Radiologie
PET CT onderzoek (FDG)
Datum onderzoek :
………………………………..
Tijdstip voorbereiding :
………………………………..
Tijdstip injectie :
………………………………..
Tijdstip scan :
………………………………..
Melden bij: Afdeling Radiologie
Inhoudsopgave PET/CT onderzoek in Meander Medisch Centrum�����������4 Wat is een PET/CT onderzoek (FDG)?��������������������������������4 Wat is radioactiviteit?��������������������������������������������������������������5 Ik ga naar het ziekenhuis en dan?������������������������������������������5 Hoe bereid ik me voor op het onderzoek?�������������������������6 Wat als ik zwanger ben?����������������������������������������������������������8 Hoe gaat het onderzoek in zijn werk?����������������������������������9 Na het onderzoek����������������������������������������������������������������� 12 Ik ben verhinderd, wat nu?��������������������������������������������������� 12 Van wie krijg ik de uitslag?��������������������������������������������������� 12 Wie kan ik bellen bij vragen?����������������������������������������������� 13 Koolhydratenarm dieet��������������������������������������������������������� 14 Bereikbaarheid Meander Medisch Centrum��������������������� 16
3
PET/CT onderzoek in Meander Medisch Centrum Uw behandelend arts heeft voor u een PET/CT-scan aangevraagd in Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Uw specialist heeft u ongetwijfeld al de nodige informatie gegeven over het onderzoek. In deze brochure kunt u de belangrijkste zaken nog eens rustig nalezen. We vertellen u aan welke zaken u moet denken, hoe u zich voorbereidt op het onderzoek, wat het onderzoek inhoudt en welke stappen na het onderzoek van belang zijn.
Wat is een PET/CT onderzoek (FDG)? Een PET is een combinatieonderzoek van een nucleair geneeskundig onderzoek: • de zogenaamde PET-scan (Positron Emissie Tomografie) • een radiologisch onderzoek, de CT-scan (Computer Tomografie). Het PET/CT apparaat is gesitueerd op de afdeling Radiologie van het Meander Medisch Centrum. De coördinatie van het onderzoek is in handen van de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Met PET is het mogelijk om stofwisselingsprocessen in het lichaam zichtbaar te maken. Bij alle stofwisselingsprocessen zijn voedingsstoffen zoals suikers nodig. Bij dit onderzoek wordt dan ook een radioactieve vorm van suiker (Fluor-18 FluorDesoxy- Glucose of FDG) via een infuus in de arm toegediend. 4
De CT gebruikt röntgenstraling (eventueel in combinatie met een contrastmiddel) om structuren in het lichaam gedetailleerd in beeld te brengen. Het geïntegreerde PET/CT-apparaat brengt dus afwijkingen in de celstofwisseling in beeld en combineert dit met een nauwkeurige plaatsbepaling.
Wat is radioactiviteit? Radioactiviteit is aanwezig in de bodem, in de lucht, in kleine hoeveelheden in ons voedsel en zelfs in ons eigen lichaam. De kleine hoeveelheid radioactieve stof die bij dit onderzoek wordt gebruikt, is te vergelijken met de hoeveelheid straling van een gemiddeld röntgenonderzoek. De radioactieve vloeistof heeft géén bijwerkingen zoals misselijkheid of huidreacties.
Ik ga naar het ziekenhuis en dan? Wat neem ik mee naar het ziekenhuis? • Uw afsprakenkaart • Uw verzekeringsbewijs • Uw identiteitsbewijs (paspoort, identiteitskaart of rijbewijs) • Uw ponsplaatje, waarop uw patiëntgegevens staan • Een lijst van medicijnen die u regelmatig slikt • Tijdens de inwerktijd van het radioactief suiker bestaat de mogelijkheid om een meegebrachte CD te beluisteren.
5
Waar meld ik mij? • Als u nog geen ponsplaatje van Meander Medisch Centrum heeft, gaat u eerst naar de inschrijfbalie. Deze bevindt zich bij de ingang. • Indien u al een ponsplaatje heeft, kunt u direct door naar de afdeling Radiologie. • Met uw ponsplaatje meldt u zich bij de receptie op de afdeling Radiologie. • Daar wordt u verteld waar u kunt plaatsnemen. • U wordt vervolgens gehaald door de medisch nucleair werker, die het onderzoek bij u gaat uitvoeren.
