Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg in Noord-Brabant Een tweede balans,

Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg in Noord-Brabant Een tweede balans, 1999-2003 PRVMZ December 2003

Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4.

Inleiding De taak en functie van de PRVMZ De taakuitvoering 1999-2003 De balans opgemaakt

Bijlagen I. Raadsleden en stafleden 1999-2003 II. Publicaties 1999-2003 III. Conferenties en inleidingen 1999-2003

1. INLEIDING

2.

DE TAAK EN FUNCTIE VAN DE PRVMZ

De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg (PRVMZ) heeft in september 1995 een herstart gemaakt. De taakstelling, de samenstelling en de omvang van het ondersteunend bureau van de Raad werden drastisch gewijzigd. De acht nieuwe Raadsleden werden (en worden) benoemd voor een periode van acht jaar.

2.1

Gezondheidswet

In 2003 eindigt de tweede zittingsperiode van de huidige PRVMZ. Op dit moment is de samenstelling van de Raad geleidelijk aan het wijzigen, omdat een aantal Raadsleden de maximale zittingsduur van acht jaar heeft bereikt. De Raad heeft in samenspraak met het Provinciaal Bestuur besloten om gefaseerd nieuwe Raadsleden te benoemen om zodoende de continuïteit van het raadswerk te borgen. Per 1 januari 2004 wordt Arn. van den Berg als voorzitter opgevolgd door F. van Beers. Van den Berg was voorzitter in de raadsperioden 1995-1999 en 1999-2003. Hij heeft destijds vanuit de PRVMZ leiding gegeven aan de transformatie.

De Gezondheidswet stelt onder meer dat de provincie een Provinciale Raad voor de Volksgezondheid (PRV) instelt. De taak van de PRV’s behelst “het stimuleren van de gezondheidszorg binnen de provincie; het bevorderen van de coördinatie van alle werkzaamheden, welke op het gebied van de volksgezondheid binnen de provincie worden verricht; het uitbrengen van adviezen, onder meer omtrent de verdeling van rijkssubsidies en het bevorderen van het ter beschikking stellen van gelden en andere middelen ten behoeve van de gezondheidszorg; het samenwerken met andere Provinciale Raden, indien deze samenwerking voor de gezondheidszorg dienstig is; het verrichten van werkzaamheden ter bevordering van een doelmatig stelsel van voorzieningen voor gezondheidszorg in de provincie.”

De PRVMZ heeft in 1999 een balans opgemaakt over de eerste periode van vier jaar.1 Het doel was een interne evaluatie van het functioneren van het nieuwe adviescollege.2 Het einde van de tweede raadsperiode (1999-2003) is reden om een tweede balans op te maken. Het betreft een zelfevaluatie. Dit is tevens een startdocument voor een interne, toekomstgerichte discussie. In de Raadsvergadering van 8 oktober 2003 is afgesproken om medio 2004 de programmalijnen voor de PRVMZ voor de middellangetermijn uit te zetten.

De Provinciale Raden voor de Volksgezondheid vinden hun wettelijke basis in de Gezondheidswet. Deze wet dateert van 1957. In 1982 en 1997 is deze wet geactualiseerd.

De samenstelling van de Provinciale Raad wordt zodanig geregeld, dat daarin in elk geval zitting hebben leden afkomstig uit de kringen van: gemeentebesturen, instellingen in de gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening, zorgprofessionals, patiënten/-consumentenorganisaties en zorgverzekeraars. De Inspectie voor de Gezondheidszorg is als adviseur aan de PRV’s gebonden. De Provinciale Raad wordt bijgestaan door een stafbureau. De Provinciale Raad brengt – aldus de gezondheidswet – gevraagd en ongevraagd advies uit aan “de openbare lichamen en diensten en de particuliere rechtspersonen, welke in de Raad zijn vertegenwoordigd, alsmede aan andere openbare organen, met uitzondering van het Rijk.”

1 2

Vier jaar PRVMZ. Een balans. PRVMZ: ’s-Hertogenbosch, juni 1999. Het Provinciebestuur heeft in de uitwerking van het Bestuursakkoord aangekondigd een interne en externe kwaliteits- en effectiviteitsbeoordeling te gaan maken van de adviesorganen en de steunfuncties. Provincie Noord-Brabant. Bestuursakkoord 2003-2007. Samen werken aan uitvoering, april 2003; Uitwerking Bestuursakkoord 2003-2007, PS 76/03, september 2003.

2

2.2

Provinciale verordening, Noord-Brabant

De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg in Noord-Brabant (PRVMZ) is ingesteld door Provinciale Staten van NoordBrabant. De provinciale verordening is laatstelijk gewijzigd op 1 september 1995 (verordening 98/95). Op dat moment werd de Raad-Nieuwe stijl van kracht. De nieuwe functie van de PRVMZ was in lijn met het advies “Raad op Maat” uit 1993, waarbij door de provincie is gesteld dat overleg- en adviesfuncties worden gescheiden en adviesraden zullen bestaan uit een beperkt aantal onafhankelijke leden. De provincie koos in 1995 voor “een kleine, deskundige en slagvaardige Raad”, zo wordt in de toelichting bij de verordening betoogd. De provinciale verordening regelt onder andere de taak en functie van de PRVMZ. Deze stelt onder andere: In de Raad hebben minimaal zes en maximaal acht leden zitting. De leden hebben zitting op persoonlijke titel. Bij de samenstelling van de PRVMZ wordt rekening gehouden met de brede deskundigheid op het werkterrein van de Raad, een weerspiegeling van de Brabantse samenleving, een goede spreiding over de provincie en een evenwichtige verdeling over mannen en vrouwen. De voorzitter en de leden van de Raad worden op voordracht van de Raad door de provincie benoemd. De Raad heeft een stafbureau. Het werkterrein omvat het terrein van de volksgezondheid en de maatschappelijke zorg, met name toegespitst op de gezondheidszorg, de ouderenzorg en de jeugdhulpverlening in de provincie Noord-Brabant. Het is de taak van de Raad de provincie te adviseren over beleidszaken op het terrein van de zorg en op deze wijze een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling een voorbereiding van het provinciaal beleid op het terrein van de zorg. De Raad beperkt zich bij deze advisering tot de hoofdlijnen van beleid. Voorts is het de taak van de raad om pro-actief en initiërend in te spelen op relevante ontwikkelingen in de zorg en heeft de raad een signalerende taak ten aanzien van knelpunten en hiaten in de zorg.

Historische data van PRVMZ en haar rechtsvoorgangers 1927: 1941: 1947: 1957: 1960: 1995: 2000:

Instelling van een Provinciale Commissie voor de Hygiëne van het Kind door de Provinciale Kruisverengingen Installatie van de Provinciale Commissie (later: Raad) voor de Gezondheidszorg Herinstallatie van de Provinciale Raad voor de Gezondheidszorg Inwerkingtreding van de Gezondheidswet Installatie van de Provinciale Raad voor de Volksgezondheid in Noord-Brabant op 15 januari 1960 Herziening taak en samenstelling van de Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg. Jubileum / veertigjarig bestaan Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg.

Speciale uitgave: PRVMZ-Nieuws Jubileumeditie, april 2001. Veertig jaar Provinciale Raad in vogelvlucht. “Alles verandert, niets blijft”. Zie ook: Geschiedenis van Noord-Brabant. Deel 3: 1945-1996 Dynamiek en expansie. Redactie: prof.dr. H.F.J.M. van den Eerenbeemt. Amsterdam/Meppel: Boom, 1997.

2.3

Mission statement

Het mission statement, zoals vastgesteld door de PRVMZ tijdens de installatie op 23 oktober 1995, luidt: De Raad wil een vitale bijdrage leveren aan een goede inrichting van de gezondheidszorg en maatschappelijke zorg in de provincie Noord-Brabant. Hierbij gaat het om een gezondheidszorg en een maatschappelijke zorg: • die voor iedereen toegankelijk is; • die flexibel inspeelt op nieuwe vragen en behoeften; • die aansluit bij de vraag van de cliënt; • die gericht is op rechtvaardige verdeling van de beschikbare hulp; • die gericht is op samenhang; • die de grenzen tussen zorgsectoren en naar andere sectoren als wonen, werken, welzijn, educatie overschrijdt; • waarbinnen de cliënt in voldoende mate invloed heeft; • die wat betreft kwaliteit en professionaliteit bij de tijd is en blijft.

3

2.4

Producten

De PRVMZ en het bureau leveren een diversiteit aan producten en hanteren meerdere werkstijlen. In samenvattende zin: Werkstijlen: I. Advisering:

gevraagd en ongevraagd advies op hoofdlijnen van zorgbeleid aan Provincie en veld; II. Onderzoek: onderzoek en reflectie (waarbij de uitvoering van onderzoek deels wordt uitbesteed); III. Ontwikkeling: ontwikkeling, stimulering, implementatie en overdracht van nieuwe zorgpraktijken. PRVMZ is geen klassiek adviesorgaan dat slechts gevraagde adviezen uitbrengt. Noch is het een klassiek adviesorgaan in die zin dat het adviezen uitbrengt die enkel berusten op expertise vanuit de Raad of het stafbureau. PRVMZ kiest er expliciet voor beleidsadviezen in samenwerking en interactie met het veld tot stand te brengen. De adviezen hebben een meervoudig karakter: primair voor de provincie, maar secundair ook voor het Brabantse veld. Tevens kiest de PRVMZ voor om de beleidsadvisering en de ontwikkeling van nieuwe zorgpraktijken te baseren op praktijkkennis. Hiertoe initieert de PRVMZ pilotprojecten en participeert PRVMZ in projecten van derden. PRVMZ zal als adviesorgaan slechts tijdelijk in projecten participeren. Het doel is dat projecten zelfdragend worden, bijvoorbeeld door deze in te bedden in bestaande organisaties. Een wezenskenmerk van de activiteiten die de PRVMZ ontplooit – met name op het terrein van ontwikkeling, maar zeker ook op het terrein van beleidsadvisering en onderzoek – is dat deze totstandkomen in samenwerking met partners uit het Brabantse veld van gezondheidszorg en welzijn.

