Potentiële rol van groen gas in de duurzame transport doelstellingen Eindpresentatie Platform groene grondstoffen Amsterdam, 11 februari 2011
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
1
Inhoud
Pagina
A. Met de huidige biobrandstoffen lopen de kosten van verduurzaming van transport op tot ~ EUR 400 miljoen in 2020
3
B. Door gebrekkige transparantie van de meerkosten is er maar een beperkte prikkel voor betere duurzame alternatieven
11
C. Groen gas vormt een aantrekkelijk alternatief dat maximaal ~ EUR 120 mln op verduurzaming van transport kan besparen
16
D. De inzet van groen gas in transport is vooral interessant als deze het duurdere bioethanol vervangt
22
E. Ondanks de economische voordelen van groen gas zal de transportvraag in 2020 door de infrastructuur beperkt zijn
26
F. Er is voldoende potentieel voor groen gas om in zowel de vraag vanuit elektriciteit en warmte als transport te voorzien
32
G. Met gerichte inzet van groen gas in transport kan de NL economie in 2020 ~ EUR 25 mln op verduurzaming besparen
36
This document was created for our client. The client is entitled to use it for its own internal purposes. It must not be passed on to third parties except with the explicit prior consent of Roland Berger Strategy Consultants. This document is not complete unless supported by the underlying detailed analyses and oral presentation. © 2011 Roland Berger Strategy Consultants
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
2
A.
Met de huidige biobrandstoffen lopen de kosten van verduurzaming van transport op tot ~EUR 400 miljoen in 2020
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
3
Het NL energieverbruik bedroeg ~2.100 PJ in 2010 en loopt bij succesvolle realisatie van het NAP tot 2020 nog maar beperkt op Ontwikkeling finaal energieverbruik in Nederland [PJ] 2.112 2.164
2.221 2.172 2.187
2.103 2.109 2.114 2.116 2.116 2.116
0,1% Verwarming en koeling Electriciteit Transport
2000
Bron:
2002
2004
2006
2008
49%
49%
49%
49%
49%
49%
0,2%
21%
22%
22%
22%
23%
23%
1%
23%
23%
23%
22%
22%
21%
-1%
7%
7%
7%
7%
6%
6%
-0,2%
2010
2012
2014
2016
2018
2020
CAGR '10-'20
CBS, Nationaal Actieplan voor energie uit hernieuwbare bronnen
Overig
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
4
Om aan de Renewable Energy Directive te voldoen wil NL in 2020 ruim 14% van het finaal energiegebruik, ~310 PJ, verduurzamen Nationaal actieplan duurzaam finaal energieverbruik [PJ] RENEWABLE ENERGY DIRECTIVE
NL DUURZAAM FINAAL ENERGIEVERBRUIK NAP [PJ]
310
Renewable Energy Directive (RED) Verplichting Nederland minimaal 14% duurzaam in 2020
Bron:
259 207 165 121 90
43% 15%
Verwarming en koeling
58%
Electriciteit
Transport
30%
31%
32% 57%
37%
42%
29%
54%
56%
47% 16%
14%
13%
13%
12%
2010
2012
2014
2016
2018
2020
4,2%
5,6%
7,7%
9,7%
12,1%
14,5%
EU RICHTLIJN 2009/28/EG – Renewable energy Directive, Nationaal Actieplan
RED telling
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
5
Nederland is daarbij verplicht om in 2020 ten minste 10% van het energieverbruik in verkeer en vervoer, ~40 PJ, te verduurzamen Ontwikkeling duurzaam energieverbruik in transport [PJ] ONTWIKKELING BIJMENGVERPLICHTING 10%
