Rapportage. Code: B december CO2 prestatieladder 2015 Energie audit verslag

Rapportage CO2 prestatieladder 2015 Energie audit verslag

Code: B1508 11 december 2015

Datum: 11 december 2015

Referentie: lak

Code: B1508

Projectgegevens

Project

CO2 prestatieladder

Onderdeel

Energie Audit Verslag

Code

B1508

Datum

31 december 2015

Samengesteld door Projectleider Adviseur

Lindy te Laak (Coördinator kwaliteit)

Eindverantwoording

ABT bv Arnhemsestraatweg 358 Velp Postbus 82 6800 AB Arnhem

Geautoriseerd door

Pim Kempers (Manager bedrijfsvoering)

Paraaf

Het Energie audit verslag d.d. 11-12-2015 is geaccordeerd door de het hoger management op 11-122015 wat is vastgelegd in de kwaliteitsstuurgroep bespreking van 21-12-2015.

Blad: 3/17


Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 5/17

Inhoudsopgave

1.

Inleiding

6

2.

Omschrijving bedrijf

7

3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.

Energieverbruik en energiegebruikers Energieverbruik Gasverbruik Brandstofverbruik leasewagenpark Brandstofverbruik gedeclareerde zakelijke km met privé auto’s

7 7 9 11 11

4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6.

CO2 reductie Gerealiseerde maatregelen en initiatieven Doelstelling m.b.t. gebruik alternatieve brandstof In 2015 en verder te realiseren maatregelen en initiatieven Niet Gerealiseerde maatregelen en initiatieven Motivatie Mogelijk interessante initiatieven

12 12 12 13 15 15 16

Bijlage 1

Verbetermatrix

16

Bijlage 2

Inventarisatie energieverbruik apparaten Delft/ Velp

16


1.

Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 6/17

Inleiding Het is de ambitie van ABT om bouwwerken te realiseren die zoveel als mogelijk bij hun maatschappelijke omgeving, in fysiek en mentaal of ‘menselijk’ opzicht, aansluiten. Onze kennis, kunde, wetenschappelijke expertise en vanzelfsprekende passie voor techniek staan hiervoor garant. ABT wil een creatieve en innovatieve bijdrage leveren aan de kwaliteit en duurzaamheid van de gebouwde omgeving met respect voor de menselijke en natuurlijke normen en waarden. Deze missie vormt niet alleen de basis voor onze duurzame bedrijfsvoering, maar ook voor ons advieswerk, waarin duurzaamheid een belangrijke rol speelt. ABT wil een partner in duurzaamheid zijn! Het Energie Audit verslag beschrijft de energiegebruikers binnen ABT bv. De carbon footprint is opgesteld over heel 2015. De rapportage loopt van 1 januari t/m 31 december 2015. De carbon footprint van 2012 is het referentiejaar voor de volgende rapportages. Alle personeelsleden van ABT bv zijn op de hoogte van en vertrouwd met het milieubeleid en de daaraan gekoppelde documentatie en passen deze consequent toe. ABT bv is op dit moment NEN-EN-ISO 14001 en 9001 gecertificeerd. Deze rapportage geeft het resultaat van de energie audit die is uitgevoerd en geeft invulling aan de punten 3.B.2, 3.C.1 en 3.D.1 van de CO2-prestatieladder. De energie audit zal halfjaarlijks plaatsvinden. Dit energie audit verslag omvat achtereenvolgens de volgende onderdelen: 1. Omschrijving bedrijf. 2. Een inventarisatie van het energieverbruik, actueel en in het verleden, en energiefactoren die op metingen en andere gegevens zijn gebaseerd. 3. Identificatie van gebieden waar sprake is van significant energieverbruik, met name van significante veranderingen over de afgelopen periode. 4. Identificatie van kansen voor het behalen van CO2-reductie. 5. Identificatie van mogelijke initiatieven die interessant zijn.


Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 7/17

2. Omschrijving bedrijf Iedere opdrachtgever, iedere architect wil ‘iets’ – streeft, verlangt en vraagt. Wat hun wens ook is, wij zorgen voor de technische uitwerking. Met daadkracht vol passie, al meer dan 60 jaar. Geïntegreerde oplossingen, maakbaar en vooral haalbaar – hoe groot, klein, ingewikkeld of gewoon de vraag ook is. Grensverleggend waar nodig, maar altijd solide. Wat onmogelijk lijkt, toch mogelijk maken. ABT bouwt aan ambities. 3.1.

3. Energieverbruik en energiegebruikers Energieverbruik Het energieverbruik van ABT bv zit met name in het verbruik van de panden (kantoren Velp en Delft). In dit energie audit verslag wordt het energieverbruik gerelateerd aan de factor die het energieverbruik heeft beïnvloed, namelijk het aantal ABT medewerkers of FTE’s. Het voordeel van het specifieke energieverbruik per FTE uit te drukken is dat het verbruik op deze manier als het ware wordt gecorrigeerd en beter vergelijkbaar wordt gemaakt. Zie tabel 1 voor een overzicht van het energiegebruik. Hierin is te zien dat er een afname van maar liefst 13% t.o.v. 2014 en 17% t.o.v. referentiejaar 2012 per FTE heeft plaatsgevonden. Tabel 1: Energiegebruik per FTE Energieverbruik in kWh

2015

2014

2012

608.676 220.164 0 828.840

Velp Delft Opbrengst Zonnepanelen Totaal

500.593 215.428 -2.1911 694.110

498.264 217.668 0 715.932

Totaal FTE’s van ABT

233

208

Energieverbruik kWh/ FTE

2.979

3.441

(referentiejaar)

230,6 3.594

Uit de emissieberekening blijkt dat het totale energieverbruik over 2015 gelijk staat aan 0 ton CO2 uitstoot.