Hoe bereid ik me voor op het onderzoek? Voorbereiding voor alle patiënten • Het is belangrijk om 6 uur vóór het onderzoek niet meer te eten, te drinken of te roken. Het enige wat u wel mag, is water drinken. • Indien het onderzoek in de ochtend plaatsvindt, eet u niet meer na middernacht. Indien het onderzoek in de middag plaatsvindt, dat wil zeggen na 13:00 uur, dan is een licht ontbijt vóór 07:00 uur toegestaan. • Wanneer u sondevoeding gebruikt, wordt u verzocht deze 12 uur vóór het onderzoek te staken. • Als u medicijnen gebruikt, kunt u deze op de normale tijden innemen. • U moet vanaf 24 uur vóór het onderzoek rustig aan doen. U mag dus geen zware lichamelijke activiteit of sportoefening meer uitvoeren. 6
• De opnamen kunnen worden beïnvloed door metaal. • Trekt u de dag van het onderzoek comfortabele kleding aan waar bij voorkeur geen metaal in verwerkt is (dus geen bh-sluiting en beugel, ritsen, drukknopen etc). Laat u, indien mogelijk, ook alle sieraden thuis. U kunt eventueel een pyjamabroek of een joggingbroek (zonder metaal!) meenemen. • Metalen in het lichaam (pacemakers, gewrichtsprothesen en dergelijke) ondervinden geen hinder van het apparaat. • Gebitsprotheses dient u vlak voor het onderzoek uit uw mond te halen. • Kleedt u zich warm aan. Koude kan een negatieve invloed hebben op het onderzoeksresultaat!
Informatie en voorbereiding voor patiënten met suikerziekte • U gebruikt tabletten: deze tabletten dient u 48 uur vóór het onderzoek te staken. U dient 6 uur vóór het onderzoek nuchter te blijven; wel mag u water drinken. Neemt u iets te eten mee voor na het onderzoek. Uw onderzoek zal aan het eind van de ochtend gepland worden. • U spuit insuline: u gebruikt ’s morgens om 07:00 uur een normaal ontbijt en injecteert de gebruikelijke hoeveelheid insuline. Daarna blijft u nuchter; u mag wel water drinken. Het onderzoek zal aan het eind van de ochtend gepland worden. Neemt u iets te eten en uw insuline mee voor na het onderzoek.
7
Informatie en voorbereiding voor patiënten met sarcoïdose of een vermoedelijke ontsteking • De dag voorafgaande aan het onderzoek dient u een koolhydraatarm dieet te volgen. Zie hiervoor de bijlage achterin deze brochure. • Het is belangrijk om 12 uur vóór het onderzoek niet meer te eten, te drinken of te roken. Het enige wat u wel mag, is water drinken.
Claustrofobie Als u last heeft van een benauwd gevoel in kleine ruimten (claustrofobie) kunt u dit bij de aanvang van het onderzoek melden. Zo nodig krijgt u een kalmeringstablet. Na het gebruik van een kalmeringstablet mag u zelf geen auto rijden. Het is dus belangrijk dat u in dat geval iemand meeneemt die u terug naar huis kan rijden. U kunt ook met het openbaar vervoer reizen of een taxi bestellen. Indien u het prettig vindt, is het mogelijk om in het apparaat te ‘proef liggen’. Neemt u svp telefonisch contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde.
Wat als ik zwanger ben? Bent u (misschien) zwanger of geeft u borstvoeding, dan is het van belang dat u voor het onderzoek telefonisch contact opneemt met de afdeling Nucleaire Geneeskunde.
8
Hoe gaat het onderzoek in zijn werk? U meldt zich op de afgesproken tijd op de afdeling Radiologie in het Meander Medisch Centrum, waar het PET/CT apparaat staat. Let op! Het is van groot belang dat u op tijd bent omdat de radioactieve stof maar zeer kort werkzaam is. U wordt naar de wachtkamer verwezen, waar u vervolgens opgehaald wordt door een medisch nucleair werker of een radiodiagnostisch laborant. U krijgt (indien nodig) 750 ml water te drinken met daarin twee eetlepels contrastmiddel. Het is de bedoeling dat u dit binnen 15 minuten opdrinkt. In een aparte voorbereidingsruimte wordt het bloedsuikergehalte bepaald door een druppel bloed uit uw vinger te halen. U wordt geïnformeerd over het verloop van het onderzoek en u krijgt de mogelijkheid tot het stellen van vragen. Vervolgens probeert u op het toilet uw blaas zo goed mogelijk te legen. Daarna wordt er een infuusnaald in de arm ingebracht. Door de infuusnaald wordt de radioactieve vloeistof ingespoten. Deze stof heeft geen bijwerkingen. U zult nu 50 tot 60 minuten alleen in de ruimte liggen zodat de stof goed kan inwerken.
9
Het is de bedoeling dat u zo ontspannen mogelijk blijft liggen, niet praat of beweegt. Dit om opname van de radioactieve stof in de spieren zo laag mogelijk te houden. Gedurende de inwerktijd van de radioactieve vloeistof is het mogelijk om de radio of een cd te beluisteren. Een cd met uw favoriete muziek zou u ook eventueel zelf mee kunnen nemen.
