PROTESTANTSE GEMEENTE S-HERTOGENBOSCH

PROTESTANTSE GEMEENTE ‘S-HERTOGENBOSCH

3

Meditatie

14

Kerkenraad

4

Erediensten

15

Gastendag

7

Actueel

16

Project Bätzorgel

8

Leren & Vieren

18

Gregoriaans Festival

8

College van Diakenen

19

Bloemen

10

College van pastoraat

20

Pastoralia

11

Diaconaal & Missionair

21

Jeugd & jongeren

11

Gemeentegroet

22

Colofon

12

Ingezonden

23

Advertenties

Adressen Grote Kerk Kerkstraat 20 5211 KG ‘s - Hertogenbosch tel. 073 - 6139740 [email protected]

Beheerder/koster Dhr. E.A. van der Schans tel. 06 - 214 86 555 [email protected]

Kerkelijk Bureau Mw. J.E. Bosch - Versteeg Kerkstraat 20 5211 KG ‘s - Hertogenbosch tel. 073 - 6139740 [email protected]

Predikanten Openingstijden Ma, di, woe en vr Van 8.45 uur tot 11.45 uur

Scribaat Mw. L. Verhoeff - Bakkenes Kerkelijk Bureau [email protected]

www.pgdenbosch.nl www.facebook.com/pgdenbosch

Ds. P.J. van Helden Koedijkstraat 4 5212 SE ‘s-Hertogenbosch Tel: 073-6895531 Email: [email protected]

Mw. Ds. J.E. Scheenstra Schout van der Dussensingel 5 5237 TE ’s-Hertogenbosch Tel: 073-6446090 Email: [email protected]

2

MEDITATIE

Aards O lieve God, ik dank u dat ik niet opgevouwen ben gebleven in mijn vleugels, in de cocon van mijn ziel, of op de heuvels des hemels ben ontbloeid als engelenlied.

Maar dat ik meeviel met al het zaad

In de dienst waarin Beate Rose en ik voorgingen, liet Beate al een paar regels uit dit gedicht horen. Het ging in die dienst over ‘vallen’. Zowel van het welbekende krukje als van je voetstuk. Dit gedicht is daar een loflied op. Dank je wel, God, dat ik gevallen ben. Want doordat ik gevallen ben leef ik.

waaruit mensenkinderen worden geboren, dat ik bij de aarde mag behoren als een witte boom die op sterven staat.

Dat ik ben gevallen maar dat ik leef En opga in al mijn armen en benen, dwaas en zalig, door liefde beschenen aan leven en dood mij overgeef.

Cocon We willen natuurlijk helemaal niet vallen. Liever blijven we als een engel verheven boven de aarde, of als een ongeborene verscholen in onze cocon. Dan gaat er namelijk niks mis, dan worden we niet geconfronteerd met ons falen en met onze grenzen. En toch zal het moeten. Trouwens – we zíjn natuurlijk allang gevallen. Bij onze geboorte al. Beperkt, klein, menselijk en sterfelijk. Zo zijn we gemaakt. Als gevallen mensen. Maar vaak willen we dat toch niet geloven. Dan proberen we boven onszelf uit te stijgen. De hemel in. Onbegrensd in ons kunnen.

J.W. Schulte Nordholt (1920-1995) Pinksteren Het gedicht van Schulte Nordholt brengt ons terug. Dat we weer even beseffen dat het “dwaas en zalig” is om gevallen te zijn, een lichaam te hebben, sterfelijk te zijn – en juist dáárom te kunnen leven. Eigenlijk is dat niet veel anders dan Pinksteren vieren. Vieren dat we aardbewoners zijn. Niet omhooggevallen, maar in de aarde gevallen. En beseffen dat we juist daar, op die zalige, dwaze aarde de liefde kunnen vinden. En God. En elkaar.

Alice Bremmer

3

EREDIENSTEN Grote Kerk

Bethel

Zondag 8 mei Dienst van Schrift en Tafel Ds. P.J. van Helden

Zondag 8 mei 10.00 uur - Ds. K. Groenendijk 18.30 uur - Ds. J. de Wit

Zondag 15 mei Eerste Pinksterdag Oecumenische Jazzviering Aanvang 12.00 uur Mevr. Ds. J.E. Scheenstra Pastor R. van Oosten Zondag 22 mei Ds. P.J. van Helden Zondag 29 mei Mevr. Ds. J.E. Scheenstra Zondag 5 juni Dhr. D.J. Bierenbroodspot Donderdag 12 juni Dienst van Schrift en Tafel Mevr. Ds. J.E. Scheenstra

Tenzij anders is vermeld is de aanvang van de diensten om 10.00 uur

Zondag 15 mei Eerste pinksterdag 10.00 uur - Prop. G. van Wolfswinkel 18.30 uur - Ds. W. Stijf Zondag 22 mei 10.00 uur - Ds. B. den Butter 18.30 uur - Ds. I. Pauw Zondag 29 mei Voorbereiding Heilig Avondmaal 10.00 uur - Ds. W. Stijf 18.30 uur - Ds. C. Bos Zondag 5 juni Viering Heilig Avondmaal 10.00 uur - Ds. W. Stijf Nabetrachting Heilig Avondmaal 18.30 uur - Ds. M.A. Kuijt Donderdag 12 juni 10.00 uur - Prop. J. de Man 18.30 uur - Ds. W. Stijf

Nieuwehagen Jeroen Bosch Ziekenhuis Zondag 5 juni Ds. P.J. van Helden

De diensten in het Jeroen Bosch Ziekenhuis vangen aan om 10.15 uur en zijn altijd diensten van Schrift en Tafel.

Vrijdag 6 mei Vrijwilligers Zingen in de Morgen

Vrijdag 3 juni Vrijwilligers Zingen in de Morgen Vrijdag 10 juni Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Tenzij anders vermeld, beginnen de vieringen in Nieuwehagen om 10.45 uur

Noorderkroon Vrijdag 6 mei Pastor Martien van Stiphout Eucharistieviering Vrijdag 13 mei Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Vrijdag 27 mei Pastor Martien van Stiphout Eucharistieviering

Vrijdag 10 juni Pastor Ad van Wezel Eucharistieviering

Vrijdag 13 mei Pastor Ad van Wezel Eucharistieviering | Pinksterviering Vrijdag 20 mei Ds. Alice Bremmer Woord en Tafel

Tenzij anders vermeld, beginnen de vieringen in Noorderkroon om 10.15 uur

Vrijdag 27 mei Geertje Vogel Mariaviering 4

EREDIENSTEN

Zondag 8 mei 2016 Zondag 15 mei 2016

7e zondag van Pasen | zondag weeskind Kleur: Wit

Pinksteren

Lezing: Johannes 14: 15-21 en Openbaring 22: 12-21 Lied van de week: lied 31a 'Mijn toevlucht is de Here God' Thema Kinderdienst: Jij ziet mij

Kleur: Rood

Toelichting: Dit is de zondag tussen Hemelvaart en Pinksteren. De gelegenheid om na te denken over de Kerk, over de christenheid, over de gelovigen. Hoe komen zij door de tijden heen, door de beproevingen, door de tijden van schaamte en schande? Door te ontkennen, zich beter voor te doen dan ze/we zijn? Door krachtig en sterk te staan, juist omdat ze 'alleen op de wereld' is... Alleen met de elementen, alleen tussen de mensen, alleen... daar toont zich de kracht van de mens, heel alleen opgewassen tegen de machten. Hoe doen wezen dat? Hebben ze een geheim, zijn zij de dood voorbij? Weten zij van andere krachten, een geheime trooster misschien, een engel, een stem die zegt: “Ik kom je tegemoet…” We lezen Johannes 14 over de Trooster en Openbaring 22 over de Toekomende.