Figuur 1: Opbrengst zonnepanelen 2015.


Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 8/17

Er is in 2015 een inventarisatie gemaakt van alle stroom verbruikende apparatuur in de panden van Velp en Delft. In figuur 2 is hiervan een overzicht te zien. Voor de totale inventarisatie wordt verwezen naar bijlage 2. Figuur 2: overzicht energie verbruik apparaten 2015. Velp Delft Subtotaal Velp:

436.723,8 kWh/jaar

Subtotaal Delft: Opbrengst Zonnepanelen Totaal verbruik:

236.147,3 kWh/jaar -21.911,0 kWh/jaar 650.960,1 kWh/jaar

Uit figuur 2 is uit het totaal verbruik op te maken dat er een verschil van ca. 43.150 kWh zit in het daadwerkelijke energieverbruik en de inventarisatie. Dit heeft te maken met het feit dat bij de inventarisatie zaken buiten kantooruren als overwerk, de airco die soms in het weekend door gekoeld heeft en bijeenkomsten na werktijd en in het weekend niet meegenomen zijn. Gebruik van duurzame energie: De elektriciteitsvoorziening bij ABT Velp en Delft wordt vanaf 1 januari 2015 verzorgd door Pure energie met in Nederland door windmolens opgewekte energie; Vanaf 1 januari 2015 levert Pure Energie ook “groen gas” in Velp en Delft. In 2015 zijn de zonnepanelen van ABT Velp energie gaan opleveren. De opbrengst is 3,2 % t.o.v. het totale energieverbruik. Scope 2: Reductiedoelstellingen energieverbruik Resultaat: Er is van de emissie inventarisatie van 2014 twee versies opgesteld. In versie 1 is gerekend met de emissie factoren uit het SKAO handboek 2.2. In versie 2 is gerekend met de emissie factoren van http://co2emissiefactoren.nl/.


Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 9/17

Versie 1 SCOPE 2: Electriciteitsverbruik Scope 2 2.1

indirecte emissies elektriciteitsgebruik Velp

elektriciteitsgebruik Delft

TOTAAL

verbruik totaal in kWh 498.264 Velp Zon Velp Wind Velp Biom Velp Water 217.668 Delf Zon Delf wind Delf Biom Delf Water 715.932

conversiefactor uitstoot in verbruik in kWh gCO2/kWh ton CO2 1494,792 80 0 144496,56 15 2 182862,888 455 83 169409,76 455 77 653,004 80 0 63123,72 15 1 79884,156 455 36 74007,12 455 34 233,6

verbruik totaal in kWh 498.264 Velp Zon Velp Wind Velp Biom Velp Water 217.668 Delf Zon Delf wind Delf Biom Delf Water 715.932

conversiefactor uitstoot in verbruik in kWh gCO2/kWh ton CO2 1494,792 0 0 144496,56 0 0 182862,888 189 35 169409,76 0 0 653,004 0 0 63123,72 0 0 79884,156 189 15 74007,12 0 0 49,7

Versie 2 SCOPE 2: Electriciteitsverbruik Scope 2 2.1

indirecte emissies elektriciteitsgebruik Velp

elektriciteitsgebruik Delft

TOTAAL

Reductie: De doelstelling voor 2015 was om 163,5 ton te besparen (emissiefactoren handboek). Dit is omgerekend 34,7 ton CO2 reductie volgend de emissiefactoren van de website. Er is daadwerkelijk halverwege het jaar een reductie van 49,7 ton CO2 bereikt. Door het gebruik van 100% duurzame energie uit Nederland is de CO2 uitstoot voor het energieverbruik gereduceerd tot 0 ton voor 2015. Hiermee is de reductie gehaald en overtroffen.

3.2.

Gasverbruik Het gas wordt verbruikt voor o.a. de verwarming van de gebouwen in Velp en Delft. Aardgas: gebaseerd op maandfacturen en jaarafrekening van de leverancier. Tabel 2: Gasverbruik volgens leverancier Gasverbruik in m3

2015

2014

2012 (ref.jaar)

Velp

50.928

40.632

49.559

Delft

14.664

16.008

12.694

Totaal

65.592

56.640

62.253

Totaal FTE’s van ABT

233

208

230,6

Gasverbruik m3/ FTE 281 272 270 Van het totale gasverbruik gaat 100% naar het verwarmen van de panden in Velp en Delft. Uitgangspunten Velp: Aantal gewogen graaddagen (grd) 2014 (Arnhem): 2.558 Verbruik gas 2014: 56.640 m3


Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 10/17

Aantal gewogen graaddagen(grd) 2015 (Arnhem): 2.477 Verbruik gas 2015: m3 Dit is voor 2014: 40.632 : 2.558 Dit is voor 2015: 50.928 : 2.477

= 15,88 m3 gas / gewogen graaddagen = 20,56 m3 gas / gewogen graaddagen

T.o.v. het referentiejaar 2012 Aantal gewogen graaddagen (grd) 2012 (Arnhem): 3.060 Verbruik gas 2012: 49.559 m3 Dit is voor 2012: 49.559 : 3.060 Dit is voor 2015: 50.928 : 2.477

= 16,19 m3 gas / gewogen graaddagen = 20,56 m3 gas / gewogen graaddagen

Uitgangspunten Delft Aantal gewogen graaddagen (grd) 2014 (Delft): 2.620 Verbruik gas 2014: 16.008 m3 Aantal gewogen graaddagen(grd) 2015 (Delft): 2.245 Verbruik gas 2015:14.664 m3 Dit is voor 2014: 16.008 : 2.620 Dit is voor 2015: 14.664 : 2.245

