Programma 11u00 – 13u00 13u15 – 14u15 14u15 – 17u30
Proefveldbezoeken en demonstraties Seminarie Proefveldbezoeken en demonstraties
Proefveldbezoeken: ergonomie – ziekten – bemesting – plagen – bacteriën – rassen 11u00 14u15 14u30 14u45 15u15 15u45
NL: start NL: start NL: start NL: start EN – FR: NL: start
aan parking bezoekers aan parking bezoekers aan loods beurs aan loods beurs start aan loods beurs aan loods beurs
Demonstraties rooimachines komen aan bod tijdens de geleide proefveldbezoeken Beurs doorlopend
Wegwijzer praktijkdag prei
WELKOM
Inhoud SEMINARIE
7
BESPREKING PROEVEN
10
1.
Demonstratie ergonomie aan de waspellijn
10
2.
Roestbestrijding in prei
11
3.
Bestrijding van papiervlekkenziekte in prei
13
4.
Rasgevoeligheid in prei voor trips en papiervlekken
14
5.
Rasgevoeligheid in prei voor roest en purpervlekken
16
6.
Stikstofbemesting in prei: trappenproef
18
7.
Bijbemesting in prei late herfst
19
8.
Okselverbranding in prei
21
9.
Bemesting in prei i.f.v. bescherming tegen Pseudomonas bladrot en
vorst
22
10. IPM in prei: trips, roest en papiervlekkenziekte
23
11. Tripsbestrijding in prei: zoektocht naar alternatieve middelen
25
12. Pseudomonas syringae pv. porri in prei: rol van bacteriofagen
27
13. Bestrijding van mineervlieg in prei: toepassingstijdstip en middelen
28
14. Prei rassenproef vroege teelt + trays
29
15. Prei rassenproef zomer
31
16. Prei rassenproef vroege herfst
33
17. Prei rassenproef industrie - vroeg
36
18. Prei rassenproef late herfst
37
19. Prei rassenproef winter
38
20. Prei rassenproef late winter
39
21. Prei rassenproef industrie lenteteelt
40
DEMONSTRATIES
41
1. Automatisch sturen op basis van RTK-GPS in de groenteteelt
41
2. Demo GPS planten - SBG
43
3. Demo GPS rooien - Agrometius
44
Constructeur: Baekelandt
45
Constructeur: Bouckaert
46
Constructeur: Verhoest
47
LIJST DEELNEMERS BEURS
49
LIJST DEELNEMERS DEMO’S
49
SEMINARIE Is Vlaanderen nog steeds een ideale regio om prei te telen? Dat is de hoofdvraag die in dit seminarie behandeld wordt. De voorbije decennia werd gesteld dat Vlaanderen een uitstekende regio is om prei te telen. Enerzijds heerst er een gematigd zeeklimaat waardoor de vorst gedurende de winter beperkt blijft en anderzijds is er een afzetgebied binnen een straal van 300 km. De voorbije winters hebben wij echter kunnen vaststellen dat het ook in Vlaanderen heel hard kan vriezen. Tevens zien wij dat de landen waar de prei in het verleden afgezet werd (Frankrijk en Duitsland) meer zelfvoorzienend zijn en dat het areaal en de totale productie in verschillende landen in Europa toegenomen is. Gastsprekers Welkom ALEXANDER VERCAMER, voorzitter PCG Overzicht prei areaal in Europa ELLEN VERHELLE, Nunhems Situatieschets in enkele exportlanden Duitsland: HANS CHRISTOPH BEHR, AMI Agrarmarkt Informationsdienst Frankrijk: PATRICK GROUALLE, AOP poireau de France Polen: GRZEGORZ BARTMINSKI, Agro Ekspert Afzetmogelijkheden Vlaamse prei DOMINIEK KEERSEBILCK, REO Veiling
7
NOTITIES De presentaties zullen beschikbaar zijn op onze website. www.pcgroenteteelt.be
8
9
BESPREKING PROEVEN 1.
Demonstratie ergonomie aan de waspellijn
Uit evaluaties blijkt dat hoewel er inspanningen worden geleverd om de werkomstandigheden in de tuinbouw te verbeteren er toch meestal te weinig aandacht wordt besteed aan de ergonomische aspecten. De nadruk ligt op de technische aspecten en mogelijkheden van een toestel. Te weinig wordt de vraag gesteld hoe de gebruiker het toestel zal moeten hanteren. Vaak wordt over het hoofd gezien dat automatisering en dus het overnemen van menselijke taken door toestellen niet altijd een daling van de fysieke belasting inhoudt. Met een hogere graad van automatisering dalen de klachten over het tillen van zware lasten, maar andere klachten nemen toe, zoals de ‘repetitive strain injuries’, dit zijn lichamelijke klachten als gevolg van herhaaldelijk uitvoeren van dezelfde, soms kleine en op zich niet inspannend lijkende bewegingen. Ook het voortdurend stilstaan kan aanleiding geven tot rugklachten. PCG is coördinator van een tweejarig ADLO project rond ergonomie dat loopt tot februari 2016. Binnen dit project worden de teelten prei, tomaat, sla en witloof onder de loep genomen. De uitgevoerde handelingen van planten tot veiling klaar maken van het product worden bestudeerd op vlak van ergonomie. De resultaten van het onderzoek worden toegelicht tijdens de verschillende demomomenten die georganiseerd zullen worden voor elke teelt. Rekening houden met de 4 principes van de ergonomie, kan al een wereld van verschil betekenen voor de werklast.
1. Wat is de beste houding voor de uit te voeren taak?
2. Wat is de ideale werkhoogte?
3. Wat is de maximale reikwijdte
Afhankelijk van de gebruiker Vb. Hoe hoog moet de transportband zijn? Werken met maten uit de DIN tabel = inventarisatie van de lichaamsmaten van de Belgen
4. Tilprincipes
10
2.
Roestbestrijding in prei
Locatie PCG – Blok F 88-91 Doel
In deze proef wordt de efficiëntie van diverse middelen en combinaties van middelen tegen roest getest. Objecten Object 1
Handelsnaam
Concentratie
Formulering
Actieve stof
Dosis per ha
Toepassingscode
Onbehandeld
2
Horizon
250 g/l
EW
tebuconazool
1l
ABCD
3
Tebusip
250 g/l
EW
tebuconazool
1l
ABCD
4
Rudis
480 g/l
SC
prothioconazool
0.4 l
ABCD
4
Trend
5
Nativo
90% 75%
SL WG
0.2 l 0.4 kg
ABCD ABCD
5
Trend
90%
SL
isodecyl alcohol ethoxylaat 50 % tebuconazool + 25 % trifloxystrobin isodecyl alcohol ethoxylaat
0.2 l
ABCD
6
Rudis
480 g/l
SC
prothioconazool
0.4 l
ABCD
6
PM14/011
7
Nativo
75%
WG
0.4 kg
ABCD ABCD
7
PM14/011
50 % tebuconazool + 25 % trifloxystrobin
8
Signum
33.40%
WG
boscalid + pyraclostrobin
1.25 kg
ABCD
8
Rudis
480 g/l
SC
prothioconazool
0.3 l
ABCD
9
Ortiva
250 g/l
SC
azoxystrobin
1l
ABCD
9
Rudis
480 g/l
SC
prothioconazool
0.3 l
ABCD
10
Signum
33.40%
WG
boscalid + pyraclostrobin
1.25 kg
ABCD
10
Tebusip
250 g/l
EW
tebuconazool
0.6 l
ABCD
11
Ortiva
250 g/l
SC
azoxystrobin
1l
ABCD
11
Tebusip
250 g/l
EW
tebuconazool
0.6 l
ABCD
ABCD
Proefgegevens Plant Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling
A B C D
19/06/2014 11/08/2014 27/08/2014 12/09/2014 26/09/2014
Harston (Nunhems)
11
Voorlopige resultaten 11/08/2014 % aangetast bladoppervlak
29/08/2014 % aangetast bladoppervlak
9/09/2014 % aangetast bladoppervlak
24/09/2014 % aangetast bladoppervlak
6/10/2014 % aangetast bladoppervlak
Onbehandeld 1 l/ha Horizon 1 l/ha Tebusip 0.4 l/ha Rudis 0.4 + 0.2 l/ha Trend 0.4 kg/ha Nativo + 0.2 l/ha Trend 0.4 l/ha Rudis + PM14/011 0.4 kg/ha Nativo + PM14/011 1.25 kg/ha Signum + 0.3 l/ha Rudis 1 l/ha Ortiva + 0.3 l/ha Rudis 1.25 kg/ha Signum + 0.6 l/ha Tebusip 1 l/ha Ortiva + 0.6 l/ha Tebusip
2.9 3.5 3.9 3.1 2.9 3.7 3.7 3.4 4.4 3.2 3.1
10.1 2.6 4.8 4.3 5.2 2.5 3.4 6.4 6.2 6.0 2.7
13.1 1.7 2.4 1.6 2.4 1.1 2.1 2.7 1.6 2.8 0.3
19.2 3.8 5.7 2.9 4.1 2.7 3.7 3.2 3.1 4.6 2.5
15.9 3.4 3.4 2.2 3.0 2.0 2.6 2.1 2.4 3.6 1.9
Gemiddelde
3.4
4.9
2.9
5.0
3.9
Object
12
3.
