Infobrochure
Praktische richtlijnen voor de patiënt
Verantwoordelijke arts: Dr. J. Verbeek Tel 011/826 212 Fax 011/826 213 mensen zorgen… voor mensen
Geachte heer, mevrouw,
Welkom op de dienst nucleaire geneeskunde. Bij alle onderzoeken die in deze dienst worden uitgevoerd, wordt een radioactieve stof toegediend. Hierna kan men met behulp van een speciaal toestel, een gammacamera, een beeld maken. Met dit beeldonderzoek evalueert men de werking en vorm van verschillende organen. De uitslag wordt aan uw arts doorgegeven.
Voor elk onderzoek wordt een bepaalde procedure gevolgd. Voor de meeste onderzoeken geeft men u een inspuiting in de ader. Bij sommige onderzoeken ademt u een gas in of wordt het product toegediend in de vorm van een maaltijd of een drankje. De radioactieve stof circuleert daarna in het lichaam en stapelt zich op in het orgaan dat dient onderzocht te worden. Tijdens de beeldopname komt de camera soms zeer dicht bij u om goede beelden te krijgen. U moet tijdens het onderzoek stil blijven liggen of staan maar u mag vrij ademen.
2
Duur van het onderzoek De tijd tussen inspuiting en onderzoek is afhankelijk van het te onderzoeken orgaan en kan enkele minuten tot verschillende uren bedragen. Soms duurt een onderzoek 1 of meerdere dagen. Deze tijd heeft het product dan nodig om naar het gewenste orgaan te gaan en daar op te stapelen vooraleer men het beeld kan opnemen. De opname van de beelden zelf duurt 15 min tot 1 uur. Als het onderzoek lang duurt of als men meerdere foto’s neemt doet men dit om een zo goed mogelijk beeld te krijgen.
Pijnloos onderzoek Enkel het aanprikken van het bloedvat kan pijnlijk zijn, vergelijkbaar met een bloedafname. De inspuiting of inname van de radioactieve stof is zelden toxisch en heeft geen nevenwerkingen – geen allergische reactie, warmtegevoel of slaperigheid. U kan onmiddellijk na het onderzoek op eigen krachten de afdeling verlaten (tenzij de arts u persoonlijk andere richtlijnen geeft).
Heeft u nog vragen? Stel ze dan gerust aan de arts, laborant of verpleegkundige of neem contact op met de dienst nucleaire geneeskunde (gegevens zie voorkant folder).
3
Wat met de opgelopen straling? Welke voorzorgsmaatregelen moet u nemen? Iedereen is zich van de gevaren van radioactiviteit bewust. U mag echter gerust zijn dat steeds alle nodige stralingsbeschermingsmaatregelen worden getroffen. De hoeveelheid straling die u ontvangt is gering en wordt streng gecontroleerd en gemeten met instrumenten die op regelmatige wijze worden nagekeken.
Richtlijnen voor en tijdens het onderzoek • Bent u zwanger of vermoedt u dat u zwanger bent, verwittig dan de arts voor u de radioactieve stoffen krijgt toegediend. • Geeft u borstvoeding, verwittig dan de arts. Voor sommige onderzoeken raadt men aan om gedurende korte tijd geen moedermelk aan de baby te geven. • Doorgaans moet u zich niet ontkleden maar u verwijdert best metalen voorwerpen die het onderzoek kunnen verstoren. • U mag gewoon eten en drinken voor en na de toediening tenzij u uitdrukkelijk gevraagd werd nuchter te blijven.
4
Richtlijnen tijdens de dag van het onderzoek Na het onderzoek zitten de licht radioactieve stoffen nog enkele uren in uw lichaam. Dit betekent dat u de rest van de dag nog een minieme straling uitzendt. Hoewel zeer gering wordt aangeraden om enkele richtlijnen te volgen zodat u de personen in uw nabijheid niet onnodig aan de straling blootstelt. Laat daarom ook uw partner deze folder lezen. • Straling neemt in belangrijke mate af met de afstand. Bij direct contact met personen, bewaart u een armlengte afstand tijdens de dag van het onderzoek. Zo nemen ouders best zo weinig mogelijk hun kleine kinderen gedurende lange tijd vast (bv. niet op schoot).
Niet
Wel
• Indien uw toestand het toelaat, drink zo veel mogelijk water na de toediening van het product zodat de stoffen snel uw lichaam verlaten langs de urinewegen. • U kan uw werk zonder problemen verderzetten, tenzij uitdrukkelijk anders vermeld door de arts. • Houd er rekening mee dat u nog licht radioactieve stoffen in uw lichaam heeft . Deze geven slechts een minieme straling af die onschadelijk is. Ze kunnen wel gevoelige detectietoestellen activeren, zoals bijvoorbeeld bij controleposten van o.a. havens en luchthavens. Houd hiermee ook rekening indien u vlak na de behandeling op reis zou vertrekken.
5
• Vermijd rechtstreeks contact met de uitscheidings-producten urine, stoelgang, braaksel en bloed en gebruik indien nodig wegwerphandschoenen. Doe deze samen met het besmet afvalmateriaal zoals papieren doekjes, maandverband, inlegkruisjes en luiers, in een afsluitbare plastieken zak en was uw handen. Plaats dit afval apart en geef pas mee met een huisvuilronde 1 week na het onderzoek.
6
7
De inhoud is gebaseerd op: Informatie afkomstig van de diensten nucleaire geneeskunde van de meewerkende Limburgse ziekenhuizen. Aanbevelingen inzake therapie dmv radionucliden onder niet-ingekapselde vorm, 2004, Hoge Gezondheidsraad, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Een onderzoek in de nucleaire geneeskunde, 2006, Werkgroep Radioprotectie, BGNG. Deze folder is ontworpen door: Niki Bergans, projectingenieur NuTeC, XIOS Hogeschool Limburg; www.nutec.be; www.xios.be
In samenwerking met: De Limburgse ziekenhuizen: Virga Jesseziekenhuis (Hasselt), Ziekenhuis OostLimburg (Genk), Ziekenhuis Maas en Kempen (Maaseik), AZ Vesalius (Tongeren), Mariaziekenhuis (Overpelt), AZ Diest, St-Trudo ziekenhuis (Sint-Truiden), Christelijk Algemeen Ziekenhuis midden Limburg Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle Met dank aan alle artsen, medische stralingsfysici en preventieadviseurs voor de medewerking en aan Sclera voor de pictogrammen Met steun van de Vlaamse Overheid en de Europese Unie
ISBN: 9789081146357 Versie: 24 juni 2013
Mariaziekenhuis vzw Tel. +32 11 826 000
Maesensveld 1 3900 Overpelt Fax +32 11 826 001
[email protected]
www.mariaziekenhuis.be
