Privacy: Commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht Richard van Schaik Senior Associate Intellectuele Eigendom & Technologie
Patrick van Eecke Partner Intellectuele Eigendom & Technologie - DLA Piper België Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
2
Introductie
Onderwerpen 1. Commercieel gebruik persoonsgegevens 2. Inzagerecht
Ogenschijnlijk twee verschillende onderwerpen Echter: grote verwevenheid
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
3
Commercieel gebruik persoonsgegevens – doeleinden adverteerder
Opbouw bestanden met consumentengegevens Onderzoek, samenvoeging en verrijking bestanden, profilering Rechtstreekse communicatie met consumenten (d-m, relatiebeheer) (Cross-)selling Andere vormen van exploitatie
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
4
Commercieel gebruik persoonsgegevens - vormen Nieuwe technieken leiden tot nieuwe vormen van marketing
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
5
Commercieel gebruik persoonsgegevens – juridisch kader Privacyrichtlijn (95/46) E-Privacyrichtlijn 2009/136/EG Besluit BUDE (tot mei 2011) Wet bescherming persoonsgegevens Telecommunicatiewet Opinie Artikel 29 Werkgroep Gedragscode Financiële Instellingen Code E-mail Code E-Mail Zakelijke Ontvangers
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
6
Commercieel gebruik van persoonsgegevens – nieuwsbrieven/sms alerts
Onderscheid nieuwsbrieven per gewone post en nieuwsbrieven / sms-alerts Hoofdregel gewone post: belangafweging Hoofdregel ongevraagde elektronische communicatie (spam): toestemming ontvanger. Uitzondering: bestaande relaties (onder voorwaarden)
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
7
Commercieel gebruik van persoonsgegevens - Tell a Friend Voorwaarden voor ‘tell a friend’ (OPTA/CBP): volledig eigen initiatief van de internetgebruiker; geen beloning voor ontvanger moet het duidelijk zijn wie de initiatiefnemer is initiatiefnemer moet inzage in e-mail hebben voordat deze wordt verzonden adverteerder mag e-mail niet opslaan/verder gebruiken
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
8
Commercieel gebruik van persoonsgegevens: behavioral targeting
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
9
Commercieel gebruik van persoonsgegevens: behavioral targeting
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
10
Commercieel gebruik van persoonsgegevens: behavioral targeting
Privacy statement Transavia: “Cookies zijn erop gericht bepaalde handelingen en transacties van bezoekers op onze website te registreren en op basis van deze gegevens bepaalde profielen aan te wijzen voor de desbetreffende bezoekers. Wanneer de desbetreffende bezoeker op een website binnen het netwerk van Yieldivision komt, dan wordt er een advertentie uiting getoond op basis van het aangewezen profiel.”
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
11
Commercieel gebruik van persoonsgegevens – behavioral targeting
Huidige situatie: Artikel 4.1 BUDE Informatieplicht voorafgaand aan plaatsen van cookie Opt out
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
12
Commercieel gebruik van persoonsgegevens – behavioral targeting Implementatie van de E-privacy richtlijn (uiterlijk 25 mei 2011): Artikel 5 lid 3 Op voorwaarde dat abonnee of gebruiker toestemming heeft verleend, na te zijn voorzien van duidelijke en volledige informatie (..) over de doeleinden van de verwerking. Dit artikel ziet op de opslag van informatie en toegang tot opgeslagen informatie op computers van internetgebruikers. Dit is ruimer dan begrip persoonsgegevens.