= 6.11 m3 gas/ gewogen graaddagen = 6,53 m3 gas/ gewogen graaddagen

T.o.v. het referentiejaar 2012 Aantal gewogen graaddagen (grd) 2012 (Delft): 2.840 Verbruik gas 2012: 12.694 m3 Dit is voor 2012: 12.694 : 2.840 Dit is voor 2015: 14.664 : 2.245

= 4,47 m3 gas/ gewogen graaddagen = 6,53 m3 gas/ gewogen graaddagen

Uit de emissieberekening blijkt dat het totale gasverbruik over 2015 gelijk staat aan 124 ton CO2 uitstoot. Scope 1: Reductiedoelstellingen panden (gasverbruik) Resultaat: CO2 uitstoot gasverbruik in 2012 was 114 ton CO2 uitstoot gasverbruik in 2014 was 103 ton CO2 uitstoot gasverbruik in 2015 was 124 ton Reductie: De doelstelling voor 2015 was om 0,285 ton te besparen t.o.v. 2014. Er heeft daadwerkelijk een toename van 21 ton CO2 uitstoot plaatsgevonden. Dit is o.a. van de toename van de personeelsbezetting in de tussenliggende periode. Het aantal FTE’s groeide van 199 naar 233. En er is veel “loos” gestookt, doordat tijdens de verbouw in herfst en winterperiode buitendeuren tegen elkaar open stonden en een deel van de gevel eruit lag. Als we een trendanalyse maken van het gasverbruik van de afgelopen jaren dan blijkt dat zowel het gasverbruik als het aantal FTE’s sterk fluctueert. Conclusie: zonder ingrijpenede technische maatregelen is een CO2 reductie niet haalbaar. Daarom is besloten de regeltechniek voor de installaties in Velp en Delft aan te passen zodat er minder stroom en gas wordt verbruikt (zie ook tabel 4).


3.3.

Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 11/17

Brandstofverbruik leasewagenpark Het brandstofverbruik van het wagenpark is opgemaakt aan de hand van de gegevens van leasemaatschappij Arval en Alphabet. Verbruik lease wagenpark: Uit berekeningen blijkt dat het er 1.176.862 km door de leaserijders is gereden. Het leasewagenpark bestaat uit de volgende contracten: 16 x benzine, 33 x diesel, 2 x elektrisch, 5 x hybride en 1 aardgas Scope 1: Reductiedoelstelling- doorlichten van het wagenpark Door de doorstroom in het personeel (personeel aangenomen en een aantal medewerkers zijn vertrokken) zijn er in 2015 57 leasecontracten. In 2014 waren dit er 54. In 2015 vielen de (nieuw) te leasen auto's onder A-label of in een 'CO2 lage range'. Resultaat: CO2 uitstoot wagenpark in 2012 was 128 ton / 92= 1,39 ton / rijder CO2 uitstoot wagenpark in 2015 was 178 ton / 57= 3,12 ton / rijder De doelstelling voor 2015 was om totaal 0,64 ton CO2 t.o.v. referentiejaar te besparen. Voor scope 1 leasewagenpark km is geen besparing bereikt t.o.v. referentiejaar 2012. Er zijn meer leasecontracten afgesloten en er waren in 2015 een aantal langlopende projecten die op een grotere afstand lagen dan de vestigingsplaatsen van ABT. Er moet wel een opmerking worden gemaakt dat in 2015 twee zogenaamde wisselwagens zijn aangeschaft. Dit zijn leaseauto’s die ABT medewerkers kunnen gebruiken om naar projecten te rijden i.p.v. de eigen auto. Dit heeft geleid tot een vermeerdering van de leasecontracten. Conclusie: In 2016 wordt het aantal leaserijders door een scherpere leaseregeling verminderd. Er wordt zo lang mogelijk in 2016 geen nieuwe leasewagens aangeschaft behoudens een aantal eco wisselwagens (klein formaat auto met 20% bijtelling en het streven is A-label). Echter de km declaratieregeling wordt ook aangepast. Dit om te stimuleren dat medewerkers met de ABT wisselwagens naar projecten rijden. Dit kan een verschuiving van gedeclareerde km’s naar lease km’s te weeg brengen. Het is niet gezegd dat dit een besparing in CO2 tot gevolg heeft. Er is een kleine CO2 reductie voor leaserijders in tabel 4 opgenomen.

3.4.

Scope 3: Brandstofverbruik gedeclareerde zakelijke km met privé auto’s (Ketenanalyse) Zakelijk gebruik privé auto’s komen uit de gegevens van de ABT administratie. Uit berekeningen blijkt dat er door ABT medewerkers 285.436 zakelijke km zijn gedeclareerd met privé auto’s. Scope 2: Reductiedoelstellingen gedeclareerde zakelijke km met privé auto’s Resultaat: CO2 uitstoot zakelijke km met privé auto’s in 2014= 34 ton CO2 uitstoot zakelijke km met privé auto’s in 2015 = 49 ton CO2 uitstoot zakelijke km met privé auto’s in 2012 = 68 ton


Referentie: lak

Code: B1508

2015

2014

2012 (ref. jaar)

Aantal km

285.436

271.010

326.244

Aantal FTE’s

233

208

230

CO2

49

34

68

CO2/FTE

0,213

0,163

0,295

Blad: 12/17

Er was een doelstelling voor 2015 om CO2 te besparen met 0,05% per fte. Voor scope 2 zakelijke km met prive auto’s is een besparing bereikt t.o.v. referentiejaar 2012. De besparing t.o.v. referentiejaar 2012 is 0,084 ton CO2/FTE dat is 0,28%.

4.1.