DUURZAAM ENERGIEVERBRUIK IN TRANSPORT [PJ]
490
485
27 23 19 13
wettelijk verplicht aandeel bijmengen biobrandstoffen op calorische basis
Bron:
2016
2018
Brief Min VROM TK 26 mei 2010, Nationaal Actieplan
445
2020
44%
31% 33%
Totaal transport
52%
Bio-ethanol bio-ETBE
35% 39%
44%
53%
2014
458
33
5%
2012
472
38
Transportverplichting is op basis van gecorrigeerde energiewaarde. Tweede generatie biobrandstoffen tellen bijvoorbeeld dubbel
2010
480
57%
60%
60%
61% Biodiesel
4%
4%
5%
7%
8%
2010
2012
2014
2016
2018
2020
4,1%
4,6%
5,6%
6,8%
8,5%
Duurzame elektriciteit
10,3% RED telling
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
6
Verduurzaming van transport in Nederland is tot op heden vooral gerealiseerd door bijmenging van bio-ethanol/ETBE en biodiesel Bijmenging biobrandstoffen in Nederland [PJ] RED aandeel biobrandstoffen1)
0,29%
2%
13,1
3,75% +17%
+21%
+877%
Bijmenging biobrandstof2)
3,3%
15,8
18,4
Biodiesel 2nd gen. biodiesel
1,3 2006
Bio-ethanol Bio-ETBE
2007
2008
2009 Benzine
Verbruik brandstoffen
Diesel 463,1
1) Inclusief "duurzaamheidscorrectie" volgens RED Bron:
NL rapportages 2006-2009 EU Directive 2003/30/EC
431,4 519,5
461,4
Overig
2) Exclusief "duurzaamheidscorrectie" volgens RED Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
7
De (meer) kosten voor het bijmengen van biobrandstoffen in Nederland bedroeg in 2009 naar schatting ruim 200 mln EUR Maatschappelijke kosten biobrandstoffen in 2009 TOTAAL ENERGIE [PJ]
Benzine
Diesel
489
RB analyse obv CBS cijfers, ICIS, Bloomberg en ECN
61
8,20
30,402)
28
1) Gemiddelde schatting prijzen biobrandstoffen in 2009 Bron:
7,5
276
KOSTEN [mln EUR]
147
13,38
11,0
186
Elektriciteit
Totaal
PRIJSVERSCHIL [EUR/GJ]1)
DUURZAAM [PJ]
18,5
11,30
208
2) Obv calculaties voor definitieve SDE bijdrage 2010 wind op land Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
8
Bij stabiele prijzen en ongewijzigd beleid lopen tot 2020 de jaarlijkse maatschappelijke meerkosten op tot naar schatting 400 mln EUR Ontwikkeling maatschappelijke kosten biobrandstoffen 2010 – 2020 [mln EUR p.a.] 4,7%
4,5%
5,3%
6,3%
7,7%
9,2%
Meerkosten van verduurzaming
411 351 292 211
Bio-ethanol bio-ETBE
46%
Biodiesel
Duurzame elektriciteit
41%
249 208
38%
44% 48%
71%
54% 46% 39%
46%
7%
8%
10%
13%
15%
2012
2014
2016
2018
2020
29% 2009
44%
1) Aanname: prijsverschil duurzame energie en fossiele energie in 2020 = 2009 Bron:
RB analyse obv NAP planning
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
9
Bovendien komen de biobrandstoffen vooral uit het buitenland, waardoor de waarde niet bijdraagt aan de Nederlandse economie Herkomst productie en grondstoffen biobrandstoffen in Nederland BIOETHANOL [PJ]
BIODIESEL [PJ] 9,0
NL productie
Locatie productie biobrandstoffen
0,6 39% 61% 2006
7,5
11,0
Import
6,8 8%
6,8 4%
92%
96%
2007
2008
6,3
41%
34% 100%
2009
0,6 72% 28% 2006
100% 66% 2007
59%
2008
2009
Onbekend
Herkomst grondstoffen biobrandstoffen (2010)
NL
3%
Zuid Amerika
25%
22% 54% EU (excl. NL) 21%
Onbekend 45% 25%
VS
EU (excl. NL) Zuid Amerika VS
Bron:
NL rapportages 2006-2009 EU Directive 2003/30/EC, CBS, NEA, RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
10
B.
