Programma Kas als Energiebron Co-innovatie in de glastuinbouw KIVI NIRIA jaarcongres 2010
Ir. P. Jan Smits
6 oktober 2010
Inhoud • • • • • •
Introductie Kengetallen en energietransitie Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren Programma Kas als Energiebron Grensverleggende praktijkprojecten Conclusies
Eerst even dit ...
Nederland verbruikt jaarlijks 40 mrd m3 aardgas. Hoeveel % daarvan gaat naar de glastuinbouw? 3% 6% 9% 12 %
Eerst even dit ...
Wat is het aandeel van de glastuinbouw in de elektriciteitsproductie vanNederland? 0% 3% 5% 10 %
Eerst even dit ...
Met hoeveel % is het energieverbruik per eenheid glastuinbouw product vanaf 1990 gedaald? 10 % 23 % 47 % 70 %
Kengetallen glastuinbouw Aardgasgebruik Energiekosten Energie-efficiëntie Elektriciteitproductie door glastuinbouw Aandeel duurzame energie • Totaal oppervlak • Productiewaarde
9 % Ned. gasgebruik 20 – 25 % v.d. bedrijfskosten 1990: 100 2009: 47 10 % van nationale productie 1,3 % • 10.000 ha • € 5,2 miljard Bron: LEI-WUR, 2009
Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren glastuinbouw 2020 • • • •
45 % minder CO2-emissie t.o.v. 1990 Verbetering e-efficiency met 2 % per jaar 20 % duurzame energie Economisch rendabel
Kas als Energiebron: Actieprogramma van LTO Glaskr, PT, LNV, .... om deze afspraken te realiseren
Waarom Kas als Energiebron
⇒Voorzieningszekerheid / prijsontwikkeling ⇒ Klimaat ⇒ License to produce ⇒ Vragen vanuit de markt
Aanpak Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Energie besparen besparen Energie
Teeltstrategieën
Licht
Duurzame energiebronnen energiebronnen Duurzame
Zonne-energie
⇒ Er is niet één oplossing
Aardwarmte
Biobrandstoffen
Fossiele energie energie Fossiele efficiënt inzetten inzetten efficiënt
Duurzame(re) elektriciteit
Overig Overig
Duurzame(re) CO₂₂
Aanpak II Verkenningen
Monitoring & Evaluatie
Oplossen belemmeringen
Onderzoek & Innovatie
Demonstratie projecten
Communicatie
Aansturing • Ondernemersplatforms per transitiepad • Platform Kas als Energiebron (= beleidsafstemming sector, rijksoverheid, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties, toeleverende industrie)
• RegieOrgaan (voorzitters 7 Platforms + externe deskundigen) • Financiering LNV en Productschap Tuinbouw
Onderzoek
Energiebesparing: Het Nieuwe Telen
Het Nieuwe Telen: stap 1
Praktijkprojecten semi gesloten kas • Eerste Kas zonder Gas • Warmtelevering aan zorginstelling (Venlo) • Vervolginitiatieven circa 200 ha • Rentabiliteit (nog) matig – – – – –
Hoge meerkosten Beperkt aantal gewassen Beperkte opbrengstverhoging WKO op te lage temperatuur Hoge elektriciteitsvraag
Praktijkprojecten aardwarmte • Water van 65 C; 1,7 km diep • Inmiddels > 50 nieuwe projecten in voorbereiding • Pijnacker met w-levering aan zwembad • Hoge investeringen en grote financiële risico’s
Praktijkprojecten biobrandstoffen • Regionaal snoeihout • Navolging traag – Houtexport prijsopdrijvend – Vergunningverlening traag • GFT-vergisting en levering van warmte en CO2 Aalsmeer
WKK van groot belang Eén integrale aanpak met 7 transitiepaden: Energie besparen besparen Energie
Teeltstrategieën
Licht
Duurzame energiebronnen energiebronnen Duurzame
Zonne-energie
Geothermie
Biobrandstoffen
Fossiele energie energie Fossiele efficiënt inzetten inzetten efficiënt
Duurzame(re) elektriciteit
WKK op 6.500 ha • Benutting warmte (96 %), elektriciteit en CO2 • Opgesteld vermogen: 5 grote centrales • Flexibel vermogen • Methaanslip wordt hard aan gewerkt
Overig Overig
Duurzame(re) CO₂₂
Conclusie • Glastuinbouw zet serieuze stappen • Ondernemers leren van ondernemers • Goede samenwerking bedrijfsleven / overheid • Knelpunten bij – economische haalbaarheid duurzame opties – wet- en regelgeving – financieel economische situatie
Vragen • Vragen? • Kijk op www.energiek2020.nu of www.kasalsenergiebron.nl • Contact:
[email protected]