In vergelijking met de periode 1995-1999 is het ontsluiten van (publieks)informatie via nieuwe media een nieuw product. Voorbeelden waaraan de Raad substantieel heeft bijgedragen zijn ZorgwelBrabant.nl (Zorgnetwerk Brabant), Vip-noordbrabant.nl (VIP), Woonzorgservice.com (WZSW), Arbocuratief-oostbrabant.nl (Arbopilot Eindhoven/Medwerk), ZorginBrabant.nl (Take Care) en Regie-over-je-leven.nl (Regie over eigen leven). Een tweede nieuw product is kennis- en informatieoverdracht via audiovisuele middelen. Voorbeelden daarvan zijn de videoproducties ‘Iedereen moet een kans krijgen’ (bij 40-jarig jubileum) en ‘Zorg en Twijfels’ (instructievideo voor studenten en docenten, VIP) en de TV-serie ‘Take Care. Een programma over zorg in Brabant’ (uitgezonden door Omroep Brabant). Externe communicatie De Raad heeft de laatste jaren extra aandacht besteed aan de overdracht van adviezen en onderzoeks- en projectresultaten. Wij wijzen hierbij op: • PRVMZ-Nieuwsbrief (verschijnt 2 tot 3 maal per jaar); • PRVMZ-Nieuws Special (bijvoorbeeld m.b.t. Schizofrenie, Thuiszorg voor verstandelijk gehandicapten); • Jaarverslag PRVMZ waarin behalve een verslag van activiteiten ook een essay is opgenomen. In de afgelopen periode zijn essays gewijd aan: - Dwarskijk op de zorg in Brabant (Jaarbericht 2003); - Sociale activering of het souterrain van de samenleving (Jaarbericht 2002); - Helden van de terugtocht. Over zorg en de menselijke maat (Jaarbericht 2001); - Zorg en duurzaamheid. Duurzaamheid en Brabant 2050 (Jaarbericht 2000). • Website PRVMZ.nl.

Producten: • Project- en onderzoeksontwerp, aquisitie van (externe) projectfinanciering, coördinatie / uitvoering; • Notitie’s, rapportages, PRVMZ-nieuwsbrieven (en specials), audiovisuele producties, online informatie; • Inleidingen, conferenties, discussie en zorgdebatten; • Ontsluiting van publieksinformatie.

4

3. DE TAAKUITVOERING 1999-2003 3.1

Opzet

Aan de hand van het verslag van activiteiten over de jaren 1999 tot en met 2002 (terug te vinden in de jaarverslagen 2000-2003) worden de adviezen en projecten van de PRVMZ schematisch in kaart gebracht. Dit wordt aangevuld met lopende adviezen/activiteiten tot medio 2003. De projecten worden thematisch geclusterd: I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X.

In deze notitie trachten wij nadrukkelijk ook de effecten van het werk van de PRVMZ te benoemen, dit mede naar aanleiding van commentaren op de eerste zelfevaluatie in 1999. De beleidseffecten betreffen de doorwerking van de adviezen in het beleid van de Provincie Noord-Brabant. De maatschappelijke effecten betreffen de effecten die het werk van de Raad heeft in het veld van zorgaanbieders, zorgverzekeraars, zorgvragers en lokale overheden waarneembaar zijn.

Provinciaal zorgbeleid (algemeen) Vermaatschappelijking en transmuralisering Gehandicaptenzorg Geestelijke gezondheidszorg Jeugdzorg Ouderenzorg Curatieve zorg Publieksinformatie Internationaal Overig

In de overzichten worden enkel de projecten vermeld waarvoor de PRVMZ en het bureau zich substantieel hebben ingezet. Projecten waarvan het initiatief en de uitvoering grotendeels door derden is verricht en de Raad slechts zijdelings bij betrokken is geweest, bijvoorbeeld in de vorm van een adviseurschap, zullen hier niet als PRVMZ-activiteit worden vermeld. Omdat niet alle adviezen en projecten eenduidig in één rubriek zijn in te delen, zijn er enkele kruisverwijzingen opgenomen. In het overzicht worden tevens de volgende zaken toegelicht: 1. looptijd; 2. aard van het project; 3. korte inhoud van het project; 4. beleidseffecten en maatschappelijke effecten.

5

Overzicht van adviezen en activiteiten Provinciaal zorgbeleid (algemeen)

Brabant beter maken! Reactie op het Manifest Brabant 2050

●

A

Topics voor een toekomstig provinciaal zorgbeleid, 1999-2003

●

A

Platform Zorg en Arbeid

●

Zorg en Duurzaamheid Reactie op Streekplan Noord-Brabant 2002 ‘Brabant in Balans’

●

●

●

Brabant Elan, Maatjesproject

Advies Zorgvragersbeleid

3

●

A+D A+D

●

A

●

Goede zorg in Brabant. Topics voor toekomstig provinciaal zorgbeleid 2003-2007

●

Korte inhoud

Beleidseffecten/Maatschappelijke effecten

De Raad heeft aandacht gevraagd voor de sociale dimensie van een duurzaam Brabant. Duurzaamheidsvraagstukken werden in de ogen van de Raad eenzijdig beperkt tot economie en ecologie. Ten behoeve van het provinciaal zorgbeleid voor de nieuwe bestuursperiode de 1999-2003 heeft de Raad een brochure uitgebracht.

PRVMZ heeft voorstellen gelanceerd op het terrein van “Zorg om het Dorp”. Bovendien heeft het mede geleid tot het opnemen van ‘zorg’ in het vervolgproject Manifest Brabant 2050.

2003

Aard project3

2002

Loopjaar

1999

Naam advies/project

2001

Thema I:

2000

3.2

●

A

●

D

●

A

PRVMZ neemt deel aan het Platform Zorg en Arbeid. Aan dit onderwerp was de inleiding in Jaarbericht 2000 gewijd alsmede de conferentie ter gelegenheid van het 40jarig bestaan in april 2001. PRVMZ heeft in een reactie op het Streekplan gevraagd om een herbezinning op Ruimtelijke Ordenings-uitgangspunten in het licht van veranderingen in het sociale domein zoals: demografie en nieuwe behoeften op het gebied van de zorg: extramuralisering, vermaatschappelijking, eerstelijnszorg. PRVMZ heeft een advies uitgebracht ten behoeve van het provinciaal zorgbeleid in de bestuursperiode 2003-2007. Aandacht wordt besteed aan de thematiek wonen-zorgwelzijn, de wisselwerking tussen RO en zorg, de eerste- en tweedelijnszorg in Brabant (o.a. het huisartsentekort), de zorgvragers en de samenhang zorg - sociaal beleid. Het Maatjesproject van het PON was een van de zeven gehonoreerde ontwikkelprojecten in kader van de “Toekomst van Brabant”. Het onderzocht nieuwe vormen van informele informele zorg. De directeur van de Raad adviseerde het projectteam. In het advies geeft PRVMZ aanbevelingen voor de werkwijze, aansturing en organisatie van de RPCP’s – waaronder de facilitering vanuit een provinciale stichting – en de versterking van de patiënten/cliëntenorganisaties, o.a. door het faciliteren van een GGZ-platform.

De aanbevelingen zijn deels opgenomen in het provinciaal zorgbeleid. Binnen dit kader is het project: Wonen, Zorg en Service in de Wijk ontwikkeld. (Zie rubriek II).

Dit heeft in het provinciaal RO-beleid o.a. zijn vertaling gekregen in het contingentenbeleid voor woningen van mensen met een intensieve zorgvraag en de nieuwe regeling Huisvesting mantelzorg. De lijsttrekkers voor de Provinciale Statenverkiezing onderschrijven de hoofdlijnen van het advies. Bij de uitwerking van het Besturusakkord zijn de hoofdlijnen ook terug te vinden, o.a. versterking Combifionds en nieuw beleid t.a.v. BMS en huisartsen/eerstelijn. Er is landelijke aandacht voor het PRVMZ-advies (zie o.a. VNG, IWZ). De brochure en achtergrondstudie dragen bij tot visie- en beleidsontwikkeling op het terrein van informele zorg. Er is draagvlak voor het advies. Het is aanleiding om het provinciaal zorgvragersbeleid te herzien, o.a. op het terrein van de aansturing van RPCP’s en PPCP. Deze reorganisatie loopt nog.

Aard project: A=advies, R=onderzoek/research, D=ontwikkelproject/development.