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
13
Commercieel gebruik van persoonsgegevens – behavioral targeting Is een cookie een persoonsgegeven? Waarschijnlijk wel: surfgedrag van unieke computer is eenvoudig te identificeren, en daarmee vaak ook van gebruiker ervan. bepaalde gedragingen kunnen aan gebruiker worden toegeschreven, ook al is naam niet bekend. Gevolg: Wbp van toepassing
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
14
Commercieel gebruik van persoonsgegevens – behavioral targeting Opinie van Artikel 29 Werkgroep (onafhankelijke advies -en overlegorgaan van Europese privacytoezichthouders) over behavioral targeting: - artikel 5 (3) e-privacy richtlijn van toepassing - van opt-out naar opt-in - uitgebreide informatieplicht vereist - naast advertentienetwerken ook websitehouder verantwoordelijk
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
15
Commercieel gebruik van persoonsgegevens – behavioral targeting
Ontwikkelingen: - wijze van toestemming - wijze van informatievoorziening - Europese ontwikkelingen
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
16
INZAGERECHT
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
17
Inleiding – verzoek tot inzage (1) Voorbeeld 1
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
18
Inleiding – verzoek tot inzage (2) Voorbeeld 2
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
19
Inleiding – verzoek tot inzage (3) Voorbeeld 3 Werknemer X doet verzoek bij werkgever om inzage personeelsdossier in verband met misgelopen promotie. Verzocht wordt om kopieën van beoordelingsverslagen, notulen bestuursvergadering en interne gesprekverslagen, notities, etc.
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
20
Rvs9
Overzicht
1. Wetgeving 2. Rechtspraak – Dexia 3. Rechtspraak na Dexia 4. Conclusies/tips
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
21
Slide 21 Rvs9
Richard van schaik; 21/04/2010
Inzagerecht - wetgeving Hoofdregel: artikel 35 Wbp. Doel: controle juistheid en rechtmatigheid verwerking Achterliggende gedachte artikel 35: ‘Empowerment van de betrokkene’ Grenzen: - daadwerkelijk actie ondernemen - misbruik van recht Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
22
Artikel 35 Wbp – eisen en uitzonderingen Voor beroep op inzagerecht geldt een aantal voorwaarden: - frequentie - leeftijd - vergoeding
Beroep op inzagerecht niet altijd mogelijk: - in geval van voorkoming strafbare feiten - In geval van bescherming van de betrokkene of van de rechten en vrijheden van anderen
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
23
Rvs8
Overzicht
1. Wetgeving 2. Rechtspraak – Dexia 3. Rechtspraak na Dexia 4. Conclusies/tips
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
24
Slide 24 Rvs8
Richard van schaik; 21/04/2010
Uitleg artikel 35
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
25
Dexia uitspraken - achtergrond Verwijt: ‘Banken hadden meer informatie moeten verschaffen’ Actie: verzoek om volledig overzicht van betrokkene betreffende persoonsgegevens (inclusief kopieën), mede dankzij Tros Radar modelbrief Achterliggende reden verzoek: dossiervorming
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
26
Dexia uitspraken - achtergrond
Resultaat: - meer dan 3000 verzoeken bij Dexia - Dexia weigert medewerking: ‘overzicht’ betekent slechts ‘een beknopt verhaal, korte opgave synoniem aan samenvatting’ - bemiddeling CBP en gestaakt - gebrek aan uniformiteit rechtspraken (Arnhem, Zwolle, Den Bosch, Almelo, Amsterdam)
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
27
Dexia uitspraken - achtergrond Kortom: tijd voor Hoge Raad
HR 29 juni 2007, NJ 2007, 638 en 639
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
28
Dexia uitspraken - rechtsvragen Relevante rechtsvragen: - Reikwijdte begrip ‘volledig overzicht’ (art. 35 Wbp); - Wanneer misbruik van recht? - Wanneer rechten van verantwoordelijke aangetast (artikel. 43 sub e Wbp)?
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
29
Dexia uitspraken – Reikwijdte begrip ‘volledig overzicht’ (1)
Uitgangspunten Hoge Raad: - verwijzing naar artikel 35 Wbp volstaat. Nadere reden niet vereist - verstrekken globale informatie niet voldoende. Alle relevante informatie is vereist, zo nodig door middel van verstrekken van afschriften, kopieën of uittreksels - bevestiging in Gedragscode Financiële Instellingen (recht vervalt slechts in uitzonderingsgevallen)
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
30
Dexia uitspraken – Reikwijdte begrip ‘volledig overzicht’ (2) Vallen notities ook onder begrip ‘volledig overzicht’?