Lezing: Handelingen 2: 1-11 Thema Kinderdienst: Dit moet je horen! Toelichting: Als het mooi weer is vieren we de Pinksterdienst weer buiten, net als vorig jaar. We nemen plaats op de trappen en horen, net als op die 1e Pinksterdag, over God die ons in beweging zet. De dienst begint om 12.00 uur en The Feen Brothers verlenen hun medewerking. Pastor Rob van Oosten en Ds. Erica Scheenstra leiden de dienst en vragen zich af of je écht met andere ogen naar elkaar kunt kijken, en wat het je oplevert, als je dat kunt.. We hopen dat het aanstekelijk werkt, en dat ons enthousiasme overslaat!

Collecten uit de Erediensten

Iedere zondag voor de kinderen

Maart - April 2016 Crèche: 0 t/m 3 jaar Kindernevendienst: Jongste groep: basisschool groep 1 t/m 4 Middengroep: basisschool groep 5 t/m 8

Diaconie/40-dagenproject

€ 170,05

Diaconie

€ 373,35

Kerk

€ 774,35

JOP (landelijk)

€ 314,44

Bethel

€

Grote Kerk | Kerkstraat 20 maart 2016

84,05

Diensten onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad van de Protestantse Gemeente te 's-Hertogenbosch Internet De diensten zijn live te volgen via: www.pgdenbosch.nl/live 5

EREDIENSTEN Zondag 22 mei 2016 Vrijdag 5 juni 2016

Drie-eenheidszondag | Themadienst over een Thuis van Licht

2e zondag na Trinitatis

Kleur: Wit

Kleur: Groen Lezing: Openbaring 4: 1-11 en Johannes 3: 1-16 Lied van de week: lied 707 'Dragende, moederlijke God' Thema Kinderdienst: Kijk dan naar wat ik doe!

Toelichting: Onrustig werden en worden velen van de vluchtelingenstromen, die dagelijks verschijnen in de media. De getallen zijn telkens duizelingwekkend: zoveel verdronken in de Middellandse Zee, zoveel in Idomeni achter prikkeldraad, zoveel maandenlang, soms jaren, wachtend in de opvang of in AZC's – ver weg van huis, gezin, familie... Wat gun je ze anders dan een thuis, veilig, vertrouwd met hen die je lief zijn. Thuis – het hoeft niet altijd bij een hopeloos verlangen te blijven. Een thuis kunnen we elkaar bieden. In een goed gesprek, een echte ontmoeting, herkenning, een welkom in je bestaan, een open mind, een echt contact. Daarvoor moet je eerst 'uit de hemel' komen, 'uit de hoogte' komen en aarde/ig worden, net als de Mensenzoon. Soms is dat een bekering, een wedergeboorte. We lezen het allemaal in Johannes 3. Op zoek naar een thuis, een Thuis Van Licht.

Lezing: Numeri 12:1-6 en Lukas 7:11-17 Lied van de week: lied 378 'Sterk, Heer, de handen tot uw dienst'

Toelichting: Deze zondag is gemeentelid Dirk-Jan Bierenbroodspot onze gastvoorganger. Als de organisatie lukt, dan sluit onze kerk aan bij het Gregoriaans festival wat deze zondag in onze stad gehouden wordt. Een koor luistert deze dienst dan op met enkele liederen. In de lezing uit Numeri komt Mozes naar voren als een profeet met uitzonderlijk gezag. Aan dat gezag wordt getornd door zijn naaste verwanten, om dubieuze redenen: hij is niet getrouwd met iemand uit ‘onze’ kring.. Jezus wordt ook een groot profeet genoemd. In hem kan je zien dat God werkzaam aanwezig is: hij bekommert zich om zijn volk – en de bankring van de dood zal zijn gebroken.

Donderdag 5 mei 2016 Donderdag 29 mei 2016 1e zondag na Trinitatis Kleur: Groen Lezing: Numeri 9: 15-23 en Lukas 7: 1-10 Lied van de week: lied 205 'Daar kraait een haan, een goed bericht'

Toelichting: Je komt tot de slotsom, als je Numeri 9 leest, dat je niet van tevoren kunt zeggen hoelang een verblijf of een plek gaat duren. God is het die onze gang door de tijd bepaalt. Dat levert bespiegelingen op over onze omgang met de tijd. Wij willen graag alles naar onze hand zetten. Soms zijn we slaaf van onze agenda. En dan komt hier het besef dat je niet alles in eigen hand hebt..

3e zondag na Trinitatis Kleur: Groen Lezing: Numeri 13: 1-2-21-14,9 en Lukas 7: 36,8,3 Lied van de week: lied 779 'In de ongerepte morgen' Toelichting: Je moet het wel aandurven om nieuwe wegen in te slaan, dat zou je thema in beide lezingen kunnen noemen. Het volk Israël staat op de grens van het Beloofde Land, maar ze worden ook bang van de berichten dat ze enorme tegenstand kunnen verwachten. Er klinken ook woorden van vertrouwen: God zal de weg wijzen! Op zijn tocht van stad tot stad komt Jezus heel verschillende mensen tegen. Er is één vrouw die haar verleden achter zich laat en een nieuwe weg inslaat. En daarmee begint de toekomst.

6

ACTUEEL Openluchtkerkdienst Jazz in Duketown

Op zondag 15 mei tussen 12.00 en The Feen Brothers 13.00 uur vindt op het podium op het Kerkplein voor de Grote Kerk de jaarlijkse jazzviering plaats. Neem plaats op de trappen van de kerk en laat je inspireren! Pinksteren is een feest dat gaat over geestdrift, enthousiasme, vuur, beweging en gedrevenzijn. The Feen Brothers (Paul van der Feen, sax, Mark van der Feen, piano, Clemens van der Feen, bas, Matthijs van der Feen, drums) delen hun enthousiasme door hun muziek. Vanuit het Beraad van Kerken spreken ds. Erica Scheenstra en pastor Rob van Oosten over wat hen raakt in het Pinksterverhaal. Welkom!

Buurmaatje Overal in onze mooie en gastvrije stad komen nieuwe bewoners terecht, afkomstig uit Eritrea of Syrië. Zij hebben een verblijfsstatus gekregen voor bijvoorbeeld 5 jaar en een woning toegewezen gekregen. Soms wonen ze er alleen, soms ook in groepjes. Divers, de welzijnsorganisatie van onze Gemeente, heeft nu onze kerkelijke gemeenschap benaderd met de vraag om buurmaatjes. Een buurmaatje helpt bij het bekend raken met de buren, de buurt, en een beetje vertrouwd raken met onze samenleving. Dat begint in de directe omgeving: de buurt of de wijk. Wie buurmaatje wordt, wordt begeleid door medewerkers van Divers, die nu ook al actief zijn in welzijnswerk in uw wijk. Heb je belangstelling, dan kun je er mee over horen en lezen op de website van Divers. Aanmelden bij mij kan ook: [email protected]

Wereld Labyrint dag – ook in de Grote Kerk! Zaterdag 7 mei is het Wereld Labyrint Dag. Op steeds meer plekken over de hele wereld kunnen mensen een labyrint vinden en lopen om tot bezinning te komen of inspiratie op te doen. Bezoekers van het Labyrint in de Grote Kerk vertelden over hun labyrint in Indonesië en Roemenië. Daar staat het mede in het teken van een goede zorg voor de Aarde, aandacht voor de heelheid van de Schepping. Het labyrint in de Grote Kerk geniet inmiddels een grote bekendheid. Er wordt voortdurend aan gewerkt om het nog