6

Vermaatschappelijking van zorg / Transmuralisering

Stuurgroep Transmurale Zorg Midden-Brabant

●

Inventarisatie van transmurale projecten in Brabant (TRANZO)

●

●

●

●

Wetenschappelijk onderzoek naar transmurale zorg (TRANZO)

●

●

●

●

R -D

Het Tijdperk van de Verknoping

Wonen, Zorg en Service in de Wijk / WZSW

Advies Vermaatschappelijking van de zorg

40-Steunpuntenplan

●

●

●

●

●

●

●

●

Korte inhoud


2003

2002

Aard project

2001

Loopjaar

1999

Naam advies/project

2000

Thema II:

R

●

●

●

R

R-A

D

A

A

Met assistentie van het bureau van de Raad werd een inventarisatie gemaakt van grensoverschrijdende transmurale projecten in de regio Midden Brabant. In 2001 inventariseerde PRVMZ in Brabant ruim 200 projecten waar sprake was van grensoverschrijdende samenwerking wonen zorg welzijn. Het vormde de basis voor het latere rapport “Het Tijdperk van de Verknoping”. TRANZO is een 4-jarig onderzoeksprogramma van UvT en SWOOG dat zich toespitst op samenhang en integratie in de zorg en op condities in de woon-, werken leefomgeving. PRVMZ is via Raadsleden en het bureau nauw bij de SWOOG en het TRANZO-programma betrokken. Op basis van de TRANZO-inventarisatie uit 2001 zijn 23 succesvolle projecten uit V&V, GGZ en gehandicaptenzorg nader onderzocht. De resultaten zijn gebundeld in het rapport “Het Tijdperk van de Verknoping”. In 1999 is gestart met de voorbereiding van het project WZSW (vh. Samen aan de Slag in de Wijk). In Tilburg, Den Bosch en Breda lopen pilots die mensen uit de wijk toeleiden naar een nieuwe functie Woonzorgserviceverlener. Deze functie biedt hulp aan ouderen en gehandicapten in de eigen wijk op het snijvlak van wonenzorg-welzijn. Het project wordt mede gefinancierd door EQUAL/ESF. Vermaatschappelijking van zorg is de laatste jaren één van de centrale thema’s in het provinciaal beleid en in het werk van de PRVMZ. PRVMZ heeft in 1997 hiervoor de basis gelegd met het advies “Op weg naar het postsectorale tijdperk van wonen, zorg en welzijn”. In 2001 is een ‘invitational conference’ belegd i.s.m. het PON. De bouw van nieuwe voorzieningen vergt jaren en de wachttijden in de zorg zijn lang. Om deze impasse te doorbreken presenteerde de Raad in 2000 het 40Steunpuntenplan. Hierin werd de provincie gevraagd met financiële middelen kleinschalige zorgvoorzieningen te stimuleren.

De inventarisatie leidde later mede tot de vorming van het brede Zorgnetwerk Midden-Brabant (vh. Gasthuisraad). Deze inventarisatie vormde een opstap naar het TRANZOonderzoek van UvT/SWOOG. Het onderzoek leidt tot visieontwikkeling, beleidsbeïnvloeding, nieuwe organisatiemodellen en effectmeting. Mede op grond van TRANZO heeft de UvT gezondheidszorg tot één van haar speerpunten benoemd. Het rapport ligt mede aan de basis van het Zorgprogramma 2002 van de Provincie Noord-Brabant. Het rapport leidt ook tot veel respons, zowel uit het veld als uit landelijk beleid (o.a. Raad voor de Maatschappelijke Ontwikkeling/RMO). In Tilburg-Noord zijn in 2003 meer dan 100 mensen gestart met een toeleidingstraject. De vraag naar ondersteuning door oudere en gehandicapte wijkbewoners is groot. Ook is er een steunpunt geopend aan de Dussekstraat. In Breda en Den Bosch worden de in Tilburg ontwikkelde concepten nagevolgd.

PRVMZ heeft i.s.m. PON het advies “Vermaatschappelijking, een zaak van wonen, zorg en welzijn” uitgebracht. Het advies is zeer goed ontvangen in het veld. Het advies heeft geleid tot de subsidieregeling “Zo Thuis Mogelijk” – in 2002 gecontinueerd in het Combifonds – en het Platform Wonen en Zorg. Inmiddels zijn met steun van de Provincie een 150-tal kleinschalige voorzieningen gerealiseerd. In de bestuursperiode 2003-2007 is ruim 9 miljoen euro beschikbaar voor nieuwe aanvragen.

7

Platform Wonen en Zorg

Zorg om het Dorp

●

●

●

Werkplaats Vermaatschappelijking

Wachtlijstaanpak ‘Dwarskijk op Zorg’

●

●

A-D

●

●

A- R D

●

●

D

Dwarskijk, regio Den Bosch

Bredaas Integraal Beraad

Gemeenten en modernisering AWBZ

R-D

●

●

●

D

●

A-D

●

A-D

PRVMZ heeft samen met Aedes, de brancheorganisatie van woningcorporaties, de basis gelegd voor het Platform Wonen en Zorg. Het initiatief is mede genomen naar aanleiding van het 40-steunpuntenplan en het onderzoek GGZ en Wonen (zie rubriek IV). Het advies Zorg om het Dorp adviseert t.b.v. de leefbaarheid o.a. een koppeling te maken tussen ‘zorg’ en ‘zaken’ en de realisering van dorpsservicecentra. Doel is het voorkomen van een leegloop van voorzieningen in kleine kernen. In 2002 hebben PRVMZ, PON, POG, Prisma en BOZ het initiatief genomen tot programmatische samenwerking onder de titel “Werkplaats Vermaatschappelijking”. De doelstellingen zijn o.a. een versnelling aanbrengen in de kennisoverdracht richting praktijkwerkers (leren van elkaar, onderzoeksprojecten). In samenwerking met het Ministerie van VWS, de zorgkantoren in Amsterdam en Den Bosch, PRVMZ en DSB is een experimenteel wachtlijstonderzoek- en aanpak in Amsterdam en Den Bosch gestart. Op grond van de Amsterdamse resultaten – bureaucratie en weerstand – is het onderzoek tot Amsterdam beperkt gebleven. De Raden van Bestuur van de V&V-, GGZ- en gehandicaptenzorg-instellingen uit de regio Den Bosch verkennen samenwerking op het gebied van extramurale zorg, wonen en welzijn. PRVMZ is initiatiefnemer. Het Bredaas Integraal Beraad (BIB) is het coördinerend adviesorgaan van de gemeente Breda voor wonen, zorg en welzijn. Alle wijken worden geanalyseerd op ‘geschikt wonen voor iedereen’. De Directeur van PRVMZ is adviseur van BIB. De gemeenten in de regio Den Bosch bezinnen zich op hun nieuwe taak als gevolg van de modernisering AWBZ en vermaatschappelijking. De directeur van de Raad adviseert en leidt de conferentie.

Dit provinciaal platform heeft een overleg-, advies- en ontwikkelfunctie m.b.t. het provinciaal beleid aangaande wonen, zorg en welzijn. Het platform adviseert de provincie t.a.v. Zo Thuis Mogelijk/Combifonds. De Provincie heeft een stimuleringsregeling “Zorg om het Dorp” ingesteld – deze is in 2002 opgegaan in het Combifonds. Deze financierde vele dorpsprojecten. Er is tevens een innovatieproject ‘Zorg om het Dorp’ geïnitieerd. PRVMZ heeft zitting in de klankbordgroep. In 2003 is een startnotitie verschenen. Voorts zijn themanotities en projectbeschrijvingen van afzonderlijke organisaties gepresenteerd.

Visieontwikkeling op intersectorale samenwerking in de ‘care’sectoren: dwarskijken in de zorg.

Er zijn een aantal bilaterale samenwerkingsverbanden. Tevens visieontwikkeling.

Het creëren van een samenhangend aanbod voor wonen, zorg en welzijn in Breda en het ontwikkelen van woonzorgzones.

Er wordt een convenant voorbereid tussen gemeenten, zorgaanbieders en zorgkantoor over taken en procedure.