4. CO2 reductie Gerealiseerde maatregelen en initiatieven Een daling van het energieverbruik leidt in bijna alle gevallen ook tot CO2 -reductie. Het nemen van maatregelen die het energieverbruik verlagen dragen daardoor bij aan het behalen van de CO2 -reductiemaatregelen. In dit hoofdstuk worden deze maatregelen weergegeven. Hieronder is een overzicht van de al genomen reductiemaatregelen opgenomen alsmede de nog te nemen maatregelen. Het streven is om de genoemde maatregelen in 2015 en 2016 uit te voeren. In November 2015 zijn de maatregelen over 2015 geëvalueerd en een deel van de maatregelen zal ook in 2016 ingezet worden. De geschatte CO2-reductie voor 2016 is in tabel 4 weergegeven. Maatregelen die genomen zijn om het energieverbruik (elektriciteit- en gasverbruik) in 2016 te verminderen: CO2 besparende maatregelen zijn in de serverruimte genomen om zoveel als mogelijk gebruik te maken van free-koeling i.p.v. de koelmachine. Zeg dat je 30-50% van het jaar hiermee energie bespaart. Zonnepanelen die in 2014 zijn aangebracht zijn in 2015 werkelijk stroom gaan opleveren. Automatisch stroom uitschakelen na werktijd (van 19.00 tot 07.00 uur), behalve voor sommige stroomvoorzieningen, zoals bij ICT en het BIM lab. Computers gaan na enige tijd niet in gebruik te zijn geweest in de stand-by-stand. Zonnepanelen aanbrengen op het gebouw van ABT te Delft. Nieuwe leaseregeling en nieuwe zakelijke km declaratieregeling om het gebruik van de ABT wisselwagens te stimuleren en het declareren van zakelijke km’s met privé auto’s te demotiveren. Bij alle printer/copiers pasjeslezers installeren. Medewerkers kunnen hiermee printertaken laten uitvoeren. Dit vermindert papiergebruik. De regeltechniek voor de installaties in Delft vernieuwen. Door nauwkeuriger de installatie te kunnen inregelen kan er stroom en gas worden bespaard. Led verlichting aanbrengen in de te verbouwen gedeeltes van het pand in Velp.

4.2.

Doelstelling m.b.t. gebruik alternatieve brandstof Begin 2015 is ABT overgestapt naar een nieuwe stroomleverancier die duurzame energie in Nederland opwekt. Deze stroom wordt door windmolens en zonnepanelen in Nederland geproduceerd en is gecertificeerd met het Milieukeur van Stichting Milieukeur. Hierdoor kan ABT: altijd aantonen dat onze groene stroom duurzaam is opgewekt in Nederland; bijdragen aan een schone, leefbare wereld; actief bijdragen aan de groei van duurzame energie in Nederland.


Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 13/17

Het komende jaar wordt er samen met Pure Energie onderzocht of ABT kan overschakelen naar groen gas. Pure Energie heeft windmolens staan bij de Suikerunie. De Suikerunie heeft de mogelijkheid om groen gas te produceren uit het afval van de suikerbieten. 4.3.

In 2016 en verder te realiseren maatregelen en initiatieven Maatregelen die in 2015 en 2016 en de volgende jaren genomen moeten worden ter beperking van de CO2 uitstoot (t.o.v. basisjaar 2012). Het streven was om tot eind 2015 het totale energieverbruik terug te dringen tot minimaal het (lage) energieverbruik van 2011 = 3.375 kWh/FTE. Dit betekent een totale besparing van 8% t.o.v. 2012.In 2015 hebben een lager energieverbruik weten te behalen dan 2011 namelijk 2.979 kWh/FTE. Hiermee laten we zien dat de verbetermaatregelen op het gebied van energiebesparing de vruchten beginnen af te werpen. Figuur 3: overzicht energieverbruik per FTE inclusief trendverloop

kWh 1.000.000

FTE's 300

kWh - FTE's plus trendverloop

250

800.000

200

600.000

150

400.000

100

200.000 Jaar

0

50 2010

kWh 859.817 FTE 235,4

2011

2012

2013

2014

2015

815.310

828.840

722.754

715.932

694.110

241,6

230,6

194

208

233

0

Zoals in figuur 3 duidelijk te zien aan de trend-lijnen, is de trend dat het energieverbruik per FTE afneemt. Deze trend zal ABT de komende jaren proberen door te zetten, door scherp te blijven kijken naar mogelijke verbeteringen.


Maatregel CO2 reductie

Referentie: lak

Actienemer

Budget/ kosten

Code: B1508

Reductie totaal t.o.v. 2012 in ton CO2/FTE

Reductie 2015 t.o.v. 2012 in ton CO2 ton CO 2

Blad: 14/17

2016

2017

ton CO2

ton CO2

Leasewagenpark De leaseregeling wordt aangepast waardoor er minder leasecontracten worden afgesloten. Scope 1

Admin

Valt binnen het te reserveren budget voor het leasewagenpark.

0,0027

0,64

0,32

0,32

0,0024

0,57

0,285

0,285

0,0058

1,35

0,45

0,45

0,46

0,45

0,45

0,45

4

6

Panden De regeltechniek voor de installaties 2€ 20.000,- Dit is het in Delft vernieuwen. Door FZ/ upgraden van de nauwkeuriger de installatie te Bouwfysica+ bestaande kunnen inregelen kan er stroom en Installatie regeltechniek (niet gas worden bespaard.. vernieuwen) Energieverbruik Voornemen om hallogeenverlichting te vervangen door ledverlichting.

FZ

Maatregelen nemen dat ‘s-nachts de pc's en beeldschermen niet meer aanstaan. Scope 2

Medewerkers bewust maken van energieverbruik d.m.v. berichten op Intranet ABT-Wiki en/of in een nieuwsbrief. Automatische regeling aanbrengen voor de koelmachine. Dit t.b.v. stabiliseren temperatuur en voorkomen piekmomenten.

