Cera. Samen investeren in welvaart en welzijn. Circa 408.000 Cera-vennoten bouwen elke dag mee aan maatschappelijke projecten en verstevigen de fundamenten van een sterke financiële groep. samen Cera is een coöperatie van ca. 408.000 vennoten. Samen investeren we op financieel en maatschappelijk vlak. Onze investeringen dragen bij tot de welvaart van alle betrokkenen en tot het welzijn van de hele samenleving. investeren Cera is een van de kernaandeelhouders van KBC Groep. Deze investering zorgt voor de stabiliteit en de verdere ontwikkeling van deze groep. Zo creëren we kansen voor directe en indirecte werkgelegenheid. Welvaart De investeringen van Cera bezorgen alle vennoten meer welvaart. Ze krijgen interessante aanbiedingen, zoals kortingen op producten en evenementen en een financieel dividend. Welzijn We investeren in maatschappelijke projecten, op regionaal, nationaal en internationaal vlak. Deze projecten sluiten aan bij de waarden van onze coöperatie: samenwerking, solidariteit en respect voor het individu.
Jaarverslag 2013
Cera CVBA Mgr. Ladeuzeplein 15, 3000 Leuven tel.: 070 69 52 42
[email protected] – www.cera.be
Jaarverslag 2013
Korte historiek van Cera
KERNCIJFERS 2013
1998
Financieel Participatie in KBC Groep Participatie in KBC Ancora Eigen vermogen (in euro) Resultaat van het boekjaar (in euro) Coöperatief dividend Inspraak Aantal vennoten per 31.12.2013 Aantal RAR-leden (Regionale Adviesraad) Aantal RDB-leden (Réunion des Bureaux) Aantal NAR-leden (Nationale Adviesraad) Aantal stuurgroepleden Aantal leden Raad van Bestuur Aantal aanwezigen Algemene Vergadering 08.06.2013 Aantal aanwezigen Algemene Vergadering 28.09.2013 Aanwezigheden RAR Aanwezigheden NAR Aanwezigheden RDB Aanwezigheden Stuurgroepen Aanwezigheden Raad van Bestuur Maatschappelijke dienstverlening Netto totale dienstverlening (in euro) Projectsteun regionale projecten (in euro) Projectsteun supraregionale projecten (RDB) (in euro) Netto projectsteun nationale projecten (in euro) Netto overige dienstverlening (in euro) Projectsteun internationale projecten (via BRS VZW) Aantal regionale projecten (RAR) Aantal supraregionale projecten (RDB) Aantal lopende nationale projecten Aantal internationale projecten (via BRS VZW) Vennotenaanbiedingen Respons thema voorjaar Respons thema najaar
2,7 % 58,7 % 1.499.066.513 147.239.344 2,5 %
29 januari
Ondertekening van de intentieverklaring omtrent vorming van een geïntegreerde bankverzekeringsgroep door de fusie van Kredietbank, CERA Bank en ABB, later KBC.
2 juni
Juridische realisatie van de fusie van de 207 lokale CERA-vennootschappen met CERA Hoofdkantoor CVBA en naamswijziging van CERA in Cera Holding. Tevens werd Cera Beheersmaatschappij NV aangeduid als statutair zaakvoerder van Cera Holding CVBA.
4 juni
Vorming van de KBC Bankverzekeringsgroep, waarbij de bankactiviteiten van CERA Bank CVBA werden ingebracht in KBC Bank NV. Als vergoeding voor de inbreng van de bancaire activiteiten verwierf Cera Holding CVBA een participatie van ca. 38,5 % in Almanij NV.
18 december Oprichting van Cera Ancora NV met als maatschappelijk doel een deelneming in Almanij NV te verwerven en te beheren. Tevens werd door Cera Holding CVBA 18,5 % van de in totaal uitstaande Almanij-aandelen in Cera Ancora NV ingebracht.
2001 12 januari
408.169 948 16 196 52 20 1.191 717 76 % 81 % 85 % 82 % 94 %
Omvorming en naamswijziging van Cera Ancora NV in Almancora Comm.VA, waarbij uiteindelijk elk Almancora-aandeel overeenstemt met één herverpakt Almanij-aandeel. Tevens werd Almancora Beheersmaatschappij NV aangeduid als statutair zaakvoerder van Almancora Comm.VA.
13 januari Goedkeuring van de herstructurering en implementatie ervan in de volgende fasen: • splitsing van de A-aandelen van nominaal 24,79 euro in B- en D-aandelen van respectievelijk nominaal 6,20 euro en 18,59 euro. • bijkomende inbreng door Cera Holding CVBA van Almanij-aandelen in Almancora Comm.VA, evenals bijkomende aankoop van Almanij-aandelen. maart
Kapitaalemissie E-aandelen: 44.829 intekeningen, waarvan 28 % nieuwe vennoten, voor een totaal bedrag van 56 miljoen euro.
4 april
Beursintroductie van Almancora Comm.VA op het segment ‘dubbele fixing’ van de Eerste Markt van Euronext Brussels.
september
Strategische bezinning.
2003 mei
Kapitaalemissie E-aandelen: 68.000 intekeningen, waarvan 45 % nieuwe vennoten, voor een totaal bedrag van 85 miljoen euro.
november
Strategische bezinning.
2004 12 juni
Goedkeuring van de naamswijziging van Cera Holding in Cera door de Algemene Vergadering.
2005 2 maart
Fusie van Almanij NV en KBC Bankverzekeringsholding NV en ontstaan van KBC Groep NV.
mei
Kapitaalemissie E-aandelen: 80.000 intekeningen, waarvan 67 % nieuwe vennoten, voor een totaal bedrag van 100 miljoen euro.
oktober
Strategische bezinning.
2007
2.031.591 723.767 97.672 1.200.658 9.494 459.913 404 15 62 12
20,4 % 24,6 %
15 juni
Naamswijziging van Almancora Comm.VA in KBC Ancora Comm.VA. Splitsing van het Almancora-aandeel met factor 1,4. De aandeelhouder krijgt voor 5 Almancora-aandelen 7 KBC Ancora-aandelen. Notering van KBC Ancora op de continumarkt van NYSE Euronext.
juni
Cera Roadmap 2010: strategisch plan over de periode 2008-2010.
8 augustus
Cera en KBC Ancora verhogen hun gezamenlijke participatie in KBC tot 30,06 %.
2008 mei
Kapitaalemissie E-aandelen: 65.534 intekeningen, waarvan 71 % nieuwe vennoten, voor een totaal bedrag van 81,9 miljoen euro.
2010 juni
Cera Roadmap 2013: strategisch plan over de periode 2010-2013.
2011 22 december Goedkeuring door de Buitengewone Algemene Vergadering van een statutenwijziging die voorziet in een uitbreiding van de gevallen waarin de uittreding van vennoten tijdelijk kan worden geweigerd of opgeschort.
2012
11 december KBC Groep voerde een kapitaalverhoging door die haar toeliet om versneld de resterende 3 miljard euro (te verhogen met een premie van 450 miljoen euro) kernkapitaalinstrumenten, uitgegeven aan de Belgische federale overheid, terug te betalen en tevens tot de best gekapitaliseerde en meest liquide Europese banken te behoren. Cera schreef in op 3,1 miljoen nieuwe aandelen voor een bedrag van 65,9 miljoen euro. Hierdoor zakte de participatie van Cera in KBC Groep slechts in beperkte mate.
In het kader van haar verankeringsopdracht is Cera met bijkomende KBC Groep-aandelen toegetreden tot de aandeelhoudersovereenkomst tussen Cera/KBC Ancora, MRBB en de AVA’s, waardoor deze overeenkomst blijvend meer dan 30 % van het (nieuwe) totaal aantal KBC Groepaandelen groepeert.
2013 28 september Goedkeuring door de Buitengewone Algemene Vergadering van een statutenwijziging die er onder meer op gericht is om meer flexibiliteit te creëren voor toekomstige in- en uittredingen met E-aandelen. 19 november
Nadat Cera in de periode midden augustus – begin september 4 miljoen KBC Groep-aandelen verkocht op de beurs, verkoopt Cera 14,1 miljoen KBC Groep-aandelen via een plaatsing bij institutionele investeerders. Cera wendt de cashopbrengsten aan om een door KBC Bank verstrekte termijnlening in te kopen en de uitstaande kortetermijnschulden bij KBC Bank (nagenoeg volledig) terug te betalen. Na de verkoop bedraagt de participatie van Cera in KBC Groep ca. 2,7 %.
Cera beslist om met ingang van 1 januari 2014 opnieuw vrijwillige uittredingen met coöperatieve aandelen toe te laten, met behoud van de mogelijkheid om de uittredingen te beperken tot 10 % van het kapitaal.
Cera beslist om, te gepasten tijde, een nieuwe emissie van coöperatieve aandelen te overwegen.
J A A RV ERS L AG
2 0 1 3
Inhoudstafel
BRIEF VAN DE VOORZITTER EN DE GEDELEGEERD BESTUURDERS VAN CERA BEHEERSMAATSCHAPPIJ
6
VERSLAG VAN DE STATUTAIR ZAAKVOERDER AAN DE ALGEMENE VERGADERING
12
MISSIE Beleidsverklaring Dubbele opdracht Beheer financieel patrimonium Actualisering coöperatieve waarden
12 12 12 12 13
ACTIVITEITENVERSLAG Markante feiten van het boekjaar Financieel patrimonium Beheer financieel patrimonium Cera Stabiliteit en ontwikkeling KBC-groep Duurzaam ondernemen en duurzame ontwikkeling Maatschappelijk verantwoord ondernemen Coöperatief ondernemen Structurele partners van Cera Coöperatieve werking Financieel dividend Inspraak Vennotenaanbiedingen Maatschappelijke dienstverlening Communicatie
16 16 22 22 23 24 24 25 26 26 27 27 30 31 42
WERKINGSSTRUCTUUR CERA Operationele werking Comité van Dagelijks Bestuur Managementcomité Personeelsbeleid Raad van Bestuur Cera Beheersmaatschappij Samenstelling Werking Gedragsregels inzake belangenconflicten Gedragsregels ter voorkoming van marktmisbruik Vergoedingen van de bestuurders van Cera Beheersmaatschappij Mandaten Commissaris
46 46 46 46 48 49 49 52 55 55 56 57 57
Jaarverslag 2013 [ 2 ]
NIET-GECONSOLIDEERDE JAARREKENING VAN CERA
60
BALANS, RESULTATENREKENING EN TOELICHTING
60
SOCIALE BALANS
72
COMMENTAAR BIJ DE JAARREKENING
74
VERSLAG VAN DE COMMISSARIS
84
COLOFON
88
LIJST VAN GRAFIEKEN Grafiek 1: Positie van de Cera-groep binnen de KBC-groep 13 Grafiek 2: Aandeelhouderschap KBC Ancora per 31.12.2013 23 Grafiek 3: Organogram Cera dd. 31.12.2013 47
LIJST VAN TABELLEN Tabel 1: Evolutie van het aandelenbezit van Cera in KBC Ancora Tabel 2: Deelneming van Cera en KBC Ancora in KBC Groep Tabel 3: Dividendevolutie Tabel 4: Aanwezigheden RAR Tabel 5: Aanwezigheden NAR Tabel 6: Aanwezigheden ‘Réunion des Bureaux des CCR’ Tabel 7: Samenstelling en aanwezigheden Raad van Bestuur Tabel 8: Vergoedingen bestuurders B en C Tabel 9: Samenstelling en evolutie van het kapitaal Tabel 10: Evolutie GDO per aandeel en GDO-reserve Tabel 11: Samenstelling en evolutie reserves
22 23 27 28 29 29 51 56 76 77 78
[ 3 ] Jaarverslag 2013
“Echte ontmoetingen zijn de kiem die vertrouwen en verbondenheid laten groeien.”
Vzw Het Veer - Sint-Niklaas
BRIEF VAN DE VOORZITTER EN DE GEDELEGEERD BESTUURDERS Als belangrijke aandeelhouders en medeverankeraars van KBC Groep zijn Cera en haar beursgenoteerde dochter KBC Ancora sterk verbonden met het wel en wee van KBC. Zowel voor KBC als voor Cera en KBC Ancora was 2013 een belangrijk scharnierjaar. De nasleep van de financiële en economische crisis die meer dan vijf jaar geleden begon, werd achter ons gelaten. De KBC–groep vierde in 2013 zijn vijftiende verjaardag. In die vijftien jaar is KBC uitgegroeid tot een belangrijke speler in Europa, met een stevig bedrijfsmodel en een sterke geografische focus. De financiële crisis ging evenwel ook aan KBC niet ongemerkt voorbij. De KBC-groep leerde hieruit en paste zich verder aan, waarbij de nadruk nog meer kwam te liggen op de kernactiviteiten en het risicobeheer. Het doet ons dan ook deugd te kunnen vaststellen dat KBC Groep over het afgelopen boekjaar een degelijk resultaat behaalde. Het huidige economisch klimaat is hoopgevend, maar blijft niettemin een aantal onzekerheden in zich dragen, waartegen KBC Groep zich terdege heeft gewapend. In de loop van 2013 kondigde Cera de succesvolle verkoop van een pakket KBC Groepaandelen aan. Met de opbrengst werd een door KBC Bank verstrekte termijnlening ingekocht en werden de uitstaande kortetermijnschulden bij KBC Bank terugbetaald. Met deze transactie heeft Cera gedurende het afgelopen boekjaar haar schulden met ongeveer 90 % gereduceerd. Cera heeft aldus nagenoeg geen schulden meer bij KBC Bank. Zoals door KBC Groep aangegeven, heeft de verrichting een positieve impact gehad op het reglementaire eigen vermogen van KBC Bank. Cera blijft ook na deze verrichting, samen met KBC Ancora, de grootste aandeelhouder van KBC Groep en neemt samen met de andere stabiele aandeelhouders, verder haar rol op in de verankering van de KBC-groep. Met ingang van 1 januari 2014 zijn vrijwillige uittredingen met coöperatieve aandelen opnieuw mogelijk. Tevens biedt de verlichting van de balans de ruimte om een nieuwe emissie van coöperatieve aandelen te overwegen om zo de vennotenbasis te versterken en te verjongen. Dit is belangrijk voor de dynamiek van Cera en de goede werking van haar inspraakstructuren. Meer dan 408.000 vennoten investeren samen met Cera in onze samenleving en bouwen mee aan een sterke coöperatie. Nederigheid en voorzichtigheid blijven altijd gepast, maar samen met onze vennoten kunnen wij de toekomst van Cera en van alle vennoten met gefundeerd vertrouwen tegemoet zien. Cera: bouwen aan een sterke coöperatie met een dubbele opdracht Cera gelooft sterk in de economische en maatschappelijke meerwaarde van een belangrijk financieel beslissingscentrum in eigen land. Dit geldt niet alleen voor de Cera-vennoten, maar ook voor de cliënten, de personeelsleden en de aandeelhouders van KBC Groep en ruimer ook voor de economie van de thuismarkten waarin de groep actief is. Cera zorgde ook in 2013 voor sterke fundamenten van KBC Groep en vervulde consequent haar financiële opdracht. Cera heeft ook een maatschappelijke opdracht: de fundamentele waarden van de coöperatie, namelijk samenwerking, solidariteit en respect voor iedereen, die al meer dan honderd jaar de basis zijn van haar ondernemerschap, een eigentijdse invulling geven via inspraak van de vennoten en via maatschappelijk engagement.
Jaarverslag 2013 [ 6 ]
Cera realiseert in verschillende domeinen economische en maatschappelijke impact. Een vennoot van Cera bouwt mee aan projecten op regionaal, nationaal en internationaal vlak. Via een brede terreinkennis en een uitgebreid netwerk is Cera een bruggenbouwer voor de maatschappelijke sector. In samenwerking met onderzoekers, middenveldorganisaties, praktijkwerkers, stichtingen en overheden ontwikkelt Cera nieuwe projecten en nieuwe initiatieven. Cera ondersteunt niet enkel met geld, maar ook met expertise en advies. Vennoten bouwen mee aan het engagement van Cera via de coöperatieve structuur. Via adviesraden denken ze mee over de werking en beslissen ze mee over nieuwe projecten en initiatieven. Vennoten geven hierbij telkens opnieuw blijk van een bijzondere aandacht voor het opnemen van een ‘coöperatieve sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid’. In 2013 vierde KBC Groep zijn vijftiende verjaardag In die vijftien jaar is KBC uitgegroeid tot een belangrijke speler in Europa, met een stevig bedrijfsmodel en een sterke geografische focus. Het economische klimaat is hoopgevend, maar blijft niettemin een aantal onzekerheden in zich dragen, waartegen KBC Groep zich terdege heeft gewapend. Dat bewijzen trouwens de resultaten van het afgelopen boekjaar. Dat streven naar een behoorlijke rendabiliteit gaat ook gepaard met het inbedden van die rendabiliteit in een duurzaam karakter. Het geconsolideerde nettoresultaat voor 2013 bedroeg ongeveer 1 miljard euro, twee derde meer dan in 2012. In 2013 heeft KBC belangrijke stappen gezet om de nasleep van de financiële crisis achter zich te laten en werd het opnieuw de groep die het wil zijn: cliëntgericht, gefocust en rendabel. Duurzaamheid is voor KBC meer dan een modewoord. Het is cruciaal om het vertrouwen volledig te herwinnen, als sector en als instelling. Voor KBC betekent duurzaamheid in de financiële sector vier zaken. Ten eerste: het belang van de cliënt staat centraal in alles wat KBC doet, ten tweede: KBC focust op langetermijnprestaties, ten derde: er is een stringent risicomanagement en ten slotte: KBC houdt rekening met de maatschappelijke verwachtingen en gaat de dialoog aan met haar stakeholders. In 2013 zette KBC de laatste stappen in zijn desinvesteringsprogramma en werd opnieuw een belangrijk deel van de ontvangen staatssteun terugbetaald. De strategie werd vernieuwd en er werd van start gegaan met een nieuwe managementstructuur. Daarbij werd voortgebouwd op de voorbije jaren gerealiseerde omvorming van KBC Groep tot een sterk gefocuste, regionale Europese bank-verzekeraar met een lager risicoprofiel en met behoud van de al aanwezige sterktes. De strategische focus blijft dus liggen op geïntegreerd bankverzekeren voor retail-, privatebanking-, kmo- en midcapcliënten in een weloverwogen selectie van kernlanden. KBC heeft in de voorbije jaren bewezen dat het, ook na bijzonder moeilijke omstandigheden, kan opveren dankzij een onderliggend fundamenteel gezond en sterk bedrijfsmodel, dat gedragen wordt door betrokken medewerkers. Cera-groep: operationele gang van zaken in 2013 Een coöperatie is een ondernemingsvorm die primair gericht is om door samenwerking van vennoten te komen tot economische en maatschappelijke waardecreatie voor de vennoten en voor de andere stakeholders. Inherent aan een coöperatie is dat het blikveld ruimer is dan het onmiddellijke financieel belang van de vennoten. Er geldt een langetermijnvisie, er is aandacht voor al de stakeholders, voor de personeelsleden en voor de ruimere samenleving en niet alleen vanuit een financieel en economisch standpunt. In haar beleidsverklaring heeft Cera het geven van een eigentijdse [ 7 ] Jaarverslag 2013
invulling aan de fundamentele waarden van de coöperatie, namelijk samenwerking, solidariteit en respect voor iedereen, als uitdrukkelijke opdracht ingeschreven. Dit moet in hoofdzaak gebeuren via inspraak van de vennoten en dankzij doorgedreven maatschappelijk engagement. De coöperatieve werking van Cera wordt geconcretiseerd via een financieel dividend, inspraak, vennotenaanbiedingen en maatschappelijke dienstverlening. De voorbije jaren ging Cera, als belangrijke aandeelhouder van KBC Groep, door de storm van de financiële crisis. Tijdens deze periode rekende Cera sterk op de solidariteit van al haar vennoten om in haar project te blijven geloven zodat ze hard kon werken aan de stabiliteit van de organisatie. Cera betaalde intussen haar schuldfinanciering nagenoeg volledig terug door de verkoop van een deel van haar participatie in KBC Groep en realiseerde hierbij een belangrijke eenmalige winst. In het licht hiervan en als uitdrukking van de appreciatie voor het geduld en de vennotentrouw, stelt de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering voor om over het boekjaar 2013 een dividend van 2,5 % toe te kennen. De betrokkenheid van de vennoten via inspraak in de werking van Cera vormt mee de kern van het coöperatieve succes. De effectieve aanwezigheid van de leden op de vergaderingen van de Regionale Adviesraden, de Réunion des Bureaux des CCR en de Nationale Adviesraad was in 2013 opnieuw hoog. De hoge graad van aanwezigheid op de vergaderingen van deze inspraakorganen zijn een blijk van de appreciatie van de leden voor en hun betrokkenheid bij de werking van Cera. De speerpunten van Cera blijven, naast de verankering van KBC Groep en de maatschappelijke dienstverlening, de vennotenaanbiedingen. Dit alles wil Cera realiseren samen met haar meer dan 408.000 vennoten, onder het motto ‘Voor, door en met onze vennoten’. De vennotenaanbiedingen zijn een uiting van de coöperatieve kracht. De partnerschappen die afgesloten worden met leveranciers en de samenaankoop leiden tot substantiële kortingen op goederen en diensten, promoties of originele acties. Zij geven een bijkomende dimensie aan het vennoot-zijn en maken dat concreet en tastbaar. Cera hanteert al jaren het motto: ‘Samen investeren in welvaart en welzijn’. Dat is een engagement aan de samenleving en aan hen die er deel van uitmaken. Cera geeft vorm aan dit engagement door zich samen met haar vennoten op een coöperatieve manier in te zetten voor een betere wereld, niet alleen op financieel maar ook op maatschappelijk vlak. In de loop van 2013 is Cera in het kader van haar maatschappelijke dienstverlening opnieuw heel actief geweest als maatschappelijke investeerder in diverse domeinen van de samenleving. Er werden 62 nationale projecten ondersteund, naast 15 supraregionale projecten. De 45 RAR’s keurden 404 projecten goed op regionaal vlak. BRS (de Belgische Raiffeisenstichting) steunde 12 internationale projecten op het gebied van microfinancieren en microverzekeren. Horizon 2020 – Cera, diep geworteld, breed vertakt Vennoten van Cera bouwen mee aan een sterke coöperatie, een onderneming waarvan de diepe wortels meer dan honderd jaar in de geschiedenis teruggaan. Onze coöperatieve onderneming is bovendien breed vertakt in de samenleving, zowel regionaal, nationaal als internationaal. Cera is een coöperatie die werkt volgens de
Jaarverslag 2013 [ 8 ]
principes van Friedrich Wilhelm Raiffeisen, grondlegger van de Raiffeisenorganisaties in het midden van de negentiende eeuw. Cera is lid van de Internationale Raiffeisen Unie (IRU). Dit is een wereldwijde, vrijwillige vereniging van nationale coöperatieve organisaties met 67 leden in 40 landen. De kernactiviteit is het verspreiden van het coöperatieve gedachtegoed van F.W. Raiffeisen. Het afgelopen jaar heeft de IRU gereflecteerd over de specificiteit van de Raiffeisenbeweging. Kernbegrippen zijn hierbij zelfhulp, verantwoordelijkheidszin en autonomie in beleid en beheer. Cera hield in 2013 eveneens een strategische reflectie. Horizon 2020 is de toekomstvisie van Cera op haar werking en een aanzet voor acties die in de komende periode ontwikkeld worden om deze toekomstvisie te realiseren. Horizon 2020 is ook een proces dat er voor zorgt dat Cera in de nabije én in de verdere toekomst een dynamische onderneming en organisatie blijft, die zich permanent kan aanpassen aan veranderende omstandigheden in het belang van alle stakeholders en van haar vennoten in het bijzonder. Cera is een coöperatieve onderneming en werkt met de effectiviteit en efficiëntie die eigen is aan een onderneming. Maar een coöperatie is niet zomaar een onderneming. Zij heeft een ruime vennotenbasis en een uitgesproken gerichtheid op de vennoten en toekomstige vennoten. Coöperatie is het koepelbegrip: vennoten bundelen hun krachten en realiseren samen wat ze individueel niet kunnen. Cera heeft drie concrete speerpunten: de verankering van de KBC-groep, maatschappelijke dienstverlening en vennotenaanbiedingen. Participatie en vennotenwerking zijn transversale begrippen en behoren tot de essentie van een coöperatieve onderneming. Zij staan voor ondersteunende activiteiten, maar vormen vooral het bindmiddel tussen de vennoten en de drie speerpunten. Met Horizon 2020 gaat Cera terug naar de wortels van het coöperatieve model: meerwaarde creëren met, door en voor haar vennoten. Cera heeft een stevige vennotenbasis, met leden die inspireren en motiveren en die betrokken zijn bij onze organisatie. En dat is meteen onze unieke kracht. Wij zijn onze vennoten erkentelijk voor hun blijvende vertrouwen en intense betrokkenheid. Wij zijn onze medewerkers dankbaar voor hun inzet, creativiteit en gedrevenheid waarmee zij de dubbele opdracht van Cera invullen. Op deze manier proberen we dag na dag de belangen van iedereen die betrokken is bij Cera, maar in de eerste plaats van onze vennoten, optimaal te dienen. Met coöperatieve groeten. Leuven, 25 april 2014
Luc Discry
Franky Depickere
Lode Morlion
gedelegeerd bestuurder
gedelegeerd bestuurder voorzitter Managementcomité
voorzitter Raad van Bestuur
[ 9 ] Jaarverslag 2013
“Warme ontmoetingen verbinden mensen met zichzelf, met de anderen en met de samenleving. Ze wijzen de weg naar de toekomst.”