Door gebrekkige transparantie van de meerkosten is er maar een beperkte prikkel voor betere duurzame alternatieven
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
11
De energetische waarden van brandstoffen zijn niet gereguleerd, waardoor producenten hun blends kunnen "optimaliseren" Eigenschappen specificatie brandstoffen – voorbeeld benzine RELEVANTE EIGENSCHAPPEN BENZINE Impact op veiligheid en milieu Damp spanning
TOELICHTING
> Officiële benzine specificatie (EN 228) bevat wel eisen voor o.a. dampspanning en octaanwaarde, maar niet voor energetische waarde > Mindere (energetische) "waarde" is niet zichtbaar voor consument1)
Vastgelegd in EN 228 norm Relevante benzine eigenschappen Energetische dichtheid in MJ/liter Impact op verbruik per kilometer
Octaangehalte Impact op technisch functioneren van motor
1) Bij lage bijmeng percentages is het hogere verbruik te gering voor een consument om op te vallen
> Benzine wordt verkocht per liter, dus als ethanol per liter goedkoper is dan benzine, bestaat er een sterke prikkel om bij te mengen > Voorwaarde is wel dat de dampspanning niet boven een maximum uitstijgt (60 kPa + correctie voor aandeel ethanol) en dat de octaanwaarde binnen spec blijft > Producenten mengen blends dusdanig dat binnen specs de kosten geoptimaliseerd worden, o.a. afhankelijk van dagwaarde van te blenden commodities Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
12
De meerkosten van het bijmengen van biobrandstoffen zijn sterk afhankelijk van fluctuerende fossiele en biobrandstof prijzen Effect marktprijzen op kosten van bijmenging – voorbeeld benzine PRIJSONTWIKKELING BENZINE EN ETHANOL1) 0,70 0,60
TOELICHTING 1
Benzine Ethanol
> Meerkosten van bijmengen (prijs per liter) is laag, evenals theoretische prijs van biotickets
EUR per liter
0,50 0,40 0,30
1
2
2
0,20
0,00
1 Jan 2010
1 Jan 2011
1) Quote markers: Premium Gasoline 95RON 10ppm FOB North West Europe, Ethanol fuel grade anhydrous in europe spot FOB Rdam T2 Bron:
ICIS, Bloomberg
> Bijmengen van ethanol is duur door groot prijsverschil benzine en ethanol – aantrekkelijk voor blenders om minimaal bij te mengen > Meerkosten van bijmengen (prijs per liter) is hoog, evenals theoretische prijs van biotickets
0,10
1 Jan 2009
> Literprijzen ethanol en benzine praktisch gelijk – aantrekkelijk voor blenders om maximaal bij te mengen
> Variatie in bijmenging door jaar heen wordt geminimaliseerd om off-spec risico te minimaliseren Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
13
Wanneer sprake is van hogere bijmenging in de gekochte blend kunnen eindgebruikers minder ver rijden op een volle tank Effecten van bijmenging op energiedichtheid brandstoffen IMPACT BIJMENGING OP ENERGIEDICHTHEID1)
Energiedichtheid [MJ/ltr]
40,0
Ethanol ETBE
37,5
Biodiesel
35,0
Diesel
32,5 30,0 27,5
Bijmeng verplichting 2010 - 2020
0,0 0,0
TOELICHTING
> Ethanol heeft een lagere energiedichtheid, waardoor benzine blends met hoog ethanol aandeel minder energie-inhoud hebben > Energiedichtheid van MTBE/ETBE is hoger en vormt goed alternatief voor bijmengen van ethanol (incl. lagere damp-spanning), deze telt echter minder mee volgens de RED-telling > Een veel beperkter issue voor diesel aangezien de energetische waarde van diesel en biodiesel min of meer gelijk is
> In principe loopt het aantal gereden kilometers per tank terug naarmate de bijmengingen hoger is, waardoor de totale benzine2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 consumptie toeneemt Calorisch aandeel (RED) biobrandstoffen [%]
1) ETBE wordt in RED voor slechts 47% meegeteld als biobrandstof Bron:
RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
14
Veel van de meerkosten zijn voor eindgebruikers niet zichtbaar waardoor de markt voor alternatieven niet wordt geprikkeld Maatschappelijke kosten biobrandstoffen in 2009 MEERKOSTEN BIOBRANDSTOF [ mln EUR 2009]
Duurdere Meer brandstof brandstof 1.897 25
Benzine 1.750
122
Diesel 2.447
57
Fossiele brandstof
Prijsverschil biobrandstof per liter
Bron:
RB analyse
5
Meerverbruik door lagere energieinhoud
2.509
Blend prijs
TOELICHTING
> De meerprijs van de biobrandstof per liter is wel zichtbaar in marktprijzen, maar is niet differentiërend doordat de meerkosten worden omgeslagen in de prijzen aan de pomp en resulteren in marktbrede duurdere brandstof > De lagere energiedichtheid ("prestatie") is bij aankoop en verbruik niet zichtbaar voor de consument, en leidt ongemerkt tot meer brandstofverbruik (meer liters). Effect is momenteel nog beperkt door geringe bijmenging van vooral ETBE (hogere energie dichtheid) in plaats van ethanol > door gebrek aan zicht op reële meerkosten van biobrandstof bestaat geen prikkel richting producenten om met alternatieven met een betere (energetische) prijs/prestatie verhouding te komen Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
15
C.