8

Gehandicaptenzorg

Méér Zorg voor Thuis

Pilot Thuiszorg voor verstandelijk gehandicapten regio ‘sHertogenbosch

●

Zorg aan Huis, Tweede fase Provinciale Visie Lichamelijk, Zintuiglijk en Meervoudig Gehandicapten

●

●

●

●

●

●

●

●

A-D

●

●

D

R

●

Visieontwikkeling Bovenregionale Voorzieningen Zintuiglijk Gehandicapten

●

●

Onderzoek Transformatieprocessen in de Verstandelijk Gehandicaptenzorg

●

●

Ondersteuning ouderinitiatieven

●

Regie over Eigen Leven

●

Korte inhoud


2003

●

Aard project 2002

2001

Loopjaar

1999

Naam advies/project

2000

Thema III:

●

A-D

D

●

R

A -D ●

D

Naar aanleiding van het onderzoek Méér Zorg voor Thuis zijn in 2000 zijn vier regionale conferenties belegd om in heel Brabant de thuiszorg voor verstandelijk gehandicapten nogmaals tegen het licht te houden. Op basis van het onderzoek Méér Zorg voor Thuis uit 1998 is eind 1999 in de regio Den Bosch een pilot opgezet i.s.m. de zorgaanbieders (Thuiszorg, Cello, SPD) en de RFvO. PRVMZ vervulde het voorzitterschap van de projectgroep. In 1996 is de eerste fase van het onderzoek opgeleverd, nl. een kwantitatief onderzoek naar hulpbehoeften van gezinnen met een thuiswonend verstandelijk gehandicapt kind. In 2000 is de tweede fase afgerond, namelijk een kwalitatief onderzoek onder 100 ouders. De Raad is als adviseur betrokken geweest bij het opstellen van de Provinciale Visie Lichamelijk Gehandicapten (LG). PRVMZ heeft twee regiocommissies geleid t.b.v. de implementatie van de Provinciale Visie. Het POG coördineerde het implementatietraject. In aansluiting op de Provinciale Visie LG hebben de bovenregionale voorzieningen voor auditief en visueel gehandicapten i.s.m. de PRVMZ een gezamenlijke visie ontwikkeld m.b.t. de spreiding van voorzieningen met behoud van bovenregionale gespecialiseerde expertise. De Provinciale Raden van Zeeland, Brabant en Limburg verrichten onderzoek naar het deïnstitutionaliseringsproces in deze drie provincies alsmede een onderzoek naar ouderinitiatieven. Doel is inzicht verkrijgen in de voortgang, knelpunten en oplossingsrichtingen rond vermaatschappelijking in de VG-sector. Het PON voert het onderzoek uit. Op verzoek van de provincie heeft de PRVMZ een advies uitgebracht over een ondersteuningsstructuur voor ouderinitiatieven. Vizier, RFvO, twee SPD’en hebben i.s.m. de PRVMZ het regie-project geëntameerd. Hoe kunnen mensen met een verstandelijke handicap en hun ouders de regie in handen

In de periode 1998-2000 bleken de voorzieningen veel verbeterd. Er werd met name een toename van het aanbod geconstateerd. In 2003 is de pilot afgesloten. De dienstverlening is opgenomen in het reguliere pakket en er is een coördinator aangesteld.

Het onderzoek is gebruikt voor beleidsontwikkeling bij provincie en veld in de drie Zuidelijke provincies, maar had ook nationaal effect. In 2003 is het implementatieproject afgerond. Aan het traject zijn diverse innovatieprojecten verbonden, zoals bijvoorbeeld ‘Vermaatschappelijkt wonen in de Enschotsestraat’ (Tilburg). In 2002 verscheen de notitie “Bovenregionale expertise regionaal verankeren”. De notitie heeft een proces ingang gezet naar samenwerking tussen de bovenregionale voorzieningen en instellingen uit de rgeio (o.a. verpleeg- en verzorgingshuizen) om regionale steunpunten te realiseren. Eind 2003 zijn de onderzoeksrapporten verschenen onder de titels: ‘Ontbrekende kaders’ en ‘Ouderinitiatieven in NoordBrabant, Zeeland en Limburg’. De effecten zijn nog niet benoembaar. In nauw overleg met o.a. de PFvO en het BOZ is geadviseerd om hiervoor aansluiting te zoeken bij de ontwikkelingen naar een SPD-Nieuwe stijl. In 2003 zijn interviews gehouden met spraakmakende voorbeelden en er zijn acht regionale bijeenkomsten georganiseerd voor ca. 800 verstandelijk gehandicapte mensen

9

krijgen en houden in het tijdperk van vraagsturing. Het project is inmiddels met steun van de Provincie, de SPD’en, de PFvO en PROZA uitgebreid tot heel Brabant.

Thema IV: Geestelijke gezondheidszorg

Ontwikkelingstraject Vroege Interventie van Schizofrenie

●

●

Cliëntgestuurde projecten in de GGZ

Stichting Ruggesteun, Den Bosch

De Brabantse GGZ ontketent

●

●

●

D-R

R-AD

●

●

A

●

●

Korte inhoud


De PRVMZ is in samenwerking met de Brabantse GGZ-instellingen dit project gestart. In 1999 is een startconferentie gehouden.

In alle regio’s is een structuur ontstaan waardoor de GGZinstellingen samen met andere partijen aandacht zijn gaan besteden aan vroege detectie en interventie van eerste psychosen. Op provinciaal niveau worden deze ontwikkelingen gesteund door themabijeenkomsten, voorlichtingsmateriaal en nieuwsbrieven.

2003 D

●

VIP: Vroege Interventie van Psychosen / Vroegherkenning van InformatieverwerkingsProblemen

GGZ en Wonen

Aard project 2002

2001

2000

Loopjaar

1999

Naam advies/project

en hun ouders met als doel: bewustwording. Voorts zijn er vier regionale bijeenkomsten georganiseerd waarin de dialoog met de samenleving is aangegaan.

●

●

D

●

●

R-D

In 2002 is één van de Schizofrenie-deelprojecten gecontinueerd, nl. het VIP-project. De PRVMZ coördineert de activiteiten in de VIP-regio’s en ondersteunt deze d.m.v. voorlichtingsmateriaal (website, folders, video, posters) en de organisatie van studiedagen. De PRVMZ heeft onderzoek verricht naar de aard en omvang van vermaatschappelijkt c.q. niet-residentieel wonen van chronische GGZpatiënten. PRVMZ heeft in 2001 advies uitgebracht over de ondersteuning en stimulering van cliëntgestuurde ofwel ‘consumer run’-projecten in de GGZ. In 2002 hebben PRVMZ en het Brabants Zorgvragersoverleg GGZ een conferentie over ‘consumer run’ belegd. De Stichting Ruggesteun in Den Bosch wil initiatieven die zich richten op mensen in ‘het souterrain van de samenleving’ beter laten samenwerken (i.c. ex-verslaafden, dak- en thuislozen etc.). In 2002 publiceerde het Trimbos Instituut een opzienbarend rapport over de chronische zorg in de GGZ: ‘Een Keten van Lege Zondagen’. Dit was aanleiding om i.s.m. het Brabants Zorgvragersoverleg in de GGZ een onderzoek naar de stand van zaken in Brabant te

In vijf regio’s wordt gewerkt met de VIP-methodiek. Er wordt gewerkt aan de verdere uitbouw van netwerken met het onderwijs en – in een aantal regio’s – met de huisartsen. Eind 2003 start een promotieonderzoek naar de effecten van VIP. Het onderzoek is aanleiding geweest om met de brancheorganisatie van woningcorporaties Aedes, een provinciaal platform Wonen en Zorg te ontwikkelen. (Zie rubriek II). De PRVMZ heeft aandacht gevraagd voor dit onderwerp, o.a. door het beleggen van de conferentie “Brabanders met een psychiatrische handicap timmeren aan de weg”. De ondersteuning voor consumer run-projecten blijft vooralsnog beperkt. Het beleid van de gemeente ’s-Hertogenbosch op het terrein van sociale activering is geïnspireerd op de ideeën van Ruggesteun. Dit gedachtegoed is door de directeur van de PRVMZ verwoord in het Jaarbericht 2002: Sociale activering of souterrain van de samenleving. Op basis van die resultaten hebben de zeven Brabantse GGZinstellingen en de cliëntenraden een manifest ondertekend ter verbetering van de chronische zorg. In 2003 wordt de voortgang per instelling gestimuleerd en gemonitord.

10

Manifest Vermaatschappelijking GGZ

A

In januari 2000 verscheen het advies inzake de samenwerkingsmogelijkheden tussen de GGD’en en de jeugdzorg in Brabant. Door de ontwikkelingsrichting van beide werksoorten ontstond er overlap op het terrein van preventie en curatie.

Het advies is ter kennis gebracht van de gemeenten, de GGD’en en de Bureaus jeugdzorg in Noord-Brabant.

A-R

Het onderzoek evalueert het functioneren van de provinciale klachtencommissie. Een belangrijk knelpunt is dat klagers onvoldoende ondersteuning ontvangen.

Het advies is overgenomen. De ondersteuning voor klagers is versterkt.

●

●

Evaluatie Provinciale Klachtencommissie Jeugdhulpverlening en Jeugdbescherming

●

Hulpverlening na seksueel misbruik

●

●

Hulpverlening na seksueel misbruik in de verstandelijk gehandicaptenzorg

●

●

D

Latente Vraag in de Jeugdzorg

●

●

R

●

2003


Relatie Jeugdzorg-GGD

●

A

Korte inhoud

2000

Aard project

1999

Loopjaar 2002

Jeugdzorg

Naam advies/project

2001

Thema V:

●

starten. Onder leiding van het Brabants Zorgvragersoverleg GGZ is een manifest tot Dit manifest is o.a. verstuurd aan wethouders, woningstand gekomen over de mogelijkheden en corporaties, zorginstellingen, maatschappelijke partners, belemmeringen voor vermaatschappelijking in provincie enz. met als doel beleidsbeïnvloeding. de GGZ. De PRVMZ was als adviseur betrokken.

●

A-D

Het Provinciaal Incest team (PIT) heeft de inmiddels landelijk bekende ‘Scenario- en Hulpverleningsteams’ ontwikkeld. In 2002 verscheen bij het BOZ het onderzoeksrapport ‘Kinderen die niet vragen worden overgeslagen’. Dit is een onderzoek naar hulpverlening aan seksueel misbruikte kinderen. De directeur van de PRVMZ is voorzitter van het PIT. Het Provinciaal Incestteam heeft een handleiding (protocol) voor managers in de verstandelijk-gehandicaptenzorg gemaakt hoe te handelen bij seksueel misbruik binnen de instelling. Ook is een pool van deskundigen ingesteld. Dit is in het voorjaar van 2000 op een conferentie gepresenteerd. Inventarisatie/vooronderzoek door de PRVMZ van meetinstrumenten om de latente hulpvraag op het terrein van jeugdzorg te meten. RSJ’s en GGD’en hebben in 2000 het initiatief genomen om te komen tot een uniforme jeugdmonitor. PRVMZ had zitting in de begeleidingscommissie.

