REFERENTIE No :
AFDELING VERBI
3581 INFORMATIEKOPIE :
'S-GRAVENHAGE, LANGE TEL Nos: 180309; 1840
rn
t
s dclPZ I
doa di0,-/pz 3 a Z.c,
oio bot
22 j u n i 1961, AFKOMSTIG VAN:
(min,
V.
b.z.
-PARAAF :
Washington informatiekopie geseind aan: new York i n f a r a a t l e k o p t e p e r k o e r i e r aan: Canberra
BESTEMD V O O R :
geheim onderwerp
biLateraLe onderhandelingen met v s nieuw guinea s t p
inzake
gaarne z o u i k zien d a t u aan het overleg met d e amerikaanse r e g e r i n e r concrete mogelijkheden t o t i n t er n a t i onal is e r i n n nederlands nieuw guinea h e t karakter g e e f t van enschappeli j k beraad kma d a a r b i j mend dat d e van hef overleg zal gaan L i j k e n erhandelinge i k s t e l m i j voor d a t u en uw k s p a r t n e r s tesamen en met zo g r o o t mogelijke i d ideeen en overwegingen t e r t a f e l brengen d i e en weer een goed i n z i c h t opleveren van wat w e n s e l i j k is en wat verwezenlijkbaar zou z i j n s t p aLs e e r s t e stadium van het overleg h o o p i k dan ook op een c a t a l o g i s e rl i n g waarbij de p a r t n e r s i n het overleg n i e t bevreesd behoeven t e z i j n aL aanstonds gebonden t e worden aan e l k e gedachte die ter tafel komt s t p aan nederlandse z i j d e z i e i k d u s i n d i t e e r s t e stadium geen enkel ander beperkend uitgangspunt dan de bonafide u i t o e f e n i n g van hef z e l f b e s c h i k k i n g s r e c h t d o o r de bevolking van nieuw guinea s t p de u i t @ e n z e t t i n g e n d i e u ontving omtren aspecten van h e t t r u s t s c h a p s s t e l s e l en 0ve.r overeenkomst dateren inderdaad van v o r i g n a j a a r p n t k m a z i j z i j n e c h t e r n i e t verouderd doch werden t i j d i g opgesteld en worden e e r s t thans a c t u e e l s t p de b r i e f wisseling tussen m i n i s t e r l u n s en ambassadeur schurmann o v e r v i s i t i n g mission bevat a l hetgeen o n t e r z l j d s i n d i t stadium is overdacht s t p i k zou m i j kunnen v o o r s t e l l e n d a t i n het e e r s t e sta$i.uttI van Overleg van nederlandse z i j d e een u i t e e n z e t t i n g wordt gegeven waarom w i j aan een v i s i t i n g m i s s i o n denken en waarom w i j denken d a t deze gedachte misschien een zekere a a n t r e k k e l i j k h e i d zou kunnen hebben voor een a a n t a l Landen d i e zich over dat o n d e r w e r p i h e t verleden vaak zeer d r u k maakten s t p w e l l i c h t kan i n het e e r s t e stadium u w gesprekspartner ook een i n z i c h t geven van
-2-
1026-11-60~031556'-1
---I -- --
VERZONDEN CODEBGRCGIHT VERVOLG
Ref. No.:
-269
3581
Rubricering : geheim
hetgeen o p h e t s t a t e department is a i i t g trustschapsmogelijkheden s t p tussen v i s en t r u s t s c h a p b e s t a a t derhal bejder n u n t e n kunnen t e r sprake ~ e L i sgecombrneerd worden s t p i
uw
gesprekken t e proberen t o t een
een z e e r ruime formulering voor uw eigen achter voor v i s i t i n g m i s s i o n a l s
ZOU
k ~ 5
t e worden g a e t r t u t aart e m v o l aanderde s l h k
gesprekken een z o r u i m mogal
vraag d moet niet thans aan de o r d a
-
,
overwegingen kma waarbij a l l e p o t i t f e k e kata economische en t a c t i s c h e overwegingen overzienbaar Z f l n s t D aan a u s t r ' a l i a . I a ña het bezoek van mi&r Luns aan washing tl madegedeeld Qat P z t n r e informatie omtrent de erikaanse i n z l c h y n verwacht kan w8rJen s t p wanneer' uw' overleg ma't d e amer,ikanen is aangevangen kan a u s t r a l i b van t i j d t o t t i j d gnbrfefd worden over voortgang der besprekingen s t p het k o m t m i j voor dat I , 1029-3-IO & 022328*-1
I
1
-3-
----I-----*-
-
VERZONDEN CODEBERICHT Ref.