Bestrijding van papiervlekkenziekte in prei
Locatie PCG – Blok F 96-97 Doel
In deze proef wordt de efficiëntie van diverse middelen tegen papiervlekkenziekte getest. Objecten Object
Handelsnaam
Concentratie
Formulering
1
Onbehandeld
2
Folio Gold
536.3 g/l
SC
3
Tanos
50%
WG
4
Signum
33.40%
WG
5
PM13/005
6
Orvego Star
525 g/l
SC
7
Ortiva
250 g/l
SC
8
PM08/006
Actieve stof
500 g/l chloorthalonil + 36.3 metalaxyl-m 25 % famoxadone + 25 % cymoxanil 26.7 % boscalid + 6.7 % pyraclostrobin
Dosis per ha
Toepassingscode
2l
ABCDEF
0.6 kg
ABCDEF
1.5 kg
ABCDEF ABCDEF
300 g/l ametoctradin + 225 g/l dimethomorf 250 g/l azoxystrobin
0.7 l
ABCDEF
1l
ABCDEF ABCDEF
Proefgegevens Plant Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling
4/07/2014 3/09/2014 17/09/2014 06/10/2014
A B C D E F
Harston (Seminis)
Voorlopige resultaten 16/09/2014 Gemiddeld aantal vlekken per plant
16/09/2014 % aangetaste planten
6/10/2014 Gemiddeld aantal vlekken per plant
6/10/2014 % aangetaste planten
Onbehandeld 2 l/ha Folio Gold 0.6 kg/ha Tanos 1.5 kg/ha Signum PM13/005 0.7 l/ha Orvego Star 1 l/ha Ortiva PM08/006
0.35 0.31 0.41 0.28 0.35 0.46 0.48 0.44
28 21 33 21 23 31 33 34
0.37 0.18 0.11 0.09 0.05 0.10 0.10 0.16
26 16 8 8 5 9 8 14
Gemiddelde
0.4
28.0
0.1
11.8
Object
13
4.
Rasgevoeligheid in prei voor trips en papiervlekken
Locatie Brandstraat – Blok BS 28 Doel
In deze proef wordt de rasgevoeligheid voor trips en papiervlekkenziekte nagegaan. Er werden geen behandelingen tegen trips en papiervlekkenziekte uitgevoerd. Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
Ras
Zaadhuis
Antiope Aylton Belton Curling Delmas Duraton Fama Harston Hawking Mako Subliem - Hy 001 Mako Soon - Hy 012 Mako Power - Hy 014 Mako Nice - Hy 049 Mako Bello - Hy 051 Hy 052 Hy 069 Mako Flash - Hy 071 Mako Gold - Hy 079 Jumper Keeper Krypton Lancaster Levis Lucretius Megaton Mercurian Navajo Oberon Pluston Poulton Surfer SV3225ZL SV3274ZL Swimmer Vitaton
Syngenta Nunhems Nunhems Bejo Syngenta Nunhems Francis Maes Nunhems Seminis Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Bejo Bejo Nunhems Uniseeds Syngenta Seminis Nunhems Syngenta Enza Syngenta Nunhems Nunhems Bejo Seminis Seminis Bejo Nunhems
Proefgegevens Zaai Plant
19/03/2014 27/06/2014
Voorlopige resultaten Er werd nog geen aantasting vastgesteld van papiervlekken.
14
Grafiek: % aangetast bladoppervlak door trips op 24/09/2014
25
20
15
10
5
0
15
5.
Rasgevoeligheid in prei voor roest en purpervlekken
Locatie Brandstraat – Blok BS 26 Doel
In deze proef wordt de rasgevoeligheid voor roest en purpervlekkenziekte nagegaan. Er werden geen behandelingen tegen ziekten uitgevoerd. Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
Ras
Zaadhuis
Antiope Aylton Belton Curling Delmas Duraton Fama Harston Hawking Mako Subliem - Hy 001 Mako Soon - Hy 012 Mako Power - Hy 014 Mako Nice - Hy 049 Mako Bello - Hy 051 Hy 052 Hy 069 Mako Flash - Hy 071 Mako Gold - Hy 079 Jumper Keeper Krypton Lancaster Levis Lucretius Megaton Mercurian Navajo Oberon Pluston Poulton Surfer SV3225ZL SV3274ZL Swimmer Vitaton
Syngenta Nunhems Nunhems Bejo Syngenta Nunhems Francis Maes Nunhems Seminis Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Bejo Bejo Nunhems Uniseeds Syngenta Seminis Nunhems Syngenta Enza Syngenta Nunhems Nunhems Bejo Seminis Seminis Bejo Nunhems
Proefgegevens Zaai Plant
19/03/2014 27/06/2014
Voorlopige resultaten Er werd nog geen aantasting vastgesteld van purpervlekken.
16
Grafiek: % aangetast bladoppervlak door roest op 3/09/2014 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
Grafiek: % aangetaste planten door roest op 3/09/2014 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
17
6.
Stikstofbemesting in prei: trappenproef
Locatie PCG – Blok F 69-70
Doel Ter onderbouwing van de huidige bemestingsnormen in de groenteteelt worden door de praktijkcentra stikstof bemestingsproeven aangelegd in verschillende teelten. Op het PCG is dit onder andere in prei. De optimale trap wordt gekozen op basis van het KNSsysteem (basis- en bijbemesting na analyse). Objecten Object
Bemesting
Basisbemesting (kg N/ha)
Bijbemesting (kg N/ha)
Totale bemesting (kg N/ha)
1 2 3 4
0-bemesting KNS – 40% KNS KNS + 40%
0 15 67 108
0 80 130 180
0 95 197 288
Proefgegevens Plant Proefbehandeling bemesting Proefbehandeling bijbemesting
12/06/2014 18/06/2014 11/08/2014
Poulton (Nunhems)
Voorlopige resultaten Tabel: Analyseresultaat bodem 04/06/2014 NO3 (kg/ha) Object 1 2 3 4
0-30 cm
30-60 cm
60-90 cm
0-90 cm
60 57 53 60
26 18 19 23
17 12 14 13
103 87 85 96
Tabel: Gedetailleerde stikstofanalyse op 16/09/2014 Object
NO3-N NH4-N 0-30 cm
NO3-N NH4-N 30-60 cm
NO3-N NH4-N 60-90 cm
NO3-N 0-90 cm
1 2 3 4
16 103 184 223
5 23 30 54
26 89 121 112
5 17 25 30
18 81 89 83
5 12 16 23
60 273 394 417
Gemiddelde
131
28
87
19
68
14
286
18
7.