PIT heeft in 2000 mede geleid tot de instelling van Advies- en Meldpunten Kindermishandeling (AMK’s) plus samenwerkingsafspraken met van de Bureaus Jeugdzorg.

Er wordt vanuit het veld een beroep gedaan op het PIT en het ontwikkelde protocol.

De uniforme jeugdmonitor is niet gerealiseerd vanwege gescheiden belangen.

11

Thema VI: Ouderenzorg

Technozorgbus

●

●

Monitoring verpleging en verzorging

●

●

R

●

A-RD

Programmaraad Psychogeriatrie

Zorgen in de Zorg, FSIO, regio ‘sHertogenbosch

Ruimte voor Resultaat, regio Helmond

●

●

●

●

●

Korte inhoud


2003

2002

Aard project

2001

2000

Loopjaar

1999

Naam advies/project

●

●

●

●

D

Om thuiszorgtechnologie bekend te maken hebben PON, PRVMZ, PWO en de Stichting Gerontechniek en Zorg i.s.m. CZ Verzekeringen in 1999 een toerbus ingericht met thuistechnologie en uitgezonden voor lokale demonstraties. In 2000 is de eerste bus vervangen door een tweede, grotere bus. Onderzoek naar de effecten van veroudering van de bevolking op vraag en aanbod in verpleging ne verzorging. De monitors zijn ontwikkeld en uitgevoerd door UvT/IVA. De directeur van de Raad is als voorzitter van de begeleidingscommissie betrokken geweest bij opzet en uitvoering. De Programmaraad Psychogeriatrie is een samenwerkingsverband van deskundigen, instellingen en adviseurs op het terrein van psychogeriatrie. De programmaraad is gericht op zorgvernieuwing en ondersteuning van zorgvragersgroepen. PRVMZ maakt sinds jaar en dag deel uit van de PG-Raad. Het BOZ levert het secretariaat.

D

Op instigatie van de Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging is dit samenwerkingsproject in de regio Den Bosch opgezet. De PRVMZ was als adviseur betrokken bij het ontwerp.

R-D

Het Zorgkantoor Zuidoost-Brabant (CZ) heeft het initiatief genomen om in de regio Helmond samen met de zeven gemeenten, zorginstellingen en woningcorporaties afspraken te maken over wonen-zorg-welzijn in het licht van de extramuralisering in de ouderenzorg. De Provincie, het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE), het Ministerie van VWS en PRVMZ werken met de regionale partners samen. PRVMZ is voorzitter van de stuurgroep en neemt deel aan het projectteam.

De Technozorgbus heeft ca. 400 ritten gemaakt in Brabant, Zeeland en Limburg. Meer dan 10.000 hebben de bus bezocht.

De monitor V&V is gebruikt ter onderbouwing van het provinciaal zorgbeleid.

De PG-Raad heeft o.a. instrumenten ontwikkeld (bv. ter versterking van de positie van zorgvragers/verwanten), onderzoek verricht (regionaal aanbod PG), en vernieuwing geïnitieerd (o.a. kleinschalig wonen). Het project heeft geleid tot een visiedocument. Vanaf 2002 werken de instellingen V&V in de regio samen in Cavent. Gezamenlijk werken zij aan een integraal dienstenpakket, waarbij de regio in vier gebieden (‘zorgcontinua’) is verdeeld. In de regio wordt in de komende jaren 50% van de verzorgingshuiscapaciteit vernieuwd. Om dit in goede banen te leiden wordt naar verwachting begin 2004 een convenant getekend tussen de partners, inclusief het Ministerie van VWS. De basis voor het convenant is o.a. een onderzoek naar kostenverschuivingen AWBZ-gemeenten. Het voornemen is om ook voor de GGZ en de gehandicaptenzorg in de regio regionale afspraken te maken.

12

Thema VII: Curatieve zorg

Commissie Ambulancezorg

●

●

●

●

●

A

Ambulancezorg: Budgetmodel 2000

●

●

A

De huisarts en de ontwikkelingen in de zorg in Noord-Brabant

●

●

R-A

Ondersteuningsstructuur eerste lijn Noordoost-Brabant / ROSE

Continuïteit van Huisartsenzorg en Eerstelijnszorg in Noord-Brabant

Brabant Medical School

●

●

●

●

Korte inhoud


2003

2002

Aard project 2001

2000

Loopjaar

1999

Naam advies/project

●

●

●

D

De commissie adviseerde o.a. over de organisatie van de ambulancezorg, de standplaatsen en de overschrijding van de rijtijden. Dit is neergelegd in de adviezen “Met zorg verbonden” (1998) en “Ambulancehulpverlening in Noord-Brabant” (1999). In 2002 adviseerde de commissie over een fusie tussen de ambulancediensten Hart van Brabant en Grave-Uden-Veghel. De Raad heeft advies uitgebracht over het op 1 januari 2000 landelijk ingevoerde Budgetmodel ambulancezorg. KPMG heeft in opdracht de gevolgen voor Brabant doorgerekend. Deze berekeningen toonde aan dat het budget structureel werd verlaagd en de overschrijfding van de aanrijtijden zou worden verhoogd. De PRVMZ heeft in samenwerking met de bureaus van de Districht Huisartsenverenigingen de gevolgen in kaart gebracht van demografische en maatschappelijke ontwikkelingen, alsmede ontwikkelingen in de curatieve zorg en de care. In 2001 is door DHV, Thuiszorg regio Den Bosch, zorgverzekeraars VGZ en CZ, GGZ ’s-Hertogenbosch, gezondheidscentrum Samen Beter en de Provincie het initiatief genomen om een geïntegreerde ondersteuningsstructuur voor de regio Noordoost-Brabant op te zetten. Sinds 2002 is de Regionale Ondersteuning & Service Eerstelijnszorg (ROSE) operationeel.

A-D

Mede op grond van de ervaringen in NoordoostBrabant, zoeken PRVMZ en Provincie in de drie andere Brabantse regio’s naar draagvlak voor eenzelfde geïntegreerde ondersteuning als in Noordoost.

A-D

Het Catharina Ziekenhuis en het Elisabeth-ziekenhuis hebben het initiatief genomen tot de Brabant Medical School (BMS). De samenwerkingspartners zijn de universiteiten in Tilburg en Eindhoven, Fontys Hogescholen, de gemeenten Eindhoven en Tilburg en de Provincie. De BMS wil de klinische opleidingscapaciteit verdubbelen en nieuwe ondersteunende disciplines

De adviezen van de commissie hebben o.a. geleid tot de vorming van de Regionale Ambulancevoorziening (RAV) in Brabant, samenwerkingsafspraken en de fusie tussen twee ambulancediensten. het advies is gebruikt voor overleg tussen provincie en Ministerie van VWS. De Provincie Noord-Brabant heeft op basis van het onderzoek de extra benodigde ambulancezorg voorgefinancierd. Het rijk heeft in 2003 18 miljoen euro extra te besteden voor ambulancezorg; Brabant alleen vraagt al om 7 miljoen euro. Dit rapport heeft geleid tot visie- en beleidsontwikkeling t.a.v. de huisartsenzorgen de eerstelijnszorg, o.a. bij de Provincie Noord-Brabant. Dit mede in relatie tot ontwikkelingen in de tweede lijn en de care-sectoren. ROSE heeft de regionale eerstelijnszorg in kaart gebracht. Zij voorkomt tekorten in de eerstelijnszorg – m.n. de huisartsenzorg – o.a. door samen met de beroepsgroepen, de verzekeraars e.a. oplossingen te realiseren. Bijvoorbeeld nieuwe huisartsenpraktijken en facilitaire dienstverlening. ROSE staat model bij het Ministerie van VWS als toekomstige ondersteuningsstructuur voor de eerste lijn. De bereidheid tot gezamenlijke ondersteuning van de eerstelijn naar het voorbeeld van ROSE is aanwezig. In 2003 is gestart met een ionventarisatie in de drie andere regio’s. De provincie heeft in het Bestuursakkoord middelen voor vervolgaanpak gereserveerd. In 2003 is de BMS definitief opgericht met financiële steun van de Provincie, het Ministerie van Onderwijs en de deelnemende zorgen onderwijsinstellingen. Per 2004 wordt een directeur aangesteld die de BMS operationeel moet maken.

