Project: Thuis zijn in Julianadorp Versie Februari 2008
Visie Ergens thuis zijn geeft een veilig en herbergzaam gevoel. Ergens goed in thuis zijn geeft een gevoel van zekerheid en daagt uit eigen talenten optimaal te gebruiken. Dit geldt voor iedere burger en in het bijzonder voor kwetsbare burgers. Thuis zijn in Juliandorp richt zich op de kwetsbare burger van julianadorp met als doel hem of haar zo lang mogelijk in zijn of haar eigen omgeving te kunnen laten wonen.
Projectopdracht/doelstelling Het stimuleren van eigen kracht bij kwetsbare mensen Het mede organiseren van deze eigen kracht met behulp van de kracht van de wijk, bewoners en organisaties. Het werken aan een wijk die meer is afgestemd op kwetsbare burgers
Samenwerking met InHolland en comakers in Julianadorp Thuis in Julianadorp is een traject wat zich ontwikkelt in het kader van het eerste prestatieveld van de WMO; het bevorderen van de leefbaarheid en de sociale cohesie en valt onder verantwoordelijkheid van de Gemeente Den Helder. Om de doelstellingen van Thuis in Julianadorp te kunnen realiseren is samenwerking op twee fronten noodzakelijk. Ten eerste is samenwerking noodzakelijk met maatschappelijke organisaties die werkzaam zijn in Julianadorp. Hiertoe is het zogenaamde kwartiermakersoverleg in het leven geroepen. Dit overleg bestaat uit deelnemers vanuit de representatieve organisaties van bewoners en bedrijfsleven en uit de maatschappelijke velden bouwen en wonen, zorg en welzijn, onderwijs en gemeentelijke organisaties. Daarnaast is samenwerking aangegaan met de hogeschool InHolland. Deze samenwerking beoogt een aantal doelen; • Vanuit de behoefte van InHolland aan een betere relatie met het maatschappelijk veld om op die manier het onderwijs beter te kunnen laten aansluiten bij de behoeften uit het veld. • Vanuit de behoefte van de gemeente om lerende omgevingen te maken waarin een combinatie gemaakt kan worden tussen leren, werken en zinvolle maatschappelijke trajecten. • Vanuit de gemeenschappelijke behoefte om deze leer en werkomgevingen te ontwikkelen vanuit een wijkperspectief waarin de behoefte en talenten van (kwetsbare) bewoners als uitgangspunt dienen voor het ontwikkelen en uitvoeren van integrale trajecten.
Wat er tot nu toe is gedaan Het traject “Thuis in Julianadorp” richt zich op de leefbaarheid van kwetsbare mensen in de wijk. In eerste instantie is gekozen voor 5 doelgroepen: 1. Ouderen 2. Zorgkinderen 3. Verstandelijke gehandicapten 4. Psychische gehandicapten 5. Mensen in sociaal isolement.
De centrale vraag is op welke wijze kwetsbare mensen en in het bijzonder deze groepen vorm kunnen geven aan hun dagelijks leven; Hoe maak je je eigen leefbaarheid?. Met deze vraag zijn studenten van InHolland in de periode van jan – juni 2007 de wijk in gegaan op zoek naar mensen uit de 5 groepen. Het resultaat van al deze gesprekken is samen te vatten in 3 thema’s en een wijze van organiseren 1. Eigen kracht en ondersteuning 2. Dienst nodig of aan te bieden, hoe werkt dat ? 3. Wonen, onderwijs volgen, werken en vrije tijd in de wijk 4. Organisatie en communicatie
Programma, uitgewerkt in 4 thema’s Eigen kracht en ondersteuning In de zorgwereld kent men het begrip ‘de eigen kracht centrale’. Kern van deze methodiek is het organiseren van het netwerk rond bijvoorbeeld een jongere of een verstandelijke gehandicapte. Opvallend is dat dit altijd aan het eind van de keten wordt georganiseerd. In Den Helder wordt bijvoorbeeld de methodiek van “de eigen kracht centrale” toegepast bij huiselijk geweld. In Julianadorp stellen we voor om de methodiek van de eigen kracht centrale om te bouwen tot een eigen wijk krachtcentrale. Enkele kenmerken hiervan zijn: • Mensen die dreigen uit te vallen of te ontsporen in een vroeg stadium opsporen binnen hun eigen leefomgeving. • Het in kaart brengen