Het is belangrijk dat u het lekker warm heeft; u zult toegedekt worden met een deken. Vlak voor de scan wordt u opnieuw gevraagd om de blaas goed te legen. Alle kleding zónder metalen onderdelen kunt u aanhouden. Tijdens het maken van de scan ligt u op een vrij smal bed. U ligt op de rug, meestal met uw armen boven uw hoofd. Er wordt eerst een CT-scan gemaakt met een lage stralenbelasting, die gebruikt wordt om afwijkingen gezien op de PET-scan te kunnen lokaliseren. Deze CT-scan duurt enkele minuten. Vervolgens wordt in dezelfde houding de PET-scan gemaakt. 10
Tijdens de PET-scan schuift de tafel om de drie minuten in grote stappen door de scanner. Tijdens de scan is het erg belangrijk dat u zo stil mogelijk blijft liggen. De PET-scan duurt tussen de 18 en 30 minuten. Het apparaat maakt tijdens het scannen weinig geluid. De radiodiagnostisch laborant of medisch nucleair werker houdt u tijdens het onderzoek via camera’s in de gaten en hoort ook wat u zegt. U kunt dus altijd kenbaar maken hoe u zich voelt. Na de PET-scan kan het onderzoek, zo nodig, uitgebreid worden met een CT-scan waarbij een jodiumhoudend contrastmiddel ingespoten wordt via de infuusnaald. Aansluitend aan de toediening van het contrastmiddel wordt er een meer gedetailleerde CT-scan gemaakt. U kunt door het contrastmiddel enkele bijwerkingen ondervinden. Naast een warm gevoel in het hoofd en in de buik kunt u ook wat prikkelingen in de keel krijgen. Dit trekt na enkele minuten weg. Let op! Heeft u in het verleden bijwerkingen gehad na toediening van een contrastmiddel of medicijnen, dan vragen wij u met nadruk dit te melden. De totale duur van het onderzoek bedraagt ongeveer 2,5 uur. Het is niet mogelijk om een familielid mee te nemen tijdens de inwerktijd van de radioactieve stof en/of de scan. 11
Na het onderzoek Na het onderzoek wordt de infuusnaald verwijderd, en mag u weer eten en drinken. Het is belangrijk om de rest van de dag extra te drinken. Dit versnelt de uitscheiding van het contrastmiddel via de nieren. De radioactieve stof raakt u, zonder dat u daar iets van merkt, vanzelf weer kwijt.
Ik ben verhinderd, wat nu? De radioactieve vloeistof wordt voor u individueel berekend, besteld en gemaakt. Daarom is het erg belangrijk dat u op tijd aanwezig bent. Wanneer u niet op het afgesproken tijdstip kunt komen, neemt u dan zo spoedig mogelijk contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde om een nieuwe afspraak te maken. Een nieuwe afspraak maken kan tot uiterlijk twee dagen voor het onderzoek.
Van wie krijg ik de uitslag? De nucleair geneeskundige beoordeelt de PET-beelden. De CT-beelden worden beoordeeld door de radioloog. De resultaten van dit gezamenlijke onderzoek worden verwerkt in een verslag. U krijgt de uitslag van uw onderzoek van de behandelend arts die het onderzoek heeft aangevraagd. De specialist brengt u tijdens uw eerstvolgende afspraak op de hoogte van de resultaten van het onderzoek. 12
Wie kan ik bellen bij vragen? Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen over het onderzoek of de voorbereiding, neem dan tijdens kantooruren gerust contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde via de centrale van het ziekenhuis: telefoonnummer (033) 850 60 70.