Groen gas vormt een aantrekkelijk alternatief dat maximaal ~ EUR 120 mln op verduurzaming van transport kan besparen
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
16
Nederlands groen gas vormt wellicht een aantrekkelijk alternatief voor het realiseren van de RED verplichtingen in transport Alternatieven voor realiseren RED 10% doelstelling CRITERIA + TOELICHTING
Lokale grondstoffen
BIOETHANOL
BIODIESEL
ELEKTRISCH
✓
GROEN GAS1)
Economische impact van productie met lokale grondstoffen
✗
±
✓
✓
Lokale productie
Economische impact van lokale opwerking van biobrandstoffen
✗
✓
✓
✓
Tweede generatie
Is herkomst (op korte termijn) van tweede generatie ter vermijding food-for-fuel issues (dubbeltelling)
✗
±
✓
✓
Aansluiting infrastructuur
Mate waarin gebruik kan worden gemaakt van bestaande infrastructuur
✓
✓
✗
±
Kosten
Kosten van transport op korte en middellange termijn
✓
✓
✗
✓
Emissies
Impact op emissies (CO2, NOx, fijnstof, etc.)
✓
±
✓
✓
Bereik met een "volle tank"
✓
✓
✗
±
Bereik
1) Groen gas inzet in transport als bio-CNG of bio-LNG Bron:
RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
17
Om de duurzaamheidsdoelstellingen voor transport enkel met groen gas te realiseren is in theorie 660 mcm per jaar nodig Alternatieven voor realiseren RED 10% doelstelling MCM EQUIVALENT1)
GROEN GAS INZET VOOR DUURZAAM TRANSPORT IN 2020 [PJ] 2,7
6,3
20,8
44,2
657
37,9 20,8
Doelstelling duurzaam transport NAP 2020
RED correctie dubbeltelling
RED equivalent doelstelling biobrandstoffen
Duurzame elektriciteit
RED correctie dubbeltelling
Doelstelling groen gas in transport in 2020
Doelstelling groen gas in transport in 2020
1) Groen gas equivalent in mcm obv Slochteren 31,65 MJ per Nm3 Bron:
RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
18
De kosten van bio-CNG en bio-LNG is sterk afhankelijk van het soort biomassa en de schaal van vergisting en upgrading Kosten inschatting groen gas GROEN GAS PRODUCTIEKOSTEN
SCHAALEFFECT PRODUCTIE BIO-CNG
30
30
ECN
Prijs [EUR per GJ]
25
ECN
CE JEC
15
ECN ECN CE
5
25
JEC
20
10
Ontwikkeling schaalgrootte en kosten bio-CNG productie uit covergisting van mais en vet
RWZI Stortgas
20 Kostenaanname voor analyses 15 20 EUR per GJ prijs 1 jan. BioCNG excl. accijns1) 10
GFT Mest co-vergisting Monovergisting (energiegewas)
0
5 0
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
Maximaal potentieel [mcm]
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
Capaciteit [Nm3/h]
1) Prijs EUR 0,81 per kg op 1-1-2011 is 21,3 EUR/GJ – accijns 1 EUR per GJ, of Basisbedrag SDE in 2010: €ct 63,5 per Nm3 is 20 EUR per GJ Bron:
ECN, CE delft, Ecofys, Joint Research Center (JEC), OrangeGas, RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
19
De inzet van 660 mcm groen gas in transport bespaart maximaal ~ EUR 120 mln kosten voor verduurzaming van transport in 2020 Vergelijking maatschappelijke traditionele kosten biobrandstoffen en groen gas TRADITIONELE BIOBRANDSTOFFEN [mln EUR p.a.]1)
VERVANGING GROEN GAS [mln EUR p.a.] 1)
410,6
Bioethanol/ETBE Biodiesel Duurzame elektriciteit Groen gas
292,4
38%
BESPARING MAATSCHAPPELIJKE KOSTEN ~120 mln EUR IN 2020
250,4 210,7
44% 46%
54%
201,6
15% 8%
37%
24%
21%
39% 7%
10%
2012
2016
15%
22%
2020
2012
22%
78%
19%
46%
287,7
54%
2016
2020
1) kosten van voldoen aan RED verplichting, rekening houdend met dubbeltelling van 2e generatie biobrandstoffen Bron:
RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
20
