PROGRAMMA OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN kunst & ambacht

PROGRAMMA

OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN 2015 kunst & ambacht 1

OPEN MONUMENTENDAG KUNST & AMBACHT

INHOUD PROGRAMMA OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN Thema Kunst & Ambacht 3 3e-Generatielezing 4 Klassendag en Ambachten 6 Uitmarkt en Presentatie Podia 7 Route paardentram 8 ‘Opstand bij de dorpspomp ‘ 12 Oogsttocht 13 Expositie En Route ‘Dutch Master Table 14 De Andrieskerk en Andriestoren 16 Grietmarkt 17 Tabaksteeltmuseum 18 Infocentrum Utrechts Landschap 19 Molen Maallust 19 Plattegrond 20 Landschapsbeheer en Oude Ambachten 22 Voedselspeurtocht en ambachtelijk koken 23 Kunst & Ambacht in Allemanswaard 24 Wegwijs in Amerongen 25 Landgoed Zuylestein en restauratie ambachten 26 Textiel en kasteel Amerongen 28 Villa Lievendael: het oude en het nieuwe ambacht 30 Kunst & Ambacht in de Rijnkapel 31 Veerpont Eck en Wiel 32 Logo’s sponsoren 33 Colofon 39

2

WELKOM! Het bestuur van Stichting Open Monumentendag Amerongen heet u welkom in Meesterlijk Amerongen en wenst alle bezoekers inspirerende Open Monumentendagen. Theo Joosten (vz), Jacqueline Ruijs, Henny Jansen, Ide van Wijk, Aster Leuftink en Peter Hilligehekken.

THEMA KUNST & AMBACHT Met Kunst & Ambacht zal op Open Monumentendag 12 en 13 september 2015 zowel de kunst als het ambacht in en rond het monument centraal staan. Het monument is dé plaats waar kunst en ambacht samenkomen. Daarom volop aandacht voor de architectuur - moeder aller kunsten - van het monument zelf, dit keer op een speciale manier uitgelicht. Maar ook voor de toegepaste kunsten die daarin te zien zijn en voor de inspiratiebron die monumenten zijn voor andere kunstvormen, zoals podiumkunsten, beeldende kunsten, letteren of muziek. Tegelijkertijd wordt ook de ambachtskant - vaak kunstzinnig vormgegeven - in het monument op deze Open Monumentendag belicht: stucwerk, wandbeschilderingen, tegeltableaus, metselwerk, betimme-

ringen en glas in lood. En dan zijn nog niet de ambachten genoemd, gerelateerd aan de inrichting van monumenten, zoals meubilair, serviesgoed, glaswerk, de stoffering of het hovenierswerk. Is er een betere plek denkbaar waar zo veel verschillende vormen van ambacht - oude en hedendaagse - samenkomen en te zien zijn dan bij een monument? Op Open Monumentendag valt het allemaal samen en krijgen kunsten en ambachten ruim baan. Kunstenaars en vaklieden tonen hun kunnen, monumenten krijgen speciale aandacht en vertellen hun verhalen aan bezoekers, ook in het meesterlijke dorp Amerongen.

THEMABOEKJE MEESTERLIJK AMERONGEN Naast het programmaboekje 2015 biedt Stichting Open Monumentendag Amerongen alle inwoners het themaboekje ‘MEESTERLIJK AMERONGEN’ aan. Dit boekje wordt huis aan huis verspreid.

INFORMATIESTAND Op zaterdag 12 september kunt u voor vragen terecht in de stand van Stichting Open Monumentendag Amerongen op de Grietmarkt, bij Il Sogno in de Overstraat en bij Il Sogno - Op ’t landgoed.

3


3e-GENERATIELEZING AMERONGEN ‘KUNST & AMBACHT’ Vrijdag 4 september 20.00 uur in Kasteel Amerongen In deze generatielezing reflecteren 3 generaties op het thema ‘Kunst & Ambacht’: Cornel Bierens (1949) kunstenaar/schrijver Nienke van de Pol (1989) productdesigner Martin Oei (1996) pianist De Ameronger Arend Ardon (1967) zal het programma presenteren. Hij is psycholoog en bedrijfskundige, begeleidt veranderingsprocessen in organisaties en heeft diverse boeken geschreven over leiderschap, verandering en psychologie. De toegang voor deze bijzondere avond is vanwege de beperkte zaalcapaciteit alleen mogelijk na aanmelding bij Jacqueline Ruijs, ([email protected]).

CORNEL BIERENS Voorwaarts in z’n achteruit Oefening baart kunst, al 100.000 jaar Cornel Bierens zal betogen dat voor de vooruitgang - van de wereld in het algemeen en de kunst in het bijzonder - ambachtelijkheid een

4

onmisbare kracht is. Het ambachtelijke wordt vaak eenzijdig geassocieerd met terugverlangen naar de goeie ouwe tijd die nooit heeft bestaan en angst voor het nieuwe. Volkomen ten onrechte. Juist omdat ambachtelijkheid al sinds mensenheugenis bestaat, is het een waarborg voor continuïteit in de cultuur. Alle cultuur moet zich voortdurend vernieuwen en het is bij uitstek de ambachtelijkheid die deze vernieuwing houvast geeft. Ze maakt dat de vernieuwing geen doel op zichzelf wordt, maar dat de cultuur daadwerkelijk op nieuwe sporen wordt gezet.