Valt binnen budget ICT/ FZ

0,0116

2,7

PR/MK

100,- publicatie

0,0058

1,35

Kosten n.t.b. FZ/ Bouwfysica+ afhankelijk van de te Installatie kiezen optie

0,0227

5,3

5,3

Kosten afhankelijk of nieuwe stroomleverancier duurder is

0,1489

34,7

34,7

0,0429

10

0,0024

0,57

0,0300

7

0,2755

64,18

FZ

Toepassen van zonnepanelen op dak/gevel van kantoor Delft

FZ/ Bouwfysica+ Installatie

Verwarmingsketels in Velp vervangen

budget Facilitaire Dienst

FZ/ICT

Overstappen op nieuwe stroomleverancier welke haar duurzame energie in Nederland opwerkt.

Deelname aan energiespaarwedstrijd collega’s onderling of samen strijden tegen andere bedrijven voor wie thuis en op het werk de minste energie verbruikt.

Valt binnen onderhouds-

Allen

FZ

20.000,-

Budget reserveren in 2017 ca 2.000,-voor aanschaf van energiemeters. Budget reserveren 75.000,-

TOTAAL

ton CO2/FTE t.o.v. 2012

Figuur 4: CO2 reductiemaatregelen

2,7

0,57

7

43,6

5,505

15,085

0,275 ton 0,187ton CO2/FTE CO2/FTE (233) (233)

0,023 ton C0 2/FTE (233)

0,064 ton C0 2/FTE (233)


Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 15/17

De verantwoordelijkheid voor deze maatregelen zijn verdeeld. De afdeling Facilitaire Zaken is verantwoordelijk voor de inkoop van energie, papier, afvalverwerking, het onderhoud van de panden etc. De IT-afdeling is verantwoordelijk voor de mogelijkheden van CO2-reductie door de inzet van IT-techniek. Dit betreft zowel het energiezuiniger maken van de IT-systemen als het ondersteunen met IT-technologie van andere werkwijzen waardoor CO2-reductie wordt gerealiseerd (bijvoorbeeld video conference). De afdeling administratie is verantwoordelijk voor de mogelijkheden van CO2-reductie met betrekking tot het leasewagenpark. De adviesgroep BFI wordt in vele gevallen ingeschakeld als adviserend expert. Met deze maatregelen wordt verwacht dat in 2016 reductie-doelstelling van 0,023 ton CO2 / FTE wordt gerealiseerd ten opzichte van 2015. 4.4.

Niet Gerealiseerde maatregelen en initiatieven Diverse zaken omtrent elektriciteit- en gasverbruik, waterverbruik en afval te verminderen alsmede de CO2 uitstoot van ons wagenpark Tabel 4: overzicht niet gerealiseerde maatregelen Maatregel Reden waarom niet doorgevoerd Daglichtafhankelijke dimregeling Te storingsgevoelig op de huidige verlichting. installatie. Pas lichtvermogen aan gebruik ruimte Gebruik en bezetting ruimten is te aan. wisselend. Koel gebouw tot minder lage Hier is wel een proef mee gehouden maar temperatuur. veroorzaakte te veel klachten van medewerkers. Verwarm gebouw tot minder hoge Hier is wel een proef mee gehouden maar temperatuur. veroorzaakte te veel klachten van medewerkers. Gebouwgebonden windturbine Hiervoor is de ontwikkeling nog niet ver plaatsen. genoeg het zou een pilot zijn in Nederland en erg risicovol. Helofytenfilter naar centrale ABT Dit was de winnaar van de ABT fontein. Het schone water “duurzaamste idee” prijsvraag. Bracht te hergebruiken of teruggeven aan de veel kosten met zich mee. natuur. Op een aantal relevante stations in Logistiek niet haalbaar. Nederland worden ABT fietsen geplaatst. Onze medewerkers laten rijden op Na gesprek met leasemaatschappij bleek dit groen gas. niet haalbaar. “Echt” groen gas voor de panden in Nog niet mogelijk. Te weinig leveranciers en Velp en Delft. er duur.

4.5.

Motivatie De missie van ABT is: “het leveren van een creatieve en innovatieve bijdrage aan de kwaliteit en duurzaamheid van de gebouwde omgeving met respect voor de menselijke en natuurlijke normen en waarden.” Deze missie vormt de basis voor onze duurzame bedrijfsvoering. ABT heeft Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hoog in het vaandel staan. De CO2 prestatieladder heeft ABT ertoe aangezet haar emissiebronnen in kaart te brengen. Met behulp van deze kennis heeft ABT een grote lijst met reductiemaatregelen geformuleerd. Deze lijst is ambitieus te noemen.


Referentie: lak

Code: B1508

Blad: 16/17

Wat betreft de doelstellingen voor de meest materiële emissies in scope 3 is een vergelijk met sectorgenoten uitgevoerd m.b.v. www.skao.nl. ABT’s belangrijkste concurrenten in de adviesbranche bevinden zich op niveau 5 (Witteveen + Bos, Grontmij), op niveau 4 (Tauw) of zijn zelfs helemaal niet gecertificeerd voor de CO2- Prestatieladder (bijv. Nieman en Aronsohn). Koploper, middenmoter, achterblijver: ABT beschouwd zichzelf hiermee als een koploper. Om als “koploper” mee te kunnen doen om uitstoot te verminderen in Scope 3 zal de doelstelling significant moeten zijn en vergelijkbaar zijn met die van sectorgenoten. Significant slaat hier terug op de eigen situatie van ABT. De omvang van de doelstelling om 5% materiaalbesparing in hele diverse projecten te bewerkstelligen is dermate veelzeggend dat in redelijkheid van een serieuze uitdaging gesproken kan worden. Door het tonen en realiseren van onze duurzame ambities mag ABT zich in haar sector nu een duurzame koploper en geloofwaardige partner noemen. Vandaar deze schriftelijke verklaring, en geldt tevens als onderbouwing. 4.6.