van hun dagelijks bezigheden, mogelijkheden en tekorten. • Het organiseren van een netwerken rond deze personen (eigen kracht centrale) • Het trainen van de omgeving om deze personen goed op te kunnen vangen • Het organiseren van een ‘coachende’ 2de lijn van professionals, die niet zozeer ingesteld zijn op het verlenen van zorg maar op het verlenen van steun en coaching aan de begeleiders. Voordat aan de slag gegaan kan worden met deze methodiek van de eigen kracht centrale zal deze eerst omgebouwd moeten worden naar een toepassing op wijkniveau. Om een scherper beeld te krijgen of een eigen kracht centrale gaat werken in Julianadorp willen we de methode gaan toepassen voor verschillende doelgroepen. Hierbij sluiten we opnieuw aan bij de leefwereld van mensen en willen daarnaast een beter zicht krijgen op wat mantelzorgers en professionele organisaties daar nu al in betekenen. Het onderzoek doen we aan de hand van zoveel mogelijke verschillende cases waarmee we ook daadwerkelijk volgens deze methodiek aan het werk gaan. Bij de zoektocht naar mensen maken we gebruik van het inzicht van sleutelfiguren uit de wijk, zorg en dienstverlening. Dienst nodig of aan te bieden, hoe werkt dat? Uit het onderzoek van InHolland blijkt dat er veel organisaties zijn die zich bezighouden met kwetsbare groepen. Er is veel informatie en er is veel overlap en toch is vaak de conclusie dat mensen de informatie niet weten te vinden (transparantie) of de informatie is dusdanig ingewikkeld dat niemand het begrijpt. De vraag is waar dit aan ligt. Kort gezegd; zijn mensen gemakzuchtig of is de informatie te aanbodgericht geformuleerd en aangeboden. Dit traject heeft tot doel om dit inzichtelijk te maken. In dit traject komt de klant aan het woord en beschrijft zijn dagelijkse wensen, mogelijkheden en noden. Het doel is redelijk eenvoudig.
•
In kaart brengen van de dagelijkse behoeften, in gewone mensen taal (bij voorbeeld; Iemand heeft last van toevallen en soms moet daarom zijn hondje worden uitgelaten) • Het beschrijven van de dienst; Gevraagd: Iemand die mijn hondje uitlaat • Het in kaart brengen van alle dienstverleners die hondjes uitlaten (van Vrijwillig tot professioneel) • Het zoveel mogelijk, op een slimme manier, bij elkaar brengen van vraag en aanbod Uiteindelijk moet hier een beeld uitkomen waaruit duidelijk wordt in hoeverre de mensen in Julianadorp in staat zijn samen, zelf hun eigen problemen op te lossen. Wonen, onderwijs volgen, werken en vrije tijd in de wijk Uit het onderzoek van InHolland blijkt dat een gewone wijk als Julianadorp niet echt ingesteld op mensen die om welke reden dan ook kwetsbaar zijn. Dat betekent dat er mensen zijn in die doelgroepen die aanvullende wensen hebben op het terrein van wonen, onderwijs volgen, werken en vrije tijd omdat zij in de reguliere voorzieningen onvoldoende aan hun trekken komen. We willen onderzoeken of er in Julianadorp niet méér kansen en mogelijkheden zijn of zijn te maken waardoor ook mensen die kwetsbaar zijn méér kunnen participeren in de wijk. Een aantal voorbeelden: • Huisvesting voor LVG Jongeren • Gebruik van MFA in Julianadorp • Gebruik van sportvoorzieningen (zwembad en sporthal) door kwetsbare mensen • “toegankelijkheid” van verenigingen voor mensen met een beperking • Mogelijkheid van gezamenlijke activiteit en ontmoeting, bijv in een sociaal restaurant • Mogelijkheden van dagbesteding en werk voor kwetsbare groepen. • Speelplekken voor iedereen Kennen en gekend worden Uit het onderzoek van InHolland blijkt dat er veel onwetendheid is over de typische kenmerken van bepaalde doelgroepen. Aande andere kant is er onwetendheid bij mensen uit de doelgroepen wat er allemaal voor mogelijkheden zijn om makkelijker te kunnen functioneren in de wijk. Het is van belang dat er gewerkt gaat worden aan informatieoverdracht.