No.: 3581
Rubricering :
VERVOLG
-3-
g e he i m
z u l k s het b e s t e
DU kunnen geschieden i n washington door een L i d van de amerikaanse groep en- een uwer medewerkers gezamenlijk s t p d i t i s de b e s t e methode voor het voorkomen van misverstanden o f d i v e r g e n t i e s :‘;P k.;@L a i m i h e t aan d e a u s t r a l i e r eeLde door hen Zelf a l s geheim t e worden behan d i t stadium een beperkte d i s t r i b u t i e t e k r i j g e n worden aan nederlandse kant u i t s l u i new York en Canberra i n g e l i c h t kma posten eigen a c t i e naar buiten w o r d t gevraagd s t p a l s anneks aan d i t telegram v o l g t thans een puntsge wijs schema d a t u weLLicht kan dienen b i j de gang van het overleg i n de e e r s t e phase s t p a n n e k s L e i d r a a d v o o r h e t a m b t e l i j k o v e r l e g m e t h e t s t a t e d e p a r t m e n t rom een opzet van het overleg de opzet van het overleg i s het gezamenlijk onder zoeken van de mogelijkheden om o p b a s i s van het z e l f beschikkingsrecht van de bevolking t e geraken t o t e n i g e r l e i vorm van i n t e r n a t i o n a l i s a t i e van h e t nieuw guinea vraagstuk binnen het ka er van de v n kma teneinde de ontwikkeling van h t gebied naar z e l f b e s c h i k k i n g , onder gunstige en vreedzame om8 tandigheden t e bespoedigen en teneinde t e voorkomen kaa dat d e z e Ontwikkeling d o o r indonesisch optreden w o r d t verstoord met a t l e gevaren vandien voor de vrede en v e i l i g h e i d i n z o azie s t p h e t overleg d i e n t volkomen open t e i j n s t p a l l e ’ mogeLi jkheden kunnen onderzocht W Q f en s t p e r I s geen sprake van quo onderhandelingen unquo kaa waarbij p a r t i j e n van bepaalde s t e l l i n g e n uitgaan t a m i n d e bepaalde wensen g e r e a l i s e e r d t e k r i j g e n o f zekere s i t u a t i e s t e vermijden s t p het gemeenschappelijke overleg d i e n t v w r l o p i g geconcentreerd t e z i j n op twee gedachten d b b p n t a het zenden van een v i s i t i n g m i s s i o n kma b een t r u s t b e h e e r s t p van nederlandsa z i j d e dienen de v e r s c h i l l e n d e hieronder opgesomde aspecten van het zenden van een v i s i t i n g fflission uiteenge z e t t e worden kma t e r w i j l het i n e e r s t e i n s t a n t i e aan het s t a t e department ware over t b l a t e n de mogelijkheden voor een t r u s t s c h a p u i t e e n t e zetten s t p rom twee v i s i t i n g mission a kvachtens h f d rom e l f van het handvest z i j n de ifiterna t io’nal e ver pi, ich t ingen van nederland t o v n n g en de bevoegdheden van de a t cmene vergadering zeer beperkt s t p met name kent i t h o o f d s t u k geen s p e c i f i e k e verplichtingen o f bevoegdheben v a n
t
,
in7o.a:m
i n ~
w ~ - . i
VERZONDEN
VERV
Ref. No.:
35 1
Rubricering :
EBE
-4-
cl@h@im
