REGIONIEUWSBRIEF WADDEN
Actieplan Vaarrecreatie Het Actieplan 2014-2018 begint vorm te krijgen. Vanuit het Convenant Vaarrecreatie 2007 – 2012 zijn vier onderdelen overgenomen om mee verder te gaan. Erecode Belangrijkste is de communicatie met als speerpunt de update van de Erecode. Dit project wordt getrokken door het Watersportverbond. Wij hechten eraan dat mensen weten wat ze doen als ze op het Wad verblijven. We varen daar bijna altijd zonder de natuur te verstoren. Maar als we niet weten wat verstorend kan zijn weten we ook niet hoe we ons moeten gedragen. Daarvoor is de Erecode. Je hoeft niet allemaal natuurgenieter te zijn, maar respect voor de kwetsbaarheid van die natuur kunnen we zeker wel allemaal hebben. Als je je aan de regels van de Erecode houdt zul je niet ernstig verstoren. De tekst van de nieuwe Erecode zetten we nu in deze nieuwsbrief, zodat die te publiceren is voor jaarboeken en andere publicaties van verenigingen vóór het vaarseizoen 2015 De nieuwe tekst staat in de bijlage
Er zijn twee vormen van cursus voor Wadliefhebbers in voorbereiding. Het Watersportverbond is de trekker voor het project ‘cursussen voor Wadliefhebbers’ vanuit het Actieplan. Doel is dat watersporters meer leren over wat er te beleven valt in de natuur van het Wad. Bovendien krijgen deelnemers zo meer inzicht in wat mensen en natuur samen wel kunnen zonder grote verstoring van de natuur. Er wordt verteld over diverse vogels en hun gedrag, over zeehonden en over schelpen, vissen etc. Er zijn twee vormen van cursus in voorbereiding: een ééndaagse cursus aan boord van een schip op het Wad met rondkijken op de droogvallende plaat en een tweedaagse cursus bij Ecomare op Texel.
Jachthavens. Het tweede onderdeel van het Actieplan is de ontwikkeling van de jachthavens aan het Wad. Begin november is een nota verschenen met plannen voor de kleine havens in het oostelijk Wad. Bijvoorbeeld Noordpolderzijl en Schiermonnikoog hebben te kampen met ernstige dichtslibbing. Oorzaken zijn verschillend, oplossingen eveneens. Korte termijn oplossingen en hopelijk definitieve oplossingen in de verdere toekomst.
De meeste havens op de eilanden hebben plannen om uit te breiden. De drukte in de hoogzomer is een probleem in de meeste havens. Ook hier zijn verschillende oplossingen met diverse kansen. Gedacht wordt o.a. aan meerboeien buiten de haven om jachten op te vangen als de haven vol is. In samenhang met de andere elementen van het Actieplan zijn er nu kansen om, samen met de natuurorganisaties en overheden, tot aanpak van de overbevolkte jachthavens te komen. Dit is de eerste winst van het Actieplan! Want er ligt immers formeel nog steeds een verbod op uitbreiding van havencapaciteit via de PKB Waddenzee.
Dynamische zonering. Er zijn drie pilots voor dynamische zonering aangewezen: Razende Bol, Balgzand en Blauwe Balg. Verschillende redenen hebben tot deze keuze geleid. Razende Bol is vooral nuttig omdat hier veel mensen uit de directe omgeving komen, die het strand gebruiken zoals de stranden aan de kustlijn ook worden gebruikt. Zonnen, volleyballen, hond laten spelen, barbecuen etc. Sommige van deze activiteiten zijn storend voor de kwetsbare natuur. Daarom wordt met inzet van “gastheren” aan bezoekers verteld wat hun gedrag veroorzaakt voor bijvoorbeeld de vogels en zeehonden op de Razende Bol. Als Watersportverbond zijn we deelgenoot in dit project. Het project Blauwe Balg wordt naast de formele trekker het ministerie van EZ, via de bemanning van de “ Krukel” mede getrokken door de Vereniging van Wadvaarders. Hier willen we een andere doorgang van Ameland naar Terschelling v.v., zuidelijker dan de huidige Blauwe Balg gaan verkennen. Dit traject zal volgend jaar na de zoogperiode van zeehonden in dat gebied worden opengesteld. Dit kan met dezelfde voorwaarden als waarmee de huidige Blauwe Balg bevaren kan worden: varen rondom hoogwater en niet blijven liggen: het is een doorvaart. Reden voor deze tweede doorgang is dat de huidige oversteek aan de Amelander kant steeds meer naar het noorden schuift. Daardoor komen jachten met winden tussen noordwest en noordoost alsmaar meer in ruiger water, wat de veiligheid van vooral kleinere jachten bemoeilijkt. Monitoring. Het vierde onderdeel van het Actieplan is monitoring. Door de monitoring in eerdere jaren in het kader van het eerste Convenant is beter inzicht gekomen over bewegingen. We weten dat gedrag van de ene groep niet kenmerkend is voor de anderen. Daarmee hebben we al bereikt dat overheden en natuurorganisaties genuanceerder kijken naar “recreatievaart”. Immers een rondvaartboot is iets anders dan een kitesurfer of een kano of een snelvarende RIB. Door dit inzicht is helderder geworden wie waar op kan worden benaderd en hoe we eenieder kunnen benaderen. Maatwerk dus.