Opdrachtgever Kwartiermakers Julianadorp in hun verantwoordelijkheid als maatschappelijk ondernemer Daartoe richten ze onder andere een leerwerkbedrijf op i.s.m. InHolland Gemeente is facilitator
Uitvoering via een leerwerkbedrijf Omschrijving Het leerwerkbedrijf Julianadorp heeft tot doel om in het kader van ‘Thuis in Julianadorp’ trajecten en projecten te ontwikkelen en uit te voeren d.m.v. de inzet van studenten van InHolland. Het kunnen zowel onderzoek- als uitvoeringstrajecten zijn. De gemeente den Helder en de dienstverleners, georganiseerd in het kwartiermakeroverleg, zijn verantwoordelijk voor de gecoördineerde begeleiding van de studenten. InHolland is verantwoordelijk voor de onderwijskundige begeleiding van de studenten Trajecten
Het leerwerkbedrijf werkt aan opdrachten geformuleerd door het kwartiermakeroverleg Julianadorp. Deze opdrachten kunnen zowel betrekking hebben op onderzoek als op realisatie. Al naar gelang de plek in het onderwijsprogramma kunnen de opdrachten kort of langlopend zijn. Daarnaast kunnen al naar gelang het soort opdracht koppelingen gemaakt worden met één specifieke werksoort of aan een multidisciplinaire gebiedsgerichte aanpak. Organisatie De studenten komen ‘in dienst’ van het leerwerkbedrijf. De begeleiding wordt geleverd vanuit uit het leerwerkbedrijf. Bij werksoort gericht opdrachten wordt de begeleiding geleverd door de werksoort. De studenten werken vanuit een herkenbare ‘uitvalsbasis’ in de wijk Middelen De middelen voor begeleiding en eventuele stagevergoeding worden geleverd door de kwartiermakers en de Gemeente Den Helder. Kosten worden geraamd op € …..op jaarbasis
Projectperiode pilot Het gaat hier om een nieuwe manier van werken. Daarmee zal in eerste instantie ervaring opgedaan moeten worden. Daarom wordt gesproken over een pilot en loopt de eerst volgende projectperiode van januari 2008 tot januari 2009
Uitwerking in StudentenOpdrachten Studenten van InHolland kunnen op een aantal manieren worden ingezet voor het uitvoeren van opdrachten.: jaar 2: gedurende een half jaar, twee dagen per week, eenvoudige dienstverlenende werkzaamheden op gebied van eigen specialisatie Jaar 3: praktijkstage, 4 dagen per week, gedurende een jaar, start meestal in september. Jaar 4: afstuderen: half jaar. Zelfstandige praktijkopdracht, start uitvoering meestal januari Belangrijk is de ontwikkeling naar leerwerkbedrijven en projectenbureaus, waarin studenten zelfstandig opdrachten uitvoeren voor opdrachtgevers, begeleid door inhoudsdeskundige docenten en lectoren. Deze bedrijfjes garanderen succesvolle afronding van de opdracht en de school biedt daarvoor extra inhoudelijke begeleiding. Indien gewenst wordt onderzoek en begeleiding uitgevoerd door lectoraat. De meeste opdrachten zijn half tot heel jaar. Van belang bij het inzetten van studenten is een heldere opdrachtformulering. Naar aanleiding van de eerdere onderzoeksresultaten en de werkconferentie met kwartiermakers zijn de volgende projectopdrachten te formuleren als volgende stap. Gericht op afstudeeropdrachten in het 4de studiejaar.
Introductie werkgebied Julianadorp is een heel gewoon dorp voor gewone mensen in de Kop van Noord-Holland. Er wonen ruim 15.000 mensen en zomers komen daar nog eens duizenden toeristen bij. Maar voor mensen in een sociaal isolement, mensen met een psychische stoornis, mensen met een licht verstandelijke handicap is het minder makkelijk wonen en leven in Julianadorp. Het gewone Julianadorp is minder toegerust op “ongewone” mensen.
Dit is de belangrijkste conclusie die is getrokken door de InHollandstudenten SPH. Zij hebben in de periode jan – juni 2007 halfjaar hun afstudeeronderzoek gedaan in Julianadorp. Het project “Thuis zijn in Julianadorp” is het overkoepelende project waar deze activiteiten in plaatsvinden. Doel van dit project is Julianadorp toegankelijker en leefbaarder te maken voor zoveel mogelijk soorten mensen. Voor de volgende afstudeerperiode jan – juni 2008 willen we een wijkinterventieteam opzetten bestaande uit studenten die in het kader van hun afstuderen verschillende deelprojecten uitvoeren binnen het project “Thuis zijn in Julianadorp”. Het gaat dan om de volgende deelprojecten:
1.