beter te laten functioneren. Deze zaterdag is de Grote Kerk open voor een bezoek aan het Labyrint. Het labyrint is voor deze keer uitgelegd in de hele kerkzaal. Openingstijden: 12.00 – 16.00 uur Gastvrouw en -heer: Roald Gerritsen en Keetje Lindner Pastores: Elly Zandstra en Peter van Helden ...en ondertussen in de stad Druk is het in de Inloop, in de Noodopvang, bij de schuldhulpverlening enzovoorts..... De economie trekt aan, maar de naweeën van de crisis laten zich bij velen nog voelen. Veel ontslagen, veel werkzoekenden, veel problemen met hypotheek, het betalen van grote rekeningen, veel papieren – te veel – en de neiging ze maar ongeopend te laten.... De diaconie leert steeds weer bij en doet z'n uiterste best zo goed mogelijk te helpen in individuele gevallen. Met name om de aansluiting met de rest van de wereld weer te herstellen en uit een isolement te komen. Het Sociaal Theater van de Maatschappelijke Opvang heeft een toneelstuk dat inspeelt op het Jeroen Boschjaar. Het is een Middeleeuws Wagenspel geworden met als uitgangspunt De Keisnijder van Jeroen Bosch. Arnoud Kremers is de bedenker, en dat belooft wat! Twee maal zullen ze het spelen op Bevrijdingsdag op de Pettelaarse Schans en op zaterdag 7 mei nog een keer rond 16.00 uur op het Kerkplein voor de Grote kerk. Komt dat zien! (Ex-)daklozen spelen vol verve de rol van de kwakzalver, de domme Lubbert en de toeziende monnik! De Winterinloop is beëindigt en keert niet weer terug. De opvang wordt 24-uurs! Het hele jaar door. Een bijzondere ontwikkeling, waarvoor in 2009 nog de Stichting Hart van de Stad werd opgericht. Jaap Fischer zong ooit over het Veerse Gat: 'het gat is dicht'. Daar moest ik aan denken bij het besluit van de Gemeente om het gat in de opvang tussen 16.00 en 20.30 uur te dichten. Hoera. Ik heb hardop de wens uitgesproken, dat de sfeer van de Winterinloop behouden zal blijven voor de doorstart: het ontspannen een spelletje doen, even niks hoeven en bijkomen van de vaak hectische dag. De opvang van het COA in Rosmalen zit weer vol met 500 mannen; velen zijn inmiddels 'in procedure', anderen wachten op een huis. Her en der in de Provincie komen ze nu te wonen in grote of kleine verbanden, waar buren verder mogen meewerken aan inburgeren en een weg vinden. Dat vraagt wat van de veerkracht en de ruimte in onze mentaliteit. Zonder bedreigd gevoel gewoon met elkaar om gaan... God zegene de contacten in onze straten en op onze pleinen… Mei 2016, Peter van Helden 7

LEREN & VIEREN | COLLEGE VAN DIAKENEN Aanmelden voor de doopdienst van zondag 19 juni Het duurt nog even, maar agenda's hebben de neiging vol te stromen… Wie wil laten dopen of gedoopt wil worden, kan zich nu al aanmelden bij ds. Peter van Helden via: [email protected] of bij het kerkelijk bureau via: [email protected] De voorbereidingsavond is gepland op maandag 30 mei. Dopelingen en doopouders wordt gevraagd om van te voren al hun motievenen wensen kenbaar te maken via de mail. Met hun suggesties kan dan rekening worden gehouden. Maandag 30 mei om 20.00u in de Grote Kerk.

Taizé-viering 27 mei Op vrijdagavond 27 mei vindt er een Taizéviering plaats in de Grote Kerk. De viering begint om 19.00 uur en duurt een uur. Vanaf 18.50 uur worden de liederen die tijdens de viering gezongen worden, al geoefend. Een Taizéviering is er voor iedereen die het gezamenlijk gebed zoekt, maar ook de stilte en de samenzang. Neemt u ook eens een kijkje onze site: www.taizeindenbosch.nl

Hartelijk welkom, ds. Peter van Helden

Kerkdienst JBZ Na het vertrek van Ds. Beate Rose uit het JBZ was Ds. Bram van Zweeden bereid om tijdelijk de zondagdiensten in de kapel te vervangen. Beloken Pasen, de zondag na Pasen, 3 april was de (voorlopig?!) laatste dienst waarin Ds. van Zweeden voorging. Na afloop werd hij in de bloemetjes gezet als dank voor zijn inzet en warme betrokkenheid.

ZomerZINwandelingen 18 mei gaan ze beginnen, de ZomerZINwandelingen vanuit de Grote Kerk. In een nieuwe opzet met diverse pastores en gidsen. 10.00 uur is de ontvangst in de kerk, in de bezinningsruimte, waar welkom geheten wordt, de kaars wordt ontstoken, een tekst wordt gedeeld en afspraken gemaakt over de wandeling. De wandeling kent altijd ook een stil gedeelte: zwijgend en mediterend gaan; hoe dat zal zijn, dwars door de stad, gaan we ervaren. We komen zeker altijd ook op echt stille en rustige plekken. Met een uur zijn we terug, drinken nog koffie en gaat ieder zijns/haars weegs.

Voorlopig worden de diensten in het JBZ door verschillende predikanten ingevuld, tevens wordt er de komende periode gezocht naar een opvolger van ds. Beate Rose. Ds. Bram van Zweeden

Vanuit het CvD, Ank Spierings

Als gidsen kunt u verwachten: Peter van Helden, Erica Scheenstra, Greetje Poelstra en Lucia Basemans. Kerkcafé in de Maaspoort Bijbelkring Hooghe Clock Ouderen uit de Hooghe Clock of uit de omgeving van dit woon/zorgcentrum gaan maandelijks in gesprek aan de hand van een Bijbeltekst over thema’s die raken aan hun eigen geloofs- en levensvragen. U bent welkom op woensdagochtend 11 mei tussen 10.00 en 11.00 uur voor de bijbelkring in de Hooghe Clock. Het is de laatste bijeenkomst van dit ‘seizoen’. We lezen de bijbeltekst van Pinksteren en wisselen onze gedachten hierover.

Geen zin om zelf te koken en wel zin in een goed gesprek? Weet u welkom in het Kerkcafé in de Maaspoort, op donderdag 2 juni a.s. van 17.00-19.00 uur in De Schans. Onder het genot van een drankje is er een kringgesprek met de aanwezigen. Om 18.00 uur gaan we aan tafel gaat het gesprek op informele wijze verder. Het is altijd erg gezellig. En u weet: hoe meer zielen, hoe meer vreugd! Geeft u zich van te voren even op bij mw. Joke van Strien? E: [email protected] | T: 06-50864844

ds. Erica Scheenstra, E: [email protected] | T: 073 - 6446090

8

COLLEGE VAN DIAKENEN Piersonlezing Het ds. Pierson College organiseert samen met de Protestantse gemeente ’s-Hertogenbosch de allereerste Piersonlezing. Beide organisaties starten een nieuwe traditie door om het jaar een lezing te organiseren over een onderwerp dat ieder van ons raakt. Een onderwerp op het snijvlak van school, kerk en stad. Dit jaar is de lezing op woensdag 11 mei vanaf 20.00 uur uur in de verbouwde Grote Kerk, Kerkstraat 20 in ’s-Hertogenbosch. Geluk Voor eenieder die geïnteresseerd is in onderwerpen op het snijvlak van school, kerk en stad. De eerste lezing heeft als thema: Geluk, met de bekende spreker Leo Bormans, schrijver van het boek The world book of happiness. Met wijsheid van 100 geluksprofessoren uit de hele wereld. Kun je geluk leren? Kun je geluk delen? Aanmelden kan gratis op www.pierson.nl. Organisatie ds. Pierson College en Protestantse gemeente ’s-Hertogenbosch. Met medewerking van Gemeente ’s-Hertogenbosch en boekhandel Adr. Heinen.

Verslag over het nieuw Hydepark Met de Pasen ben ik in het nieuwe Hydepark geweest. Dat is voor iedereen, voor gezonde, maar ook voor mensen met een beperking. Vrijwilligers en verpleegkundigen staan overal voor je klaar, dag en nacht. Je mag alles, maar niks moet. De eerste dag is alles vreemd maar dat verandert, het wordt een hele familie. Het programma zag er als volgt uit: Zaterdag voor Pasen was er een avondwake in de kapel Terug naar ontmoeting ruimte voor koffie of thee. Bekendmaking weekprogramma. Zondagmorgen werden wij gewekt met Paasliederen, gezongen door de verpleegsters. Daarna het normale programma na verzorging naar het ontbijt. Vervolgens naar de Kapel voor de dienst daar en aansluitend koffie of thee drinken. Uitleg van puzzeltocht door het gebouw en doe het maar op je gemak was het advies.

