Programma Spoorcongres 24 april 2013 De Warande, Turnhout A A R S C H O T, BELGIË (foto: Stijn Bollaert)

SPOOR CONGRES 24 APRIL 2013 DE WARANDE, TURNHOUT Programma Spoorcongres 24 april 2013 De Warande, Turnhout

WWW.TURNHOUT.BE/SPOORCONGRES

A A R S C H O T, BELGIË (foto: Stijn Bollaert)

1

2

Programma Spoorcongres 24 april 2013 De Warande, Turnhout

INSCHRIJVEN WWW.TURNHOUT.BE/ SPOORCONGRES

Internationaal congres over de herontwikkeling van stationsomgevingen in kleine en middelgrote steden in Vlaanderen en Nederland. Het congres vindt plaats in het kader van het Interregproject ‘herontwikkeling van stationsomgevingen’, waaraan elf steden in Vlaanderen en Nederland deelnemen: Aarschot, Bergen op Zoom, Diest, Hasselt, Heerlen, Herentals, Roosendaal, Sint-Truiden, Tienen, Tongeren en Turnhout (leadpartner). Alle deelnemers aan het Spoorcongres krijgen gratis een exemplaar van het Spoorboek aangeboden. Het Spoorcongres is een organisatie van Stad Turnhout, met de steun van Interreg Vlaanderen-Nederland

Samenstelling programma Joeri De Bruyn en Maarten Van Acker Organisatie Stad Turnhout (leadpartner van het Interreg-project)

Met de steun van Interreg Vlaanderen-Nederland

Europese Unie

Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling


THEMA

S I N T T R U I D E N, BELGIË (foto: Stijn Bollaert)

3

4


De herontwikkeling van stationsomgevingen in kleine en middelgrote steden in Vlaanderen en Nederland

Het voorbije decennium stond in het teken van de grote stationsvernieuwingsprojecten. Denk aan Antwerpen, Luik, Rotterdam of Lille. Vandaag is het de beurt aan de kleinere steden. Zo werken in Vlaanderen en Nederland vele kleinere en middelgrote steden aan een nieuwe visie voor de inbedding van hun stationsomgeving in de stad. Deze tweede golf van stationsvernieuwingsprojecten vereist een andere aanpak en een andere ruimtelijke visie dan die voor de grootstedelijke HST-stations. PROJECT Het station en zijn omgeving spelen een belangrijke rol in veel steden. De stationsomgeving is een aantrekkingspool voor eco nomische activiteiten en het knooppunt van diverse vervoers stromen. De publieke ruimte rond het station is de toegangspoort tot de stad. De kwaliteit van de openbare ruimte van de stations staat bij vele steden echter onder druk als gevolg van diverse factoren zoals slechte bereikbaarheid, leegstand, verouderd patrimonium, onvoldoende bedrijvigheid, een gebrek aan groene zones, geluidshinder of een onzekere vastgoedmarkt. PROCES De revitalisering van een stationsomgeving is in de praktijk niet eenvoudig als gevolg van een complexe problematiek en een veelheid aan belangen (gemeentelijke en hogere overheden, vervoersmaatschappijen, infrastructuurbeheerders, private eigenaars, investeerders en ontwikkelaars). Kleinere steden en gemeenten beschikken niet altijd over een uitgebreid planningsapparaat of de nodige ervaring om zulke grote projecten in goede banen te leiden. Het doel van het Interreg-project is dan ook de uitwisseling van kennis en knowhow tussen de elf steden. TWEE SPOREN Het congres richt zich op twee belangrijke invalshoeken: ‘project’ en ‘proces’. Wat zijn de concrete ruimtelijke verwezenlijkingen en ingrepen van de steden in hun stationsomgevingen (project) en op welke manier hebben ze deze realisaties kunnen sturen en organiseren (proces)? DOELPUBLIEK Het congres richt zich in de eerste plaats tot een publiek van deskundigen: deelnemende gemeenten en bij uitbreiding alle gemeenten in Vlaanderen en Nederland die geconfronteerd worden met eenzelfde problematiek, de overheden op de verschillende niveaus, beleidsverantwoordelijken en administraties, architecten en stedenbouwkundigen, historici, sociologen, studenten, projectontwikkelaars en projectmanagers, private partners.

