PUBERS! Puberteit of pubertijd? Anneke Boot Peter Kanters

PUBERS! Puberteit of pubertijd? Anneke Boot Peter Kanters

Even voorstellen • De NKO? • Wie zijn wij?

2

Nederlandse oudervereniging Katholiek Onderwijs

Doel van deze avond • Informatie verkrijgen over “puberteit” en “pubertijd” • Puberhersenen • Verklaringen & achtergronden pubergedrag • Inzoomen op  communicatie met pubers  studiekeuze • Uitwisselen “tips & trics” 3


Opwarmertje Puberteit gezien door pubers zelf

4


Puberteit gezien door ouders

5


Typisch pubergedrag Wie kan er voorbeeld geven van typisch pubergedrag?

6


School

“Mencia de Mendoza wil leerlingen helpen bij het zoeken en overschrijden van hun grenzen: letterlijk en figuurlijk. Omdat wij een internationale oriëntatie hebben gaan we graag de grenzen over, maar we dagen je ook uit die grenzen op te zoeken op sociaal en intellectueel gebied.”

7


Puberteit = eigenlijk pubertijd

Het betreft een periode, een ontwikkelingsfase……. net als de peutertijd en de kindertijd.

8


Tussen kind en volwassene • Adolescentie grofweg 10-22 jaar overgangsperiode van kindertijd naar volwassenheid

• Puberteit periode van seksuele volwassenwording, grofweg 10-14 jaar

• Pubertijd = de tijd dat je puber bent

9


Rijping van puberhersenen 1 Er wordt veel onderzoek verricht naar de ontwikkeling van puberhersenen: • Het menselijke brein is tot het 25ste levensjaar in ontwikkeling • De hersenen van pubers werken anders dan die van volwassenen • Rijping van de prefrontale cortex duurt het langst

10


Rijping van puberhersenen 2 • Volwassenen denken aan de lange termijn • Pubers denken aan het hier & nu • De frontale cortex (voorkant van de hersenen) zijn pas “volwassen” rond het 25e levensjaar. Juist daar zitten de oordeels- en planningscentra 11


Rijping van puberhersenen 3 De frontale cortex is verantwoordelijk voor  ons vermogen om plannen te maken  mentale doelgerichtheid  mentale flexibiliteit  empathie  het vermogen met onbekende situaties om te gaan

12


Typisch pubergedrag 1 Normaal:  ongehoorzaamheid  niet nakomen van afspraken  luiheid & laksheid  geen respect voor volwassenen  labiliteit & lichtgeraaktheid  ruzie zoeken & agressief gedrag  waaghalzerij  stiekem dingen doen  door het uiterlijk geobsedeerd zijn 13


Typisch pubergedrag 2 Positief:  creativiteit  inventiviteit  idealistisch  pubers kunnen erg grappig zijn  pubers zijn maatschappelijk/sociaal bewogen

14


Uw puberteit? Kunt u zich nog herinneren hoe u zelf als puber was en hoe het contact met uw ouders was?

15


Puberopvoeding

Van leiden naar begeleiden………..

16


Puberopvoeding

17


Puberopvoeding Op het juiste moment op de juiste toon met de juiste non-verbale houding de juiste balans weten te vinden tussen leiden en begeleiden…… 18


Puberopvoeding

Van leiden naar begeleiden………..

19


Sleutelwoorden • • • •

warmte acceptatie begrip genegenheid

De rode draad is contact hebben én houden….

20


Vraag Zijn pubers van nu

vervelender dan vroeger?

21


Feiten

• Puberteit: leeftijdsfase ca.10-14 jaar • Adolescentie: leeftijdsfase ca.10-25 jaar

22


Feiten • Meisjes puberen 1 á 2 jaar eerder dan jongens

• Meisjes puberen ca. 4 jaar (11-13) • Jongens puberen ca. 6 jaar (12-15)

23


Feiten Pubers ontwikkelen zich in de puberteit op  lichamelijk cognitief(groei van het denkvermogen) en  sociaal emotioneel vlak (verantwoordelijk voor jezelf en inzicht in anderen) 24


Veranderingen 1

De periode tussen het 10e en 16e levensjaar is er een van grote veranderingen, die een enorme invloed hebben op de manier waarop jongeren zijn, doen, denken en voelen.

25


Veranderingen 2 Oorzaak: de hersenen jagen een chemische cocktail van hormonen door het lichaam met een zeer grote snelheid.

26


Veranderingen 3

Voorbeeld: Pubers komen gemiddeld in zes jaar tijd 22 kg aan en groeien 30 cm….. Dat kost energie!

27


Veranderingen 4 Verschillen tussen jongens en meisjes • tijdstip • duur

Rond het 16e levensjaar zijn pubers lichamelijk volgroeid. 28


Veranderingen 5 (slaappatroon) • Een puber heeft ca. 9 tot 10 uur slaap nodig (verwerken indrukken van de afgelopen dag) • Een puber wordt pas laat moe (aanmaak melatomine verandert) • Het bioritme van een puber is anders als van volwassenen en kinderen • Een puber heeft (min of meer) voortdurend last van een “jetlag” • Lang uitslapen in het weekend is zelfs noodzakelijk voor een puber om “bij” te kunnen blijven 29


Veranderingen 6 (eetpatroon) Wat kun je als ouder(s) doen om het eetpatroon van je puber te verbeteren? • Rustig aan tafel eten • Ontbijt niet over laten slaan • Zelf het goede voorbeeld geven 30


Conclusie:

Onzekerheid op alle fronten………

31


Pubers moeten puberen Opvoedingsmethoden: • Autoritair • Laissez-faire of permissief • Autoritatief of democratisch 32


Praten of luisteren? Pubers raken eerder onder de indruk van de gevoelens van hun ouders dan van hun rationele argumenten.