Productie van groen gas in Nederland versterkt tevens de nationale economie en ondersteunt de ontwikkeling van de biobased economy Productie van groen gas in Nederland versterkt ….. …. ONTWIKKELING NATIONALE ECONOMIE
…. ONTWIKKELING BIOBASED ECONOMY
• Voorkomt import van buitenlandse biobrandstoffen en daarmee "weglekken" van middelen uit de NL economie • Creëert secundaire inkomstenstroom en werkgelegenheid voor o.a. agrarische sector en afvalverwerkende industrie door verwaarden van residu stromen • Reduceert omvang van residu stromen en daarmee kosten voor verwerking • Biedt mogelijkheden voor kennisvalorisatie en uitbouw van (exporteerbare) industriële activiteiten rondom groen gas • Maakt gebruik van bestaande gas infrastructuur en borgt toekomstige waarde van gasrotonde
• Door verwaarding van afvalstromen kunnen specifieke bioraffinageprocessen die nu kostentechnisch nog niet uitkunnen, haalbaar worden • Door inzetten op meer productie van groen gas wordt dus een sterke impuls gegeven aan de ontwikkeling van bioraffinage binnen de biobased economy • Door inzetten van hoogwaardig groen gas wordt het aantrekkelijker de totale biomassaproductie in Nederland te verhogen en zo schaal-effecten te realiseren (PGG schat meer dan 10 miljoen ton extra potentieel)
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
21
D.
De inzet van groen gas in transport is vooral interessant als deze het duurdere bioethanol vervangt
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
22
Uitgaande van de calorische waarde van biotickets zou groen gas in 2009 in principe vooral ethanol hebben kunnen vervangen Economisch haalbaarheid inzet groen gas in transport in 2009
✓GROEN GAS VS ETHANOL 60
✗ GROEN GAS VS BIODIESEL 60
Kosten van groen gas min bioticket opbrengst (uit vermeden ethanol blending kosten) is goedkoper dan kosten van benzine. Groen gas is dus een aantrekkelijk alternatief voor voldoen aan bijmeng verplichting1)
40
Groen gas 20
EUR per GJ
EUR per GJ
40
Kosten van groen gas min bioticket opbrengst (uit vermeden biodiesel blending kosten) is duurder dan kosten van diesel. Groen gas is dus geen aantrekkelijk alternatief voor voldoen aan bijmeng verplichting1)
Groen gas
20
Biotickets (calorisch)
Biotickets (calorisch)
Benzine 0
Januari
2009
Diesel December
0
Januari
2009
December
1) Uitgaande van 1e generatie ethanol en 2e generatie biodiesel Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
23
De huidige waarde van biotickets ligt nu onder de reële waarde – voor inzet van groen gas moet eerst de markt beter functioneren Economisch haalbaarheid inzet groen gas ter vervanging van ethanol GROEN GAS VS ETHANOL1)
TOELICHTING
60
EUR per GJ
40
Groen gas
20
Biotickets (volumetrisch) Benzine 0
Januari
2009
December
> Bioticket prijs wordt momenteel (in theorie) bepaald door prijsverschil tussen ethanol en benzine op volumetrische basis en niet op calorische basis > Dit effect is voor biodiesel in de praktijk geen probleem vanwege de meer vergelijkbare energiedichtheid t.o.v. diesel > De inzet van groen gas zou desondanks in 2009 nog steeds goedkoper zijn geweest dan de inzet van ethanol. Omstreeks juni zou de inzet van groen gas (in theorie) echter gedurende korte tijd duurder zijn geweest > In de praktijk ligt de prijs van biotickets mogelijk nog (substantieel?) lager – door gebrek aan markttransparantie zijn afwijkingen en vervolgens oorzaken niet eenduidig vast te stellen