Cornel Bierens (1949) is kunstenaar en schrijver. Als kunstenaar werd hij bekend met portretten van mensen met het downsyndroom, als criticus met kunstbeschouwingen in onder meer NRC Handelsblad. Hij schreef een jeugdroman over kunst en recentelijk een verhandeling over de terugkeer van het ambacht in de kunst, De handgezaagde ziel. Hij legde zich toe op de techniek van de anamorfose, waarmee hij onder andere schilderijen van Van Gogh nabouwt als driedimensionale installaties. www.cornelbierens.nl

NIENKE VAN DE POL Wat is design? Waarom word je vormgever en geen kunstenaar? Welk spanningsveld brengt dit met zich mee? Wat is de waarde van het ambacht in onze tijd en in welke tijdsgeest leven wij? Aan de hand van vragen die Nienke van de Pol zichzelf heeft gesteld, geeft zij tijdens de lezing haar visies en ideeën daarop. Nienke van de Pol (1989) is in 2012 afgestudeerd als Product Designer aan de ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten te Arnhem. Na haar afstuderen is zij begonnen met haar studio in Amerongen. Als ontwerper richt ze zich op wat er in en rond de

keuken gebeurt en zoekt ze naar de balans tussen functionaliteit en esthetiek. Belangrijk vindt ze de interactie tussen haar producten en de gebruiker. In 2012 opende zij de conceptstore ‘De Wij Vorm’, waarin naast eigen producten van Studio Nienke van de Pol ook producten te vinden zijn van andere jonge ontwerpers. www.nienkevandepol.nl www.dewijvorm.nl

MARTIN OEI Martin Oei (1996) is een jonge pianist die met moderne vleugels en ook met historische instrumenten optreedt. Vanaf zijn negende speelt hij piano. Sinds 2013 studeert hij aan het Fontys Conservatorium. Martin won diverse prijzen, speelde met verschillende orkesten en gaf recitals in het Concertgebouw en in het AVRO Radio 4-programma ‘De Wereld Draait Door’. Zijn eerste cd presenteerde hij toen hij veertien was . De tweede cd is vaak te horen op BBC 3 en Radio 4. De AVRO nodigde Daniël Wayenberg en Martin Oei uit bij de opening van het Rijksmuseum en zij traden samen op in o.a. het Concertgebouw. In 2013 kwam Martins derde cd uit met werken van Mozart en Beethoven. www.martinoei.nl

5


KLASSENDAG EN AMBACHTEN

UITMARKT AMERONGEN EN PRESENTATIE PODIA

Vrijdag 12 september De groepen 7 en 8 van de Regenboogschool, de Wilhelminaschool en Wereldkidz de Uitkijk bezoeken in de ochtenduren een aantal kunstenaars en ambachtslieden: • keramist Nicolaas van Os • veerman Geert Lunsing van veerpont Eck en Wiel • meubelmaker Peter Vocking • zilversmid Annette Boonzaaijer • architecten Bronsvoort Blaak

Vrijdag 11 september 20.30 uur in Allemanswaard; toegang is GRATIS Ontdek de culturele podia van Amerongen ... Amerongen barst uit zijn culturele voegen en het is er allemaal, op loopafstand, voor u!

• • • •

Annet Werkhoven en Tabaksteeltmuseum landgoed Zuylestein (de moestuin) kasteel Amerongen fotografe Hester Heleen Snijder

Groepjes kinderen maken van hun bezoek aan de kunstenaar of ambachtsman-/vrouw een impressie. De resultaten daarvan kunnen nog diezelfde dag en de hele maand september bekeken worden in Allemanswaard.

Op deze Amerongse Uitmarkt krijgt u de primeur van het programma-aanbod van de culturele podia in Amerongen en dat zijn er vele: van Buitenlust tot Andrieskerk, van kasteel Amerongen tot Salone dell’ Opera en niet te vergeten Den Rooden Leeuw en Allemanswaard. Kirsten Benschop en Hans Herremans presen teren u korte, krachtige optredens. Zo zal Jeanboule optreden, maar ook de slagwerkgroep van Ons Genoegen en de operadiva’s van Salone dell’Opera. De vleugel wordt op virtuoze wijze bespeeld door jong talent Noëlle Drost; een nostalgische sfeer wordt opgeroepen door Henk Thiadens and friends; John Boer brengt boeiende poëzie en Richard van Bergen van de band Rootbag zorgt voor ‘vuurwerk’.

6

Tijdens de gezellige afterparty is er uitgebreid gelegenheid om te drinken, na te praten en nogmaals te genieten van de muziek van Richard van Bergen samen met Klaas Kuilenburg. In de wandelgangen ligt het seizoensaanbod voor 2015/2016 van de Amerongse podia op u te wachten. Neem mee die folder en maak uw keus.

7


ROUTE KUNST EN AMBACHT 2015, MET DE PAARDENTRAM DOOR ‘MEESTERLIJK AMERONGEN’ Zaterdag 12 september 10.00 – 16.00 uur Gedurende de dag kan men al wandelend door het dorp op verschillende locaties genieten van de vrolijke klanken van een oud, authentiek draaiorgel. Langs de route is een aantal panden met karakteristieke elementen te bekijken. Bovendien stellen lokale kunstenaars u in staat om in deze huiselijke omgevingen hun werk gratis te bezichtigen. Zie voor meer informatie ook het boekje MEESTERLIJK AMERONGEN.

Route KUNST & AMBACHT zie plattegrond blz. 20/21 10.00 - 16.00 uur Route paardentrams Gratis paardentrams rijden langs historische plekken door Amerongen. De rit start en eindigt bij het informatiecentrum van Het Utrechts Landschap aan de Veenseweg (parkeren op de Burgwal). Op- en uitstappen bij Allemanswaard, Tabaksteeltmuseum, molen Maallust, landgoed Zuylestein, kasteel/ Grietmarkt, De Hof, Oude Begraafplaats en bij alle opengestelde panden die met een Open Monumentenvlag worden aangegeven.

