(POST-) HBO-CURSUSSEN

Life Sciences

HBO-opleidingen in deeltijd • Biochemie • Chemie

MASTER IN DEELTIJD • Molecular Life Sciences

(POST-) HBO-CURSUSSEN • Medisch • Bioprocestechnologie • Life Sciences

Biochemie Bachelor deeltijd Programma De opleiding bestaat uit een hoofdfase, minor, stage en afstudeeropdracht. De verkorte propedeuse voor mlo-ers is geïntegreerd in de hoofdfase. Vakgebieden Biochemie, Celbiologie, Moleculaire biologie, Microbiologie, Virologie, Immunologie, Moleculaire diagnostiek en Onderzoeksstrategieën.

Ziet u uw toekomst in een lab als laboratoriumingenieur? Wilt u alles weten over diagnostisch onderzoek en het ontstaan, de erfelijkheid en de bestrijding van ziektes? Dan is de deeltijdopleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (Biochemie) iets voor u! De opleiding start jaarlijks in september.

Uw volgende stap Met de deeltijdopleiding Biochemie kunt u aan de slag als onderzoeker in een medisch of biochemisch laboratorium. U doet daar fundamenteel onderzoek naar de moleculaire of genetische achtergrond van ziekten of meer toegepast onderzoek, zoals het ontwikkelen van vaccins.

Studieduur en begeleiding

Onderwijseenheden De cel in zijn omgeving, Genetische variatie en modificatie, Eiwitten: motor van de immunologie, Prokaryotische en eukaryotische expressiesystemen, Carcinogenese: verstoorde cell signaling, Virologie en moleculaire diagnostiek. In het laatste jaar van de opleiding doet u een minor Bioprocestechnologie of Laboratorium Management. Of u kiest voor een vrije minor bij eigen bedrijf of instelling, of u gaat research doen in het HAN-BioCentre. Daarna loopt u stage in een laboratorium. Als u al in een laboratorium werkt, krijgt u hiervoor mogelijk vrijstelling. U sluit de opleiding af met een afstudeeropdracht.

Toelatingseisen • mlo-diploma niveau 4, of gelijkwaardig met als studierichting Biochemie, Klinische Chemie of Technische Microbiologie; • havo of vwo met het profiel Natuur en Techniek of Natuur en Gezondheid; • een gelijkwaardig buitenlands diploma, aangevuld met het staatsexamen Nederlands als tweede taal (NT2, programma 2). Werkervaring is een voordeel, maar geen eis.

Vergeleken met de voltijdopleiding gaat de deeltijdopleiding op halve snelheid. Met een relevant vwo- of mlo-diploma en de verkorte propedeuse duurt de opleiding dan ongeveer 5 jaar, bij een studiebelasting van 20 uur per week. Op grond van werkervaring is studieduurverkorting vaak mogelijk. Met havo (NT of NG) moet u een volledige propedeuse volgen. Deze duurt 2 jaar. Studiemateriaal, opdrachten en begeleiding krijgt u via het elektronische studieplatform Scholar. Daarnaast is er iedere dinsdagavond vanaf 17.30 uur een bijeenkomst in Nijmegen, waar u o.a. workshops, practica en aanvullende colleges krijgt aangeboden.

Intakegesprek Voordat u start houden we een intakegesprek. Daarin bespreken we de formele toelating tot de opleiding en bekijken we of de opleiding kan worden verkort. Wilt u hierover meer weten? Neem dan contact op met de opleidingscoördinator. Dit kan via het HAN VoorlichtingsCentrum.

Chemie Bachelor deeltijd De deeltijdopleiding Chemie doet u voor een belangrijk deel met zelfstudie. U maakt gebruik van het elektronische studieplatform Scholar, waarmee u o.a. in contact kunt blijven met docenten en medestudenten. Naast de zelfstudie is er een beperkt aantal bijeenkomsten in Nijmegen: gemiddeld 1 keer per maand komt u naar de opleidingslocatie in Nijmegen voor 8 uur practicum.

Programma Wilt u uw kennis en inzicht in chemische processen vergroten? Alles te weten komen over de organische en analytische chemie en polymeerkunde? Dan is de deeltijdopleiding Chemie iets voor u. De opleiding start tweemaal per jaar: in september en in februari.