Om 12:30 uur lunch, na het eten heerlijk rusten en dan is er weer koffie of thee. Om 17:30 uur avondeten, vrij tot 20.00 uur, toen een film over de natuur en wat er groeit en leeft op de Veluwe en omgeving. Nu werd het tijd om naar bed te gaan. Tweede paasdag om 10.00 uur brunch tot 12.00 uur. Om 13.00 uur gaat een groep weg met de bus toertocht. Een andere groep gaat naar het tegel museum. Om 20.00 uur speelt een blaaskapel uit Makkum. Dinsdag na het ontbijt ochtendgym en om 10.00 uur koffie of thee. Toen een tegelspel, om 12.00 uur eten en daarna met de bussen naar het Waterlinie museum. Om 20.00 uur muziek van het gezelschap Schraapstaal uit Lelystad. Nu nog wat drinken en dan naar bed. De volgende morgen 9.30 uur gym en om 10.00 uur koffie. Na het rusten heb ik een tocht gemaakt met de daar aanwezige scootmobiel. Om 19.30 een loterij en vervolgens een spelprogramma tot 22.00 uur. Nog wat drinken en dan naar bed. Vrijdag na de koffie lekker genieten van de zon op het terras en dan alweer lekker eten. Het smaakt zo lekker zeker als je er zelf niets voor hoeft te doen. Om 17.30 uur is het galadiner en daarna de sluiting met een kort woord, gezang en gebed. Om 19.30 uur koffie en de foto’s bekijken die gemaakt zijn van de omgeving. Even napraten over alles en nu gaan rusten. Om 7.00 uur opstaan, dan eten en afscheid. Even omkijken, wat een gezelligheid, een goede sfeer en een leuk programma. Ik hoop op een volgende keer. Dit was voor mij tiende keer. Dhr. H. Haverhals

9

COLLEGE VAN PASTORAAT Hé, ken ik jou? Waarschijnlijk overkomt het je ook wel eens in de kerk of daarbuiten. Je zit naast iemand of staat samen koffie te drinken en je vraagt je af wie die onbekende persoon voor jou is. Je stapt op die ander af, stel jezelf voor en vraagt of diegene nieuw is. Als je pech hebt krijg je te horen dat die ander al lange tijd in onze kerk komt. De kans is vele malen groter dat die ander je vertelt dat hij/zij voor het eerst in de kerk is en graag kennis wil maken. Voor velen een herkenbare situatie. Gastvrij In ons nieuwe beleidsplan zeggen we gastvrij te willen zijn en mensen te willen binden en boeien. We willen een open gemeente zijn waar mensen zich thuis voelen. In het college van het pastoraat hebben we nagedacht over het gastvrij zijn in de kerkdienst op zondag. Er komen regelmatig mensen in onze gemeente om te oriënteren, om te kijken en te voelen: past dit bij mij en kan ik me hier thuis voelen? Dan is het vervolgens wel heel belangrijk dat we als gemeenteleden oog hebben voor deze mens. Als college vinden we dat het een verantwoordelijkheid van ons allemaal is en niet alleen van de ambtsdragers, om open te staan voor die ontmoeting in de kerk. Dat kan zijn in de vorm van kennismaking als je gaat zitten bij binnenkomst of tijdens de koffie na afloop van de dienst. We willen met elkaar ervoor zorgen dat we oog hebben voor de nieuwe, onbekende bezoekers of nieuwe leden. Zichtbaar en voelbaar Behalve dit appèl op jullie allemaal, hebben we er ook voor gekozen dat de 1e ouderling zich aan het begin van de dienst voorstelt en dat hij/zij open staat voor vragen of opmerkingen. Hiermee kunnen we al een mooie stap maken om ons nieuwe beleidsplan in de praktijk te brengen. Dan worden die mooie woorden op papier ook gelijk zichtbaar en voelbaar in de praktijk. Namens het College van het Pastoraat Henk Goossen

Op bezoek bij het College van het Pastoraat….. Op 12 april hebben we alweer onze laatste vergadering van dit seizoen gehad. Er waren twee gemeenteleden te gast die allebei een bijzondere rol hebben in onze gemeente: Sietske Dusschoten zorgt al ongeveer 20 jaar met veel plezier en toewijding voor de boekentafel in de kerk. Momenteel doet ze dat werk alleen en daarvoor heeft ze dat lange tijd gedaan samen met Nelly Tangenberg. Wat houdt dat werk nu in? Regelmatig gaat ze naar de Abdij van Berne in Heeswijk voor nieuwe boeken. Soms worden daar boeken aangeprezen en soms gaat ze zelf op zoek naar interessante boeken. Sietske leest zelf graag en dus is haar passie voor de boekenkar niet vreemd. Iedereen kent de boekentafel en met Sietske heeft die boekentafel ook een gezicht. Staat er een mooi boek tussen? Dan stop je het geld in het kistje en dat gaat in al die jaren op dezelfde manier en het gaat altijd goed! Sietse doet het werk nog steeds met veel plezier. Ze zou het wel erg fijn vinden om iemand erbij te hebben om samen naar de Abdij te gaan en te overleggen. Lucy Peters is in onze gemeente al 30 jaar verantwoordelijk voor het bloemenfonds. Velen kennen het vast wel: ben je op een bepaalde leeftijd, dan krijg je een bloemetje van de kerk. In het verleden was dat bij 70, 75 en vanaf 80 ieder jaar en tegenwoordig is dat vanaf 80 jaar. Lucy houdt dat zeer goed bij en regelt via de wijkteams dat de bloemetjes op het juiste moment worden bezorgd. Ook huwelijksjubilea horen hierbij, 25, 40, 50 en zelfs 60 jaar. Zelfs aan een kaartje erbij is gedacht! De dankbaarheid is altijd groot. De financiën worden bijgehouden en jaarlijks verantwoord. Uit hetzelfde potje worden ook de bloemschikkingen van de zondag betaald, ook hier is Lucy bij betrokken als het gaat om de coördinatie. We mogen trots zijn op het mooie en dankbare werk dat door zowel Sietske als door Lucy wordt gedaan.

10

DIACONAAL & MISSIONAIR | GEMEENTEGROET Een retourtje Emmaüs Op de eerste bijeenkomst van het project de 10 mooiste Bijbelverhalen van ’s-Hertogenbosch mochten de aanwezigen ‘stemmen’ op hun favoriete Bijbelverhaal. Ik schreef toen op mijn briefje ‘de Emmaüsgangers’. Dit verhaal is jammer genoeg niet in de top 10 gekomen, maar is en blijft mijn mooiste Bijbelverhaal. In het verhaal ontvluchten twee vrienden van Jezus Jeruzalem. Hun vriend en leermeester is net een gruwelijke dood gestorven. Het tweetal is verbijsterd en verslagen na de gewelddadige gebeurtenissen. Hun droom van hoop en vrede is uit elkaar gespat. Ontredderd gaan deze twee op weg naar Emmaüs. Dat gevoel van machteloosheid herken ik soms in mezelf. De recente aanslagen in Brussel of de heftige protesten rondom de komst van opvang van vluchtelingen laten in mij een gevoel van onmacht achter. Breken van het brood Terug naar Emmaüs. Gaandeweg krijgen onze twee reizigers gezelschap. Een onbekende loopt met hen op. Hij weet van niets en de Emmaüsgangers vertellen over alles wat er met Jezus is gebeurd. De vreemdeling vertelt op zijn beurt over de profeten en schept op die manier een ander perspectief. Aangekomen in Emmaüs wordt de vreemdeling aan tafel uitgenodigd. In het breken van brood herkennen ze hem. Door het breken van het brood gingen hun ogen open. De twee reizigers gaan vol enthousiasme terug naar Jeruzalem. Dit verhaal gaat voor mij dan ook over steeds met nieuwe oren horen of met nieuwe ogen kijken. Een zogenaamde buitenstaander ziet de dingen vaak in een ander perspectief. Dat geluid van buiten is nodig om een frisse blik te houden.