Infocentrum Utrechts Landschap, Veenseweg 8 (Burgwal) - zie ook blz. 19 Gevestigd in een typische tabaksschuur. In Amerongen stonden er 60 stuks, waarvan 15 bewaard zijn gebleven. Expositie ‘Graanoogst in andere tijden’, ‘Kaarden en Spinnen’ door Cocky Kok en ‘Zagen van beelden uit hout’. 1

Oude Algemene Begraafplaats, 2 Rijksstraatweg 25 Aangelegd in 1829 en uitgebreid in 1873 en 1925. De familie Van Reede heeft er een Grafmonument en de familie Aldenburgh Bentinck een mausoleum. Gidsen vertellen u over de graven en ambachtswerken. Meubelmaker Peter Vocking, Koenestraat 57 Vrijstaande driebeukige schuur met hoge schuifdeuren en luiken, gebouwd in 1907. Expositie van het werk van meubelmaker Peter Vocking. 3a

Allemanswaard, Allemanswaard 51 - zie ook blz. 24 Foto-expositie ‘ALLEMAN’ van Harry van Emden. Werkstukken van de Klassendag. Oldtimers en sleutelen. Wegwijs in Amerongen. Allemanswaardterras. 3b

8

Tabaksteeltmuseum, H. v.d. Boschstraat 46 - zie ook blz. 18 In de voormalige tabaksschuur is sinds 1994 het Tabaksteeltmuseum ondergebracht. Oorspronkelijk het bezit van een tabaksplantersgeslacht. Expositie historie tabakscultuur. Laatste tabakspluk. Sigarenmaker Peter de Kruif. 4

Hoogerwerf, Overstraat 25 Tweebeukig huis uit 1820. De voorste beuk is waarschijnlijk ouder. Was lange tijd een notarishuis. Expositie keramiek van Jessica Benjamins. 5

Rijnkapel, Imminkstraat 1a - zie ook blz. 31 Staat op de plaats van een voormalig koetshuis en is in de jaren 60 gebouwd. Exposities en workshops van Mariolene Fikkers-van Rijckevorsel, Bram Mabelis, Rijkje Mabelis-Jonkers, Marja Hofmeijer, Marijke Dijkman en Marcha van Merriënboer. 6

Bijzondere woning, H. v.d. Boschstraat 53 In 1973 gebouwd op de locatie van een voormalige tabaksschuur. Het huis vouwt zich als een hoefijzer rond de binnenplaats. Op de buitengevel vertoont DichterbijKunst een klankbeeld ‘in aanbouw’. Expositie van literair werk van Cees Oosterwijk. 7

9


Langhuisboerderij, H. v.d. Boschstraat 69 Gebouwd in 1883 door boswachter Knoppers, de vader van C.W. Knoppers, zoals vermeld op de steen in de voorgevel. Expositie van schilderijen van Arjan Kievit. 8

Tabaksschuur, H. v.d. Boschstraat 73 Schuur met stenen voorhuis uit de tweede helft van de 18e eeuw. Oorspronkelijke inrichting is overgedragen aan de Heemkundige Stichting. Expositie van werken van Leon van der Linden. 9

Tabaksboerderij, H. v.d. Boschstraat 92 Langhuisboerderij voor tabak, gebouwd in 1882 door Gerritje van Amerongen en in 1977 gerestaureerd. Expositie van beelden van Nicolaas van Os en schilderijen van Ineke van der Splinter. 10

Landgoed Zuylestein, Rijksstraatweg 9a - zie ook blz. 26 ‘Sulensteyne’ wordt al genoemd in 1465. Verwoest in 1945. Landhuis gebouwd in 1980, Poortgebouw en orangerie zijn gerestaureerd. Presentatie van restauratieambachten: papier, meubels, antiek, stoffering, schilderijen, keramiek, sieraden, vergulde objecten, metselwerk en (lezing) moestuin. 13

Tabaksschuur, Kersweg 28a 14 Tot woonhuis verbouwde tabaksschuur uit 1808, 39 meter lang. In het Tabaksteeltmuseum staat een model, schaal 1:30. Expositie van de Amerongse schilderes Jeanne Smits (1922).

Molen Maallust, Molenstraat 17 - zie ook blz. 19 De beltmolen is in 1830 gebouwd ter vervanging van een houten molen uit 1603. Rondleiding door molenaars Ben Brinkman en Arie van der Kooy. Freek Hoenson bakt poffertjes.

Drostehuis, Drostestraat 27 15 In 1675 gebouwd op de fundamenten van een kapel. De drost bestuurde met de schout en schepenen het gerecht. Elisabeth Maria Post (1755-1812) en Gustaf van Nifterik (18861954) woonden er. Expositie van schilderijen van Gustaf van Nifterik.

Il Sogno - Op ’t Landgoed, Rijksstraatweg 9a Portierswoning en hek van architect Pierre Cuypers is in 2014 gerestaureerd. Expositie en ambachtelijke lekkernijen.

Kasteel Amerongen, Drostestraat 20 - zie ook blz. 28 Geschiedenis begint in 1286. Wederopbouw in 1673. Kaiser Wilhelm woonde er 1,5 jaar vanaf

11

12

10

16

1918. Het kasteel was tot 1976 eigendom van Van Aldenburg Bentinck . Project ‘Hemelse Bedden’, Textiel-Engelen onder leiding van Josien Verdegaal. Toelichting leifruit door Ferd van Rijckevorsel en Ton Cornelisse. Roeien in wherries, expositie van schilderijen van Laetitia Broersma en foto’s van Jemima de Brauwere. Grietmarkt, De Laan - zie ook blz. 17 Kunst en Ambacht: workshop oude muziek, expositie jonge designers, kunstenaars, biologische producten, kinderworkshops, Grietmaal, terrasjes en muziek. 17

Dorpspomp, Hof - zie ook blz. 12 Gietijzeren dorpspomp, vervaardigd in 1883 door ijzergieterij ‘De Prins van Oranje’. Wagenspel Chapeau: ‘Opstand bij de Dorpspomp’, met draaiorgelmuziek. 18

Andrieskerk / Andriestoren - zie ook blz. 16 Laatgotische kerk uit 1527, ontstaan uit een oudere romaanse kerk waarvan nog resten aanwezig zijn. Andriestoren, eigendom van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Orgelmuziek, gemengd koor Voicemail. 19

