwerpen die met opvoeden
Daarnaast hield de GGD 20Triple P lezingen of workshops.
en de gezondheid van kinderen te maken hebben.
Triple P staat voor Positief Pedagogisch Programma en biedt
Peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en scholen kunnen
informatie en advies aan ouders bij opvoedingsvragen.
hier gebruik van maken.
'De kracht van positief opvoeden'was erg populair Ook de oudercursus Triple P liep goed, Ouders leren hier oorzaken
Afgelopen jaar organiseerde de GGD 34 themabijeen-
van gedragsproblemen van kinderen te herkennen en hoe
komsten. Gericht op ouders van 0-4 jarigen: Eten ja
zij gewenst gedrag kunnen stimuleren. Het biedt daarnaast
gezellig, gevoelens bij peuters, lekker slapen, regels
de mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen met andere
en grenzen, seksuele ontwikkeling, mondgezondheid.
ouders die voor dezelfde, soms moeilijke taak staan.
In samenwerking met partners in de Centra voor Jeugd en Gezin bood de GGD cursussen voor zowel kinderen als ouders:
Voor kinderen: Sociale vaardigheidstraining
van 8-10 en 10-12 jaar
'Plezier op School'
uit groep 8, die moeite hebben om op een goede manier contacten aan te gaan met andere kinderen, een tweedaagse training in de zomervakantie
'KIES-coach'
in echtscheidingssituaties
'Piep, zei de muis'
van 4-7 jaar die in de thuissituatie veel stress en spanningen meemaken
Voor ouders: Beter omgaan met pubers
met pubers
'Opvoeden en zo'
met kinderen op de basisschool
'Peuter in zicht'
van 2-4 jarigen met aandacht voor ontwikkeling, gedrag en hoe om te gaan met grenzen stellen die als (aanstaande) jonge moeders met andere jonge moeders kunnen
Jonge moedergroep
praten over gevoelens en opvoeding Opvoedspreekuur
een adviserend en ondersteunend gesprek over de opvoeding van hun kind(eren)
Colofon In het jaarbericht verwijzen we naar bronnen. Deze vindt u op www.ggdkennemerland.nl. Redactie
Eindredactie, coördinatie
Fotografie
Vormgeving
GGD Kennemerland, sector
en productie
Beelden uit archief
Sixtyseven Communicatie BV
Jeugdgezondheidszorg
Communicatie GGD Kennemerland
GGD Kennemerland
Beverwijk
JAARBERICHT JEUGDGEZONDHEIDSZORG 2011
©GGD Kennemerland
GGD KENNEMERLAND Sector Jeugdgezondheidszorg Postbus 5514 2000 GM Haarlem bezoekadres Jeugdgezondheidszorg Spaarnepoort 5 2134TM Hoofddorp Telefoon: 023 789 1600 E-mail:
[email protected] www.ggdkennemerland.nl
