Residentieel Elektrotechnisch Installateur

Leerplan OPLEIDING

Residentieel Elektrotechnisch Installateur Modulair

Studiegebied MECHANICA - ELEKTRICITEIT

Goedkeuringscode: 2015/1203/6//D

Indieningsdatum 31 mei 2015

INHOUDSTAFEL 1

Inleiding................................................................................................................... 3

1.1 1.2 1.3

Modulair traject ..........................................................................................................................3 Relatie tot het opleidingsprofiel .................................................................................................4 Totstandkoming van het leerplan ..............................................................................................4

2

Visie op het leren van volwassenen ...................................................................... 5

3

Visie op de opleiding .............................................................................................. 6

4

Minimale materiële vereisten ................................................................................. 7

5

Evaluatie van de cursisten ..................................................................................... 9

5.1 5.2 5.3

Regelgeving m.b.t. evaluatie in het volwassenenonderwijs ......................................................9 Kwaliteit van de evaluatie..........................................................................................................9 Breed evalueren ......................................................................................................................11

6

Algemene doelstellingen van de opleiding ......................................................... 12

7

Leerplandoelstellingen per module ..................................................................... 14

7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9

Module: Basis elektriciteit (M ME C100 - 40 LESTIJDEN) .....................................................15 Module: Module Basisschakelingen (M ME 143 - 60 lestijden) ..............................................17 Module: Gecombineerde schakelingen (M ME 144 – 60 lestijden) ........................................23 Module: Afstandsschakelingen (M ME 145 - 60 lestijden) ......................................................29 Module: Aarding, tellerkast en verdeelbord (M ME 146 - 80 lestijden) ...................................35 Module: Verlichting (M ME 147 - 60 lestijden) .......................................................................41 Module: Communicatiesystemen en woningautomatisatie (M ME 148 - 80 lestijden) ..........44 Module: Werkplekleren Residentieel elektrotechnisch installateur (M ME 149 - 40 lestijden)47 Module: Werkplekleren hoogtewerker (M ME 150 - 20 lestijden) ..........................................51

8

Bibliografie ............................................................................................................ 53

1

INLEIDING

1.1 MODULAIR TRAJECT

40

Basis elektriciteit

60

Verlichting

60

Basisschakelingen

80

Communicatiesystemen en woningautomatisatie 60

Residentieel Elektrotechnisch installateur 500 LT

Gecombineerde schakelingen

60

Afstandsschakelingen

Aarding, tellerkast en verdeelbord

80

Werkplekleren Residentieel elektrotechnisch installateur

40

20

Werkplekleren hoogtewerker

Residentieel elektrotechnisch installateur

31 mei 2015

3

1.2 RELATIE TOT HET OPLEIDINGSPROFIEL De opleiding Residentieel elektrotechnisch installateur hoort thuis in het studiegebied MECHANICA-ELEKTRICITEIT van het secundair volwassenenonderwijs en is modulair opgebouwd. Dit leerplan is gebaseerd op het gelijknamige opleidingsprofiel (goedkeuringsdatum B.Vl.R. 5-9-2014 - B.S. 5-12-2014). De opleiding is afgeleid van de erkende beroepskwalificatie Residentieel elektrotechnisch installateur (2012). De beroepskwalificatie is ingeschaald op niveau 4 van de Vlaamse kwalificatiestructuur. De opleiding Residentieel elektrotechnisch installateur omvat in totaal 500 lestijden en wordt bekrachtigd met het certificaat RESIDENTIEEL ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR. In het opleidingsprofiel werd per module een selectie gemaakt van activiteiten en te integreren ondersteunende kennis uit de erkende beroepskwalificatie. In dit leerplan worden op basis daarvan per module leerplandoelstellingen geformuleerd. Voor elke leerplandoelstelling wordt een koppeling gemaakt met die ondersteunende kenniselementen die voor het realiseren van de desbetreffende leerplandoelstelling relevant of noodzakelijk zijn. In de formulering van de leerplandoelstellingen worden vaardigheden, attitudes en ondersteunende kennis geïntegreerd. Attitudes worden niet afzonderlijk als dusdanig benoemd, noch in het opleidingsprofiel noch in de beroepskwalificatie waarvan het opleidingsprofiel is afgeleid. Dit leerplan gaat er van uit dat de door het beroepsveld gewenste attitudes waar nodig in de beroepskwalificatie mee in rekening zijn genomen in de formulering van de competenties. Deze werkwijze heeft tot doel de opleiding op een competentiegerichte manier te benaderen, waarbij de focus ligt op het verwerven van competenties als zijnde een geïntegreerd geheel van vaardigheden, kennis en attitudes.

1.3 TOTSTANDKOMING VAN HET LEERPLAN Dit leerplan kwam tot stand met medewerking van: -

CVO VTI Brugge

-

CVO VTI Leuven

-

CVO Leerdorp

-

CVO Brussel

-

CVO ISBO Zelzate

-

CVO Kisp

-

CVO DTL Herentals

-

CVO Encora Antwerpen

-

Volta


31 mei 2015

4

VISIE OP HET LEREN VAN VOLWASSENEN

2

Centraal in deze visie staan de competentieontwikkeling en de persoonlijke groei van de cursist. Een competentie wordt omschreven als de bekwaamheid om kennis, vaardigheden en attitudes in het handelen geïntegreerd aan te wenden voor maatschappelijke activiteiten (Decreet betreffende de kwalificatiestructuur, 30 april 2009). In het hoger onderwijs worden competenties domeinspecifieke leerresultaten genoemd. Dit houdt in dat het accent niet ligt op het onderwijzen door de leerkracht, maar wel op het leren door de cursist. Louter kennisoverdracht is te vermijden, aangezien in de 21ste eeuw kennis per definitie dynamisch en oneindig is. Er is te veel kennis om ze paraat te kunnen houden. Leren omgaan met kennis is daarom belangrijker dan de kennis op zich. Concreet betekent dit een combinatie van volgende elementen: ➢ het ontwikkelen van competenties is een groeiproces. Door te leren reflecteren op zijn handelen, komt de cursist geleidelijk tot een verbreding, verdieping en verrijking van zijn competenties. Verbreden houdt in dat de cursist de competenties kan toepassen in verschillende en in toenemend complexe situaties. Verdieping betekent dat de cursist de competenties door toenemende bewustheid en reflectie steeds beter integreert. Verrijking tenslotte wil zeggen dat de competenties steeds meer iets van de persoon zelf worden, dat de cursist ze bewuster inzet. ➢ de cursist leert in een betekenisvolle context. Kennis, vaardigheden en houdingen dienen zoveel mogelijk geïntegreerd te worden aangeboden. De kennis moet functioneel zijn. Dit verhoogt bovendien de intrinsieke motivatie van de cursist. ➢ de nadruk ligt op kennisconstructie i.p.v. op kennisreproductie door de cursist. Niet de vraag wat iemand leert, maar wel hoe hij leert komt centraal te staan. De activiteit van de leerkracht moet vooral gericht zijn op de kwaliteit van die kennisconstructie. Zijn rol verschuift van lesgever naar begeleider van leerprocessen. ➢ de cursist leert in toenemende mate de verantwoordelijkheid op te nemen voor zijn eigen ontwikkeling. Het is belangrijk dat de cursist zoveel mogelijk sturing kan geven aan het eigen leerproces omdat hierdoor de kwaliteit verhoogt van de kennis die hij verwerft. Dit houdt in dat ook voldoende aandacht gaat naar het ontwikkelen van metacognitieve vaardigheden zoals leren leren, leren reflecteren over het eigen leerproces en ontwikkelen van het zelfstandig leervermogen. ➢ het onderwijs houdt rekening met individuele verschillen tussen cursisten. Er moeten mogelijkheden worden ingebouwd tot differentiatie op vlak van studietempo, inhoud en leerweg. Uitwerken van individueel aangepaste leertrajecten en erkennen van eerder verworven competenties krijgen hierin hun plaats. ➢ Daaraan gekoppeld moet een adequate leeromgeving gecreëerd worden. Dat is een leeromgeving die: ▪

levensecht is en uitnodigt tot activiteit, d.w.z. zoveel mogelijk aansluit bij de realiteit om de betrokkenheid van de cursist te verhogen;

▪

naast cognitieve inhouden ook vaardigheden en attitudes betrekt in het leerproces;

▪

rekening houdt met de leerstijl van de cursist. De manier van leren is bepalend voor de kwaliteit van de opgedane kennis, inzichten en vaardigheden. Uit de confrontatie met andere leerstijlen ontwikkelt de cursist een eigen leerstijl;

▪

het zelfgestuurd leren stimuleert door de cursist aan te moedigen en te ondersteunen om op een actieve wijze tot kennisconstructie te komen en te reflecteren over zijn leerproces;

▪

zorgt dat de cursist systematisch het besef van eigen bekwaamheid ontwikkelt door het regelmatig geven van feedback en het leren reflecteren.

Elk centrum bepaalt zelf hoe het competentie-ontwikkelend onderwijs invult.


31 mei 2015

5

3

VISIE OP DE OPLEIDING

De opleiding Residentieel elektrotechnisch installateur hoort thuis in het studiegebied MECHANICA-ELEKTRICITEIT van het secundair volwassenenonderwijs en is modulair opgebouwd. Dit leerplan is gebaseerd op het gelijknamige opleidingsprofiel (BO ME 020). Het opleidingsprofiel is afgeleid van de Europese beroepskwalificatie Residentieel elektrotechnisch installateur. In de opleiding Residentieel elektrotechnisch installateur leren cursisten het bedraden en aansluiten van installaties en het uitvoeren van herstellings- en onderhoudswerkzaamheden teneinde de elektrische installatie in gebouwen voor huishoudelijk en tertiair gebruik te realiseren en in bedrijf te stellen volgens de veiligheidsregels. Het gaat hier om een gereglementeerd beroep. De opleiding omvat in totaal 500 lestijden en leidt tot het certificaat RESIDENTIEEL ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR.