Rondleiding door Huib van Alfen. Toelichting op de rouwborden. Torenbeklimming met zicht op Meesterlijk Amerongen. Villa Lievendael, Hof 4 - zie ook blz. 30 Herenhuis uit de 19e eeuw, in 1890 omgebouwd tot hotel, daarna politiebureau en notariskantoor, nu een het kantoor van Bronsvoort Blaak architecten. Expositie over de restauratie van het monument Gazelle Fabriek. Workshops en demo 3D-printen voor kinderen. 20

Winkelierswoning, Nederstraat 1 Een oude winkelierswoning, o.a. fietsenmaker en kruidenier. Expositie ‘Ontwerp en Ambacht’, werk van Jan Kalff, Nienke van de Pol en Volmer lasbedrijf. 21

Woonhuis, Nederstraat 17 De Amerongse timmerman Reinier van Westrhenen bouwde in 1909 dit huis met rondboogopeningen, sierankers en decoratief metselwerk. Liesbeth Maas exposeert haar schilderijen. 22

11


OPSTAND BIJ DE DORPSPOMP Zaterdag 12 september Een historisch wagenspel op de Hof Uitvoering: Toneelgroep Chapeau Regie: Marleen Blom Muzikale intermezzo’s: draaiorgel de Pekinees met Nick Budding Tijden voorstelling: 13.00-13.20 uur / 13.40-14.00 uur / 14.20-14.40 uur / 15.00-15.20 uur / 15.40-16.00 uur.

Amerongen begin 20e eeuw Het middelpunt van het dorp is de Hof. Er is natuurlijk het kasteel met de fam. Bentinck en de notabelen. De notaris, de beheerders van de hotels Lievendael en Oranjestein, het kerkbestuur van de Andrieskerk en niet te vergeten de welgestelde heer Versteegh, die in de tabak zit. Deze ‘hoge heeren’ hebben het voor het zeggen in Amerongen. Voor het gewone volk is de herberg ‘De Prins van Oranje’, ook gelegen aan de Hof, de plaats van samenkomen. Zo ook deze dag. Er is onrust in het dorp. De nieuwe dorpspomp is niet door de plaatselijke smid gemaakt, maar dat moest zo nodig in dat stadse ’s-Gravenhage gebeuren. Hier werken veel mannen bij de werkverschaffing en de hoge heeren lopen mooi weer te spelen. Onder het genot van een drankje in de herberg besluit het Amerongse werkvolk dat het zo niet langer kan doorgaan. Ze zullen die mannen met de ‘zachte handjes’ eens laten zien met wie ze eigenlijk te maken hebben. De voddenboer heeft een idee en al snel klinkt het op de Hof: ‘Dit dorp is ook nog eens van ons’ ‘Dus loop naar de pomp gij hoge heeren’ ‘Zo samen zijn wij trots en sterk’ ‘Hier moet gij dus van leren’

12

OOGSTTOCHT Zaterdag 12 september De oogst van graan en tabak wordt in een historische optocht vervoerd door het dorp onder begeleiding van historisch toneel Chapeau, het draaiorgel ‘de Pekinees’, met als einddoel het kasteel. 10.00 uur - START OOGSTTOCHT Bij de start van Open Monumentendag en de Grietmarkt zal wethouder Henk van Veldhuizen het startsein geven voor de oogsttocht. 10.30 uur - GRAANOOGST BIJ DE MOLEN De laatste graanoogst wordt door burgemeester Frits Naafs samen met de molenaars op de kar geladen.

11.00 uur - TABAKSOOGST BIJ HET TABAKSTEELTMUSEUM Met hulp van burgemeester en tabaksplanters wordt de laatste tabak samen met de graanoogst in gezamenlijke optocht verder vervoerd over de Grietmarkt richting kasteel Amerongen. 11.45 uur - AANBIEDING LAATSTE OOGST AAN DE KASTEELHEER Op kasteel Amerongen wordt de laatste oogst traditiegetrouw aangeboden aan de kasteelheer.

13


EXPOSITIE EN ROUTE DUTCH MASTER TABLE Zaterdag 12 september , zondag 13 september Zaterdag 19 september, zondag 20 september 12.00 - 17.00 uur Een edelsmid, een bloemist, een productdesigner, een kunstschilder en een fotograaf nodigen u uit om aan tafel te komen. In Amerongen kunt u zien hoe vijf verschillende disciplines samenwerken en een vernieuwend totaalbeeld neerzetten. De mix van meesterlijk talent geeft een vervreemdend beeld met een verrassend effect op hun ambachten. Er zijn op de locaties (zie plattegrond blz. 20/21) ook gastexposanten die hun werk gaan presenteren. www.facebook.com/EnRouteAmerongen

EN ROUTE LOCATIES A

Skulp | Overstraat 20 Annette Boonzaaijer | www.skulp.nl

B

Natuurlijk | Overstraat 24 Patricia Vervat | www.natuurlijk2004.nl

De Wij Vorm | Overstraat 47 Nienke van de Pol | www.dewijvorm.nl C www.nienkevandepol.nl

D

Galerie Den Boogert | Overstraat 42 Arris Tijsseling | www.arris.nl

EN ROUTE ETALAGES Bloom Inspiration | Donkerstraat 1 | Nederstraat 1 E Suzanne Paap | www.bloominspiration.com Toegang gratis. Producten op de foto: met dank aan By Mölle en Sissy Boy Homeland.

14

15


DE ANDRIESKERK

GRIETMARKT

Zaterdag 12 september 11.00 - 16.00 uur ANDRIESKERK OPEN Huib van Alfen vertelt u graag over de geschiedenis ven de kerk, de ambachten en de eeuwenoude rouwborden.

Zaterdag 12 september 10.00 uur OPENING GRIETMARKT en OPEN MONUMENTENDAG Wethouder Henk Veldhuizen zal met Ernst Hart (Grietmarkt) en Theo Joosten (Open Monumentendag) beide evenementen openen en het startsein geven aan de oogsttocht. Een oud draaiorgel luistert de opening feestelijk op.