1) Uitgaande van 1e generatie ethanol Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
24
De onderwaardering van bio-tickets kan in principe gecompenseerd worden door de inzet van SDE subsidies voor groen gas transport Effect compensatie van SDE subsidie groen gas GROEN GAS VS BIODIESEL
60
60
40
40
EUR per GJ
EUR per GJ
GROEN GAS VS ETHANOL
Groen gas
20
Groen gas
20
Biotickets (volumetrisch)
Biotickets (volumetrisch)
Groen gas – SDE2) Benzine 0
Januari
2009
Groen gas – SDE2) Diesel
December
1) Uitgaande van 1e generatie ethanol en 2e generatie biodiesel
2)
0
Januari
2009
December
Uitgaande van 2009 SDE onrendabele top voor mest-covergisting (€ct 58,3-30,3 per Nm3)Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
25
E.
Ondanks de economische voordelen van groen gas zal de transportvraag in 2020 door de infrastructuur beperkt zijn
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
26
Rijden op groen gas is qua brandstofkosten en emissies in principe aantrekkelijker dan rijden op biodiesel en ethanol Vergelijking kosten en emissies biobrandstoffen1) PERSONENAUTO'S
EUR per kilometer brandstof + meerkosten2)
0,14
VRACHTVERVOER
0,12
0,60
Bioethanol (E100)
Incl. accijns Excl. accijns
0,10
Incl. accijns Excl. accijns
Bio LNG covergisting Biodiesel (B100)
0,40
0,08
Biodiesel (B100)
Bio LNG stortgas
0,06 0,04
Diesel LNG
0,20
Bio CNG covergisting
0,02
Bio CNG stortgas
CNG Diesel
0,00 0,00
0,00 0,05
0,10
CO2 kg/km
0,15
0,20
0,0
0,5
1,0
1,5
CO2 kg/km
1) Pure bioethanol en biodiesel voor vergelijkingsdoeleinden, kosten zijn gebaseerd op groothandelsprijzen, dus excl retailmarges 2) Extra kosten voor aanpassing infrastructuur en voertuigen Bron:
CE Delft, RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
27
Het aantal voor (groen) gas geschikte voertuigen is in Nederland vergeleken met andere landen vooralsnog echter beperkt Internationale vergelijking marktaandeel aardgasvoertuigen PERSONENAUTO'S
VRACHTVERVOER
Marktaandeel [%]
Marktaandeel [%]
1,8
16,4
0,6 1,6
0,5 0,4
1,2
0,3
0,8
0,2 0,4
0,1 0,0
0,0 0
20
40
60
CNG voertuigen [’000] Bron:
National Gas Vehicle Association
80
700
0
1
2
3
4
5
27
190
CNG/LNG voertuigen [’000] Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
28
Onder andere het geringe aantal CNG/LNG tankstations weerhoudt particulieren en bedrijven er vooralsnog van over te stappen Aantal aardgas / groen gas tankstations OVERZICHT NL TANKSTATIONS
VERGELIJKING TANKSTATIONS IN NEDERLAND
4.207
Aantal tankstations (2010)
66
2.048 Aantal voertuigen per tankstation 53 Allen Aardgas / Groen gas
Bron:
Fuelswitch.nl, National Gas Vehicle Association
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
29
Zelfs bij sterke groei van het aantal geschikte voertuigen bedraagt de maximale vraag in 2020 in de praktijk minder dan 400 mcm Afschatting bovengrens inzet groen gas voor transport INSCHATTING POTENTIEEL PERSONENVERVOER • • • •
Omvang CNG wagenpark in 2010 bedroeg 2.800 LPG wagenpark in 2010 ~230.000 Meest ambitieuze EV scenario's: 200.000 in 2020 Realistisch max. potentieel CNG in 2020: 70.000 – CAGR 35%(!) of ong. 1% vervangingsmarkt (2 kcm per voertuig)
Potentieel groen gas in transport in 2020
Personen <140 vervoer 1)
<1,0%
INSCHATTING POTENTIEEL WEGTRANSPORT • Omvang NL wegtransport 2010: 175.000 voertuigen • Economische levensduur ~10 jaar, vervangingsmarkt ca. 17.500 voertuigen per jaar • Maximaal potentieel 5% fossiele vervangingsmarkt: 9.000 LNG voertuigen in 2020 (30 kcm per voertuig) – CAGR 30%