13

Arbozorg-curatieve zorg

R

●

Arbopilot Breda: werknemers met psychische klachten

●

Arbopilot Zuidoost-Brabant: werknemers met klachten aan het bewegingsapparaat

●

Medwerk Oost-Brabant

●

●

D

●

●

Palliatieve zorg in NoordBrabant

Medische zorg voor illegalen

D

●

●

●

●

●

●

D

R-A

●

D

gaan opleiden. De directeur van PRVMZ vervult het secretariaat. Onderzoek i.s.m. Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging naar de samenwerking tussen huisartsen en bedrijfsartsen. Als vervolg op het onderzoek Arbozorg-curatieve zorg zijn in twee regio’s pilots gestart. In de regio Breda heeft zich dat toegespitst op werknemers met psychische klachten. Deze klachten vormen een derde van de WAO-instroom. Als vervolg op het onderzoek Arbozorg-curatieve zorg zijn in twee regio’s pilots gestart. In de regio EindhovenHelmond heeft zich dat toegespitst op werknemers met klachten aan het bewegingsapparaat. Deze klachten vormen een derde van de WAO-instroom. Medwerk ondersteunt professionals teneinde de arbocuratieve zorg te verbeteren. PRVMZ neemt zowel deel aan de stuurgroep als aan de uitvoerende kerngroep. Medwerk maakt deel uit van een landelijk kennisnetwerk Arbeid en Gezondheid. PRVMZ en PON hebben erzoek naar palliatieve zorg in Noord-Brabant uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een advies alsmede een provinciale en regioale conferenties. Het Integraal Kankerentrum Zuid heeft actief bijgedragen aan onderzoek en advies. De PRVMZ heeft het initiatief genomen tot een ZuidNederlands platform van GGD’en. De directeur van PRVMZ is voorzitter van dit platform. Tevens is hij bestuurslid van landelijke stichting Koppeling, die in opdracht van het Ministerie van VWS de betalingen verricht voor medisch noodzakelijk zorg voor illegalen.

De onderzoeksresultaten zijn directe aanleiding geweest voor twee pilotprojecten: in de regio Breda en in Zuidoost-Brabant. De nascholingen die in dit project zijn georganiseerd, dienen te leiden tot betere samenwerking tussen bedrijfsartsen enerzijds en huisartsen, psychologen en psychiaters anderzijds. Gedragsveranderingen zijn niet op korte termijn meetbaar. Uit het project is mede Medwerk West-Brabant voortgekomen. In de regio is een online databank met arbeidshulpverlening opgezet en is mede Medwerk Oost-Brabant opgezet. Het project is ook de directe aanleiding geweest tot de oprichting van Medwerk Oost-Brabant. De databank – www.arbocratiefoostbrabant.nl - is in Medwerk geïntegreerd. Medwerk Oost-Brabant organiseert deskundigheidsbevorering en samenwerking voor bedrijfsartsen, huisartsen, medischspecialisten en andere disciplines uit de regio. Medwerk heeft voorts een helpdesk, de genoemde online databank en nieuwsbrieven. De provincie heeft een stimuleringsregeling ingesteld voor de periode 2002-2007 die aanvullend is op het rijksbeleid. In alle Brabantse regio’s zijn inmiddels palliatieve netwerken opgezet. Deze worden ondersteund door het nieuw gevormde expertisecentrum van het IKZ. Medische noodzakelijke behandelingen van illegaal in Nederland verblijvende mensen kan worden gefinancierd via Stichting Koppeling en de regionale platforms.

14

Thema VIII: Publieksinformatie

2003

●

●

●

●

●

●

Zie rubriek IV: GGZ.

●

●

●

Zie rubriek VII: Curatieve zorg.

●

●

●

●

●

●

D

D

Take Care. Een TVprogramma over de zorg in Brabant

Website Woonzorgservice.com Website Regie-over-jeleven.nl en regionale publieksconferenties

Op deze online website is voor alle burgers informatie vindbaar over gezondheidszorg, welzijn en wonen in Brabant. De databank wordt verder uitgebreid en ook worden extranet-toepassingen gerealiseerd. De Provincie heeft een financiële bijdrage geleverd in de realisatiekosten. De videoproductie is een nieuwe vorm voor de PRVMZ om discussie te entameren over zorg en vermaatschappelijking: de samenleving moet ontvankelijk zijn voor mensen met een handicap. Voor de video werd uit het hele land belangstelling getoond.

●

Video ‘Iedereen moet een kans krijgen’

Website PRVMZ.nl


●

●

●

Korte inhoud

De provincie Noord-Brabant heeft de ambitie om de beste ICT-provincie te worden. In het licht van @BRABANT is Zorgnetwerk Brabant ontwikkeld. Dit heeft uiteindelijk geleid tot de lancering van ZorgwelBrabant.nl in 2002. De website wordt beheerd door een consortium van GGD’en i.s.m. TWA Medic Info. ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum heeft de PRVMZ een video laten ontwikkelen die vermaatschappelijking en de discussie erover in beeld brengt. De film is gemaakt door Rob Hessing van TV 8 Media Producties en is gepresenteerd op het jubileumcongres. Door de positieve reacties op de jubileumvideo is in 2002 door PRVMZ en Moved by Corazon het initiatief genomen om te komen tot een TV-serie over zorg. Doel: het imago van de zorg positief bijstellen en nieuwe arbeidskrachten en vrijwilligers voor de zorg werven. De TV-serie is totstand gekomen met steun van de Brabantse zorginstellingen, de Provincie en enkele bedrijven en fondsen. Zie rubriek VI: Ouderenzorg.

Website ZorgwelBrabant.nl

Technozorgbus Website VIPNoordbrabant.nl en studenten/docentenfolders Website ArbocuratiefOostbrabant.nl

Aard project 2002

2001

2000

Loopjaar

1999

Naam advies/project

●

●

D

D

In 2004 wordt de structuur van de website aangepast om de bruikbaarheid en de actualiteit van de website te verhogen.

Zie rubriek II: Vermaatschappelijking.

● ●

Vanaf januari 2002 heeft de PRVMZ een eigen website om de toegang tot het werk van de PRVMZ te vergroten.

De TV-serie is tweemaal uitgezonden door Omroep Brabant en werd begeleid met een website (Zorginbrabant.nl) en een telefonische helpdesk. De uitzendingen werden goed bekeken. Twee afleveringen trokken zelfs een gemiddelde kijkdichtheid van meer dan 100.000 kijkers.

D

Zie rubriek III: Gehandicaptenzorg.

15

Thema IX: Internationaal

2001

2002

2003

Aard project

2000

Loopjaar

1999

Naam advies/project

Tipping The Balance, 1999

●

●

●

●

●

Uitwisseling Jämtland-Brabant

●

●

A-D

●

D

Internationale conferentie Early Intervention Wonen, Zorg en Service in de Wijk/WZSW

●

●

D

●

●

Tipping The Balance is een jaarlijkse conferentie van Europese regio’s. De PRVMZ heeft aan vier conferenties een bijdrage geleverd. In 1999 bracht een delegatie uit Midden-Zweden – Jämtland – een bezoek aan Noord-Brabant. Op verzoek van de provincie organiseerde PRVMZ in 2000 een tegenbezoek. Aan de studiereis naar Zweden namen Statenleden, zorginstellingen, patiënten/cliëntenorganisaties en provinciale instituten deel. Het stond o.a. in het teken van vermaatschappelijking en wachtlijstaanpak. In het kader van Vroege Interventie Schizofrenie (VIP) (Zie rubriek IV: GGZ) is deelgenomen aan de internationale conferentie over vroegdetectie en vroeginterventie op het gebied van psychosen. vanaf 2002 loopt een internationale uitwisseling met partnerprojecten in Finland, België en Oostenrijk. Zie rubriek II: Vermaatschappelijking.


Internationale kennis- en ervaringsuitwisseling.

Draagvlak, mobilisering, inspiratie en informatieuitwisseling.

In samenwerking met de GGZ Noord-Holland zijn de studieresultaten in Nederland verspreid. De resultaten zijn gebruikt binnen VIP. De uitwisseling richt zich nog met name op onderlinge kennisuitwisseling.

Korte inhoud


De directeur van de PRVMZ is bestuurslid van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek en Onderwijs in de Gezondheidszorg. De SWOOG is opgericht door Brabantse zorginstellingen om te voorzien in toegepast onderwijs en onderzoek., waarin de reguliere programma’s van Brabantse hogescholen en universiteiten niet voorzien. DE PRVMZ voert ook het secretariaat van de SWOOG.

Vanaf 2003 worden de leergangen - met uitzondering van de MBA-leergang die i.s.m. TIAS Businessschool wordt verzorgd – ondergebracht in het reguliere onderwijsprogramma van de UvT, nl. in de Faculteit Sociale Wetenschappen die ook het TRANZOonderzoek verricht. Daarmee verdwijnt ook het secretariaat bij PRVMZ.

2003

Aard project 2002

1999 Stichting Wetenschappelijk Onderwijs en Onderzoek Gezondheidszorg (SWOOG)

●

Loopjaar 2001

Overig

Naam advies/project

2000

Thema X:

●

D

Korte inhoud

●

D

16

4.