Vzw De Koepel - Lichtervelde
VERSLAG VAN DE STATUTAIR ZAAKVOERDER AAN DE ALGEMENE VERGADERING MISSIE Beleidsverklaring Cera is een coöperatieve financiële groep met een dubbele opdracht: • haar patrimonium, dat voornamelijk geïnvesteerd is in KBC Groep NV, professioneel beheren. Samen met haar partners verzekert ze de stabiliteit en de verdere ontwikkeling van deze groep; • de fundamentele waarden van de coöperatie, namelijk samenwerking, solidari teit en respect voor het individu, een eigentijdse invulling geven via inspraak van de vennoten en via maatschappelijk engagement. Samen Cera realiseert haar opdracht in nauwe samenwerking met haar vennoten en hun vertegenwoordigers, met haar partners in KBC Groep NV en met haar eigen medewerkers. Ze steunt hiervoor op de coöperatieve waarden ten bate van alle betrokkenen. Investeren Cera realiseert duurzame effecten op financieel en maatschappelijk vlak. De inzet van mensen en financiële middelen vormen een hefboom voor economische en maatschappelijke waardecreatie. Welvaart De investeringen leiden tot financiële waardecreatie voor alle betrokkenen. Voor de vennoten is er een billijke vergoeding, die onder meer bestaat uit een dividend en een brede waaier van vennotenvoordelen. Welzijn De investeringen resulteren ook in maatschappelijke waardecreatie. De maatschappelijke projecten op regionaal, provinciaal en nationaal niveau en in derdewereldlanden vormen een welzijnshefboom voor de vennoten en voor de gemeenschap in haar geheel. De Raad van Bestuur van Cera Beheersmaatschappij keurde deze beleidsverklaring goed op 18.03.2005
Dubbele opdracht Beheer financieel patrimonium Het financiële patrimonium bestaat in hoofdzaak uit deelnemingen in KBC Groep en KBC Ancora. Deze laatste is een monoholding met als enige actief KBC Groep-aandelen en is dus een onrechtstreekse deelneming in KBC Groep. De ontwikkeling van de KBC-groep is vanzelfsprekend erg belangrijk voor Cera en voor alle vennoten. Het beheer van het patrimonium dat geïnvesteerd is in de KBC-groep vereist een actieve betrokkenheid van Cera en haar mandatarissen in de diverse bestuursorganen van de vennootschappen van deze groep. Zo draagt Cera bij tot de strategievorming van en het toezicht op deze vennootschappen, rekening houdend met haar coöperatieve waarden.
Jaarverslag 2013 [ 12 ]
Deze actieve betrokkenheid wordt gerealiseerd in het kader van de Syndicaatsovereenkomst die gesloten is met KBC Ancora, MRBB en de ‘Andere Vaste Aandeelhouders’ (AVA’s). Deze overeenkomst heeft als doel het algemene beleid van KBC Groep te ondersteunen, te coördineren en er toezicht op te houden en de aandeelhoudersstabiliteit van de KBC-groep te garanderen. De positie van de Cera-groep binnen het geheel van de KBC-groep zag er op 31.12.2013 als volgt uit (de weergegeven percentages zijn afgeronde getallen): Almancora VZW
Cera Ancora VZW ca. 100 %
ca. 100 %
Ancora VZW
Almancora Beheersmaatschappij NV p.m.
Beurs ca. 41 %
p.m.
KBC Ancora Comm. VA
ca. 408.000 vennoten
Cera Beheersmaatschappij NV ca. 10 %
ca. 59%
ca. 90 %
AVA’s
Cera CVBA
ca. 19 %
ca. 3 %
ca. 10 %
MRBB CVBA
Beurs
ca. 12 %
> 56 %
KBC Groep NV
België
Tsjechië
Internationale Markten
Groepscenter Publieke data dd. 31.12.2013
Grafiek 1: Positie van de Cera-groep binnen de KBC-groep P.M. Cera heeft zelf geen Raad van Bestuur, maar wordt bestuurd door een statutair zaakvoerder: Cera Beheersmaatschappij NV.
In het deel ‘Beheer financieel patrimonium Cera’ krijgt dit thema ruimere aandacht. Actualisering coöperatieve waarden De coöperatieve waarden en principes blijven een grote aantrekkingskracht hebben op een ruim publiek. Bij Cera krijgen coöperatieve waarden als samenwerking, solidariteit en respect voor het individu een eigentijdse invulling. Het is een prioritaire opdracht voor Cera en voor haar beleids- en inspraakorganen om zich permanent te herbronnen en te werken aan de actualisering van deze waarden. De maatschappelijke dynamiek is overigens gunstig voor de coöperatieve werking. Deze coöperatieve werking is daarenboven niet in strijd met de economische en financiële doelstellingen van de Cera-groep. Ze creëert een kader waarbinnen op lange termijn wordt gewerkt om deze doelstellingen te realiseren, los van kortetermijnoverwegingen. Dat dergelijke langetermijnbenadering aangewezen is, werd de laatste jaren overtuigend bewezen. Economische en maatschappelijke waardecreatie worden geoptimaliseerd in een stabiele omgeving die openstaat voor en inspeelt op de signalen uit de samenleving. Om deze economische en maatschappelijke waardecreatie te concretiseren, biedt Cera aan haar vennoten vier kernactiviteiten aan: een financieel dividend, inspraak, vennotenaanbiedingen en maatschappelijke dienstverlening. Op al deze aspecten gaan we in dit jaarverslag dieper in.
[ 13 ] Jaarverslag 2013
ASBL Music Fund - Marche
“In ontmoetingen kunnen mensen elkaar vinden, nieuwe netwerken creëren en sociale steun vinden.”
ACTIVITEITENVERSLAG Markante feiten van het boekjaar Studiedag en publicatie Sociale media in de social profit Op 24 januari organiseerden Cera, Vlaams Welzijnsverbond, Weliswaar en Verso samen een studiedag rond het thema ‘Sociale media in de social profit’. Cera maakte hierover een publicatie met dezelfde titel. Hierin komen de pro’s en contra’s, de opportuniteiten en gevaren van sociale media uitgebreid aan bod, op maat van de social profit in Vlaanderen. Vooroordelen, bedenkingen, positieve elementen worden in kaart gebracht door middel van interviews met koepelverenigingen, beleidsactoren, academici en communicatiespecialisten. Twee Microfinance Lunch Breaks Op 7 maart vond de eerste Microfinance Lunch Break plaats met als thema ‘Microfinance as impact investing: but what impact?’. Gastspreker was Harry Hummels, verbonden aan het Global Impact Investing Network. De tweede Microfinance Lunch Break was op 10 oktober, met als thema ‘Interest rates in microfinance - abuse or necessity?’. Hier waren de keynotesprekers Marek Hudon, professor aan de Solvay Brussels School of Economics and Management (ULB) en Aldo Moauro, Executive Director bij Microfinanza Rating. Eisers minderheidsvordering KBC Ancora stellen beroep in In december 2008 werd door vier KBC Ancora-aandeelhouders een minderheidsvordering ingeleid tegen de statutair zaakvoerder van KBC Ancora en tegen Cera. De eisers betwistten de aankoop van 2,3 miljoen KBC Groep-aandelen door KBC Ancora in maart 2007, die plaats vond in het kader van de splitsing van haar aandelen. Ze betwistten eveneens de aankoop van 3,9 miljoen KBC Groep-aandelen die KBC Ancora medio 2007 verrichtte om samen met Cera de 30 %-drempel in KBC Groep te overschrijden in het kader van de Wet van 1 april 2007 op de openbare overnameaanbiedingen, die op 1 september 2007 in werking trad. Hun verzoek strekte er in hoofdzaak toe om de aangekochte aandelen tegen aanschaffingsprijs te laten overnemen door de verweerders. Bij vonnis van 24 oktober 2012 wees de rechtbank van Eerste Aanleg te Leuven de vorderingen van de eisers integraal af. De vier KBC Ancora-aandeelhouders tekenden op 13 maart hoger beroep aan tegen deze uitspraak. De statutaire zaakvoerder is ervan overtuigd dat deze verrichtingen op een correcte manier zijn tot stand gekomen en uitgevoerd en ziet dan ook het verloop van de procedure vol vertrouwen tegemoet. BRS Zuidgebreid: Drie avonden, drie steden, één gevarieerd programma BRS Zuidgebreid was goed voor drie goed gevulde avonden op 12, 15 en 18 maart, respectievelijk in Antwerpen, Leuven en Gent. In een ontspannen en warme sfeer kregen de aanwezigen er uitgebreide informatie over de werking van BRS. Wim Moens en Koen Peeters getuigden over hun ervaringen in Rwanda en de immer flamboyante Lies Lefever vrolijkte de avond op met haar liedjes en grappen.
Jaarverslag 2013 [ 16 ]
Coopburo trekt twee keer naar Mondragón In het kader van Coop Tour trok Coopburo van 12 tot 16 maart en van 15 tot 19 oktober met een kleine Belgische delegatie naar het Baskische stadje Mondragón voor een diepgaande kennismaking met de Baskische coöperatieve businessgroep Mondragón. Terwijl de Spaanse economie sinds 2008 hard getroffen wordt door de financieeleconomische crisis, is Mondragón, ’s werelds grootste groep werknemerscoöperaties, er wonderwel in geslaagd overeind te blijven. Mondragon is een unieke mix van werknemersparticipatie, transparantie, verdeling van inkomsten en winsten, ondersteund door de coöperatieve bank Caja Laboral en een heel netwerk van ondersteunende secundaire coöperaties. Coopburo trok in 2013 twee keer met een groep geïnteresseerden uit verschillende organisaties naar Mondragón om deze unieke groep van naderbij te bekijken. Coop Event inspireert het Coöperatieve Decennium Het Internationale Jaar van de Coöperaties in 2012 was een kleine opstap naar het Coöperatieve Decennium. ICA (International Co-operative Alliance) spoorde coöperaties aan om het coöperatieve ondernemen mee naar een hoger niveau te tillen. Dat viel bij Coopburo niet in dovemansoren. Tijdens het Coop Event van 4 juni werd de uitdaging ‘Hoe maken we van coöperatief ondernemen het snelst groeiende model ter wereld met oog voor economische, sociale en ecologische duurzaamheid?’ onder de loep genomen. Onder meer econoom en politicoloog Riccardo Petrella, professor emeritus aan de Université Catholique de Louvain en voorzitter van het Europees Onderzoeksinstituut voor het Waterbeleid, gaf er een toelichting over de bijdrage van coöperaties aan de creatie van een duurzame wereld. Riccardo Petrella verwierf wereldwijd bekendheid als de bezieler van de Groep van Lissabon, die het rapport ‘Grenzen aan de concurrentie’ schreef. In een plenair gedeelte schetsten Thomas Leysen (KBC), Riccardo Petrella en Franky Depickere de uitdagingen op weg naar een duurzamere wereld. En in vijf ‘Coop Focus’-sessies konden de 170 deelnemers inspiratie opdoen voor de rest van het Coöperatieve Decennium. 1191 vennoten aanwezig op Algemene en Buitengewone Algemene Vergadering van Cera Op 8 juni keurde de Algemene Vergadering van Cera de jaarrekening goed, inclusief het voorstel om over boekjaar 2012 een coöperatief dividend van 0,5 % uit te keren. 1191 vennoten van Cera woonden de Gewone en Buitengewone Algemene Vergadering bij in de Brabanthal in Leuven. Volgende punten werden door de vergadering aangenomen: de goedkeuring van de jaarrekening met inbegrip van de bestemming van het resultaat, de kwijting aan de statutair zaakvoerder, de kwijting aan de commissaris en de drie voorgestelde wijzigingen van de statuten. Bij de stemming van de additionele vergoeding van de commissaris en de herbenoeming en de bezoldiging van de commissaris werd niet de vereiste meerderheid behaald. Daarom was Cera genoodzaakt een nieuwe vergadering te organiseren, die plaatsvond op 28 september (zie verder).
[ 17 ] Jaarverslag 2013
Belvas wint Grote Prijs voor Toekomstige Generaties 2013 Sinds 2007 zet de Stichting voor Toekomstige Generaties (STG) ieder jaar Belgische organisaties in de kijker die duurzame ontwikkeling dagelijks in de praktijk brengen. Op 11 juni kreeg de fairtradechocolaterie Belvas uit Henegouwen de ‘Grote Prijs voor Toekomstige Generaties 2013’. De kwalitatief hoogstaande chocolade van Belvas draagt het Max Havelaar-label, waardoor consumenten zeker weten dat de boeren uit het Zuiden eerlijke prijzen krijgen voor hun grondstoffen. Bovendien zijn de producten van Belvas bioproducten. Daarnaast stellen ze alles in het werk om de ecologische voetafdruk van het productieproces te verminderen. Boerenbond, Cera en KBC vernieuwen samenwerkingsovereenkomst betreffende het Innovatiesteunpunt Op 21 juni tekenden Boerenbond, Cera en KBC een vernieuwde samenwerkingsovereenkomst betreffende het Innovatiesteunpunt. Geen toekomst zonder innovatie, en dat geldt ook voor land- en tuinbouwbedrijven. Boerenbond, Cera en KBC geloven hier sterk in en zetten samen hun schouders onder de werking van het Innovatiesteunpunt. Boerenbond doet dit vanuit zijn directe link met de land- en tuinbouwers en zijn landbouwkundige expertise. Cera, ook partner van de eerste dag, blijft als coöperatief maatschappelijk investeerder de maatschappelijke component bewaken en KBC versterkt als nieuwe partner de aandacht voor het financieel haalbare. De drie partners stimuleren en faciliteren, elk vanuit hun eigen insteek, de broodnodige sectorinnovatie. Met de ondertekening van deze samenwerkingsovereenkomst bekrachtigden de partners hun engagement en hun geloof in een toekomstgerichte Vlaamse land- en tuinbouw. Coop Explore op verkenning bij BeauVent en bij Coprosain Op 24 juni was Coopburo met een Coop Explore te gast bij de Belgische coöperatie BeauVent. Vijftien jaar geleden verbouwden drie mannen uit hetzelfde dorp hun huis. Zij wilden niet alleen hun energieverbruik zo laag mogelijk houden, maar zelf duurzame energie opwekken. Alleen bleek dit niet rendabel en samen stonden ze sterker. Op 21 juni 2000 werd BeauVent cvba boven de doopvont gehouden. Dit kon enkel door de inzet van een groep vrijwilligers en het opzetten van een degelijk onderbouwde en gestructureerde organisatie, met een coöperatieve vennootschap als meest aangewezen organisatievorm. Vandaag is BeauVent een performante coöperatie met 2500 vennoten, met activiteiten rond wind-, zonne-, en biomassa-energie. En op 9 november trok Coop Explore naar Coprosain, een coöperatie voor hoeveproducten die al meer dan 35 jaar de samenwerking bevordert tussen kleine familiebedrijven en tussen producenten en consumenten. Coprosain overwaakt de kwaliteit van de producten en een eerlijke prijs voor de boeren. De coöperatie biedt een gediversifieerd gamma van producten, van zuivel en kaas over vlees, gevogelte en vlees tot groenten en fruit, en stelt 45 mensen te werk. Risicobeheer in Ecuador Op zaterdag 14 september vertrokken Nele Nys en Patrick Vanderheere, beiden KBC4BRS’ers, samen met Jacques Morjaen, BRS-adviseur én ervaren wereldreiziger naar Quito in Ecuador. Voor alle drie was het de eerste kennismaking met Trias Andes, de
Jaarverslag 2013 [ 18 ]
Zuid-Amerikaanse afdeling van de Belgische niet-gouvernementele organisatie Trias, en Refich, een koepelorganisatie van coöperatieve microfinancieringsinstellingen in de provincie Chimborazo. BRS was door Trias en Refich gevraagd om mee te werken aan een driedaags seminarie ’Gestión integral de riesgos’ over de implementatie van risicobeheer bij microfinancieringsinstellingen in Ecuador. Coop Intro: kennismakingsavonden over coöperatief ondernemen Cera en Coopburo organiseerden in het najaar van 2013 een reeks Coop Intro’s: introductieavonden over coöperatief ondernemen op een coöperatieve locatie. Onder meer met getuigenissen van mensen die actief zijn in een coöperatie informeerden en inspireerden ze de deelnemers. Deze Coop Intro’s vonden plaats op 10 september bij OHL (Leuven), op 26 september bij REO Veiling (Roeselare), op 30 september bij Sint-Jansbergklooster (Zelem) en op 17 oktober bij de coöperatieve veiling BelOrta (Sint-Katelijne-Waver). Maand van de Spiritualiteit stelt nieuw campagnethema voor Op 27 september werd het startschot gegeven van de Maand van de Spiritualiteit met een lezing van Anselm-Grün, Duitse Benedictijn en schrijver van spirituele boeken. Het thema van deze derde editie was ’KIES - de moed om te beslissen’. Met dit project werden de diverse manieren waarop Vlaanderen inspiratie vindt en het dagelijkse leven zin geeft, zichtbaar gemaakt. Cera-vennoten zeggen drie keer ja Op 28 september waren er 717 vennoten aanwezig op de Bijzondere en Buitengewone Algemene Vergadering van Cera. De drie vragen die aan de vergadering werden voorgelegd, behaalden alle drie de vereiste meerderheid. De vennoten spraken zich uit over een wijziging van de artikelen 4, 5 en 6 van de statuten. Deze wijziging was erop gericht om meer flexibiliteit te creëren voor toekomstige in- en uittredingen met E-aandelen. Ook voor de twee stemmingen met betrekking tot de commissaris werd de meerderheid ruim behaald. KPMG Bedrijfsrevisoren werd daardoor opnieuw tot commissaris benoemd en de additionele vergoeding aan KPMG voor werkzaamheden met betrekking tot de controle van de waardering van het financieel vast actief, in hoofdzaak in het kader van de kapitaalverhoging bij KBC Groep (boekjaar 2012), werd goedgekeurd. Winnaars Cera Award 2013 Op 28 september werden tijdens het event ‘De som van creativiteit, technologie en engagement’ in Leuven de Cera Awards uitgereikt aan studenten uit hogere technische richtingen die hun eindwerk, stage, masterproef of ontwerpopdracht deden voor een socialprofitorganisatie. Cera verhuist Op 18 oktober verhuisde Cera met haar diensten van de Philipssite naar het Mgr. Ladeuzeplein in de Leuvense binnenstad.
[ 19 ] Jaarverslag 2013
BRS-Quiz in Leuven Met meer dan 350 waren ze: KBC- en Cera-collega’s, verdeeld over 85 ploegen. Zij zetten op 18 oktober alle zeilen bij in het KBC-gebouw aan de Brusselsesteenweg in Leuven om een antwoord te zoeken op de meest uitlopende quizvragen. Zonder de inzet en overgave van een fijn team vrijwilligers loopt zo’n avond gegarandeerd in het honderd. Maar niet hier. Deze avond verliep ‘als een geoliede machine’. En er was nog goed nieuws: de editie van dit jaar bracht ongeveer 6000 euro in het BRS-laatje. Leuven Klimaatneutraal 2030 uit de startblokken Leuven wil tegen 2030 helemaal klimaatneutraal zijn en haar negatieve invloed op het klimaat wegwerken in het voordeel van de stad en haar inwoners. Dat betekent een vermindering van de C02-uitstoot tot nul. Maar enkel als alle Leuvenaars en Leuvense instellingen meedoen, kan de stad haar ambitie bereiken tegen 2030. Daarom stichtten de stad en een vijftigtal partners waaronder Cera, KBC, KU Leuven, De Lijn, en vele andere, de vzw ‘Leuven Klimaatneutraal 2030’. Deze vzw – waarvan elke Leuvenaar lid kan worden – coördineert het beleid en de acties in het kader van Leuven Klimaatneutraal 2030, en engageert het grote publiek. Op zaterdag 9 november gaf de vzw de aftrap van de Campagne ‘Missie Zero Emissie’ op het Mgr. Ladeuzeplein in Leuven. Publiek neemt museum M over Op 15 november nam het publiek museum M over met hun tentoonstelling van werken uit de Cera-collectie. Publiek Aan Zet is een project waarin het publiek het heft in handen neemt in musea en andere cultuurhuizen. Voor het eerste traject zette het publiek een tentoonstelling op in Museum M in Leuven. De drie initiatiefnemers (M, Mooss en Cera) stelden een groep samen die bestond uit M-bassadeurs (de vrienden van M), vrijwilligers van M, Cera-vennoten en kinderen en jongeren uit de kunstjeugdbeweging BAZART van Mooss. Deze kunstminnende bende werd losgelaten op de Cera-collectie, die om en bij de 450 werken bevat van Belgische kunstenaars van 1945 tot nu, en legde een maandenlang parcours af om de tentoonstelling ‘DINGES’ op poten te zetten. De nadruk lag op de materiële en vormelijke eigenschappen van het kunstwerk, en de onmiddellijke ervaring ervan. De bezoeker kreeg verschillende manieren aangeboden om zelf de zintuigen scherp te stellen en de kunstwerken op een nieuwe manier te beleven. Cera en KBC Ancora kondigen de verkoop aan van KBC Groep-aandelen Op 18 november kondigde Cera de verkoop aan van 14,1 miljoen KBC Groep-aandelen via een private plaatsing bij institutionele investeerders. Met de opbrengst werd een door KBC Bank verstrekte lening teruggekocht en werden de kortetermijnschulden bij KBC Bank nagenoeg volledig terugbetaald. Hierdoor heeft Cera nagenoeg geen schulden meer bij KBC Bank. De totale schulden werden in 2013 met ca. 90 % afgebouwd. Ook KBC Ancora kondigde die dag de verkoop aan van 4,7 miljoen KBC Groep-aandelen. Met de opbrengst werd een lening teruggekocht die KBC Bank in 2007 verstrekte. Na de operatie behouden Cera en KBC Ancora zo’n 89 miljoen aandelen van KBC Groep, goed voor 21,2 % van het kapitaal, waardoor ze samen met de andere stabiele aandeelhouders verder hun rol opnemen in de verankering van de KBC-groep. Jaarverslag 2013 [ 20 ]
Kick-offs van De Kotroute De Kotroute is een uniek evenement van AmuseeVous en Cera waarbij jonge kunstenaars hun werk exposeren in de gezellige omkadering van studentenkamers. Elk jaar zoeken ze enkele studentensteden uit waar de kunstenaars voor één avond studentenkoten inkleden met beeldende kunst, performance, muziek, video, enz. De studenten stellen hun kamers open en de bezoekers bepalen zelf hun route aan de hand van een bijhorende brochure. Elke route ging op een feestelijke manier van start met een kick-off in een bekende kunsttempel. Deze kick-offs vonden plaats op 14 november in Hasselt, op 19 november in Gent, op 21 november in Leuven en Brussel en op 27 november in Antwerpen. Vzw Thebe uit Maasmechelen wint de Cera-prijs van het Vlaams Jeugdwelzijnswerk 2014 Acteur Warre Borgmans, peter van de Cera-prijs 2014 en Antwerps députée voor Jeugd, Inga Verhaert, reikten op donderdag 21 november in Antwerpen tijdens het congres van Uit De Marge de Cera-prijs van het Vlaams Jeugdwelzijnswerk uit aan vzw Thebe. Een nieuwe generatie jongeren in Maasmechelen ging op zoek naar hun verleden in hun leefwereld, die getekend is door de mijnen. Zij groeven in de geschiedenis van hun familie, ontdekten de historische waarde van de mijn, de basis van de samenhang van de Maasmechelse gemeenschap. Deze geëngageerde jongeren maakten er een eigentijdse film over, ‘Mijn verleden’, waaraan jongens en meisjes meewerkten tussen 14 en 19 jaar van Belgische, Turkse, Duitse, Italiaanse, Marokkaanse, Angolese, Kameroense en Bosnische afkomst. De film werd sindsdien vertoond in tal van jeugden seniorenorganisaties, scholen en erfgoedverenigingen in de regio. Projectoproep Hart voor Handicap Op 25 november lanceerde Hart Voor Handicap de projectoproep: ‘Mobiel door lokale netwerken’. Hart voor Handicap streeft naar een inclusieve samenleving. Dat betekent dat personen met een handicap ìn onze samenleving wonen, winkelen, werken, vrije tijd besteden en niet aan de rand ervan. Ze moeten zich dus kunnen verplaatsen, in hun onmiddellijke omgeving en over grotere afstanden. Op beide punten is, zacht gezegd, beterschap mogelijk. Hart voor Handicap gaat met deze projectoproep op zoek naar vijf à tien innovatieve, creatieve en duurzame projecten die zo’n solidair lokaal netwerk tot stand brengen. Zij ontvangen tot 15.000 euro om hun aanpak te verfijnen en uit te dragen over heel Vlaanderen. Cera stelt coöperatief dividend van 2,5 % voor De voorbije jaren ging Cera, als belangrijke aandeelhouder van KBC Groep, door de storm van de financiële crisis. Tijdens deze periode rekende Cera sterk op de solidariteit van al haar vennoten om in haar project te blijven geloven zodat ze hard kon werken aan de stabiliteit van de organisatie. Cera betaalde intussen haar schuldfinanciering met ca. 90 % terug met de opbrengst van de verkoop van een deel van haar participatie in KBC en realiseerde hierbij een belangrijke eenmalige winst. In het licht hiervan en als uitdrukking van de appreciatie voor het geduld en de vennotentrouw, kondigde Cera op 24 december aan dat de Raad van Bestuur een dividend van 2,5 % voorstelt over het boekjaar 2013. [ 21 ] Jaarverslag 2013
Financieel patrimonium Beheer financieel patrimonium Cera KBC Groep In de periode medio augustus - begin september 2013 verkocht Cera 4 miljoen KBC Groep-aandelen via de beurs. De middelen uit deze verkoop (ca. 139 miljoen euro) werden aangewend om de kortetermijnschulden bij KBC Bank te reduceren. Op 19 november 2013 verkocht Cera 14,1 miljoen KBC Groep-aandelen via een plaatsing (accelerated bookbuilding) bij institutionele partijen, wat resulteerde in een cashopbrengst van 552 miljoen euro. Met de opbrengst van deze verkoop werd een door KBC Bank verstrekte termijnlening met een nominaal bedrag van 250 miljoen euro ingekocht (met een korting van 2,5 % van het nominale bedrag) en werden de uitstaande kortetermijnschulden bij KBC Bank (nagenoeg) volledig terugbetaald. Als gevolg van deze verkopen daalde de rechtstreekse participatie van Cera in KBC Groep van 7,01 % (einde 2012) naar 2,67 % (einde 2013) en werden de schulden in 2013 met ongeveer 90 % verminderd. KBC Ancora Begin 2001 bezat Cera nagenoeg 100 % van de KBC Ancora-aandelen. De overige aandeelhouders waren Almancora Beheersmaatschappij NV en Ancora VZW, die elk 1 aandeel bezaten. Na deze datum daalde de deelneming van Cera gestaag in functie van de uittredingen met D-aandelen. Bij uittreding met D-aandelen ontvangt de vennoot onder meer 4,2 KBC Ancora-aandelen per D-aandeel. De totale daling van de participatie van Cera in KBC Ancora is echter beperkter dan het geval zou geweest zijn louter op basis van de uittredingen met D-aandelen, doordat Cera, in het kader van haar portefeuillebeheer, KBC Ancora-aandelen heeft aangekocht op de beurs. In onderstaande tabel wordt de evolutie van het aandelenbezit van Cera in KBC Ancora in 2013 geschetst, evenals de evolutie in de periode 2001-2012. Evolutie in 2013 Aantal
Evolutie 2001-2012 Aantal % 78.301.314
%
Totaal KBC Ancora
78.301.314
Aanvangssituatie
46.124.122
58,91
- 231.108
- 0,30
-56.912.165
-72,68
-
-
+ 26.404.588
+33,72
45.893.014
58,61
- 1.669.612 46.124.122
- 2,13 58,91
Wijzigingen t.g.v. * uittredingen * aankopen * verkopen Situatie op balansdatum
78.301.311
99,99
Tabel 1: Evolutie van het aandelenbezit van Cera in KBC Ancora
In de loop van 2013 heeft Cera 231.108 KBC Ancora-aandelen (0,30 %) als scheidingsaandeel in natura toegekend aan vennoten die uittraden met hun D-aandelen. Het betrof geen vrijwillige uittredingen, gezien deze niet toegelaten waren in 2013, maar uittredingen van rechtswege (voornamelijk door overlijden). Daarnaast kocht noch verkocht Cera KBC Ancora-aandelen in het kader van het beheer van haar portefeuille.
