Resultaten Operatie Stopwatch

Resultaten Operatie Stopwatch 2006 / 2007

Operatie Stopwatch

Koninklijke Vereniging MKB-Nederland Van Till Advocaten Utrecht, 21 maart 2007

Inhoudsopgave

Voorwoord

3

1. De ondernemer als klant?

4

2. Oerwoud van regelgeving

5

3. Deelnemende gemeenten Operatie Stopwatch

7

4. Top 10 snelste gemeenten

8

5. Evaluatie van Operatie Stopwatch

9

6. Contactpersonen MKB-Nederland bij u in de regio

11

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 2 van 12

Voorwoord drs. L.M.L.H.A. Hermans Ondernemers zijn veel tijd en geld kwijt aan het regelen van administratieve zaken. De rompslomp die daarbij komt kijken, levert een hoop ergernis op en maakt, als we niet oppassen, ondernemen in Nederland steeds minder aantrekkelijk. MKB-Nederland is daarom een aantal concrete projecten gestart om de randvoorwaarden voor goed ondernemerschap te verbeteren. Eén van deze projecten is Operatie Stopwatch. Geïnspireerd op het wetsvoorstel ‘Dwangsom bij te trage besluitvorming’ van de heren Wolfsen en Luchtenveld hebben wij alle Nederlandse gemeenten uitgenodigd hun dagelijkse praktijk van vergunningverlening door ons te laten doorlichten. Van een paar gemeenten ontvingen wij een standaardbriefje waarop alvast werd aangekondigd dat er naar verwachting binnen zes weken zou worden beslist op ons verzoek en dat in voorkomende gevallen de gemeente deze termijn zou verlengen met nog eens zes weken. Ik ben echter blij dat er door veel andere gemeenten zo enthousiast is gereageerd op ons initiatief. Een aantal gemeenten dat wegens uiteenlopende omstandigheden nu niet mee kon doen, heeft ons al verzocht het project volgend jaar te herhalen. Dat zegt veel over de gemeentelijke bereidheid ook daadwerkelijk iets te doen aan de knelpunten in de vergunningverlening die ondernemers signaleren. Daarnaast zijn wij sinds de start van Operatie Stopwatch overspoeld met vragen om mee te denken over mogelijke oplossingen voor te lang durende procedures en hebben veel deelnemende gemeenten ons benaderd voor een gesprek. In die zin zijn wat mij betreft alle deelnemende gemeenten winnaar; het gaat erom dat wij gezamenlijk oplossingen vinden. Ook ondernemers hebben liever op tijd een vergunning dan een geldelijke compensatie voor geleden leed. Er kan natuurlijk maar één gemeente de snelste zijn, maar wat mij betreft verdient u allen een eervolle vermelding voor uw inzet. Verderop in het rapport treft u de score van uw eigen gemeente aan, evenals een korte evaluatie van onze bevindingen. Uiteraard zijn wij te allen tijde bereid uw gemeente te ondersteunen waar het gaat om het wegnemen van knelpunten. De contactgegevens van de regiomanager die in uw gemeente actief is, treft u daarom ook in dit rapport aan. Aarzelt u niet om contact op te nemen: we helpen u graag verder. Rest mij u hartelijk te danken voor uw enthousiaste deelname.