11.00 - 16.00 uur ORGELMUZIEK Een aantal keren zal het historische kerkorgel van de fa. Bätz en Witte uit Utrecht bespeeld worden door organiste Lenie Jansen. 15.30 - 15.50 uur en 16.10 - 16.30 uur VOICEMAIL Gemengd koor Voicemail brengt prachtige liederen ten gehore.

ANDRIESTOREN Zaterdag 12 september 11.00, 12.00, 14.00 en 15.00 uur - beklimming toren De Andriestoren is gerestaureerd en weer toegankelijk. Vandaag zijn er een viertal ‘beklimmingen’ onder begeleiding van een deskundige gids. Het uitzicht op MEESTERLIJK AMERONGEN, de uiterwaarden en de Heuvelrug is fantastisch! Een ‘beklimming’ duurt ongeveer één uur en kan uit oogpunt van veiligheid alleen in kleine groepen (max. 12 pers.) met deelnemers vanaf 12 jaar.

10.00 - 17.00 uur GRIETMARKT Het thema is ‘Kunst & Ambacht’. Er zijn workshops oude muziek, stands met werk van jonge designers, kunst om te bekijken en te kopen en kramen met biologische producten als kaas, paddenstoelen, brood en wijn. Op een terras met

hapjes en drankjes kunnen bezoekers genieten van smartlappen, jazz en onze Amerongse zanger Ray Klaassen. Kinderen kunnen meedoen met creatieve workshops en activiteiten. Kijk op www.grietmarkt.nl voor het actuele programma.

18.00 - 20.00 uur GRIETMAAL Terwijl de bezoekers genieten van muziek en terras, worden de marktkramen omgebouwd tot eettafels. Om 18.00 uur start het Grietmaal, een heerlijke biologische maaltijd verzorgd door de restaurants Den Rooden Leeuw en Buitenlust. Kaarten voor het Grietmaal zijn uitsluitend in de voorverkoop (tot woensdag 9 september) te koop via www.grietmarkt.nl of bij genoemde restaurants. Prijs voor het Grietmaal is € 18,(volwassenen) en € 8,50 (kinderen t/m 12 jaar).

Reserveren bij de stand van Open Monumentendag op de Grietmarkt. Toegang is GRATIS. www.andrieskerk.nl

16

17


TABAKSTEELTMUSEUM

MOLEN MAALLUST

Zaterdag 12 september 10.00-17.00 uur HISTORIE TABAKSCULTUUR • De permanente collectie over de historie van de tabakscultuur omvat vitrines, fotopresentaties, computeranimaties en video’s. • Sigarenmaker Peter de Kruif demonstreert zijn ambacht met het draaien van sigaren. • De toegang is op 12 september gratis.

Zaterdag 12 september 10.00 uur VLAGGEN AMERONGEN Open Monumentendag start feestelijk met draaiende wieken, met daarin vlaggen van Amerongse monumenten.

INFOCENTRUM UTRECHTS LANDSCHAP

11.00 uur LAATSTE TABAKSPLUK De tabaksplanters, waaronder Mees en Lettus van de Grift, demonstreren samen met burgemeester Naafs op feestelijke wijze het aanspijlen en opbossen van de laatste tabakspluk. Zij brengen ook een toast uit op de prima oogst in 2015.

11.30 uur HISTORISCHE OOGSTTOCHT Een deel van de tabaksoogst wordt op de kar geladen en vertrekt onder begeleiding van Toneelgroep Chapeau en een draaiorgel naar kasteel Amerongen, waar de oogst wordt aangeboden aan de kasteelheer. www.tabaksteeltmuseum.nl

Zaterdag 12 september 10.00 - 17.00 uur PAARDENTRAMS EN DIVERSE ACTIVITEITEN • Vertrekpunt Paardentrams • Kaarden en spinnen van wol door Cocky Kok • Tentoonstelling ‘Graanoogst in andere tijden’. Expositie oude gereedschappen en landbouwwerktuigen uit de nalatenschap van prof. dr. F.H.M. Grapperhaus • Zagen van Zweedse houtblokken • Zagen van beelden uit houtblokken • Vrijwilligers vertellen over het Utrechts Landschap • Verkoop van natuurproducten

10.30 uur OOGSTTOCHT De laatste graanoogst wordt door burgemeester Frits Naafs op de kar geladen. Toneelgroep Chapeau, begeleid door draaiorgel ‘de Pekinees’ gaat op weg naar het Tabaksteeltmuseum. 11.00 - 16.00 uur RONDLEIDINGEN en POFFERTJES ETEN De molenaars Ben Brinkman en Arie van der Kooy leiden u door de beltmolen uit 1830. In de molenwinkel kunt u het zelf gemalen meel kopen. Namens AMON biedt Freek Hoenson poffertjes aan, gebakken met Maallust-meel. www.molenmaallust.nl

www.utrechtslandschap.nl/infocentra/ tabaksschuurAmerongen

18

19


3b 3a

Jac

ht

P

n

estr aat

P

laa

11

9 8

10

13

C

De Hooge Heerlijckheid

Grietmarkt

14

Route Paardentrams (1-22) zie blz. 8/9/10/11 ‘Route Dutch Master Table’ (A-D) zie blz. 14/15

17

P

De Tram

Den Rooden 15 Leeuw

Buitenlust

Rijnkapel

A

Parkeren

Verklaring nummers:

20

B

P

2

4 20 18 19

Andries kerk

22

21 De Buitenplaats

16

1

Dorpshuisplein

5 E

P

7 6

D

Route paardentram

De K

ievi

t

Koe n

12

Parkeermogelijkheden: U kunt (alleen) op zaterdag 12 september tegen vergoeding van € 2,- parkeren op landgoed Zuylestein en tegenover herberg Den Rooden Leeuw. Gratis parkeermogelijkheid is op beide dagen beschikbaar bij sportpark De Burgwal (richting Elst).