Jaarverslag 2013 [ 22 ]
De participatie die Cera aanhoudt in KBC Ancora bestaat enerzijds uit aandelen die op termijn – als scheidingsaandeel – dienen uitgekeerd te worden aan vennoten die met hun D-aandelen uittreden. Anderzijds houdt Cera een participatie in KBC Ancora aan als langetermijninvestering. 31 % Free float Participatie Cera (langetermijninvestering)
41 %
Participatie Cera (nog uit te keren als scheidingsaandeel)
28 % Grafiek 2: Aandeelhouderschap KBC Ancora per 31.12.2013
Alle KBC Groep- en KBC Ancora-aandelen die Cera bezit, zijn opgenomen in de financiële vaste activa. Per 31.12.2013 bedragen de gewogen gemiddelde boekwaardes 30,36 euro per KBC Groep-aandeel en 25,49 euro per KBC Ancora-aandeel. De beurskoers van het KBC Groep-aandeel bedroeg eind 2013 41,25 euro (tegenover 26,15 euro eind 2012). De beurskoers van het KBC Ancora-aandeel bedroeg eind 2013 26,27 euro (tegenover 12,95 euro eind 2012). Met betrekking tot de participatie in KBC Ancora wordt eveneens verwezen naar de intrinsieke waarde van het KBC Ancora-aandeel. De intrinsieke waarde van een KBC Ancora-aandeel komt op 31 december 2013 overeen met 0,99 maal de koers van het KBC Groep-aandeel, verminderd met de nettoschuld per aandeel (5,01 euro). Op basis van de slotkoers van KBC Groep op 31 december 2013 (41,25 euro) bedroeg de intrinsieke waarde van een KBC Ancora-aandeel 35,83 euro. Op basis van de slotkoers van KBC Groep op 24 april 2014 (44,945 euro) bedroeg de intrinsieke waarde van een KBC Ancora-aandeel 39,49 euro. Stabiliteit en ontwikkeling KBC-groep Op 31.12.2013 bezaten Cera en KBC Ancora samen 88.643.546 KBC Groep-aandelen. Dit stemt overeen met 21,24 % van het totaal aantal uitstaande KBC Groep-aandelen. Onderstaande tabel geeft een meer gedetailleerd beeld van deze deelneming.
Cera KBC Ancora Totaal
31.12.2013 Aantal 11.127.166
% 2,67
77.516.380
18,57
88.643.546
21,24
Tabel 2: Deelneming van Cera en KBC Ancora in KBC Groep
Zoals hierboven beschreven, verkocht Cera 18,1 miljoen KBC Groep-aandelen in 2013. KBC Ancora verkocht eveneens KBC Groep-aandelen (4,7 miljoen stuks), via dezelfde
[ 23 ] Jaarverslag 2013
plaatsing bij institutionele partijen op 19 november 2013, met het oog op inkoop/ terugbetaling van schulden aangegaan bij KBC Bank. Haar participatie in KBC Groep daalde daardoor tot 18,57 %. Door hun gezamenlijke deelneming dragen Cera en KBC Ancora in zeer belangrijke mate bij tot de stabiliteit en de duurzame ontwikkeling van de KBC-groep. Op 23.12.2004 sloten Cera, KBC Ancora, MRBB en de AVA’s een aandeelhoudersovereenkomst. Deze heeft betrekking op meer dan 30 % van het totaal aantal uitstaande KBC Groep-aandelen. Deze overeenkomst heeft als doel het algemene beleid van KBC Groep te ondersteunen en te coördineren en toe te zien op de uitvoering van dat beleid. Cera en KBC Ancora worden voor de toepassing van deze overeenkomst als één partij beschouwd. Zij zegden samen 14,78 % van het totaal aantal KBC Groep-aandelen toe. KBC Ancora heeft 12,37 % van het totaal aantal KBC Groep-aandelen toegezegd en Cera 2,42 %. De partijen bij de aandeelhoudersovereenkomst treden op in onderling overleg in de zin van de wet van 02.05.2007 op de openbaarmaking van belangrijke deelnemingen in ter beurze genoteerde vennootschappen en tot reglementering van de openbare overnameaanbiedingen. Er werd hierover kennisgeving gedaan bij de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA).
Duurzaam ondernemen en duurzame ontwikkeling Duurzaam ondernemen en duurzame ontwikkeling zijn belangrijke begrippen voor coöperaties. Coöperaties en hun vennoten hebben van nature aandacht voor economische, sociale, ethische en ecologische aspecten en dit met een uitgesproken langetermijnperspectief. Duurzame ontwikkeling voorziet in de behoeften van de huidige generaties, zonder het vermogen van de toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Ook Cera zet in op duurzaamheid en de bovenvermelde aspecten komen aan bod in al haar geledingen en activiteiten. Daarnaast biedt Cera een platform voor overleg, dialoog, ontwikkeling en uitwisseling van concepten en zet mensen aan tot concrete actie. Maatschappelijk verantwoord ondernemen • Als stichtend lid van Business & Society Belgium blijft Cera betrokken bij dit uitwisselingsplatform en klankbord voor het verbeteren van maatschappelijke betrokkenheid bij bedrijven. De opdracht van Business & Society bestaat er in werk te maken van cocreatie rond inclusief, groen en verantwoordelijk ondernemen. Business & Society telt momenteel 85 leden. • Cera is lid van Kauri, een multistakeholder netwerk rond duurzaamheid in België. Met meer dan 250 leden is Kauri een uitgelezen en inspirerend platform voor uitwisseling van kennis en ervaringen. Zowel ondernemingen als niet-gouvernementele organisaties zijn actief betrokken bij Kauri.
Jaarverslag 2013 [ 24 ]
• Cera vertegenwoordigt Coopkracht in CollondSE, een organisatie die instaat voor de collectieve ondersteuning van de sociale economie in Vlaanderen. In de loop van 2013 heeft CollondSE een convenant afgesloten met de Vlaamse Overheid om deze taak in de komende jaren op te nemen. • Cera is lid van het European Foundation Centre (EFC), een internationale vereniging voor stichtingen en corporate financiers, die intussen 231 leden telt. EFC stimuleert de samenwerking onder haar leden en treedt op als spreekbuis naar diverse Europese instanties. • Cera is ook lid van European Venture Philantrophy Association (EVPA), een vereniging van organisaties die bezig zijn met ‘Venture Philantrophy’ en sociale investeringen in Europa. Een intense samenwerking tussen de maatschappelijke investeerder enerzijds en de begunstigden anderzijds met het oog op het realiseren van een maximale maatschappelijke impact, staat hierbij centraal. • Daarnaast is Cera stichtend lid van Leuven Klimaatneutraal 2030 (LKN2030). Leuven wil tegen 2030 helemaal klimaatneutraal zijn en haar negatieve invloed op het klimaat wegwerken in het voordeel van de stad en haar inwoners. Daarom stichtten de stad en een vijftigtal partners waaronder Cera, KBC, KU Leuven, De Lijn, en vele andere, de vzw Leuven Klimaatneutraal 2030. Deze vzw coördineert het beleid en de acties in het kader van Leuven Klimaatneutraal 2030, en engageert het grote publiek. Coöperatief ondernemen Cera heeft een structurele samenwerking met het Centre d’Économie Sociale van HEC-Ulg in Luik. Dit centrum en de Cera-Leerstoel voor Coöperatief en Sociaal Ondernemen, staan voor onderzoek en opleiding m.b.t. diverse thema’s die sterk verbonden zijn met duurzaamheid. Coöperatief ondernemen, maatschappelijke relevantie en innovatie spelen hierin een prominente rol. • Cera is actief lid van Coopkracht, het overlegplatform voor mens- en milieuvriendelijke coöperatieve bedrijven in Vlaanderen. Cera onderschrijft en werkt mee aan de ambitie van Coopkracht om het coöperatieve gedachtegoed te bevorderen en de groei en de ontwikkeling van coöperatieve ondernemingen te steunen. Coopkracht heeft een dertigtal leden in diverse economische sectoren. • Cera is geassocieerd lid van Cooperatives Europe, de Europese regio van de International Cooperative Alliance (ICA), de wereldwijde koepel van de coöperatieve sector. Cera is actief betrokken bij het European Audit and Control Committee (EACC) en bij het Cooperatives Europe Development Platform (CEDP). Dit laatste platform is een draaischijf voor uitwisseling van kennis en ervaring tussen coöperaties binnen en buiten Europa. • Cera is lid van GUBERNA, het Belgian Governance Institute. GUBERNA is een academisch onderbouwd netwerk van en voor bestuurders, dat ijvert voor deugdelijk bestuur in al zijn dimensies, en een platform voor de uitwisseling van ervaring, kennis en ‘best practices’ onder de leden. •
[ 25 ] Jaarverslag 2013
• Cera is lid van de Nationale Raad voor de Coöperatie (NRC). De doelstelling van de NRC is het coöperatieve gedachtegoed te promoten en het coöperatieve ideaal te vrijwaren en verenigt meer dan 500 federaties en ondernemingen die de fundamentele waarden van de coöperatieve beweging hoog in het vaandel dragen. In 2013 werd een wetsontwerp goedgekeurd dat de werking van de NRC ingrijpend zal wijzigen. Verwacht wordt dat deze wijzigingen in de loop van 2014 zullen geïmplementeerd worden. Matthieu Vanhove, directeur bij Cera, is voorzitter van de NRC. • En ten slotte is Cera lid van de Internationale Raiffeisen Unie (IRU). Dit is een wereldwijde, vrijwillige vereniging van nationale coöperatieve organisaties met 67 leden in meer dan 40 landen. De kernactiviteit is het verspreiden van het coöperatieve gedachtegoed van F.W. Raiffeisen, met waarden zoals samenwerking, solidariteit en respect voor het individu. Het afgelopen jaar heeft de IRU gereflecteerd over de specificiteit van de Raiffeisenbeweging. Kernbegrippen zijn hierbij: zelfhulp, verantwoordelijkheidszin en autonomie in beleid en beheer. Franky Depickere, gedelegeerd bestuurder van Cera, is voorzitter van deze organisatie. Structurele partners van Cera Cera heeft vier structurele partners of dienstverleners waarmee ze op lange termijn samenwerkt om haar doelstellingen te realiseren: ARGUS, BRS, het Innovatiesteunpunt en Coopburo (zie ook onder Maatschappelijke dienstverlening, p. 31) • Vanuit haar maatschappelijke engagement en haar eigen maatschappelijk verantwoord ondernemen, investeert Cera in een duurzame en milieuvriendelijke samenleving. Deze opdracht werd toevertrouwd aan ARGUS, het milieupunt van KBC en Cera. • Cera investeert in duurzaam ondernemen in de land- en tuinbouwsector via het Innovatiesteunpunt, een initiatief van Boerenbond en Landelijke Gilden in partnerschap met Cera en KBC. • Onder het motto ‘coöperatief ondernemen met kennis van zaken’ informeert, inspireert en adviseert Coopburo, de coöperatieve dienstverlener van Cera, mensen, organisaties en beleid over coöperatief ondernemen. • BRS, samen microfinancieren en –verzekeren in het Zuiden, steunt microfinancieringsinstellingen in Afrika en Latijns-Amerika die microkredieten, microspaarformules en microverzekeringen aanbieden op coöperatieve basis.
Coöperatieve werking Een coöperatie is een ondernemingsvorm die primair gericht is om door samenwerking van vennoten te komen tot economische en maatschappelijke waardecreatie voor de vennoten en voor de andere stakeholders. De specificiteit en het belang van coöperatieve ondernemingen is niet alleen een historisch fenomeen, maar wordt ook nu algemeen erkend door economische en maatschappelijke actoren en door een aantal internationale instellingen zoals de EU, de International Labour Organisation (ILO)/Bureau International du Travail (BIT) en de Verenigde Naties. Inherent aan een coöperatie is dat het blikveld ruimer is dan het onmiddellijk financiële belang van de vennoten. Er geldt een langetermijnvisie, er is aandacht voor al de stakeholders, de personeelsleden en voor de ruimere samenleving en niet alleen vanuit een financieel en economisch standpunt. Jaarverslag 2013 [ 26 ]
In haar beleidsverklaring heeft Cera het geven van een eigentijdse invulling aan de fundamentele waarden van de coöperatie, namelijk samenwerking, solidariteit en respect voor het individu, als uitdrukkelijke opdracht ingeschreven. Dit moet in hoofdzaak gebeuren via inspraak van de vennoten en dankzij doorgedreven maatschappelijk engagement. Cera analyseert niet alleen de coöperatieve beweging in het verleden, maar onderstreept vooral het belang van de coöperatie voor het huidige en het toekomstige economische en maatschappelijke leven, en ondersteunt haar ontwikkeling. De coöperatie is in de huidige maatschappijvisie van aandacht voor mens, milieu en financiën, een toekomstgericht vennootschapsmodel dat in verschillende sectoren kan ingezet worden. Het ‘Internationaal Jaar van de Coöperaties’ (2012) was een belangrijke stimulans en promotie voor de sector. Mede daardoor kent de coöperatieve sector in België, net zoals in de ons omringende landen, een heropleving. Nieuwe coöperaties worden gecreëerd, bestaande coöperaties herbronnen zich. Een nieuwe dynamiek ontstaat rond nieuwe uitdagingen: duurzaamheid, sociale insluiting, internationale samenwerking, … Financieel dividend Elk jaar doet de Raad van Bestuur van de statutair zaakvoerder een voorstel van dividend aan de Algemene Vergadering van Cera die zich uitspreekt over het voorstel tot goedkeuring van de jaarrekening van het afgelopen boekjaar, met inbegrip van de resultaatbestemming. De voorbije jaren ging Cera, als belangrijke aandeelhouder van KBC Groep, door de storm van de financiële crisis. Tijdens deze periode rekende Cera sterk op de solidariteit van al haar vennoten om in haar project te blijven geloven zodat ze hard kon werken aan de stabiliteit van de organisatie. Cera betaalde intussen haar schuldfinanciering met 90 % terug met de opbrengst van de verkoop van een deel van haar participatie in KBC Groep en realiseerde hierbij een belangrijke eenmalige winst. In het licht hiervan en als uitdrukking van de appreciatie voor het geduld en de vennotentrouw, stelt de Raad van Bestuur aan de Algemene Vergadering voor om over het boekjaar 2013 een dividend van 2,5 % toe te kennen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de dividendevolutie: Dividend
2013
2012
2011
2010
2,5 %
0,5 %
0 %
2,5 %
Tabel 3: Dividendevolutie
Inspraak Via een getrapte structuur hebben de vennoten inspraak in de werking op de diverse echelons van de organisatie. De ca. 408.000 vennoten van Cera worden vertegenwoordigd door bijna 1000 adviserende leden in 45 Regionale Adviesraden (RAR) /Conseils Consultatifs Régionaux (CCR). Deze adviesraden zijn de lokale antennes van Cera: het is de bedoeling om in elke gemeente een of meer vertegenwoordigers van de vennoten te hebben. Deze 45 regio’s zijn als volgt verdeeld: 6 tot 9 regio’s per Vlaamse provincie, 1 voor Brussel (tweetalig), 1 voor Oost-België en 7 voor Wallonië.
[ 27 ] Jaarverslag 2013
De rekrutering van nieuwe leden gebeurde in 2013 via verschillende kanalen: • jaarlijkse oproep in het magazine cera@work; • vermelding op de website van Cera; • in Wallonië kregen de vennoten een aparte mailing. Duurtijd RAR-mandaat De nieuwe leden worden verkozen door stemming binnen de RAR waarvoor ze zich kandidaat stellen. De duur van een RAR-mandaat is zes jaar, met de mogelijkheid tot maximaal drie verlengingen van telkens zes jaar. De leeftijdsgrens voor deelname aan een RAR is bepaald op 70 jaar. De Regionale Adviesraden vergaderen driemaal per jaar onder begeleiding van de regionale adviseurs. Naast de activiteiten van Cera komen hier vooral de regionale maatschappelijke projecten aan bod. Elke Regionale Adviesraad heeft een budget voor financiële ondersteuning van dergelijke projecten. De meeste Regionale Adviesraden vergaderen eenmaal per jaar bij een ondersteunde organisatie. Dit versterkt de band tussen Cera en deze organisaties. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de effectieve aanwezigheden van de leden van de Regionale Adviesraden in 2013. De effectieve aanwezigheid op de drie RAR-rondes was ook in 2013 vrij hoog. RAR/CCR
Effectieve aanwezigheid
Ronde 1
72,78 %
Ronde 2
79,10 %
Ronde 3
75,11 %
Globaal
75,66 %
Tabel 4: Aanwezigheden RAR
Elke RAR is door vier leden vertegenwoordigd in de Nationale Adviesraad (NAR), in het bijzonder door de voorzitter, de ondervoorzitter en twee afgevaardigde leden. De Nationale Adviesraad vergadert minstens tweemaal per jaar. In deze vergadering ontmoeten vertegenwoordigers van de vennoten, directie en leden van de Raad van Bestuur elkaar en plegen ze overleg. In 2013 vergaderde de Nationale Adviesraad op 31 mei en op 29 november. Op de Nationale Adviesraad van 31 mei was ook Johan Thijs, voorzitter van het directiecomité van KBC, aanwezig. Hij lichtte er de recente evoluties en actualiteiten toe binnen de KBC-groep. Op de NAR van 29 november werd een nieuw lid voor de Stuurgroep Kunst en cultuur verkozen. De NAR-leden kregen een toelichting over het traject ‘Horizon 2020’, dat de vraag behandelt ‘Hoe moet onze coöperatie er in 2020 uitzien?’. Coöperatie is het
Jaarverslag 2013 [ 28 ]
centrale begrip voor Horizon 2020, met belangrijke focus op verankering, maatschappelijke dienstverlening en vennotenaanbiedingen. Participatie en vennotenwerking vormen hierbij de rode draad. Ook de eindejaarsactie in samenwerking met KBC, met als thema ‘Lokale ontmoetingen’, werd toegelicht. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de effectieve aanwezigheden van de leden van de Nationale Adviesraad in 2013. NAR
Effectieve aanwezigheid
31 mei
79,49 %
29 november
81,63 %
Globaal
80,56 %
Tabel 5: Aanwezigheden NAR
Naast het internationale (via BRS), nationale en regionale luik, heeft Cera een regiooverschrijdende projectwerking in Vlaanderen. In de Provinciale Adviesraden (PAR) wordt er geoordeeld over projecten die betrekking hebben op meerdere regio’s. De vergaderingen worden voorgezeten door een van de regionale adviseurs en, naast afgevaardigden van de RAR, bijgewoond door een of twee coördinatoren van de nationale maatschappelijke projecten. In 2013 werden er omwille van besparingsmaatregelen geen Provinciale Adviesraden georganiseerd in Vlaanderen. In Wallonië worden projecten die de geografische grenzen van een regio overschrijden of impact hebben op een belangrijk deel van Wallonië of de Franstalige Gemeenschap, behandeld door de ‘Réunion des Bureaux des CCR’ (RDB). Deze vergadering is samengesteld uit de voorzitter en ondervoorzitter van alle CCR uit Wallonië en de voorzitter van CCR Brussel. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de effectieve aanwezigheden van de leden van de ‘Réunion des Bureaux des CCR’ in 2013. RDB
Effectieve aanwezigheid
Ronde 1
81,25 %
Ronde 2
87,50 %
Ronde 3
87,50 %
Globaal
85,42 %
Tabel 6: Aanwezigheden ‘Réunion des Bureaux des CCR’
De hoge graad van aanwezigheid op deze inspraakorganen zijn het gevolg van de appreciatie van de leden voor en hun betrokkenheid bij de werking van Cera.
[ 29 ] Jaarverslag 2013
Vennotenaanbiedingen De opdrachten van Cera blijven, naast de verankering van KBC Groep en de maatschappelijke dienstverlening, de vennotenaanbiedingen. Dit alles wil Cera realiseren samen met haar ca. 408.000 vennoten, onder het motto ‘Voor, door en met onze vennoten’. De vennotenaanbiedingen zijn een uiting van de coöperatieve kracht. De partnerschappen die afgesloten worden met leveranciers en de samenaankoop leiden tot substantiële kortingen op goederen en diensten, promoties of originele acties. Ze geven een bijkomende dimensie aan het vennoot-zijn en maken dat concreet en tastbaar. Om de vennotenaanbiedingen te kunnen genieten moet een vennoot aandelen van Cera bezitten, die – ongeacht de soort – minstens 600 euro aan kapitaal vertegenwoordigen. De commerciële partners doen vaak een substantiële inbreng. Cera staat in voor de uitwerking van het aanbod, voor de aanmaak van het Cera Voordeelmagazine en voor de nazorg. De commerciële partners dragen meestal de personeels- en handlingkosten die de aanbiedingen met zich meebrengen. Waar in het verleden meer belang werd gehecht aan identificatie (hoe verhogen we het besef dat men vennoot is van Cera) en interactie (hoe stimuleren we de wisselwerking met Cera als organisatie) en aan een belangrijk financieel voordeel bieden aan de vennoten, wordt de laatste jaren meer nadruk gelegd op het creëren van affiniteit bij de vennoten: hoe maken we van onze vennoten ambassadeurs van Cera? Bij de keuze van de vennotenaanbiedingen worden volgende accenten gelegd: community creëren, gezondheidsaspect, duurzaamheid, milieu, proximiteit, kwaliteit, win-win, coöperatie, diversiteit, alle leeftijden, synergie en relatie met ondernemingen waarmee Cera een preferentiële relatie onderhoudt. Cera wil voor haar vennoten zowel een economische meerwaarde als een sociale meerwaarde creëren met duurzame effecten. Het globale concept van de vennotenaanbiedingen zal in 2014 verder verfijnd, ingevuld en uitgebreid worden, rekening houdend met de wensen van de vennoten. Hiermee wil Cera ook de ledenwaarde versterken. Naast aanbiedingen die kunnen geklasseerd worden onder ‘basisbehoeften’, blijft Cera investeren in aanbiedingen die draaien rond evenementen en lifestyle. Maar ook aanbiedingen met haar maatschappelijke dienstverleners, zoals ARGUS, Coopburo, het Innovatiesteunpunt en BRS worden uitgewerkt. De kruisbestuiving tussen de maatschappelijke werking van Cera en de vennotenaanbiedingen leidt tot interessante overeenkomsten. Door de krachten te bundelen kan Cera heel wat bruggen bouwen met maatschappelijke thema’s en hefboomeffecten creëren die iedereen ten goede komen. Cera zal een aantal permanente voordelen aanbieden aan haar vennoten: kortingen op producten en diensten waarvan de vennoot meerdere jaren kan genieten, met als achterliggende idee het budget van de vennoot verlichten en de koopkracht verhogen. Het concept van de voordelen heeft over de jaren heen zijn deugdelijkheid bewezen
Jaarverslag 2013 [ 30 ]
en de responscijfers spreken voor zich. De goede reputatie die Cera opbouwde met haar vennotenvoordelen, is een troef voor anderen om vennoot te worden. De vennotenaanbiedingen worden aangeboden via het Cera Voordeelmagazine en de Cera-website. Het Cera Voordeelmagazine wordt twee keer per jaar samen met het redactionele magazine cera@work verstuurd. De aanbiedingen worden uitgewerkt in een thema per magazine. In het voorbije jaar kwamen volgende thema’s aan bod: ‘Toerisme in eigen land’ in april en ‘Huis en thuis’ in september. De volgende factoren zijn een referentiekader voor de voordeelmagazines: • per voordeelmagazine maximaal 15 acties rond het thema; • minstens 1 actie per magazine aan een laag bedrag; • eenvoud qua formule en voorstelling; • herhaling van succesvolle acties; • langetermijnengagementen met een aantal partners realiseren; • internetvoordelen sterker uitbouwen; • minimaal 2 specifieke voordelen voor de Franstalige vennoten en 1 voordeel in samenwerking met de maatschappelijke projectwerking van Cera; • sterke promotie van de Cera-Tombola ten voordele van BRS. De respons van de aangeboden acties van de vennotenaanbiedingen wordt gemeten aan de hand van de reacties van vennoten op gezinsbasis. Deze bedroeg 20,4 % voor het voordeelmagazine van april en 24,6 % voor dat van september. Deze cijfers liggen in de lijn van de cijfers van 2012. Maatschappelijke dienstverlening Cera hanteert al jaren het motto: ‘Samen investeren in welvaart en welzijn’. Dat is een engagement aan de samenleving en aan hen die er deel van uitmaken. Cera geeft vorm aan dit engagement door zich samen met haar ca. 408.000 vennoten op een coöperatieve manier in te zetten voor een betere wereld, niet alleen op financieel maar ook op maatschappelijk vlak. In 2013 zette Cera belangrijke verdere stappen naar een nieuwe aanpak met betrekking tot de nationale projecten. Hierbij beoogt Cera een maximale impact met een beperkte inzet van financiële middelen. Vanuit haar missie als maatschappelijke dienstverlener werkt Cera vanuit een integrale aanpak. Naast inhoudelijke en strategische samenwerking (van financiële projectsteun tot organisatieversterkende initiatieven), zet Cera extra in op cofinanciering. De steun van Cera legt hierbij een belangrijk gewicht in de schaal, maar wordt sowieso bijgetreden door een of meerdere partners en is bovendien niet louter of niet altijd financieel van aard. Cocreatie is als het ware de nieuwe leidraad.