De opleiding Chemie kent twee afstudeerrichtingen: Analytische Chemie en Organische Chemie. Analytische chemie gaat vooral over het meten van hoeveelheden chemicaliën. Bij Organische Chemie draait het om de structuur, reacties en functies van organische moleculen. Tijdens de hele opleiding is er ook veel aandacht voor polymeerchemie, die zich richt op (de samenstelling van) plastics en kunststoffen. Vakken in de propedeuse: Algemene Chemie, Natuurkunde, Wiskunde, Proceskunde, Basispracticum, Chromatografie en Instrumentele analysetechnieken. Met mlo-chemie, niveau 4 kunt u vrijstelling voor de propedeuse krijgen.

Uw volgende stap Als chemicus bent u iedere dag bezig met onderzoeken van maatschappelijke betekenis. In uw laboratorium doet u belangrijke ontdekkingen voor de wereld daarbuiten. U kunt werken in de chemische of farmaceutische industrie, in laboratoria van bedrijven, bij universiteiten en bij researchcentra als TNO en de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA).

Studieduur en begeleiding Met mlo-chemie als vooropleiding en een baan in een laboratorium doet u ongeveer vijf jaar over de opleiding. Met havo of vwo (NT of NG) moet u eerst de propedeuse volgen. Deze duurt twee jaar.

De hoofdfase bestaat uit zes onderwijseenheden (courses): Opsporen van delicten met milieuanalyse, Synthese van natuurlijke producten: feromonen, Farmaceutische verbindingen: synthese, analyse en kwaliteit, Laboratoriumautomatisering, Chemische analyse en gezonde voeding, Macromoleculen, Inleiding in de nanotechnologie. In de afstudeerfase volgt u drie courses, waarmee u uw competenties versterkt in de voorbereiding van onderzoek, toegepast onderzoek en fundamenteel onderzoek. Wanneer u in de loop van de opleiding niet over één jaar relevante werkervaring beschikt, kunt u hiervoor in plaats een aanvullende stage volgen. Deze stage loopt u voorafgaand aan het afstudeerjaar.

Toelatingseisen Studiekosten Gezien de recente wetswijzigingen op het gebied van collegegeld adviseren wij u www.han.nl/collegegeld te bezoeken. Hierop kunt u eenvoudig de studiekosten voor de komende jaren berekenen.

• mlo-chemie, niveau 4 • havo of vwo met het profiel Natuur en Techniek of Natuur en Gezondheid • een gelijkwaardig buitenlands diploma, aangevuld met het staatsexamen Nederlands als tweede taal (NT2, programma 2) Werkervaring is een voordeel, maar geen eis.

Master in Molecular Life Sciences Stapsgewijs leert u meer sturing te geven aan eigen projecten. Hiervoor werkt u gedurende de opleiding aan beroepsrelevante casussen. Zo zet u strategieën ter verbetering van vaccins en diagnostische tests uit, en maakt u een ontwerp voor een nieuw medicijn tegen kanker. U leert doelgericht en projectmatig denken. Hiervoor verbreedt en verdiept u uw kennis in de celbiologie, moleculaire biologie, biochemie, immunologie en genetica en op de gebieden van upstream processing, downstream processing, procesoptimalisatie, kwaliteitscontrole, bio-informatica en statistiek. Hiernaast ontwikkelt u in de opleiding projectmanagementvaardigheden. De opleidingsinhoud wordt continu afgestemd met biotechnologische bedrijven en toepassingsgerichte onderzoeksinstellingen. Gastdocenten van diverse organisaties, zoals MSD, Synthon, DDL Diagnostics, QM Diagnostics, PamGene, Pepscan, Skyline Diagnostics, het RIVM, het NKI, het Erasmus MC en de Radboud Universiteit Nijmegen verzorgen colleges in het programma. Naast de beroepsgerichtheid en actualiteit van het programma waarderen studenten vooral de persoonlijke sfeer. Aan het eind van de opleiding voert u een afstudeerproject in de beroepspraktijk uit. Daarin laat u uw competenties op masterniveau zien.