21


LANDSCHAPSBEHEER EN OUDE AMBACHTEN Zaterdag 12 september Om 11.00 uur en om 14.00 uur Een wandelexcursie van 2 uur onder leiding van Arjan Griffioen door de geschiedenis van ons landschap. Tijdens deze tocht door het Amerongens buitengebied van uiterwaarden, dijken, engen en landgoederen komt u meer te weten over het historische nut van knotwilgen en meidoornhagen en andere landschapselementen. Het was de tijd dat we onze eigen tabak verbouwden en tol vergaarden op de wegen. Al lopend, stilstaand en luisterend ontdekt u hoe in vroegere

tijden het landschap op ambachtelijke wijze onderhouden en gemaakt werd. Arjan Griffioen is vrijwilliger bij Dorp en Natuur en onderzoeker bij Alterra, Wageningen UR. Alterra draagt door deskundig onderzoek bij aan het realiseren van een duurzame groene leefomgeving. Voor iedereen die goed ter been is. Aanmelden hoeft niet. Deelname is gratis. Start bij de kraam van Dorp en Natuur op de Grietmarkt.   www.dorpennatuur.nl

VOEDSELSPEURTOCHT EN AMBACHTELIJK KOKEN Zaterdag 12 september 13.30 - 16.00 uur Deze spannende speurtocht voor kinderen start bij de molen Maallust om 13.30 uur. Zij gaan met vrijwilligers van Dorp en Natuur op stap. Om 16.00 uur kunt u uw kind goed gevoed bij het kasteel weer ophalen. We gaan op ontdekkingstocht naar waar ons eten in Amerongen vandaan komt. Een tocht in en langs de molen, een kruidentuin, een groententuin, de keuken van het kasteel ... en uiteindelijk

22

zelf soep koken en broodjes bakken op een kampvuur in de kasteeltuin. Een avontuur, dat de kinderen niet snel zullen vergeten! Voor kinderen van 8 tot 12 jaar (max. 15 kinderen). Aanmelding uiterlijk op de dag zelf bij de kraam van Dorp en Natuur op de Grietmarkt. Maar wil je zeker zijn van een plekje, meld je dan vooraf aan per e-mail: [email protected]. Vol is vol! Deelname is GRATIS. www.dorpennatuur.nl

23


KUNST & AMBACHT in ALLEMANSWAARD

WEGWIJS IN AMERONGEN

Zaterdag 12 september 10.00 - 16.00 uur FOTO-EXPOSITIE ‘ALLEMAN’ In de centrale hal een foto-expositie van Harry van Emden met het thema ‘ALLEMAN’. Foto’s van 10 karakteristieke Amerongers. Herkent u ze?

Zaterdag 12 september 10.00 - 16.00 uur PRESENTATIE WWW.WEGWIJSINAMERONGEN.NL in ALLEMANSWAARD Op verzoek van B&W komen in alle dorpen van de Utrechtse Heuvelrug dorpsnetwerken met betrokken en actieve inwoners als de ogen en oren van het dorp. Uit informatiebijeenkomsten is naar voren gekomen dat er veel verenigingen, stichtingen, netwerken en organisaties in Amerongen actief zijn, maar niet zichtbaar voor iedereen.

OPEN ARCHIEF HEEMKUNDIGE STICHTING Historisch foto- en lectuurarchief van en over oud-Amerongen, tabak en ambachten. EXPOSITIE WERKSTUKKEN KLASSENDAG Bekijk de klassendag-werkstukken van de leerlingen van de drie basisscholen.

OLDTIMERS en SLEUTELEN Op het plein kunt u oldtimer-vrachtwagens, klassieke brommers en racefietsen bewonderen. Ambachtsmannen tonen hun vakmanschap aangaande het ‘sleutelen’. En ... laat u fotograferen met een klassieker. ALLEMANSWAARD-TERRAS Kom genieten van muziek op het plein en van de heerlijke, traditionele hapjes en drankjes. www.allemanswaard.nl

Het Dorpsnetwerk in Amerongen werkt aan een centraal informatiepunt met de naam ‘WEGWIJS IN AMERONGEN’. Een eerste inventarisatie is vastgelegd in een website, die begin september 2015 voor alle inwoners beschikbaar is. De Kunsten en Ambachten in Amerongen kunt u dan ook digitaal vinden.

24

Wilt u helpen om iedereen ‘WEGWIJS’ te maken IN AMERONGEN? • Kom dan op 12 september naar Allemanswaard. • Maak kennis met het Dorpsnetwerk in Amerongen. • Zoek op de aanwezige computers uw weg in Amerongen. • Geef aanvullingen en correcties.

25


LANDGOED ZUYLESTEIN EN RESTAURATIEAMBACHTEN Zaterdag 12 september en zondag 13 september Landgoed Zuylestein biedt op zaterdag en zondag een podium aan een aantal bijzondere ambachten. Ambachten die ons erfgoed restaureren, conserveren en bewaren voor volgende generaties. Diverse professionele restaurateurs tonen hun specialistische werk op het gebied van metselwerk, meubelrestauratie en stoffering, schilderijen, keramiek, zilver, sieraden, papier en vergulde objecten. 11.00 - 17.00 uur De ambachten worden in en rond het Poortgebouw, Rijksstraatweg 7 getoond. Bij de ingang van de binnentuin is gelegenheid om iets te drinken of te eten. Om naar landgoed Zuylestein te gaan, kan op zaterdag gebruik gemaakt worden van de frequent rijdende paardentrams (GRATIS). De toegang tot de ommuurde tuin en moestuin is GRATIS. De rondleiding inclusief lezing over de restauratie van de 17e-eeuwse moestuin kost € 6,- p.p.