Praten met pubers begint met luisteren!

33


Top 5 discussies pubers versus ouders/verzorgers 1. 2. 3. 4. 5.

Huisregels Huiswerk en school Gedrag van de puber Zijn of haar vrijetijdsbesteding Geld

34


Wist je dat…?  slechts 13% van de gezinnen nooit P-ruzies heeft?  voor pubers regels mogelijkheden zijn waar ze zich niet aan hoeven te houden?  pubers moeite hebben met inhibitie (“remmen”) simpelweg omdat hun hersenen hier nog niet klaar voor zijn?  Het van belang is effectief te zijn wanneer je een grens stelt? (ga niet argumenteren) 35


Puberteit en pubertijd

Het is ‘maar’ een fase…

36


Pauze

Weet je nog? Praten of luisteren? Pubers raken eerder onder de indruk van de gevoelens van hun ouders dan van hun rationele argumenten.

Praten met pubers begint met luisteren!

38


Mogelijke valkuilen (1) • Bevelen of commanderen zonder uitleg

• Waarschuwen of dreigen • Moraliseren of preken • Adviseren of oplossingen aandragen 39


Mogelijke valkuilen (2) • Beleren en bedelven onder argumenten

• Oordelen, bekritiseren en beschuldigen • Overmatig prijzen en kind naar de mond praten • Schelden of belachelijk maken 40


Mogelijke valkuilen (3) • Psychologiseren of diagnose stellen • Geruststellen en troosten • Uitvragen of verhoor afnemen • Afleiden, over iets anders praten, problemen bagatelliseren 41


Mogelijke valkuilen (4) • Sarcastische opmerkingen maken • Vergelijken met ander kind in het gezin • De martelaar spelen • Zeuren

42


Casustiek: Filmpje ‘Troosten’ Filmpje ‘Huiswerk” Filmpje “Kamer opruimen” Filmpje “Foute kleding”

43


Als je niet met je puber kunt praten • De puber kan of wil niet vertellen wat er is, terwijl het duidelijk is dat er iets aan de hand is. • De puber weigert iets te doen dat ouders graag willen.

44


Actief luisteren • Luister naar de inhoud en het achterliggende gevoel • Benoem het gevoel en geef een samenvatting van de inhoud • Zwijg over je eigen ideeën, gedachten, meningen, oplossingen of kritiek

45


Duidelijkheid, begrenzen en aanspreken De GSG-formule • Gedrag • Situatie • Gevoel

46


Onderhandelen • Vraag je puber om zijn standpunt • Geef je eigen standpunt • Nodig je puber uit om samen te brainstormen • Schrijf alle ideeën op zonder de haalbaarheid ervan ter discussie te stellen • Bekijk het lijstje en besluit met welke ideeën jullie aan de slag gaan • Evalueer na een poosje of het werkt 47


Tips 1: • Onbevangen luisteren, laat je puber praten • Oordeel niet meteen; geef ruimte aan de puber om zijn mening en gevoelens te uiten • Ik-boodschap: praten vanuit het eigen gevoel • Actief luisteren • Neem de tijd, kies een goed tijdstip en heb geduld • Heb vertrouwen in je puber

48


Tips 2: • Behandel één onderwerp per keer • Wees eenvoudig en concreet in je boodschap • Probeer geen informatie uit je kind te trekken: laat het uit hen zelf komen • Geef ruimte voor fouten: met vallen en opstaan worden ze groot • Let op de kwaliteiten van je puber • Vermijd oneerlijke kritiek en sarcasme: dit kan schade toebrengen en lang doorwerken

49


“Gouden” tips • Onvoorwaardelijke liefde • Humor • Vertrouwen • Luister echt • Ondersteunen • Positief benaderen en belonen • Duidelijke grenzen stellen • Controleer je eigen reacties • Zorg goed voor jezelf 50


Boeken & sites: • www.hersenen-in-actie.nl • www.juniorhersenen.nl • www.kijkinjebrein.nl • • • • • •

“Het puberende brein” Eveline Crone “Praten met je puber” Annette Heffels “Luisteren naar kinderen” Thomas Gordon “Puberbrein binnenstebuiten” Nelis & van Sark “Ontwikkelingspsychologie deel 3” Rita Kohnstamm “Nou en? Communicatie tussen ouder en puber” Adele Faber & Elaine Mazlish • “Ik heb ook wat te vertellen! Communiceren met pubers en adolescenten”” Martine Delfos 51


Boeken & sites vervolg: • http://www.youtube.com/watch?v=1eUz8xlDE5U Psycholoog Jelle Jolles • http://www.youtube.com/watch?v=C9McUoSYGlM Voorbijgangers over pubers

• http://www.youtube.com/watch?v=Ny_OcD6YoaI Robert ten Brink over opvoeden (of: www.youtube.com zoek: rijksoverheid pubers) 52


Afronding Evaluatie: • Mondeling • Schriftelijk

Nog vragen? • • • • •

Bel de NKO: 070-328 28 82 Mail naar [email protected] Kijk op www.nko.nl Bel gratis 0800-5010 (eerst 1 dan 2 voor de NKO) Kijk op www.nko-50tien.nl 53


Overdenking ‘When I was fourteen my father was so stupid I could hardly stand to have him around. At twenty-one I was astonished at how much he had learned in the past 7 years.’ - Mark Twain 54


Hartelijk dank voor uw aandacht

www.nko.nl

55


PUBERS! Puberteit of pubertijd? Anneke Boot Peter Kanters

Recommend Documents