[ 31 ] Jaarverslag 2013
Domeinen en de bijbehorende thema’s De domeinen waarin Cera investeert zijn: Armoedebestrijding en sociale inclusie • Armoede bestrijden op het platteland • Toegankelijke grondrechten voor kwetsbare kinderen en jongeren • Vormen en sensibiliseren over armoedebestrijding en sociale inclusie Coöperatief ondernemen • Inspelen op nieuwe maatschappelijke noden • Informeren, sensibiliseren en ondersteunen van coöperatief ondernemen • Betrekken van vennoten Kunst en cultuur • Kunst en cultuur in een evoluerende samenleving • Steun aan de kunst- en cultuursector • De Cera-kunstcollectie Land- en tuinbouw en duurzame ontwikkeling • Toekomst voor land- en tuinbouw • Coöperatief ondernemen in land- en tuinbouw • Een duurzame en milieuvriendelijke samenleving Zorg in de samenleving • Beeldvorming in de geestelijke gezondheidszorg • Inclusie van personen met een beperking • Samen met en voor kwetsbare ouderen • Samen met jongeren in problematische opvoedingssituaties Lokale initiatieven in het onderwijs en het jeugdwerk BRS: Samen microfinancieren en microverzekeren in het Zuiden • Om de levenskwaliteit van de armere bevolking in het Zuiden duurzaam te verbeteren • Niet alleen met geld maar vooral met advies en in dialoog met de betrokken partners • Om in eigen land de mensen te informeren en warm te maken voor deze vorm van internationale samenwerking • Met de steun van KBC en Cera als structurele partners Durven vernieuwen en aanpassen aan de realiteit Durven vernieuwen en anders denken in functie van de nieuwe realiteit van Cera, is binnen de nationale maatschappelijke dienstverlening een opportuniteit. • De visienota’s van de verschillende domeinen, tot stand gekomen in nauw overleg en met input vanuit onze inspraakorganen, focussen op nieuwe accenten en verfijnen een aantal inhoudelijke keuzes.
Jaarverslag 2013 [ 32 ]
• Na een strategische herijkingsoefening binnen het team, zet Cera in op eigen expertise, knowhow en netwerk: zowel op inhoudelijk, strategisch, communicatief, logistiek als financieel vlak. De volgende krijtlijnen staan centraal:
•
Inzetten op partnerprojecten en proactieve projectontwikkeling. Versterken van bestaande partnerschappen, spreiden van financiële steun in de tijd waar mogelijk en zoeken van cofinanciering en bijkomende partners. Investeren in nazorg en vanaf de ontwerpfase samen met de projectpartners pistes verkennen om duurzaamheid te verzekeren. Verkennen van extra communicatiemogelijkheden: bestaande Cera-kanalen benutten en externe communicatiepartners motiveren tot (exclusieve) samenwerking met het oog op verhoogde visibiliteit voor Cera. Kruisbestuiving nastreven tussen domeinen, thema’s, landsgedeel ten, regionale en nationale projectwerking enz. Afhankelijk van het domein en de regio waar projecten zich situeren, brengt de coördinator de regionale adviseur op de hoogte en betrekt deze waar dit mogelijk en opportuun is. Zoveel mogelijk betrekken van de brede vennotenbasis en de leden van de Regionale Adviesraden. Maximaal inzetten op cofinanciering door overheid, externe partners en eigen inbreng van partnerorganisaties. Cera doet tevens een beroep op de leden van de stuurgroepen, waarin vertegenwoordigers van de vennoten zetelen. De stuurgroepen hebben een beleids- en toezichtsfunctie en zijn een klankbord voor de organisatie. Ze worden actief betrokken bij het bepalen van de thema’s en bij de keuze en evaluatie van de projecten. De voorzitter van elke stuurgroep, die ook lid is van de Raad van Bestuur, vervult de brugfunctie tussen deze Raad van Bestuur en de operationele werking.
Inhoudelijke en strategische steun Ambitieuze projecten met een maximale impact op de samenleving Cera ondersteunt projecten die tegemoet komen aan een reële maatschappelijke behoefte. Vanuit haar overtuiging dat één plus één gelijk is aan drie, ontwikkelt en ondersteunt Cera projecten in nauw overleg met koepelverenigingen, beleidsactoren, academici, experten, gebruikers. Wervingscampagne pleegzorg Pleegouders/gastgezinnen zetten zich iedere dag vrijwillig in om, elk op hun manier, te zorgen voor een thuis zonder zorgen. Het mooie aan pleegouders/gastgezinnen is dat ze kansen geven aan kinderen, jongeren, volwassenen en ouders. Met dit project willen we de kloof tussen de vraag voor pleeggezinnen en het aanbod verkleinen, zodat een beperkt(er) aantal (jonge) kinderen op de wachtlijst terecht komt. Dit project
[ 33 ] Jaarverslag 2013
verloopt in zeer nauwe samenwerking met de vijf provinciale pleegzorgdirecties en wervingsverantwoordelijken, het Kabinet Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, het Agentschap Jongerenwelzijn en het communicatiebureau TBWA. Het Kabinet Welzijn, Volksgezondheid en Gezin zorgde tijdens ons traject voor 30.000 euro cofinanciering en de pleegzorgdiensten brachten elk 6000 euro in voor het ontwerpen van een performante website, naast personeelsinzet en de druk van folders op basis van de nieuwe huisstijl. De basisfinanciering van dit project kwam via de Dikke-Merci-actie van KBC in samenwerking met Cera. Zorgnetwerken Een zorgnetwerk is een lokale voorziening die een aanvullend dienstenaanbod brengt bij kwetsbare mensen. Dat gebeurt via nauwe samenwerking tussen vrijwilligers en lokale actoren. Vrijwilligers ondersteunen kwetsbare mensen. Ze merken ook eventuele verborgen noden op tijdens het uitvoeren van (verjaardags)bezoekjes of allerlei kleine zorgtaken (bv. vervoer, boodschappen, kleine klusjes zoals was ophangen, rolluiken optrekken enz.). De vrijwilligers verwijzen zo nodig door naar de passende dienst en signaleren ook nieuwe niet-beantwoorde noden. Sinds 2011 gaan Cera en Samenlevingsopbouw samen na hoe zorgnetwerken een rol kunnen opnemen bij lokale armoedebestrijding in dorpen. Ze doen dat via wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met HOWest, die onder meer een inventaris maakte van de bestaande Vlaamse zorgnetwerken. Daarnaast zijn er uitwisselingstafels waarop alle Vlaamse zorgnetwerken worden uitgenodigd voor de noodzakelijke intervisie. Dankzij de DikkeMerci-actie van KBC en Cera krijgen de zorgnetwerken nog een extra duwtje in de rug, onder meer via een website om alle opgebouwde expertise van de uitwisselingstafels en het onderzoek van HOWest toegankelijk te maken voor lokale beleidsmakers, praktijkwerkers en dorpsbewoners. Ook het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk draagt bij aan een vormingsmodule speciaal voor de vrijwilligers die actief zijn in zorgnetwerken. En omdat de steun van het lokale beleid onontbeerlijk is om een zorgnetwerk op te richten, is de VVSG Vlaamse Verenigingen van Steden en Gemeenten een structurele communicatiepartner. Stichting voor Toekomstige Generaties op zoek naar intergenerationele solidariteit De vergrijzing van onze samenleving is een grote uitdaging voor de toekomst. Daarover is iedereen het eens. Over de oplossingen is er veel minder eensgezindheid. Daarom vroegen de Stichting voor Toekomstige Generaties en de partners van het project ‘Onze Toekomst’ aan een panel, samengesteld uit burgers met diverse achtergronden, om hun ‘verhaal van de toekomst’ uit te tekenen. Vierentwintig burgers bogen zich in 2013 gedurende drie weekends over nieuwe vormen van intergenerationele solidariteit en over de vragen: Hoe moeten we de gezondheidszorg in de toekomst organiseren? En de huisvesting? Hoe zorgen we ervoor dat de toekomstige generaties senioren voldoende middelen hebben om een waardig leven te leiden? Hoe hertekenen we het einde van de professionele loopbaan rekening houdend met de gevolgen voor de gezondheid? En welke rol spelen ouderen in een vergrijzende samenleving? Het project is een initiatief van de Stichting voor Toekomstige Generaties, een onafhankelijke, pluralistische stichting van openbaar nut, die zich inzet voor een leefbare wereld voor de toekomstige generaties. Het kwam tot stand dankzij de samenwerking met een aantal sterke partners, zoals het RIZIV, Cera, de Chimay-Wartoise Fondation, Groupe Jolimont en PartenaMut en de steun van de Nationale Loterij, Wallonië en de POD Duurzame Ontwikkeling.
Jaarverslag 2013 [ 34 ]
Projectverkennend werk In de zoektocht naar cofinanciering bekijkt Cera kritisch de projectoproepen vanuit overheid en beleid om te zien of Cera hierop kan intekenen. Succes is hierbij niet gegarandeerd, maar de inspanning tot het uitwerken van een projectvoorstel is uiteraard ook een leerervaring. Zorgproeftuinen Vlaanderen Op 19 september 2013 gingen de Zorgproeftuinen Vlaanderen van start. De doelstelling van de Zorgproeftuinen Vlaanderen is het faciliteren van de innovatie van nieuwe zorg- en hulpprocessen en -producten in de ouderenzorg. Cera tekende mee in op de projectoproep met het project Innovage in de regio Leuven. Hoofdaanvrager is Sel Goal. Cera krijgt gedurende drie jaar financiële ondersteuning om haar expertise op het vlak van communicatie in te zetten. Coöperatieve dorpsrestaurants ESF Agentschap Vlaanderen deed een oproep rond ‘Coöperatief ondernemen’. Cera diende een voorstel in en ontving 100.000 euro om een blauwdruk te ontwikkelen voor coöperatieve dorpsrestaurants. Het project startte in januari 2013 en liep tot eind februari 2014. Dorpsrestaurants zijn een veelbelovende hefboom voor armoedebestrijding op het platteland. Dat wisten we al vanuit het Cera-onderzoek naar plattelandsarmoede. Cera is de trekker en coördinator van het project, vanuit haar expertise rond armoedebestrijding op het platteland. Coopburo brengt zijn expertise in op het vlak van coöperatief ondernemen. Cera zorgde voor een breed draagvlak bij het ontwikkelen van deze blauwdruk, met onder meer Horeca Vlaanderen, Sense vzw, Samenlevingsopbouw, Innovatiesteunpunt, VVSG. Deze blauwdruk werd in maart 2014 verspreid naar diverse sectoren: armoedebestrijding, plattelandsontwikkeling, sociocultureel werk, sociale economie, vrijwilligerswerk. Cera richt zelf geen dorpsrestaurant op, maar stimuleert haar brede netwerk van partners om effectief met de blauwdruk aan de slag te gaan. Vorming, opleiding en sensibilisatie In 2013 startte Cera met de Ceracademies. Dit zijn studiedagen waarbij Cera streeft naar een scenario dat wordt uitgevoerd in nauw partnerschap met de sector. Bij beide edities was een van de partners een communicatiepartner en werd een dossier gewijd aan het behandelde thema. Deze zijn praktijkgerelateerd en komen tegemoet aan een behoefte in de sector. Als signaalontvanger brengt Cera mensen en organisaties samen rond deze thema’s. In 2013 resulteerde dit in twee studiedagen. Eentje handelde over ‘Sociale media in de social profit’, in samenwerking met Verso, Vlaams Welzijnsverbond en Weliswaar. De andere studiedag behandelde het thema: ‘Creatief en duurzaam ondernemen: wat als de subsidies opdrogen?’, in samenwerking met KBC, Flanders DC en Weliswaar. Ook binnen de lopende projecten in de verschillende domeinen speelt vorming en sensibilisatie vaak een hoofdrol. Zo ook bij het thema ‘Vormen en sensibiliseren over armoedebestrijding en sociale inclusie’ of in het domein ‘Coöperatief ondernemen’. Reach Out! Het project Reach Out! is een samenwerkingsverband tussen VLASTROV (Straathoekwerk Vlaanderen), SAW (Steunpunt Algemeen Welzijnswerk) en Cera. Dit expertisecentrum voor outreach biedt vorming, intervisie en ondersteuning voor elke praktijkwerker en leidinggevende die outreachend werkt. Outreachend werken is een verzamelnaam voor diverse activiteiten en methoden waarbij de veldwerker de bekende
[ 35 ] Jaarverslag 2013
omgeving van de eigen organisatie verlaat en naar de mensen toe gaat. Het gaat om het zoeken van toenadering in de eigen leefwereld van de mensen. Dit omvat meer dan huisbezoeken. Het betreft het ondersteunen van kwetsbare (dorps)bewoners die niet voorbij drempels geraken van diverse zorg-, dienst- of hulpverleners. Het doel is enerzijds om sectoroverschrijdende vorming en opleiding rond dit thema aan te bieden en anderzijds om ondersteuning en begeleiding te geven aan organisaties. De doelgroep voor het vormingsaanbod zijn zowel projecten die werken rond welzijn als beroepen met een andere doelstelling: stadswachten, pleinopzichters, buurtspotters, bestuurders en controleurs van De Lijn, de politieschool Vlaams-Brabant enz. Voor het ondersteuningsaanbod mikt Reach Out! zowel op bestaande als startende outreachprojecten rond welzijn. Cera Leerstoel Social Entrepreneurship Via de ‘Cera Leerstoel Social Entrepreneurship’ binnen de Université de Liège financiert Cera gedurende vier jaar een cursus ‘Social entrepreneurship’ in het kader van de master ‘Management des entreprises sociales’ aan de HEC-École de Gestion van de ULg. De Cera Leerstoel maakt deel uit van het onderzoekscentrum ‘Centre d’Économie Sociale’ dat de ontwikkeling van sociaal ondernemerschap nastreeft, enerzijds door het promoten van ImpulCera en anderzijds door de studenten bij te brengen hoe ze ‘Sociale ondernemingsplannen’ (Business Plan Sociaux) kunnen opstellen. Dit project speelt in op de behoefte van studenten, beleidsmakers, burgerpartijen en bestuurders aan meer vorming, onderzoek en advies op het gebied van sociaal ondernemen. Tous VIP – Volontairement Impliqués dans la Pauvreté Samen met de Koning Boudewijnstichting nam Cera het initiatief van het vormingsproject ‘Tous VIP - Volontairement Impliqués en Pauvreté’. Deze vorming richt zich tot de vrijwilligers die in de Federatie Wallonië-Brussel regelmatig in contact komen met mensen in armoede. Het doel van de vorming is een juiste visie op armoede te ontwikkelen en de relationele capaciteiten van de vrijwilligers te versterken. In 2013 werd die interactieve module uitgewerkt dankzij de samenwerking tussen vijf koepelorganisaties: het Rode Kruis, Le Réseau wallon de Lutte contre la Pauvreté, Vivre Ensemble, La Plate-forme francophone du Volontariat en L’Association pour le Volontariat. Dankzij een sensibiliseringscampagne en een internetsite (www.tousvip.be) zullen in 2014 een vijftiental tweedaagse vormingen op lokaal vlak aangeboden worden. Deze vormingscyclus zal aanleiding geven tot een reeks instrumenten (vademecum voor de vrijwilligers, syllabus en Powerpoint voor de opleiders). Organisatieversterkende trajecten Na vijftien jaar maatschappelijke projectwerking en dienstverlening bij Cera, is er heel wat expertise en ervaring in huis, die heel gericht en op maat wordt ingezet. Vaak fungeert Cera ook als bruggenbouwer. Onze brede terreinkennis, ons uitgebreid netwerk en ons unieke helikopterperspectief helpen de organisatie in kwestie op lange termijn vooruit.
Jaarverslag 2013 [ 36 ]
Muzes Er zijn in Vlaanderen weinig onderwijsinstanties die de belangen van de artistieke en muzische vorming ondersteunen. Het is vanuit deze vaststelling en vanuit de overtuiging dat deze vakken onmiskenbaar deel uitmaken van een evenwichtige algemene opvoeding, dat Muzes enige jaren geleden werd opgericht. Muzes stelt zich in de eerste plaats tot doel inhoudelijke ondersteuning te bieden aan de leerkrachten. Een website maakt het mogelijk om lesmateriaal uit te wisselen, ideeën op te doen, interessante links te raadplegen. Bepaalde artistieke thema’s of technieken die extra scholing vereisen, worden behandeld in specifieke nascholingen of in hun cursusaanbod. De nieuwsbrief houdt leerkrachten op de hoogte van het doen en laten van de vereniging. Daarnaast is Muzes een drukkingsgroep die weegt op de besluitvorming rond onderwijs. Artistieke vorming gaat weliswaar niet meteen gepaard met economisch profijt, maar benadrukt de sociale, creatieve en emotionele waarden van ons mens-zijn die erkenning verdienen en zowel in de maatschappij als op school voor evenwicht zorgen. Muzes is gedragen door vrijwilligers, Cera steunt het project inhoudelijk. Cera geeft geen financiële middelen, maar stelt haar expertise (communicatie, vrijwilligerswerk, projectbegeleiding) en netwerk ter beschikking, met als doel Muzes te helpen uitgroeien tot een duurzame, breed gedragen organisatie. Impactversterking Netwerk Tegen Armoede Netwerk Tegen Armoede (NTA) is een netwerk van 58 Verenigingen Waar Armen Het Woord Nemen in Vlaanderen en Brussel. NTA ondersteunt hun lokale verenigingen bij het samenbrengen en versterken van mensen in armoede en is een centrale actor qua beleidsbeïnvloeding en beleidsdialoog. Mensen in armoede komen samen in de verenigingen om ervaringen uit te wisselen, en zo knelpunten scherper te stellen die zij ervaren in hun situatie van armoede. Op basis daarvan wordt beleidsadvies geformuleerd. Ten slotte versterkt NTA het middenveld door vorming en sensibilisatie en beïnvloedt de brede publieke opinie. NTA stelde aan Cera de vraag om samen een organisatie-versterkend traject te doorlopen. Hieraan is geen financiële steun gekoppeld. Cera brengt wél haar expertise in en ondersteunt NTA onder meer in het verkennen van diverse nieuwe inkomensbronnen, zodat de afhankelijkheid van subsidies kan doorbroken worden. Enkele mogelijke sporen zijn lidgeld, giftenwerving, crowd funding. Financiële expertise ontbreekt vaak in de lokale verenigingen, maar ook bij NTA zelf. Samen denken NTA en Cera na over de nodige competenties van bestuurders van dit soort verenigingen. Een ander belangrijk aspect is de samenwerking met bedrijven. Cera bracht NTA in contact met onder meer Kauri. NTA heeft tot slot nood aan een uitgewerkte communicatiestrategie per doelgroep. Cera ondersteunt NTA in het professionaliseren van hun interne en externe communicatie naar werkveld, publieke opinie, achterban, beleid, partners.
