Publiek-Private Samenwerking (pps) Wat is publiek-private samenwerking? Een publiek-private samenwerking (PPS) is een samenwerking tussen de overheid, nonprofit organisaties en het bedrijfsleven, waarbij, verantwoordelijkheden, middelen, competenties en risico’s worden gedeeld om een gemeenschappelijk en maatschappelijk doel te bereiken.
Waarom is publiek-private samenwerking nodig? Overgewicht is een probleem dat gezamenlijk moet worden opgelost, dat is de kern van de JOGG-aanpak. Niet alleen publieke partijen maar ook lokale bedrijven zijn van belang voor financiële ondersteuning, voor de inbedding van de aanpak in de wijk, voor het betrekken van hun medewerkers - die vaak zelf ook ouders zijn - en voor hun communicatiekracht, expertise en ondernemend vermogen. Diverse lokale bedrijven zijn bij de JOGG-aanpak betrokken: van bakkers en buurtsupermarkten tot banken en zorgverzekeraars. Jongeren Op Gezond Gewicht heeft zes landelijke bedrijfspartners: Albert Heijn, Albron, FrieslandCampina, Nutricia, Unilever en Zilveren Kruis Achmea.
Waarom zouden bedrijven meedoen? Een bedrijf kan om verschillende redenen meedoen met de JOGG-aanpak. Bijvoorbeeld omdat het bedrijf zich bezighoudt met voeding en/of bewegen. Of omdat het de gezondheid van de eigen medewerkers stimuleert. Een bedrijf kan ook meedoen omdat het wil bijdragen aan het oplossen van een maatschappelijk probleem, een grote binding met de gemeente en de wijk heeft of om zijn reputatie te verbeteren.
Hoe kunnen bedrijven helpen? Private partners kunnen op vijf manier bijdragen: Mensen: personele capaciteit in de vorm van kennis, expertise en vrijwilligers (bijvoorbeeld hulp bij de organisatie van een evenement). Massa: enthousiaste partijen kunnen andere partijen overhalen mee te doen. Middelen: bijdragen in natura, bijvoorbeeld fruit of waterflesjes. Media: inzet van communicatieadvies en –middelen. Munten: financiële bijdrage.
Hoe kan Jongeren Op Gezond Gewicht een gemeente helpen? Jongeren Op Gezond Gewicht biedt ondersteuning bij PPS. PPS-experts geven trainingen en inspiratiesessies aan lokale JOGG-regisseurs. Er zijn adviestrajecten, voorbeeldcontracten, stappenplannen, overzichten van good practices, presentaties en tal van andere (hulp)middelen om PPS op lokaal niveau tot een succes te maken.
JOGG-gemeente Zwolle Zwolle heeft met een aantal private en publieke partners een samenwerkingsovereenkomst gesloten. De private partners zijn Abbott, Albert Heijn, Novon schoonmaak, Rabobank IJsseldelta, Woningbouwcorporatie deltaWonen, Zilveren Kruis Achmea, PEC Zwolle United, Wavin en de Landstede groep. De publieke partners van Zwolle zijn de Hogeschool Windesheim, GGD IJsselland, SportService Zwolle, Travers Welzijn en Icare thuiszorg.
Wat levert dit op?
Een constructieve en strategische samenwerking tussen zes publieke en negen private partijen om de doelen van het meerjarenplan te realiseren. Betrokkenheid en een korte lijn met de gemeente zijn voor private partijen belangrijke voorwaarden om te blijven deelnemen. Individueel financieren de bedrijven wijkprojecten. Zo heeft in 2013 een aantal partners samen met de gemeente € 150.000 gefinancierd om twee interactieve voetbalmuren (Sutu) in de aandachtswijken Diezerpoort en Holtenbroek te realiseren. Publieke organisaties, zoals SportService Zwolle en Travers Welzijn, leveren bijdragen door sociale (beweeg)activiteiten in en om de Sutu’s te organiseren. De eerste Sutu is in oktober 2013 feestelijk geopend in de wijk Diezerpoort. De bedrijven hebben jaarlijks een overleg met de verantwoordelijke wethouder. De tweemaandelijkse denktank is de broedplaats voor de samenwerking tussen de publieke en private partijen. De bedrijfspartners dragen bij in de vorm van middelen en kennis en (marketing)expertise. Zij leveren o.m. een bijdrage aan de speelnatuurplek De Groene Bieste, het digitaal speelterrein (Sutu) in Diezerpoort, gezonde catering bij wijkactiviteiten en de pilot Zorgcoördinator. Bij de publiek-private samenwerking zijn twee onderwijsinstellingen/-koepels betrokken: Windesheim en De Landstede Groep. GGD IJsselland is in samenwerking met De Landstede Groep een pilot Gezonde Schoolkantine gestart. De bedrijven betalen drie jaar lang € 10.000 per jaar voor het activiteitenbudget van Zwolle Gezonde Stad, zoals de lokale JOGG-aanpak in Zwolle heet. PEC Zwolle United leent bekende voetballers uit voor de opening van wijkgerichte gezondheidsactiviteiten.