De vieringen en activiteiten van onze gemeenschap zijn allemaal momenten waarin die de droom van Jezus, even, zichtbaar wordt. In de kinderbijbel Het hoogste woord staat een prachtige hervertelling van de Emmaüsgangers. Het verhaal eindigt krachtig met het feit dat de twee reizigers naar Jeruzalem terugkeren met de het verlangen de droom niet op te geven. Het verlangen om te blijven breken en delen, net zolang tot er niemand meer honger heeft. Het mooie van dit verhaal vind ik de ommekeer. Het feit dat de weg naar Emmaüs altijd een retourtje is. Ook al lijkt een situatie nog zo uitzichtloos er zijn altijd verhalen die ons nieuw zicht geven. Hopeloosheid wordt kracht en levenslust door het breken van brood met elkaar. Franneke Hoeks Pastor San Salvatorgemeenschap www.sansalvatorgemeenschap.nl

Gemeentegroet

Daniel Bonnell - The road to Emmaus

Heb elkaar lief Jezus wordt herkent in het breken van het brood. In de weekendvieren in onze gemeenschap delen we iedere week opnieuw brood en wijn met elkaar. Iedere viering is dat een moment van herkenning, even stilstaan bij de boodschap van Jezus; heb elkaar lief en zorg voor wat kwetsbaar is.

11

INGEZONDEN Feestelijke afsluiting De tien mooiste bijbelverhalen van ’s-Hertogenbosch Wat is hét bijbelverhaal dat de Bosschenaren gekozen hebben tot mooiste verhaal? Op zondag 12 juni zullen we dat bekend gaan maken op de Parade in het hart van de stad. U kunt daar natuurlijk bij aanwezig zijn en meewerken om deze dag tot een bijzonder feest te maken.

Slotevent Het Slotevent is de feestelijke afsluiting van het project De tien mooiste bijbelverhalen van ’s- Hertogenbosch. Door dit project heen zijn al veel bijzondere contacten ontstaan en met het Slotevent willen we de verhalen op een bijzondere manier teruggeven aan de stad. In een programma, dat van 14.00 tot 18.30 uur duurt, zal Peter van Helden de opening verzorgen en een bekende Bosschenaar het nr. 1 verhaal onthullen. Henk Stoorvogel, bekend van de 4e Musketier, zal n.a.v. dit verhaal spreken. Rondom het hoofdpodium komt een verhalenfestival van kraampjes waarin van alles te ontdekken en te doen is. Het programma bevat daarnaast veel muziek, met ook samenzang en als afsluiting een optreden van de band Trinity!

De voorbereidingen zijn in volle gang. Samen kunnen we dit Slotevent als een cadeau aan de stad aanbieden. Als eerste wordt uw aanwezigheid op deze dag heel erg op prijs gesteld. Samen zijn we de kerk. Samen worden we zichtbaar door er te zijn. Het belooft een prachtig evenement te worden, dus houdt deze middag alvast vrij in uw agenda!

Vrijwilligers Daarnaast worden er vrijwilligers gevraagd. Elke deelnemende kerk heeft een eigen verhaal dat uitgewerkt wordt in een stand op het verhalenfestival, maar er zijn ook in het algemeen nog vele handen nodig. Hekken plaatsen, mensen welkom heten, eten en drinken verzorgen. Via de website of via de contactpersoon in uw gemeente kunt u aanmelden als vrijwilliger.

Uw bijdrage Wat u ook zelf kunt doen is een financiële bijdrage leveren. We bieden dit evenement aan met gratis toegang voor iedereen in de stad. En als cadeau van de kerk aan de stad. We zijn goed op weg om de begroting rond te krijgen en vragen u om ook een bijdrage te doen, zodat we er samen een prachtig Slotevent van kunnen maken. Uw bijdrage kunt u op de website via iDEAL direct regelen of overmaken op NL59RABO0168872307 t.n.v. EGP Den Bosch onder vermelding van: Bijdrage 10MB Den Bosch. We hopen op deze manier de betrokkenheid bij dit project zo breed mogelijk op te zetten en zien uit naar wat God in onze kerken doet door middel van dit project. Bidt u ook voor mensen die u uitnodigt? Alvast heel erg bedankt! Mocht u vragen hebben dan horen we het graag. Website: www.de10mooistebijbelverhalenvandenbosch.nl Contactpersoon: Hans Rinkel, E: [email protected] | T: 06-19448080.

12

INGEZONDEN Beste mensen, Wij willen onszelf graag aan U voorstellen: Sije de Graaf, geboren in Drachten, Friesland en Mary de Graaf-IJskes, geboren in Zaandam Noord-Holland, beiden 72 jaar en wonende in Emmeloord. Maar dat is nog voor tijdelijk want wij hopen per 1 augustus de sleutel te krijgen van Michiel De Ruyterstraat 34 van het Complex De Compagnie in Den Bosch. Waarom Den Bosch zult U denken? Wel, wij woonden in Lemmer (Frl.) en zijn toen door omstandigheden verhuisd naar Weert, Limburg, waar wij bijna 8 jaar hebben gewoond. Tevens dichtbij familie die net over de grens woont in België, hebben wij een prachtige en een ontzettende fijne tijd gehad, maar ook verdrietig aangezien ons schoonzusje in België is overleden. Door het overlijden van ons schoonzusje en omdat we zagen hoe moeilijk het was voor de kinderen die in Noord Holland wonen, wilden wij terug voor hen. We zijn bijna 2 jaar geleden naar Emmeloord verhuisd, waar wij niet kunnen wennen. Vooral het contact met de kerkleden is erg moeilijk en we komen er niet meer tussen, aangezien het ontzettend groot is. Er zijn ontzettend veel kerken en die zitten zondags allemaal vol, mooi natuurlijk, maar wij krijgen niet het gevoel dat wij er ook bij horen. Grote afstand In Weert waren wij één grote familie en deden alles samen, we voelden ons zo thuis en opgenomen en dat missen wij verschrikkelijk. We hebben een goed gesprek gehad met de zoon en toen het besluit genomen weer terug te gaan naar het zuiden, alleen niet meer naar Weert. De kinderen vinden de afstand erg groot, dus zijn wij gaan kijken naar de afstanden van familie en vrienden en kwamen uit op Den Bosch en omgeving. Begin van het jaar stond hebben wij ons ingeschreven voor een appartementencomplex in Den Bosch dat in aanbouw was en eind maart kwam het bericht over het appartement aan de Michiel De Ruyterstraat 34. Wat een verrassing, we waren erg blij natuurlijk. Wij hopen de sleutel per 1 augustus te ontvangen en moeten dan aan de slag. Het probleem is echter dat is dat wij er eigenlijk alleen voorstaan, aangezien onze zoon erg druk is met een project bezig is. Wij staan daar helemaal achter en willen hem zo min mogelijk lastig vallen. Hulp Wij hebben naar de scriba geschreven of wij eventueel hulp zouden kunnen vragen en zij raadden aan hier een verzoek te plaatsen. Wij zullen moeten sauzen of behangen, er moeten kasten in elkaar gezet worden en de afwasmachine aangesloten worden. Dat is voor ons een grote klus zo met z’n tweetjes, dus willen we u om hulp te vragen, hopende dat U

daar begrip voor heeft. Wij willen ons graag aansluiten bij U allen en ook straks helpen met koffie schenken of andere dingen die nodig zijn, zodat wij snel contact kunnen maken en wij ons thuis kunnen voelen. Hopende dat U begrip voor ons kunt opbrengen en ons een berichtje wilt sturen als U bereid bent om ons te helpen. Bij voorbaat vriendelijk bedankt en we zullen zeggen tot ziens, Sije en Mary de Graaf-IJskes