[ 37 ] Jaarverslag 2013
ImpulCera ImpulCera, een grootschalig project dat beheerd wordt door SAW-B, geeft de aanzet tot duurzaam en solidair ondernemerschap in de Federatie Wallonië-Brussel. Het helpt innoverende ondernemers via haalbaarheidsstudies en lanceringsbeurzen. In de jury, die tweemaal per jaar samenkomt om de laureaten te selecteren, zetelt een adviseur van Cera die er zijn expertise van begeleiding van lokale steunaanvragers kan aanwenden. Partnerschappen De leuze ‘Passie om samen te werken’ staat centraal binnen de nationale maatschappelijke dienstverlening. Dat uit zich onder meer in volgende vragen: Voor welke deelaspecten van de maatschappelijke dienstverlening van Cera kan samenwerking met andere organisaties een meerwaarde bieden? Met welke organisaties werken we nu al nauw samen? Hoe kunnen we deze samenwerking nog versterken of verbreden? En welke organisaties kunnen we nog aanspreken om met ons nieuwe Cera-elan meer naar buiten te treden? We zien de volgende grote lijnen binnen deze partnerschappen: Cera kan rekenen op een breed netwerk van praktijkwerkers en doelgroepen zelf zoals organisaties en verenigingen, maar ook overheid, private fondsen, onderzoeksinstellingen. Daarnaast heeft Cera vier dienstverleners waarmee ze op lange termijn structureel samenwerkt: ARGUS, BRS, het Innovatiesteunpunt en Coopburo. ARGUS, het milieupunt van KBC en Cera Vanuit haar maatschappelijke engagement en haar maatschappelijk verantwoord ondernemen, investeert Cera ook in ons leefmilieu. Dit milieumecenaat vertrouwt Cera toe aan ARGUS. ARGUS informeert en inspireert voor een duurzame, milieuvriendelijke samenleving en wil met sensibiliserende projecten en informatie bijdragen tot het vergroten en verbreden van het draagvlak voor natuur, milieu en duurzame ontwikkeling en mensen aanzetten tot concrete actie. ARGUS doet dit met eigen positieve, constructieve en objectieve projecten en innovatieve en kwaliteitsvolle initiatieven of met projecten in samenwerking met partners. ARGUS focust op jongeren en het brede publiek met aansprekende en vernieuwende bewustmakingsprojecten. Vaste waarden zijn de jaarlijkse wandelzoektocht rond het thema ‘leefbare stad’ en de jaarlijkse fotowedstrijd en -tentoonstelling rond natuur en milieu. Daarnaast is ARGUS graag partner in originele projecten van derden die passen binnen haar missie en visie. Het kenniscentrum informeert over de belangrijkste milieuthema’s. De milieusector in brede zin vindt bij ARGUS een forum voor debat en overleg. Zo draagt ARGUS bij tot de ontwikkeling en uitwisseling van ideeën, concepten, visies, met het oog op een meer duurzame ontwikkeling. BRS, samen microfinancieren en –verzekeren in het Zuiden BRS steunt microfinancieringsinstellingen in Afrika en Latijns-Amerika die microkredieten, microspaarformules en microverzekeringen aanbieden op coöperatieve basis. Niet alleen met geld, maar vooral met advies en in dialoog met de betrokken partners. Vanuit haar coöperatieve achtergrond gelooft BRS heel sterk in de kracht van coöpe-
Jaarverslag 2013 [ 38 ]
raties. Met hun bijzondere aandacht voor solidariteit en samenwerking en hun respect voor het individu vormen zij een krachtige hefboom voor wie zijn toekomst zelf in handen wil nemen. Daarom kiest BRS bewust voor ondersteuning van die organisaties in het Zuiden die op coöperatieve basis samenwerken en steunt met overtuiging financiële dienstverlening met een eigen aanpak. Zo biedt BRS arme mensen die economisch actief zijn eerlijke kansen om uit de armoede te geraken en zelf hun leven te verbeteren. In eigen land zet BRS zich in om mensen te informeren over microfinancieren en microverzekeren. En om hen warm te maken voor deze vorm van internationale samenwerking. Het Innovatiesteunpunt, een initiatief van Boerenbond en Landelijke Gilden in partnerschap met Cera en KBC Cera investeert in duurzaam ondernemen in de land- en tuinbouw via het Innovatiesteunpunt. Dit is een initiatief van Boerenbond en Landelijke Gilden in partnerschap met Cera en KBC. Het leitmotiv van het Innovatiesteunpunt is ‘De toekomst begint vandaag’. Het Innovatiecentrum is dé gespecialiseerde dienst voor het begeleiden van land- en tuinbouwbedrijven bij het inslaan van een nieuwe richting. De consulenten van het Innovatiesteunpunt hebben een ruime ervaring opgebouwd in het begeleiden van bedrijven die stappen zetten op het vlak van innovatie. Ze bieden antwoorden op vragen rond de strategie of het energiemanagement van een bedrijf en begeleiden bedrijven in het installeren van technische innovaties. Soms begeleidt het Innovatiesteunpunt een traject van start tot finish, soms zijn de bedrijfsleiders al zo ver gevorderd met hun project dat ze enkel een tweede mening of een concreet antwoord willen op een specifieke vraag. Naast advies en begeleiding biedt het Innovatiesteunpunt vorming rond innoverende thema’s aan. Meestal is dit een combinatie van informatie, praktijkbezoeken en uitwisseling tussen boeren en tuinders onderling. Coopburo, de coöperatieve dienstverlener van Cera Onder het motto ‘coöperatief ondernemen met kennis van zaken’, informeert, inspireert en adviseert Coopburo mensen, organisaties en beleid over coöperatief ondernemen. Coopburo begeleidt zowel nieuwe initiatieven als gevestigde coöperaties in diverse sectoren rond vier clusters: coöperatieve identiteit en organisatieontwikkeling, financieel, governance en juridisch. Daarnaast biedt Coopburo een uitgebreid vormingsaanbod aan en verkent vanuit actuele maatschappelijke uitdagingen nieuwe toepassingsmogelijkheden voor coöperatief ondernemen. Coopburo heeft dus drie opdrachten: advies en begeleiding, vorming en ontmoeting en onderzoek en ontwikkeling (onder meer projecten). In 2013 begeleidde Coopburo maar liefst 50 coöperaties. Deze begeleidingen gaan van individueel advies in de oriënteringsfase tot begeleiding doorheen heel het oprichtingstraject of een intense governanceoefening met alle vennoten. Daarnaast verzorgde Coopburo 38 externe presentaties of vormingen en organiseerde ze zeven Coop Workshops, vier Coop Intro’s, drie Coop Explores, twee Coop Tours, een Coop Event en twee sessies van de cursus ‘Agrarische coöperaties’ voor bestuurders van een coöperatie. Ten slotte verkent Coopburo vanuit actuele maatschappelijke uitdagingen nieuwe
[ 39 ] Jaarverslag 2013
toepassingsmogelijkheden voor coöperatief ondernemen. In 2013 onderzochten ze de mogelijkheden van coöperatieve kinderopvang, onder meer via vier provinciale infoavonden, coöperatieve dorpsrestaurants, waarvan de blauwdruk in maart 2014 verspreid werd en coöperatieve modellen in korteketenlandbouw, met onder meer Coop Explore Coprosain. In 2013 zette Coopburo de Franstalige dienstverlening op de rails en intensifieerde de samenwerking met de Chaire Cera van ULg. Coopburo vernieuwde zijn website en brochure en startte met Twitter@Coopburo. Impact Cera ontwikkelt maatschappelijke projecten met maximale impact (teruggave aan de maatschappij) in opdracht van vennoten. Om de impact te maximaliseren wordt een procedure ontwikkeld rond Impactmanagement. Een eerste brainstorming hierrond vond plaats in 2013. Financiële steun Louter financiële steun geven gebeurt steeds minder. We verwijzen naar twee projectoproepen in 2013: Sport en Spel In 2008 gaf Cera nieuwe aandelen uit. Om nieuwe vennoten van bij de intekening bewust te maken van haar dubbele opdracht vroeg Cera 3 % extra instapkosten. Deze werden besteed aan zes maatschappelijke projecten die Cera zorgvuldig selecteerde. In 2012 waren al deze projecten met succes afgerond en bleef een restbedrag over. Cera vroeg aan haar vennoten welke projecten hun voorkeur wegdroegen om deze middelen te besteden. Zij opteerden voor verschillende lokale projecten rond kwetsbare kinderen en jongeren in armoede. Meteen ook een mooie nazorg na de Horizontenpublicatie over plattelandsarmoede in België. Cera lanceerde de projectoproep ‘Sport en Spel’ en ging op zoek naar acht lokale laagdrempelige ontmoetingsplaatsen in Vlaamse dorpen die elk tot 7500 euro in de wacht konden slepen om hun project te verwezenlijken. Drie van deze acht projecten kregen als kers op de taart een filmpje over hun project. In de goedgekeurde projecten staan inspraak en participatie van de doelgroep centraal. Partners in Art Cera gaat sinds 2004 op regelmatige tijdstippen een partnerschap aan met vier beeldende kunstenaars, geselecteerd door een comité van experten. Sinds het begin van het project werden er meer dan twintig kunstenaars gesteund door Cera. Voor elk van de kunstenaars voorzag Cera een bedrag van 20.000 euro om een project te realiseren gedurende een periode van drie jaar, waarmee de kunstenaar een verschil kon maken in zijn carrière en voor de Belgische kunstwereld. Sinds 2010 werd het concept gewijzigd: eerder dan te vertrekken vanuit de kunstenaar, ging Cera op zoek naar projecten die een verschil maken in de ontwikkeling van een of meerdere kunstenaars en van onze kunstscene. Met deze projecten beoogde Cera niet alleen een artistieke maar ook een maatschappelijke meerwaarde. Ook de samenwerking met een breed veld van actoren uit de sector van de beeldende kunsten was intenser: de selectie was het resultaat van een oproep naar een honderdtal terreinexperten. De laatste oproep van Partners in Art vond plaats in 2011, voor projecten die tot 2014 worden gesteund. Claudine Hellweg
Jaarverslag 2013 [ 40 ]
van de organisatie ‘De nieuwe opdrachtgevers’ begeleidt inhoudelijk de projecten. De gesteunde kunstenaars sinds 2004 zijn: Gert Robijns, Nico Dockx, Sven Augustijnen, Benoît Platéus, Koenraad Dedobbeleer, Charlotte Beaudry, Jacques Lizène, Ricardo Brey, Ria Pacquée, Edith Dekyndt, Marcel Berlanger, Raphaël Buedts, Anouk De Clercq, Baudouin Oosterlynck, Frank Theys, Marc Schepers, Wim Catrysse, Lucile Desamory, Geert Goiris, Vincent Meessen, Christophe Terlinden, Ana Torfs, Els Dietvorst. Communicatieve steun Cera in beeld De projecten en initiatieven van Cera worden op regelmatige basis in de kijker gezet. Zo maakt Cera haar maatschappelijke impact kenbaar aan haar vennoten en aan het brede publiek. De interne communicatie naar de vennoten en de leden van de Regionale Adviesraden is een prioriteit. Hierbij wordt sterk samengewerkt met de afdeling communicatie. Daarnaast beschikt Cera over een uitgebreid en actueel journalistenbestand met hierin algemene en gespecialiseerde perskanalen, op maat van de sector. Op regelmatige basis stuurt Cera persberichten en uitnodigingen voor events en via de Facebookpagina’s ‘Cera investeert in maatschappelijke projecten’ en ‘Cera investit dans des projets sociétaux’ en de Facebook-pagina van verschillende Cera-projecten wordt actief gecommuniceerd. Er wordt ook samengewerkt met externe communicatiepartners. Voor de tweede editie van ‘Boerenburenplan’ kon Cera rekenen op De Zondag. Voor de ‘Ceracademies’ stelde Weliswaar telkens een dossier op over het behandelde thema en de projectoproep ‘Hart voor Handicap’ verloopt in nauw partnerschap met De Standaard. Voor het project ‘Anders Ouder Worden’ maakten studenten journalistiek van de Hogeschool Universiteit Brussel acht korte filmpjes. Ook Kerk en Leven en de nieuwsbrieven van projectpartners besteden ad hoc aandacht aan de Cera-projecten. En externe partners nemen soms het initiatief tot het maken van een specifieke website. Daarnaast nemen de coördinatoren af en toe zelf de pen ter hand. Enkele voorbeelden: • Horizontenpublicatie ‘Sociale media in de social profit: vriend of vijand’, De Smet, S., Leuven (2013); • Kwetsbare vrije tijd? Uitdagingen voor emanciperend jeugdbeleid. Mathijssen, C., Loopmans, M. & Crivit, R. (2013). Acco: Leuven; • Cooperative social restaurants: An innovative instrument in het fight against poverty in the rural context. Paper presented at CIRIEC 4th International Research Conference on Social Economy in Antwerp, Belgium, Mathijssen, C. (2013). Cera biedt communicatieve ondersteuning Cera biedt haar expertise aan op het vlak van communicatie aan de nationale projecten. Dit betreft zowel het tekstmateriaal, de lay-out hiervan als de fotografie. Bij de acht projecten van ‘Anders Ouder Worden’, ontwikkelde Cera een huisstijl en een aparte ‘look and feel’ voor de projecten.
[ 41 ] Jaarverslag 2013
Cera als lid van organisaties Cera is lid van diverse organisaties en platformen en gaat hierbij zorgvuldig na welke win-winsituatie hieruit kan groeien. Lidmaatschap levert soms deelname aan vorming en seminaries op. Of Cera-oproepen, -projecten en -activiteiten kunnen bekend gemaakt worden via de communicatiekanalen van deze netwerken. Cera breidt zo haar netwerk uit, helpt de initiatieven van de organisaties en vice versa en blijft op de hoogte van de laatste actualiteit. Zo is Cera onder meer lid van IRU, NRC, EFC (European Foundation Centre), Cooperatives Europe, Business & Society Belgium, Kauri, EVPA (European Venture Philantrophy Association). Cera is ook stichtend lid van het Belgisch Netwerk van Stichtingen en van Leuven Klimaatneutraal (zie ook Hoofdstuk Duurzaam ondernemen en duurzame ontwikkeling, p. 24). Projectsteun in 2013 In 2013 besteedde Cera voor een totaalbedrag van netto 2.031.591 euro aan maatschappelijke dienstverlening in België. Hiervan ging er 1.200.658 euro naar 62 nationale projecten, 97.672 euro ging naar 15 projecten van de Réunion des Bureaux des CCR (RDB) en op regionaal vlak steunde Cera 404 projecten voor een bedrag van 723.767 euro. 9.494 euro ging naar overige dienstverlening. BRS besteedde 459.913 euro aan 12 internationale projecten.
Communicatie Digitale trein rolt verder uit Sinds februari 2013 ziet www.cera.be er anders uit. De voorbereidingen voor de vernieuwde website startten in 2012 met de keuze voor een performant content management systeem, een functionele en een technische analyse. De inhoud op de website is zo herschikt dat de lezer intuïtief de weg vindt naar de informatie die hij zoekt. De website heeft twee belangrijke doelgroepen voor ogen: de vennoten van Cera en het brede publiek dat interesse heeft in de maatschappelijke thema’s waarin Cera actief is. Deze dubbele doelstelling wordt meteen duidelijk op de homepagina waar de vennoot rechts een overzicht vindt van de actuele aanbiedingen van Cera, links is er ruimte om de meest actuele maatschappelijke projecten in de kijker te zetten. Het online bestellen van vennotenaanbiedingen of online inschrijven voor studiedagen en dergelijke is met de vernieuwde site ook een stuk gebruiksvriendelijker geworden. Wanneer de leden van de inspraakstructuren van Cera zich op de site aanmelden, krijgen ze naast de teksten die voor iedereen toegankelijk zijn, nog een pak extra informatie zoals de contactgegevens van hun collega’s, de volledige administratie van de ontvangen projectaanvragen, berichten en nieuwtjes die de RAR- en NAR-leden aanbelangen.
Jaarverslag 2013 [ 42 ]
Van elk gesteund project is er een fiche met beknopte informatie beschikbaar en een korte beschrijvende tekst. Voor de grotere projecten wordt deze informatie aangevuld met persberichten, foto’s van activiteiten, achterliggende gegevens, enzovoort. De lezer kan deze informatie met een enkele click delen op de belangrijkste socialemediakanalen. Sociale media op goede spoor De Facebook-pagina’s ‘Cera investeert in maatschappelijke projecten’ en ‘Cera investit dans des projets sociétaux’ kenden in 2013 een mooie groei, niet alleen van het aantal fans, maar ook van het aantal en het soort berichten rond de maatschappelijke thema’s waarin Cera actief is. Coopburo, de coöperatieve dienstverlener van Cera, startte ook met een Twitteraccount om eigen initiatieven breder bekend te maken in de sector en op te volgen wat andere decision makers te melden hebben over coöperatief ondernemen. Actualiteiten maandelijks in de mailbox van onze vennoten De onlinecommunicatie van Cera wordt actief ondersteund met een maandelijks e-zine dat eind december 50.795 abonnees telde, met een openingspercentage dat schommelt tussen 36 en 53 %. Passie om samen te werken Ondanks de intensievere onlinecommunicatie, investeerde Cera ook in gedrukte communicatie. Naast de ‘oude bekenden’ zoals cera@work, het Voordeelmagazine, de RAR-Info en het Jaarverslag, rolde in 2013 de brochure ‘Passie om samen te werken’ van de persen. Deze brochure geeft een goed overzicht van de verschillende aspecten van de maatschappelijke impact die Cera realiseert. In 2013 bood Cera ook de nodige ondersteuning aan de partners van maatschappelijke projecten. Dit aspect komt aan bod in deel ‘Maatschappelijke dienstverlening’, onder ‘Communicatieve steun’ (zie p. 41).
[ 43 ] Jaarverslag 2013
Vzw KVLV - Leuven
“In een goed functionerend netwerk vinden mensen hulp en steun op emotioneel, materieel en praktisch vlak.”
Werkingsstructuur Cera Naast een klassieke operationele werkingsstructuur, met een Comité van Dagelijks Bestuur, een Managementcomité en een personeelsploeg, kent Cera als coöperatie een getrapte inspraakstructuur (zie eveneens Inspraak). Daardoor kunnen in de Raad van Bestuur van de statutaire zaakvoerder naast de gedelegeerd bestuurders (minimaal 2) en externe bestuurders (minimaal 3), vertegenwoordigers van de vennoten (minimaal 6) plaatsnemen, die vanuit de Nationale Adviesraad (NAR) afgevaardigd worden. De operationele werkingsstructuur en de werking van de Raad van Bestuur worden hierna besproken.
Operationele werking Comité van Dagelijks Bestuur Dit Comité is het statutaire orgaan dat enerzijds belast is met de uitvoering van de besluiten van de Raad van Bestuur van Cera Beheersmaatschappij en dat anderzijds verantwoordelijk is voor het dagelijkse bestuur. Op basis van de maandelijkse rapportering op de Raad van Bestuur, houdt die raad toezicht op de werkzaamheden van het Comité. Naast de vele informele contacten kwam het Comité van Dagelijks Bestuur 10 keer bijeen in de loop van 2013. Het Comité van Dagelijks Bestuur was op 31.12.2013 als volgt samengesteld: Franky Depickere Luc Discry Managementcomité Het Comité van Dagelijks Bestuur delegeert onder zijn verantwoordelijkheid bevoegdheden aan het Managementcomité en, in overleg met het Managementcomité, specifieke taken aan personeelsleden van Cera. Het Managementcomité is verantwoordelijk voor de organisatorische en operationele beslissingen, het functioneren van de exploitatie in haar geheel en het beleidsvoorbereidende werk ter attentie van het Comité van Dagelijks Bestuur en de Raad van Bestuur. Op 31.12.2013 was het Managementcomité als volgt samengesteld: Bert Craps Luc De Bolle Franky Depickere Matthieu Vanhove Dat de leden van het Managementcomité, naast het uitoefenen van hun leidinggevende functies die uit het organogram blijken, ook beleidsvoorbereidend werk doen, sluit aan bij de dubbele opdracht van Cera en wordt concreet als volgt ingevuld: de afdeling Financieel Patrimonium, onder leiding van Luc De Bolle, ondersteunt de personen die op voordracht van Cera bestuursmandaten bekleden binnen de KBC-groep. Bert
Jaarverslag 2013 [ 46 ]
Craps doet het beleidsvoorbereidende werk voor de ondersteuning van de interne organisatie, de interne controle en ICT. Matthieu Vanhove heeft als bijkomende opdracht het strategische denkwerk over de coöperatie als ondernemingsvorm mee voor te bereiden. Zowel nationaal als internationaal is de wereld van de coöperatie volop in beweging. Het is voor Cera van vitaal belang de evoluties, trends en innovaties op de voet te volgen, mee te helpen sturen en uit te maken wat ze voor de eigen organisatie kunnen betekenen. De ervaring leert overigens dat de coöperatieve buitenwereld, onder andere de Internationale Raiffeisen Unie (IRU), de innoverende initiatieven van Cera op de voet volgt en als bijzonder inspirerend aanziet. In de loop van 2013 kwam het Managementcomité 15 keer samen. Comité van Dagelijks Bestuur
Managementcomité
Franky Depickere voorzitter
Communicatie HRM Directiesecretariaat Voorzitter BRS
Franky Depickere, voorzitter Luc Discry *
Matthieu Vanhove plaatsvervangend voorzitter
Maatschappelijke dienstverlening Inspraak Vennotenaanbiedingen Ondersteuning Ondersteuning coöperatieve werking en strategie
Luc De Bolle
Portefeuille- en risicobeheer Boekhouding en beheerscontrole Juridisch-fiscaal beheer KBC Ancora Ondersteuning externe strategie
Bert Craps
Vennotenadministratie ICT en Operations Facilitair Bedrijf Personeelsadministratie Ondersteuning interne organisatie en controle
Domein maatschappelijke dienstverlening:
Domein maatschappelijke dienstverlening:
Domein maatschappelijke dienstverlening:
Domein maatschappelijke dienstverlening:
Land- en tuinbouw en duurzame ontwikkeling
Coöperatief ondernemen
Armoedebestrijding en sociale inclusie
Zorg in de samenleving
Lokale initiatieven in het onderwijs en het jeugdwerk BRS
* Domein maatschappelijke dienstverlening: Kunst en cultuur
Grafiek 3: Organogram Cera dd. 31.12.2013
[ 47 ] Jaarverslag 2013
Personeelsbeleid Om haar medewerkers te richten naar het realiseren van de strategie van de organisatie en ook om hen toe te laten zichzelf maximaal te ontplooien, introduceerde Cera in 2000 het resultaatgerichte competentiemanagement. Dit is het geheel van activiteiten die erop gericht zijn om competenties bij medewerkers optimaal in te zetten en te ontwikkelen. Basisidee is dat competenties de fundamenten zijn om organisatiedoelstellingen te realiseren. De ambitie is dus om de strategie mee te helpen uitvoeren en een geïntegreerd HR-beleid te voeren. Met andere woorden: de HR-praktijken zijn onlosmakelijk verbonden met de ruimere strategieën (verticale integratie) en de verschillende HR-systemen worden op elkaar afgestemd (horizontale integratie). De instrumenten om het competentiedenken binnen Cera te ondersteunen en stimuleren werden in 2013 behouden: • • • • •
de Balanced Scorecard die de bedrijfsdoelstellingen weergeeft; de individuele functiekaart met de te realiseren opdrachten, aangevuld met de individuele en specifieke taakstellingen voor het komende jaar; de evaluatie op het einde van het werkjaar waarbij de leidinggevende een beoordeling uitspreekt over het globale functioneren van de medewerker en waarbij eveneens gekeken wordt naar de realisatie van de individuele taakstellingen en de realisatie van invulling van de competenties zoals bepaald in de ‘Hay’-methode; de resultaats- en competentieverloning; de inventarisatie van opleidingsbehoeften.
Cera hanteert sinds 2008 een functiegebouw met bijhorende functiefamilies volgens de ‘Hay’-methode. Ook in 2013 werd voor de personeelsleden als bijkomende doelstelling gesteld om de competentie ‘flexibiliteit’ op een goede manier in te vullen en verder uit te bouwen. En onder het motto ‘Passie om samen te werken’, ontstonden er in het kader van Horizon 2020 vruchtbare samenwerkingen en kruisbestuivingen tussen de verschillende departementen van Cera, die in 2014 verder zullen uitgewerkt worden. Via een aantal informatie- en overlegfora zoals de Personeelsvergadering en het Overleg Personeelszaken krijgen de medewerkers informatie en advies over allerlei werkgerelateerde thema’s. Op 31.12.2013 was het Overleg Personeelszaken als volgt samengesteld: Bert Craps Franky Depickere Els Lefèvre Greet Leynen Matthieu Vanhove
Jaarverslag 2013 [ 48 ]
Raad van Bestuur Cera Beheersmaatschappij Samenstelling Cera Beheersmaatschappij NV heeft, als statutair zaakvoerder van Cera, een ruime vertegenwoordiging van de vennoten van Cera opgenomen in haar Raad van Bestuur, die samengesteld is uit: • • •
gedelegeerd bestuurders/leden van het Comité van Dagelijks Bestuur van Cera (bestuurders A); niet-uitvoerende bestuurders, vertegenwoordigers van de vennoten die lid zijn van de overlegorganen die functioneren binnen Cera Ancora VZW (Regionale Adviesraad en Nationale Adviesraad) en voorgedragen worden uit de leden van de Nationale Adviesraadstructuur van Cera Ancora VZW (bestuurders B); niet-uitvoerende, externe bestuurders (bestuurders C).
Op 31.12.2013 telde de Raad van Bestuur van Cera Beheersmaatschappij 20 leden: 2 bestuurders A, 14 bestuurders B en 4 bestuurders C. De bestuurders A zijn gedelegeerd bestuurder van Cera Beheersmaatschappij en lid van het Comité van Dagelijks Bestuur van Cera. Om de belangen van Cera en Cera Beheersmaatschappij maximaal te behartigen heeft de Raad van Bestuur er voor geopteerd dezelfde twee personen aan te duiden voor deze functies. De bestuurders B zijn vertegenwoordigers van de vennoten, die zoals alle vennoten, slechts een kleine minderheidsparticipatie aanhouden in Cera. Ze worden voorgedragen via de overlegorganen die functioneren binnen Cera Ancora. Bij deze voordracht wordt rekening gehouden met een geografische spreiding van de mandaten. De ruime vertegenwoordiging van vennoten in de Raad van Bestuur draagt bij tot een optimale betrokkenheid bij de financiële en coöperatieve activiteiten, zowel op nationaal als regionaal vlak. De bestuurders C brengen hun specifieke kennis en ervaring in, zowel op het gebied van beleid als op het gebied van toezicht. De bestuurders A, B en C waarborgen dat de belangen van de vennootschap en van alle stakeholders optimaal behartigd worden. De bestuurders worden benoemd op voordracht van het Benoemingscomité van Cera Beheersmaatschappij. De maximale duurtijd van een mandaat van bestuurder B of C in de Raad van Bestuur is bepaald op vier jaar, met de mogelijkheid tot maximaal drie verlengingen van telkens vier jaar. Zo wordt de continuïteit in het bestuur van Cera gewaarborgd in het licht van het sleuteljaar 2016 wanneer anders veel leden op einde mandaat zouden komen, en houdt ze de verworven kennis en expertise langer in huis. De mandaten van gedelegeerd bestuurders zijn onbeperkt verlengbaar. De leeftijdsgrens is 65 jaar voor de uitvoerende bestuurders en 70 jaar voor de nietuitvoerende bestuurders.
[ 49 ] Jaarverslag 2013
De Raad van Bestuur van Cera Beheersmaatschappij dd. 25.04.2014
4
2 1
5
3 6
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Koen Kerremans Luc Discry Lode Morlion, voorzitter Daniel Renard Guido Van Oevelen Johan Massy Paul Demyttenaere Franky Depickere Walter Nonneman Anita Verresen
Jaarverslag 2013 [ 50 ]
9
7 8
14 11
12
10
11. Henri Vandermeulen 12. Guido Veys 13. Louis Braun 14. Leo Nijsen 15. Jos Peeters 16. Ghislaine Van Kerckhove 17. Charles Van Wymeersch 18. Ivan T’Jampens 19. Dieter Scheiff 20. Jean-François Dister
19
15 17
13
16
18
20
12
Louis Braun
2016
12
Paul Demyttenaere
2017
12
Jean-François Dister, ondervoorzitter
2017
12
Koen Kerremans
2014
12
Johan Massy
2016
11
Lode Morlion, voorzitter
2016
11
Leo Nijsen
2017
12
Jos Peeters
2015
10
Daniel Renard
2016
12
Dieter Scheiff
2016
12
Ivan T’Jampens
2014
12
Henri Vandermeulen
2016
11
Ghislaine Van Kerckhove, ondervoorzitter
2016
12
Anita Verresen
2016
12
Walter Nonneman
2016
12
7
2014
5
4
2014
12
7
2017
12
VOF Van Oevelen Guido (vaste vertegenwoordiger Guido Van Oevelen)
VOF Charles Van Wymeersch (vaste vertegenwoordiger Charles Van Wymeersch)
Guido Veys
Remuneratiecomité
2014
Benoemingscomité
Luc Discry
Auditcomité
12
Bestuurders C
2014
Bestuurders B
Bestuurders A
Franky Depickere
Naam
Einde huidig mandaat
In volgende tabel volgt een overzicht van de samenstelling van de Raad van Bestuur van Cera Beheersmaatschappij en van de comités die in de schoot van deze raad werden opgericht en het aantal vergaderingen dat door het betrokken raadslid werd bijgewoond. In het boekjaar 2013 vergaderde de Raad van Bestuur 12 maal, het Auditcomité 7 maal, het Benoemingscomité 1 maal en het Remuneratiecomité 2 maal.