Hoge Raad: Ja:
notities die bij derden of betrokkenen zelf zijn opgehaald (maken deel uit van bestand of zijn bestemd om daarin te worden opgenomen)
Nee:
interne notities met persoonlijke gedachten van medewerkers
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
31
Dexia uitspraken – Misbruik van recht? Hoge Raad: - Doel van art. 35 Wbp: nagaan of gegevens verwerkt worden, welke dit zijn, of verwerking juist is, ter zake dienend, etc. - Achterliggende/bijkomende doelen leiden niet tot misbruik van recht - Dit zou slechts anders zijn indien dat doel onrechtmatig is
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
32
Dexia uitspraken – Rechten verantwoordelijke aangetast? Hoge Raad: Weigering alleen mogelijk indien administratieve lasten zodanig disproportioneel zijn, dat verantwoordelijke in een van zijn rechten en vrijheden wordt aangetast of dreigt te worden aangetast. Gaat daarbij om beoordeling van individuele betrokkene. Belang verantwoordelijke om administratieve lasten te beperken als zodanig is niet voldoende.
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
33
Dexia uitspraken - ten slotte
Geluidsopnamen van telefoongesprekken vallen ook onder reikwijdte inzagerecht. Immers: vallen onder definitie van ‘bestand’ (gestructureerd geheel van persoonsgegevens (…) dat volgens bepaalde criteria toegankelijk is en betrekking heeft op verschillende personen).
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
34
Rvs7
Overzicht
1. Wetgeving 2. Rechtspraak – Dexia 3. Rechtspraak na Dexia 4. Conclusies/tips
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
35
Slide 35 Rvs7
Richard van schaik; 21/04/2010
Rechtspraak na Dexia (1) HR 29 juni 2007, NJ 2007, 639 (HBU/Groendijk) Irrelevant of er al een andere procedure aanhangig is gemaakt EHRM 28 april 2009, EHRC 2009/77 (ziekenhuis Roemenie) Inzagerecht moet praktisch en effectief zijn en omvat tevens recht op kopieën van medisch dossier HvJ EG 7 mei 2009, JB 2009/159 (Rijkeboer/College B&W Rotterdam) Inzagerecht recht alleen effectief indien ook ziet op verleden (bewaartermijn vaststellen)
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
36
Rechtspraak na Dexia (3) Rechtbank Zutphen 8 oktober 2009, LJN BK4206 - alle
stukken en gegevens uit medisch dossier zijn een ‘bestand’ - buiten inzagerecht vallen: * werkaantekeningen medisch adviseur * correspondentie met eigen advocaat (behalve aanbiedingsbrieven) * interne notities Functionele Eenheid
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
37
Rvs4
Overzicht
1. Wetgeving 2. Rechtspraak – Dexia 3. Rechtspraak na Dexia 4. Conclusies/tips
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
38
Slide 38 Rvs4
Richard van schaik; 21/04/2010
Conclusies
1. Recht op inzage omvat volledig overzicht, niet alleen globale informatie, maar onder omstandigheden ook afschriften, kopieën of uittreksels 2. Geen motivering vereist bij verzoek 3. Misbruik recht zal niet snel worden aangenomen 4. Beroep op artikel 43, onder e Wbp niet snel aangenomen 5. Inzagerecht ziet ook op verleden
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
39
Tips
1. Stel interne procedure op 1. Controleer of verzoeker aan alle voorwaarden heeft voldaan 2. Let op termijnen 3. Ga na wat bedoeling van verzoeker is 4. Bepaal wanneer er sprake is van interne notities
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
40
Contact
Richard van Schaik
E:
[email protected] T: 020 5419 928
Patrick van Eecke
E:
[email protected] T: +32 (0)2 500 1630
Legal Business Day 2010 - Privacy: het commercieel gebruik van persoonsgegevens & Inzagerecht
08-09-2010
41
De presentatie is beschikbaar op www.legalbusinessday.nl
Twitter mee over Legal Business Day: #LBD10 #dlapiper
Kantoor DLA Piper Nederland N.V. Amstelveenseweg 638 1081 JJ Amsterdam T 020 5419 888 F 020 5419 999
[email protected]