31 mei 2015

6

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN

4

Voor deze opleiding dient men te beschikken over lokalen die beantwoorden aan de reglementaire eisen op het vlak van veiligheid, gezondheid, ergonomie en milieu, alsook over: 

Didactische hulpmiddelen: o Computer o Beamer o Elektrische schema’s



Diverse kabels, snoeren en draden



Divers inbouwmateriaal: o Schakelaars, stopcontacten, enz. o Inbouwdozen voor volle muur o Inbouwdozen voor holle wand(en)



Divers opbouw materiaal o Schakelaars, stopcontacten, opbouwdozen, enz. o Aftakdozen met toebehoren



Divers opbouw materiaal IP55 o Schakelaars, stopcontacten, enz. o Aftakdozen met de nodige ingangen



Basis gereedschappen o Snijgereedschappen o Schroevendraaiers o Meetgereedschap (rolmeter, vouwmeter, meetlat …) o Waterpas o Hamer en beitel



Basis meettoestellen o Lasertoestel o Universeel meter o Spanningstester o Stroomtang o Aardingsmeter o Isolatiemeter



PBM’s



Verlichtingsarmaturen o Op netspanning, klassiek, halogeen, tl, spaarlampen, LED o Driver voor verlichting (voor LED’s, TL-verlichting …) o Dimmer voor de diverse soorten van belastingen en plaatsing o Beweging/aanwezigheidsmelder o Schemerschakelaar



Software voor het tekenen van elektrische schema’s



Video- en parlofoon installatie



Actieve internetverbinding



Basis domotica- en veiligheidscomponenten



Zekeringkasten met toebehoren (diverse zekeringen en verliesstroomschakelaars)



Transformator en/of voeding



Ladder



Aardingstoebehoren


31 mei 2015

7

Enkel voor de modules werkplekleren dient ofwel de stageplaats ofwel het centrum te beschikken over: 

Boorhamer, boren en beitels



(Sleuf)slijpmachine (met stofafzuiging)



Stofzuiger



Basis toebehoren voor elektrische gereedschappen



Metselgereedschap



Elektrische schroevendraaier



Schroevendraaier bits


31 mei 2015

8

EVALUATIE VAN DE CURSISTEN

5

5.1 REGELGEVING M.B.T. EVALUATIE IN HET VOLWASSENENONDERWIJS Het decreet van 20017 betreffende het volwassenenonderwijs stelt in art. 38, §1: “Een evaluatie is een deskundige beoordeling van de mate waarin de cursist de doelstellingen uit het goedgekeurde leerplan heeft bereikt. Een evaluatie kan georganiseerd worden in de vorm van een permanente evaluatie of in de vorm van een afsluitende evaluatie. Het centrum organiseert voor elke module een evaluatie”. De bovenstaande bepalingen gelden voor alle centra. Elk centrum moet daarenboven een evaluatiereglement opstellen. De centra bepalen in dit reglement autonoom volgende zaken (decreet volwassenenonderwijs, art. 38 §2): “1° de evaluatievoorwaarden; 2° de vorm van iedere evaluatie; 3° de tijdvakken waarbinnen de evaluaties worden afgelegd; 4° de samenstelling van de evaluatiecommissies; 5° de wijze van beraadslaging door de evaluatiecommissies en bekendmaking van de evaluatieresultaten; 6° de procedure waarbij conflicten die plaatsvinden tussen de cursisten en de leden van de evaluatiecommissie voor de beraadslaging, worden behandeld of waarbij vermoede materiële vergissingen die na het afsluiten van de beraadslaging zijn vastgesteld, kunnen worden rechtgezet; 7° de procedure voor vrijstelling van evaluaties en voor de regeling van betwistingen hierover.”

5.2 KWALITEIT VAN DE EVALUATIE Het uitgangspunt van elke evaluatie zijn de leerplandoelstellingen. Het is dan ook evident dat de evaluatie nagaat of en in hoeverre die doelen bereikt werden. Elke module moet (afzonderlijk) worden geëvalueerd, ook indien het centrum ervoor opteert meerdere modules geïntegreerd aan te bieden.

5.2.1

CRITERIA VOOR KWALITEITSVOLLE EVALUATIE

Gezien er op basis van evaluatiegegevens uitspraken en beslissingen worden genomen over cursisten, is het vanzelfsprekend dat dit gebeurt op basis van een kwaliteitsvolle evaluatie. Een kwaliteitsvolle evaluatie voldoet minstens aan vier criteria: validiteit, betrouwbaarheid, transparantie en feedback. 

Validiteit: meet de evaluatie wat ze beoogt te meten? Als je bijvoorbeeld wil nagaan of de cursisten in staat zijn een werkplan op te maken dan doe gebruik je hiervoor een praktijktoets en geen kennistoets. Of een evaluatie al dan niet valide is kan je nagaan aan de hand van de volgende vragen: o zijn vooraf de belangrijkste leerdoelen die geëvalueerd moeten worden vastgelegd? o zijn al deze leerdoelen uitgewerkt in vragen of opdrachten? o zijn de vragen en opdrachten representatief voor de aangeboden leerstof? o wordt aan elke leerplandoelstelling een score toegekend in functie van het gewicht van deze leerplandoelstelling? o zijn de beoordelingscriteria in overeenstemming met de leerplandoelstellingen?


31 mei 2015

9



Betrouwbaarheid: is de beoordeling correct, zitten er geen meetfouten in? Het resultaat van een evaluatie kan door allerlei factoren, gelegen bij de cursist, bij de leerkracht, bij de omgeving, de toets…, beïnvloed worden. Als bijvoorbeeld de ene leraar tips geeft tijdens de toets en een andere leraar niet dan kan dit invloed hebben op het resultaat. Voor een betrouwbare toetsing is het belangrijk om deze factoren zo goed mogelijk onder controle te houden. Je kan de betrouwbaarheid verhogen door na te gaan of: o de toets afgestemd is op het niveau van de cursisten o er duidelijke beoordelingscriteria en normen zijn vastgelegd o je op basis van de toets in zijn geheel een onderscheid kan maken tussen cursisten die de stof goed en minder goed beheersen o er voor parallelklassen afspraken gemaakt zijn rond het opstellen en afnemen van toetsen o er een verbetersleutel is o de kans op een toevalstreffer wordt uitgesloten.



Transparantie: duidelijke informatie over de evaluatieprocedure en de beoordelingsmodaliteiten. Evaluatie geeft sturing aan het leerproces van de cursist. Door duidelijk te communiceren over de manier van evalueren en beoordelen worden de cursisten in staat gesteld zich degelijk voor te bereiden en de evaluatieopdracht adequaat uit te voeren. Een evaluatie is transparant als de cursisten duidelijk geïnformeerd zijn over: o het tijdstip o de doelstellingen o de verwachtingen o de beoordelingscriteria o de puntenverdeling o de toegestane tijd. Ook op niveau van het team is het belangrijk om duidelijk te communiceren zodat er meer overeenstemming ontstaat tussen de beoordelingsaanpak van de verschillende leerkrachten en er een evenwichtige spreiding van evaluatiemomenten kan worden gerealiseerd.



Feedback: Het evaluatieproces eindigt niet met het mededelen van resultaten, maar omvat ook het geven van feedback (hoe heb ik het gedaan) en feed forward (hoe kan ik het beter doen).

Het spreekt voor zich dat evaluatie authentiek, efficiënt en didactisch relevant is. 

Authenticiteit: levensechtheid De evaluatieopdracht moet een zo goed mogelijke nabootsing zijn van reële situaties.



Efficiëntie: haalbaarheid


31 mei 2015

10

Een evaluatie is haalbaar als ze efficiënt te ontwikkelen, af te nemen, te corrigeren en te scoren is. Bij het evalueren moet rekening gehouden worden met de beschikbare tijd en mogelijkheden. Het is daarom beter kleinschalig te starten en voldoende tijd te voorzien. Ook is het wenselijk dat je kan rekenen op de steun van collega’s. 

Didactische relevantie: De cursisten ervaren de opdracht als betekenis- en waardevol zodat ze er iets van kunnen bijleren.

5.2.2

WANNEER EVALUEREN?

De regelgeving stelt dat een evaluatie kan georganiseerd worden in de vorm van een permanente evaluatie of in de vorm van een afsluitende evaluatie. Hiermee wordt bedoeld dat een centrum vrij is om te kiezen voor: o één eindevaluatie op het einde van een module of o meerdere evaluatiemomenten tijdens de looptijd van de module of o een combinatie van beide. Vanuit een competentiegerichte benadering van evaluatie verdient het aanbeveling dat je zowel ontwikkelings- als beoordelingsgericht evalueert.

5.3 BREED EVALUEREN Bij breed evalueren wordt gebruik gemaakt van verschillende evaluatievormen en -methodieken. Denk bijvoorbeeld aan co-evaluatie, peer-evaluatie, portfolio, zelf-evaluatie, casustoets, klassiek examen, simulatie … Niet elke evaluatievorm is voor elk doel en op elk moment geschikt.


31 mei 2015

11

ALGEMENE DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING

6

In deze opleiding leert de cursist het bedraden en aansluiten van installaties op zeer lage spanning en het uitvoeren van herstellings- en onderhoudswerkzaamheden teneinde de elektrische installatie in gebouwen voor huishoudelijk en tertiair gebruik te realiseren en in bedrijf te stellen volgens de veiligheidsregels. De cursist leert deze competenties aan in volgende context: (zie erkende beroepskwalificatie – waar nodig: hertalen naar de opleidingscontext) 



Omgevingscontext:  De installateur wordt door zijn werkgever bevoegd verklaard om werkzaamheden uit te voeren aan installaties die een vergelijkbare bouw en complexiteit kennen, maar met enige variatie in onder andere de aan te sluiten componenten.  Werken in diverse installaties met gelijkaardig (vaak identiek) materiaal waarbij het situatieschema en het ééndraadsschema gerespecteerd wordt.  Het herhalen van dezelfde handelingen (sleuven maken met een sleufslijpmachine in stenen muren volgens de uitgezette elektrische installatie, nissen uitkappen met boorhamer en afwerken, muren en zolderingen doorboren met de juiste boor (steen, beton of hout) die uitgevoerd worden op een andere werf conform een situatieschema.  Werken in een tertiaire installatie (niet in een huisinstallatie) met een hoogwerker voor installatiewerkzaamheden die niet d.m.v. een ladder of een rolstelling kunnen worden uitgevoerd. Hierbij worden de arbeidsmiddelenrichtlijn en de machinerichtlijn gerespecteerd. M.a.w. werken op een welbeschreven manier met het toestel in wisselende situaties (ander gebouw, andere installatie). Handelingscontext:  Werken met elektrische componenten (materiaal, onderdelen) die met enige omzichtigheid moeten behandeld worden omwille van kans op breuken, beschadigingen… en die moeten worden aangesloten conform het schema dat in de gebruiksaanwijzing van de component wordt beschreven.  Een installatie onder spanning brengen volgens opgelegde veiligheidsprocedures. Deze procedures zijn bepalend voor elke installatie, maar de toepassing ervan verschilt, afhankelijk van de complexiteit van de installatie. .