1
2
1
2
1
2
7
Tabel 7: Samenstelling en aanwezigheden Raad van Bestuur
[ 51 ] Jaarverslag 2013
Werking De werking van de Raad van Bestuur wordt geregeld door de statuten, de relevante bepalingen uit het Wetboek van vennootschappen en door het Corporate Governance Charter van Cera. Dit Charter is beschikbaar op de website van Cera: www.cera.be, in de rubriek: ‘Over Cera’ / ‘Financiële opdracht’. De vergaderingen van de Raad van Bestuur werden telkens door nagenoeg alle leden bijgewoond en voorbereid door het Bureau van de Raad van Bestuur, dat op 31.12.2013 als volgt was samengesteld: Franky Depickere Luc Discry Jean-François Dister Lode Morlion Ghislaine Van Kerckhove Het Bureau legt de agenda vast en waakt erover dat alle componenten van Cera in voldoende mate aan bod komen. Naast zijn klassieke taken (vaststelling van de jaarrekening, voorstel van resultaatverwerking, opvolging van de werkzaamheden van het Auditcomité, het Benoemingscomité en het Remuneratiecomité, goedkeuring van de budgetten), behandelde de Raad van Bestuur in boekjaar 2013 onder meer volgende onderwerpen: • de strategie van de Cera-groep; • het risicobeheer binnen de Cera-groep; • het vennotenkapitaal en het aantal vennoten; • de vennotenwerking in al haar facetten, onder meer de vennoten aanbiedingen; • de maatschappelijke dienstverlening; • de opvolging van de bestuursmandaten en in het bijzonder de herbenoeming van 4 bestuurders B en 1 bestuurder C, de herbenoeming van de ondervoorzitters en de herbenoeming van twee leden van het remuneratiecomité en benoemingscomité; • de stand van zaken, strategie en ontwikkelingen van de KBC-groep; • de beslissing om in 2014 opnieuw vrijwillige uittredingen toe te laten en de uitvoering op te schorten tot na de eerste jaarhelft en, indien blijkt dat meer dan 10 % van het geplaatste kapitaal of 10 % van alle vennoten zou wegvallen, de uittredingen te prorateren; • de nieuwe website van Cera; • de voorbereiding van de Gewone en Buitengewone Algemene Vergadering van Cera op 8 juni en van de Bijzondere en Buitengewone Algemene Vergadering van Cera op 28 september; • de verkoop van 18,1 miljoen KBC Groep-aandelen in het kader van de inkoop/terugbetaling van de bij KBC Bank uitstaande leningen; • de zetelverplaatsing van Cera en Cera Beheersmaatschappij in het kader van de verhuis; • Horizon 2020. Jaarverslag 2013 [ 52 ]
Het Bureau is niet uitsluitend een agendacommissie. Een aantal presentaties die op de Raad van Bestuur komen, worden eerst op het Bureau voorgesteld. Dit kan leiden tot amendering van teksten of tot de opdracht bepaalde thema’s verder uit te diepen. Comités Raad van Bestuur Binnen de Raad van Bestuur zijn drie comités opgericht, die de Raad bijstaan in de uitoefening van zijn opdrachten en aan wie de raad bepaalde taken heeft toevertrouwd, met name het Auditcomité, het Benoemingscomité en het Remuneratiecomité. Auditcomité Het Auditcomité staat de Raad van Bestuur bij in het vervullen van zijn toezichtsopdracht met het oog op een controle in de ruimste zin. Het Auditcomité is onder meer belast met het interne toezicht op de financiële positie, de resultaten, de boekhoudkundige verwerking en de controlemechanismen met het oog op rapportering aan de Raad van Bestuur. Het Auditcomité vergadert zo vaak als nodig is en minstens 3 maal per jaar. De werking van het Auditcomité wordt gekaderd in het Intern Reglement van het Auditcomité dat is opgenomen in het Corporate Governance Charter. Op 31.12.2013 was het Auditcomité als volgt samengesteld: VOF Van Oevelen Guido, met als vaste vertegenwoordiger Guido Van Oevelen (voorzitter) VOF Charles Van Wymeersch, met als vaste vertegenwoordiger Charles Van Wymeersch Walter Nonneman Paul Demyttenaere Wat de werkprocedure van het Auditcomité betreft, vermelden we het volgende: De gedelegeerd bestuurders en de commissaris nemen in de regel deel aan de vergaderingen van het Auditcomité. Ze nemen evenwel geen deel aan het gedeelte van de vergadering waarin de adviezen worden geformuleerd aan de Raad van Bestuur. Na elke vergadering wordt door de voorzitter van het Auditcomité mondeling gerapporteerd op de eerstvolgende vergadering van de Raad van Bestuur. De leden van de Raad van Bestuur ontvangen tevens een kopie van het verslag van de vergadering van het Auditcomité en ondertekenen het verslag ter goedkeuring. Het afgelopen boekjaar vergaderde het Auditcomité 7 maal. • •
Op het Auditcomité van 25 januari 2013 werd de hernieuwing van het commissarismandaat bij Cera en Cera Beheersmaatschappij besproken; op 22 februari 2013 gaf het Auditcomité positief advies aan de Raad van Bestuur m.b.t. het voorstel om een additionele vergoeding van 90.000 euro (excl. btw) toe te kennen aan KPMG voor de door haar verrichte werkzaamheden in de periode die de kapitaalverhoging van KBC Groep van december 2012 voorafging, met name de toetsing van de impact van de geplande kapitaalverhoging op (de attestering van de commissaris inzake) het behoud van de waardering van de FVA (financiële vaste activa) van Cera. Daarnaast werd het voorstel van agenda voor de Gewone en Buitengewone Algemene Vergadering van Cera op 8 juni 2013 besproken. Er werd ook ingegaan op de waardering van de FVA van Cera;
[ 53 ] Jaarverslag 2013
• Op 15 april 2013 besprak het Auditcomité de ontwerpjaarrekening en het ontwerpjaarverslag van Cera over het boekjaar 2012, het ontwerpverslag van de commissaris en de tussentijdse budgetcontrole. Op deze vergadering boog het Auditcomité zich eveneens over de waardering van de financiële vaste activa van Cera; • Op 14 augustus 2013 verklaarde het Auditcomité zich akkoord met de agenda voor de Bijzondere en Buitengewone Algemene Vergadering van Cera op 28 september 2013. Er moest een Bijzondere Algemene Vergadering bijeengeroepen worden omdat het eerder aan de vennoten geformuleerde voorstel tot herbenoeming van de commissaris op de Algemene Vergadering in juni niet de vereiste meerderheid behaalde. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om ook enkele statutenwijzigingen voor te leggen aan de Algemene Vergadering. Op haar vergadering van 14 augustus 2013 gaf het Auditcomité positief advies aan de Raad van Bestuur m.b.t. (1) het voorstel om KPMG te herbenoemen als commissaris en (2) het voorstel om de additionele vergoeding aan KPMG (van 100.000 euro excl. btw, waarvan 90.000 euro betrekking had op de in het kader van de door KBC Groep geplande kapitaalverhoging verrichte werkzaamheden en 10.000 euro op uitgevoerde bijkomende werkzaamheden m.b.t. de controle van de waardering van het FVA) opnieuw ter goedkeuring voor te leggen aan de Algemene Vergadering. Ook op deze vergadering werd opnieuw stilgestaan bij de waardering van de FVA van Cera; • Op 7 oktober 2013 stonden de halfjaarcijfers van Cera en de budgetopvolging per 30 juni 2013 centraal. Ook nu kwam de waardering van de FVA opnieuw aan bod; • De vergadering van 13 november 2013 was gewijd aan de strategische reflectie, waarbij het voorstel werd goedgekeurd om een pakket KBC Groep aandelen te verkopen en met de opbrengst de door KBC Bank in 2007 verstrekte termijnlening in te kopen en de bij KBC Bank uitstaande kortetermijnschulden (nagenoeg) volledig terug te betalen. Op deze vergadering adviseerde het Auditcomité tevens positief over het voorstel om vanaf 1 januari 2014 opnieuw vrijwillige uittredingen toe te laten bij Cera, met opschorting van de uittredingsverzoeken gedurende de eerste jaarhelft; • Op 29 november 2013 werden de budgetten voor 2014 en de kostendelende vereniging met KBC Ancora grondig besproken. Op deze vergadering kwamen ook de administratieve organisatie en de interne controle bij Cera en de waardering van de FVA aan bod. Ook het Auditcomité van Almancora Beheersmaatschappij kwam samen en er was overleg tussen beide Auditcomités.
Jaarverslag 2013 [ 54 ]
Benoemingscomité Dit comité bestaat uit de voorzitter en de twee ondervoorzitters van de Raad van Bestuur. Het Benoemingscomité verzekert, in het algemeen, dat het benoemings- en herbenoemingsproces van bestuurders objectief en professioneel verloopt. De gedelegeerd bestuurders wonen, behoudens onverenigbaarheden, de vergaderingen van het comité bij met adviserende stem. Dit comité komt minstens twee maal per jaar bijeen. Het afgelopen jaar vergaderde het Benoemingscomité echter slechts 1 maal. Op 31.12.2013 was het Benoemingscomité als volgt samengesteld: Lode Morlion (voorzitter) Jean-François Dister Ghislaine Van Kerckhove Remuneratiecomité Dit comité bestaat uit de voorzitter en de twee ondervoorzitters van de Raad van Bestuur. Het Remuneratiecomité doet voorstellen inzake het remuneratiebeleid voor de bestuurders, voor de leden van het Comité van Dagelijks Bestuur en voor de directieleden van de vennootschap. Het comité doet eveneens aanbevelingen inzake de individuele remuneratie voor de bestuurders en voor de leden van het Comité van Dagelijks Bestuur. De gedelegeerd bestuurders wonen, behoudens onverenigbaarheden, de vergaderingen van het comité bij met adviserende stem. Dit comité komt minstens twee maal per jaar bijeen. Het afgelopen jaar vergaderde het Remuneratiecomité 2 maal. Op 31.12.2013 was het Remuneratiecomité als volgt samengesteld: Lode Morlion (voorzitter) Jean-François Dister Ghislaine Van Kerckhove Gedragsregels inzake belangenconflicten De Raad van Bestuur van Cera Beheersmaatschappij werkte een regeling uit betreffende transacties en andere contractuele banden tussen Cera Beheersmaatschappij, de bestuurders van Cera Beheersmaatschappij of de leden van het Comité van Dagelijks Bestuur van Cera enerzijds en Cera anderzijds. Deze regeling werd bekendgemaakt in het Corporate Governance Charter van Cera. Gedragsregels ter voorkoming van marktmisbruik De gedragsregels ter voorkoming van marktmisbruik werden opgenomen in het Corporate Governance Charter van Cera. De gedragsregels ter voorkoming van marktmisbruik voorzien onder meer in de opstelling van een lijst van insiders, de bepaling van jaarlijkse verboden periodes en een meldingsplicht voor verhandelingen in groepseffecten door bestuurders aan de compliance officer.
[ 55 ] Jaarverslag 2013
Vergoedingen van de bestuurders van Cera Beheersmaatschappij Vergoeding van de bestuurders B en C (niet-uitvoerende bestuurders) De vergoeding van de bestuurders B en C houdt rekening met hun verantwoordelijkheden en tijdsbesteding. De bestuurders B en C ontvangen een vaste vergoeding en een zitpenning per bijgewoonde vergadering van de Raad van Bestuur. Gelet op de ruime tijdsbesteding ten gunste van Cera, geniet de voorzitter van de Raad van Bestuur een afwijkend vergoedingsregime. De voorzitter ontvangt een hogere vaste vergoeding, maar geen zitpenningen. Daarnaast ontvangen de bestuurders B of C die deel uitmaken van het Auditcomité een zitpenning per bijgewoonde vergadering van het comité. De voorzitter van het Auditcomité ontvangt een vaste vergoeding, maar geen zitpenningen. De leden van het Benoemings- en Remuneratiecomité ontvangen voor het bijwonen van deze comités geen zitpenningen, enkel een kilometervergoeding. Ten slotte hebben de bestuurders B en C recht op terugbetaling van kosten die zij maken in het kader van hun bestuursmandaat. Volgende tabel geeft een overzicht van de vergoedingen van de bestuurders B en C in het afgelopen boekjaar. Raad van Bestuur in euro Louis Braun Paul Demyttenaere Jean-François Dister, ondervoorzitter
Koen Kerremans Johan Massy Lode Morlion, voorzitter
vast 3.400 3.400
Raad van Bestuur presentiegeld 6.120 6.120
Audit- comité vast
Audit- comité presentiegeld 2.550
Totaal
9.520 12.070
10.200
6.120
16.320
3.400 3.400
6.120 5.610
9.520 9.010
30.600
30.600
Leo Nijsen Jos Peeters
1.890 3.400
3.060 5.100
4.950 8.500
Daniel Renard
3.400
6.120
9.520
Dieter Scheiff
3.400
6.120
9.520
Ivan T’Jampens
3.400
6.120
9.520
Henri Vandermeulen
3.400
5.610
9.010
10.200
6.120
16.320
Anita Verresen
3.400
6.120
Walter Nonneman
3.400
6.120
3.400
2.550
(vaste vertegenwoordiger Charles Van Wymeersch)
4.114
7.405
Guido Veys
3.400
5.600
101.204
96.135
Ghislaine Van Kerckhove, ondervoorzitter
VOF Van Oevelen Guido
(vaste vertegenwoordiger Guido Van Oevelen)
VOF Charles Van Wymeersch
TOTAAL
Tabel 8: Vergoedingen bestuurders B en C (in euro)
Jaarverslag 2013 [ 56 ]
9.520 2.550 5.100
12.070 11.050
3.086
14.605 9.000
5.100
8.186
210.625
Vergoeding bestuurders A (leden van het Comité van Dagelijks Bestuur van Cera en gedelegeerd bestuurders van Cera Beheersmaatschappij) De vergoeding van de leden van het Comité van Dagelijks Bestuur van Cera/ bestuurders A is contractueel vastgelegd. Deze vergoeding is samengesteld uit een vaste vergoeding, het gebruik van een bedrijfswagen of een verplaatsingsvergoeding en een marktconform verzekeringspakket, met onder meer een aanvullend ouderdomsof overlevingspensioen, een hospitalisatieverzekering en een bijstandsverzekering. Aan de leden van het Comité van Dagelijks Bestuur/bestuurders A worden geen aandelenopties toegekend. De Voorzitter van het Comité van Dagelijks Bestuur ontvangt tevens een variabele vergoeding. Over het afgelopen boekjaar hebben de bestuurders A, van wie het mandaat bij Cera Beheersmaatschappij niet vergoed wordt, als leden van het Comité van Dagelijks Bestuur van Cera, samen in totaal een vergoeding van 922.413 euro ontvangen, waarvan 116.301 euro als variabele vergoeding. Van de vaste vergoeding van de leden van het Comité van Dagelijks Bestuur wordt 80 % gedragen door Cera en 20 % door KBC Ancora, dit laatste in het kader van de kostendelende vereniging tussen Cera en KBC Ancora. Mandaten Op 31.12.2013 waren de mandaten, die namens Cera worden opgenomen in de KBCgroep, als volgt ingevuld: KBC Groep NV Franky Depickere Luc Discry Lode Morlion Ghislaine Van Kerckhove
lid Raad van Bestuur, Overlegcomité van Zaakvoerders, Benoemingscomité, Vergoedingscomité en voorzitter Audit-, Risico- & Compliancecomité lid Raad van Bestuur, Overlegcomité van Zaakvoerders lid Raad van Bestuur lid Raad van Bestuur
KBC Bank NV Franky Depickere lid Raad van Bestuur en voorzitter Audit-, Risico- & Compliancecomité Luc Discry lid Raad van Bestuur Lode Morlion lid Raad van Bestuur lid Raad van Bestuur Ghislaine Van Kerckhove KBC Verzekeringen NV lid Raad van Bestuur en voorzitter Audit-, Risico- & Franky Depickere Compliancecomité lid Raad van Bestuur Luc Discry Lode Morlion lid Raad van Bestuur Ghislaine Van Kerckhove lid Raad van Bestuur CBC Banque SA Franky Depickere Charles Van Wymeersch
lid Raad van Bestuur en Vergoedingscomité lid Raad van Bestuur
Commissaris De externe controle wordt uitgeoefend door KPMG Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door Olivier Macq. [ 57 ] Jaarverslag 2013
Asbl ABP - Brussel
“Warme ontmoetingsplaatsen versterken sociale contacten en verlagen de drempel naar dienst- en hulpverlening.”
NIET-GECONSOLIDEERDE JAARREKENING VAN CERA BALANS, RESULTATENREKENING EN TOELICHTING Niet-geconsolideerde balans na resultaatverwerking (in euro)
ACTIVA
2013 1.587.321.235
2012 2.073.915.921
VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen Meubilair en rollend materieel Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen Financiële vaste activa Verbonden ondernemingen Deelnemingen
1.518.044.377 10.000 9.847.509 7.080.809 12.095 1.601.634 1.152.971 1.508.186.868 1.170.098.358 1.170.098.358
2.073.364.106 14.800 9.684.443 7.101.679 24.734 1.602.941 955.089 2.063.664.862 1.176.022.811 1.176.022.811
337.843.838 337.843.838
887.397.379 887.397.379
244.672 237.500
244.672 237.500
7.172
7.172
69.276.859 7.085.738 60.043 7.025.695 45.092.005 45.092.005 17.003.915 95.202
551.816 366.982 264.271 102.712 92.245 92.245 6.615 85.974
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Deelnemingen Andere financiële vaste activa Aandelen
Vorderingen en borgtochten in contanten
VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen Geldbeleggingen Overige beleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen
Jaarverslag 2013 [ 60 ]
PASSIVA
2013 1.587.321.235
2012 2.073.915.921
EIGEN VERMOGEN Kapitaal Geplaatst kapitaal Reserves Wettelijke reserve Beschikbare reserves
1.499.066.513 508.459.174 508.459.174 990.607.340 3.862.543 986.744.796
1.376.792.028 512.468.978 512.468.978 864.323.050 36.362.543 827.960.507
88.254.722 65.875.331 65.875.000 0 65.875.000 331 21.968.004 2.194.865 2.194.865 3.033.234 3.033.234
697.123.893 315.875.526 315.875.000 250.000.000 65.875.000 526 373.529.974 364.304.372 364.304.372 2.421.866 2.421.866
1.139.911 250.431 889.480 15.599.994 411.388
836.832 18.376 818.455 5.966.904 7.718.393
SCHULDEN Schulden op meer dan één jaar Financiële schulden Kredietinstellingen Overige leningen Overige schulden Schulden op ten hoogste één jaar Financiële schulden Kredietinstellingen Handelsschulden Leveranciers Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Belastingen Bezoldigingen en sociale lasten Overige schulden Overlopende rekeningen
[ 61 ] Jaarverslag 2013
Niet-geconsolideerde resultatenrekening na resultaatverwerking (in euro)
Resultaten RESULTATEN KOSTEN Kosten van schulden Andere financiële kosten Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen Diverse lopende kosten Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen Op financiële vaste activa Op vlottende activa Minderwaarden bij realisatie Van financiële vaste activa Van vlottende activa Belastingen op het resultaat OPBRENGSTEN Opbrengsten uit financiële vaste activa Dividenden Opbrengsten uit vlottende activa Andere financiële opbrengsten Opbrengsten uit geleverde diensten Andere lopende opbrengsten Terugneming van waardeverminderingen Op financiële vaste activa Meerwaarde bij realisatie Van financiële vaste activa Van vlottende activa Uitzonderlijke opbrengsten RESULTAATVERWERKING Te bestemmen winst of verlies Te bestemmen winst of verlies van het boekjaar Onttrekking aan het eigen vermogen Aan de reserves Toevoeging aan het eigen vermogen Aan de overige reserves Uit te keren winst Vergoeding van het kapitaal
Jaarverslag 2013 [ 62 ]
2013
2012
147.239.344
-29.385.435
38.891.774 14.724.233 77.831 13.254.519 6.071.660 19.965
-31.343.983 38.083.078 14.449.582 20.547 14.678.316 5.410.332 18.136
39.616 241 0 241 4.387.223 4.387.223 0 316.486
36.515 -875.634 12.500 -888.134 4.342.552 3.440.973 901.579 2.733
186.131.117 29.231.056 29.231.056 14.115 6.250.151 1.791.609 2.655.487 69.922.753 69.922.753 76.255.239 76.255.239 0 10.707
8.697.644 268.147 268.147 42.609 1.011 2.595.555 1.932.166 3.402.165 3.402.165 440.589 113.491 327.098 15.402
147.239.344 147.239.344 -830.721 -830.721 135.371.294 135.371.294 12.698.770 12.698.770
-29.385.435 -29.385.435 -32.446.848 -32.446.848 502.249 502.249 2.559.164 2.559.164
Toelichting Schema van de resultatenrekening Voor de voorstelling van de resultatenrekening in dit jaarverslag heeft Cera gebruik gemaakt van het schema van de resultatenrekening van de portefeuillemaatschappijen, gezien dit beter aansluit bij de aard van haar activiteiten. Cera verkreeg hiervoor op 10.04.2004 toestemming van de minister van Economie. Deze goedkeuring was noodzakelijk gezien het statuut van de portefeuillemaatschappijen werd opgeheven door de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten. Staat van de immateriële vaste activa 2013
2012
Concessies, octrooien, licenties, knowhow, merken en soortgelijke rechten
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van boekjaar Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
24.000
24.000 9.200
4.800 14.000 10.000
Staat van de materiële vaste activa 2013
2012
Terreinen en gebouwen
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
7.133.838
7.133.838 32.159
20.871 53.030 7.080.809 2013
2012
Installaties, machines en uitrusting
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Overdrachten en buitengebruikstellingen Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
11.790 8.676 3.113 11.790
8.676 3.113 0
[ 63 ] Jaarverslag 2013
2013
2012
Meubilair en rollend materieel
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Overdrachten en buitengebruikstellingen Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
326.643 276.397 50.246 301.909 12.639 276.397 38.152 12.095
2013
2012
Overige materiële vaste activa
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Overdrachten en buitengebruikstellingen Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
2.056.285 454.651 1.601.634 453.344 1.306 454.651 1.601.634
2013
2012
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
Jaarverslag 2013 [ 64 ]
955.089
197.882 1.152.971 1.152.971
Staat van de financiële vaste activa Deelnemingen en aandelen
Verbonden ondernemingen
Aanschaffingswaarde per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Overdrachten en buitengebruikstellingen Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar Waardeverminderingen per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar Teruggenomen Afgeboekt na overdracht en buitengebruikstellingen Waardeverminderingen per einde van het boekjaar Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
Ondernemingen met deelnemingsverhouding
Andere ondernemingen
2.065.481.774
993.791.131
250.000
9.958.954
615.441.794
12.500
2.055.522.820
378.349.337
237.500
889.458.963
106.393.751
12.500
4.034.500
65.888.253 12.500
885.424.462
40.505.499
1.170.098.358
337.843.838
237.500
Verbonden Ondernemingen ondernemingen met deelnemingsverhouding
Vorderingen
Andere ondernemingen
Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
7.172 7.172
Inlichtingen omtrent de deelnemingen en maatschappelijke rechten in andere ondernemingen ten belope van minstens 10 % van het geplaatste kapitaal Aangehouden maatschappelijke rechten Naam en onder nemingsnummer
Rechtstreeks Aantal gewone aandelen
Dochters
%
KBC Ancora 45.893.014 Comm. VA Mgr. Ladeuzeplein 15 3000 Leuven 0464.965.639
58,61
11.127.166
2,67
409
56,18
KBC Groep NV (geconsolideerd) Havenlaan 2 1080 Brussel 0403.227.515 BRS Fonds CVBA Mgr. Ladeuzeplein 15 3000 Leuven 0508.996.711
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening Jaarrekening per
Eigen vermogen
(+) of (-) in euro
%
18,57
Nettoresultaat
30.06.2013
2.012.582.577
50.800.354
31.12.2013
11.826.458.065
1.029.383.709
0
0
[ 65 ] Jaarverslag 2013
Geldbeleggingen: overige geldbeleggingen Aandelen Boekwaarde verhoogd met het nietopgevraagde bedrag Termijnrekeningen bij kredietinstellingen Met een resterende looptijd of opzegtermijn van meer dan één maand en hoogstens één jaar
2013 92.005
2012 92.245
92.005 45.000.000
92.245
45.000.000
Staat van het kapitaal Bedragen
Geplaatst kapitaal per einde van het vorige boekjaar Wijzigingen tijdens het boekjaar B-aandelen D-aandelen E-aandelen Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar
512.468.978
Soorten aandelen (op naam) B-aandelen C-aandelen D-aandelen E-aandelen TOTAAL
-617.656 -1.023.398 -2.368.750 508.459.174
-99.622 -55.051 -47.375
64.874.549 54.538.000 94.800.374 294.246.250
10.463.637 2.200.000 5.099.536 5.884.925 23.648.098
Aandeelhoudersstructuur Cera Ancora VZW ca. 100 % Cera Beheersmaatschappij NV ca. 10 % Cera CVBA
Jaarverslag 2013 [ 66 ]
Aantal aandelen
ca. 408.000 vennoten ca. 90 %
Staat van de schulden 2013 Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar maar hoogstens vijf jaar Financiële schulden Overige leningen Overige schulden Totaal van de schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar maar hoogstens 5 jaar Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming Financiële schulden Overige leningen Totaal van de schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Niet-vervallen belastingschulden Andere schulden m.b.t. bezoldigingen en sociale lasten
Bedrijfsresultaten Bedrijfsopbrengsten Exploitatiesubsidies en vanwege de overheid ontvangen compenserende bedragen Bedrijfskosten Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Totaal aantal op afsluitingsdatum Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen Andere personeelskosten Andere bedrijfskosten Bedrijfsbelastingen en -taksen Andere Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen Totaal aantal op afsluitingsdatum Gemiddeld aantal berekend in voltijdse equivalenten Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Kosten voor de onderneming
65.875.000 65.875.000 331 65.875.331
65.875.000 65.875.000
65.875.000 250.431 889.480
2013
2012
56.504
38.693
41
43
40,2 58.088
40,3 57.415
3.792.329
3.344.228
1.204.635
1.036.198
862.661 212.035
815.841 214.065
17.561 2.404
15.858 2.278
1 0,2 331 23.035
0,8 1.448 100.526
[ 67 ] Jaarverslag 2013
Financiële en uitzonderlijke resultaten 2013 Financiële resultaten Waardeverminderingen op vlottende activa Geboekt
241
Teruggenomen Uitzonderlijke resultaten Verjaarde dividenden
Belastingen en taksen Belastingen op het resultaat van het boekjaar Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen Belastingen op de toegevoegde waarde en belastingen ten laste van derden De belasting op de toegevoegde waarde in rekening gebracht Aan de onderneming (aftrekbaar) Door de onderneming De ingehouden bedragen ten laste van derden als Bedrijfsvoorheffing Roerende voorheffing
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Zakelijke zekerheden Boekwaarde van de in pand gegeven activa
2012
888.134 10.707
15.402
2013 316.486 7.310.468 6.993.982
2013
2012
189.955 153.177
472.227 367.156
1.505.275 120
1.357.101
2013 94.122.430 2013
Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen Verplichtingen m.b.t. al goedgekeurde maatschappelijke projecten, waarvan de uitvoering en de uitbetaling in de volgende boekjaren zal plaatsvinden
1.619.202
Eind 2008 werd door vier KBC Ancora-aandeelhouders voor rekening van KBC Ancora een minderheidsvordering ingeleid tegen haar statutair zaakvoerder en Cera. De Rechtbank van eerste aanleg in Leuven heeft op 24.10.2012 uitspraak gedaan en de vorderingen integraal afgewezen. Op 13.03.2013 tekenden de eisers hoger beroep aan tegen deze uitspraak.