Bijbemesting in prei late herfst
Locatie PCG – Blok F 73-77
Doel In deze proef worden verschillende bijbemest strategieën gedemonstreerd in late herfstprei. De basisbemesting bij de start van de teelt was voor alle objecten gelijk en was gebaseerd op een analyseresultaat en advies. De dosis van de bijbemesting werd bepaald op basis van een staalname 8 weken na het planten en werd voor ieder object anders ingevuld. Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Meststof
Toepassingsmethode
Dosis (kg N/ha)
Behandeling
KAS (27-0-0) KAS (27-0-0) Sulfammo (30-0-0) Ureum (46-0-0) Kalknitraat Tropicote (15.5-0-0) Entec (26-0-0) Novatec Solub (21-0-0) Foliar Urea (ureum) (46-0-0) Urean (30-0-0) Azofol (20-0-0)
Breedwerpig Rijen Breedwerpig Breedwerpig Breedwerpig Breedwerpig Injectie Bladvoeding Bladvoeding Bladvoeding
80 64 80 80 2x40 80 64 3x26.6 3x26.6 1x26.6
A A A A AB A A ABC ABC ABC
Proefgegevens Plant Bemesting Proefbehandeling A Proefbehandeling B Proefbehandeling C
12/06/2014 Poulton (Nunhems) 40 eenheden N ammoniumnitraat in volledige proef 19/08/2014 en 21/08/2014 (obj.7) 8/09/2014 objecten 5 – 8 – 9 – 10 w41-42 objecten 8 – 9 - 10
Voorlopige resultaten Tabel: Gewasbeoordeling op het veld Object
Volume
Kleur Uniformiteit 3/09/2014
Gezondheid
Volume Kleur 2/10/2014
1: KAS (27-0-0) breed 2: KAS (27-0-0) in de rij 3: Sulfammo (30-0-0) breed 4: Ureum (46-0-0) breed 5: Kalknitraat Tropicote (15.5-00) breed 6: Entec (26-0-0) breed 7: Novatec Solub (21-0-0) injectie 8: Foliar Urea (ureum) (46-0-0) bladvoeding 9: Urean (30-0-0) bladvoeding 10: Azofol (20-0-0) bladvoeding
7.7 6.2 6.2 6.3 6.8
6.3 5.8 5.2 5.0 5.0
7.0 6.3 6.7 6.7 6.3
7.0 6.7 6.3 6.0 6.8
7.7 5.2 6.8 6.0 6.0
5.7 5.2 5.5 5.3 5.5
6.8 6.7
6.3 5.3
6.3 5.8
6.8 6.0
6.7 4.7
5.2 3.7
6.2
5.8
5.7
5.3
5.7
4.3
6.7 6.8
6.7 6.0
6.3 6.7
6.5 6.3
6.0 5.0
4.0 4.8
Gemiddelde
6.6
5.8
6.4
6.4
6.0
4.9
weinig volume volumineus
bleek
heterogeen
slecht
donker
uniform
goed
1= 9=
weinig bleek volume volumineus donker
19
Tabel: Gedetailleerde stikstofanalyse op 03/10/2014 Object
NO3-N NH4-N NO3-N NH4-N NO3-N NH4-N NO3-N 0-90 0-30 cm 30-60 cm 60-90 cm cm
Nmin 0-60
1: KAS (27-0-0) breed 2: KAS (27-0-0) in de rij 3: Sulfammo (30-0-0) breed 4: Ureum (46-0-0) breed 5: Kalknitraat Tropicote (15.5-0-0) breed 6: Entec (26-0-0) breed 7: Novatec Solub (21-0-0) injectie 8: Foliar Urea (ureum) (46-0-0) bladvoeding 9: Urean (30-0-0) bladvoeding 10: Azofol (20-0-0) bladvoeding
51 45 24 28 36
9 10 7 7 8
34 37 27 28 36
5 5 4 5 5
29 24 19 21 25
4 5 4 4 4
114 106 71 76 97
100 97 63 67 85
23 13 12
18 14 8
24 21 24
14 6 5
18 17 17
5 4 5
64 51 53
79 54 49
14 8
6 7
28 20
6 6
21 17
4 4
63 44
54 40
Gemiddelde
25
10
28
6
21
4
74
69
20
8.
Okselverbranding in prei
Locatie PCG – Blok F 73-77
Doel Voor de verschillende soorten meststoffen, breedwerpig toegediend in de voorgaande bemestingsproef, werd onderzocht in hoeverre deze meststoffen bladverbranding veroorzaken als ze in de oksels terecht komen. Om de verschillen tussen de meststoffen te kunnen onderscheiden werden gelijke en abnormaal hoge dosissen toegediend in de oksels van de vier onderste bladeren. Objecten Object 1 3 4 5 6 1 3 4 5 6
Meststof
%N
Dosis (E N/ha)
Dosis product (gram/plant)
Ammoniumnitraat Sulfammo 30 Ureum (korrel) Tropicote Entec 26 Ammoniumnitraat Sulfammo 30 Ureum (korrel) Tropicote Entec 26
27 30 46 15.5 26 27 30 46 15.5 26
30 30 30 30 30 60 60 60 60 60
0.74 0.67 0.43 1.29 0.77 1.48 1.33 0.87 2.58 1.54
De volledige dosis meststoffen (30 E N/ha en 60 E N/ha) werd toegediend in de oksels van de 4 onderste bladeren die nog niet aangetast waren door sleet. Proefgegevens Plant Proefbehandeling
12/06/2014 23/09/2014
Poulton (Nunhems)
Voorlopige resultaten Tabel: Resultaten verbranding op verschillende tijdstippen Object 1 3 4 5 6 1 3 4 5 6 0= 5=
Meststof
%N
Dosis (E N/ha)
26/09/2014
Verbranding 2/10/2014
8/10/2014
Ammoniumnitraat Sulfammo 30 Ureum (korrel) Tropicote Entec 26 Ammoniumnitraat Sulfammo 30 Ureum (korrel) Tropicote Entec 26
27 30 46 15.5 26 27 30 46 15.5 26
30 30 30 30 30 60 60 60 60 60
1.4 0.5 0.2 0.6 1.7 2.6 0.5 0.9 1.0 1.9
2.7 1.4 0.9 1.5 2.3 3.0 1.3 1.6 1.7 2.6
3.2 1.7 1.5 2.2 2.9 3.4 1.9 2.2 2.4 3.2
geen verbranding veel verbranding. zware economische schade
21
9.