T H E M A


PROGRAMMA

T U R N H O U T, BELGIË (foto: Stijn Bollaert)

5

6


8:45

VOORMIDDAG

Onthaal en koffie

9:30 Welkomstwoord TOM VERSMISSEN (Schepen voor stadsontwikkeling Stad Turnhout)

9:40

Voorstel dagprogramma JOERI DE BRUYN en MAARTEN VAN ACKER (Samenstellers programma Spoorcongres)

9:45 Grensoverschrijdende samenwerking in een Europa van regio’s CÉLINE VAN DEN ABEELE (Interreg Vlaanderen-Nederland) 9:55 Overzicht van de projecten van de elf Interregsteden JOERI DE BRUYN en MAARTEN VAN ACKER 10:20 Wat is de taak van een Spoorbouwmeester? KOEN VAN VELSEN (Nederlandse Spoorbouwmeester) 10:40 Capacity Building in de Vlaamse steden ANDRÉ LOECKX (KU Leuven, voorzitter commissie Vlaams Stedenbeleid)

11:00

Koffiepauze

11:30 DEBAT De vernieuwing van de stationsomgeving in kleinere steden. Ontwerp, regie en beleid KOEN VAN VELSEN (Nederlandse Spoorbouwmeester)

LIEVE DE COCK (General manager Euro Immo Star) ANDRÉ LOECKX (KU Leuven, voorzitter commissie Vlaams Stedenbeleid)

LUC MARTENS (Burgemeester Roeselare, voorzitter VVSG)

KEES SMILDE (Trein-Tram-Busgebruikers) BART COSIJN (Zelfstandig gespreksleider,

Urban Dialogue)

Moderator: PETER RENARD (VRP, hoofdredacteur Ruimte)

P R O G R A M M A

7


NAMIDDAG

12:30 Lunch aangeboden door de Stad Turnhout 13:45 Workshops 1. De grammatica van de stationsomgeving 2. Coproductie en procesmanagement 3. Transit Oriented Development (TOD) 4. Intermodaliteit en bereikbaarheid 5. Stadssafari Turnhout (ontdekkingstocht door de stationsomgeving van Turnhout) 15:30

Pauze

15:45 Conclusies en debat met de projectleiders van de elf Interreg-steden Moderator: HARM TILMAN Hoofdredacteur De Architect 16:10 Slotwoord en presentatie van het Spoorboek JOERI DE BRUYN en MAARTEN VAN ACKER Samenstellers programma Spoorcongres en Spoorboek

16:20-19.00

Receptie aangeboden door de Stad Turnhout

P R O G R A M M A


WORKSHOPS

H E E R L E N, NEDERLAND (foto: Stijn Bollaert)

8

9


1. DE GRAMMATICA VAN DE STATIONS OMGEVING

LEZINGEN De heropleving van het spoorverkeer noodzaakt ons om opnieuw na te denken over de rol die de stationsomgeving inneemt in onze stad en maatschappij. Hoe ziet het station van de 21ste eeuw er uit? Op welke manier moet de grammatica van de stationsomgeving zich aanpassen aan de eigenheid en de schaal van de stad in kwestie? SPREKERS 13:45 Grote projecten voor kleine stations MATTHIAS BLONDIA (KU Leuven) 13:55 De stationsomgeving als knooppunt in een tienerweefsel. Ruimtelijke beleving en ruimte gebruik van openbaar vervoer bij kinderen en tieners WOUTER VANDERSTEDE (Onderzoekscentrum Kind & Samenleving vzw)

14:05 De bottom-up-revival van de stationsomgeving van Rotterdam KRISTIAN KOREMAN (ZUS Zones Urbaines Sensibles)