Jaarverslag 2013 [ 68 ]
Aanvullend stelsel van rust- of overlevingspensioen Op basis van bijdragen die de onderneming betaalt, wordt aan de personeelsleden een aanvullend rust- of overlevingspensioen verzekerd. Aard en zakelijk doel van buitenbalans regelingen Cera is lid van een btw-eenheid. Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Verbonden ondernemingen
Financiële vaste activa Deelnemingen Realisatie van vaste activa Verwezenlijkte minderwaarden Schulden op hoogstens één jaar
2013 1.170.098.358 1.170.098.358
4.034.500
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
2012 2013 2012 1.176.022.811 337.843.838 887.397.379 1.176.022.811 337.843.838 887.397.379
3.402.165 120.607
Financiële betrekkingen 2013 Met de commissaris Bezoldiging van de commissaris
61.500
Verklaring met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening De onderneming heeft een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag opgesteld en openbaar gemaakt. Waarderingsregels Het boekjaar loopt van 1 januari tot en met 31 december. Oprichtingskosten Oprichtingskosten worden geboekt tegen aanschaffingswaarde en lineair afgeschreven aan 20 % per jaar. Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa worden geactiveerd vanaf 2500 euro en gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde. Op de aanschaffingswaarde wordt lineair afgeschreven aan 20 % per jaar. Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden geactiveerd vanaf 2500 euro en gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde. Op de aanschaffingswaarde worden de volgende afschrijvingen toegepast: • gebouwen: 33 jaar; • inrichting: 9 jaar; • meubilair, installaties, machines, uitrusting en rollend materieel: 5 jaar. Kunstwerken worden volledig geactiveerd en niet afgeschreven. Bij eventuele beschadiging of andere waardedaling van het goed wordt een waardevermindering geboekt. [ 69 ] Jaarverslag 2013
Financiële vaste activa Financiële vaste activa zijn maatschappelijke rechten (aandelen) die in andere vennootschappen worden aangehouden om met deze laatste een duurzame en specifieke band te scheppen, om de onderneming in staat te stellen een invloed uit te oefenen op de oriëntatie van het beleid van deze ondernemingen. Financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde, met toepassing van de methode van gewogen gemiddelde prijzen. De bijkomende kosten van aanschaffing van effecten worden onmiddellijk in resultaat genomen. Financiële vaste activa mogen geherwaardeerd worden, wanneer de waarde ervan, bepaald in functie van hun nut voor de vennootschap, op vaststaande en duurzame wijze uitstijgt boven hun boekwaarde. Waardeverminderingen worden aangelegd in geval van duurzame minderwaarde of ontwaarding, verantwoord door de toestand, de rendabiliteit of de vooruitzichten van de vennootschap waarin de aandelen worden aangehouden. Vorderingen en schulden Vorderingen en schulden worden opgenomen voor hun nominale waarde. Waardeverminderingen worden geboekt indien voor het geheel of een gedeelte van een vordering onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag. Geldbeleggingen Geldbeleggingen worden gewaardeerd tegen hun nominale waarde indien het een tegoed betreft bij een financiële instelling en op grond van hun aanschaffingswaarde indien het effecten betreft. Aandelen worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde, met toepassing van de methode van gewogen gemiddelde prijzen. De bijkomende kosten van aanschaffing van effecten worden onmiddellijk in resultaat genomen. Voor vastrentende effecten wordt, wanneer de aanschaffingswaarde verschilt van de terugbetalingswaarde, het verschil tussen beide pro rata temporis voor de resterende looptijd van de effecten in resultaat genomen als bestanddeel van de renteopbrengst van deze effecten en, naargelang het geval, toegevoegd aan of afgetrokken van de aanschaffingswaarde van de effecten. De inresultaatneming gebeurt op geactualiseerde basis, uitgaande van het actuarieel rendement bij aankoop. Met betrekking tot niet-vastrentende effecten (vnl. aandelen) worden waardeverminderingen geboekt indien de realisatiewaarde op balansdatum lager is dan de aanschaffingswaarde. Liquide middelen Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Jaarverslag 2013 [ 70 ]
Kapitaal, herwaarderingsmeerwaarden en reserves Kapitaal, herwaarderingsmeerwaarden en reserves worden gewaardeerd op grond van hun nominale waarde. Herwaarderingsmeerwaarden worden overgeboekt naar belaste reserves ingeval van realisatie van het desbetreffend actief. Voorzieningen Voorzieningen beogen naar hun aard duidelijk omschreven verliezen of kosten te dekken, die op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn, doch waarvan het bedrag niet vaststaat. Voorzieningen worden teruggenomen indien ze niet meer geheel of gedeeltelijk noodzakelijk zijn. Overige actief- en passiefbestanddelen De overige actief- en passiefbestanddelen worden opgenomen tegen aanschaffingswaarde.
[ 71 ] Jaarverslag 2013
Sociale balans Nummer van het paritair comité dat voor de onderneming bevoegd is: 218 Staat van de tewerkgestelde personen Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar Gemiddeld aantal werknemers Mannen Vrouwen Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Mannen Vrouwen Personeelskosten in euro Mannen Vrouwen Op afsluitingsdatum van het boekjaar Aantal werknemers Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Volgens het geslacht en studieniveau Mannen Secundair onderwijs Hoger niet-universitair onderwijs Universitair onderwijs Vrouwen Secundair onderwijs Hoger niet-universitair onderwijs Universitair onderwijs Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel Bedienden
Jaarverslag 2013 [ 72 ]
Totaal (T) of totaal in voltijdse equivalenten (VTE)
Voltijds
Deeltijds
2013 27 19 8 36.318 26.788 9.530 4.211.858 3.343.852 868.006
2013 18 2 16 21.770 2.364 19.406 1.859.802 304.527 1.555.275
2013 40,2 (VTE) 20,3 (VTE) 19,9 (VTE) 58.088 (T) 29.152 (T) 28.936 (T) 6.071.660 3.648.379 2.423.281
24
17
36,9
24
17
36,9
18 3 1 14 6
2
3 3
2 15 2 8 5
19,6 3 1 15,6 17,3 1,4 9,2 6,7
3 21
17
3,0 33,9
2012 40,3 (VTE) 19,6 VTE) 20,7 (VTE) 57.415 (T) 29.200 (T) 28.215 (T) 5.410.332 (T) 3.275.320 (T) 2.135.011 (T)
Uitzendkrachten Uitzendkrachten
Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Kosten voor de onderneming in euro
0,2 331 23.035
Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar Ingetreden Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Uitgetreden Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst Afdanking Andere reden
Voltijds
Deeltijds Totaal (VTE)
1
1
1,6
1
1
1,6
3
1
3,8
3
1
3,8
2 1
1
2,8 1
Inlichtingen over de opleidingen voor de werknemers tijdens het boekjaar Totaal van de formele voortgezette opleidingsinitiatieven voor de werknemers ten laste van de werkgever
Aantal betrokken werknemers Aantal gevolgde opleidingsuren Nettokosten voor de onderneming in euro waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding waarvan ontvangen tegemoetkomingen (in mindering)
Mannen
Vrouwen
8 99 13.990
5 80 8.772
14.550
8.972
-560
-200
[ 73 ] Jaarverslag 2013
COMMENTAAR BIJ DE JAARREKENING BALANS Op balansdatum 2013 bedraagt het balanstotaal 1587,3 miljoen euro, een daling met 486,6 miljoen euro ten opzichte van boekjaar 2012. Deze afname is de resultante van mutaties in diverse activa- en passivaposten waarvan de voornaamste hierna worden toegelicht.
Vaste activa Materiële vaste activa De materiële activa, met een totale boekwaarde van 9,8 miljoen euro, omvatten in hoofdzaak: • terreinen en gebouwen voor 7,1 miljoen euro: percelen grond met opstaande gebouwen in Leuven en zakelijke rechten op onroerende goederen. Deze laatste hebben betrekking op parkeerplaatsen; • investeringen in kunst ten bedrage van 1,6 miljoen euro; • activa in aanbouw voor 1,2 miljoen euro. Financiële vaste activa De financiële vaste activa (boekwaarde 1508,2 miljoen euro) vormen het hoofdbestanddeel (ca. 95 %) van de actiefzijde en bestaan nagenoeg uitsluitend uit de strategische deelnemingen in KBC Groep en in KBC Ancora. KBC Groep-aandelen
Op balansdatum heeft Cera in totaal 11,1 miljoen KBC Groep-aandelen in portefeuille, ca. 2,67 % van het totaal aantal uitstaande KBC Groep-aandelen (zie ook Beheer financieel patrimonium Cera, p. 22). In de periode medio augustus – begin september 2013 verkocht Cera 4 miljoen KBC Groep-aandelen op de beurs. De ontvangen verkoopprijs werd aangewend om de kortetermijnschulden bij KBC Bank te reduceren. In november 2013 verkocht Cera 14,1 miljoen KBC Groep-aandelen via een plaatsing (accelerated bookbuilding) bij institutionele investeerders. De vrijgemaakte middelen werden hoofdzakelijk aangewend (i) voor de inkoop van een door KBC Bank verstrekte lening met een nominaal bedrag van 250 miljoen euro waarvan de volledige terugbetaling voorzien was op eindvervaldatum in 2017 en (ii) om de resterende kortetermijnschulden bij KBC Bank nagenoeg volledig terug te betalen. De inkoop/terugbetaling van de leningen bij KBC Bank hadden een positieve impact op het reglementair eigen vermogen van KBC Bank. Onder de anticipatieve integrale toepassing van de Basel III-kapitaalregels (fully loaded) wordt het bedrag van zogenaamde aandeelhoudersleningen immers volledig afgetrokken van het eigen vermogen van de bank. De totale boekwaarde van de KBC Groep-aandelen bedraagt op balansdatum 337,8 miljoen euro. De gewogen gemiddelde boekwaarde per KBC Groep-aandeel op balansdatum bedraagt 30,36 euro.1 De slotkoers van het KBC Groep-aandeel op 31 december 2013 bedroeg 41,25 euro. Op 24 april 2014 bedroeg de slotkoers 44,945 euro. 1 Eind 2008 boekte Cera een waardevermindering op haar deelneming in KBC Groep, waardoor de nettoboekwaarde afnam tot 31,5 euro per aandeel. Door de aankoop van KBC Groep-aandelen in 2009 daalde de gewogen gemiddelde boekwaarde van de KBC Groep-aandelen tot 31,44 euro per aandeel. Door de intekening op 3,1 miljoen KBC Groep-aandelen in december 2012 verlaagde de gewogen gemiddelde boekwaarde van de KBC Groep-aandelen tot 30,36 euro per aandeel. Jaarverslag 2013 [ 74 ]
KBC Ancora-aandelen
De deelneming in KBC Ancora (45,9 miljoen aandelen) stemt overeen met ca. 58,61 % van het totaal aantal uitstaande KBC Ancora-aandelen en bestaat uit twee componenten: • KBC Ancora-aandelen die bestemd zijn voor uitkering in natura, als scheidingsaandeel bij uittreding met D-aandelen; • KBC Ancora-aandelen die aangehouden worden als strategische investering op lange termijn. De totale boekwaarde van de KBC Ancora-aandelen bedraagt op balansdatum 1169,7 miljoen euro. De gewogen gemiddelde boekwaarde per KBC Ancora-aandeel bedraagt respectievelijk 25,64 euro (KBC Ancora-aandelen bestemd voor uitkering) en 25,36 euro (KBC Ancora-aandelen gehouden als strategische langetermijninvestering).2 De intrinsieke waarde van een KBC Ancora-aandeel komt overeen met 0,99-maal de koers van het KBC Groep-aandeel, verminderd met de nettoschuld per aandeel (5,01 euro). Op basis van de slotkoers van KBC Groep op 31 december 2013 (41,25 euro) bedroeg de intrinsieke waarde van een KBC Ancora-aandeel 35,83 euro. Op basis van de slotkoers van KBC Groep op 24 april 2014 (44,945 euro) bedroeg de intrinsieke waarde van een KBC Ancora-aandeel 39,49 euro. KBC Ancora-aandelen bestemd voor uitkering Het aantal KBC Ancora-aandelen op balansdatum bestemd voor uitkering in natura, als scheidingsaandeel bij toekomstige uittredingen met D-aandelen, kan als volgt berekend worden: Totaal aantal D-aandelen op balansdatum 5.099.536 Aantal KBC Ancora-aandelen per D-aandeel x 4,2 ----------------Aantal KBC Ancora-aandelen bestemd voor uitkering in natura 21.418.051 Op balansdatum bedraagt de boekwaarde van deze 21,4 miljoen KBC Ancora-aandelen bestemd voor uitkering 549,1 miljoen euro. KBC Ancora-aandelen gehouden als langetermijninvestering Op balansdatum bezit Cera 24,5 miljoen KBC Ancora-aandelen die aangehouden worden als langetermijninvestering. De totale boekwaarde hiervan bedraagt 620,6 miljoen euro. BRS Fonds
De deelneming in BRS Fonds (409 aandelen) stemt overeen met een participatie van ca. 56,18 %. Op balansdatum bedraagt de boekwaarde van deze aandelen 0,4 miljoen euro. Andere financiële vaste activa
Deze aandelen betreffen maatschappelijke rechten in andere ondernemingen die weliswaar geen deelneming vormen, maar die wel het scheppen van een duurzame en specifieke band met die ondernemingen tot doel hebben (Credal en Hefboom). Op balansdatum bedraagt de boekwaarde van deze aandelen 0,2 miljoen euro.
2 Eind 2008 boekte Cera een waardevermindering op haar deelneming in KBC Ancora waardoor de nettoboekwaarde afnam tot 25,635 euro per KBC Ancora-aandeel. Door de aankoop van 330.879 KBC Ancora-aandelen in 2009 daalde de gewogen gemiddelde boekwaarde van de KBC Ancora-aandelen, die aangehouden worden als strategische langetermijninvestering, tot 25,36 euro per aandeel. [ 75 ] Jaarverslag 2013
Vlottende activa De vlottende activa (69,3 miljoen euro) bestaan voornamelijk uit vorderingen op ten hoogste één jaar (7,1 miljoen euro), geldbeleggingen (45,1 miljoen euro), liquide middelen (17 miljoen euro) en overlopende rekeningen (0,1 miljoen euro). Vorderingen op ten hoogste één jaar De vorderingen op ten hoogste één jaar omvatten enerzijds de handelsvorderingen ten belope van 0,1 miljoen euro en anderzijds de overige vorderingen voor een bedrag van 7 miljoen euro. Deze laatste hebben voornamelijk betrekking op de terug te vorderen belastingen. Het betreft het saldo van de ingehouden roerende voorheffing op dividenden ontvangen van KBC Groep (7,3 miljoen euro) en de te betalen belasting op meerwaarden op aandelen naar aanleiding van de verkoop van 18,1 miljoen KBC Groep-aandelen (-0,3 miljoen euro). Geldbeleggingen De geldbeleggingen hebben betrekking op termijnrekeningen met een resterende looptijd van meer dan één maand en hoogstens één jaar voor een totaal van 45 miljoen euro en een deelneming in METALogic NV (0,1 miljoen euro). Liquide middelen De liquide middelen bedragen op balansdatum 17 miljoen euro. Het betreft de saldi van een spaarrekening en diverse bankrekeningen. Overlopende rekeningen De overlopende rekeningen (0,1 miljoen euro) betreffen: • over te dragen kosten, d.w.z. kosten die werden betaald tijdens het boekjaar 2013 maar die ten laste zijn van boekjaar 2014; • verworven opbrengsten, d.w.z. opbrengsten die slechts in de loop van boekjaar 2014 worden geïnd maar betrekking hebben op het afgelopen boekjaar.
Eigen vermogen Kapitaal Op balansdatum bedraagt het kapitaal 508,5 miljoen euro. De samenstelling en de evolutie hiervan over de periode 31.12.2011 – 31.12.2013 is als volgt: (in miljoenen euro)
2013
2012
2011
B-kapitaal
64,9
65,5
66,0
C-kapitaal
54,5
54,5
54,5
D-kapitaal
94,8
95,8
96,7
E-kapitaal
294,2
296,6
298,7
Totaal
508,5
512,5
515,9
Tabel 9: Samenstelling en evolutie van het kapitaal
Per 31.12.2013 telde Cera 408.169 vennoten (t.o.v. 411.613 vennoten per einde 2012). Reserves De rubriek ‘reserves’ bedraagt 990,6 miljoen euro en bestaat uit de onderstaande componenten.
Jaarverslag 2013 [ 76 ]
Wettelijke reserve Op de Buitengewone Algemene Vergadering van 8 juni 2013 werd de verhoging van het vaste gedeelte van het kapitaal met 32,5 miljoen euro tot 36,5 miljoen euro goedgekeurd (aanpassing van artikel 5 van de statuten). De wettelijke reserve werd met eenzelfde bedrag verminderd. Ingevolge deze beslissing bedraagt de wettelijke reserve op balansdatum 3,9 miljoen euro, meer dan 10 % van het vaste gedeelte van het kapitaal. Beschikbare reserves In 2001 werd een ‘bijzondere beschikbare reserve’ aangelegd uit de beschikbare reserves van Cera om aan te geven dat de D-aandeelhouders, via de uitkering van KBC Ancora-aandelen, recht hebben op een deel van de beschikbare reserves. In het boekjaar 2013 bedraagt de afname van de ‘bijzondere beschikbare reserve’, ten gevolge van uittredingen van rechtswege (nalatenschappen) met D-aandelen 4,9 miljoen euro. Op afsluitdatum bedraagt het saldo van de ‘bijzondere beschikbare reserve’ 454,3 miljoen euro. Bij uittreding met D-aandelen hebben de vennoten tevens recht op een gekapitaliseerd dividendoverschot (afgekort: GDO). Dit komt tot uiting via de ‘GDO-reserve’. In de loop van het boekjaar 2013 werd er 3,3 miljoen euro GDO uitgekeerd aan (van rechtswege) uittredende D-vennoten. Op balansdatum bedraagt het GDO (na resultaatverwerking) 60,80 euro per D-aandeel. Boekhoudkundig wordt dit tot uitdrukking gebracht door via de resultaatverwerking een onttrekking aan de GDO-reserve te boeken van 0,8 miljoen euro. Op balansdatum bedraagt de GDO-reserve voor uittredende D-vennoten 310,1 miljoen euro, wat overeenstemt met 5.099.536 D-aandelen waarvoor zowel KBC Ancora-aandelen als het GDO (60,80 euro) dienen uitgekeerd te worden. De ‘gewone beschikbare reserve’ neemt toe met 167,9 miljoen euro (tot 222,4 miljoen euro). Deze toename is als volgt samengesteld: • ingevolge de beslissing om het vaste gedeelte van het kapitaal te verhogen met 32,5 miljoen euro en de wettelijke reserve met eenzelfde bedrag te verminderen, werd de beschikbare reserve verhoogd met 32,5 miljoen euro; • toevoeging via de resultaatverwerking van 134,5 miljoen euro voor verwerking van de winst van het boekjaar; • toevoeging via de resultaatverwerking voor 0,8 miljoen euro (overboeking van GDO-reserve naar gewone beschikbare reserve). Onderstaande tabel geeft een overzicht van de evolutie van het GDO per aandeel en van de GDO-reserve. Saldo 2013 Aanwending GDO per D-aandeel (in euro) GDO-reserve (in miljoenen euro) Aantal uitstaande D-aandelen
60,80 310,1 5.099.536
-4,2 -
2013 Toevoeging
Saldo 2012 -
60,96
-
314,2
-
5.154.587
Tabel 10: Evolutie GDO per aandeel en GDO-reserve
[ 77 ] Jaarverslag 2013
Op balansdatum zijn de reserves dus als volgt samen te vatten: (in miljoenen euro) Wettelijke reserve
2013
2012
2011
3,9
36,4
36,4
Beschikbare reserves
986,7
828,0
866,9
• Bij uittreding D-aandelen
764,3
773,4
780,8
454,3
459,2
463,3
– GDO-reserve
310,1
314,2
317,5
• Gewone beschikbare reserve
222,4
54,6
86,0
Totaal
990,6
864,3
903,2
– bijzondere beschikbare reserve
Tabel 11: Samenstelling en evolutie reserves
Schulden De schulden bedragen 88,3 miljoen euro, een daling met 608,9 miljoen euro ten opzichte van het jaar voordien. Met de opbrengst van de verkoop van de 18,1 miljoen KBC Groep-aandelen heeft Cera haar schulden gedurende het boekjaar 2013 met bijna 90 % gereduceerd. Cera heeft nagenoeg geen schulden meer bij KBC Bank. De schulden hebben hoofdzakelijk betrekking op: Schulden op meer dan één jaar Financiële schulden De financiële schulden op meer dan één jaar bedragen 65,9 miljoen euro. In december 2012 steunde Cera de kapitaalverhoging van KBC Groep door inschrijving op 3,1 miljoen nieuwe KBC Groep-aandelen voor een bedrag van 65,9 miljoen euro, waarvoor zij financiering aantrok buiten de KBC-groep. Deze 3,1 miljoen aandelen werden daarbij in pand gegeven aan de kredietverstrekker. Schulden op ten hoogste één jaar Financiële schulden De financiële schulden op korte termijn bedragen 2,2 miljoen euro door aanwending van de kaskredietlijn. Handelsschulden De handelsschulden ten belope van 3 miljoen euro hebben betrekking op ontvangen maar nog niet betaalde facturen (0,5 miljoen euro) en op de geraamde, niet ontvangen facturen, met betrekking tot de voorbije boekjaren (2,5 miljoen euro). Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten De schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten (1,1 miljoen euro) betreffen enerzijds de nog verschuldigde bedrijfsvoorheffing met betrekking tot de loonverwerking van december 2013 (0,3 miljoen euro) en anderzijds het vakantiegeld en de premies met betrekking tot boekjaar 2013, die in de loop van de volgende boekjaren zullen uitgekeerd worden (0,9 miljoen euro).
Jaarverslag 2013 [ 78 ]
Overige schulden De overige schulden (15,6 miljoen euro) bestaan uit: • • •
het te betalen coöperatief dividend over boekjaar 2013 aan 2,5 % (12,7 miljoen euro); schulden m.b.t. maatschappelijke dienstverlening van Cera, waarvan de betaling in de toekomst zal plaatsvinden (2,8 miljoen euro); nog niet uitgekeerde dividenden uit het verleden (0,1 miljoen euro).
Overlopende rekeningen De overlopende rekeningen ten belope van 0,4 miljoen euro hebben betrekking op toe te rekenen kosten (pro rata rente van de financiële schulden) en over te dragen opbrengsten (opbrengsten die in de loop van boekjaar 2013 werden geïnd, maar betrekking hebben op boekjaar 2014). Resultatenrekening De te bestemmen winst van het boekjaar bedraagt 147,2 miljoen euro. Dit is het saldo van 186,1 miljoen euro opbrengsten en 38,9 miljoen euro kosten. Hierna wordt dieper ingegaan op de evolutie van de opbrengsten en kosten.
Opbrengsten Aangezien Cera rechtstreeks en onrechtstreeks (via KBC Ancora) de belangrijkste aandeelhouder is van KBC Groep, en dit nagenoeg haar enige actief vormt, komt het grootste deel van haar inkomsten uit haar participaties. KBC Groep keerde in mei 2013 een dividend uit van 1 euro per aandeel. KBC Ancora sloot het boekjaar 2012-2013 af met een positief resultaat, maar keerde zelf geen dividend uit. KBC Ancora diende immers het te bestemmen resultaat van het boekjaar 2012-2013 te verrekenen met het overgedragen verlies van boekjaar 2011-2012. Het overgedragen verlies dient volledig aangezuiverd te zijn vooraleer KBC Ancora zelf een dividend kan uitkeren. De opbrengsten hebben dus voornamelijk betrekking op: Opbrengsten uit financiële vaste activa De opbrengsten uit financiële vaste activa betreffen dividendopbrengsten (29,2 miljoen euro) van KBC Groep. Op dividenddatum had Cera 29,2 miljoen KBC Groepaandelen in bezit. KBC Groep keerde 1 euro per aandeel brutodividend uit. Andere financiële opbrengsten De andere financiële opbrengsten (6,3 miljoen euro) hebben betrekking op de discount die gerealiseerd werd naar aanleiding van de inkoop in november 2013 van het investeringskrediet van 250 miljoen euro. Bij de inkoop van die door KBC Bank verstrekte lening werd namelijk een korting bekomen van 2,5 % op het nominale bedrag van de betrokken lening.
[ 79 ] Jaarverslag 2013
Opbrengsten uit geleverde diensten De opbrengsten uit geleverde diensten (1,8 miljoen euro) betreffen hoofzakelijk de aanrekening aan de vennoten van een deel van de kostprijs van de producten en diensten die via de vennotenaanbiedingen worden aangeboden. Andere lopende opbrengsten De andere lopende opbrengsten (2,7 miljoen euro) betreffen enerzijds opbrengsten uit de aanrekening van prestaties die Cera levert aan KBC Ancora in het kader van een kostendelende vereniging onder de vorm van een onverdeeldheid zonder rechtspersoonlijkheid (1,5 miljoen euro). Bij de oprichting van deze vereniging werden verrekeningssleutels bepaald die jaarlijks geëvalueerd en eventueel aangepast worden. Anderzijds betreffen het terugnames van provisies van de voorbije boekjaren (0,7 miljoen euro), overige bedrijfsopbrengsten (0,2 miljoen euro) en bijdragen van externe partners voor maatschappelijke dienstverlening (0,3 miljoen euro). Deze laatste opbrengsten betreffen voornamelijk de ‘Dikke Merci-actie’ van KBC. Wie tijdens een bepaalde periode spaarde bij KBC kon zijn stem geven aan een project voor mantelzorg, pleegzorg of zorgnetwerken. Die stemmen bepaalden welk project een deel van de 250.000 euro kreeg die KBC daarvoor ter beschikking stelde via Cera. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa De terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa (69,9 miljoen euro) bestaat uit: • terugname van waardeverminderingen op KBC Groep-aandelen tengevolge van de verkoop van 18,1 miljoen aandelen in 2013 (65,9 miljoen euro); • terugname van waardeverminderingen op KBC Ancora-aandelen tengevolge van uittredingen van rechtswege met D-aandelen voor een bedrag van 4 miljoen euro (231.108 stuks in 2013). Op 31.12.2008 reduceerde Cera de gemiddelde boekwaarde van haar participatie in KBC Ancora tot 25,635 euro per KBC Ancora-aandeel door de aanleg van waardeverminderingen. Bij uittreding met D-aandelen ontvangt een vennoot 4,2 KBC Ancora aandelen per D-aandeel en dient de geboekte waardevermindering op deze aandelen teruggenomen te worden. Tegelijkertijd wordt eenzelfde bedrag aan minderwaarden bij realisatie van financiële vaste activa geboekt (4 miljoen euro). Per saldo hebben uittredingen met D-aandelen dus geen impact op het resultaat van Cera (zie ook ‘Kosten’, p. 80). Meerwaarden bij de realisatie van aandelen Op de desinvesteringen van KBC Groep-aandelen boekte Cera in 2013 een meerwaarde voor een totaal bedrag van 76,3 miljoen euro.