Loek Hermans, voorzitter Koninklijke Vereniging MKB-Nederland

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 3 van 12

1. De ondernemer als klant? Prof. dr. F. Kwakman Snelheid van werken en respect hebben voor klanten gaan hand in hand, zo blijkt uit onderzoek onder klanten naar de tevredenheid over professionele dienstverleners. Dit onderzoek, jaarlijks te vinden in het blad Incompany, gaat over de dienstverlening van onder andere banken, verzekeraars en advocatuur/notariaat. De top-100 van deze dienstverleners geeft een aardig beeld van wat klanten goed en minder goed presterende dienstverleners vinden. Er staan nog geen gemeenten tussen, maar wie weet kan dat nog veranderen. Het grootste verschil tussen koplopers en achterblijvers zit in de service van dienstverleners aan hun klanten. Onderdelen van deze service zijn: snelheid van werken, de communicatie met klanten, het nakomen van afspraken en het oplossen van acute problemen. En deze onderdelen blijken beter in orde te zijn als dienstverleners meer oog hebben voor hun klanten. Aandacht voor klanten en daarmee voor de persoon en situatie achter de klant is cruciaal. En dat gaat verder dan klantvriendelijkheid. Want dat kost geen tijd en kan voor elke klant. Waar het om draait is klantgerichtheid: het zo goed mogelijk rekening houden met de situatie en vraag van een klant of van groepen klanten. En voor een gemeente dan natuurlijk binnen wat mogelijk is gezien de wet- en regelgeving. Wat is er in dit kader op het gebied van klantgerichtheid mogelijk? Ik denk, ook als burger en ondernemer, aan tenminste drie zaken. Ik wil graag weten waar ik aan toe ben: wat moet ik precies aanleveren, hoe wordt mijn verzoek behandeld, wat zijn de eventuele hindernissen, wie is mijn contactpersoon en wanneer is de vergunning uiterlijk verleend? Verder vraag ik om begrip voor mijn situatie: er is een apart loket voor ondernemers, ik krijg een aantal specifieke vragen voorgeschoteld, er wordt met mij meegedacht, en de procedure past bij mijn soort situatie. En drie: ik word op de hoogte gehouden van de voortgang, eventuele vertragingen en al dan niet door mijzelf te nemen extra acties. Snelheid van vergunningverlening is één, de manier waarop dat gaat is twee. Beide kunnen elkaar versterken en scoren samen hoog op klanttevredenheid.

Frank Kwakman is hoogleraar Management van professionele dienstverlening aan Nyenrode Business Universiteit en werkzaam bij organisatieadviesbureau Holland Consulting Group.

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 4 van 12

2. Oerwoud van regelgeving Mw. A.M.A.E. Rakhorst Met stip in de ergernissen top 10 van ondernemend Nederland; de regelzucht van de overheid! Veel vergunningen, hoge kosten, lange doorlooptijden en een hoop onzekerheid. Niet alleen is de wetgeving op bepaalde fronten onsamenhangend, ook zie je dat organisaties als het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen meer dan eens werken volgens elkaar tegensprekende regels, procedures en beleid. Recentelijk las ik een aantal artikelen van ondernemers en hun ervaringen met het oerwoud aan regelgeving. Zo was er een eigenaar van een recreatiepark die 16 jaar heeft moeten wachten op een wijziging van het bestemmingsplan. Ook las ik over een bedrijf dat een WVO (Wet verontreiniging Oppervlaktewateren) vergunning aanvroeg en 2 jaar later nog geen conceptvergunning had ontvangen, maar wel van dezelfde instantie een onaangekondigd bezoek kreeg voor een controle van de naleving van de WVO vergunning. De veelheid aan gedetailleerde regels en vergunningenstelsels belemmert het bedrijfsleven in haar slagvaardigheid. Worden procedures eenvoudiger, dan kunnen bedrijven zich richten op vernieuwing. Het is daarom goed om te constateren dat het kabinet prioriteit heeft gegeven aan de vermindering van de vergunninglast en de vereenvoudiging van vergunningen. Er wordt hard werkt aan de aanpassing van de wet en regelgeving. Daarnaast heeft de Tweede Kamer gewezen op de ideeën die MKB-Nederland heeft ten aanzien van een ondernemersverordening, waarbij de onderdelen van de modelverordening die betrekking hebben op het ondernemen gebundeld worden en ondernemersvriendelijk worden geformuleerd. Een maatregel die mij persoonlijk bijzonder aanspreekt gezien de sector waarin ik met mijn bedrijf opereer, is dat de verschillende vergunningen voor wonen, ruimte en milieu (van sloop- en bouw tot milieu- en monumenten vergunning) worden samengevoegd tot één VROM vergunning, waarvoor bedrijven en burgers maar één procedure moeten doorlopen. Heel erg jammer om te vernemen dat de vaste kamercommissie van VROM op 13 december j.l. heeft voorgesteld het wetsvoorstel voor de omgevingsvergunning controversieel te verklaren. Dit betekent dat de inwerkingtreding op 1 januari 2008 niet meer haalbaar is. Reden te meer voor ons als bedrijfsleven te blijven lobbyen en beleidsmakers te inspireren om écht aan de slag te gaan met het terugdringen van de regels en bureaucratie! Aangezien gemeenten veelal het eerste aanspreekpunt van de overheid zijn is het van groot belang dat er op lokaal niveau wordt gewerkt aan het verminderen van het aantal vergunningen en het vereenvoudigen en verbeteren van de resterende vergunningen. Operatie Stopwatch is in dit kader een zeer goed initiatief. Ook is het goed te constateren dat er verschillende werkgroepen in het leven zijn geroepen om de bureaucratie een halt toe te roepen: regionale kennismarkten waar gemeenten kennis kunnen opdoen en