De cursist verwerft in deze competenties volgende graad van autonomie: 





Is zelfstandig in het realiseren van sleuven en holtes, het bepalen van de werkvolgorde bij bevestigings- en installatieactiviteiten, het opsporen van fouten, het uitvoeren van metingen, het interpreteren van resultaten, het indelen en bedraden van het verdeelbord, het kiezen van gereedschappen, het manipuleren en positioneren van een hoogtewerker en het kiezen van persoonlijke beschermingsmiddelen, het contacteren van een meer bevoegd persoon indien hij/zij de problemen niet opgelost krijgt of wanneer hij/zij werkzaamheden dient uit te voeren die zijn/haar bevoegdheid te buiten gaan, het bepalen welke persoonlijke beschermingsmiddelen hij/zij in een bepaalde situatie gebruikt, welk gereedschap gepast is en hoe hij/zij afval verwijdert, het veilig en milieubewust werken. Is gebonden aan de regels van het AREI, kleurcodes, de eigenheid van het gebruikte materiaal, het advies van de werkgever voor het gebruik van een hoogtewerker, installatieprocedures, procedures binnen het bedrijf, gebruiksaanwijzingen, de arbeidsmiddelenrichtlijn, de machinerichtlijn en de finale goedkeuring van de installatie door een externe instantie. Doet beroep op een meer bevoegd persoon indien hij een probleem niet opgelost krijgt of te maken krijgt met werkzaamheden die buiten zijn bevoegdheid vallen.

De cursist kan via het verwerven van deze competenties volgende verantwoordelijkheden opnemen:  

Het realiseren van sleuven en holtes voor het leggen van leidingen (boringen in muren, inmetselen…) volgens het elektrisch plan. Het realiseren en plaatsen van zichtbare of ingebouwde elektrische leidingen en het aansluiten van componenten Het stellen van een diagnose aan elektrische installatie, het


31 mei 2015

12

 

    

herstellen van defecte elementen en bij problemen de ploegbaas of de bedrijfsleider contacteren. Het uitvoeren van werkzaamheden waarvoor een attest vereist is. Het gebruiken van een hoogtewerker volgens de voorschriften. Het kiezen van materialen en het aanleggen van een voorraad grondstoffen en verbruiksgoederen Het plaatsen van elektrisch verdeelbord in huizen of kantoorgebouwen, de bedrading en aansluiting op de uitrustingen conform een ruw schema. Het in werking stellen van de elektrische installatie en het uitvoeren van controles en de vaststellingen die hij/zij daarbij doet. Het informeren van de ploegbaas of bedrijfsleider ingeval van problemen. Het installeren en aansluiten van verlichtingsinstallaties. Het installeren en aansluiten van installaties op zeer lage spanning (telefonie, informatica, brandalarmen…). Het uitvoeren van eenvoudig metselwerk en het garanderen van de kwaliteit. Het veilig en milieubewust werken met kennis van de richtlijnen.


31 mei 2015

13

LEERPLANDOELSTELLINGEN PER MODULE

7

Leeswijzer bij de leerplandoelstellingen en specifieke pedagogisch didactische wenken per module Het leerplan bestaat uit drie kolommen die als volgt moeten gelezen worden: 

In de eerste kolom staan de eigenlijke leerplandoelstellingen. Het realiseren van de leerplandoelstellingen bij de cursisten vormt de kernopdracht van de leraar. De leerplandoelstellingen dekken minstens de (basis)competenties zoals opgenomen in de erkende beroepskwalificatie/ het opleidingsprofiel. Ze geven weer welk gedrag van de cursisten verwacht wordt om aan te tonen dat zij de competenties verworven hebben. De leerplandoelstellingen:   

zijn geformuleerd in termen van waarneembaar gedrag; bevatten een (handelings)werkwoord dat duidelijk verwijst naar het vereiste beheersingsniveau; bevatten tevens de criteria die noodzakelijk zijn om de desbetreffende leerplandoelstelling te bereiken. Voorbeeld: xxx rekening houdend met  xxx correct gebruik makend van  xxx 

criteria

met toepassing van  xxx 

De leerplandoelstellingen van de modules moeten worden gelezen in functie van  de algemene doelstellingen van de opleiding, met inbegrip van context, autonomie en verantwoordelijkheid;  de algemene doelstelling van de module. De leerplandoelstellingen aangeduid met ED in de tweede kolom zijn eigen doelen. Deze leerplandoelstellingen komen bovenop de (basis)competenties uit het OP (aangeduid met EBK), werden toegevoegd door de leerplanmakers en hebben het statuut ‘te bereiken’. De differentiële leerplandoelstellingen staan steeds cursief. Deze leerplandoelstellingen zijn facultatief en zijn bedoeld om te verdiepen en/of te uit te breiden. 

De code in de tweede kolom verwijst naar de code van de erkende beroepskwalificatie zoals opgenomen in het opleidingsprofiel, waardoor op een transparante manier wordt aangegeven hoe de competenties van de beroepskwalificatie/het opleidingsprofiel op een herkenbare manier in het leerplan zijn opgenomen.



De rechterkolom geeft een aantal specifieke pedagogisch-didactische wenken mee die inspirerend kunnen zijn bij het leerproces. Ze zijn echter vrijblijvend: uiteindelijk beslist de leraar eigenhandig over het didactisch proces binnen de visie op leren en evalueren van het centrum.


31 mei 2015

14

7.1 7.1.1

MODULE: BASIS ELEKTRICITEIT (M ME C100 - 40 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de activiteiten en de te integreren kennis zoals omschreven in het opleidingsprofiel. Deze tabel is louter informatief bedoeld, en maakt als dusdanig geen deel uit van het leerplan. Activiteiten

Code (OP)

Verantwoord met elektrische energie omgaan de gevaren van elektrische energie onderkennen veiligheidsnormen en reglementering naleven spanningsloos fouten in eenvoudige schakelingen opsporen en verhelpen met elektrisch testgereedschap spanning detecteren courante elektrische gegevens en opschriften onderkennen Elektrische verbindingen realiseren elektrische verbindingen met geleiders en leidingen uitvoeren eenvoudige bedradingschema’s lezen elektrische en logische basisschakelingen uitvoeren technische informatie raadplegen

M ME C100 BC 01

7.1.2

M ME C100 BC 02

Te integreren kennis  Kennis van veiligheidsregels  Kennis van AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)  Kennis van de verschillende stroomkringen  Kennis van veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning  Kennis van grenzen van bevoegdheden (grenzen van de opdracht)  Kennis van risico’s van elektriciteit  Kennis van de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel

ALGEMENE DOELSTELLING VAN DE MODULE

In deze module leert de cursist basistechnieken, waarbij het zelfstandig handelen als doelstelling primeert. De module brengt vaardigheden aan welke noodzakelijk zijn in meerdere opleidingen. De inhoud van de module beoogt het realiseren van eenvoudige elektrische verbindingen en principiële elektrische schakelingen in proefopstellingen. Hierbij raakt men vertrouwd met de belangrijkste elektrische grootheden. Na het voltooien van deze module is men tevens in staat, met inachtneming van de nodige veiligheidsmaatregelen, elementair elektrisch testgereedschap (spanningstester en continuïteitstest) te hanteren.

7.1.3

BEGINSITUATIE

Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

Leerplan Residentieel elektrotechnisch installateur

31 mei 2015

15

7.1.4

LEERPLANDOELSTELLINGEN EN SPECIFIEKE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Leerplandoelstellingen

Code EBK ED U

met inbegrip van erkende beroepskwalificatie (Code EBK), eigen doelen (ED) en uitbreidingsdoelstellingen (U) (steeds cursief)

Specifieke pedagogisch-didactische wenken

De cursisten kunnen verantwoord met elektrische energie omgaan Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  spanningsloos fouten in eenvoudige schakelingen opsporen en verhelpen rekening houdend met  courante elektrische gegevens en opschriften  de gevaren en risico’s van elektrische energie  de veiligheidsregels en het AREI  de veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning  de grenzen van bevoegdheden (grenzen van de opdracht) met toepassing van  veiligheidsnormen en reglementering  elektrisch testgereedschap om spanning te detecteren

M ME C100 Oefeningen op: BC 01  Aparte componenten zoals weerstanden uitmeten

elektrische verbindingen realiseren

M ME C100 Oefeningen op: BC 02  Soorten verbindingen met draden, kabels en snoeren

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  elektrische verbindingen met geleiders en leidingen uitvoeren.  elektrische en logische basisschakelingen uitvoeren rekening houdend met  de veiligheidsregels en het AREI  de grenzen van bevoegdheden (grenzen van de opdracht)  de risico’s van elektriciteit  de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel correct gebruik makend van  eenvoudige bedradingschema’s  technische informatie met toepassing van  kennis van de verschillende stroomkringen



Aparte componenten serie- en parallel schakelen

 

Soorten spanningen herkennen en testen Doormeten van componenten en verbindingen



Courante elektrische grootheden situeren Het wordt ten sterkste aanbevolen alle metingen uit te voeren op zeer lage veiligheidsspanning (ZLVS) met professionele en gangbare meettoestellen.



Eindafwerking van soepele draden of snoeren: aderhulzen, kabelschoenen

 

Soorten gereedschap: tangen, …



Herkennen van symbolen

Eenvoudige schakellogica (open en gesloten kringen, enkelpolige onderbrekingen, …)

N.B.: de bovenstaande leerplandoelstellingen moeten samen worden gelezen met de context, graad van autonomie en verantwoordelijkheden zoals omschreven in de algemene doelstellingen van de opleiding onder hoofdstuk 6.


31 mei 2015

16

7.2 7.2.1

MODULE: MODULE BASISSCHAKELINGEN (M ME 143 - 60 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS


Code (OP)

Bevestigt en sluit materiaal voor lage spanning aan (schakelaars, stopcontacten, …) Ontmantelt elektrische kabels Sluit schakelaars en stopcontacten aan door de geleiders aan de toestelklemmen te verbinden Plaatst schakelaars en stopcontacten in of op de muren Plaatst opbouwschakelaars en –stopcontacten in spatwaterdichte uitvoering door middel van een waterdichte aansluiting (bv met wurgwartel) Stelt een diagnose van een storing aan een elektrische installatie en herstelt de defecte elementen Raadpleegt technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) Schakelt stroom en spanning indien mogelijk uit om werkzaamheden buiten spanning aan de elektrische installatie uit te voeren Demonteert onderdelen van de elektrische installatie Zoekt fouten in elektrische installaties door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen Vervangt en/of herstelt defecte onderdelen van de elektrische installatie Controleert of het defect hersteld is Kiest de materialen en de voorraad grondstoffen en legt verbruiksgoederen aan Kiest benodigd materieel en grondstoffen (schakelaars, kabels, kabelgoten, contactspray, …) uit het geleverde materiaal voor de bouw van de installatie Plaatst bestellingen voor materieel en grondstoffen Beschermt materieel en grondstoffen tegen ongewenste vochtigheid, temperatuur of lichtinval Voert werkzaamheden uit waarvoor een attest vereist is: Schat de risico’s in Werkt volgens de veiligheidsnormen Past kennis BA4, BA5, VCA toe


Id 32994

Id 19795

Te integreren kennis  Basiskennis van voorraadbeheer  Kennis van veiligheidsregels  Kennis van AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)  Kennis van de verschillende stroomkringen  Kennis van schakelschema's  Kennis van veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning  Kennis van risico’s van elektriciteit  Kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes  Kennis van de Wet van Ohm  Kennis van onderdelen van een elektrische installatie  Kennis van de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel  Kennis van basiswetmatigheden

Id 27587

Id 27457, Id 27458 en Id 27006

31 mei 2015

17

Activiteiten

Code (OP)

Te integreren kennis

Werkt veilig en milieubewust Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gegeven instructies Ruimt en sorteert afval Gebruikt gereedschap waarvoor het bedoeld is Past de wetgeving toe i.v.m. veiligheid en hygiëne Past de milieuwetgeving toe Rapporteert volgens duidelijke afspraken

7.2.2


In deze module leert de cursist de basisschakelingen voor verlichting en stopcontacten kennen en zelfstandig uitvoeren. De cursist kent de belangrijkste elektrische grootheden en kan reeds veilige elektrische verbindingen maken. Hij leert ook elektrisch testgereedschap hanteren in enkelvoudige basisschakelingen.