Bemesting in prei i.f.v. bescherming tegen Pseudomonas bladrot en vorst
Locatie PCG – Blok F 79-80
Aan de hand van een bemesting in het najaar, met als doel de weerbaarheid van de plant te verhogen, wordt getracht om Pseudomonas bladrot in prei tegen te gaan. Er wordt zowel bemest met kali als met stikstof. Door de bemesting stijgt de zoutconcentratie in de bodem en krijgen we sterkere planten in het najaar die mogelijks minder gevoelig zijn aan bacterieaantasting. Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7
Bemesting
Dosis
Tijdstip
Onbehandeld Patentkali Ammoniumnitraat Chloorpotas 40% Patentkali Ammoniumnitraat Chloorpotas 40%
100 E K/ha 50 E N/ha 100 E K/ha 200 E K/ha 100 E N/ha 200 E K/ha
oktober oktober oktober oktober oktober oktober
Proefgegevens Plant Proefbehandeling
4/07/2014 Oktober
Kenton (Nunhems)
Resultaten 2013 Tabel: EC-waarde en stikstofvoorraad in de bodem Object 1:Onbehandeld 2: Patentkali 200 E K/ha 3: Ammoniumnitraat 100 E N/ha 4: Chloorpotas 40% 200 E K/ha
EC-waarde (mS/cm) 21/11/2013 23/01/2013 0.061 0.172 0.112 0.187
0.058 0.103 0.080 0.092
Nmin-N (0-30) (kg/ha) 19/12/2013 23/01/2014 17 19 96 16
22 32
22
10. IPM in prei: trips, roest en papiervlekkenziekte Locatie PCG – Blok F 60-62 Doel In deze proef wordt nagegaan of de behandelingen tegen trips, roest en papiervlekkenziekte in prei verfijnd kunnen worden. Voor trips worden waarschuwingen die gegeven worden via Waarnemingen en Waarschuwingen vergeleken met de voorspellingen volgens een model waarbij rekening gehouden wordt met temperatuur, oogstperiode, rasgevoeligheid, tripsdruk, sterkte van het gespoten middel en groei van de prei. In het huidige systeem van Waarnemingen en Waarschuwingen wordt enkel rekening gehouden met de temperatuur. Voor roest worden 2-3 wekelijkse kalenderbespuitingen vergeleken met bespuitingen volgens de sterkte van het middel (Nativo/Horizon/Rudis 4 weken, Corbel/Ortiva 3 weken). Voor papiervlekken worden 2-3 wekelijkse kalenderbespuitingen vergeleken met de voorspellingen volgens het papiervlekkenmodel waarbij rekening gehouden wordt met rasgevoeligheid, ziektedruk, teelthistoriek, neerslag en sterkte van het gespoten middel. Deze verschillende toepassingen gebeuren op 3 verschillende rassen. Megaton (Nunhems): heel gevoelig voor trips (--), weinig gevoelig voor roest (+), gevoelig voor papiervlekkenziekte (-) Walton (Nunhems): niet gevoelig voor trips (++), weinig gevoelig voor roest (+), niet gevoelig voor papiervlekkenziekte (++) Mercurian (Syngenta): matig gevoelig voor trips (+-), gevoelig voor roest (-), gevoelig voor papiervlekken (-) Objecten Rassen
Behandeling
1. Onbehandeld
2. Veldspecifiek
3. Gangbaar
Trips o.b.v. model Roest volgens sterkte middel Papier volgens prei-info Trips o.b.v. w&w Roest om 2 - 3 weken Papier om 2 - 3 weken
1. 2. 3. 1. 2. 3. 1. 2. 3.
Megaton Walton Mercurian Megaton Walton Mercurian Megaton Walton Mercurian
Proefgegevens Plant
23/05/2014
Megaton, Walton en Mercurian
23
Voorlopige resultaten Aantal bespuitingen per object t.e.m. 10/10/2014
object 2 Megaton
object 2 Walton
object 2 Mercurian
object 3 Megaton
object 3 Walton
object 3 Mercurian
Trips Roest Papier
9 3 2
5 3 2
7 4 2
8 4 2
6 4 2
8 4 2
Totaal
14
10
13
14
12
14
Aantal bespuitingen
Beoordeling trips, roest en papiervlekkenziekte op 05/09/2014 Behandeling
1. Onbehandeld 2. Veldspecifiek 3. Gangbaar
Ras
1. 2. 3. 1. 2. 3. 1. 2. 3.
Megaton Walton Mercurian Megaton Walton Mercurian Megaton Walton Mercurian
Trips % aangetast bladopp.
Roest % aangetast bladopp.
Papiervlekken aantal vlekken/ plant
11.9 6.5 4.5 4.2 4.1 4.4 5.0 3.4 3.9
4.2 5.5 12.1 0.4 0.5 1.7 0.2 0.5 2.3
0.2 0.0 0.0 0.2 0.0 0.1 0.0 0.0 0.1
Beoordeling trips, roest en papiervlekkenziekte op 07/10/2014 Behandeling
1. Onbehandeld 2. Veldspecifiek 3. Gangbaar
Ras
1. 2. 3. 1. 2. 3. 1. 2. 3.
Megaton Walton Mercurian Megaton Walton Mercurian Megaton Walton Mercurian
Trips % aangetast bladopp.
Roest % aangetast bladopp.
Papiervlekken aantal vlekken/ plant
39.8 21.8 20.9 6.6 4.5 4.5 5.7 2.7 1.5
6.7 7.1 13.0 0.7 1.1 2.6 0.2 0.4 2.1
0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
24
11. Tripsbestrijding in prei: zoektocht naar alternatieve middelen Locatie PCG – Blok F 12-14
Doel Tabakstrips kan aanzienlijke schade aanrichten in prei. Een gerichte en beredeneerde bestrijding is dan ook noodzakelijk. Voor de bestrijding van trips in prei zijn er momenteel drie groepen bestrijdingsmiddelen erkend, namelijk Mesurol 500 SC (methiocarb), Vertimec (abamectine) en middelen op basis van spinosad (Tracer, Conserve Pro, Boomerang). Het is noodzakelijk om de drie middelen (afwisselend) te gebruiken om de druk onder controle te houden. Sinds mei 2014 mag Mesurol slechts 2 keer meer gebruikt worden i.p.v. 3 keer. Er is nood aan alternatieve middelen om tot een goede bestrijding te komen. Objecten Object 1
Handelsnaam
Concentratie
Formulering
Actieve stof
Dosis per ha
Toepassingscode
Onbehandeld
2
Mesurol
500 g/l
SC
methiocarb
1.5 l
ACEG: tweewekelijks
3 4
18 g/l 480 g/l
EC SC
abamectine spinosad
0.5 l 0.2 l
ACEG: tweewekelijks ACEG: tweewekelijks
480 g/l
SC
spinosad
0.2 l
ACEG: tweewekelijks
6
Vertimec Tracer (ochtend/avond) Tracer (felle zon) PM12/009
7
PM 13/012
ACEG: tweewekelijks
8 9
ACEG: tweewekelijks ABCDEFG: wekelijks
10
PM14/012 PM14/013 + uitvloeier PM14/014
11
PM14/015
12
PM14/016
marjoleinextract
ABCDEFG: wekelijks
PM14/017
plantextracten
ABCDEFG: wekelijks
5
13
ACEG: tweewekelijks
sporenelementen
ABCDEFG: wekelijks ABCDEFG: wekelijks
Proefgegevens Plant Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling Proefbehandeling
A B C D E F G
22/05/2014 17/07/2014 25/07/2014 1/08/2014 7/08/2014 14/08/2014 21/08/2014 6/09/2014
Megaton (Nunhems)
25
Voorlopige resultaten Grafiek: Efficiëntie van middelen 45,0
40,0
35,0
PM14/014, PM14/015, PM14/013, PM14/017, PM14/016, onbehandeld PM14/012
30,0
PM12/009
25,0
20,0
15,0
Vertimec Tracer (ochtend/avond) Mesurol PM13/012 Tracer (felle zon)
10,0
5,0
0,0
26