Weg transport
2)
<250
Binnen vaart 2)
<5,0%
<8
<4,0%
INSCHATTING POTENTIEEL BINNENVAART • Omvang NL binnenvaartvloot 2010: ~7.000 schepen • Economische levensduur ~25 jaar, vervangingsmarkt ca. 280 schepen per jaar • Maximaal potentieel 10% vervangingsmarkt is 60 schepen per jaar: 600 LNG schepen in 2020 1) BioCNG Bron:
Totaal
<398
VOLUME [mcm p.a] MARKTAANDEEL [%]
2) BioLNG
BOVAG RAI, HIT, CE Delft, NVGA, RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
30
Een belangrijke drempel voor het grootschalig omschakelen op groen gas zijn de benodigde investeringen in infrastructuur Ordegrootte benodige investeringen in omschakeling infrastructuur naar CNG/LNG GROEN GAS INZET [mcm p.a.]
Personen 140 vervoer
Weg transport
250
Binnen vaart
Totaal
Bron:
8
398
CE Delft, RB analyse
VOERTUIGEN
INFRASTRUCTUUR
• 70.000 voertuigen • Meerprijs 1.000 – 3.000 EUR per auto
• ~160 voertuigen per station: 450 stations • Prijs per station ~300.000 EUR
• 9.000 LNG voertuigen • Meerprijs 20.000 – 30.000 EUR per voertuig
• 1.000.000 EUR voor toegewijd vulstation voor 20-30 voertuigen: 350 vulstations
• 600 LNG schepen • Meerkosten schatting 1.000.000 EUR
• Onbekend, investeringen niet meegenomen
INVESTERING [mln EUR]
275
575
600
1.450
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
31
F.
Er is voldoende potentieel voor groen gas om in zowel de vraag vanuit elektriciteit en warmte als transport te voorzien
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
32
Op het eerste gezicht lijkt rijden op groen gas te concurreren met de inzet van biogas en groen gas voor warmte en elektriciteit Verduurzaming naar sectoren [PJ] ELEKTRICITEIT
Hydro 3 Wind 1
Zon
120
99 WARMTE
WKK en warmtepompen 2
Totaal
12 TRANSPORT
> Inzet van groen gas in transport concurreert in principe met inzet in warmte en elektriciteit > Bij inzet van groen gas in transport hoeft transport door dubbeltelling minder fysiek te verduurzamen
24
Bio-ethanol en bio-ETBE Biodiesel
2
11 16
Groen gas
> Inzet van zonne energie voor elektriciteit of warmte concurreert niet door andere technologieën > Biomassa in te zetten voor zowel elektriciteit als warmte. Binnen RED geen probleem doordat deze binnen dezelfde doelstelling van 14% valt
3
Biomassa Geothermisch
1
23
> De totale 14%-verplichting blijft echter van kracht, waardoor hernieuwbare elektriciteit en warmte moet toenemen
310 Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
33
Als wordt uitgegaan van het recent verschenen Nationaal Actie Plan voedt Nederland in 2020 ongeveer 770 mcm groen gas in het gasnet Geplande ontwikkeling biogas voor warmte en groen gas invoeding in NAP [mcm]
1,151 Biogas (voor warmte)
1)
890
Groen gas (voor gasnet invoeding)
381
321
628 423 286 188
41 1) mcm in Slochteren equivalent i.e. 31,65 MJ/Nm3 Bron:
Nationaal Actie Plan voor energie uit hernieuwbare bronnen
2010
770 214
180
147
261
569 368
209 106
2012
2014
2016
2018
2020
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
34
De groen gas vergistingspotentie van 1,5 à 2 bcm is echter net voldoende om zowel de invoeding- als transportvraag te voldoen Potentiele vraag en aanbod verhouding in 2020 [mcm]
Max 400
800
Min 770
500
1.551
3,600 1,500
Platform Nieuw Gas 2009
Nieuwe inschatting PNG 2010
381
Biogas WKK
Invoeding Transport
Totaal
VRAAG
AANBOD Bron:
Platform Nieuw Gas, RB analyse
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
35
G.