7.2.3

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de module “Basis elektriciteit” of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.


31 mei 2015

18

7.2.4


Code EBK ED U



De cursisten kunnen

materiaal bevestigen en aansluiten voor lage spanning (schakelaars, stopcontacten, …)

Id 32994



In deze module kan voornamelijk aandacht besteed worden aan: o Basis lichtschakelingen: enkelpolig, dubbelpolig, wissel, kruis, serie o Stopcontacten o Verschillende aansluitwijzen o Materiaallijsten o Schakelingen opbouwen op basis van schema’s



Dit kan door middel van: o Proefopstellingen o Demonstratie o Schema’s met symbolen (zelf opstellen en raadplagen)



Wijs de cursist op correcte draaddoorsnede en kleurcode



Leer cursisten steeds schakelingen voor te bereiden op basis van een schema



Gebruik catalogi en andere technische documentatie

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:    

elektrische kabels ontmantelen schakelaars en stopcontacten aansluiten door de geleiders aan de toestelklemmen te verbinden schakelaars en stopcontacten plaatsen in of op de muren opbouwschakelaars en –stopcontacten in spatwaterdichte uitvoering plaatsen door middel van een waterdichte aansluiting (bijv. met wurgwartel) rekening houdend met  de vereisten van degelijke elektrische verbindingen correct gebruik makend van  het geschikte gereedschap om verbindingen te maken, om materiaal te bevestigen en om kabels te ontmantelen.  onderdelen van een elektrische installatie met toepassing van  montagevoorschriften voor open inbouwinstallaties  montagevoorschriften van de spatwaterdichte uitvoeringen doormiddel van een waterdichte aansluiting.  de veiligheidsregels en het AREI  kennis van de verschillende stroomkringen



kennis van schakelschema’s


31 mei 2015

19

Leerplandoelstellingen

Code EBK ED U



De cursisten kunnen een diagnose stellen van een storing aan een elektrische installatie en de defecte elementen herstellen. Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  

onderdelen demonteren van de elektrische installatie fouten zoeken in elektrische installaties door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen.  defecte onderdelen van de elektrische installatie vervangen en/of herstellen  stroom en spanning indien mogelijk uitschakelen om werkzaamheden buiten spanning aan de elektrische installatie uit te voeren  controleren of het defect hersteld is rekening houdend met  technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …)  de werkvolgorde voor de demontage van elektrische onderdelen van de installatie  de wet van Ohm en basiswetmatigheden correct gebruik makend van  het geschikte gereedschap en meetgereedschap met toepassing van  veiligheidsvoorschriften  kennis van elektrische fouten en foutzoekmethodes  de veiligheidsregels en het AREI  kennis van schakelschema’s  veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning


31 mei 2015

Id 19795



Bespreek mogelijke fouten



Laat diagnoses stellen in spanningsloze schakelingen op basis van schema’s

 

Gebruik een paneel met foutsimulatie



Toepassen van foutzoekmethoden “deductie en eliminatie”.



Heb aandacht voor de vitale 5



Laat cursisten hun eigen werk controleren (zelfevaluatie)

Ga voor eenvoudige opstellingen

20


Code EBK ED U



De cursisten kunnen materialen kiezen en de voorraad grondstoffen en verbruiksgoederen aanleggen

Id 27587



Laat de cursisten een materiaallijst opstellen bij aanvang van een oefening op basis van een schema



Laat hen ook een kostprijs ramen

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:   

benodigd materieel en grondstoffen (schakelaars, kabels, kabelgoten, contactspray …) kiezen uit het geleverde materiaal voor de bouw van de installatie bestellingen plaatsen voor materieel en grondstoffen materieel en grondstoffen beschermen tegen ongewenste vochtigheid, temperatuur of lichtinval

correct gebruikmakend van:  de terminologie rekening houdend met  specificaties van het materiaal en materieel. met toepassing van  voorraadbeheer  beschermingsprincipes voor elektrisch materiaal  de veiligheidsregels en het AREI


31 mei 2015

21


Code EBK ED U



De cursisten kunnen Veilig en milieubewust werkzaamheden uitvoeren waarvoor een attest vereist is Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  persoonlijke beschermingsmiddelen dragen volgens de gegeven instructies  afval ruimen en sorteren  rapporteren volgens duidelijke afspraken (van defecten, onveilige situaties …) rekening houdend met  mogelijke risico’s van elektriciteit.  voorschriften voor het afvoeren en sorteren van afval  de milieuwetgeving  de wetgeving i.v.m. veiligheid en hygiëne correct gebruikmakend van  gereedschappen met toepassing van  de inhoud en kennis van BA4, BA5, VCA  veiligheidsnormen  de beschermingsprincipes voor elektrisch materiaal  het AREI  veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning  de correcte werkmethode voor geschikte gereedschap  afspraken met betrekking tot rapportage

Id 27457, Id Oefeningen op: 27458 en  testen en uitmeten van schakelingen Id 27006  sjablonen en pictogrammen (verbod- en gebodsborden)



instructiekaarten lezen



31 mei 2015

22

7.3 7.3.1

MODULE: GECOMBINEERDE SCHAKELINGEN (M ME 144 – 60 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS


Code (OP)

Realiseert en plaatst zichtbare of ingebouwde elektrische leidingen Raadpleegt technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) Plaatst inbouwdozen en centraaldozen in muren, plafonds of holle wanden en bevestigt ze Bepaalt de gewenste buislengte en diameter en brengt buizen op maat, ontbraamt en plooit ze Verbindt buizen met behulp van een mof Bevestigt afgewerkte buizen in sleuven, op muren en plafonds (met pluggen, beugels, klemmen, …) Bevestigt kabelgoten aan muren en plafonds op basis van de technische plannen Trekt draden van verschillende stroomkringen door de buizen met behulp van een trekveer Houdt een logica aan in het kleurgebruik van verschillende elektrische draden, conform het AREI Plaatst kabels in sleuven Bevestigt en sluit materiaal voor lage spanning aan (schakelaars, stopcontacten, …) Ontmantelt elektrische kabels Sluit schakelaars en stopcontacten aan door de geleiders aan de toestelklemmen te verbinden Plaatst schakelaars en stopcontacten in of op de muren Plaatst opbouwschakelaars en –stopcontacten in spatwaterdichte uitvoering door middel van een waterdichte aansluiting (bv met wurgwartel) Stelt een diagnose van een storing aan een elektrische installatie en herstelt de defecte elementen Raadpleegt technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) Schakelt stroom en spanning indien mogelijk uit om werkzaamheden buiten spanning aan de elektrische installatie uit te voeren Demonteert onderdelen van de elektrische installatie Zoekt fouten in elektrische installaties door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen Vervangt en/of herstelt defecte onderdelen van de elektrische installatie Controleert of het defect hersteld is


31 mei 2015

Id 31254

Id 32994

Te integreren kennis  Kennis van veiligheidsregels  Kennis van AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)  Kennis van de verschillende stroomkringen  Kennis van schakelschema's  Kennis van IP-XX waarden  Kennis van risico’s van elektriciteit  Kennis van procedures van BA4  Kennis van vitale 5  Kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes  Kennis van de Wet van Ohm  Kennis van onderdelen van een elektrische installatie  Kennis van de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel  Kennis van basiswetmatigheden

Id 19795

23

Activiteiten

Code (OP)

Kiest de materialen en de voorraad grondstoffen en legt verbruiksgoederen aan Kiest benodigd materieel en grondstoffen (schakelaars, kabels, kabelgoten, contactspray, …) uit het geleverde materiaal voor de bouw van de installatie Plaatst bestellingen voor materieel en grondstoffen Beschermt materieel en grondstoffen tegen ongewenste vochtigheid, temperatuur of lichtinval Werkt veilig en milieubewust Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gegeven instructies Ruimt en sorteert afval Gebruikt gereedschap waarvoor het bedoeld is Past de wetgeving toe i.v.m. veiligheid en hygiëne Past de milieuwetgeving toe Rapporteert volgens duidelijke afspraken

7.3.2

Te integreren kennis

Id 27587


In deze module leert de cursist de samengestelde lichtschakelingen en stopcontacten, die toegepast worden in residentiële installaties uitvoeren. Ook de beveiligingen van deze schakelingen zijn in de module opgenomen. Verder leert de leert de cursist in deze module zelfstandig en volgens goed vakmanschap een combinatie van klassieke schakelingen, zoals toegepast in een ruimte van een woning, uitwerken en uitvoeren. Daarnaast leert de cursist ook de bijhorende schema's te lezen. Tevens leert hij ook testen meetgereedschap gebruiken bij indienststellen en bij het foutzoeken van gecombineerde schakelingen.

7.3.3

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de module “Basisschakelingen” of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.


31 mei 2015

24

7.3.4


Code EBK ED U



De cursisten kunnen zichtbare of ingebouwde elektrische leidingen realiseren en plaatsen

Id 31254


inbouwdozen en centraaldozen in muren, plafonds of holle wanden plaatsen en bevestigen de gewenste buislengte en diameter bepalen en buizen op maat brengen, ontbramen en plooien buizen verbinden met behulp van een mof afgewerkte buizen in sleuven, op muren en plafonds (met pluggen, beugels, klemmen …) bevestigen  kabelgoten aan muren en plafonds bevestigen op basis van de technische plannen  draden trekken van verschillende stroomkringen door de buizen met behulp van een trekveer  kabels in sleuven plaatsen door het raadplegen van  technische bronnen (een draadschema, situatieschema …) met toepassing van  een logische kleurcode van verschillende elektrische draden conform het AREI  een correcte werkmethode en werkvolgorde  de veiligheidsregels en het AREI  kennis van verschillende stroomkringen


31 mei 2015

 

Vertrek vanuit realistische situaties



Laat materiaallijst opstellen



Breng werken met leidingtracés aan



Pas het repliceersysteem (doorvoersysteem) toe

Laat schema’s opstellen stijgend in moeilijkheidsgraad (kring tekenen met juiste symbolen)

25


Code EBK ED U



De cursisten kunnen materiaal voor lage spanning (schakelaars, stopcontacten, …) bevestigen en aansluiten

Id 32994



Oefeningen op: o Gecombineerde lichtschakeling en stopcontacten o Zelf opstellen van schema’s met symbolen o Materiaallijsten opstellen o Schakelingen opbouwen op basis van (zelf opgestelde)schema’s o Gebruikmaken van catalogi en andere online technische documentatie o Regelgeving zoals het AREI stap voor stap aanbrengen. Eventueel cursisten ook regels met betrekking tot bepaalde toepassingen of situaties, (bijvoorbeeld vochtige ruimten, buiten verlichting, badkamer,…) onder begeleiding laten opzoeken.