PoLitieka aard kma zoals het u i t van v i s i t i n g m i s s i o n s s t p h o o f d e trustgebieden s L h k voorziet daar m i s s i o n s h k a r t achtteven kma c KIT: d e v ?i is de gedachte van Z @ L f bes t u r e n d e g eb i ede res achtvijfnegen hk ro zenden onder bepaalde o h k z i e u i t g a v e drieneg P drienegenzes cLhk si: missie naar een n i e t z novum s t p de gedachte van e * n n g L i j k t aantrekke krna omdat het s t r e v e n greep o p n i e t zeLfbesturend8 ge s t e r k e r w o r d t en z u l k een missi mogendheden een b e l a n g r i j k prec L i j n van d i t s t r e v e n zou beteke een b e l a n g r i j k vo is kma d a t h e t krna zQ&q naar n n n haar r a p p o r t nog n i e t a voor i n d s s i e v e dad b i n i t i a t i e om t o t d e ’ u i t z e n d i n g van e ware b i j voorkeur n i e t door nad kma omdat z u L k een i n i t i a t i e t v zou worden beschouwd en handetLen e r n s t i g aan ban het i n i t i a t i e f Z O d o o r een r e p r e s e n t a t i e v e g r q r e g i o s kma welke daa via new y o r k waren t e b e n a d rnalaya kma meksico kma i n d i b r i e f w i s s e l i n g met d e p v negenachtvijf kma s u b a sLhk andere Landen t o t zuLk een $ krna dan moet de kans o p aanv geacht worden s t p z i j zoude worden kma dat h e t nedertand e r d e v i j f t i e n d e algemene Vergadering ingeL dekolonisatieproces en dat nedertand de v n w i l i n r o e p e n om de vrijwording van n n g d o o r zelfbeschikking zoveel mogelijk t e bespoedigen s t p tevens ware d a a r b i j t e wl-jzen op de b e t a n g r í j k e prece d e n w e r k i n g van een v i s i t i n g m i s s i o n i n BQ s f e e r van h o o f d s t u k rom e l f s t p C s a m e n s t e L 1 i n g s t p z o a l s de v n p r a k t i j k aantoont kan de samenstelling van een missie meestal S l e c h t s zeer ten d e l e i n : d e ,hand worden
-\
-5-
VERZONDEN CODEBERICHT Ref. No.:
VERVOLG
4-
3581
Rubricering : g e he i m
gehouden $oor , , e t meest betrokken Land s t p onder , , e t t r u s t s c h a p s s t e l c e l is h e t g e b r u i k e l i j k knia missions p a p i t a i r u i t beherendd en n i e t be mogendheden worden samengesteld s t p meastal b e s t a a t de m i s s i e u i t v í e r Leden kma doch de LaatSte t i j d h a e f t men g e s t r e e f d naar u i t b r e i d i n g s t p hebben d e behercnde mogendheden over het ervaringen met v i s î t i n g m i s s i o n s Spge v o o r de! samenstelling van een m l r n n g kan n a a r analogie van het t r u s t s c h a p s s t e l s e l orden aan een groep landen u i t Gomm e n t i g e s t p I t b i e d t de volgende
c
i s s i e drieenzeventig e is op het o g e n b l i k g u n s t i g samengeas teLd kma aak b l i j f t i n de veeleer technische drleen n t i g e s f e e r kwa de ver tegenwoordigera van e leden landen hebhen kennis van zaken en n van de omstandighede e te3 z i j n hk v g l ook mat new y o r k s l h k s t p
c5
taak om80 h r
g a a t n i e t v w genoeg en zou slech-ts beschouwd worden a l s een p o g i n g om een i n t e r n a t i o n a a l bawiis van aoed
i
r
I
--I-
A
,h
VERZONDEN CODEB Ref.