26

Kluen Antiek & Stoffering is een antiekhandel van de 2e generatie gedreven door drs.T.L.Kluen. U kunt er terecht voor inkoop/verkoop en voor restauratie van antieke meubelen, evenals voor het opnieuw stofferen van klassieke en moderne meubelen. www.kluenantiek.nl Restauratie Atelier Claire en Tin van Gilst legt zich sinds 1998 toe op het restaureren en conserveren van schilderijen en keramiek. Claire en Tin van Gilst behandelen zowel klassieke als moderne stukken. Op beide dagen kunt u terecht bij deze specialisten voor advies en vrijblijvende prijsopgave. www.derestaurateurs.eu

Koninklijke Woudenberg presenteert de restauratie van metselwerk. Het is een gerenommeerd restauratiebedrijf op het gebied van cultureel erfgoed, zoals landgoed Zuylestein, het Tabaksteeltmuseum, het Vredespaleis en het Rijksmuseum. www.koninklijkewoudenberg.nl Goudsmid Evert van der Grinten studeerde aan de Vakschool Schoonhoven en de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Zijn inspiratie vindt hij in de natuur, de geschiedenis en bij andere culturen. Evert werkt in opdracht, repareert (antieke) sieraden en geeft workshops. www.evertvandergrinten.nl KOP Papierrestauratie (Kunst Op Papier). Marieke Kraan restaureert kunstwerken op papier en perkament in alle soorten en formaten uit verschillende periodes uit de geschiedenis, zoals etsen, gravures, litho’s, aquarellen, pastels, affiches, waaiers en globes. Zij werkt voor musea, kunsthandels en particulieren. www.kop-papierrestauratie.nl Restaurator Ton van Loon is gespecialiseerd in de conservering van vergulde objecten en lijsten. Een welkome technische meerwaarde is zijn ervaring als meubelrestaurator. Ton geeft adviezen en werkt voor grote Nederlandse musea. www.tonvanloon-restauratie.nl

Website: www.landgoed-zuylestein.nl E-mailadres: [email protected] Twitter: twitter.com/zuylestein Facebook: https://www.facebook.com/pages/ Landgoed-Zuylestein/240232026066592

lL SOGNO OP ‘T LANDGOED Op beide dagen kunt u in de monumentale Portierswoning van Zuylestein terecht voor ambachtelijk schepijs, Italiaanse koffie, verse (munt)thee, etc. Aan het einde van de middag en het begin van de avond zijn er heerlijkheden met ingrediënten uit de ambachtelijke moestuin. Expositie van Mieke de Waal met schilderijen, collages en objecten .

27


TEXTIEL EN KASTEEL AMERONGEN Zaterdag 12 september 11.00 uur - 17.00 uur Kasteel Amerongen zit boordevol met textiel. Deze stoffering stamt uit de tijd van de permanente bewoning (vanaf 1879) en is bewaard gebleven dankzij de enorme inzet van vele ‘Engelen’ als textielvrijwilligers. Zij wijden zich sinds 1977 met engelengeduld aan het herstel van de oude en kwetsbare materialen, zoals zijden brokaat en 17e-eeuwse wandtapijten.

Speciale aandacht gaat uit naar een bijzonder hemelbed dat op dit moment door experts wordt onderzocht. Het behoud van de prachtige stoffering van het interieur en de belangrijke rol die onze ‘Engelen’ daarbij spelen, maken een bezoek aan kasteel Amerongen uniek.

11.00 - 17.00 uur Engelenkamer kasteel In de Engelenkamer van het kasteel kunt u de ‘Engelen’ onder leiding van textielrestaurator Josien Verdegaal aan het werk zien. 11.00 - 17.00 uur, expositie ‘Hemelse Bedden’ in de Garage Presentatie van onderzoekresultaten van de 18e-eeuwse bedden van de kastelen van Amerongen, Cannenburgh, Heeswijk en Rosendael. 11.00 - 17.00 uur, expositie in de Garage Expositie van schilderijen van de Amerongse Laetitia Broersma. 11.00 - 17.00 uur, expositie in het kasteelcafe Expositie van werk van fotograaf/architect Jemima de Brauwere. Kasteel Amerongen was haar ouderlijk huis. Zij woonde er van 1958 tot 1976. 13.00 uur en 15.00 uur, toelichting in de boventuin over het beheer van leifruit Toelichting door Ferd van Rijckevorsel en Ton Cornelisse.

28

11.00 - 17.00 uur, Romantische roeitocht in klassieke wherries Onder begeleiding van de roeivereniging VADA kunnen telkens 2 personen in een van de wherries vanaf het water genieten van het kasteel. Aanmelding (GRATIS) in de Garage. 12.00 uur Aanbieding laatste graan- en tabaksoogst aan de kasteelheer Toegang Garage en tuin is GRATIS. Toegang kasteel: volwassenen € 5,- (kinderen gratis). De opbrengst van deze dag zal gebruikt worden voor het behoud van het textiel. www.kasteelamerongen.nl

29


VILLA LIEVENDAEL: HET OUDE EN HET NIEUWE AMBACHT Zaterdag 12 september VILLA LIEVENDAEL is een beeldbepalend gebouw op de Hof in Amerongen. Het thema Kunst en Ambacht past heel goed bij de beroepspraktijk van Bronsvoort Blaak architecten, die werken met het motto: ‘Architectuur is gebruikskunst’. 10.00 - 16.30 uur: EXPOSITIE en TOELICHTING ‘RESTAURATIE GAZELLE FABRIEK’ Het oude hoofdgebouw van de Gazelle Fabriek is als rijksmonument een belangrijk voorbeeld van Nederlands industrieel erfgoed, en vormt na de verbouwing het kloppend hart van Europa’s modernste fietsenfabriek. 10.00 -16.30 uur: 3D-PRINTEN, TOELICHTING en WORKSHOPS (samen met bureau FABRIEK FANATIEK; www.fabriekfanatiek.nl) Welke 3D-printers zijn er en wat kun je ermee maken? Waarom is deze techniek zo’n belangrijke ontwikkeling? We vertellen hoe het werkt en met welke materialen er gewerkt kan worden (plastic, cement, goud, menselijk weefsel). Wat betekent deze techniek voor een architect? Of bijvoorbeeld voor mensen thuis, om zo het

30

KUNST EN AMBACHT IN DE RIJNKAPEL

kapotte onderdeel van hun koffiezetapparaat te kunnen printen? Printen we onze meubels straks zelf? Kom kijken en stel veel vragen. Geef je op en maak zelf een ontwerp!