Licht verschillende aansluitwijzen toe


elektrische kabels ontmantelen schakelaars en stopcontacten aansluiten door de geleiders aan de toestelklemmen te verbinden schakelaars en stopcontacten in of op de muren plaatsen opbouwschakelaars en –stopcontacten in spatwaterdichte uitvoering plaatsen door middel van een waterdichte aansluiting (bijv. met wurgwartel) rekening houdend met  montagevoorschriften  aansluitschema’s correct gebruik makend van  gereedschappen  technische bronnen (eendraadschema, situatieschema …)  de onderdelen van een elektrische installatie en met toepassing van  de veiligheidsregels en het AREI  kennis van verschillende stroomkringen  kennis van IP-XX waarden en beschermingsprincipes voor elektrisch materieel


31 mei 2015

26


Code EBK ED U



De cursisten kunnen een diagnose stellen van een storing aan een elektrische installatie en de defecte elementen herstellen. Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:     

iindien mogelijk stroom en spanning uitschakelen om werkzaamheden buiten spanning aan de elektrische installatie uit te voeren onderdelen van de elektrische installatie demonteren fouten zoeken in elektrische installaties door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen defecte onderdelen van de elektrische installatie vervangen en/of herstellen een controle uitvoeren na een herstelling

Id 19795



Bespreek mogelijk fouten



Laat diagnoses stellen in spanningsloze schakelingen op basis van schema’s

 

Gebruik een paneel met foutsimulatie






Heb aandacht voor de vitale 5



Laat cursisten hun eigen werk controleren (zelfevaluatie)



Laat cursisten onder begeleiding (van een bevoegd persoon) spanning meten

rekening houdend met  de correcte werkvolgorde voor de demontage van elektrische onderdelen van de installatie  de risico’s van elektriciteit door het raadplegen van  technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) correct gebruik makend van  het geschikte gereedschap en meetgereedschap  de onderdelen van een elektrische installatie met toepassing van  de veiligheidsvoorschriften  kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes  de veiligheidsregels en het AREI  kennis van verschillende stroomkringen  de Wet van Ohm en basiswetmatigheden


31 mei 2015

Ga voor eenvoudige opstellingen

27


Code EBK ED U



De cursisten kunnen materialen kiezen en de voorraad grondstoffen en verbruiksgoederen aanleggen

Id 27587



Laat een materiaallijst opstellen o.b.v. een schema bij aanvang van een oefening

benodigd materieel en grondstoffen (schakelaars, kabels, kabelgoten, contactspray …) kiezen uit het geleverde materiaal voor de bouw van de installatie  bestellingen plaatsen voor materieel en grondstoffen  materieel en grondstoffen beschermen tegen ongewenste vochtigheid, temperatuur of lichtinval rekening houdend met  specificaties van het materiaal en materieel correct gebruik makend van  de onderdelen van een elektrische installatie met toepassing van  de veiligheidsregels en het AREI.  kennis van IP-XX waarden en beschermingsprincipes voor elektrisch materieel



Laat een kostprijs van het materiaal berekenen



Leer cursisten de tijdsduur van werkzaamheden inschatten

veilig en milieubewust werken

Oefeningen op:

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:



sjablonen en pictogrammen (verbod- en gebodsborden)




Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze: 

 persoonlijke beschermingsmiddelen dragen volgens de gegeven instructies  afval ruimen en sorteren  rapporteren volgens duidelijke afspraken (van defecten, onveilige situaties …) rekening houdend met  voorschriften voor het afvoeren en sorteren van afval  de risico’s van elektriciteit correct gebruik makend van  gereedschappen met toepassing van  de wetgeving toe i.v.m. veiligheid en hygiëne  de milieuwetgeving  de correcte werkmethode voor geschikte gereedschap  de veiligheidsregels en het AREI  procedures van BA4  de vitale 5



31 mei 2015

28

7.4 7.4.1

MODULE: AFSTANDSSCHAKELINGEN (M ME 145 - 60 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS


Code (OP)

Bevestigt en sluit materiaal voor lage spanning aan (schakelaars, stopcontacten, …) Ontmantelt elektrische kabels Sluit schakelaars en stopcontacten aan door de geleiders aan de toestelklemmen te verbinden Plaatst schakelaars en stopcontacten in of op de muren Plaatst opbouwschakelaars en –stopcontacten in spatwaterdichte uitvoering door middel van een waterdichte aansluiting (bv met wurgwartel) Stelt een diagnose van een storing aan een elektrische installatie en herstelt de defecte elementen Raadpleegt technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) Schakelt stroom en spanning indien mogelijk uit om werkzaamheden buiten spanning aan de elektrische installatie uit te voeren Demonteert onderdelen van de elektrische installatie Zoekt fouten in elektrische installaties door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen Vervangt en/of herstelt defecte onderdelen van de elektrische installatie Controleert of het defect hersteld is Kiest de materialen en de voorraad grondstoffen en legt verbruiksgoederen aan Kiest benodigd materieel en grondstoffen (schakelaars, kabels, kabelgoten, contactspray, …) uit het geleverde materiaal voor de bouw van de installatie Plaatst bestellingen voor materieel en grondstoffen Beschermt materieel en grondstoffen tegen ongewenste vochtigheid, temperatuur of lichtinval

Id 27587

Id 27587

Te integreren kennis  Kennis van veiligheidsregels  Kennis van AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)  Kennis van de verschillende stroomkringen  Kennis van schakelschema's  Kennis van IP-XX waarden  Kennis van risico’s van elektriciteit  Kennis van procedures van BA4  Kennis van vitale 5  Kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes  Kennis van de Wet van Ohm  Kennis van onderdelen van een elektrische installatie  Kennis van de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel  Kennis van basiswetmatigheden

Id 27587



31 mei 2015

29

7.4.2


In deze module komen de afstandsschakelingen en de modulaire schakelapparatuur voor verlichting en stopcontacten die worden toegepast in residentiële installaties aan bod. Ook de beveiligingen van deze schakelingen zijn in de module opgenomen. In deze module leert de cursist zelfstandig en volgens goed vakmanschap afstandsschakelingen, zoals toegepast in een ruimte van een woning, uitwerken en uitvoeren. De cursist leert ook het bijhorende schema's te lezen en te analyseren.

7.4.3

BEGINSITUATIE

De cursist beschikt over het deelcertificaat van de module “Gecombineerde schakelingen” of voldoet aan één van de overige toelatingsvoorwaarden voor sequentieel geordende modules van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.


31 mei 2015

30

7.4.4


Code EBK ED U



De cursisten kunnen materiaal voor lage spanning (schakelaars, stopcontacten, …) bevestigen en aansluiten. Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  elektrische kabels ontmantelen  schakelaars en stopcontacten aansluiten door de geleiders aan de toestelklemmen te verbinden  schakelaars en stopcontacten in of op de muren plaatsen  opbouwschakelaars en –stopcontacten in spatwaterdichte uitvoering plaatsen door middel van een waterdichte aansluiting (bijv. met wurgwartel)  schakelschema’s en eendraadschema’s opstellen rekening houdend met  aansluitschema’s correct gebruik makend van  het geschikte gereedschap om verbindingen te maken, om materiaal te bevestigen en om kabels te ontmantelen. met toepassing van  technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, aansluitschema …)  montagevoorschriften voor open inbouwinstallaties  montagevoorschriften van de spatwaterdichte uitvoeringen door middel van een waterdichte aansluiting.  de veiligheidsregels en AREI  kennis van de verschillende stroomkringen  kennis van schakelschema’s


31 mei 2015

Id 32994



Start met enkele basis-relaisschakelingen om de cursist vertrouwd te maken met het verschil tussen stuurkring en vermogenkring.



Werk aan de hand van teleruptorschakelingen en trappenhuisautomaat.



Wijs cursisten op verschillen in draaddoorsneden – en kleuren van de stuuren vermogenkring.



Schenk aandacht aan spoelspanning en schakelvermogen



Bespreek de voordelen teleruptor t.o.v. basislichtschakelingen



Breng verschillende aansluitmethoden bij anfstandsschakelaars en trappenhuisautomaten aan: 3-draads en 4draadsaansluiting



Behandel aansluiten tijdrelais: Inschakelvertraging, uitschakelvertraging, vertraagd in- en uitschakelen, impulsgever, wissen bij inschakelen, wissen bij uitschakelen



Behandel aansluiten multifunctioneel tijdrelais



Breng verschillende systemen van controlelampen bij drukknoppen aan



Breng de verschillende symbolen aan: eendraadschema, stroomkringschema



Laat cursisten gebruikmaken van catalogi (al dan niet online)

31


Code EBK ED U



De cursisten kunnen een diagnose stellen van een storing aan een elektrische installatie en de defecte elementen herstellen. Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  indien mogelijk stroom en spanning uitschakelen om werkzaamheden buiten spanning aan de elektrische installatie uit te voeren  onderdelen van de elektrische installatie demonteren  fouten zoeken in elektrische installaties door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen.  defecte onderdelen van de elektrische installatie vervangen en/of herstellen  controleren of het defect hersteld is rekening houdend met  de correcte werkvolgorde voor de demontage van elektrische onderdelen van de installatie  de wet van Ohm en basiswetmatigheden door het raadplegen van  technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) correct gebruik makend van  het geschikte gereedschap en meetgereedschap met toepassing van  veiligheidsvoorschriften  de veiligheidsregels en het AREI  kennis van schakelschema’s  veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning  kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes


31 mei 2015

Id 19795









Gebruik hierbij een spanningstester, multimeter, isolatiemeter …

32


Code EBK ED U



De cursisten kunnen materialen kiezen en de voorraad grondstoffen en verbruiksgoederen aanleggen. Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  benodigd materieel en grondstoffen (schakelaars, kabels, kabelgoten, contactspray …) kiezen uit het geleverde materiaal voor de bouw van de installatie  bestellingen plaatsen voor materieel en grondstoffen  materieel en grondstoffen beschermen tegen ongewenste vochtigheid, temperatuur of lichtinval rekening houdend met  specificaties van het materiaal en materieel correct gebruik makend van  de terminologie met toepassing van  voorraadbeheer  beschermingsprincipes voor elektrisch materiaal  de veiligheidsregels en het AREI


31 mei 2015

Id 27587



Laat de cursisten een materiaallijst opstellen op basis van een schema bij aanvang van een oefening