12. Pseudomonas syringae pv. porri in prei: rol van bacteriofagen Locatie Brandstraat (BS 24: proef 1) en PCG (Blok H 54: proef 2) Doel Besmettingen met Pseudomonas syringae pv. porri komen zowel op het opkweekbedrijf als op het productiebedrijf voor. In gunstige omstandigheden (lage hoeveelheid neerslag, lage RV, korte bladnatperiode) komen de besmettingen zelden tot uiting, in ongunstige duiken de symptomen op en kan de aantasting sterk uitbreiden. Hierdoor is er het ene jaar meer aantasting dan het andere jaar. Deze bacteriën zijn talrijk aanwezig, middelen om ze te bestrijden niet. Door het gebrek aan middelen, worden vaak chemische bestrijdingsmiddelen geadviseerd die niet effectief en dus volkomen zinloos zijn. In het huidig project wordt onderzocht of deze bacterie met behulp van bacteriofagen kan bestreden worden. Bacteriofagen zijn kleine virussen, veilig voor de mens, die specifieke bacteriën infecteren. Ze gebruiken de replicatiemachinerie van hun gastheer om zich te vermenigvuldigen. Op laboschaal werd de werkzaamheid van de faagcocktail intussen duidelijk aangetoond. Dit jaar worden er ook twee veldproeven aangelegd. Objecten 1ste proef: dompelbehandeling Object
Handelsnaam
Actieve stof
Dosis
Toepassingscode
Onbehandeld Faagcocktail
Pspo fagen
10^7 PFU/plant
A
1 2
Proefgegevens 1ste proef: Dompelbehandeling Infectie Proefbehandeling A Plant
4/07/2014 4/07/2014 4/07/2014
Voor plant Dompelbehandeling voor plant Kenton (Nunhems)
Voorlopige resultaten 1ste proef: Dompelbehandeling Behandeling 1. Onbehandeld 2. Faagcocktail
% aangetaste bladoppervlakte
% aangetaste planten
3.0 2.6
92.5 82.0
Objecten 2de proef: Veldtoepassing Object 1 2 3 3 4
Handelsnaam
Actieve stof
Dosis
Toepassingscode
Faagcocktail Bacteriesuspensie Bacteriesuspensie Faagcocktail Onbehandeld
Pspo fagen Pspo Pspo Pspo fagen
10^7 PFU/plant
BCD
10^7 PFU/plant
BCD
Proefgegevens 2de proef: veldtoepassing Plant Infectie Proefbehandeling B Proefbehandeling C
13/06/2014 18/09/2014 19/09/2014 02/10/2014
Kenton (Nunhems) Na plant Veldtoepassing Veldtoepassing 27
13. Bestrijding van mineervlieg in prei: toepassingstijdstip en middelen Proef op locatie Doel Sinds het najaar van 2013 horen en zien we dat de preimineervlieg Napomyza gymnostoma een sterke uitbreiding kent. Bij een aantasting worden vraatgangen in de schacht, die roodbruin verkleuren, waargenomen. Veelal wordt de prei door deze schade onverkoopbaar. Deze schade wordt veroorzaakt door de tweede generatie van de preimineervlieg en komt voornamelijk voor in late herfstprei en in winterprei en wordt uiteindelijk vastgesteld bij het schonen van de prei. Deze tweede generatie verschijnt meestal op het einde van de zomer (vanaf eind augustus) en de vlucht kan tot november duren. Rond eind november overwinteren deze tweede generatie larven opnieuw als pop in de prei of in de bodem. Vertimec en Tracer zijn beide erkend tegen de preimineervlieg in prei. In deze proef testen we verschillende middelen, op verschillende tijdstippen. Objecten Object
11
Handelsnaam
Concentratie
Formulering
Actieve stof
Dosis per ha
Toepassingscode
Onbehandeld
12
Tracer
480 g/l
SC
spinosad
0.2 l
ABCDEF
13
Vertimec
18 g/l
EC
abamectin
0.5 l
ABCDEF
14
Tracer
480 g/l
SC
spinosad
0.2 l
GHIJ…
15 16
18 g/l
EC
abamectin
0.5 l
GHIJ… ABCDEF
17
Vertimec PM12/009 + uitvloeier PM 13/012
18
Karate Zeon
100 g/l
CS
lambda-cyhalothrin
0.1 l
19
PM03/008
20
Decis
25 g/l
EC
deltamethrin
0.4 l
ABCDEF ABCDEF ABCDEF ABCDEF
Proefgegevens Plant
18/06/2014
Poulton (Nunhems)
Tweewekelijkse behandelingen: Proefbehandeling A 13/08/2014 Proefbehandeling B 29/08/2014 Proefbehandeling C 10/09/2014 Proefbehandeling D 24/09/2014 Proefbehandeling E 08/10/2014 Proefbehandeling F Behandelingen volgens W&W Proefbehandeling G 20/08/2014 Proefbehandeling H 10/09/2014 Proefbehandeling I 24/09/2014 Proefbehandeling J 08/10/2014
28
14. Prei rassenproef vroege teelt + trays
Proef reeds afgelopen Objecten Object 8 9 10 11 12 13 14
Ras
Zaadhuis
Rally Striker Jumper Duraton Megaton Krypton Chinook
Bejo Bejo Bejo Nunhems Nunhems Nunhems Nunhems
Proefgegevens Plant Oogst
26+27/03/2014 28/07/2014
Resultaten vroege teelt losse buitenlandse planten Uniformiteit
Kleur blad
Bladbreuk
Lengte overgangskleur
Lengte pit (na doorsnijden)
Rally Striker Jumper Duraton Megaton Krypton Chinook
6.7 6.7 7.0 6.7 7.2 7.5 7.2
7.0 6.2 6.3 6.2 7.8 7.8 5.7
6.5 7.0 6.7 7.8 8.0 7.3 6.8
8.6 6.7 8.4 11.1 7.5 11.3 11.4
5.3 3.4 1.6 1.1 6.4 4.0 3.5
Gemiddelde
7.0
6.7
7.2
9.3
3.6
heterogeen uniform
bleek donker
veel geen
Object
1= 9=
in cm
Grafiek: Opbrengstresultaten % en Ton/ha 60 50 40 30 20 10 0
9.00 8.00 7.00 6.00 5.00 4.00 3.00 2.00 1.00
Klasse 2 Klasse 1 Flandria % Schieters Schoningsgemak
.00
29
VERGELIJKING BUITENLANDS PLANTMATERIAAL: LOSSE PLANT OF TRAYS? Naast de rassenproef met losse planten werden alle rassen ook uitgeplant met Marokkaanse superseedlingplanten en Spaanse planten in losgevulde trays. Een beknopte versie van de resultaten wordt in onderstaande tabellen weergegeven. Het volledige verslag verschijnt binnenkort op www.pcgroenteteelt.be Tabel: Vroege teelt prei: vergelijking losse buitenlandse planten en superseedlings Object
Internodie
Sleet
% stalen met open schachten
Lengte overgangskleur
Lengte pit (na doorsnijden)
6,0 5,9 6,6
6,2 6,5 6,8
22 41 22
12,3 9,3 10,6
2,8 3,6 1,5
verlengd kort
veel geen
Mar. Superseedlings Losse plant Spaanse trays 1= 9=
in cm
Tabel: Vroege teelt prei: vergelijking losse buitenlandse planten en superseedlings Object
Opbrengst
% Flandria
%-2
%2-3
%3-4
%+4
% Schieters
Stuk gewicht
63 49 59
81 74 83
0 2 1
31 60 51
66 37 46
2 1 1
2 11 1
455 389 417
in Ton / ha
Kwaliteits sortering
100% = plantaantal
in gram
Mar. Superseedlings Losse planten Spaanse trays 1= 9=
Maatsortering (gewicht) 100%= opbrengst verkoopbaar
Samenwerking Met medewerking van Depraeter preiplanten BVBA en Lenders BV.
30
15. Prei rassenproef zomer Proef reeds afgelopen Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7
Ras
Zaadhuis
Mako Soon - Hy 012 Jumper Lancaster Surfer Duraton Krypton Megaton
Francis Maes Bejo Uniseeds Bejo Nunhems Nunhems Nunhems
Proefgegevens Zaai Plant Oogst
29/01/2014 25/04/2014 21/08/2014
Resultaten Tabel: Oogstbeoordelingen Uniformiteit
Kleur blad
Blad stand
Sleet
Blad breuk
Mako Soon Jumper Lancaster Surfer Duraton Krypton Megaton
7.2 7.0 7.0 7.3 6.5 7.0 7.0
7.2 5.5 7.3 7.7 6.2 6.7 5.7
6.0 8.0 6.3 7.7 6.8 7.0 6.3
7.0 5.5 6.8 6.8 6.0 6.3 5.8
6.8 7.3 7.8 8.2 6.0 7.3 7.8
13.6 15.0 12.5 11.0 19.1 17.7 16.5
0.0 0.7 0.0 0.0 0.0 0.0 2.3
5.5 7.7 7.2 7.5 7.5 7.5 7.0
Gem.
7.0
6.6
6.3
7.3
15.0
0.4
7.1
veel geen
veel geen
Object
1= 9=
heterogeen uniform
6.9 Neerbleek hangend donker opgericht
Lengte Lengte pit (na overgang doorsnijden)
in cm
Vastheid schacht
zacht vast
31
Grafiek: Opbrengstresultaten
Ton / ha
60
9 8
50
7 40
6 5
30
4 20
3
Klasse 2 Klasse 1 Flandria Schoningsgemak
2 10
1 0
0
Samenwerking Met de medewerking van Depraeter preiplanten BVBA.