Diaconaal jaar of vakantievrijwilliger in de Herberg Diaconaal jaar Zoek jij een zinvolle invulling voor een tussenjaar? Afgestudeerd en nog geen baan? Heb je vragen over de manier waarop jij je leven wilt inrichten en wil je even een break nemen? Weet jij nog niet wat je wilt gaan studeren? Wil jij je een jaar inzetten voor mensen die het moeilijk hebben? Werkervaring en levenservaring opdoen? Dan zou een diaconaal jaar bij de Herberg wel eens heel goed bij je kunnen passen. Een diaconaal jaar loopt van september tot en met juni. Vakantievrijwilliger Wil jij liever een of twee weken van je zomervakantie op een bijzondere manier doorbrengen? Er liggen allerlei taken op je te wachten, zoals huishoudelijk werk, receptiewerk en verzorgen van de broodmaaltijden. Je overnacht in het Koetshuis van de Herberg en je werkt samen met 4 andere vakantievrijwilligers. Tip: geef je samen met een vriend of vriendin op. Wat is de Herberg? Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg is een huis in Oosterbeek, waar mensen die veel zorgen hebben of vastgelopen zijn, drie tot zes weken verblijven. De Herberg is geen therapeutisch centrum, maar een plaats om tot rust te komen. Door gesprekken, bijbelbesprekingen, aandacht, ontspanning en cursussen worden gasten geholpen om het evenwicht in het leven en het zicht op God (opnieuw) te vinden. Staf en vrijwilligers willen zich, in navolging van Jezus Christus, voor hen inzetten. Vier jongeren doen een diaconaal jaar in de Herberg. In juli en augustus worden hun plaatsen ingenomen door vakantievrijwilligers. Nieuwsgierig geworden? Kijk eens op de website van de Herberg, www.pdcdeherberg.nl, onder ‘vrijwilligerswerk’. Wil jij je direct aanmelden? Stuur een mail aan [email protected], gebruik het aanmeldformulier op de website of bel 026-3342225. 13

KERKENRAAD 6 APRIL 2016 Belangrijke punten Opvolging van ds. Peter van Helden Inzet en profiel nieuwe predikant: Gebaseerd op het beleidsplan 2016-2020 en de gespreksrondes tijdens het gemeenteberaad in maart en tijdens deze kerkenraadsvergadering, worden Liturgie/het woord, Gemeenteopbouw/pastoraat, Verbinding met stad (missionair/diaconaal/open kerk), Jeugd en jongeren, Ouderen, en Ruimte voor leren, benoemd als belangrijke aandachtspunten. Pastoraat en eredienst worden gezien als taken voor beide predikanten, andere taken zouden verdeeld kunnen worden, gelet op de competenties en talenten van de predikanten en in onderling overleg. De predikant moet passen in onze gemeente en bij onze manier van liturgie vieren. Wat betreft leeftijd, geslacht en ervaring, zoeken we iemand die complementair/aanvullend is aan ds. Erica Scheenstra. Aangezien we een complexe, pluriforme gemeente zijn, gaat de voorkeur uit naar een ervaren predikant met goede contactuele eigenschappen in het midden van zijn carrière. Financieel: Er is vanuit de kerkenraad en de gemeente een sterke voorkeur voor een fulltime predikant. Vanuit het College van Kerkrentmeesters wordt dit ondersteund. Bezuinigen op een predikant is bezuinigen op de corebusiness van de kerk en zou leiden tot een neerwaartse spiraal. Wel moet worden aangetekend dat de cijfers nu nog positief zijn, maar dat de meerjarenbegroting laat zien dat we op termijn in de rode cijfers komen. De uitgaven gaan omhoog, terwijl de inkomsten stabiel zijn of dalen. Om dit te keren zal worden ingezet op het minimaal constant houden, liefst verhogen van de vrijwillige bijdragen, het verhogen van de verhuuropbrengst van de Grote Kerk en het meer inzetten van vrijwilligers. Gebaseerd op bovenstaande wordt door de kerkenraad unaniem het besluit genomen om als opvolging van ds. Peter van Helden te gaan voor een fulltime predikant. Een solvabiliteitsverklaring (toets op financiële draagkracht) zal worden aangevraagd voor 1.0 FTE. Proces: Na een gesprek met ds. Erica Scheenstra over haar wensen en ambities, zal het functieprofiel gebaseerd op bovenstaande voor de nieuwe predikant worden opgesteld. Vervolgens zal het functieprofiel besproken worden in het moderamen en de kerkenraad. Na goedkeuring kan de nog samen te stellen beroepingscommissie aan de slag. Goedgekeurd: Jaarverslag College van Kerkrentmeesters 2015. In het jaarverslag van 2015 zijn alle cijfers van de verbouwing van de Grote Kerk, de restauratie van het Bätzorgel en de verkoop van de Wederkomstkerk opgenomen. Door deze uitzonderlijke posten is het een bijzondere jaarrekening, die toch zo goed mogelijk in het PKN-format is verwerkt, waarvoor complimenten aan dhr. Alex van Hengel.

De snelle verkoop van de Wederkomstkerk, de binnen de begroting verlopen verbouwing en restauratie en de extra toezeggingen van fondsen, resulteren in een hoog positief resultaat (baten min lasten), overigens als deze bijzondere kosten niet waren mee gerekend was de jaarrekening ook positief uitgevallen. Goedgekeurd: Beleidsplan 2016-2020. De kerkenraad stemt in met het beleidsplan 2016-2020. De uitwerking van het beleidsplan zal uitgevoerd worden via de jaarplannen van de verschillende colleges en commissies. Daarnaast is besloten een ‘handboek’ met alle reguliere procedures van onze gemeente op te stellen. Goedgekeurd: Handleiding en richtlijnen Exposities in de Grote Kerk. De kerkenraad stemt in met het door de tentoonstellingscommissie, onderdeel van de werkgroep Open Kerk, opgestelde beleid voor exposities in de Grote Kerk. Hierin staat onder andere: “De te exposeren werken passen binnen de sfeer en de functie van de kerk, hebben professionele kwaliteit, beschikken over tot meditatie uitnodigende kleuren, vormen, voorstellingen, en/of sluiten inhoudelijk aan bij een groter thema dat bijvoorbeeld ook in de kerkdienst tot uiting komt, kunnen andere verdiepende activiteiten ondersteunen. De inhoud van de tentoonstelling kan maatschappelijk, religieus, sociaal en actueel zijn. Tentoonstellingen kunnen (aspecten van) de christelijke traditie interpreteren of becommentariëren of ze kunnen meer algemeen de gevoelens van de tijd uitdrukken. Als zodanig kan kunst een profetische functie hebben. Het gaat er niet om dat de tentoonstellingen iets moois laten zien, maar dat wat het oproept er toe doet. Dat door het getoonde werk visie uitgedragen wordt die navoelbaar is. Die visie hoeft niet door ons gedeeld te worden, maar moet wel waarachtig zijn. Tentoonstellingen leveren commentaar, bevatten schoonheid, zetten aan tot debat, brengen spiritualiteit op gang of ontroeren.” Andere korte punten: 10MB. Een bijdrage is overgemaakt naar het gezamenlijke interkerkelijke project “De 10 mooiste Bijbelverhalen van ’sHertogenbosch” (10MB). Het grootse 10MB slotevent zal plaatsvinden op 12 juni 2016 op de Parade. Top-2000 kerkdienst. Een aantal gemeenteleden heeft gevraagd om toestemming voor de organisatie van een Top2000 kerkdienst aan het eind van dit jaar. Hiermee is ingestemd. Jeroen Bosch Ziekenhuis. Onze dank gaat uit naar Ds. van Zweeden die een aantal diensten voorging in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Na de dienst van zondag 3 april verraste mw. Ank Spierings hem namens de kerkenraad met een bloemetje, waarover meer elders in dit Kruispunt. Liesbeth Verhoeff, scriba E: [email protected] 14

GASTENDAG 2016 Zaterdag 16 april waren we met meer dan 50 ouderen en een groot aantal helpers in de Grote Kerk voor de jaarlijkse Gastendag. Een gezellige dag voor 70plussers, georganiseerd door de Protestantse gemeenten van Den Bosch, Vught, Sint Michielsgestel c.a. en de PCOB.