Gezamenlijke aanpak. Uit het hier bovenstaande kun je lezen dat alles met elkaar samenhangt. Kansen te over om samen aan deze elementen kunnen werken. Via het Actieplan hebben we, watersportorganisaties, overheden (landelijk, provinciaal en gemeentelijk) en gezamenlijke natuurorganisaties ons geconformeerd aan dit Actieplan. Met de gezamenlijke positieve inzet moet er het een en ander te bereiken zijn zodat wij onze watersport op het Wad kunnen blijven behouden en waarschijnlijk ons vaargebied weer beter kunnen gebruiken. Overleg Rijkswaterstaat. Bij het periodieke overleg met Rijkswaterstaat hebben weer diverse zaken de revue gepasseerd: - Het “ fietspad” , de route langs de Pollendam en vervolgens onder het Griend door aan de noordkant van de betonde geul, wordt door beide partijen als niet ideaal, maar wel een verbetering voor veiligheid van de vaart ervaren. Andere schepen mogen ook via dit fietspad varen, dat is betond met gele bakens. Jachten mogen ook nog altijd in de betonde geul varen. De scheiding van grote en of snelle vaart is vooral in het drukke vaarseizoen nuttig gebleken.
- Ook Rijkswaterstaat heeft enorme bezuinigingsmaatregelen te verwerken. Soms nuttig want het dwingt tot herbezinning. Zoals over betonning. Zijn alle tonnen die op het Wad liggen nodig voor veilige vaart, of is het soms mogelijk ergens een ton minder te leggen, dan wel een doodlopend geultje niet langer te betonnen? Ook aan het Watersportverbond de vraag om hierover mee te denken. Dat doen we graag, ook jullie suggesties zijn welkom via
[email protected] Over de MZI’s, de mosselzaadinvanginstallaties zijn we ook nog steeds niet uitgepraat: Er wordt het een en ander verlegd in het volgend seizoen. Er gaat wat uit en er komt iets nieuws bij. De locatie Burgzand wordt ingezet als nieuwe MZI locatie. Jammer misschien voor de keren dat we daar willen kruisen met zuidwesten of noordoosten wind. Maar ook wij zullen ons moeten neerleggen bij de aanwezigheid van die MZI’s. Vissers hebben er meer problemen mee, maar ook hun bezwaren zijn niet doorslaggevend in dit proces. Waarschijnlijk kan de markering rondom de MZI’s worden verbeterd. De procedure is nu dat RWS eerst de betonning moet uitleggen rondom het hele vergunde perceel. Daarna komt de visser die z’n “netten” daar neerlegt. Meestal wordt niet het hele perceel vol gelegd met “netten” . De betonning ligt dan te wijd rondom het desbetreffende MZI, wat extra overlast voor de vaart betekent. RWS gaat kijken met het ministerie van EZ dat de vergunningen voor de percelen uitgeeft wat hieraan gedaan kan worden.
- Met de mensen van Rijkswaterstaat hebben we als Watersportverbondvertegenwoordigers de problemen met snelvaren op het Wad nog eens doorgenomen. Voor veel watersporters is dat een bron van ergernis. Snelvaren is immers toegestaan in de veerbootgeulen en de route naar zee en alleen bij daglicht. Verder niet. Met deze regels wordt op diverse plekken de hand gelicht. Doordat er weinig gehandhaafd kan worden is het en blijft het een groot probleem. We lossen het niet even op, maar het moet onder de aandacht blijven, het moet verbeteren.