13
Koolhydratenarm dieet Voor patiënten met sarcoïdose of een vermoedelijke ontsteking. De dag vóór het PET/CT onderzoek moet u het volgende dieet volgen: Drinken Minimaal een liter water extra drinken. Wat mag u wél drinken: • Koffie/thee zonder melk en suiker (geen oploskoffie van zakjes/poeder zoals cappuccino) • Light frisdrank (let op: geen dubbelfris light, supermarkt eigenmerk light producten of Spa-fruit. Hierin zitten wel koolhydraten (zie beschrijving op het pak). • Water Wat mag u niet drinken: • Suikerhoudende frisdranken of vruchtensappen • Melkproducten (ook geen ijs) • Alcoholische dranken Eten Wat mag u onbeperkt eten: • Heldere soep (zonder vermicelli, rijst, noedels of ander • bindmiddel) • Vlees (ongepaneerd) • Vis (ongepaneerd) • Eieren
14
• Kaas • Roomboter, margarine, halvarine • Groente (zonder saus met bindmiddel, paneermeel of beschuit) • Champignons • Komkommer, ui, augurk, tomaat Wat mag u niet eten: • Aardappelen • Rijst • Pasta • Brood, crackers, beschuit • Suiker (snoep, zoet broodbeleg, koek etc) • Meelproducten • Bonen • Fruit • IJs • Yoghurt
15
Bereikbaarheid Meander Medisch Centrum Maatweg 3 3813 TZ, Amersfoort Telefoon 033 - 850 5050
Met het openbaar vervoer Er zijn bushaltes van buslijn 3 en 76 aan de Maatweg, direct tegenover de ingang van het ziekenhuis. Vanaf de bushalte is het een minuut lopen naar de voetgangershoofdingang. Via deze hoofdingang komt u direct uit in de Laan. Vanaf daar wijzen wij u de weg naar de afdelingen. De frequentie van de buslijnen varieert van tien keer per uur op werkdagen in de spits, acht keer per uur buiten de spits en vier keer per uur in het weekend. De wachttijd is gemiddeld slechts drie á vier minuten (vergelijkbaar met een metro). De eerste bus naar de Maatweg vertrekt op werkdagen om 6.00 uur vanaf Amersfoort Centraal Station, de laatste om 0.45 uur. Op zaterdag vertrekt de bus om 8.00 uur, op zondag iets later. Op 300 meter vanaf het ziekenhuis, bij het kruispunt Hamseweg - Maatweg, ligt de halte Iskanderpad van lijn 2. Deze lijn rijdt de gehele dag zes keer per uur en kan een goed alternatief voor u zijn. Plan uw reis op www.9292.nl of bel 0900-9292 (0,70/minuut). De dienstregeling van de bussen is ook te vinden op www. connexxion.nl.
16
Met de auto Vanuit de richting Amsterdam A1 U volgt de A1 richting Amersfoort. Neem afrit 12, afslag Bunschoten-Spakenburg / Amersfoort. Onderaan de afslag bij de rotonde gaat u naar links richting Amersfoort (N199). U rijdt nu op de Bunschoterstraat, deze blijven volgen. Na 2 rotondes neemt u het 2e verkeerslicht linksaf, richting Amersfoort-Oost / Amersfoort-Centrum-N. Vervolgens ziet u na ca. 400 meter aan uw rechterhand de inrit naar Meander Medisch Centrum en volgt u de borden naar de parkeergarage onder het ziekenhuis.
Vanuit de richting Apeldoorn A1 U volgt de A1 richting Amersfoort. Neem afrit 12, afslag Bunschoten-Spakenburg / Amersfoort. Ga onder aan de afslag bij de rotonde naar links richting Amersfoort (N199). U rijdt nu op de Bunschoterstraat, deze blijven volgen. Na 3 rotondes neemt u het 2e verkeerslicht linksaf, richting Amersfoort-Oost / Amersfoort-Centrum-N. Vervolgens ziet u na ca. 400 meter aan uw rechterhand de inrit naar Meander Medisch Centrum en volgt u de borden naar de parkeergarage onder het ziekenhuis.
Vanuit de richting Utrecht A27 U volgt de A27 richting Amersfoort. Bij knooppunt Eemnes richting Amersfoort (A1) aanhouden. Zie verder de routebeschrijving vanuit de richting Amsterdam A1.
17
Vanuit de richting Utrecht A28 U volgt de A28 richting Amersfoort tot knooppunt Hoevelaken. Hier volgt u de borden Apeldoorn / Hilversum /Amsterdam (A1). Houdt vervolgens de borden Hilversum /Amsterdam (A1) aan. Zie verder de routebeschrijving vanuit de richting Apeldoorn A1.
Vanuit de richting Zwolle A28 U volgt de A28 richting Amersfoort. Bij knooppunt Hoevelaken kies richting Amsterdam / Amersfoort-N (A1). Zie verder routebeschrijving vanuit de richting Apeldoorn A1.
Parkeren U kunt uw auto tegen betaling parkeren in de parkeergarage onder het ziekenhuis. Vanaf de inrit aan de Maatweg van Meander Medisch Centrum volgt u de borden naar de parkeergarage. Deze lichte en open parkeergarage heeft één parkeerlaag en biedt plaats aan ca. 700 auto’s voor patiënten en bezoekers. Vanuit de parkeergarage gaat u met de (rol)trap of lift naar boven. U komt dan direct uit in het hart van het ziekenhuis, in de Laan. Vanaf dit punt wijzen wij u de weg naar de afdelingen.
18
Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, januari 2014
CAZ RO 54.01.14
Ziekenhuis St Jansdal Wethouder Jansenlaan 90 3844 DG Harderwijk Postbus 138 3840 AC Harderwijk Telefoon (0341) 463911 www.stjansdal.nl
