handschrift
Politiek Magazine Interview Geert Mak: 'Overmaat aan regels' Visie Handen ineen tegen antichristelijke lobby Nieuws Eigen 'PCHoofdprijs'
ChristenUnie Jaargang 5 Uitgave 3 Juni 2004
Geert Mak in Europa
2
Handschrift
juni 2004
thema: Europa
tekst: André Rouvoet foto: Ruben Timman
Column
Colofon
Redactie-adres Postbus 439 3800 AK Amersfoort Tel.: 033 - 422 69 69 E-mail:
[email protected] Hoofdredactie Henk van Rhee Fotoredactie Ruben Timman
Gerechtigheid, macht en Europa
lijst ChristenUnie-SGP hééft over deze en al die andere kwesties een eigen, uitgesproken opvatting! Maar als christelijke partij onderscheiden we ons niet primair door wat we vinden, maar door hoe
we in de politiek staan en in onze visie op de ver-
CBB Handschrift is tevens op geluidscassette en in gesproken vorm verkrijgbaar bij CBB. Tel.: 0341 - 56 54 77
houding tussen macht en gerechtigheid. Het is ons
Vormgeving Douglas Design, Ommen www.douglasdesign.nl
invloed zijn dan geen doelen, maar middelen.
Druk Kon. BDU Grafisch Bedrijf B.V.
ideaal van ‘één Europa’, in de zin van een suprana-
Advertentie-exploitatie Kon. BDU Uitgeverij B.V. BDU/Tijdschriften, Eddy Morren, Postbus 67, 3770 AB Barneveld, Tel.: 0342 - 494 262, Fax: 0342 - 494 299, E-mail:
[email protected] Legaten Als u de ChristenUnie testamentair wilt gedenken, dan moet de tenaamstlling luiden: Vereniging de ChristenUnie, Amersfoort. De vereniging heeft rechtspersoonlijkheid en is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder dossiernummer 32080551. Het lidmaatschap van de ChristenUnie valt samen met het kalenderjaar. Eventuele opzegging van het lidmaatschap dient schriftelijk te gebeuren vóór 30 november bij de ledenadministratie van de partij, ledenadministratie@ christenunie.nl De ChristenUnie registreert NAW-gegevens van alle ChristenUnie-leden. Deze gegevens kunnen ter beschikking worden gesteld aan zorgvuldig geselecteerde derden om u gerichte aanbiedingen te kunnen doen. Heeft u hier bezwaar tegen of heeft u hierover vragen, dan kunt u contact opnemen met de ledenadministratie op het partijbureau. In de database kan dan vermeld worden, dat u geen prijs stelt op dergelijke aanbiedingen.
te doen om de eer van God en – in dat licht – om
het dienen van de naaste en van de samenleving. Macht, status, bekendheid, populariteit, zetels en Hier ligt ook de verklaring voor onze terughou-
dendheid tegenover het door velen gekoesterde
tionaal of federatief verband: ‘de Verenigde Staten
van Europa’. Er is veel reden tot dankbaarheid voor Politiek gaat over macht. De essentie van christelijke politiek ligt in het streven om de macht dienstbaar te maken aan de gerechtigheid, de bijbelse
gerechtigheid. De uitoefening van politieke macht
is geen doel op zichzelf, maar dient een hoger doel. Christelijke politiek is dan ook ‘genormeerde politiek’: zij wil zich laten gezeggen door Gods goede geboden voor het samenleven van mensen.
Dit onopgeefbare uitgangspunt geldt nationaal,
provinciaal, lokaal en uiteraard ook in Europa. Nu
we aan de vooravond van de verkiezingen voor het Europees Parlement staan, zal de vraag weer vaak gesteld worden: ‘Waar gaat het bij deze verkie-
wat de samenwerking tussen Europese staten
ons heeft gebracht: vrede, vrijheid, veiligheid en
welvaart. En het is zeker waar dat die samenwerking bij grensoverschrijdende vraagstukken als
milieu, migratie, georganiseerde criminaliteit en
terrorisme zeer intensief zal moeten zijn. Wat dat betreft is het onmiskenbaar dat ook de Christen-
Unie is opgeschoven van een eurosceptische naar
een meer realistische benadering van de Europese samenwerking.
te grote samenballing van macht voorkomen
zingen om? Wat staat er op 10 juni op het spel?’