Op eigen kracht door Julianadorp
De aanpak van leefwereldonderzoek heeft goed gewerkt maar vraagt om verdere uitwerking en verdieping. En de sociale kaart moet vertaald gaan worden naar individuele strategieën. En kunnen we bij deze aanpak gebruik maken van “de eigen kracht methode”. Dit deelproject is gericht op verschillende doelgroepen Tijdens het deelproject gaan jullie op zoek naar mensen uit de doelgroepen, brengen hun vragen en mogelijkheden in beeld d.m.v. een daginventarisatie en maken een dagindeling waarin de gaten duidelijk te zien zijn. Vervolgens organiseren jullie op de gaten het sociale netwerk, actieve bewoners en in een latere instantie de professionals. Daarbij trainen jullie zonodig het netwerk op competenties Jullie maken een start in het volgen van deze mensen door middel van een gestructureerd dagboek bij te houden door de persoon zelf en personen uit het netwerk. Een aparte groep zijn zorgkinderen. Ook daar gaan jullie naar op zoek, brengen hun leefwereld in beeld en stellen een plan van aanpak op waarmee zij zich eenvoudiger kunnen bewegen op school en in de vrije tijd. Jullie voeren vervolgens het plan van aanpak uit. Het inzetten van maatjes zal een belangrijke strategie zijn in het plan van aanpak. Jullie maken een start in het volgen van deze kinderen door middel van een gestructureerd dagboek bij te houden door de persoon zelf en personen uit het netwerk.
2.
De dienstenmarkt
Er zijn genoeg mensen in Julianadorp die iets willen doen voor een ander. Daarnaast zijn er mensen die behoefte hebben aan kleine dienstverlening. Aktiviteiten die zij vaak zelf niet (meer) goed kunnen uitvoeren. Hoe breng je dit vraag en aanbod bij elkaar ? Dit is vooral een organisatievraagstuk, maar ook ICT kan hier een rol bij spelen en hoe komen mensen het van elkaar aan de weet en met elkaar in contact. En natuurlijk is er al van alles in Julianadorp en zijn er prachtige voorbeelden in de rest van Nederland. Jullie brengen in kaart wat er op dit moment gebeurt in Julianadorp op het gebied van wederzijdse dienstverlening. Vervolgens is het van belang te weten wat er allemaal mogelijk is, kijkend de naar de rest van Nederland.
Wat we hier willen is weer helemaal terug naar daar waar het om gaat; De klant, zijn behoeften en zijn vragen. In dit traject komt de klant aan het woord en beschrijft zijn dagelijkse wensen, mogelijkheden en noden. Om dit te kunnen willen we met jullie de volgende stappen ondernemen. • We gaan in de wijk op zoek naar ‘kwetsbare’ en ‘gewone’ bewoners. • We gaan die mensen in groepen bij elkaar zetten (panels) en laten ze beschrijven wat ze over een gehele dag zoal doen, waar lopen ze tegen aan en waar zouden ze mee geholpen zijn. • We brengen deze behoefte en vragen in kaart en beschrijven dat in gewone mensen taal (bij voorbeeld; Iemand heeft last van toevallen en soms moet daarom zijn hondje worden uitgelaten). • We beschrijven een dienst; Gevraagd: Iemand die mijn hondje uitlaat • We brengen in kaart alle dienstverleners die hondjes uitlaten (van Vrijwillig tot professioneel) • We kijken in hoeverre dit overeenkomt met de beschrijving in wijkgidsen en dergelijke • We maken een voorstel hoe we dit kunnen aanbieden aan bewoners • Als laatste kijken we bij elke dienst of die ook op een andere dan de bestaande manier georganiseerd zou kunnen worden Uiteindelijk moet hier een beeld uitkomen waaruit duidelijk wordt in hoeverre de mensen in Julianadorp in staat zijn samen, zelf hun eigen problemen op te lossen en/of in hoeverre ze daar organisaties bij nodig hebben. dienstverlening. De grootste uitdaging van dit deelproject is een dienstenmarkt op gang te krijgen voor Julianadorp passend bij de wijk, geinspireerd door innovaties uit het land, gerund door de bewoners zelf en gebruik makend van moderne hulpmiddelen.
3.
Sociaal stijgen in Julianadorp
Hoe maak je van Julianadorp een woon en werkgebied waar je als bewoner van succes verzekerd bent, wie je ook bent? Dat is de grote uitdaging van dit deelproject. Deze grote ambitie is in eerste instantie vertaald in twee hele concrete activiteiten.