Doelgroep Afgestudeerde Bachelors (of Applied Science) of HLO-ingenieurs op het gebied van life sciences, biochemie, biotechnologie of een vergelijkbaar vakgebied, met minstens een jaar werkervaring

Bent u werkzaam als HLO-bachelor en toe aan een volgende stap? Wilt u meer verantwoordelijkheid voor uw projecten nemen en als schakel fungeren tussen

Omvang Deeltijd: 2,5 jaar

analisten en ervaren projectleiders? De masteropleiding Molecular Life Sciences bereidt u op deze taken voor. Deze deeltijdopleiding combineert u met uw huidige werk.

Student Maurice Raes, MSD Animal Health ‘Deze master geeft inzicht in de aanpak van projecten: hoe start je ze op? Wat is gedegen literatuuronderzoek? Hoe houd je overzicht over het geheel? Je leert zelfstandig sturing geven.’

Medisch (Post-) hbo-cursussen Bloedtransfusie opleiding

Immunologie cursus

Deze opleiding is een aanvulling op de basisopleidingen van medewerkers van bloedbanken en bloedtransfusiediensten, zodat een gedegen theoretische opleiding in immunologie, immuunhematologie en bloedbankkunde wordt verkregen.

In deze cursus verwerft u kennis over de volgende onderwerpen: aangeboren immuunsysteem, ontstekingen, verworven immuunsysteem (APC-functie, MHCsysteem, bouw en functie van B- en T-cellen, immunologisch geheugen en tolerantie), antilichamen, zwangerschapsimmunisatie, immunologische problematiek bij transplantatie, auto-immuniteit van de hematologie, immuunhematologische diagnostiek.

De opleiding Bloedtransfusie is opgezet in samenwerking met Stichting Sanquin Bloedvoorziening. De opleiding bestaat uit de volgende cursussen: • Bloedbankkunde • Immunologie • Immuunhematologie

Bloedbankkunde cursus In deze cursus leert u meer over het verkrijgen en bewerken van bloed en bloedproducten. Daarnaast komt u alles te weten over de indicatiestelling voor bloed en bloedproducten, transfusiereacties en de problematiek van de patiënt met multipele bloedgroepantistoffen. Doelgroep De cursus vereist een hbo- of hoger denkniveau. Er is geen specifieke voorkennis noodzakelijk, maar enige kennis van de bloedtransfusieketen is aanbevolen. Omvang / Plaats 11 dinsdagavonden / Amsterdam

Doelgroep Laboratoriummedewerkers Omvang / Plaats 5 dinsdagavonden / Amsterdam

U heeft behoefte aan een update van uw (praktische) kennis? Wij bieden een breed scala aan bij- en nascholingscursussen op het gebied van Life Sciences. Kijk voor het volledige cursusaanbod op www.han.nl/appliedsciences Onze docenten hebben hun expertise in het werkveld opgebouwd en zijn specialisten van o.a. Stichting Sanquin Bloedvoorziening, UMC St. Radboud, CWZ Nijmegen, NKI, Ziekenhuis Rijnstate en HAN BioCentre.

Immuunhematologie cursus In deze cursus verdiept u uw kennis van laboratoriumtechnische en klinische aspecten van bloedgroepenproblematiek. U leert over de fysiologie van de bloedcellen, genetica, antigeen-antistofinteracties, gebruik van bloedgroepreagentia, immuunhematologische technieken, bloedgroepsystemen, FY, Lu, MNSs Kell, Kidd, MNSs-systeem, hoog/laag frequent antigenen, HTLA, hemolytische ziekte van de pasgeborene, HLA-systeem, trombocyten / leukocytenserologie / neonatale trombocytopenie / neutropenie, autoimmuun hemolytische anemie

Research Immunologie cursus Deze cursus is een voortzetting van de cursus Immunologie. U krijgt een overzicht van een aantal onderzoeksvraagstukken en technieken in het kader van de aangeboren immuniteit, de B- en T-celontwikkeling, antigeenpresentatie, auto-immuniteit en cellulaire therapieën. Tevens worden de allernieuwste researchontwikkelingen en nieuwe vormen van behandeling besproken.