Met gerichte inzet van groen gas in transport kan de NL economie in 2020 ~ EUR 25 mln op verduurzaming besparen
Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
36
Door gericht in te zetten op groen gas in transport kan optimaal aan de Nederlandse economie worden bijgedragen >
Zet maximaal in op vervanging van ethanol als biobrandstof door groen gas, waardoor de economische waarde voor Nederland wordt gemaximaliseerd - ethanol (of ETBE/MTBE) zal echter altijd een minimum aandeel hebben in een benzine-blend, vanwege eisen aan het octaangehalte
>
Vervang (2e generatie) biodiesel pas door groen gas als dit (economisch) aantrekkelijk wordt – momenteel is dit nog niet het geval door de relatief hogere kosten van groen gas1)
>
Zet in op de ontwikkeling van transparantie in de reële "calorische" waarde van brandstoffen voor eindgebruikers zodat de "transitie" naar groen gas maximaal wordt geprikkeld
>
Zet in op de ontwikkeling van een transparant en liquide handelsmechanisme waar de vermeden kosten van bijmenging van biobrandstoffen op calorische basis administratief kunnen worden verhandeld aan o.a. groen gas producenten
>
Voorkom verschuiving van verduurzaming in Transport naar Elektriciteit en Warmte, aangezien verduurzaming in Transport doorgaans goedkoper is - door vervanging van 1e generatie ethanol door 2e generatie groen gas wordt de RED 10% "duurzaam transport doelstelling" met (de helft) minder calorieën bereikt.10% verduurzaming in transport is een minimum, geen maximum!
>
Ondersteun groen gas in de transportmarkt tijdelijk met financiële middelen zodat de vraagontwikkeling naar groen gas in transport op gang kan komen en (versneld) kan doorzetten
>
Zet maximaal in op ontwikkeling van groen gas productie in Nederland om niet alleen te kunnen voldoen aan vraag van elektriciteit als warmte, maar tegelijkertijd aan transportvraag
1) bio-LNG op basis van dual fuel motoren is mogelijk wel concurrerend met diesel Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
37
Door groen gas gericht in te zetten als biobrandstof gaan de kosten van duurzaam transport voor Nederland met ~ EUR 25 mln omlaag Inschatting effect gerichte inzet groen gas in transport op totale kosten [mln EUR p.a.] NAP 2020
63
GROEN GAS TRANSPORT SCENARIO
63 190
190 411
24 108
158
25 Bio-ethanol bio-ETBE
Biodiesel
Duurzame elektriciteit
Totaal
> Verduurzaming NL finaal energieverbruik volgens NAP > Transport >90% met biodiesel en bioethanol > Geen inzet van groen gas in transport > Totaal verduurzaming transport 37,9 PJ > 10,3% volgens RED telling
Duurzame elektriciteit
Biodiesel
Bio-ethanol Groen gas Maatbio-ETBE schappelijke winst
> Geen vervanging biodiesel door groen gas > Bio-ethanol/ETBE vervangen tot minimaal 1,5% volumeaandeel voor octaangehalte door groen gas (320 mcm) > Totaal verduurzaming transport 37,9 PJ – dus geen verschuiving van verduurzaming naar elektriciteit of warmte > 12,6% volgens RED telling Potentiele rol van groen gas in transport FINAL.pptx
38