32
16. Prei rassenproef vroege herfst Locatie Brandstraat – BS 14-15 Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Ras
Zaadhuis
Curling Delmas Mako Nice - Hy 049 Testras Testras Lancaster Mercurian Poulton SV3225ZL SV3274ZL Swimmer Belton Fama Krypton Pluston Mako Soon - Hy 012 Levis
Bejo Syngenta Francis Maes Francis Maes Francis Maes Uniseeds Syngenta Nunhems Seminis Seminis Bejo Nunhems Francis Maes Nunhems Nunhems Francis Maes Syngenta
Proefgegevens Zaai Plant Oogst
11/03/2014 12/06/2014 7/10/2014 par1
Voorlopige opbrengstresultaten Grafiek: Opbrengstresultaten
Ton / ha
80 70 60 50 40
Klasse 2
30
Klasse 1
20
Flandria
10 0
33
Tabel: Gewasbeoordelingen nr Ras 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Curling Delmas Mako Nice 4 testras 5 testras Lancaster Mercurian Poulton SV3225ZL SV3274ZL Swimmer Belton Fama Krypton Pluston Mako Soon Levis Gemiddelde 1= 9=
Uniformiteit
Kleur blad
Blad stand
Blad inplanting
Schakeling
7.0 7.2 7.0 6.7 6.7 5.8 8.0 7.0 7.5 8.0 7.0 6.7 5.0 7.8 7.0 7.0 7.0
8.3 7.0 8.0 6.8 6.3 6.8 7.7 7.8 7.4 6.8 6.7 7.8 5.0 6.7 7.2 7.0 6.5
7.3 6.8 7.3 7.0 6.3 6.8 8.2 6.7 7.5 7.3 6.5 8.2 6.5 7.0 7.0 6.7 6.8
7.2 7.0 7.0 6.3 5.3 5.0 8.0 6.8 7.0 6.8 5.7 7.7 5.7 6.8 6.7 6.3 6.0
7.0 7.5 7.0 6.5 5.8 5.7 7.8 7.0 7.2 6.2 6.7 7.0 5.0 6.5 6.5 6.0 6.3
7.0 heterogeen uniform
7.1 bleek donker
7.1 neerhangend opgericht
6.5 vlak steil
6.6 ruim kort
Tabel: Beoordelingen aan de pellijn nr Ras 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Curling Delmas Mako Nice 4 testras 5 testras Lancaster Mercurian Poulton SV3225ZL SV3274ZL Swimmer Belton Fama Krypton Pluston Mako Soon Levis Gemiddelde 1= 9=
Sleet
Schonings gemak
Blad breuk
Knobbelvorming
7.5 7.3 7.7 6.7 6.0 6.0 7.5 7.7 6.3 7.2 7.3 7.3 5.0 6.0 7.3 5.3 6.5
6.5 7.0 8.0 6.0 5.0 5.0 8.0 6.5 8.5 7.5 7.0 7.0 6.5 8.5 6.5 6.0 7.5
7.0 6.5 6.0 6.0 5.0 5.0 7.5 6.5 8.0 8.0 6.0 5.5 6.0 6.5 7.0 6.0 6.5
8.0 6.5 8.0 6.0 6.5 7.0 7.5 7.5 8.5 7.0 7.0 8.0 7.0 8.5 7.0 6.0 7.0
6.7 veel geen
6.9 slecht goed
6.4 veel geen
7.2 veel geen
34
Resultaten doorgroei
8
90
7
% planten met doorgroei
100
80
6
70 60
5
50
4
40
3
30
2
20 10
1
0
0
% planten met doorgroei
lengte doorgroei (mm)
Grafiek: Doorgroei gemeten op 10 oktober 2014
gemiddelde doorgroei indien doorgroei (mm)
Tabel: Objecten en resultaten bewaarproef op Krypton Krypton
Rijp Rijp Rijp Gewoon Gewoon Gewoon Gewoon
Oogsttijdstip
Koeling na uitrijden
Tijdstip klaarmaken
Koeling na klaarmaken
% met pitverlenging op 3/10/2014
gemiddelde pitverlenging op 3/10/2014
ochtend 22/09/2014 ochtend 22/09/2014 ochtend 22/09/2014 avond 21/09/2014 ochtend 22/09/2014 ochtend 22/09/2014 ochtend 22/09/2014
niet
late namiddag 22/09/2014 late namiddag 22/09/2014 late namiddag 24/09/2014 late namiddag 22/09/2014 late namiddag 22/09/20141 late namiddag 22/09/2014 late namiddag 24/09/2014
4 °C
75.0
7.3
2 °C
79.0
4.3
2 °C
82.0
4.9
2 °C
40.0
1.7
4 °C
49.0
3.1
2 °C
46.0
2.2
2°C
39.0
1.4
2 °C 2 °C 2 °C niet 2 °C 2 °C
Samenwerking Met de medewerking van Depraeter preiplanten BVBA.
35
17. Prei rassenproef industrie - vroeg
Locatie Brandstraat – BS 16-17 Objecten Object 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ras
Zaadhuis
Belton Fama Krypton Pluston Mako Soon - Hy 012 Levis Banbury Cambridge Copernicus Duraton Takrima - E 70.0866 Gevaria Jumper Lincoln Longton Megaton Rally Sevilla Volta SG1791
Nunhems Francis Maes Nunhems Nunhems Francis Maes Syngenta Uniseeds Uniseeds Seminis Nunhems Enza Enza Bejo Uniseeds Nunhems Nunhems Bejo Syngenta Seminis Syngenta
Proefgegevens Zaai Plant Geplande oogst
11/03/2014 12/06/2014 Eind november
Voorlopige resultaten Er zijn nog geen resultaten beschikbaar voor 2014. Samenwerking Met de medewerking van Depraeter preiplanten BVBA.
36
18. Prei rassenproef late herfst Locatie Brandstraat – BS 20-22 Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Ras
Zaadhuis
Antiope Aylton Curling Delmas Fama Hawking Mako Nice - Hy 049 Mako Flash - Hy 071 Hy 069 Mako Bello - Hy 051 Mako Gold - Hy 079 Hy 052 Hy 078 Hy 067 Keeper Krypton Lancaster Mercurian Oberon Pluston Poulton SV3225ZL Vitaton
Syngenta Nunhems Bejo Syngenta Francis Maes Seminis Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Bejo Nunhems Uniseeds Syngenta Syngenta Nunhems Nunhems Seminis Nunhems
Proefgegevens Zaai Plant Geplande oogst
26/06/2014 Half december
Voorlopige resultaten Er zijn nog geen resultaten beschikbaar voor 2014.
37
19. Prei rassenproef winter Locatie PCG – Blok F 1-3
Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Ras
Zaadhuis
Aylton Harston Hawking Mako Subliem - Hy 001 Mako Power - Hy 014 Mako Bello - Hy 051 Hy 018 Hy 052 Lancaster Lucretius Navajo Oberon Pluston SG1679 Vitaton
Nunhems Nunhems Seminis Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Francis Maes Uniseeds Seminis Enza Syngenta Nunhems Syngenta Nunhems
Proefgegevens Zaai Plant Geplande oogst
28/03/2014 8/07/2014 Februari 2015
Voorlopige resultaten Er zijn nog geen resultaten beschikbaar voor 2014.
38
20. Prei rassenproef late winter Locatie PCG – Blok F 1-3
Objecten Object 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Ras
Zaadhuis
Aylton Harston Mako Bello - Hy 051 Hy 052 Mako Power - Hy 014 Lucretius Navajo Oberon Pluston SG1679 Triton Vitaton Hy 0500 Fantic
Nunhems Nunhems Francis Maes Francis Maes Francis Maes Seminis Enza Syngenta Nunhems Syngenta Syngenta Nunhems Francis Maes Francis Maes
Proefgegevens Zaai Plant Geplande oogst
18/04/2014 24/07/2014 April 2015
Voorlopige resultaten Er zijn nog geen resultaten beschikbaar voor 2014.