Laat de cursisten een kostprijs ramen

33


Code EBK ED U



De cursisten kunnen veilig en milieubewust werken

Oefeningen op:

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  persoonlijke beschermingsmiddelen dragen volgens de gegeven instructies  afval ruimen en sorteren  rapporteren volgens duidelijke afspraken (van defecten, onveilige situaties …) rekening houdend met  voorschriften voor het afvoeren en sorteren van afval  mogelijke risico’s van elektriciteit  de procedures van BA4, BA5, VCA  voorschriften voor het afvoeren en sorteren van afval correct gebruik makend van  gereedschappen met toepassing van  de wetgeving i.v.m. veiligheid en hygiëne  de milieuwetgeving  veiligheidsnormen  de correcte werkmethode voor geschikte gereedschap  de beschermingsprincipes voor elektrisch materiaal  het AREI  de veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning



Sjablonen en pictogrammen



Instructiekaarten lezen



31 mei 2015

34

7.5 7.5.1

MODULE: AARDING, TELLERKAST EN VERDEELBORD (M ME 146 - 80 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS


Code (OP)

Plaatst een elektrisch verdeelbord in huizen of kantoorgebouwen, bedraadt en sluit aan op de uitrustingen Raadpleegt technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) Plaatst een aarding, aardingsrail en een verdeelbord Monteert en bedraadt onderdelen en componenten op het verdeelbord Bundelt draden die tot dezelfde kring behoren Bepaalt de sectie van de draden waarmee onderdelen en componenten verbonden worden Voert de voedingskabel in en verbindt deze met de hoofddifferentieelschakelaar Plaatst een meterkast en verbindt deze met het verdeelbord volgens de richtlijnen van de stroomleverancier Etiketteert de stroomkringen en de voedingsspanning op het verdeelbord Stelt de elektrische installatie in werking en voert controles uit Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen bij werkzaamheden onder spanning Controleert de continuïteit van het aardingssysteem Brengt de kringen systematisch onder spanning Voert visuele controles uit op de werking van de elektrische installatie Meet elektrische grootheden met het juiste meettoestel en vergelijkt de gemeten met de te verwachten en de afgeleide waarden Geeft de installatie indien mogelijk vrij voor gebruik na aansluiting en controle


31 mei 2015

Id 16505

Te integreren kennis         

Id 15669

      

Basiskennis van voorraadbeheer Basiskennis van een TT-net (bouw, werking) Kennis van veiligheidsregels Kennis van de verschillende stroomkringen Kennis van AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties) Kennis van schakelschema's Kennis van IP-XX waarden Kennis van veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning Kennis van grenzen van bevoegdheden (verduidelijking vragen) Kennis van risico’s van elektriciteit Kennis van procedures van BA4 Kennis van vitale 5 Kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes Kennis van de Wet van Ohm Kennis van onderdelen van een elektrische installatie Kennis van de beschermingsprincipes voor

35

Activiteiten

Code (OP)

Stelt een diagnose van een storing aan een elektrische installatie en herstelt de defecte elementen Raadpleegt technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) Schakelt stroom en spanning indien mogelijk uit om werkzaamheden buiten spanning aan de elektrische installatie uit te voeren Demonteert onderdelen van de elektrische installatie Zoekt fouten in elektrische installaties door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen Vervangt en/of herstelt defecte onderdelen van de elektrische installatie Controleert of het defect hersteld is Kiest de materialen en de voorraad grondstoffen en legt verbruiksgoederen aan Kiest benodigd materieel en grondstoffen (schakelaars, kabels, kabelgoten, contactspray, …) uit het geleverde materiaal voor de bouw van de installatie Plaatst bestellingen voor materieel en grondstoffen Beschermt materieel en grondstoffen tegen ongewenste vochtigheid, temperatuur of lichtinval

Id 19795

Te integreren kennis elektrisch materieel  Kennis van de bekabeling van het aardingssysteem  Kennis van aansluitingen voor hernieuwbare energiebronnen  Kennis van de hoofd- en bijkomende equipotentiale verbindingen

Id 27587


7.5.2


In deze module komt het monteren en plaatsen van een aardingsinstallatie, verdeelbord, aansluiten tellerkast in residentiële installaties aan bod. De cursist leert zelfstandig en op een verantwoorde wijze, rekening houdend met de vigerende regelgeving, tellerkast en verdeelbord voor residentieel gebruik installeren. Daarnaast leert de cursist zelfstandig en volgens goed vakmanschap een aardingsinstallatie voor een woning te voorzien. De cursist leert ook een elektrisch dossier samenstellen. Specifieke meetgereedschappen voor het controleren van de isolatieweerstand van de installatie en de spreidingweerstand van de aarding worden hier aangebracht.


31 mei 2015

36

7.5.3

BEGINSITUATIE


7.5.4


Code EBK ED U



De cursisten kunnen een elektrisch verdeelbord in huizen of kantoorgebouwen plaatsen, bedraden en aansluiten op de uitrustingen. Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  een aarding, aardingsrail en een verdeelbord plaatsen  onderdelen en componenten op het verdeelbord monteren en bedraden  draden die tot dezelfde kring behoren bundelen  de sectie van de draden waarmee onderdelen en componenten verbonden worden bepalen  de voedingskabel invoeren en deze met de hoofddifferentieelschakelaar verbinden  een meterkast plaatsen en verbinden met het verdeelbord volgens de richtlijnen van de stroomleverancier  de stroomkringen en de voedingsspanning etiketteren op het verdeelbord  een verdeelbord kunnen dimensioneren  een dossier voor een elektrische keuring opstellen (eventueel met behulp van software) rekening houdend met  een TT-net (bouw, werking)  aansluitingen voor hernieuwbare energiebronnen door het raadplegen van  technische bronnen (eendraadschema, situatieschema …) correct gebruik makend van  gereedschap  draden en kabels, draadhulzen …  de onderdelen van een elektrische installatie met toepassing van  voorschriften op vlak van draaddoorsnede en waarden van beveiligingen  voorschriften van distributienetbeheerder en stroomleverancier  kennis van de verschillende stroomkringen


31 mei 2015

Id 16505



Oefen vanuit een realistische situaties op: o Eenvoudige aardingsmeting o Plaatsen van verschillende onderdelen van een aarding (aardingsscheider, equipotentialen, hoofd- en beschermgeleider) o Schema’s stijgend in moeilijkheidsgraad (kring tekenen met juiste symbolen) evt. met ondersteunende software o Materiaallijst en offerte opstellen o Verdeelbord plaatsen en bijhorende componenten aansluiten (differentieelschakelaars, overspanningsbeveiliging, automaten, kWh-meter voor hernieuwbare energiebronnen…) o Gebruik maken van correcte verdeelgeleiders en/of verbindingen tussen verschillende rails/borden o Bepalen van draaddoorsnede van voedingskabels (a.d.h.v. tabellen) o Overzicht bieden en plaatsen van meterkast o Overzicht en keuze meetmodules



Leer cursisten omgaan met: o Etiketteersoftware van de fabrikant

37


Code EBK ED U



De cursisten kunnen      

o

kennis van schakelschema's kennis van IP-XX waarden de veiligheidsregels en het AREI de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel kennis van de bekabeling van het aardingssysteem kennis van de hoofd- en bijkomende equipotentiale verbindingen

de elektrische installatie in werking stellen en controles uitvoeren.

Id 15669

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  de continuïteit van het aardingssysteem controleren  de kringen systematisch onder spanning brengen  visuele controles op de werking van de elektrische installatie uitvoeren.  elektrische grootheden met het juiste meettoestel meten en de gemeten met de te verwachten en de afgeleide waarden vergelijken  de installatie indien mogelijk vrijgeven voor gebruik na aansluiting en controle correct gebruik makend van  persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen bij werkzaamheden onder spanning  de geschikte meettoestellen met toepassing van  veiligheidsprocedures  meetmethoden  de vitale 5


31 mei 2015

Aansluitbrochure distributienetbeheerder.



Leer cursisten ook assistentie verlenen bij een elektrische keuring



Oefeningen op: o Isolatiemeting uitvoeren en interpreteren o Aardingsmeting uitvoeren en interpreteren






Laat de cursisten onder begeleiding (van een bevoegd persoon) onder spanning meten

38


Code EBK ED U



De cursisten kunnen een diagnose stellen van een storing aan een elektrische installatie en herstelt de defecte elementen. Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  indien mogelijk stroom en spanning uitschakelen om werkzaamheden buiten spanning aan de elektrische installatie uit te voeren  onderdelen demonteren van de elektrische installatie.  fouten zoeken in elektrische installaties door uitsluiting van mogelijke oorzaken op basis van waarnemingen en metingen  defecte onderdelen van de elektrische installatie vervangen en/of herstellen  controleren of het defect hersteld is rekening houdend met  de correcte werkvolgorde voor de demontage van elektrische onderdelen van de installatie door het raadplegen van  technische bronnen (een draadschema, situatieschema …) correct gebruik makend van  het geschikte gereedschap en meetgereedschap met toepassing van  de veiligheidsvoorschriften  de vitale 5  de veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning  kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes  de Wet van Ohm

Id 19795



Oefeningen op o Toepassen van foutzoekmethoden “deductie en eliminatie”. o Isolatiemeting uitvoeren en interpreteren o Aanpassen van het verdeelbord o Enkelfasig (twee lijnen of lijn met nulleider) o 3 fasig: breng aansluitingen aan met drie lijnen en net met drie lijnen en nulleider o Diverse componenten vervangen o Schema’s aanpassen o De vitale 5 toepassen o Gebruik maken van catalogi en andere documentatie.



Bespreek mogelijke fouten en voorstellen tot oplossing



Onder begeleiding (van een bevoegd persoon) onder spanning meten

materialen kiezen en de voorraad grondstoffen en verbruiksgoederen aanleggen. Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  benodigd materieel en grondstoffen (schakelaars, kabels, kabelgoten, contactspray, …) kiezen uit het geleverde materiaal voor de bouw van de installatie  bestellingen plaatsen voor materieel en grondstoffen  materieel en grondstoffen beschermen tegen ongewenste vochtigheid, temperatuur of lichtinval rekening houdend met  specificaties van het materiaal en materieel met toepassing van  basiskennis van voorraadbeheer


31 mei 2015

39


Code EBK ED U



De cursisten kunnen veilig en milieubewust werken.