Kosten Kosten van schulden De kosten van schulden (14,7 miljoen euro) betreffen intrestlasten op de financiële schulden.
Jaarverslag 2013 [ 80 ]
Diensten en diverse goederen De kosten voor diensten en diverse goederen (13,3 miljoen euro) worden gevormd door de volgende subrubrieken: algemene werkingskosten (3,6 miljoen euro): de voornaamste kosten in deze rubriek hebben betrekking op: huur van het gebouw, verhuiskosten, logistieke en informatica-infrastructuur via de kostendelende structuur met KBC, het wagenpark, erelonen advocaten, bestuurdersvergoedingen en premies voor de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering;
kapitaal- en vennotenadministratie (1 miljoen euro): de kosten van de kapitaalen vennotenadministratie omvatten voornamelijk de vergoedingen die betaald worden aan de loketbanken (KBC en CBC) voor het administratief beheer van de vennotenrekeningen (0,9 miljoen euro);
vennotenaanbiedingen (4,5 miljoen euro): het betreft in hoofdzaak de directe tussenkomst van Cera in de aanbiedingen voor de vennoten via het Cera Voordeelmagazine en via de website. De totale bijdrage van de vennoten bedraagt 1,7 miljoen euro (zie ‘opbrengsten’, p.79); maatschappelijke dienstverlening (2,5 miljoen euro): dit omvat in hoofdzaak de rechtstreekse financiële steun van Cera aan maatschappelijke projecten op regionaal, nationaal en internationaal vlak. Voor meer gedetailleerde informatie over de maatschappelijke dienstverlening verwijzen we naar de website van Cera;
communicatie (1,6 miljoen euro): onder deze rubriek worden alle kosten opgenomen die te maken hebben met de communicatie naar de vennoten en belangstellende derden. Ze omvat onder meer de kosten van het magazine cera@ work en het Cera Voordeelmagazine, de jaarvergadering en de adviesstructuur.
Personeelskosten Op afsluitingsdatum bedraagt het personeelsbestand 41 personeelsleden of 36,9 voltijdse equivalenten. De personeelskosten bedragen 6,1 miljoen euro en bestaan uit volgende componenten: • bezoldigingen: 3,8 miljoen euro • RSZ werkgever: 1,2 miljoen euro • groepsverzekering: 0,9 miljoen euro • diverse personeelskosten: 0,2 miljoen euro De stijging van de loonkosten in 2013 is in hoofdzaak toe te schrijven aan een herschikking in het personeelsbestand. Onder bezoldigingen wordt in hoofdzaak verstaan maandloon, premies, vakantiegeld, 13de maand en voordelen van alle aard. De diverse personeelskosten omvatten onder andere: • bijdrage werkgever in de maaltijdcheques diverse kosten eigen aan de werkgever • • hospitalisatieverzekering Voor meer gedetailleerde informatie over de personeelsbezetting verwijzen we naar de sociale balans. [ 81 ] Jaarverslag 2013
Minderwaarden Minderwaarden bij realisatie van financiële vaste activa (4,4 miljoen euro): het betreft voornamelijk gerealiseerde minderwaarden naar aanleiding van de uitkering in natura van KBC Ancora-aandelen tengevolge van uittredingen met D-aandelen (4 miljoen euro) (zie ook ‘Opbrengsten’ - Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa, p. 80). Zoals vermeld hebben uittredingen met D-aandelen per saldo geen effect op het resultaat van Cera. Het saldo van 0,4 miljoen euro betreft minderwaarden bij de verkoop van KBC Groep-aandelen in 2013. Belastingen op het resultaat van het boekjaar Het totaal aan ingehouden roerende voorheffing in 2013 bedraagt 7,3 miljoen euro. Het betreft in hoofdzaak de ingehouden roerende voorheffing op dividenden ontvangen van KBC Groep. Hiervan wordt 7 miljoen euro geboekt als vordering op de fiscus. De belastingen op het resultaat van het boekjaar (0,3 miljoen euro) hebben voornamelijk betrekking op te betalen vennootschapsbelasting op gerealiseerde meerwaarden naar aanleiding van de verkoop van 18,1 miljoen KBC Groep-aandelen. Resultaatverwerking De te bestemmen winst van het boekjaar bedraagt 147,2 miljoen euro. De zaakvoerder stelt volgende resultaatverwerking voor: • overboeking van de GDO-reserve naar de gewone beschikbare reserve ten belope van 0,8 miljoen euro; • toevoeging aan de gewone beschikbare reserve van 134,5 miljoen euro; • vergoeding van het kapitaal van de vennoten voor 12,7 miljoen euro, wat overeenkomt met een dividendpercentage van 2,5 %. De berekening van het dividend gebeurt voor de diverseaandelencategorieën overeenkomstig artikel 29 van de statuten. De uitkering van het coöperatief dividend is voorzien op 11 juni 2014. Na de resultaatverwerking bedraagt de beschikbare reserve 986,7 miljoen euro en is als volgt samengesteld: • bijzondere beschikbare reserve: 454,3 miljoen euro; • GDO-reserve: 310,1 miljoen euro; • gewone beschikbare reserve: 222,4 miljoen euro. Bijkomende informatie Er werden geen werkzaamheden uitgevoerd op het gebied van onderzoek en ontwikkeling. De vennootschap heeft geen bijkantoren. De activa van Cera bestaan nagenoeg uitsluitend uit een directe en indirecte (via KBC Ancora) participatie in KBC Groep. De waarde van de activa van Cera, evenals haar resultaten, worden dan ook in belangrijke mate beïnvloed door de evoluties met betrekking tot de KBC-groep. In februari 2014 kondigde KBC Groep aan dat ze, in het kader van de optimalisatie van de couponbetaling met betrekking tot de nog uitstaande Vlaamse overheidssteun, in 2014 (reeds eerder aangekondigd) en 2016 geen dividend zal uitkeren en in 2015 een dividend van maximaal 2,00 euro per aandeel nastreeft (i.e. de intentie heeft om 2,00 euro dividend per aandeel uit te keren indien het resultaat van boekjaar 2014
Jaarverslag 2013 [ 82 ]
dat toelaat en mits goedkeuring van de regelgever). Bij diezelfde gelegenheid werd eveneens aangekondigd dat KBC Groep tijdens een Investor Day in juni 2014 het ‘normale’ dividendbeleid voor de periode nadien zou bekend maken. KBC Ancora gaf in januari 2014 aan geen dividend te zullen uitkeren over boekjaar 2013/2014. Of KBC Ancora over boekjaar 2014/2015 een dividend kan uitkeren zal afhangen van het dividend dat KBC Groep effectief zal uitkeren in 2015. Indien KBC Groep in 2016 geen dividend uitkeert over 2015, zoals in het vooruitzicht werd gesteld door KBC Groep, zal KBC Ancora over onvoldoende (recurrente) inkomsten en uitkeerbaar resultaat beschikken voor de uitkering van een eigen dividend. Cera zal in 2014 aan haar liquiditeitsbehoeften in de eerste plaats voldoen op basis van haar huidige liquiditeitspositie en bestaande kredietlijnen. Een eventuele kapitaalemissie kan als een bijkomende bron van mogelijke liquiditeiten fungeren. Cera heeft besloten om met ingang van 1 januari 2014 opnieuw vrijwillige uittredingen met coöperatieve aandelen toe te laten. Zij behoudt zich wel de mogelijkheid om de uittredingen te beperken tot 10 % van het kapitaal, ter vrijwaring van de stabiliteit van de vennootschap. De uitvoering van de verzoeken tot uittreding die werden ingediend tussen 1 januari 2014 en 30 juni 2014 zal daarom pas plaatsvinden in de tweede helft van het boekjaar, na afloop van de uittredingsperiode. Cera stelt ook een nieuwe emissie van coöperatieve aandelen in het vooruitzicht waardoor nieuwe vennoten kunnen toetreden. Juridische procedure In december 2008 werd door vier KBC Ancora-aandeelhouders een minderheidsvordering ingeleid tegen de statutair zaakvoerder van KBC Ancora en tegen Cera. De eisers betwistten de aankoop van 2,3 miljoen KBC Groep-aandelen door KBC Ancora in maart 2007, die plaats vond in het kader van de splitsing van haar aandelen. Ze betwistten eveneens de aankoop van 3,9 miljoen KBC Groep-aandelen die KBC Ancora medio 2007 verrichtte om samen met Cera de 30 %-drempel in KBC Groep te overschrijden in het kader van de Wet van 1 april 2007 op de openbare overnameaanbiedingen, die op 1 september 2007 in werking trad. Hun verzoek strekte er in hoofdzaak toe om de aangekochte aandelen tegen aanschaffingsprijs te laten overnemen door de verweerders. Bij vonnis van 24 oktober 2012 heeft de rechtbank van Eerste Aanleg in Leuven de vorderingen van de eisers integraal afgewezen. Op 13 maart 2013 tekenden eisers hoger beroep aan tegen deze uitspraak. De statutaire zaakvoerder is ervan overtuigd dat deze verrichtingen op een correcte manier zijn tot stand gekomen en uitgevoerd en ziet dan ook het verloop van de procedure met volle vertrouwen tegemoet.
[ 83 ] Jaarverslag 2013
VERSLAG VAN DE COMMISSARIS Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering van Cera CVBA over het boekjaar afgesloten op 31 december 2013 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons verslag over de jaarrekening voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2013, zoals hieronder gedefinieerd, en omvat tevens ons verslag betreffende overige door wet- en regelgeving gestelde eisen. Verslag over de jaarrekening Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van Cera CVBA (“de Vennootschap”) over boekjaar afgesloten op 31 december 2013, opgesteld in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel. Deze jaarrekening omvat de balans op 31 december 2013, de resultatenrekening voor het boekjaar afgesloten op die datum, evenals de toelichting. Het balanstotaal bedraagt EUR 1.587.321.235,39 en de resultatenrekening sluit af met een winst van het boekjaar van EUR 147.239.343,63. Verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan voor het opstellen van de jaarrekening Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen van de jaarrekening die een getrouw beeld geeft in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, alsook voor het implementeren van een interne beheersing die het bestuursorgaan noodzakelijk acht voor het opstellen van een jaarrekening die geen afwijkingen van materieel belang bevat, die het gevolg zijn van fraude of van fouten. Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle volgens de internationale controlestandaarden uitgevoerd. Die standaarden vereisen dat wij aan de deontologische vereisten voldoen alsook de controle plannen en uitvoeren om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de beoordeling door de commissaris, met inbegrip van diens inschatting van de risico’s van een afwijking van materieel belang in de jaarrekening als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van die risicoinschatting neemt de commissaris de interne beheersing van de Vennootschap in aanmerking die relevant is voor het opstellen door de Vennootschap van de jaarrekening, die een getrouw beeld geeft, teneinde controlewerkzaamheden op te zetten die in de gegeven omstandigheden geschikt zijn maar die niet gericht zijn op het geven van een oordeel over de effectiviteit van de interne beheersing van de Vennootschap. Een controle omvat tevens een evaluatie van de geschiktheid van de gehanteerde waarderingsregels en van de redelijkheid van door het bestuursorgaan gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van de presentatie van de jaarrekening als geheel.
Jaarverslag 2013 [ 84 ]
Wij hebben van de verantwoordelijken en van het bestuursorgaan van de Vennootschap de voor onze controle vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om daarop ons oordeel zonder voorbehoud te baseren. Oordeel zonder voorbehoud met toelichtende paragraaf Naar ons oordeel geeft de jaarrekening, een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de Vennootschap op 31 december 2013 evenals van haar resultaten voor boekjaar eindigend op die datum, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel. Zonder afbreuk te willen doen aan het hierboven tot uitdrukking gebrachte oordeel en zoals opgenomen in het jaarverslag (onder commentaar jaarrekening rubriek bijkomende informatie), vestigen wij aandacht er op dat de waarde van de activa van Cera CVBA alsook haar liquiditeit en resultaten afhankelijk zijn van de evoluties met betrekking tot KBC Groep, en derhalve ook de specifieke risico’s waaraan de KBC Groep onderhevig is. Verslag betreffende overige door wet- en regelgeving gestelde eisen Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, het naleven van de wettelijke en bestuursrechterlijke voorschriften die van toepassing zijn op het voeren van de boekhouding, alsook van het naleven van het Wetboek van vennootschappen en van de statuten van de Vennootschap. In het kader van ons mandaat en overeenkomstig de Belgische bijkomende norm bij de in België van toepassing zijnde internationale controlestandaarden (ISA’s), is het onze verantwoordelijkheid om, in alle van materieel belang zijnde opzichten, de naleving van bepaalde wettelijke en bestuursrechterlijke voorschriften na te gaan. Op grond hiervan doen wij de volgende bijkomende verklaringen die niet van aard zijn om de draagwijdte van ons oordeel over de jaarrekening te wijzigen: • Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen, stemt in alle van materieel belang zijnde opzichten overeen met de jaarrekening en bevat geen van materieel belang zijnde inconsistenties ten aanzien van de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat. • Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. • De resultaatverwerking, die aan de algemene vergadering wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen. • Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of het Wetboek van vennootschappen zijn gedaan of genomen. Brussel, 11 april 2014 KPMG Bedrijfsrevisoren Commissaris vertegenwoordigd door Olivier Macq Bedrijfsrevisor
[ 85 ] Jaarverslag 2013
“Elkaar ontmoeten wil zeggen dat je jezelf kunt blijven en openstaat voor het anderszijn van de anderen.”
Werkgroep Pieter Thoen - Wichelen
Colofon Cera CVBA Zetel: Mgr. Ladeuzeplein 15, 3000 Leuven tel. 070 69 52 42 -
[email protected] - www.cera.be
Cera is onder meer lid van: De Internationale Raiffeisen Unie (IRU) Het Belgian Governance Institute (GUBERNA) De Nationale Raad voor de Coöperatie (NRC)
Cera is een erkende coöperatieve vennootschap. Coöperaties zijn van nature voorlopers in maatschappelijk verantwoord ondernemen. De erkenning geldt als garantie dat Cera werkt met inachtneming van de coöperatieve principes en waarden. Kernredactie Jan Bergmans Bert Craps Luc De Bolle Franky Depickere Stéphanie De Smet Sofie Donneaux Patricia Lane Els Lefèvre Greet Leynen Koen Snauwaert Hilde Talloen Ann Thoelen Kristof Van Gestel Matthieu Vanhove Het cijfergedeelte werd gecoördineerd door Els Lefèvre en Ann Thoelen. Eindredactie en coördinatie Greet Leynen Opmaak Raf Berckmans Concept cover VVL-BBDO Druk en afwerking Lannoo, Tielt
Jaarverslag 2013 [ 88 ]
Quotes De quotes komen uit: p. 4: Bind-kracht door Basisschakelmethodiek: een opstap in de armoedebestrijding Baert, H. & Droogmans A. p. 11: Opvoedingsondersteuning in ontmoeten - Noens P. & Ramaekers S. p. 15: Een paar apart: gearrangeerde ontmoetingen tussen mensen, die in armoede leven en mensen die niet in armoede leven - Haesendonckx C. & Wuyts A. p. 45: Plattelandsarmoede in Vlaanderen en Wallonië - Mathijssen C. p. 59 en p. 87: Inschakelen van kwetsbare vrijwilligers/resultaten van het project Vrijwilligerswerk versterkt - Hambach E. & Mathijssen C. Fotografie De grote foto’s zijn van de hand van Koen Broos (www.koenbroos.be). Hij fotografeerde de winnende projecten van de vijfde fotowedstrijd ‘Zoom in op jouw project’ die Cera organiseerde voor de projecten die in 2013 steun kregen. De foto op p. 50 is gemaakt door Raf Berckmans. Verantwoordelijke uitgever Hilde Talloen, Cera CVBA, Mgr. Ladeuzeplein 15 - 3000 Leuven Ondernemersnummer RPR Leuven BTW BE 0403.581.960 Het Jaarverslag van Cera is beschikbaar in het Nederlands en het Frans en is ook downloadbaar op www.cera.be. In geval van afwijking of interpretatieverschillen is enkel de Nederlandstalige versie juridisch bindend.
[ 89 ] Jaarverslag 2013
Notities
Jaarverslag 2013 [ 90 ]
Notities
[ 91 ] Jaarverslag 2013
Korte historiek van Cera
KERNCIJFERS 2013
1998
Financieel Participatie in KBC Groep Participatie in KBC Ancora Eigen vermogen (in euro) Resultaat van het boekjaar (in euro) Coöperatief dividend Inspraak Aantal vennoten per 31.12.2013 Aantal RAR-leden (Regionale Adviesraad) Aantal RDB-leden (Réunion des Bureaux) Aantal NAR-leden (Nationale Adviesraad) Aantal stuurgroepleden Aantal leden Raad van Bestuur Aantal aanwezigen Algemene Vergadering 08.06.2013 Aantal aanwezigen Algemene Vergadering 28.09.2013 Aanwezigheden RAR Aanwezigheden NAR Aanwezigheden RDB Aanwezigheden Stuurgroepen Aanwezigheden Raad van Bestuur Maatschappelijke dienstverlening Netto totale dienstverlening (in euro) Projectsteun regionale projecten (in euro) Projectsteun supraregionale projecten (RDB) (in euro) Netto projectsteun nationale projecten (in euro) Netto overige dienstverlening (in euro) Projectsteun internationale projecten (via BRS VZW) Aantal regionale projecten (RAR) Aantal supraregionale projecten (RDB) Aantal lopende nationale projecten Aantal internationale projecten (via BRS VZW) Vennotenaanbiedingen Respons thema voorjaar Respons thema najaar
2,7 % 58,7 % 1.499.066.513 147.239.344 2,5 %
29 januari
Ondertekening van de intentieverklaring omtrent vorming van een geïntegreerde bankverzekeringsgroep door de fusie van Kredietbank, CERA Bank en ABB, later KBC.
2 juni
Juridische realisatie van de fusie van de 207 lokale CERA-vennootschappen met CERA Hoofdkantoor CVBA en naamswijziging van CERA in Cera Holding. Tevens werd Cera Beheersmaatschappij NV aangeduid als statutair zaakvoerder van Cera Holding CVBA.
4 juni
Vorming van de KBC Bankverzekeringsgroep, waarbij de bankactiviteiten van CERA Bank CVBA werden ingebracht in KBC Bank NV. Als vergoeding voor de inbreng van de bancaire activiteiten verwierf Cera Holding CVBA een participatie van ca. 38,5 % in Almanij NV.
18 december Oprichting van Cera Ancora NV met als maatschappelijk doel een deelneming in Almanij NV te verwerven en te beheren. Tevens werd door Cera Holding CVBA 18,5 % van de in totaal uitstaande Almanij-aandelen in Cera Ancora NV ingebracht.
2001 12 januari
408.169 948 16 196 52 20 1.191 717 76 % 81 % 85 % 82 % 94 %
Omvorming en naamswijziging van Cera Ancora NV in Almancora Comm.VA, waarbij uiteindelijk elk Almancora-aandeel overeenstemt met één herverpakt Almanij-aandeel. Tevens werd Almancora Beheersmaatschappij NV aangeduid als statutair zaakvoerder van Almancora Comm.VA.
13 januari Goedkeuring van de herstructurering en implementatie ervan in de volgende fasen: • splitsing van de A-aandelen van nominaal 24,79 euro in B- en D-aandelen van respectievelijk nominaal 6,20 euro en 18,59 euro. • bijkomende inbreng door Cera Holding CVBA van Almanij-aandelen in Almancora Comm.VA, evenals bijkomende aankoop van Almanij-aandelen. maart
Kapitaalemissie E-aandelen: 44.829 intekeningen, waarvan 28 % nieuwe vennoten, voor een totaal bedrag van 56 miljoen euro.
4 april
Beursintroductie van Almancora Comm.VA op het segment ‘dubbele fixing’ van de Eerste Markt van Euronext Brussels.
september
Strategische bezinning.
2003 mei
Kapitaalemissie E-aandelen: 68.000 intekeningen, waarvan 45 % nieuwe vennoten, voor een totaal bedrag van 85 miljoen euro.
november
Strategische bezinning.
2004 12 juni
Goedkeuring van de naamswijziging van Cera Holding in Cera door de Algemene Vergadering.
2005 2 maart
Fusie van Almanij NV en KBC Bankverzekeringsholding NV en ontstaan van KBC Groep NV.
mei
Kapitaalemissie E-aandelen: 80.000 intekeningen, waarvan 67 % nieuwe vennoten, voor een totaal bedrag van 100 miljoen euro.
oktober
Strategische bezinning.
2007
2.031.591 723.767 97.672 1.200.658 9.494 459.913 404 15 62 12
20,4 % 24,6 %
15 juni
Naamswijziging van Almancora Comm.VA in KBC Ancora Comm.VA. Splitsing van het Almancora-aandeel met factor 1,4. De aandeelhouder krijgt voor 5 Almancora-aandelen 7 KBC Ancora-aandelen. Notering van KBC Ancora op de continumarkt van NYSE Euronext.
juni
Cera Roadmap 2010: strategisch plan over de periode 2008-2010.
8 augustus
Cera en KBC Ancora verhogen hun gezamenlijke participatie in KBC tot 30,06 %.
2008 mei
Kapitaalemissie E-aandelen: 65.534 intekeningen, waarvan 71 % nieuwe vennoten, voor een totaal bedrag van 81,9 miljoen euro.
2010 juni
Cera Roadmap 2013: strategisch plan over de periode 2010-2013.
2011 22 december Goedkeuring door de Buitengewone Algemene Vergadering van een statutenwijziging die voorziet in een uitbreiding van de gevallen waarin de uittreding van vennoten tijdelijk kan worden geweigerd of opgeschort.
2012
11 december KBC Groep voerde een kapitaalverhoging door die haar toeliet om versneld de resterende 3 miljard euro (te verhogen met een premie van 450 miljoen euro) kernkapitaalinstrumenten, uitgegeven aan de Belgische federale overheid, terug te betalen en tevens tot de best gekapitaliseerde en meest liquide Europese banken te behoren. Cera schreef in op 3,1 miljoen nieuwe aandelen voor een bedrag van 65,9 miljoen euro. Hierdoor zakte de participatie van Cera in KBC Groep slechts in beperkte mate.
In het kader van haar verankeringsopdracht is Cera met bijkomende KBC Groep-aandelen toegetreden tot de aandeelhoudersovereenkomst tussen Cera/KBC Ancora, MRBB en de AVA’s, waardoor deze overeenkomst blijvend meer dan 30 % van het (nieuwe) totaal aantal KBC Groepaandelen groepeert.
2013 28 september Goedkeuring door de Buitengewone Algemene Vergadering van een statutenwijziging die er onder meer op gericht is om meer flexibiliteit te creëren voor toekomstige in- en uittredingen met E-aandelen. 19 november
Nadat Cera in de periode midden augustus – begin september 4 miljoen KBC Groep-aandelen verkocht op de beurs, verkoopt Cera 14,1 miljoen KBC Groep-aandelen via een plaatsing bij institutionele investeerders. Cera wendt de cashopbrengsten aan om een door KBC Bank verstrekte termijnlening in te kopen en de uitstaande kortetermijnschulden bij KBC Bank (nagenoeg volledig) terug te betalen. Na de verkoop bedraagt de participatie van Cera in KBC Groep ca. 2,7 %.
Cera beslist om met ingang van 1 januari 2014 opnieuw vrijwillige uittredingen met coöperatieve aandelen toe te laten, met behoud van de mogelijkheid om de uittredingen te beperken tot 10 % van het kapitaal.
Cera beslist om, te gepasten tijde, een nieuwe emissie van coöperatieve aandelen te overwegen.
Cera. Samen investeren in welvaart en welzijn. Circa 408.000 Cera-vennoten bouwen elke dag mee aan maatschappelijke projecten en verstevigen de fundamenten van een sterke financiële groep. samen Cera is een coöperatie van ca. 408.000 vennoten. Samen investeren we op financieel en maatschappelijk vlak. Onze investeringen dragen bij tot de welvaart van alle betrokkenen en tot het welzijn van de hele samenleving. investeren Cera is een van de kernaandeelhouders van KBC Groep. Deze investering zorgt voor de stabiliteit en de verdere ontwikkeling van deze groep. Zo creëren we kansen voor directe en indirecte werkgelegenheid. Welvaart De investeringen van Cera bezorgen alle vennoten meer welvaart. Ze krijgen interessante aanbiedingen, zoals kortingen op producten en evenementen en een financieel dividend. Welzijn We investeren in maatschappelijke projecten, op regionaal, nationaal en internationaal vlak. Deze projecten sluiten aan bij de waarden van onze coöperatie: samenwerking, solidariteit en respect voor het individu.
Jaarverslag 2013
Cera CVBA Mgr. Ladeuzeplein 15, 3000 Leuven tel.: 070 69 52 42
[email protected] – www.cera.be
Jaarverslag 2013