DE BALANS OPGEMAAKT

4.1

Conclusie en samenvatting

De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg in Noord-Brabant (PRVMZ) sluit haar tweede zittingsperiode ‘Nieuwe Stijl’ (1999-2003) af met deze zelfevaluatie. In deze periode is het veertig jarig bestaan van de Raad gevierd. De Provinciale Raden voor de Volksgezondheid stoelen op de Gezondheidswet uit 1957. Deze wet is voor het laatst in 1997 geactualiseerd. De Provincie Noord-Brabant heeft in 1995 de samenstelling en de taak van de Raad gewijzigd. De PRVMZ adviseert op hoofdlijnen van beleid aan provincie en het veld van gezondheidszorg en welzijn. Het werkterrein is de volksgezondheid en de maatschappelijke zorg. Deze laatste raakt de laatste jaren steeds sterker aan sectoren zoals volkshuisvesting, onderwijs, arbeidsvoorziening en de vrijetijdssector. Veel projecten die de Raad entameert zijn pro-actief. In samenspel met innoverende zorginstellingen, zorgverzekeraars en de provinciale overheid worden vernieuwingen in zorg en beleid gestimuleerd. Als we de adviezen en projecten in ogenschouw nemen, kunnen we een aantal conclusies trekken. 1. De PRVMZ heeft zijn primaire taak: - het gevraagd en ongevraagd adviseren op hoofdlijnen van beleid – naar eigen idee ruimschoots vorm gegeven. In de afgelopen zittingsperiode zijn ruim dertig adviezen uitgebracht. 2. De PRVMZ heeft ook in ruime mate aandacht besteed aan de proactieve en signalerende taak. Via ongevraagde adviezen, projectontwikkeling, conferenties en inleiding zijn relevante thema’s en knelpunten onder de aandacht gebracht. Transmuralisering, vermaatschappelijking, integrale wijkzorg, de samenhang wonen-zorgwelzijn, regie over eigen leven en knelpunten in de Brabantse huisartsenzorg kunnen hier als voorbeelden worden genoemd. 3. De PRVMZ heeft in zijn advisering en projectontwikkeling steeds aandacht gehad voor de bijdrage en de rol van de vier partijen in de

zorg: de overheid (met name de provincie), de zorgaanbieders, de zorgvragers en de verzekeraars. 4. Kenmerkend voor benaderingswijze van de PRVMZ is dat naast adviezen en projecten gericht op afzonderlijke sectoren zoals de GGZ, de jeugdzorg of de huisartsenzorg, de focus in toenemende mate is gericht op ontkokering, op het zoeken naar samenhang, naar grensoverschrijding en verbindingen tussen sectoren en spelers op het brede gebied van cure en care. Twee vormen van grensoverschrijding hebben hierin bijzonder accent gekregen: a. De grensoverschrijding tussen de zorgsectoren verpleging & verzorging, gehandicaptenzorg en GGZ. Dit komt onder andere tot uitdrukking in de inleiding in het laatste Jaarbericht 2003: ‘Dwarskijk op zorg’. b. De grensoverschrijding naar aanpalende sectoren. Op de eerste plaats wonen en welzijn. Het rapport ‘Het Tijdperk van de Verknoping’ is hiervan een belangrijke uiting. Vervolgens komt de samenwerking tussen zorg en het onderwijs en de arbeidsintegratie meer en meer in beeld. De achterliggende ambitie van PRVMZ is een substantiële bijdrage leveren aan de vermaatschappelijking van de zorg: een zorg die midden in de samenleving staat en bij de vraag van de cliënt aansluit. 5. Kenmerkend voor de werkwijze van de PRVMZ is dat de meeste adviezen en projecten niet het resultaat zijn van ‘desk research’, maar dat deze overwegend zijn gebaseerd op informatie, onderzoek en gesprekken in het Brabantse veld van gezondheidszorg en welzijn. De PRVMZ onderhoudt als het ware een ‘constante monitoring’ van de ontwikkelingen in de Brabantse samenleving. 6. De bekende PRVMZ-producten zijn adviezen, rapporten, nieuwsbrieven en conferenties. Steeds vaker worden ook audiovisuele producties en internettoepassingen gemaakt. In de komende jaren zal incidenteel ook PRVMZ-werk worden omgezet in lesmateriaal.

17

7. De PRVMZ heeft naast het uitbrengen van tastbare producten zoals adviezen en rapporten, eveneens bijgedragen aan meningsvorming en visieontwikkeling over de ontwikkelingsrichting van de zorg bij de vier onderscheiden partijen. Ook heeft de PRVMZ bijgedragen aan het ontwikkelen van netwerken en verbindingen in deze provincie, waardoor in een aantal situaties daadwerkelijke samenwerking is totstandgekomen. 8. Preventie is ook een belangrijk onderwerp van de Raad geweest en zal dit moeten blijven. In de afgelopen periode is bijvoorbeeld op het terrein van de GGZ veel energie gestoken in het project Voege Interventie van Psychosen (VIP). De Raad is van mening dat de aandacht voor preventie onverminderd groot dient te blijven, zeker nu de preventie binnen de gezondheidszorg steeds verder onder druk komt te staan. 9. De afgelopen twee jaar heeft de PRVMZ relatief weinig aandacht kunnen schenken aan de jeugdzorg. Voor de Provincie is dit een belangrijk beleidsterrein, waarvoor zij een grote beleidsverantwoordelijkheid draagt. Binnen de Raad is reeds afgesproken dat in komende periode jeugdzorg uitdrukkelijk meer aandacht zal krijgen, met name door het vergroten van de inzet van het bureau. De samenhang tussen de jeugdzorg (provincie) en het jeugdbeleid (gemeenten) en de toegang van tot de Bureaus Jeugdzorg vanuit het onderwijs, zullen aandachtsgebieden zijn. 10. Wat verder opvalt is dat de betrokkenheid van de PRVMZ bij curatieve vraagstukken in de afgelopen vier jaar sterk is toegenomen, onder andere bij vraagstukken in de eerstelijn – met het huisartsentekort als motor –, de ziekenhuizen, de samenwerking tussen ‘cure’ en ‘care’ – bijvoorbeeld palliatieve zorg – en arbocuratieve samenwerking. De samenhang tussen cure en care zal zeker op de agenda blijven staan.

Zorg en Service in de Wijk (WZSW) konden worden uitgevoerd. De extra middelen kwamen niet alleen uit de eigen provincie – zoals gelden van de Provincie, zorgverzekeraars en particuliere fondsen –, maar ook vanuit landelijke fondsen (onder meer ZON-MW, NFGV) en de Europese Unie (EQUAL-ESF). 4.2

Aandachtpunten voor de komende periode

In de brochure ‘Goede zorg in Brabant’ hebben wij de belangrijkste topics voor het provinciaal zorgbeleid in de periode 2003-2007 benoemd. In het licht van deze terugblik op de voorbije vier jaren, willen we hier ook kort de onderwerpen aanstippen die in onze ogen in de komende Raadsperiode in het bijzonder aandacht moeten krijgen c.q. houden: 1.

2. 3. 4.

Vermaatschappelijking van de zorg, en in samenhang hiermee: • dwarsverbanden tussen care-sectoren (‘dwarskijk op zorg’); • ontwikkeling van kleinschalige woon-zorg-welzijncircuits; • samenhang tussen zorg en ruimtelijke ordening, mede in het licht van de vergrijzing; • aandacht voor de nieuwe rol van de gemeenten; • aandacht voor de daadwerkelijke integratie/participatie van ouderen, gehandicapten, psychiatrische patiënten en jeugd in de samenleving. Jeugdzorg: • samenhang tussen jeugdzorg en lokaal jeugdbeleid; • aansluiting tussen jeugdzorg en onderwijs. Samenhang tussen cure en care, in het bijzonder: • ontwikkeling van een samenhangende eerste lijn (naar het model van ROSE). Preventie, onder andere: • vroege onderkenning en behandeling van psychisch stoornissen.

11. Interessant en relevant is dat de Raad erin is geslaagd om – met een beperkt eigen activiteitenbudget – extra geldbronnen aan te boren, waardoor grotere projecten zoals de TV-serie ‘Take Care’, diverse deelprojecten van Vroege Interventie Schizofrenie (VIP) en Wonen,

18

BIJLAGE I

RAADSLEDEN EN STAFMEDEWERKERS 1999-2003

Leden Arn. van den Berg Mw. drs. G.M. Boon Drs. M.A.M. Leers Dr. G.J. Caris Mw. G.M. HoubenSipman Mw. A. de Jong-Crajé Mw M.van den Muijsenbergh-Geurts Mw. M. Pols Prof. dr. A.A. de Roo Mr. J. van Roosmalen Dr. P. Verbraak

Adviseurs

Oud-burgemeester Teteringen, voorzitter PRVMZ Vice-voorzitter Raad van Bestuur, Thuiszorg Eindhoven-Kempenstreek Voorzitter Raad van Bestuur CZ Zorgverzekeringen Raad van Bestuur Thuiszorg regio ’s Hertogenbosch Burgemeester Eersel

(tot januari 2004)

Oud-burgemeester Maarheeze, oudvoorzitter PPCP Oud-secretaris Unie KBO

(tot juli 2002)

Arn. van den Berg

Voorzitter

(tot juli 2003)

Drs. M.A.M. Leers J.J.M. Meulepas

Secretaris-penningmeester Adviseur

Brabantse Raad voor de Mantelzorg

(per januari 2003) (tot januari 2004)

Hoogleraar Strategie en Management in de Gezondheidszorg Voorzitter Provinciaal Patiënten/Consumenten Platform Raad van Bestuur GGZ Eindhoven en de Kempen

(per juli 2003)

(tot januari 2003)

J.J.M. Meulepas M.A. Westerouen van Meeteren E.J.M. de Groot

Hoofd afdeling Zorg, provincie Noord-Brabant Inspecteur voor de Gezondheidszorg Hoofd Woonservice, Woningstichting Oosterhout

(per januari 2000)

Bestuur

(per juli 2002)

Per 1 januari 2004 treden tot de PRVMZ toe: de heer F.H.J.M. van Beers, burgemeester Mill en St. Hubert (als voorzitter PRVMZ), en prof.dr. R.T.J.M. Janssen, lid Raad van Bestuur Viataal en hoogleraar Universiteit van Tilburg.