Zaterdag 12 september 10.00 -17.00 uur EXPOSITIES en WORKSHOPS De Rijnkapel biedt een plek van schoonheid, rust en bezinning. U kunt bijkomen van alle indrukken met een kopje koffie, thee of glaasje sap. GRATIS toegang.

Er zijn 2 workshops: van 10.30 uur tot 12.00 uur en van 13.30 uur tot 15.00 uur. Jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar kunnen actief deelnemen aan de workshop door zich vooraf op te geven via [email protected] (maximaal 8 per sessie).

In de hal en zaal ziet u de kleurrijke zijden doeken van Mariolène Fikkers-van Rijckevorsel. De luchtstroom doet ze zachtjes heen en weer waaien, hun kleuren mengen zich met elkaar, waardoor steeds nieuwe effecten ontstaan.

Iedereen met interesse in dit nieuwe ambacht is welkom om mee te luisteren en te kijken. De expositie, de workshops en de toelichtingen zijn GRATIS.

In de zaal zit Marja Hofmeijer achter haar weefgetouw. Begonnen als architect raakte Marja gefascineerd door de weefkunst. Nu begeleidt zij een weverij voor mensen met een verstandelijke beperking, geeft cursussen en zoekt naar nieuwe vormen, materialen en kleuren. Bram Mabelis is zeer betrokken bij acties ter bescherming van de natuur. Met foto’s brengt hij de schoonheid van landschappen op anderen over. Zijn werk en de aquarellen van Rijkje Mabelis-Jonkers ziet u in de zaal. Zij is geboeid door het wadden- en duinlandschap.

Om 11.00 en om 15.00 uur zal Marcha van Merriënboer, yogalerares, in een korte lezing en met oefeningen stilstaan bij de kunst van yoga. Marcha heeft een yogapraktijk opgezet voor jong en oud. Haar motto is: “Yoga is het stilleggen van het wervelen van de geest, zodat het ziende thuis in zichzelf is”. Marijke Dijkman is als tekenares en schilder bereid u te leren een portret te tekenen. Marijke is gegrepen door ballet en dans en in haar werk staan mens en beweging centraal. www.rijnkapelamerongen.nl

31


VEERPONT ECK EN WIEL Zaterdag 12 september Het ambacht ‘veerman - veerschipper’ was lang geleden een zwaar lichamelijk beroep: in weer en wind, bij nacht en ontij, met matig materieel, 24 uur beschikbaar, 365 dagen per jaar in bedrijf. In deze tijd zijn de veerschippers gediplomeerd en werken zij in ploegendienst op een modern veerschip om een veilige overtocht in deze jachtige tijd te garanderen. Gratis meevaren? U kunt op 12 september een half uur GRATIS meevaren in de stuurhut van de veerpont, met

B&B ‘in ‘t Lieflijk Groen’ Zuylesteinseweg 4

een toelichting van Geer van Lunsen op de historie van de veerpont en het ambacht van de veerman. Maximaal 6 personen per keer. Aanmelden noodzakelijk bij Jacqueline Ruijs ([email protected]), uiterlijk donderdag 10 september. www.veerdiensteckenwiel.nl 10.00 - 10.30 uur sessie 1 11.00 - 11.30 uur sessie 2 15.30 - 16.00 uur sessie 3

Burg. Jhr. H. v.d. Boschstraat 13

Portierswoning - landgoed Zuylestein Rijksstraatweg 3 - Leersum

RESTAURANT CAFE B&B HOTEL Woudenbergseweg 44 Maarsbergen

Drostestraat 12

13.00 - 15.00 uur shantykoor Tussen Rijn en Lek op de veerpont Het shantykoor Tussen Rijn en Lek verwelkomt de gasten die over de Rijn naar de Open Monumentendag in Amerongen komen met een optreden.

32

Drostestraat 35

Prins Bernhardlaan 1

Overstraat 22

OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN

OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN SPONSORS OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN

SPONSORS OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN

HENZEN SPONSORS WEGENBOUW B.V. OPEN MONUMENTENDAG VEENENDAAL AMERONGEN

Voor een persoonlijke benadering

AMERONGEN

www.krameraccountants.nl


COLOFON Redactie: Stichting Open Monumentendag Amerongen Vormgeving: Novad Amerongen Logo Open Monumentendag achterzijde: Marjolein Bartels


Drukwerk: Drukwerkdeal Foto’s: Hester Heleen Snijders, Harry van Emden, Jaap van Dijke e.a. Foto Grietmarkt: Cees Keur

Bureau voor merkactivatie

Het programma is tot stand gekomen met steun van de gemeente Utrechtse Heuvelrug , Rabobank Utrechtse Heuvelrug, Stichting Mien van ’t Sant, Amon en vele lokale en regionale sponsoren en adverteerders. De Stichting is niet verantwoordelijk voor fouten of vergissingen in het programmaboekje, noch voor onverhoopte schade die het gevolg is van bezoek of deelname aan de in het kader van de Open Monumentendag Amerongen georganiseerde activiteiten. Wijzigingen in het programma voorbehouden. www.openmonumentendagamerongen.nl www.facebook.com/OpenMonumentendagAmerongen

Open Monumentendag Amerongen wordt georganiseerd door Stichting Open Monumentendag Amerongen, samen met alle in dit programmaboekje genoemde organisaties en personen. Wij danken iedereen voor zijn of haar inhoudelijke bijdrage aan een bijzonder programma.

39

OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN

OPEN MONUMENTENDAG

PROGRAMMA OPEN MONUMENTENDAG AMERONGEN kunst & ambacht

Recommend Documents