Succesfactoren
Zichtbare samenwerking tussen publieke en private organisaties. De publiek-private samenwerking is dankzij het project ‘Sutu’ versterkt, omdat het alle partijen aansprak op hun sterke punten. Inbedding van de publiek-private samenwerking in de organisatiestructuur van Zwolle Gezonde Stad. Een sterk politiek draagvlak bij de gemeente waardoor het netwerk van bedrijven van de gemeente makkelijk aangeboord kon worden.
Erik Dannenberg, voormalig wethouder Zwolle: “Ik heb gekozen voor Jongeren Op Gezond Gewicht omdat het mij als wethouder concrete handvatten biedt om de problematiek van overgewicht en obesitas aan te pakken, op lokaal niveau. Het sluit aan bij de vertrouwde omgeving van kinderen, hun ouders, de school en bij lokale partners, publiek en privaat. Ik vind het inspirerend om te zien hoe iedereen meedoet.”
JOGG-gemeente Breda Met wie? De gemeente Breda heeft met zes partners een samenwerkingsovereenkomst gesloten: Royal Cosun, Hero, Weightwatchers, Alpro Soya, Perfetti van Melle en Ferrero. Verdere samenwerking - vaak op projectbasis - was er met een groot aantal andere partners, waaronder de Stichting Betrokken Ondernemers Samen voor Breda, Brabant Water, marketingbureau MarkC en de supermarkten Albert Heijn en Jumbo.
Wat levert dit op?
De bedrijven betalen samen drie jaar lang de JOGG-fee van € 10.000 per jaar voor de gemeente Breda. De bedrijven financieren individuele projecten. Ferrero heeft in cofinanciering met de gemeente een beweegvriendelijk schoolplein in een van de JOGG-wijken gefinancierd (€ 80.000) en in samenwerking met Brabant Water een watertappunt (€ 5.000). De bedrijven hebben jaarlijks een overleg met de verantwoordelijke wethouder. Een medewerker van de GGD onderhoudt namens de gemeente contact met de bedrijven om verbindingen te realiseren tussen bedrijven en de twee netwerken in de JOGGwijken. Tweemaal per jaar zijn er netwerkbijeenkomsten. De bedrijven leveren onder meer marketing- en communicatiekennis aan het projectteam. Bijvoorbeeld voor promotieteksten en de website. De bedrijven communiceren over Jongeren Op Gezond Gewicht en gezondheid in de richting van de eigen medewerkers, vaak ouders van kinderen in de JOGG-wijken. Zo hebben tijdens de ‘Perfetti Van Melle doet!-dag’ op 22 maart 2013 ongeveer 130 medewerkers van Perfetti Van Melle Breda bij de kinderboerderij Wolfslaar in Breda geholpen met het voorjaarsklaar maken van allerlei attributen, waaronder beweegtoestellen.
Het belang voor de gemeente
Mensen en media: kennis over de versterking van de communicatie en marketing in de richting van ouders en kinderen. Multimediale aanpak, onder meer via de lokale kranten, tweets, de website en nieuwsbrieven van de betrokken organisaties. Middelen voor het realiseren van concrete projecten in de wijk. Massa: gedeelde verantwoordelijkheid. Munten: voor de financiering van de landelijke JOGG-bijdrage en voor concrete JOGGprojecten.