Oefeningen op:

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  persoonlijke beschermingsmiddelen dragen volgens de gegeven instructies  afval ruimen en sorteren  rapporteren volgens duidelijke afspraken (van defecten, onveilige situaties …) rekening houdend met  de mogelijke risico’s van elektriciteit  de grenzen van bevoegdheden (verduidelijking vragen) correct gebruik makend van  gereedschappen met toepassing van  de correcte werkmethode voor geschikte gereedschap  de wetgeving i.v.m. veiligheid en hygiëne  de milieuwetgeving  voorschriften voor het afvoeren en sorteren van afval  de inhoud en kennis van BA4, BA5, VCA  afspraken met betrekking tot rapportage  de veiligheidsnormen en het AREI  de vitale 5  beschermingsprincipes voor elektrisch materiaal  veiligheidsregels voor werkzaamheden onder spanning



sjablonen en pictogrammen






31 mei 2015

40

7.6 7.6.1

MODULE: VERLICHTING (M ME 147 - 60 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS


Code (OP)

Installeert verlichtingsinstallaties en sluit ze aan Maakt verdelingen van het stroomnetwerk naar de verschillende lichtpunten Verbindt de verlichtingsarmaturen met het stroomnetwerk Plaatst railsystemen voor het bevestigen van verlichtingsarmaturen Plaatst verlichtingsarmaturen in plafonds, valse plafonds en muren Plaatst indien nodig transformatoren bij de lampen Plaatst een starter en voorschakelapparatuur bij fluorescentielampen Plaatst het juiste type lampen in de armaturen Werkt veilig en milieubewust Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gegeven instructies Ruimt en sorteert afval Gebruikt gereedschap waarvoor het bedoeld is Past de wetgeving toe i.v.m. veiligheid en hygiëne Past de milieuwetgeving toe Rapporteert volgens duidelijke afspraken

7.6.2

Id 27596

Te integreren kennis  Basiskennis van voorraadbeheer  Kennis van veiligheidsregels  Kennis van AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)  Kennis van de verschillende stroomkringen  Kennis van schakelschema's  Kennis van IP-XX waarden  Kennis van risico’s van elektriciteit  Kennis van procedures van BA4  Kennis van vitale 5  Kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes  Kennis van de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel  Kennis van onderdelen van een elektrische installatie  Kennis van de Wet van Ohm  Kennis van onderdelen van een elektrische installatie  Kennis van de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel


In deze module leert de cursist de algemene principes en begrippen gehanteerd bij verlichting en lichtplan, evenals het toelichten en gebruiken van diverse voorschakelapparatuur noodzakelijk voor de juiste werking van de toegepaste lichtbron. De cursist leert zelfstandig en volgens goed vakmanschap toestellen voor verlichting correct monteren en aansluiten, en kan eveneens fouten in verlichtingstoestellen vaststellen en de toestellen vervangen.


31 mei 2015

41

7.6.3

BEGINSITUATIE


7.6.4


Code EBK ED U



De cursisten kunnen verlichtingsinstallaties installeren en aansluiten

Id 27596

Dit houdt in dat cursisten in oefen – en/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  verdelingen maken van het stroomnetwerk naar de verschillende lichtpunten  de verlichtingsarmaturen verbinden met het stroomnetwerk  railsystemen plaatsen voor het bevestigen van verlichtingsarmaturen  verlichtingsarmaturen plaatsen in plafonds, valse plafonds en muren  indien nodig transformatoren bij de lampen plaatsen  een starter en voorschakelapparatuur bij fluorescentielampen plaatsen  het juiste type lamp in de armatuur plaatsen correct gebruik makend van  voorraadbeheer  de onderdelen van een elektrische installatie met toepassing van  kennis van de schakelschema’s  kennis van de verschillende stroomkringen  kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes  kennis van de IP-XX waarden  kennis van de beschermingsprincipes van elektrisch materieel  de wet van Ohm


31 mei 2015



Heb in deze module aandacht voor: o Verschillende soorten verlichtingsarmaturen o Begrippen rond verlichting (directe en indirecte verlichting; lichtstroom, lichtsterkte; verlichtingssterkte; reflectie; kleurtemperatuur; kleurweergave-index) o Draadsectie bij verlichting op 12V o Toepassen van lichtsturingen voor de verschillende types lampen (dimmer, bewegingsmelder, schemerschakelaar, schakelklokken ...)



Het is belangrijk ook de verschillende soorten lampen te behandelen: halogeen 230V, halogeen 12V, fluorescentielampen, compacte fluorescentielampen, led o (klassieke en elektronische transfo’s) o (klassiek VSA en elektronisch VSA)



Laat de cursisten gebruik maken van software voor lichtstudie



Laat cursisten een materiaallijsten opstellen en een kostprijs berekenen om een bestellijst op te maken

42


Code EBK ED U



De cursisten kunnen werkt veilig en milieubewust

Ga aan de slag met:

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  persoonlijke beschermingsmiddelen dragen volgens de gegeven instructies  afval ruimen en sorteren  rapporteren volgens duidelijke afspraken rekening houdend met  de risico’s van elektriciteit correct gebruik makend van  de veiligheidsregels met toepassing van  de milieuwetgeving  de correcte werkmethode voor geschikte gereedschap  de wetgeving i.v.m. veiligheid en hygiëne  het AREI  de procedures van BA4  de vitale 5



Pictogrammen



Instructiekaarten

 

Afvalbeheer binnen de school



BA4

Werkplaatsreglement



31 mei 2015

43

7.7 7.7.1

MODULE: COMMUNICATIESYSTEMEN EN WONINGAUTOMATISATIE (M ME 148 - 80 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS


Code (OP)

Installeert installaties op zeer lage spanning (telefonie, informatica, brandalarmen, …) en sluit ze aan Monteert kabels en outlets voor telefonie, TV- en datadistributie Plaatst en verbindt telefoons, TV’s en aanverwante toestellen (modem, parlofoon, videofoon, telefooncentrale, …) Plaatst en verbindt de componenten van domoticasystemen in woningen en kantoorgebouwen (garagepoortopeners, rolluikbediening, …) Plaatst en verbindt de componenten van beveiligingssystemen (brandbeveiliging, inbraakbeveiliging, toegangscontrole, …) Sluit de verschillende onderdelen van de laagspanningsinstallaties aan op de elektriciteitsinstallatie Controleert de goede werking van de geïnstalleerde laagspanningsinstallaties door testen en metingen Herstelt of vervangt onderdelen van laagspanningsinstallaties (transformatoren, schakelaars, sturingen, detectoren, bekabeling, batterijen, …) Werkt veilig en milieubewust Draagt persoonlijke beschermingsmiddelen volgens de gegeven instructies Ruimt en sorteert afval Gebruikt gereedschap waarvoor het bedoeld is Past de wetgeving toe i.v.m. veiligheid en hygiëne Past de milieuwetgeving toe Rapporteert volgens duidelijke afspraken

7.7.2

Id 32999

Te integreren kennis            

Basiskennis van voorraadbeheer Basiskennis van telecommunicatie Kennis van veiligheidsregels Kennis van AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties) Kennis van de verschillende stroomkringen Kennis van schakelschema's Kennis van IP-XX waarden Kennis van risico’s van elektriciteit Kennis van onderdelen van een elektrische installatie Kennis van vitale 5 Kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes Kennis van procedures van BA4


In deze module komt het monteren, aanleggen en aansluiten van signalisatie, telefonie, TV en databekabeling in residentiele installaties aan bod. De cursist leert op een zelfstandige, correcte en veilige manier elementaire systemen voor datacommunicatie en huisautomatisatie in een woning te voorzien.


31 mei 2015

44

Daarnaast worden in deze module eveneens begrippen en principes in verband met nieuwe technieken aangehaald, bijv. ventilatie, verwarming, fotovoltaïsche panelen, warmtepompen, zonneboilers …

7.7.3

BEGINSITUATIE


7.7.4


Code EBK ED U



De cursisten kunnen installaties, op zeer lage spanning (telefonie, informatica, brandalarmen, …), installeren en aansluiten Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  kabels en outlets monteren voor telefonie, TV- en datadistributie  telefoons, Tv’s en aanverwante toestellen (modem, parlofoon, videofoon, telefooncentrale …) plaatsen en verbinden  componenten van domoticasystemen in woningen en kantoorgebouwen (garagepoortopeners, rolluikbediening …) plaatsen en verbinden  componenten van beveiligingssystemen (brandbeveiliging, inbraakbeveiliging, toegangscontrole …) plaatsen en verbinden  de verschillende onderdelen van de laagspanningsinstallaties aansluiten op de elektriciteitsinstallatie  de goede werking van de geïnstalleerde laagspanningsinstallaties controleren door testen en metingen  onderdelen van laagspanningsinstallaties (transformatoren, schakelaars, sturingen, detectoren, bekabeling, batterijen …) herstellen of vervangen correct gebruik makend van  voorraadbeheer  de onderdelen van een elektrische installatie met toepassing van  kennis van schakelschema’s  kennis van de verschillende stroomkringen


31 mei 2015

Id 32999



Licht volgende elementen voldoende toe: o De verschillende soorten draden, kabels en componenten op lage en zeer lage spanninginstallaties (telefonie, TV- en datadistributie, parlo en videofoon, domotica, beveiliging …) o RJ 11, 12, 45, coax, … voorschriften o Schakelklokken, rolluikbediening, zonnewering, schemerschakelaars, sensoren



Laat cursisten voldoende oefenen op: o Hanteren van de krimptang o Herkennen van symbolen (in schema’s) o Materiaallijst opstellen o.b.v. een schema o Uitzetten van leidingtracés o.b.v. een schema



Werk met: o Proefopstellingen en demonstraties o Realistische situaties o Catalogi en andere technische documentatie (ook voor inzicht in

45


Code EBK ED U



De cursisten kunnen      

kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes veiligheidsregels en AREI de IP-XX waarden de vitale 5 procedures van BA4 basiskennis van telecommunicatie

o 

kostprijsberekening) Foutsimulaties

Leer cursisten een logische werkvolgorde te volgen voor degelijke plaatsing, montage en verbindingen en leer hen nieuwe technologieën op te volgen (bijv. VDIsystemen)

veilig en milieubewust werken

Werk aan:

Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  persoonlijke beschermingsmiddelen dragen volgens de gegeven instructies  afval ruimen en sorteren  rapporteren volgens duidelijke afspraken (van defecten, onveilige situaties …) rekening houdend met  voorschriften voor het afvoeren en sorteren van afval  risico’s van elektriciteit correct gebruik makend van  gereedschappen  van materieel om de werken uit te voeren met toepassing van  de correcte werkmethode voor geschikte gereedschap  de wetgeving toe i.v.m. veiligheid en hygiëne  de milieuwetgeving toe  veiligheidregels en AREI  procedures van BA4  de vitale 5




 

procedure (z)onder spanning werken



pictogrammen



AREI bevoegdheden BA art 47

 

AREI art 261, 262, 263

technische documentatie en instructiekaarten lezen

Een overzicht van het specifieke gereedschap en meetinstrumenten



31 mei 2015

46

7.8 7.8.1

MODULE: WERKPLEKLEREN RESIDENTIEEL ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR (M ME 149 - 40 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS


Code (OP)