Mogelijk interessante initiatieven In het kader van de verdere ontwikkeling van duurzaamheid binnen ABT zijn de volgende speerpunten benoemd: borgen en uitbreiden van de kennis op het gebied van duurzaamheidscores overall; borgen en uitbreiden van kennis over energievraagstukken; uitbreiden van kennis over duurzame materialen en opstellen van een handleiding duurzame materialen; koppelen van BIM/Revit en duurzaamheid; managen van duurzaamheid; levensduurkosten; onderhoud van ABT kantoor Velp in BIM managen onderhoud van ABT kantoor in Delft in BIM managen

Bijlage 1

Verbetermatrix Versiedatum: 11 december 2015

Bijlage 2

Inventarisatie energieverbruik apparaten Delft/ Velp Versiedatum: 1 juli 2015

BIJLAGE 1 Versiedatum: december december 2015

Corrigerende maatregel

Datum gereed

Slechte software

FZ

FZ gaat in overleg met de (huis)installateur. Streven is om het inregelen van de installatie 15-aug 2012 gereed te hebben.

15-8-2012

Beperken energieverbruik

FZ

lopend

Beperken gasverbruik

FZ

Het totale energieverbruik terug te dringen met 5% t.o.v. 2010. Het totale gasverbruik terug te dringen met 5% t.o.v. 2010.

Afdeling

Verantw.

Procedure

Oorzaakanalyse

Nummer

Verbetersuggestie/ CO2 reducerende maatregelen

a: audit i : idee / verbetervoorstel k: klacht e: evaluatie d: directiebeoordeling mp: milieuprogramma

1

e

FZ

2

1

FZ

3

e

FZ

4

i

BM/ BKI Mogelijk is het zinvol als een aantal medewerkers van BM en BKI een Breeam cursus volgen (in het kader van inspecties van gebouwen).

Verhogen kennisniveau

5

d

allen

ISO 14001

6

m p

Admin

Het beter inregelen van de klimaatinstallatie, ter voorkoming van gelijktijdig verwarmen en koelen en het snel oplossen van storingen in de klimaatinstallatie ter beperking van opwarm-verliezen. Voornemen om hallogeenverlichting te vervangen door led-verlichting. Beter inregelen verwarmingsinstallatie.

In kaart brengen hoeveel duurzame projecten er nu lopen. Dit om voor de komende periode harde doelen te kunnen stellen. In het milieuprogramma voor 2012-2013 opnemen dat het gehele wagenpark wordt doorgelicht.

Nog meer terugdringen CO2 uitstoot

Reductie in % t.o.v 2012

0,5

Op de agenda zetten voor MT overleggen. Streven is om minimaal 3 werknemers de Breeam cursus te laten volgen.

2012

0

AA

“Bouwwerkkaart” heeft een vinkje waarmee aangegeven wordt of een project duurzaam is. In 2013 alleen nog (nieuw te) leasen auto's die vallen onder A-label of vallen in een 'CO2 lage range'.

2014 en verder

0

2013

0,5

middelen

Opmerkingen

Valt binnen onderhoudsbudget klimaatinstallatie.

Klimaatinstallatie is ingeregeld

0,73

Valt binnen onderhoudsbudget facilitaire dienst Valt binnen onderhoudsbudget klimaatinstallatie.

Afweging maken tussen kosten/ en bezuiniging energieverbruik Verwarmingsinstallatie is ingeregeld.

0

Hiervoor wordt eventueel een deel van het jaarlijks opleidingsbudget beschikbaar gesteld alsmede de te spenderen uren van de medewerkers

E. Pruim BM heeft in 2012 cursus BREEAM 1+2 gevolgd. In 2013 wordt een stage onderzoek gehouden naar BREEAM. Over wat BREEAM nou precies is, hoe het certificaat in elkaar zit en hoe er aan de credits is voldaan en wat daar de consequenties van zijn binnen een project. Is lopende.

31-122012

Directie

Fin. directeur

Reductie in ton CO2

0

0,64

Valt binnen jaarlijks budget van AA.

Hoeven geen aanvullende middelen ter beschikking worden gesteld.

In 2012 geen nieuwe auto's aangeschaft. Door controle wie recht heeft op een lease auto zijn 6 auto's teruggegaan naar het wagenpark en 5 auto's terug naar de leasemaatschappij.

Afdeling

Verantw. Corrigerende maatregel

Procedure

Oorzaakanalyse

Nummer


7

e

FZ

Papierreductie.

Nog meer terugdringen van het afval

FZ

8

a

Admin

Motiveren van aanschaf elektrische (lease)auto's.


Fin. directeur

9

i

FZ/ICT

Maatregelen nemen dan s'nachts Beperken de pc's en beeldschermen niet energieverbruik meer aanstaan.

FZ

Milieubewust onderhoud van de gevel

Verminderen gebruik schadelijke stoffen

FZ

FZ/ICT

Datum gereed

Het streven is de jaarlijkse 2012 en afvalstroom voor papier en verder karton met 10% te reduceren t.o.v. 2010 tot max. 10.000 kg per jaar. 2 Oplaadpunten voor 2012 + 1e elektrische auto's op het kwartaal terrein van ABT aanbrengen 2013 (Velp +Delft). Het streven is dat, eerste behoudens het serverpark en kwartaal de pc's van de tekenaars die 2014 renderen, alle pc's en beeldschermen 's nachts niet meer aan staan. In 2012 is de gevel van het Zomer ABT gebouw in Velp in een 2012 nieuwe laag verf gezet. Hiervoor is geen gewone verf gebruikt maar een fotokatalytische verf.