14:20

De stationsomgeving als ontwerpuitdaging

JOHAN VAN REETH (BUUR)

14:30 De beleving van het station van de 21ste eeuw PAUL RUTTE (Directeur Ontwikkelbedrijf NS Stations) 14:45

Wie A-locatie zegt moet B-eter doen

LIEVE DE COCK (General manager Euro Immo Star)

15:00 De kunst van stationsontwikkeling. Case Heerlen MICHEL HUISMAN (kunstenaar en ontwerper) Voorzitter: STEFAN VAN DER SPEK (TU Delft)

W O R K S H O P S

10


2. COPRODUCTIE EN PROCES MANAGEMENT

KORTE PRESENTATIES GEVOLGD DOOR DEBAT Bij de vernieuwing van stationsomgevingen zijn zeer diverse partijen betrokken: overheden, vervoersmaatschappijen, bedrijven, de vastgoedsector, maar ook de vele gebruikers van het spoor, zoals reizigers, werknemers en bewoners. De verschillende partners rond de tafel hebben niet enkel verschillende belangen, ze spreken vaak ook een andere taal. Op welke manier kan ontwerpend onderzoek op zoek gaan naar een gedeelde taal? Wie bemiddelt in de conflicten? Hoe kunnen we ruimtelijke kwaliteit verzekeren in een publiek-private samenwerking? SPREKERS / RESPONDENTEN 13:45 Conceptsubsidie: instrument voor capacity building THIERRY GOOSSENS en WOUT BAERT (Team Vlaams Stedenbeleid) 13:55 De stationsomgeving van Aarschot GEERT WIJNS (Projectleider stationsomgeving Aarschot)

14:05 Over verkeersknopen en stedelijke centra: naar een gemeenschappelijke taal en cultuur EDWIN VAN UUM (Taskforce Ruimte & Mobiliteit) 14:15 Inspraak van gebruikersverenigingen bij de totstandkoming van een stationsproject KEES SMILDE (Trein-Tram-Busgebruikers) 14:25

Bemiddeling bij conflicten in stationsomgevingen

TOM COPPENS (Artesis)

14:35 Over coproductie en participatieprocessen bij de stationsvernieuwing van Gent REGINALD CLAEYS (Departementshoofd en projectleider Stad Gent, project Gent-Sint-Pieters)

14:50–15:30 Debat Moderator: LINDA BOUDRY (Directeur Kennis centrum Vlaamse Steden)

W O R K S H O P S

11


3. TRANSIT ORIENTED DEVELOPMENT ( TOD)

LEZINGEN GEVOLG DOOR KOPSTUKKENDEBAT Onze ruimtelijke ordening is niet altijd afgestemd op ons mobiliteitsbeleid. Beide behoren traditioneel tot verschillende bevoegdheden of departementen. Transit Oriented Development introduceert een nieuw planningsprincipe. Het ontwerp van de bebouwde omgeving gaat hand in hand met het plannen van het vervoers systeem binnen een stedelijk netwerk. DEELNEMERS 13:45 Mobiliteit als duurzame armatuur voor een trendbreuk in de Vlaamse woonproductie JOACHIM DECLERCK (AWB Architecture Workroom Brussels)

14:00 De Europese stationsomgeving: tussen mobiliteitsplanning en ruimtelijke ordening DIRK LAUWERS (UGent, Artesis) 14:15 Sprintstad: een interactief game voor net werkontwikkeling PAUL GERRETSEN (Agent van vereniging Deltametropool)

14:30 Hoe de barrières overwinnen die in de weg staan van de integratie van duurzame stedelijke ontwikkeling en vervoerknooppunten? LUCA BERTOLINI (Universiteit van Amsterdam) 14:45–15:30 Debat Moderator: JOACHIM DECLERCK (AWB Architecture Workroom Brussels)