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 5 van 12

ervaringen kunnen uitwisselen, het onder de aandacht brengen van gemeentelijke ‘best practices’ en het maken en onder de aandacht brengen van een ‘toolkit’ die gemeenten helpt bij het in gang zetten van deze trajecten. Voor de toekomst is het van belang dat op basis van vertrouwen de samenwerking wordt aangegaan tussen het bedrijfsleven en overheden. Daarin ligt een rol voor het bedrijfsleven én een rol voor de overheid. Het bedrijfsleven dient pro-actief zelf de verantwoordelijkheid oppakken en te laten zien dat het prima in staat is haar zaakjes te regelen zonder dat de overheid daar allerlei regels op los laat. De overheid dient op haar beurt te vertrouwen op de eigen verantwoordelijkheid van bedrijven en niet te proberen om elke situatie via allesverstikkende procedures dicht te regelen. Controleer waar de meeste risico’s liggen en treed hard op bij overtredingen. Overheid en bedrijfsleven de neuzen dezelfde kant op. Eensgezind, met een gezamenlijk doel voor ogen. Afsluitend nog het volgende: ondernemerschap en innovatie zijn de sleutelwoorden voor de toekomst en daar wil ik graag aan meewerken. Ik ben zoals veel andere ondernemers bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen en zie kansen liggen in de ontwikkeling van duurzame producten en op het gebied van duurzaam bouwen. De overheid is één van de spelers die deze duurzame ontwikkeling moet ondersteunen, faciliteren, stimuleren of prikkelen en heeft de taak om daarvoor gunstige kaders te scheppen. Jacqueline Kramer, onze huidige minister van VROM, heeft als hoogleraar duurzame ontwikkeling veel onderzoek gedaan naar duurzaam ondernemen. Daaruit blijkt dat eco-efficiency en economische efficiency hand in hand gaan. Een directe koppeling tussen milieudoelstellingen en marktkansen vergroten is goed haalbaar en interessant voor bedrijven. De overheid moet het bedrijfsleven stimuleren om betere en meer oplossingen te vinden en kan het goede voorbeeld geven door zelf te investeren in duurzame oplossingen. En door ondernemers de ruimte te geven om nieuwe oplossingen te ontwikkelen. Dan zijn we op de goede weg! Anne-Marie Rakhorst staat als directeur/eigenaar van Search Holding BV aan het hoofd van vier werkmaatschappijen:Search Milieu BV (advies-, ingenieurs- en onderzoeksbureau), Search Laboratorium BV (laboratorium en onderzoek), Search Opleidingen BV (opleidingen en trainingen) en Search Q-Services BV (begeleiding en advisering Milieu- en Kwaliteitszorgsystemen). Voor meer informatie: www.searchbv.nl

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 6 van 12

3. Deelnemende gemeenten Operatie Stopwatch De volgende 44 gemeenten hebben actief deelgenomen aan Operatie Stopwatch. Gedurende acht maanden zijn in deze gemeenten de beslistermijnen van vijf typen vergunningen (de lichte bouwvergunning, reguliere bouwvergunning, evenementenvergunning, reclamevergunning, gebruiksvergunning) en beslissingen op bezwaar doorgemeten Aalburg

Meerssen

Anna Paulowna

Naarden

Beek

Nunspeet

Bernheze

Oosterhout

Breda

Ooststellingwerf

Breukelen

Roermond

Capelle aan den IJssel

Roosendaal

Coevorden

Soest

De Bilt

Steenbergen

De Ronde Venen

Tynaarlo

De Wolden

Utrecht

Dordrecht

Velsen

Edam-Volendam

Vlagtwedde

Geldrop-Mierlo

Waalre

Gouda

Waalwijk

Groningen

Waddinxveen

Halderberge

Wageningen

Heemstede

Westvoorne

Hilversum

Wijk bij Duurstede

Horst aan de Maas

Zijpe

Leiden

Zoeterwoude

Leidschendam-Voorburg

Zwolle

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 7 van 12

4. Top 10 van snelste gemeenten De jury heeft vastgesteld dat de onderstaande gemeenten in het kader van Operatie Stopwatch op het gebied van besluitneming tot de snelste gemeenten van Nederland behoren. Deze gemeenten verdienen een groot compliment voor het behaalde resultaat. Plaats