Realiseert sleuven en holtes voor het leggen van leidingen (boringen in muren, inmetselen, …) Raadpleegt technische bronnen (eendraadschema, situatieschema, …) Plaatst ladders Gebruikt manuele, elektrische en elektro-pneumatische werktuigen (hamer en beitel, slijpschijf, boorhamer, …) Zet leidingtracés en de plaats van toestellen uit op basis van technische plannen Past het ontwerp van de installatie aan onvoorziene hindernissen aan na overleg met de verantwoordelijke Maakt sleuven, nissen en doorboringen in vloeren en muren door te slijpen, te kappen en te boren Realiseert en plaatst zichtbare of ingebouwde elektrische leidingen

Id 16828

Bevestigt en sluit materiaal voor lage spanning aan (schakelaars, stopcontacten, …)

Id 32994

Stelt een diagnose van een storing aan een elektrische installatie en herstelt de defecte elementen

Id 19795

Id 31254

Voert werkzaamheden uit waarvoor een attest vereist is Voert eenvoudig metselwerk uit Gebruikt manueel en elektrisch gereedschap (troffel, …) - Metselt of plamuurt sleuven en holtes dicht Werkt veilig en milieubewust

7.8.2

Id 20358

Te integreren kennis    

Basiskennis van metselwerk Basiskennis van een TT-net (bouw, werking) Kennis van veiligheidsregels Kennis van AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties)  Kennis van de verschillende stroomkringen  Kennis van schakelschema's  Kennis van IP-XX waarden  Kennis van grenzen van bevoegdheden (grenzen van de opdracht)  Kennis van risico’s van elektriciteit  Kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes  Kennis van onderdelen van een elektrische installatie  Kennis van de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel  Kennis van de bekabeling van het aardingssysteem  Kennis van de hoofd- en bijkomende equipotentiale verbindingen


De competenties van deze module worden ingeoefend in een reële arbeidssituatie, bijvoorbeeld onder de vorm van stage. De cursist werkt dan samen met een installateur. Hij kan ervaren hoe het er concreet aan toe gaat op een werkplek en op die manier een duidelijk beeld vormen hoe het is om als installateur te werken. Ook andere vormen van werkplekleren zijn mogelijk waar er specifiek voor dit doel een realistische omgeving is ingericht.


31 mei 2015

47

De cursist realiseert in deze module ruwbouwactiviteiten zoals het maken van sleuven, holtes en het uitvoeren van eenvoudig metselwerk. Het veilig kunnen werken van de cursist is een absolute prioriteit in deze module. Ook wordt het gebruik van PBM herhaald en toegepast in een realistische werkomgeving.

7.8.3

BEGINSITUATIE


7.8.4


Code EBK ED U



De cursisten kunnen sleuven en holtes voor het leggen van leidingen (boringen in muren, inmetselen,…) realiseren Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  ladders plaatsen  manuele, elektrische en elektro-pneumatische werktuigen (hamer en beitel, slijpschijf, boorhamer, …) gebruiken  leidingtracés en de plaats van toestellen uitzetten op basis van technische plannen  het ontwerp van de installatie aan onvoorziene hindernissen aanpassen na overleg met de verantwoordelijke  sleuven, nissen en doorboringen in vloeren en muren maken door te slijpen, te kappen en te boren door het raadplegen van  technische bronnen (een draadschema, situatieschema …) met toepassing van  veiligheidsregels  basiskennis van metselwerk  AREI


31 mei 2015

Id 16828

Er zijn ook afgeleide vormen van werkplekleren, zoals gastdocenten, simulaties … Heb voldoende aandacht voor regelgeving bij stages: invullen werkpostfiches en contracten, stagebegeleiding, … (Voor ondersteuning contacteer begeleidingsdienst) Maak eventueel gebruik van stageactiviteitenlijsten.

48


Code EBK ED U



De cursisten kunnen zichtbare of ingebouwde elektrische leidingen realiseren en plaatsen rekening houdend met  AREI correct gebruik makend van  kennis van de verschillende stroomkringen  onderdelen van een elektrische installatie met toepassing van  kennis van schakelschema's  kennis van de bekabeling van het aardingssysteem  kennis van de hoofd- en bijkomende equipotentiale verbindingen materiaal voor lage spanning bevestigen en aansluiten (schakelaars, stopcontacten, …) rekening houdend met  risico’s van elektriciteit correct gebruik makend van  onderdelen van een elektrische installatie met toepassing van  kennis van schakelschema's  kennis van IP-XX waarden een diagnose van een storing aan een elektrische installatie stellen en de defecte elementen herstellen rekening houdend met  risico’s van elektriciteit met toepassing van  kennis van schakelschema's  basiskennis van een TT-net (bouw, werking)  kennis van elektrische fouten en van foutzoekmethodes eenvoudig metselwerk uitvoeren Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  manueel en elektrisch gereedschap (troffel, …) gebruiken  sleuven en holtes dichtmetselen en plamuren met toepassing van  basiskennis van metselwerk


31 mei 2015

Id 31254

Id 32994

Id 19795

Id 20358

49


Code EBK ED U



De cursisten kunnen veilig en milieubewust werkzaamheden uitvoeren waarvoor een attest vereist is rekening houdend met  de grenzen van bevoegdheid (grenzen van de opdracht)  de beschermingsprincipes voor elektrisch materieel  de risico’s van elektriciteit met toepassing van  kennis van veiligheidsregels en AREI



31 mei 2015

50

7.9 7.9.1

MODULE: WERKPLEKLEREN HOOGTEWERKER (M ME 150 - 20 LESTIJDEN) ACTIVITEITEN EN TE INTEGREREN ONDERSTEUNENDE KENNIS


Code (OP)

Gebruikt een machine waarvoor een attest vereist is: Hoogtewerker

Id 27004

Te integreren kennis  Kennis van werkinstructie hoogtewerker  Kennis van veiligheidsregels

Werkt veilig en milieubewust

7.9.2


In deze module worden de vaardigheden aangebracht om veilig te werken op hoogte. Het veilig kunnen werken van de cursist is een absolute prioriteit in deze module. Ook wordt het gebruik van PBM herhaald en toegepast in een realistische werkomgeving.

7.9.3

BEGINSITUATIE


7.9.4


Code EBK ED U



De cursisten kunnen een machine gebruiken waarvoor een attest vereist is: hoogtewerker met toepassing van  de werkinstructie hoogtewerker  de veiligheidsregels


Id 27004

Maak eventueel samen met de cursisten een risicoanalyse op. Breng de basiskennis VCA aan die van toepassing is.

31 mei 2015

51


Code EBK ED U



De cursisten kunnen op hoogte werken volgens de veiligheidsregels Dit houdt in dat de cursisten in oefenen/of gesimuleerde situaties op efficiënte wijze:  stellingen en hoogtewerkers plaatsen en gebruiken  ladders plaatsen en gebruiken correct gebruik makend van  beschermingsmiddelen (PBM’s en CBM’s) aangepast aan de werkomstandigheden met toepassing van  de veiligheidsregels veilig en milieubewust werken met toepassing van  de veiligheidsregels

co01116



31 mei 2015

52

8

BIBLIOGRAFIE

AESEN, I., VAN HEUVERZWHYN, G. Labo Elektronica 1, uitgeverij Plantyn, ISBN 90 301 6331 3 AIB - VINÇOTTE, Algemeen Reglement op de Elektrische installaties AREI, Brussel. CLAERHOUT L. Elektrotechnische begrippen 2 , uitgeverij Plantyn COOREMAN, H., DE BRUYN, M. Elektrotechnisch tekenen - schemalezen, Uitgeverij Wolters Plantyn CUPPENS, J., SAYES, H. Basiselektronica 1&2 - basiselektronica 3, 4 & 5 - basiselektronica 6 Brugge, Die Keure CUPPENS, J. SAEYS, H. basiselektronica, boek 2 en boek 3. Uitgeverij Die Keure CUPPENS, J., SAYES H. halfgeleiderbouwstenen 1A, 1B, uitgeverij Die Keure DE DONDER, B. HELLEMANS, P. Watt met elektriciteit, Deel 1 en Deel 2 DEKELVER, V., FICHET, J.M., VAN OPSTAL, J.-E. Technologie – Installatieleer 1-2, Uitgeverij Wolters Plantyn DIRKSEN A.J. elektronische meetinstrumenten, uitgeverij Kluwer EANDIS, Publicaties en Reglementen EBNER M. basiscursus elektronica , uitgeverij segment, ISBN 90 5381 191 5 Elektriciteit gelijkstroomtheorie Deel 1 M.A.J. op ’t Rood uitgeverij Van In Lier. ISBN 90-306-1658-X Elektriciteit wisselstroomtheorie Deel 2 M.A.J. op ’t Rood uitgeverij Van In Lier. ISBN 90-306-1848-5 HAP, P. Tabellenboek voor Elektrotechniek, Uitgeverij Wolters Plantyn HOROWITZ P., HILL W. elektronica kunst en kunde deel 1, uitgeverij Segment NEDERVEEN, J.P. Tabellen Elektrotechniek, Uitgeverij Educaboek-Stam Technische Boeken OCHS, J. Besturen via internet ISBN- 13 : 978-90-5381-148-1 PETERS. H. Domotica isbn-13 : 9789053812051 uitgeverij Segment Project huisinstallaties, Uitgeverij Plantyn SCHUTTE, G.H. Elektronische energie-omzetting - Groningen,Wolters-Noordhof Technisch tekenen - tweede graad TSO - CAD Elektriciteit: theorieboek , VVKSO, Uitgeverij Wolters Plantyn; Technisch tekenen - tweede graad TSO - CAD Elektriciteit: oefeningenboek, VVKSO, Uitgeverij: Wolters Plantyn; Technisch tekenen, - Tweede graad TSO - CAD Elektriciteit: bundel leraar, VVKSO, Uitgeverij Wolters Plantyn. VANDEVIJVERE, J., Realisatietechnieken elektriciteit, Standaard Educatieve uitgeverij; Brochures Brochure Technisch Bureau voor Schadepreventie, postbus 54, 3740 AB Baarn Diverse documentatie van Vinçotte, Koningslaan 157, 1060 Brussel Voorschriften voor de elektronische installaties voor beveiliging tegen indringing, BVVO, De Meeusplantsoen 29, 1040 Brussel Tijdschriften/vakliteratuur Bouwen, verbouwen: de aansluiting van de woning, Electrabel Distributie Vlaanderen Commerciële catalogi allerhande van diverse merken/fabrikanten. Databoeken van verschillende fabrikanten Residentieel elektrotechnisch installateur

31 mei 2015

53

Nuttige links: https://veiligwonen.vincotte.be/nl/publicaties/download/huishoudelijke-elektrische-installaties http://economie.fgov.be/nl/consument/Energie/Elektriciteit/Controle_installations/#.VVsC6flRTIU http://www.vlaanderen.be/nl/bouwen-wonen-en-energie/kopen-en-verkopen/verplichte-elektrischekeuring-bij-verkoop-van-oudere-woningen


31 mei 2015

54

Residentieel Elektrotechnisch Installateur

Recommend Documents