Doelgroep Personen die werkzaam zijn in het vakgebied van de bloedgroepenserologie, met name laboratoriummedewerkers in de klinische chemie en medische microbiologie. Laboratoriumartsen en klinisch chemici.

Doelgroep Laboratoriummedewerkers (hbo-niveau) die hun kennis van de immunologie willen uitbreiden en farmaceuten, biochemici of biologen, werkzaam in een klinische of medische research setting.

Omvang / Plaats 16 dinsdagavonden / Amsterdam

Omvang / Plaats 6 dinsdagavonden / Amsterdam

Medisch (Post-) hbo-cursussen GMP voor Bloedbanken cursus

Laboratoriumdiagnostiek Malaria cursus

Hematomorfologie studiedag

De wet geeft aan dat een bloedbank de kwaliteit in het traject van donorselectie, bloedafname, bloedbewerking, bewaren en leveren van bloedproducten dient te waarborgen door middel van een kwaliteitssysteem dat is gebaseerd op de beginselen van ‘Goede Manieren van Produceren (GMP)’. Deze cursus geeft u een leidraad voor het implementeren van GMP-principes in de dagelijkse praktijk van de bloedbank. Aan de orde komen o.a. de regelgeving, hygiëne, documentatie, automatisering, kwaliteitsbewaking.

Tijdens deze cursus komen naast de theoretische achtergrondinformatie over de verschillende Plasmodia spp. het maken en kleuren van bloedpreparaten, de verschillende sneltesten (Rapid Diagnostic Tests) en de Standard Operating procedures (SOP’s) aan de orde. De nadruk van deze cursus ligt op het zelfstandig microscopisch leren beoordelen van malariapreparaten.

Door het gebruik van automatische celtellers en microscopie neemt de expertise van het beoordelen van bloedcellen af. Tijdens deze studiemiddag leert u meer van de moderne kijk op de beoordeling van bloedcellen en gaat u interactief in op de beelden van normale en abnormale bloedcellen en bloedbeelden. Naast basiskennis van de hematomorfologie worden nieuwe inzichten op het gebied van interpretatie van uitslagen besproken. Flowcytometrische uitslagen en het microscopische beeld komen niet altijd met elkaar overeen. Tijdens deze studiemiddag krijgt u voldoende handvatten om in zo’n geval een juiste beslissing te nemen.   Doelgroep Laboratoriummedewerkers die bloedcellen beoordelen en/of interpreteren, artsen of artsen in opleiding.

Doelgroep Leidinggevenden aan processen waarop de GMP-richtlijnen zich richten. Niet-leidinggevenden, betrokken bij het inrichten, verbeteren, controleren en uitvoeren van de GMP-processen. Omvang / Plaats 7 dagen / Nijmegen

Klinische Cytologie cursus In deze cursus leert u onder begeleiding van deskundige (cyto)pathologen en cytodiagnostische analisten alles over de diagnostiek van zowel ‘normale’ als ‘afwijkende’ celbeelden. De theorie past u elke lesdag direct toe in één of meerdere microscopie-workshops. Door de lesdagen te spreiden over een half jaar krijgt u de gelegenheid de leerstof in de tussenliggende periode eigen te maken. Doelgroep Artsen (pathologen) in opleiding, laboratoriummedewerkers met ervaring in de cytologie. Omvang / Plaats 10 dagen / Nijmegen

Doelgroep Laboratoriummedewerkers werkzaam in de (medische) microbiologie, klinische chemie of biologie. Omvang / Plaats 3 dagen / Nijmegen

LABORATORIUMDIAGNOSTIEK MALARIA studiedag Deze studiedag is primair een praktische oefendag voor gevorderden. Aan de hand van een aantal cases gaat u in op de malariadiagnostiek in het laboratorium, morfologie, profylaxe en geneesmiddelenresistentie. Onder deskundige begeleiding bestudeert u een groot aantal praktijkcases. Daarnaast leert u meer over recente ontwikkelingen in de malariadiagnostiek. Doelgroep Medewerkers die een basiscursus laboratoriumdiagnostiek malaria gevolgd hebben of anderszins ervaring hebben opgedaan met de microscopische laboratoriumdiagnostiek van malaria. Omvang / Plaats Eén dag / Nijmegen