(tot januari 2004)

Stafbureau Drs. H.L.M. Kemps P.A. Schalken MHA A.M. van Bruggen Drs. R.P.J. van Disseldorp Drs. A.W.L. van den Dungen

Directeur Senior-staffunctionaris Staffunctionaris Staffunctionaris Staffunctionaris

Drs. J.L. Hoeben MLD

Provinciaal projectleider WZSW Secretaresse Secretaresse

Mw. W.H. Romanello-Smits Mw. J.J.M. de Booy-Toonen Mw. F.A.M. van Geffen-van Rosmalen Mw. P. Mariën Mw. B. van Gurp

Secretaresse Secretaresse Secretaresse WZSW

(✝ 29 juni 2003) (tot nov. 2000) (per december 2000) (per april 2001)

(tot oktober 1999) (nov. 1999maart 2003) (per april 2004) (per december 2002)

19

BIJLAGE II PUBLICATIES 1999-2003 Algemeen Take Care. TV-programma over de zorg in Brabant (video, deel 1, 2 en 3) (2002) Goede Zorg in Brabant. Topics voor toekomstig provinciaal beleid 2003-2007 (2003) Vier jaar PRVMZ. Een balans (Evaluatie) (1999) Naar een krachtiger belangenbehartiging door Brabantse zorgvragers (2003) Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg in Noord-Brabant. Een tweede balans, 1999-2003 (2003) Vermaatschappelijking in de zorg / Transmurale zorg “Take Care”. Brochure Wonen, Zorg en Service in de Wijk / WZSW (2002) Het Tijdperk van de Verknoping. Naar een verdergaande samenwerking van wonen, zorg en welzijn in Noord-Brabant (2002) Vermaatschappelijking: een zaak van wonen, zorg en welzijn (2001) Tranzoprojecten in Noord Brabant, een eerste inventarisatie (2000) Video "Iedereen moet een kans krijgen" (2001) Noodplan 40 Steunpunten voor wonen en intensieve zorg in Noord Brabant (2000) Samen aan de slag in de wijk. Projectopzet pilots Breda, Tilburg, Den Bosch (1999) (later: Wonen, Zorg en Service in de Wijk) Zorg om het Dorp (i.s.m. PON) (1999) Gehandicaptenzorg Ontbrekende kaders. Veranderingsprocessen in de verstandelijk gehandicaptenzorg (2003) Het heft in eigen hand. Ouderinitiatieven in Noord-Brabant, Zeeland en Limburg (2003) Projectplan Regie over Eigen Leven (2003) Regie over Eigen Leven: interviews met spraakmakende praktijkvoorbeelden (2003) Regie over Eigen Leven: verslag van acht regionale bijeenkomsten voor mensen met een verstandelijke handicap en hun ouders (2003) Bovenregionale expertise regionaal verankeren (2002)

PRVMZ-special over verstandelijk gehandicapten thuis (2000) Méér Zorg voor Thuis, onderzoeksrapport 2e fase (2000) Méér zorg voor Thuis t.b.v. gezinnen met een thuiswonend verstandelijk gehandicapt kind. Veslagen van regioconferenties (1998/1999) Jeugdzorg Advies inzake de relatie jeugdzorg/GGD (afdeling jeugdgezondheidszorg) (1999) Evaluatie Provinciale Klachtencommissie Jeugdhulpverlening en jeugdbescherming (advies aan provincie) (1999) Handreiking managers hoe te handelen bij seksueel misbruik in de gehandicaptenzorg Geestelijke Gezondheidszorg / GGZ Zorg en Twijfels. Preventie eerste psychose (Video, 2 delen) (2003) Brabantse GGZ ontketent. Vervolg in Brabant op het landelijke onderzoek “Een keten van lege zondagen” van het Trimbos-instituut (2003) Manifest De Brabantse GGZ Ontketend (2003) Brabanders met een psychiatrische handicap timmeren aan de weg (conferentieverslag) (2002) Advies aan de Provincie Noord-Brabant over een structureel stimulerings- en ondersteuningsbeleid t.b.v. consumer run-projecten (2002) Verslag startconferentie schizofrenie 21 januari 1999 Discussiestuk: vroege detectie van Schizofrenie: diagnose (1999) Nieuwsbrief Schizofrenie (meerdere edities) (1999/2000) GGZ en Wonen in Noord-Brabant (1999) Gewoon wonen, zo gek nog niet, verslag conferentie GGZ en wonen 24 juni 1999 in Provinciehuis Future Possible: Verslag van de 2e intern. conferentie over de eerste psychose, New York, maart/april 2000 Vroege detectie van schizofrenie in theorie en praktijk, Verslag studiemiddag 21 juni 2000

Curatieve zorg Continuïteit van huisartsenzorg en eersteklijnszorg in Noord-Brabant. Een plan van aanpak (2003) Palliatieve Zorg in Noord-Brabant. Advies (2002) Arbeid & Psyche. Arbocuratieve samenwerking in de regio Breda (2002) Advies gevolgen budgetmodel 2000 ambulancevervoer (2000) Huisarts en ontwikkelingen in de zorg in Noord Brabant (2000) De huisarts en transmurale zorg in Midden-Brabant (1999) Advies herstructurering ambulancevervoer (1999) Winst in wisselwerking Arbozorg - curatieve zorg (onderzoeksverslag) (1999) Winst in wisselwerking (samenvatting) (1999) Artikelen en interviews H. Kemps. Zorg en duurzaamheid. Duurzaamheid en Brabant 2050. PRVMZ: Jaarbericht 2000. H. Kemps. Helden van de terugtocht. Over zorg en de menselijke maat. PRVMZ: Jaarbericht 2001. H. Kemps. Sociale activering of het souterrain van de samenleving. PRVMZ: Jaarbericht 2002. Harrie Kemps. Helden van de terugtocht. Gezocht: managers en bestuurders die op hun schreden durven terug te keren naar kleinschaligheid. In: Zorgvisie, februari 2002. H. Kemps. Dwarskijk op de zorg in Brabant. PRVMZ: Jaarbericht 2003. E. Mijnheer. Terug naar het gevoel van de jaren ’50. Harrie Kemps over vermaatschappelijking van de zorg. In: Stadium, jrg. 10, nr. 1, 2003. H. Kemps. Vermaatschappelijking: méér dan scheiden van wonen zorg. ZM Magazine, februari 2003.

21

BIJLAGE III

CONFERENTIES EN INLEIDINGEN 1999-2003

PRVMZ-conferenties 1999 Conferentie Arbozorg-curatieve zorg Vroege Interventie van schizofrenie, startconferentie Gewoon wonen, zo gek nog niet (GGZ) 2000 Presentatie en aanbieden 40-Steunpuntenplan Genodigden conferentie Vermaatschappelijking van de zorg Méér Zorg voor Thuis, vier regionale conferenties Conferentie relatie Jeugdzorg-GGD Studiemiddag Vroege detectie van scizofrenie in theorie en praktijk 2001 Palliatieve zorg, provinciale conferentie Jubileumconferentie Zorg en Duurzaamheid Deskundigheidsbevordering huisarts-bedrijfsarts, regio Breda Deskundigheidsbevordering Vroege Interventie van Pychosen 2002 Conferentie Het Tijdperk van de Verknoping Palliatieve zorg, regionale conferenties in Midden-Brabant en WestBrabant Rondetafelconferentie Huisartsenzorg Medwerk Oost-Brabant, startconferentie Deskundigheidsbevordering Vroege Interventie van Pychosen Presentatie Brabant Medical School

2003 Goede zorg in Brabant, aanbieden brochure aan lijsttrekkers en gedeputeerde Brabanders met een psychische handicap timmeren aan de weg. Consumer run in de GGZ Regie over eigen leven, acht regionale bijeenkomsten voor verstandelijk gehandicapte mensen en hun ouders Regie over eigen leven, vier publieksdebatten Vroege Interventie van Psychosen, presentatie video Zorg en Twijfels Deskundigheidsbevordering Vroege Interventie van Pychosen Uitwisselingsbijeenkomst Vip voor medewerkers van GGZ-instellingen Brabantse GGZ ontKetend, startconferentie Medwerk Oost-Brabant, presentatie Arbocuratief.nl Inleidingen en voorzitterschap conferenties PRVMZ verleent graag medewerking aan conferenties. PRVMZ registreert deze bijdragen niet, maar naar schatting geven directeur en medewerkers van de PRVMZ gemiddeld veertig maal per jaar een lezing of vervullen zij een dagvoorzitterschap van een conferentie.

22

Colofon Tekst en vormgeving: bureau PRVMZ, december 2003

Geert Groottestraat 31 5216 HV ’s-HERTOGENBOSCH Telefoon: 073-6120766 Fax: 073-6890380 Email: [email protected] Internet: www.prvmz.nl

23

Provinciale Raad voor de Volksgezondheid en Maatschappelijke Zorg in Noord-Brabant Een tweede balans,

Recommend Documents