Bij binnenkomst was er voor de gasten koffie met cake en een half uurtje even gezellig bij elkaar zijn en om elkaar weer ontmoeten. Jelske heette ieder enthousiast welkom. Na de koffie hadden we een kerkdienst. Ds. Erica Scheenstra ging voor in de dienst met woorden ontleend aan Prediker. Jamie de Goei bespeelde de orgels. Samen gingen we het Heilig Avondmaal vieren. Voor de maaltijd was er het gebruikelijke aperitief, ieder genoot van zijn of haar borreltje of drankje. De warme maaltijd, deze keer een oosterse hap, werd voortreffelijk verzorgd door het team van de buffetkeuken van Mari van Esch. Het smaakte ieder heel goed, er werd zeker geen wanklank gehoord. Onder de maaltijd werden goede gesprekken gevoerd en herinneringen opgehaald, soms zoeken naar oude bekenden en denken dat je iemand toch wel kent, maar daar ook weer geen binding mee hebt gehad.

Zicht op dementie Drs. Anneke Mols, specialist ouderengeneeskunde en docent huisartsenopleiding Radboud Universiteit Nijmegen, gaf haar presentatie ‘Zicht op dementie’, ondersteund met Powerpoint-beelden. Ze had aan ons een aandachtig gehoor, velen herkenden de beelden, kenden voorbeelden uit de nabije omgeving en in het ‘vragenkwartiertje’ kwamen er dan ook vragen, opmerkingen en ervaringen naar voren. Voordat we naar huis gingen, werden ‘bedankjes’ uitgedeeld en voor de gedwongen thuisblijvers was er een attentie in de vorm van een bloemstukje, dat onze tafels had gesierd. Rond drie uur ging ieder met een bloemetje naar huis. Het was weer een zeer geslaagde dag.

Fetje en Sietse Zijlstra 15

PROJECT BÄTZORGEL Naar aanleiding van de voorgenomen verbouwing en herinrichting van de Grote Kerk kwam de vraag aan de orde hoe met het orgel zou moeten worden omgegaan. De laatste keer dat het Bätzorgel een uitvoerige (onderhouds)beurt had ondergaan was al lang geleden. Om te kunnen kiezen tussen enerzijds inpakken en na uitpakken alsnog grootschalig reinigen en anderzijds gelijktijdig een restauratie uitvoeren was nader onderzoek nodig naar de bestaande kwaliteit van het orgel.

economische en gebruiksvoordelen worden bereikt. Onderdeel van de verbouwing betrof het aanleggen van vloerverwarming ter vervanging van het heteluchtsysteem dat de afgelopen tientallen jaren heeft gefunctioneerd. Daardoor wordt een aanzienlijk stabieler binnenklimaat in de kerk verwacht, met minder kans op schade aan het orgel. De totale kosten voor de restauratie zouden volgens raming een bedrag van ongeveer € 300.000,- belopen. Dat is voor onze kerkelijke gemeente niet zomaar op te brengen.

In 1966 voerde Flentrop een uitvoerige (onderhouds)beurt uit. Sindsdien is slechts klein onderhoud verricht. Voor onderzoek naar de stand van zaken en de noodzaak van restauratie ging de heer Aart Bergwerff, erkend orgeladviseur en kenner van Bätzorgels, aan de slag. Zijn onderzoek wijst uit dat ‘het gaat om een in aanleg verrassend gaaf bewaard gebleven instrument, in technisch en in klanktechnisch opzicht’. De problemen waren terug te voeren op een hoge mate van uitdroging van houten en lederen onderdelen van het orgel. Er was sprake van ernstige krimpschade in orgelkas, ornamenten, balgen, speelmechanieken en houten pijpen. Het sleepafdichtingssysteem van de windladen was gedateerd en versleten. In aanleg waren sommige onderdelen in de loop der geschiedenis gewijzigd en vervangen door ‘moderne’ vindingen. In klanktechnische zin functioneerde het instrument desondanks nog onverwacht goed, de problemen manifesteerden zich vooral in de grote (front)pijpen, de houten pijpen en in de tongwerken. Op grond van dit, in oktober 2014 gereed gekomen, onderzoek werd besloten tot algehele restauratie van het orgel, waartoe dit geheel gedemonteerd en naar de orgelwerkplaats afgevoerd moest worden. De restauratie moest het monumentale orgel weer in goede staat brengen, zodat het behouden zou blijven voor toekomstige generaties en beschikbaar zou zijn om te worden gebruikt in de erediensten van de Protestantse Gemeente en voor concerten. Door de restauratie parallel te laten lopen met de verbouwing van de Grote Kerk zouden belangrijke financieel-

Omdat het belang van het bewaren van religieus cultureel erfgoed verder strekt dan de plaatselijke kerkelijke gemeente is een beroep gedaan op diverse fondsen en instanties om een financiële bijdrage te verstrekken. Van kosten en financiering is in oktober 2014 het bovenstaande schema opgesteld. (De raming van kosten is in februari 2015 opgehoogd tot ca. € 300.000). De kolom aan de rechterzijde geeft de gegevens over de werkelijk gerealiseerde situatie. 16

PROJECT BÄTZORGEL

Veel particulieren van binnen en buiten onze kerkelijke gemeente hebben meegedaan aan een sponsoractie (www.sponsor-eenorgelpijp.nl) door een bedrag voor één of meer pijpen over te maken. Met al deze royale bijdragen en nog een flink bedrag uit de eigen onderhoudsmiddelen kon dit herstel tot stand komen.

In december 2014 is de aanbesteding voor de uitvoering van de restauratie gehouden, waarvoor drie gerenommeerde orgelmakers werden uitgenodigd. De opdracht ging na vergelijking van de offertes naar de firma Pels & Van Leeuwen te ’s-Hertogenbosch. Begin januari 2015 is gestart met het demonteren en afvoeren van de inwendige onderdelen van het orgel. In de orgelwerkplaats zijn deze onderdelen grondig schoongemaakt, hersteld en waar nodig aangevuld of vervangen. Deze werkzaamheden werden begeleid door de orgeladviseur, Aart Bergwerff, en de expert van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), de heer Rudi van Straten. Voor het kleurenonderzoek zijn Peter en Claudia Dijkman ingeschakeld. Op grond van hun onderzoek is in januari een breed overleg gevoerd met alle betrokkenen, waaronder vertegenwoordigers van de gemeente ’s-Hertogenbosch, van de RCE, de interieurarchitect, Pim van Dijk, en de orgelbouwer, wat tot de unanieme conclusie leidde dat de voorkeur uitging naar het repareren van het bestaande schilderwerk. Daarbij zouden de huidige kleuren worden gehandhaafd en de wijzigingen in de loop van de geschiedenis geaccepteerd. Het schilderwerk is in de zomer van 2015 uitgevoerd door het schildersbedrijf De Jongh te Waardenburg. Tot twee keer toe zijn belangstellenden op een zaterdagmorgen door de orgelbouwer (Peter van Rumpt) ontvangen in de werkplaats aan de Platinalaan om de gang van zaken bij het specialistische werk uitgelegd te krijgen en de vorderingen met eigen ogen waar te nemen.