Omvang / Plaats Eén middag / Nijmegen

Morfologie van het Urinesediment studiedag Aan onderzoek van het urinesediment worden in opleidingen over het algemeen maar enkele lessen besteed. De techniek lijkt zo eenvoudig en zo gemakkelijk aan te leren dat het vaak ontbreekt aan een uitgebreidere scholing. Tijdens deze studiedag krijgt u veel praktische tips. Het moeilijkste onderdeel van het sedimentsonderzoek, de diagnostiek van de hematurie, komt ruim aan bod. Daarna oefent u met ‘levensechte’ video-opnamen en aan de hand van representatieve urinesedimenten die u zelf onder de microscoop beoordeelt. Doelgroep Laboratoriummedewerkers, artsen in opleiding, doktersassistenten. Omvang / Plaats Eén dag / Nijmegen

Bioprocestechnologie (Post-) hbo-cursussen Fermentatietechnologie training

Downstream Processing training

In deze training leert u wat een fermentatieproces inhoudt (in theorie en praktijk) en welke terminologie daarbij hoort. Aan de orde komen: Batch / fedbatch / continu-culturen, mediumontwerp, C/N-ratio, afgas-analyse, groeikinetiek / groeiopbrengst, OTR/Kla-measurements, dimensionering van een vat.

In deze training komen onderwerpen aan de orde als het afdoden, solid/liquidseparatie en zuiveringstechnieken. U kunt de training indien gewenst uitbreiden met een practicum. Hierin zuivert u een aantal producten en koppelt dit direct terug naar de theorie en de eigen werksituatie.

Doelgroep Iedereen die meer theoretische en praktische achtergrondkennis wil opdoen van de fermentatietechnologie. Omvang / Plaats 5 dagen / Nijmegen

Doelgroep Iedereen die meer theoretische achtergrondkennis wil opdoen van de facetten van DSP. Omvang / Plaats 7 dagdelen (eind middag – begin avond) / Nijmegen.

Afhankelijk van uw wensen kunnen wij u een opleiding fermentatietechnologie aanbieden met een meer praktische diepgang en/of meer theoretische scholing.

Wij verzorgen cursussen op het gebied van statistiek en bio-informatica. Van elke cursus in deze brochure is een leaflet beschikbaar. Bent u na het lezen van de folder benieuwd naar een specifieke opleiding of cursus bezoek dan onze website: www.han.nl/appliedsciences

CURSUS OP MAAT Een in-company cursus op maat voor uw medewerkers? De voordelen daarvan zijn: • Afstemming van de cursusinhoud op uw organisatie • Planning gebeurt in onderling overleg • Besparing reistijd en -kosten van de deelnemers • Scherpe prijs per deelnemer • Onderlinge betrokkenheid en teamspirit nemen toe • Het hele team in één keer op hetzelfde kennisniveau Onlangs ontwikkelde maatwerk-cursussen zijn o.a.: • In vitro celkweek • ( Veterinaire) Microbiologie • Realtime PCR • Worskhop Validatie van Realtime PCR • Chemisch rekenen • Hematomorfologie • Immunologie • Virologie

opleidingen en cursussen Economie, Management en Recht Techniek en Life Sciences Informatica, Media en Communicatie

OPLEIDINGEN EN CURSUSSEN

Life Sciences

Onderwijs en Opleiden Gedrag en Maatschappij Gezondheid

Contact Heeft u naar aanleiding van deze informatie nog vragen neem dan contact op met het HAN Voorlichtingscentrum. Het HAN VoorlichtingsCentrum is alle werkdagen bereikbaar. Openingstijden: 9.00- 17.00 uur

Sport en Bewegen

HAN VoorlichtingsCentrum Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen T (024) 353 05 00 E [email protected]

Postadres Postbus 6960, 6503 GL Nijmegen T (024) 353 19 78 / (026) 365 83 97 E [email protected]

www.han.nl/appliedsciences

realisatie HAN Marketing Communicatie en Voorlichting vormgeving Bureau Ketel fotografie Rob Gieling en anderen uitgave april 2012 / Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten ontleend worden.

Locatie HAN Life Sciences Bezoekadres Laan van Scheut 2, 6525 EM Nijmegen