39
21. Prei rassenproef industrie lenteteelt
Locatie PCG – Blok F 1-3 Objecten Object 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Ras
Zaadhuis
Banbury Cambridge Copernicus Durina Gevaria Harston Levis Lincoln Pluston Selina SV3192ZE Volta
Uniseeds Uniseeds Seminis Syngenta Enza Nunhems Syngenta Uniseeds Nunhems Syngenta Seminis Seminis
Proefgegevens Zaai Plant Geplande oogst
18/04/2014 24/07/2014 April 2015
Voorlopige resultaten Er zijn nog geen resultaten beschikbaar voor 2014.
40
DEMONSTRATIES 1. Automatisch sturen op basis van RTK-GPS in de groenteteelt Waar enkele jaren geleden een automatische sturing op basis van GPS nog nieuw en onbekend was, is GPS de laatste jaren al goed ingeburgerd bij de land en tuinbouwers. De meeste mensen hebben er al van gehoord, of zelfs al gezien bij hun buur of loonwerker. Maar hoe werkt zo’n systeem nu, wat is er voor nodig op de tractor en wat kan zo’n systeem meer dan rechtrijden? Hoe werkt het? GPS is een plaatsbepalingssysteem dat werkt op basis van satellieten. Er zijn minimum 4 zichtbare satellieten nodig om uw exacte locatie te bepalen. Deze satellieten moeten zichtbaar zijn door het systeem, GPS werkt dus niet binnen of vlakbij obstakels zoals bomen of gebouwen. Bij RTK-GPS, wordt de standaardnauwkeurigheid van GPS (standaard 10 meter) verhoogd tot 0-2cm, door gebruik te maken van een RTK correctiesignaal. Dit is een signaal dat afkomstig is van een station op korte afstand van het systeem. Er bestaan twee principes voor een RTK correctiesignaal, ofwel is het signaal afkomstig van één station (via radio (NS)) ofwel van een combinatie van stations (via mobiel internet (VRS)). Bij deze laatste heb je als voordeel dat je niet gebonden bent aan je station en dat je een perfecte dekking met de hoogste nauwkeurigheid hebt in een groot gebied.
Wat is er nodig om uw tractor of machine uit te rusten met automatische sturing? Een hydraulische sturing kan op zich opgebouwd worden op elke tractor of machine die hydraulisch aangedreven is. Dit is zo bij de merken/constructeurs die niet merkgebonden zijn (vb Trimble, SBG, Autofarm …). Merkgebonden systemen zoals vb Fendt GPS, John Deere … kunnen niet op alle machines opbouwen maar alleen op nieuwe GPS voorbereide tractoren. Voordeel van een neutraal merk is dus dat je één universeel systeem kan gebruiken in je ganse bedrijf op alle tractoren ongeacht merk en leeftijd en ook op andere machines (zelfrijdende rooiers, oogstwagens, spuiten …). Als een tractor toch al GPS voorbereid is scheelt dit in de prijs voor de sturing aangezien de stuurhoeksensor en de hydrauliek van de tractor kunnen gebruikt worden voor het automatisch sturen.
41
Rechtrijden en wat nog? Een eerste groot voordeel van GPS zijn perfect rechte rijen, geen overlapping en een groot comfort voor de chauffeur, of zelfs volledig uitsparen van een chauffeur. Maar de mogelijkheden met GPS zijn groter dan dat:
Er kan efficiënter en sneller een perceel bewerkt worden door gangen over te laten (niet meer draaien en keren op de kopakker), daarnaast kan er begonnen worden waar men zelf wil (vb. op de drogere stukken). GPS kan op zich gebruikt worden in de verschillende bewerkingen van grondbewerking, naar planten, schoffelen, spuiten, oogsten … . Vooral in herhaalbewerkingen zoals schoffelen en rooien komt de hoge nauwkeurigheid van RTK-GPS tot zijn recht. GPS kan daarnaast ook machines aansturen en vb secties van een spuit of zaaimachine/planter uitschakelen bij overlapping, of gewoon een alarm geven of de tractor laten stoppen moesten de machines daarvoor nog niet zijn uitgerust. GPS registreert en meet ook van alles, zoals reliëf van het perceel (handig om natte plekken vooraf te detecteren), oppervlaktes, tijden, snelheden,… worden allemaal bijgehouden. Bijkomend kan de chauffeur vb. ook rassen registreren, proeven aanleggen … . Naar de toekomst toe wordt registratie, traceerbaarheid,… steeds belangrijker en dit kan perfect met GPS. Nieuwe toepassingen zoals vb. nivelleren zijn nog een beperkte uitbreiding eens men reeds een RTK autopilot systeem heeft op de tractor.
Bron: Steven Demeyer (Agrometius)
42
2. Demo GPS planten - SBG SBG Precision Farming SBG is producent van geavanceerde RTK-GPS-besturingssystemen voor de meeste uiteenlopende toepassingen in de land- en tuinbouw. Als Belgisch/Nederlands bedrijf heeft SBG vanaf zijn ontstaan sterk ingespeeld op de hoge eisen die de vooruitstrevende Belgische & Nederlandse agrarische ondernemers stellen aan hun GPS apparatuur. Een team van specialisten met veelal een agrarische achtergrond werkt dagelijks aan de ontwikkeling, productie en service van onze GPS-systemen. Sinds kort behoort SBG tot Raven Industries, één van de grootste spelers wereldwijd inzake precisielandbouw. Mogelijkheden van het systeem: Trekkerbesturing (en de meeste zelfrijdende machines) Werktuigbesturing (via sideshift, schijven, dissel- of wielsturing) TWIN-besturing (zowel trekker als werktuig worden gestuurd voor de hoogste nauwkeurigheid) Ploegbesturing (ook on-land ploegen) Sectieschakeling SmartSwitch Egaliseren Stuurt ook achteruit en in bochten Speciale toepassingen voor boomkwekerijen, fruitteelt, plantmachines, … via SmartRemote, SmartControl, … Standaard bevat een SBG-systeem: Grote terminal met 30.5 cm glazen plaat touchscreen GLONASS Communicatie tussen de verschillende componenten via CAN Eénvoudig overzetten tussen verschillende machines GSM-modem met DualSIM-mogelijkheid voor de beste ontvangst Unieke DynamIQ 3D hellingscorrectie
43
3. Demo GPS rooien - Agrometius Agrometius bvba Agrometius is ondertussen meer dan 10 jaar actief met GPS in de land- en tuinbouw en volledig gespecialiseerd in GPS-techniek en precisielandbouw. De afgelopen jaren is Agrometius landbouwtak, uitgegroeid tot een dynamisch bedrijf met meer dan 30 medewerkers en vestigingen in Nederland en België. De medewerkers van Agrometius hebben veelal een landbouwkundige of technische opleiding en beschikken naast vakkennis over veel praktijkervaring. Hierdoor wordt u snel en deskundig geholpen. De hoofdactiviteit van Agrometius is het importeurschap voor de Benelux van Trimble Agriculture producten. Naast het leveren van hard- en software verzorgt Agrometius de volledige aftersales. Hierbij moet u denken aan het inbedrijfstellen van apparatuur, ondersteuning, onderhoud, reparatie, trainingen en verhuur van apparatuur. Agrometius biedt u met deze producten en diensten een totaalpakket. Trimble Autopilot Al sinds jaren is Trimble Autopilot een nauwkeurig stuursysteem dat aangesloten wordt op de hydrauliek van de trekker. De Trimble Autopilot heeft met RTK-GPS een nauwkeurigheid van 0-2 centimeter. Om dit te bereiken maakt Trimble gebruik van 3 gyroscopen die op 50Hz de helling in 6 richtingen compenseert. Door de driftmeting houdt Autopilot ook op zeer bonte grond en heuvelachtige percelen uw trekker en werktuig recht. Voor het bedienen van het Autopilot systeem heeft u keuze uit verschillende displays. Het systeem is merkonafhankelijk en is snel over te plaatsen op andere reeds voorbereide tractoren. Bijzonder is dat de Trimble Autopilot middels CAN-bus op vele af-fabriek voorbereide tractoren kan worden aangesloten. Zodoende is het installeren van het Trimble systeem een kwestie van “plug and play”. Trimble heeft bovendien met de Xfill technologie een oplossing om tot 20 minuten verder te rijden zonder RTK signaal waardoor het ook in gebieden met slechte telefonische ontvangst het meest stabiele systeem op de markt heeft.