Gemeente

Percentage vergunningen op tijd verleend

1

Anna Paulowna

95,3%

2

Geldrop-Mierlo

94,7%

3

Coevorden

94,1%

4

Capelle aan den IJssel

93,6%

5

De Ronde Venen

91,8%

6

Horst aan de Maas

90,2%

7

Beek

90,1%

8

Zoeterwoude

89,9%

9/10*

Roermond

89,8%

9/10*

Gouda

89,8%

* gedeelde negende en tiende plaats

Eervolle vermelding De gemeente Groningen heeft de snelste doorlooptijd van de Beslissingen op Bezwaar en verdient hiermee een eervolle vermelding.

Gemiddelde van op tijd genomen besluiten Gemiddelde totaal:

80,5 %

Lichte bouwvergunningen: Reguliere bouwvergunningen: Evenementenvergunningen: Reclamevergunningen: Gebruiksvergunningen: Bezwaarschriften:

81,5 84,6 86,9 89,8 70,5 49,1

% % % % % %

N.B. Deze lijst is gebaseerd op de volgens de gestelde voorwaarden aangeleverde gegevens.

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 8 van 12

5. Evaluatie van Operatie Stopwatch Mr. S.P. Dalmolen Zowel door advocaten als “gewone” burgers wordt doorgaans nogal graag gemopperd over de traagheid waarmee overheidsorganen hun beslissingen nemen. Er zijn echter maar weinigen (ja, ook onder advocaten) die op de hoogte zijn van de termijnen die voor dergelijke beslissingen gelden. Het is dan ook niet zelden het geval dat de overheid keurig op tijd een beslissing neemt, maar de belanghebbende toch ontstemd is over de lange duur van de procedure. Ook blijkt uit de praktijk dat het regelmatig aan de aanvrager zelf te wijten is dat de vergunningsprocedure wordt vertraagd, bijvoorbeeld doordat niet alle benodigde documenten worden ingediend. Het gevoel van onvrede wordt vaak nog versterkt doordat de burger zelf met strakke termijnen te maken heeft en daardoor een gevoel van onrechtvaardigheid bekruipt. Operatie Stopwatch toont mijns inziens wel aan dat het helemaal zo slecht nog niet is gesteld met de doorlooptijden bij de deelnemende Nederlandse gemeenten. Het beeld dat bij vele mensen bestaat wordt zeker niet bevestigd in het project. Of dat ook geldt voor álle gemeenten in Nederland is daarmee natuurlijk niet gezegd. Gemeenten die van zichzelf maar al te goed weten dat beslistermijnen vaker wel dan niet worden overschreden, zullen zich niet zo snel aanmelden voor een project als dit. En dan hebben we het nog niet eens over overheidsinstanties die buiten de reikwijdte van het project vallen, zoals het UWV of de IND. Een uitzondering op het positieve beeld zijn de beslissingen op bezwaar. De wet kent hiervoor in artikel 7:10 van de Algemene wet bestuursrecht een betrekkelijk korte termijn, namelijk zes weken. Als er een bezwaarschriftencommissie is ingesteld bedraagt deze termijn tien weken. Er bestaat vervolgens nog de mogelijkheid om de beslissing te verdagen voor ten hoogste vier weken. Van deze verdaging moet echter expliciet en schriftelijk melding worden gemaakt aan de indiener van het bezwaarschrift. Veel gemeenten gaan aan dit laatste aspect voorbij en gaan ten onrechte uit van een standaardtermijn veertien weken. Vrijwel geen enkele gemeente blijkt erin te slagen binnen de wettelijke termijn een beslissing op bezwaar te nemen. Dat kan natuurlijk liggen aan de juridisch hoogstaande bezwaarschriften die de raadslieden van de bezwaarden naar voren brengen. Waarschijnlijker is echter dat de oorzaak hiervan is gelegen in de tijdrovende hoorzittingen die in alle zaken verplicht moeten worden gehouden. In veel gevallen zijn al tien weken verstreken voordat de bezwaarschriftencommissie überhaupt een advies heeft uitgebracht. Met het oog op de Wet dwangsom bij niet-tijdig beslissen is het te verwachten dat met name bij deze beslissingen problemen kunnen ontstaan. Dan nog het volgende. Veel deelnemers hebben zich afgevraagd waarom het project naast MKB-Nederland ook door een advocatenkantoor is georganiseerd. Welnu, dat is