Reductie in ton CO2

middelen

Opmerkingen

Hoeven geen aanvullende middelen ter beschikking worden gesteld. 0

1

2,70

0

Hiervoor wordt Eerste kwartaal 2013 rijden budget door AD twee directieleden van ABT beschikbaar gesteld a in een elektrische auto. € 3.000,- / oplaadpunt Valt binnen onderhoudsbudget Facilitaire dienst.

10

m p

11

d

Allen

Papierreductie


MK

Normen, weten regelgeving 2013 worden niet meer aan ABT medewerkers op papier verstrekt maar zijn centraal digitaal beschikbaar.

Een vakantiekracht is In juni 2013 zijn alle voor enkele weken normen op de ABT Wiki ingehuurd. geplaatst.

12

e

Allen

Papierreductie


BM

Aanbestedingen en vergunningsaanvragen worden steeds meer in overleg met de klanten digitaal uitgevoerd. Er wordt bij een vergunningsaanvraag aan het bevoegd gezag of bij een aanbesteding aan de inschrijvende partijen, geen tekeningen of documenten op papier verstrekt.


2013

0

0

Valt binnen onderhoudsbudget gebouw.

Fotokatalystische verf heeft als eigenschap dat er een actief pigment inzit, dat in staat is om met zuurstof en licht schadelijke organische stoffen en geuren af te breken. Daarbij worden stoffen door een chemische reactie omgezet in kleine, ongevaarlijke bestanddelen.

Afdeling


Procedure

Oorzaakanalyse

Nummer


13

d

FZ

Papierreductie


14

a

Allen

Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake 'duurzaam adviseren'

ISO 14001

15

d

Allen

Papierreductie


16

a

Allen

Papierreductie


17

d

MK

Bewustwording CO2 uitstoot gebouwbeheer.

ISO 14001

18

m p

MK


ISO 14001

FZ/MK

19

a

MK


ISO 14001

FZ/MK

FZ

Per januari 2013 is ABT Repro afgestoten. Hierdoor wordt FZ verantwoordelijk voor de inkoop van papier. FZ kan het papierverbruik nauwkeurig registreren waardoor er mogelijkheden zichtbaar worden die leiden tot besparing. FZ heeft daarnaast de mogelijkheid “duurzaam papier” in te kopen. PR Medewerkers bewust maken van energieverbruik d.m.v. berichten op de ABT Wiki en/of in een nieuwsbrief. Alsmede kennisdeling en het houden van discussies op de ABT Wiki. werkgroep ABT-publicaties, digitale Wiki boeken en EU aanbestedingsstukken worden niet meer aan ABT medewerkers op papier verstrekt maar zijn centraal digitaal beschikbaar. Werk Werkgroep is aan het groep onderzoeken hoe het proces digihand van het ondertekenen van tekening stukken (offertes, rapportages etc.) op een digitale manier kan worden uitgevoerd. FZ/MK Opstellen CO2 emissieinventarisatie binnen ABT. Het aanvullen van het reeds aanwezige milieuaspectenregister zodat dit ook functioneert als een energie-aspectenregsister. Opstellen en/of aanvullen van de kwaliteitsprocedures zodat deze aansluiten op ISO 14064-1 en ISO 16001.

Datum gereed


Reductie in ton CO2

middelen

Opmerkingen


Kosten “Duurzaam papier” hoger, afname dient in te grote eenheden te gebeuren.

€ 100,- / publicatie.

Werkgroep duurzaamheidsdenke n

2013

Een vakantiekracht is voor enkele weken ingehuurd.

In juni 2013 zijn al deze zaken op de ABT Wiki geplaatst.

2013/201 4

(kosten worden nog in beeld gebracht).

Offerte voor internetsoftware om documenten te ondertekenen. Zie memo werkgroep.

Inschakelen DNV-GL ter ondersteuning. Hiervoor is budget vrijgemaakt. Inschakelen DNV-GL ter ondersteuning. Hiervoor is budget vrijgemaakt.

Elk jaar actualiseren.

Inschakelen DNV-GL ter ondersteuning. Hiervoor is budget vrijgemaakt.


2013

2014 en verder

0,5

2013

0

2013

0

2013

0

1,35

0

0

0


Afdeling


Procedure

Oorzaakanalyse

Nummer


20

a

MK


ISO 14001

21

e

FZ/BK

De gevel van ABT pand te Velp beter isoleren.

Nog meer terugdringen CO2 uitstoot.

FZ

22

E

FZ/BK

De gevel van ABT pand te Velp beter isoleren


FZ

23

E

FZ

Klimaat comfort verbeteren in gebouw Velp.


FZ

24

`

a

FZ

Bewustwording waar energie vandaan komt.

Groene Nederlandse energie.

FZ/MK

FZ

Opstellen en onderbouwen van emissie reductie doelstellingen van de emissie-inventaris. Een kwart van de glazengevel van ABT kantoor Velp wordt het glas vervangen door HR++ glas. Dit zal besparing in gasverbruik opleveren. Een kwart van de glazengevel van ABT kantoor Velp wordt het glas vervangen door HR++ glas. Dit zal besparing in energieverbruik opleveren. Automatische regeling aanbrengen voor de koelmachine. Dit t.b.v. stabiliseren temperatuur en voorkomen piekmomenten. De aanwezige koelmachines worden op basis van buitentemperatuur vrijgegeven.