Huisvesting voor specifieke doelgroepen, te beginnen met de huisvesting voor LVG Jongeren Onder lichtverstandelijk gehandicapten is de vraag naar een eigen plekje heel groot Nu worden deze mensen in wijken vaak gehuisvest in woongroepen. Het enige waar zij zich dan terug kunnen trekken is hun eigen slaapkamer. Vooral voor jongeren in de puberteit is het belangrijk dat zij zoveel mogelijk zelfstandig kunnen bewegen. Zij hebben de mensen waarmee zij in een woning wonen niet zelf uitgekozen, logischerwijs vloeien hieruit regelmatig strubbelingen. De jongere trekt zich terug op de slaapkamer of zoekt aansluiting bij een groep op de straat met alle gevolgen van dien.
Het advies is om de mogelijkheden te onderzoeken om een woningcomplex te realiseren waar de jongeren geheel zelfstandig kunnen wonen, maar binnen dat complex een huiskamer hebben waar zij elkaar kunnen opzoeken. De noodzaak voor goede begeleiding is hoog en er zullen wel strenge eisen aan verbonden moeten worden. Alvorens we verdere verkenningen maken naar “vernieuwde woonvormen” worden eerste de bestaande woonvormen onder de loep genomen en
afgezet tegen de landelijke trends op dit gebied. Dat zal de kern van deze opdracht zijn. Aspecten die daar een rol bij spelen zijn: leefwereld van de doelgroep, begeleding, menging met gewone mensen, beschikbaren woonvormen, wonen binnen eigen vertrouwde netwerken, financiering, voorwaarden en faciliteiten.
Sociaal Restaurant in Julianadorp Een sociaal restaurant is een plek waar mensen kunnen eten, elkaar
kunnen ontmoeten, netwerken kunnen opbouwen, actief kunnen zijn en stappen kunnen zetten naar maatschappelijke participatie. De plek is reeds aanwezig in het wijksteunpunt, zelfs de keuken is ingericht. Waar het op aankomt is het te laten functioneren en daarin continuiteit te waarborgen. Voor de realisering is reeds contact gezocht met van HarteResto’s, een ketenorganisatie in Nederland van sociale restaurants. Trekkende partij binnen Julianadorp is de woningcorporatie AWN. Maar er moet nog veel werk verzet worden, Jullie opdracht is om binnen één jaar een sociaal restaurant in Julianadorp te realiseren Allerlei aspecten komen daarbij kijken: Organisatorisch: welke andere partners, verantwoordelijkheden, continuïteit, juridische vorm, leiding, openingstijden, bezetting, rolsverdeling, inkoop, Bedrijfseconomisch: bedrijfsplan, administratieve organisatie, prijsstelling,
sponsorwerving, Promotie: verwerving draagvlak, informatieverstrekking, website, Sociaal: coaching specifieke doelgroepen, netwerkontwikkeling, relatiebeheer in Julianadorp
4.
Kennen en gekend worden
Het is goed als mensen meer van elkaar gaan weten. Het is nodig dat bewoners van Julianadorp zich er verantwoordelijk voor (gaan) voelen dat iedereen in de wijk zo prettig mogelijk woont. We zijn samen verantwoordelijk voor onze eigen leefbaarheid in Julianadorp. “Weer samen in de wijk” zou een motto kunnen zijn van een campagne.
Jullie gaan aan het werk om door middel van allerlei communicatie en participatiemiddelen bovenstaand motto méér inhoud te geven en levend te maken in Julianadorp.
Mogelijke begeleiding vanuit de kwartiermakers 1
2
Op eigen kracht door Julianadorp
Stichting MEE
De dienstenmarkt
Bewonersorganisaties
Scholen aan Zee Humanitas
WMD
3.1
Sociaal Stijgen/ huisvesting specifieke doelgroepen
sHeerenloo Woningstichting WMD GGZ
3.2
Sociaal Stijgen/ Sociaal restaurant
AWN
Kennen en gekend worden
Humanitas
4
WMD GGZ-NHN Esdégé Reigersdaal
Bewonersorganisaties Stichting MEE Scholen aan Zee
Nagaan of er een aansluiting mogelijk is met re-integratie. Daar kan ook e financiering uitkomen. (afd. WIZ) Nagaan of dit project kan worden opgepakt met een minor in de vierde periode. Dwz nu goed voorbereiden. (uitzetten bij Hannah). Dit deelproject gaat opgepakt worden door 3 studenten afstudeerders.
Begeleidingsgroep van partijen is actief. Daarnaast 2 studenten afstudeerders + minor BE/CE die een ondernemingsplan maken De “zachte” wijk. Dit thema gaan we oppakken via de methodiek “meet more minds”. Dwz we stellen een actieve denk/werkgroep samen die met dit thema aan de gang gaat.