Succesfactoren
Structureel betrekken van partners. De werkgroep JOGG-Breda legt vragen vanuit de doelgroep of de omgeving van de doelgroep altijd voor aan de publieke en private partners, om erachter te komen wat zij voor Jongeren Op Gezond Gewicht kunnen betekenen. Overleg met de wethouder. Zichtbare bijdragen en ‘glansmomenten’: kleine successen worden gevierd. Een accountmanager namens de gemeente die contact onderhoudt met de bedrijven. Een duurzame aanpak: blijvend investeren in het samenbrengen van publieke en private partners. Heldere, meetbare en haalbare doelen formuleren in een wijkgerichte aanpak in plaats
van abstracte, stadsbrede doelstellingen. Waarom is de gemeente gestart met PPS? De vijf bedrijven van het eerste uur meldden zich bij de gemeente met de vraag of Breda JOGG-gemeente wilde worden. Deze bedrijven wilden graag lokaal iets aan het thema Jongeren Op Gezond Gewicht doen. Twee wethouders gaven aan dat zij in het kader van het gemeentelijke gezondheidsbeleid de JOGG-aanpak wilden implementeren als vervolg op het reeds bestaande programma Breda in Balans. Het bedrijf Ferrero meldde zich bij de gemeente, omdat het MVO en betrokkenheid bij initiatieven als Jongeren Op Gezond Gewicht hoog in het vaandel heeft staan. In België is Ferrero op nationaal niveau betrokken bij een equivalent van Jongeren Op Gezond Gewicht aldaar. Wat zien bedrijven als meerwaarde? Hebben ze een gemeenschappelijk doel geformuleerd? De private partners hebben de volgende doelstelling geformuleerd: ‘Wij willen mensen verleiden om te bewegen en verantwoord met eten en drinken om te gaan, zonder betutteling. Overgewicht is een maatschappelijk probleem met enorme gevolgen. Daar willen we onze ogen niet voor sluiten. Door samen te werken kunnen we hier wat aan doen.’ Saskia Boelema, wethouder Breda ‘Jongeren Op Gezond Gewicht past bij de Bredase aanpak waarin we uitgaan van de creativiteit en kracht van mensen. Ik vind het prachtig dat deze bedrijven eraan willen bijdragen om mensen te laten inzien dat de gezonde keuze de gemakkelijkste keuze wordt.’
Private partners dragen in JOGG-gemeenten bij met:
Mensen: personele capaciteit in de vorm van denkkracht in de stuurgroep, het uitwisselen van expertise op het gebied van marketing en communicatie en hulp bij het organiseren van een evenement. o In Veghel geeft de Rabobank adviezen over financiële aangelegenheden. Mars en Maison vd Boer leveren denkkracht: ze zijn vertegenwoordigd in de stichting “Veghel gezond en sportief”, samen met de gemeente en publieke organisaties uit onderwijs, sport en zorg. o In Houten denkt de filiaalhouder van de plaatselijke AH mee in de stuurgroep van JOGG o In Utrecht hebben 10 jonge AH-medewerkers mee gebrainstormd over een sociale marketing aanpak voor jongeren en heeft Albron koks ingezet bij evenementen in Kanaleneiland (broodje Dacosta). o In Dongen helpen werknemers van Coca-Cola mee bij de organisatie van sportevenementen. o Munten: een (meerjarige) financiële bijdrage. Dit geld kan zowel ingezet worden voor het generieke programma als voor specifieke activiteiten. o In Breda betalen de betrokken private partners gezamenlijk de JOGG-fee. o In diverse JOGG-gemeenten in Zuid-Holland is verzekeringsmaatschappij Zorg en Zekerheid in de stuurgroep vertegenwoordigd en financiert projecten op het gebied van Verbinding Preventie en Zorg. o In Den-Haag maakten CZ en Azivo een congres over de JOGG-pijler Verbinding Preventie en Zorg, mede mogelijk door een financiële bijdrage. o In Zwolle wordt de financiële bijdrage van o.a. de Rabobank, DeltaWonen en Novon gebruikt voor het verbeteren van de fysieke omgeving: het plaatsen van een SUTU-wand in een park, het omzetten van het “kijk”-groen in speelgroen en het opzetten van een "kinderwagenroute". Middelen: bijdragen in natura, bijvoorbeeld sponsoren van fruit of het leveren van gadgets. o In Amsterdam werd de lunch tijdens de kick-off door Albert Heijn verzorgd. o In Rotterdam leverde Evides waterflesjes. o In Den Haag leverden Xenos en Blokker fruitbakjes en Albert Heijn en Jumbo het fruit. Media: inzet van communicatiemiddelen zoals websites, jaarverslagen, corporate communicatie, in etalages of beschikbare ruimte in andere (gedrukte) media. o In Zwolle licht Schoonmaakbedrijf Novon middels interne bijeenkomsten en nieuwsbrieven haar eigen werknemers voor over gezonde voeding en meer bewegen. o In Breda werkt een communicatie-adviesbureau mee aan het promoten van de JOGG-aanpak binnen de gemeente. Massa: als een bedrijf enthousiast is over het programma, kan deze 'bevriende' publieke en private partijen ook overtuigen om mee te doen. Hierdoor ontstaat er meer bekendheid voor het programma en ontstaan kansen om het succesvoller te maken. o In IJsselstein neemt de Lions Club deel aan de stuurgroep en probeert andere bedrijven te betrekken. o De Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie spoort als landelijk partner van Jongeren Op Gezond Gewicht haar leden aan om samen te werken met JOGG-gemeenten. o Filiaalmanagers van Albert Heijn in alle JOGG-gemeenten zijn geïnformeerd over de landelijke betrokkenheid van AH bij Jongeren Op Gezond Gewicht. JOGG-regisseurs kunnen lokale samenwerking aangaan met AH-winkels.