Datum gereed


Reductie in ton CO2

Opmerkingen

Inschakelen DNV-GL ter ondersteuning. Hiervoor is budget vrijgemaakt. 2,5 tot 3 ton euro. Afhankelijk van de te kiezen optie.


2013

0

2014

0,5

0,57

2014

2

5,30

2,5 tot 3 ton euro. Afhankelijk van de te kiezen optie.

2013/201 4

2

5,30

Uit budget van FZ.

Overstappen op nieuwe 2014 en stroomleverancier welke haar 2015 duurzame energie in Nederland opwerkt.

0

middelen

Indien het buiten warmer is dan 15 graden wordt de koelmachine vrijgegeven. Afhankelijk van koelvraag zal deze starten. De koelmachine bewaakt de temperatuur van het koelwater op 6 graden. Afhankelijk van de temperatuur van het koelwater zal de machine op of afschakelen.

70%

163,5


Dit heeft een gunstig effect op de CO2 ladder emissie inventaris

Afdeling


Procedure

Oorzaakanalyse

Nummer


25

i

CO

Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake ‘duurzaam adviseren’.

ISO 14001.

CO

27

i

CO

Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake ‘duurzaam adviseren’.

ISO 14001.

CO

28

a

CO

Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake ‘duurzaam adviseren’

ISO 14001.

CO

29

a

CO

Bewustwording bij de ABT medewerkers inzake ‘duurzaam adviseren’

ISO 14001.

CO

31

i

FZ/I

Zelf stroom opwekken


FZ

32

i

Allen

Energie spaarwedstrijd

Beperken energieverbruik.

Allen

33

e

FZ

Free-koeling in serverruimte gebruiken.

Beperken energieverbruik.

FZ/ICT

Een Wiki (verzamel)pagina met als doel: de visie van ABT-C op duurzaam adviseren en waarop losse initiatieven op een gestructureerde manier worden weergegeven. Bundelen en verspreiden van kennis: deelname aan seminars, cursussen, organiseren van kennismomenten (inmiddels meerdere geweest) informatie bundelen op de Wiki constructie en duurzaamheid Integreren van duurzaamheidsaspecten in standaard documenten.

Datum gereed

2014

Reductie in % t.o.v 2012 0

Reductie in ton CO2

0

middelen

Opmerkingen

Valt onder doelstellingen afdeling.

Wiki pagina constructie en duurzaamheid.

2014 – en verder

0

0


2014 – en verder

0

0


Bijvoorbeeld in berekening deel A.

Projectaanpak: projecten na 2014 – en gereedgekomen beoordelen verder op: CO2 uitstoot (m.b.t. basis spreadsheet) Schaduwprijs (via materialentool DGBC) PV cellen opnemen op het 2014 dak

0

0


Documenten op de Wiki constructief en duurzaamheid

0,81

2.19

Budget beschikbaar uit totaalbudget gevelrenovatie.

Theoretisch opbrengst op jaarbasis. Bouwdeel B: ca. 4200 kWh en bouwdeel D: ca. 2500 kWh.

Deelname aan energie spaarwedstrijd. Collega’s onderling of samen strijden tegen andere bedrijven voor wie thuis en op het werk de minste energie verbruikt. CO2 besparende maatregelen zijn in de serverruimte genomen om zoveel als mogelijk gebruik te maken van free-koeling i.p.v. de koelmachine. Zeg dat je 30-50% van het jaar hiermee energie bespaart.

2017

0,5

0,57

Budget reserveren in 2015 paar duizend euro voor aanschaf van energiemeters.

2015

2

5.3

Extra budget toegevoegd aan onderhoudsbudget hiervoor

Datum gereed


Reductie in ton CO2

middelen

Opmerkingen

De technologie voor warmteterugwinning uit met aardgas verwarmende ketels is de laatste jaren sterk verbeterd. Oppervlak zonnecellen gelijk aan oppervlak kantoor Velp

Afdeling


Procedure

Oorzaakanalyse

Nummer


34

a

FZ

Verwarmingsketels in Velp vervangen


FZ

De verwarmingsketels in Velp 2015/ zijn stekt verouderd. 2016 Ondanks dat ze nog wel 10 jaar meegaan zijn ze voor de CO2 reductie te oud.

2,6

7

€ 75.000,-

35

i

FZ

Zonnepanelen plaatsen op kantoor in Delft

Verlagen externe energiebehoefte

FZ

PV cellen opnemen op het dak van het kantoor in Delft

2015/ 2016

0,81

2,19

€ 20.000,-

BK/BFI

Mogelijk is het zinvol als een aantal medewerkers van BK en I een cursus energielabeladvisering volgen (in het kader van inspecties van gebouwen).

Verhogen kennisniveau duurzaamheid labels

Directie

Streven is om minimaal 2 werknemers de Energielabel advies cursus te laten volgen.

2015

0

Hiervoor wordt eventueel een deel van het jaarlijks opleidingsbudget beschikbaar gesteld alsmede de te spenderen uren van de medewerkers Budget reserveren door ICT

36

i

37

d

ICT

Bij alle printer/copiers pasjeslezers installeren. Medewerkers kunnen hiermee printertaken laten uitvoeren.

Besparing van papierverbruik

ICT

Het voorkomen dat geprinte 2016 documenten blijven liggen en in de vuilnisbak terecht komen.

0,25

0,28

38

e

FZ

De regeltechniek voor de installaties in Delft vernieuwen.


FZ

Door nauwkeuriger de installatie te kunnen inregelen kan er stroom en gas worden bespaard

0,5

0,57

2016

0

€ 25.000,-

I. Vis en J. Weijers zijn per 1 Juli bevoegd tot het afmelden van energielabels

Rapportage. Code: B december CO2 prestatieladder 2015 Energie audit verslag

Recommend Documents