W O R K S H O P S

12


4. INTERMODALITEIT EN BEREIKBAARHEID

KORTE PRESENTATIES GEVOLGD DOOR REACTIES VAN EXPERTS Het station is meer en meer een complexe overstapplaats geworden. Trein, tram, lightrail, bus, fiets en auto moeten er allemaal een plaats vinden. Hoe kunnen we die verschillende transportsystemen onderbrengen in één ruimtelijk geheel? Hoe kan de dienstverlening en uurregeling van die verschillende transportmodi optimaal op elkaar worden afgestemd? SPREKERS 13.45

De vele gebruikers van het station

PAUL VAN AELST (NMBS-Holding)

13.55 Openbaar vervoer als hefboom voor kwalitatieve publieke ruimte in de stationsomgeving

ROGER KESTELOOT (Directeur-generaal De Lijn)

14.05 Stationstallen en Fietssteden: ‘velomobiliseren’ rond het station WIM BOT (Medewerker (inter)nationale beleidsbeïnvloeding Nederlandse Fietsersbond)

14.15 Respondenten EVA VAN EENOO (Beleidsmedewerker Fietsersbond)

PIET VAN DEN BOSCH (Veolia Transport)

14.30 Lightrail in Nederland en Vlaanderen in internationaal perspectief ROB VAN DER BIJL (LightRail.nl) 14.40

Intermodaliteit en bereikbaarheid

PAUL VAN HEESVELDE (Adviseur Departement Mobiliteit en Openbare Werken, Vlaamse Overheid)

14.50 Intermodaliteit bij stationsprojecten en de stedenbouwkundige impact van lightrail infrastructuur ERIK VAN DAELE (uapS, Sint-Lucas, KU Leuven) 15.00 Respondenten ERIK DE DEYN (KU Leuven) KOEN STUYVEN (Vectris) Moderator: OLOF VAN DE WAL (Directeur Platform 31)

W O R K S H O P S

13


5. STADSSAFARI TURNHOUT (RONDLEIDING)

WANDELING DOOR DE STATIONSBUURT MET PRESENTATIES De stadssafari is een ontdekkingstocht door de stationsomgeving van Turnhout. De deelnemers maken op een zeer tastbare manier kennis met de geplande ontwikkelingen in het stationsgebied. Bijzondere aandacht gaat uit naar het bijzondere programma: het Living and Care Lab. De stationsomgeving wordt de plaats bij uitstek om zorgfuncties te organiseren. In samenwerking met Thomas More Hogeschool en Janssen Pharmaceutica wil de stad vernieuwende zorg- en woonconcepten uittesten in de praktijk.

SPREKERS 1.

SVEN GROOTEN (B-architecten)

2.

Living and Care Lab ELANIE RYCKAERT (Stad Turnhout) en M

Over het ontwerp van de stationsomgeving

KELLY VERHEYEN (Thomas More)

3. De vernieuwing van de stationsomgeving als onderdeel van een ruimer stadsproject HUGO MEEUS en CEDRIC HEERMAN (Stad Turnhout)

4. Proces- en projectmanagement in de stationsomgeving van Turnhout IVE VAN BOUWEL (Stad Turnhout)

W O R K S H O P S


PARTNERS

H E E R L E N, BELGIË (foto: Stijn Bollaert)

14

15


PARTNERS (INHOUDELIJKE ONDERSTEUNING) Team Stedenbeleid Kenniscentrum Vlaamse Steden Team Vlaams Bouwmeester VRP Platform 31 Artesis Hogeschool Rijksadviseur voor Infrastructuur en Stad Euro Immo Star NMBS-Holding NS Stations

PARTNERSTEDEN Aarschot Bergen op Zoom Diest Hasselt Heerlen Herentals Roosendaal Sint-Truiden Tienen Tongeren

P A R T N E R S

16


INSCHRIJVEN WWW.TURNHOUT.BE/ SPOORCONGRES

Programma Spoorcongres 24 april 2013 De Warande, Turnhout A A R S C H O T, BELGIË (foto: Stijn Bollaert)

Recommend Documents