Agrometius bvba Stationsstraat 50 3400 Landen Contact Steven De Meyer 0479/577958
[email protected] (Westen Antwerpen/Brussel) Rob Baken 0479/577963
[email protected] (Oosten Antwerpen/Brussel)
44
Constructeur: Baekelandt
Demonstratiemodel
Volautomatische preirooier
Standaarduitrusting
Bladborstels Hydraulische schar Pelborstels Automatische vuller van kisten
Optie
Tractie
Gewicht
1300 kg
Benodigd vermogen
90-100 pk
Inhoud kist
300 – 350 kg geschoonde prei
Specifiek
Door drie aan elkaar gekoppelde klembanden wordt de prei tot in de kist gebracht. Het automatisch vullen van de kisten gebeurt door het links en rechts bewegen van de kist en het vervolgens stelselmatig verlagen van de kist. De kisten hebben een schuine afhellende bodem om een vlakke stapeling van de prei te bekomen.
Baekelandt Jan Tieltstraat 247 8760 MEULEBEKE
Tel. +32(0)51/40 73 71 Fax +32(0)51/40 73 92 E-mail:
[email protected] Internet: www.baekelandt.eu
45
Constructeur: Bouckaert
Demonstratiemodel
Volautomatische preirooier met oprolsysteem
Standaarduitrusting
Volle bladborstels Twee schudders Automatische vuller van ronde voorraadcontainer Sideshift van de machine Volledige elektrische aansturing vanuit cabine
Optie
Tractie
Gewicht
2750 kg
Benodigd vermogen
120 pk
Inhoud kist
500 - 550 kg geschoonde prei
Specifiek
De bladborstels hebben een vlakke stand met bovenliggende messen. De lange klemband heeft een kleine helling om bladbeschadiging te vermijden. De tweede schudder hangt volledig vrij door het bovenliggend chassis van de rooier. De prei wordt afgelegd op een dwarsafvoerband waardoor geoogst kan worden ofwel automatisch in ronde voorraadcontainers ofwel manueel in traditionele kisten.
Metaalconstructie Bouckaert Izegemsestraat 53 8850 ARDOOIE
Tel. +32(0)494/89 56 44 +32(0)496/44 95 46 Fax +32(0)56/66 39 00 E-mail:
[email protected]
46
Constructeur: Verhoest BAKKENVULLER Demonstratiemodel
Bakkenvuller, lang model met 1 tractie
Standaarduitrusting
Kort model, zonder tractie
Optie
Tractie, lang model, dieptecontrole … Uit te breiden naar wens van klant.
Gewicht
2000 kg
Benodigd vermogen
85 pk
Inhoud kist
350 kg gekuiste prei, standaard kist 1.8 m x 0.85 m x 1.5 m
Specifiek
Kipsysteem mogelijk voor prei boxen bij pelmachine
Contact: Moorseelsesteenweg 163 8800 Rumbeke – Roeselare België
Tel. +32(0)51/22 01 64 Fax +32(0)51/24 06 78
[email protected] www.verhoestmarc.be
47
Constructeur: Verhoest BORDENVULLER Demonstratiemodel
Bordenvuller met bord 2.25 m, 1 tractie
Standaarduitrusting
Kort model, zonder tractie
Optie
Tractie, lang model, dieptecontrole, rupsconstructie … Uit te breiden naar wens van klant.
Gewicht
2000 kg
Benodigd vermogen
85 pk
Inhoud kist
650 kg gekuiste prei, bord 2.25 m
Specifiek
Afrolsysteem voor pei aan pelmachine. Geen mensennodig voor prei op pelmachine te leggen.
Contact: Moorseelsesteenweg 163 8800 Rumbeke – Roeselare België
Tel. +32(0)51/22 01 64 Fax +32(0)51/24 06 78
[email protected] www.verhoestmarc.be
48
LIJST DEELNEMERS BEURS Agrometius Baby plants Bayer CropScience Bejo Biemans Plantenkwekerij Compo Benelux Demagri Demashop Depraeter Preiplanten Enza Fertagro Fyto Verhelle Howitec Netting Janssens-Smeets Lenders Marcade-Plant Nunhems Prp-technologies Pype Agro & Geotextiles Rejo Fresh Roland Verhelle Sanac Seminis Syngenta Timac Agro Verbrugghe Yara
LIJST DEELNEMERS DEMO’S Baekelandt (Meulebeke) Bouckaert metaalconstructie (Ardooie) Verhoest (Rumbeke) Agrometius SBG
49
ORGANISATIE
PARTNERS
FINANCIERING
Dienstverlening PCG Lidmaatschap Neem contact op via mail (
[email protected]) of telefoon (09/381 86 86). Wat omvat het lidgeld?
Gratis individueel teelttechnisch advies, indien het probleem niet kan opgelost worden éénmalig bedrijfsbezoek Determineren van zieken en plagen (eerstelijnsdiagnose van een aangetaste plant). Toegang tot het afgesloten deel van de website met de PCG-publicaties, brochures en alle verslagen van het onderzoek uitgevoerd op het PCG
Abonnement op Nieuwsbrief PCG: maandelijks, bevat actuele informatie i.v.m. proeven, rondgangen, bedrijfsbezoeken en actuele teelttips
Abonnement op Proeftuinnieuws (21 nummers per jaar) + persoonlijke login voor de website . Deze website omvat een databank met de verschenen artikels van Proeftuinnieuws
Toegang tot de proeven en proefresultaten Persoonlijke uitnodiging voor opendeurdagen en geleide bezoeken via mailing en Nieuwsbrief PCG Voordeeltarief voor studiedagen Mogelijkheid deelname teeltwerkgroepen Toegang tot het documentatiemateriaal van het PCG
GEP-onderzoek Doordat het PCG beschikt over een GEP-erkenning (Good Experimental Practices) kunnen efficiëntieproeven, fytotoxiciteitsproeven en smaakproeven uitgevoerd worden in kader van erkenning van gewasbeschermingsmiddelen. Laboratorium Grondanalyses: Minerale stikstof: NO3-N en NH4-N; Droge stofgehalte – vochtgehalte; Zuurtegraad – pH; Zoutgehalte – EC Onderzoek en voorlichting openluchtteelten Luc De Reycke Robrecht Winnepeninckx Nathalie Cap Anneleen Volckaert Micheline Verhaeghe Sara Crappé Annelien Tack
0477/60 0476/72 0479/35 0474/76 0477/17 0472/63 0494/14
97 90 35 10 91 45 36
17 15 65 47 35 29 07
voorlichting rassen gewasbescherming gewasbescherming bemesting bemesting innovatieve teelten
Betaalde voorlichting Betaalde individuele voorlichting gebeurt door onafhankelijke ervaren voorlichters en wordt ondersteund door de proeftuinen PCG (Kruishoutem) en Inagro (Rumbeke-Beitem). De voorlichters zorgen voor begeleiding op bedrijfs- en perceelsniveau. Voorlichters TACO Luc De Reycke - prei en bladgewassen: 0477/60 97 17 Rudi Vandewiele - vooral koolgewassen en courgettes: 0492/63 73 83 Liesbet Bruyneel - vooral bloemkool en prei: 0497/83 76 75 Smaakonderzoek Saskia Buysens Jana Vansteenkiste Waterportaal Elise Vandewoestijne
Dank je wel voor het bezoek!
Het PCG team
Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw Karreweg 6 9770 Kruishoutem Tel.: +32 (0)9 381 86 86
[email protected] www.pcgroenteteelt.be