No.: 3581
VERVOLG
HT
-6-
Rubricering : geheim
-
gedrag voor ons beheer u i t t e Lokken s t p . nimum zou n a a r a n a l o g i e van a c h t kunnen worden aan eon a s c h r i j v i n g kma w e l k e neerkomt op een ond de p o l i t i e k e kma s o c i a a l economische e o n t w i k k e l i n g kma h e t r a p p o r t e r e n en h e t van a a n b e v e l i n g e n d a a r o v e r v o o r de a v komen a l s s p e c i f i e k e o p d r a c h t e n i n aanm a h e t v a s t $ t e L L e n van quo t a r g e t dig onafhankelijkheid of zelfbestuur i n d e L i j n L i g g e n van h e t i n d v e r w a c h t b a r e s t r e v e n om t s g e r v a s t s t e l l e n van quo t a r g e t d a t e s unquo v o o r a l l e n i e t z e l f b e s t u r e n d e gebieden s t p b h e t onderzoeken van de m o g e l i j k h e i d t o t h e t houden van een volksstemming i n h6f g e b i e d s t p C h e t onderzoeken van de m o g e l i j k h e i d van ean trustschap s t p d h e t onderzoeken van els m o g e l i j k h e i d t o t o p r i b h t i n g van een i n t e r n a t i o n a l e OntWik k s l i n g S l U t o r i t e l t v o o r h e t g e b i e d kma a l dan n i e t i n c o m b i n a t i e m e t een t r u s t s c h a p s t p e r ZOU voor gewaakt moet,en worden taakomschrijving z i c h beperkt t e dis s f e e r van h f d rom e l f c q t w een m i s s i e n i e t t e v e n s t o t opelra t e p l e g e n m e t i n d o n e s i e kaa waar h e t k a r a k t e r van een commissie v d d e l i n g zou k r i j g e n s t p rorn d r i e t r u s t b e h e v o o r h e t k a r a k t e r en de forme n t r u s t s c h a p z i j verwezen n a n e g e n a c h t v i j f s t p t e n aan2 s t e i n s t a n t i e suggesties v t e worden afgewacht s t p k o r t g e s t e l d kan gedacht wo van t r u s t b e h e e r dbbpnt a t r u s t b e h e e r door nederland b eheer door n e d e r l a n d Landen hk w o austraikiai C eheer door andere l a n d e n h s l h k pntkma d t r u s t b e h e e r door v n s t p i n a l l e v i e r g e v a l l e n kan gewer'kt worden op b a s i s van de gangbare trustschapsovereenkoms t e n kma w a a r i n gesproken w o r d t over h e t d o e l van h e t t r u s t b e h e e r a l s beogende quo de g e l e i d e z e l f b e s t u u q en o n a f h a n k e l i j g e b i e d s t p de t r u s t s c h a p s o b o o r austral i s c h nieuw g u i n e a i s b i j v r e l e v a n t (den van deze overcgnkomstcn worden d a t a voor z e t t b a s t u u r o f onafhan genoemd s t p wel i s de L a a t s t e j a r e n door
VERZONDEN CODEBERICHT Ref.
NO.: 3581
Rubricering:
VERVOLG
-7-
geheim
n i e t b Q h e r e n d e l a n d e n s t e e d s sterker b i j h e h e r e n d e l a n d e n a a n g e d r o n g e n op het s t e l l e n van quo i n t e r m e d i a t e a t e s u n q u o s t p daarop is door behercdnaen n o o i t concreet i n g e g a a n pntkma a l l e e n n i e u w z e e l e n d is op d i t g e b i e d hk t a v b i j v Samoa s L h k t e e r t e g e m o e t k o m e n d geweest s t p v i s i t i n g m i s s i o n s h e b b e n ' i n e n k e l e g e v a L L e n hk r u a n d a u r u n d i e n t a n g a n y i k a s l h k d e s t i j d s z e L f t e r m i j n e n genoemd s t p i n aLLs v i e r g e v a l l e n k a n o f een o f mee
b i j l a g e c van
hk t i j d e l i j k
r o v e r kan i n d i t wopeten bepaal d s t p 1029-3-'Qf@j&'ü22328=1
bes ch i k baar rnoe t an g e b i e d k m a doch s t a d i u m m o s i l i j k eon s t a n d p u n t -8-
VERZONDEN CODEBERICHT Ref. No.: 3581 Rubricering :
geheim
essen t i e e l voor elke t r us tscheps overeenk om$ t omtrent n h g is d a t daarin overeenkomstig het handvest de u i t o e f e n l n g van het r e c h t op zelfbeschikking door de bevolking w o r d t gegarandeerd s t p het element van quo s t a t e s d i r e c t l y concerned unquo z a l b i j het bestuderen van een mogelijkheid t o t het aangaan van een trustschapsovereenkomst v o o r evenzeer bekeken moeten worden kma doch L i j k t voor h e t ogenblik n i e t een primair p u n t StP
indonesie h e e f t een t r u s t s c h a p s t e e d s p r i n c i p i e e l verworpen s t p do L a a t $ t e t i j d is daar i n zoverre enige w i j z i g i n g i n gekomen IRZA d a t indonesie eventueel b e r e i d zou zijn een trustsc or een o f twee j a r e n t e aanvaarden kma evenwel e r de onaanvaardbare en met h e t handvest s t r i j d i g e voorwaarde kma d a t h e t gebied na d i e periode aan indonesie komt s t p