- Het Westgat Schiermonnikoog blijft een bron van zorg voor de nautisch verantwoordelijke mensen van RWS. Het Plaatgat is al een paar jaar niet meer betond. De geul is inmiddels verdwenen. Het systeem van het Westgat loopt sinds jaar en dag, al eeuwenlang in zo’n 20 jaar van west naar oost. Dit keer niet… De nieuwe geul opent zich niet. Waardoor het niet gebeurt blijft een raadsel. Er wordt gespeculeerd dat de zandsuppletie boven Ameland de oorzaak is of zelfs de zandmotor voor de Hollandse kust. Maar dat schijnt niet de boosdoener te zijn. De betonning is dit voorjaar verlegd naar een nieuwe lijn verder naar het noorden. Ook de “verkenner” is daarheen verlegd. De mensen op de vuurtoren hebben deze zomer vele uren tevergeefs geprobeerd contact te leggen met jachten (en anderen) die via de oude geul naar binnen wilden varen. De KNRM en bergers hebben er deze zomer handen vol werk aan gehad. Het Westgat Schiermonnikoog is ook voor jachten een punt van aandacht voor het volgend vaarseizoen: let op als je bij Schier naar binnen vaart: luister uit op VHF kan. 5 en roep de kustwachtpost Schiermonnikoog op bij twijfel. Roep ze op als je geen tonnen ziet! Afsluitdijk Het regioteam IJsselmeer houdt zich voornamelijk bezig met zaken rondom de vernieuwing van de Afsluitdijk. De meeste nieuwe ontwikkelingen zullen zich aan de kant van het IJsselmeer gaan afspelen. Soms raakt het ook aan de bemoeienis van het regioteam Wadden. Bijvoorbeeld zoals nu t.a.v. de sluiting van de sluis Den Oever. Nautin en waterkaarten. Nautin werd al in onze vorige nieuwsbrief genoemd. Dit digitale kaartupdate systeem levert meer dan alleen updates van betonning. Je kunt ook nuttige vaarweginformatie via die site vinden. Daarnaast zijn de getijtabellen en Quictide voor heel veel vaarders op het Wad een goed instrument om de tocht via een wantij te plannen. De site is dus inmiddels niet alleen nuttig voor gebruikers van digitale kaarten.
De papieren Waterkaarten Waddenzee West en Oost zijn in de loop van het vaarseizoen uitgekomen. Dat is jammer, want veel mensen zullen niet geïnteresseerd zijn om zo aan het eind van hun
vaarseizoen die kaart te kopen. Er gaan trouwens geruchten dat er in mei 2015 opnieuw kaarten zullen worden uitgegeven. Niet overbodig, gezien de problemen die veel watersporters in de loop van deze zomer hebben ondervonden bij het aanlopen van het Westgat Schiermonnikoog. Op de oude kaart stond het Westgat aangegeven, met de plaats van de verkenningston. Die betonning is in februari verplaatst, daarna zijn in de loop van het jaar verder naar binnen nog diverse aanpassingen in de geul aangebracht. Zie ook hierboven de problemen aldaar onder de kop RWS. Dit staat nu al niet meer goed op de nieuwe papieren kaart! En verder. Bestuurlijk en beleidsmatig is er een aantal zaken dat aandacht van ons regioteam blijft eisen, zoals de Kaderrichtlijn Water en Natura 2000. Als Watersportverbond pleiten voor een integrale aanpak rekening houdend met de dynamiek van het hele Waddengebied en de aangrenzende binnenwateren en Noordzee. De bestuurlijke spaghetti van beheersorganisaties, gebruikers etc. blijft interessant. We hebben er veel mee te maken. Wij hebben als Watersportverbond zitting in het Toeristisch Overleg Waddenzee. Hier is de gezamenlijke aanpak uitgewerkt die is uitgemond in het eerste Convenant Vaarrecreatie en als vervolg nu het nieuwe Actieplan. We zijn Nederlands vertegenwoordiger in het Trilaterale WaddenSeaForum. We vragen hier op internationaal niveau aandacht voor de dichtslibbing van de jachthavens aan het Wad, door gezamenlijke kennis te delen en zo mogelijk gezamenlijk in te zetten. We pleiten samen met de Waddeneilander gemeenten en anderen voor betere beveiliging van containers op vrachtschepen. Het probleem lijkt vanuit de watersport gezien niet zo belangrijk, totdat er weer een container overboord gaat en de inhoud al drijvende het Wad opkomt en schroeven van jachten bedreigt. We willen een trilaterale aanpak van de natuurgebieden zoals wij die kennen als artikel 20 gebieden. En we zetten ons mee in voor de Werelderfgoed gedachte van de Waddenzee. December 2014 Janny du Bois-Minholts Regiovertegenwoordiger Wadden.
En last but not least een voor ons aardig bewijs van de goede samenwerking die de laatste jaren z’n vruchten afwerpt overgenomen uit de Waterkampioen van november: In een artikel met een mooie sfeerbeschrijving doet Jan Ellens van Staatsbosbeheer van de vogelwachters post op de Boschplaat van Terschelling de volgende uitspraak: “We tellen vogelsoorten en zeehonden en geven uitleg aan bezoekers die hier over land of met hun boot komen. De watersporters die droogvallen met hun schip zijn vaak echte natuurliefhebbers. Het is hier letterlijk en figuurlijk een verademing voor hen. Ze houden goed rekening met de rust die vogels en zeehonden nodig hebben.“ In plaats van tegen elkaar afzetten nu de positieve kanten benadrukken.