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 9 van 12

enerzijds te verklaren door de samenwerking die Van Till Advocaten en MKB-Nederland al enige tijd hebben, ook op andere projecten als Operatie Stopwatch. Anderzijds is het ook voor ons kantoor, dat zowel optreedt voor diverse gemeenten als voor ondernemers, buitengewoon leerzaam en nuttig om inzicht te verkrijgen in de mate waarin termijnen worden overschreden en vooral de oorzaken daarvan. Tenslotte zou ik op deze plaats nog mijn waardering willen uitspreken voor alle deelnemende gemeenten. Deelname aan Operatie Stopwatch houdt in dat externe partijen een ‘kijkje in de keuken’ krijgen en dat gegeven bleek voor veel Nederlandse gemeenten kennelijk toch de reden te zijn om niet deel te nemen. De 44 deelnemende gemeenten hebben het niettemin aangedurfd en hebben vrijwel allemaal de noodzakelijke gegevens keurig op tijd aangeleverd en hebben daarmee het project tot een succes gemaakt. Stefan Dalmolen is advocaat Vastgoedrecht en Bestuursrecht bij Van Till Advocaten te Amsterdam.

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 10 van 12

6. Contactpersonen MKB-Nederland bij u in de regio

MKB-Brabant

MKB-Midden

Postbus 92

Loodsboot 10

5201 AB Den Bosch

3991 CJ Houten

Dhr. H. Bekkema

Mw. H. Brenninkmeijer

e-mail: [email protected]

e-mail: [email protected]

tel: 073-612 24 26

tel: 030-636 90 87

MKB-Oost

MKB-Noord

Postbus 10458

Postbus 134

7301 GL Apeldoorn

9700 AC Groningen

Dhr. H. Bakker (Overijssel)

Dhr. R. van Gent

e-mail: [email protected]

e-mail: [email protected]

Dhr. R. Weiss (Gelderland)

Dhr. A. Oosterhoff

e-mail: [email protected]

e-mail: [email protected]

tel: 055-578 95 55

tel: 050-527 57 57

MKB-Zeeland

MKB-Randstad-Noord

Postbus 6004

Basisweg 61-c

4330 LA Middelburg

1043 AN Amsterdam

Mw. L. Beduwé

Dhr. K. Verhoeven

e-mail: [email protected]

e-mail: [email protected]

tel: 0118 - 674041

tel: 020-448 67 20

MKB-Randstad-West

MKB-Limburg

Postbus 5096

Postbus 16

2600 GB Delft

5900 AA Venlo

Dhr. M. Bakker

Dhr. T. Poelen (Zuid-Limburg)

e-mail: [email protected]

e-mail: [email protected]

tel: 015-219 12 12

Mw. N. Alberts (Noord-Limburg) e-mail: [email protected] tel: 077-320 80 80

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 11 van 12

Colofon Operatie Stopwatch is een initiatief van MKB-Nederland en Van Till Advocaten.

MKB-Nederland Ireen Hardenbol-Boon Brassersplein 1 2612 CT Delft Postbus 5096 2600 GB Delft Tel: 015-219 14 22 E-mail: [email protected]

Van Till Advocaten Stefan Dalmolen De Lairessestraat 131-135 1075 HJ Amsterdam Tel: 020-470 01 77 E-mail: [email protected]

De jury drs. L.M.L.H.A. Hermans, voorzitter MKB-Nederland en juryvoorzitter Operatie Stopwatch prof. dr. F.E. Kwakman, hoogleraar Professional Services Nyenrode Business Universiteit, mw. A.M.A.E. Rakhorst, directeur Search BV en zakenvrouw van het jaar 2000 mr. A.J.F. de Jager, advocaat bestuursrecht Van Till Advocaten

Operatie Stopwatch

21 maart 2007

Pagina 12 van 12