Nadat het schilderwerk voldoende ver gevorderd was, is door de orgelbouwer eind augustus begonnen met het aanvoeren van de onderdelen van het orgel en het monteren ervan in de kas. Daarna bleek het terugplaatsen van de pijpen, het intoneren en het stemmen nog een tijdrovende aangelegenheid. Uiteindelijk konden de werkzaamheden juist op tijd worden afgerond om de officiële heringebruikneming van het orgel op 14 november te laten plaatsvinden. Tijdens deze feestelijke bijeenkomst werden toelichtingen op de werkzaamheden gegeven door de orgeladviseur en door de orgelmaker, de heer Peter van Rumpt. Vanzelfsprekend werd het monumentale orgel tot klinken gebracht en wel door de organisten Jacques van den Dool, Aart Bergwerff en Jamie de Goei. Op 19 november 2015 is het werk officieel opgeleverd ten overstaan van de genoemde begeleiders, de heren Bergwerff en Van Straten en van Luc Batterink, opdrachtgever namens de Protestantse Gemeente te ‘s-Hertogenbosch. Na ingebruikname is gebleken is dat de temperatuur in de kerk overeenkomstig de verwachtingen veel stabieler is, maar dat extra maatregelen nodig zijn om de relatieve luchtvochtigheid binnen de perken te houden. De restauratie van het monumentale Bätzorgel van de Grote Kerk te ‘s-Hertogenbosch is met groot vakmanschap voortvarend uitgevoerd door een orgelbouwer en een schildersbedrijf, die hebben laten zien wat op dit gebied mogelijk is. Het project kon vrijwel overeenkomstig de raming worden gerealiseerd. De ontvangen bijdragen van verschillende instanties en particulieren, voor de financiering van essentieel belang, stemmen tot grote dankbaarheid Het resultaat van het restauratieproject is een prachtig orgel, dat weer voor tientallen jaren beschikbaar zal zijn voor begeleiding van de gemeentezang in erediensten en voor concerten. Voor meer informatie over het orgel verwijs ik graag naar de website van onze organist: www.jdegoei.nl. en naar www.batzorgel.nl. April 2016, Luc Batterink, kerkrentmeester Protestantse Gemeente te ’s-Hertogenbosch 17

18

BLOEMEN APRIL Bloemenfonds Van 19 maart tot 21 april hebben 5 gemeenteleden samen een bedrag van € 84,00 aan ons Bloemenfonds geschonken. Hiervoor nogmaals mijn hartelijke dank! Uw gift is altijd welkom op: NL 47 INGB 0003 250711 t.n.v. Bloemenfonds Protestantse gemeente ‘s-Hertogenbosch Op adres van: L. Peters - Rietkerk Admiraliteitslaan 32 5224 EH ’s-Hertogenbosch

19

PASTORALIA 'Al ga ik door een dal van diepe duisternis...' ‘Vallen en opstaan’ was zondag 17 april zomaar een Paastekst. En in plaats van meteen alle nadruk op dat opstaan te laten vallen, werd er stil gestaan bij dat vallen. Kijk uit dat je niet valt! Tegelijk weet iedereen heel goed wat vallen is, en hoe je leerde om snel weer op te staan, na de valpartij op het gladde ijs bijvoorbeeld. We hoorden ook dat je naar het leven toe kunt vallen, om als zaadje in de aarde terecht te komen. Heel het leven wordt dan één groot vallen, in de armen van God, zo wist Geert Boogaard al: stel dat dat open graf nu eens niet een zwart gat is, maar dat daar Gods armen zijn; dan kun je veilig naar Hem toe vallen, in zijn eeuwige vangnet. Vallen vraagt om doordenken, om vertrouwen.

20

PASTORALIA | JEUGD & JONGEREN Tenslotte: “In Christus is noch west noch oost, in Hem noch zuid noch noord, Eén wordt de mensheid door zijn troost, de wereld door zijn woord”. lied 969 – hier met u gedeeld vanwege de kerkdienst over de Internationale Jezus van 20 maart jl.

Hartelijke groet, Erica Scheenstra en Peter van Helden

Afscheid van de kindernevendienst en kinderdienst Op zondag 3 juli a.s. nemen er 5 kinderen afscheid van de kindernevendienst. Dit afscheid wordt gevierd met een kinderdienst. Deze zondag is het thema: de bootreis. In enkele Bijbelverhalen komen boten/ schepen voor en daar kun je ook weer allerlei uitdrukkingen aan koppelen die zeker van toepassing op de jongeren zijn. Wat denkt u van: de boot afhouden, de boot missen enz. Er komen die zondag nog veel meer dingen voorbij die te maken hebben met de boot. Na de kerkdienst gaan we weer picknicken in het Berlicums bos.

huis hebben. 2. Neem contact op met het kerkelijk bureau, per telefoon of e – mail en bestel uw collectebonnen. Hoe krijgt u de bonnen thuis U kunt de bonnen afhalen tijdens de openingsuren op het Kerkelijk Bureau of meenemen op zondag voor of na een kerkdienst; de bonnen liggen dan voor u klaar op tafel in de consistorie. U kunt ze tevens laten meenemen door een gemeentelid, welke ze bij u thuis afgeeft. In het uiterste geval, i.v.m. de hoge portokosten, kunnen wij ze naar u toezenden. Indien u snelheid wenst: nooit geld overmaken op een bankrekening van onze kerk. Omdat maar eens in de 14 dagen een bankafschrift wordt ontvangen kan de leveringstijd dan oplopen tot wel 3 weken. Penningmeester College van Kerkrentmeesters Alex van Hengel

Houdt u die zondag 3 juli vrij zodat de kinderen gezellig met elkaar kunnen eten en spelen? U krijgt hierover nog een mail.

Collectebonnen Er zijn 2 manieren om snel collectebonnen in uw bezit te krijgen: 1.Bestel en betaal ze in de webwinkel op onze website. Op deze manier krijgt het Kerkelijk Bureau direct melding daarvan. Binnen 2 werkdagen kunt u dan uw collectebonnen in

21

COLOFON

REDACTIE Erica Scheenstra | Wilke Havinga| Hanneke Blom

BEZORGING & BEDANKJES BLOEMEN

EINDREDACTIE & VORMGEVING Jantine Geurts -Kettelerij | Matthijs Kettelerij

Kerkelijk Bureau, Kerkstraat 20 5211 KG ‘s -Hertogenbosch tel. 073-6139740 [email protected]

KOPIJ VOLGEND NUMMER Uiterlijk 27 mei 2016 Inleveren bij: [email protected] Of Kerkstraat 20, 5211 KG ‘s -Hertogenbosch

VERVOER OP ZONDAG Kerkelijk Bureau tel. 073-6139740

REDACTIE KRUISPUNT

[email protected]

[email protected] De redactie behoudt zich het recht

BETALING VRIJWILLIGE BIJDRAGE

voor om bijdragen te weigeren,

NL 69 FVLB 063 58 16 024

te redigeren of in te korten.

t.n.v. Protestantse Gemeente ‘s-Hertogenbosch, inzake Kerkelijke bijdrage

ABONNEMENTEN

College van Diakenen

€ 20,- per jaar

NL 13 INGB 000 78 59 696

NL 47 FVLB 063 58 16 032 t.n.v. Protestantse Gemeente ‘s-Hertogenbosch, inzake Kruispunt

ZWO Commissie t.b.v. bijdragen Missionair Diaconaal Aandeel NL 08 INGB 000 13 88 625

WEBSITE

COLLECTEBONNEN

www.pgdenbosch.nl

Verkrijgbaar via de website, het kerkelijk bureau of door

[email protected]

betaling op betaalrekening NL 04 FVLB 06 99 64 26 12 met vermelding ‘collectebonnen’

22

LOVELY LADY BRUIDSBOETIEK ATELIER Stationsstraat 86 5141 GG Waalwijk Tel: 0416-337388 [email protected] www.lovelylady.nl

Collectie Lovely Lady La Sposa |White One | Villais | Cala Cymbeline | Sweethearts |Sincerity | Lilian West Linea Raffaelli | Cosmobella | Oreo Sposa Rembo Styling | Marylise | Mark Lesley Foto voorzijde: Here I Am Stuck in the Middle with You | Yasmine Jewel

Vraag naar onze speciale VIP avonden. Te boeken van elke dinsdag t/m vrijdagavond. Maandagmiddag is eventueel bespreekbaar. Ook voor de (schoon)moeder van de bruid en de bruidsmeisjes hebben wij een mooie collectie. 23

GASTENDAG 2016

24