Maar juist vanuit het centrale motief van de chris-
vraag in essentie hetzelfde bij iedere verkiezing:
de macht aan de gerechtigheid, is het noodzakelijk
Welnu, voor christenen is het antwoord op die
het gaat erom dat God óók in de politiek aan Zijn eer komt! Er valt veel te zeggen over verkiezingsmanifesten, speerpunten, campagneplannen,
motto’s en wat niet al. Begrijp me goed: dat is
allemaal goed, nodig en nuttig. Er is geen enkele
reden om nonchalant te doen over alles wat bij het ambachtelijke handwerk van de politiek behoort. Zeker ook christen-politici moeten er een eer in
stellen om de kiezers duidelijk te maken waar hun principiële uitgangspunten in de politieke praktijk toe leiden. Van onze Europese kandidaten mogen
dus heldere standpunten worden verwacht over de Europese ‘Grondwet’, institutionele hervormingen, eventuele toekomstige uitbreidingen, het land-
bouwbeleid, enzovoort. En neemt u van mij aan: de
telijke politiek, namelijk het dienstbaar maken van om een te grote samenballing van macht in de Eu-
ropese instituties te voorkomen en schaal, omvang en takenpakket van ‘Europa’ kritisch te bezien.
Dáárom kiest de ChristenUnie ervoor de Europese Unie terug te brengen tot haar kerntaken en alles wat nationaal kan worden gedaan, terug te
geven aan de nationale lidstaten. ‘Meer Den Haag, minder Brussel’ dus. Niet vanuit een onberede-
neerde euroscepsis, niet vanuit een eng-nationaal conservatisme, maar vanuit de positieve opdracht
om óók de Europese politiek aan zijn hoge roeping te laten beantwoorden: het dienen van de gerechtigheid. Alleen zo zal de Europese samenwerking
haar legitimiteit behouden en het vertrouwen van de burgers kunnen winnen.
juni 2004
Handschrift
3
inter view
thema: Europa
tekst: Dick Schinkelshoek foto: Ruben Timman
Schrijver Geert Mak over de uitdaging die Europa heet
Filterkoffie en koffie met drab Ter afscheid van de twintigste eeuw reisde journalist en
“In het voorjaar van 1914, voor het allemaal
schrijver Geert Mak (58) een jaar lang door Europa, op
begon, verschilde een arbeider uit Warschau he-
zoek naar de overblijfselen van de gebeurtenissen die de
dam. Een middenstander uit Praag leek sprekend
lemaal niet zoveel van een arbeider uit Amster-
laatste honderd jaar Europa zo bepaald hebben. Wreed-
op zijn collega uit Brussel. Toen kwam de Eerste
heid en welvaart, hand in hand. Vanaf 1914 is Europa uit
Gordijn ...”
elkaar gegroeid, constateerde Mak. Voor Nederland kwam ongekende welvaart, voor veel andere landen armoede
Wereldoorlog, daarna de Tweede, het IJzeren
Geert Mak blijkt een boeiend verteller. We zitten in zijn studeerkamer en kijken uit over de Am-
en gebrek. Ergeren kan Mak zich aan de Nederlanders die
sterdamse grachten. In Maks boekenkast ligt een
‘met hun rug naar Europa staan’ en de nationale belan-
2000’, gedrukt in Amsterdam, 1890. Volgens Bel-
gen voorop stellen. “Dat is, geloof ik, niet christelijk!” 4
Handschrift
juni 2004
boekje van Edward Bellamy, getiteld ‘In het jaar
lamy zou in het jaar 2000 de wereld een paradijs zijn. Het is anders gelopen.
de ene kant was men katholiek en heeft men de reformatie en de verlichting meegemaakt. Aan
de andere kant leefde men tot voor kort onder de heerschappij van verlichte despoten en was men oosters-orthodox. Ook het islamitische Turkije hoort bij die kant.
Op reis had ik nog een ander trucje. Zodra men-
sen spraken over Europése kleding of reizen naar Európa, bevond ik mij buiten Europa.
Maar dan vallen de - voorgenomen - grenzen van de Europese Unie niet meer samen met uw de finitie van Europa?
Ja, die Huntington-lijn zijn we allang overschre-
den. Maar hebben lidstaten als Spanje en Portugal nu zo sterk de verlichting of de reformatie meege-
maakt, of Griekenland? Veel mensen zeggen dat de identiteit van Europa een christelijke is, maar dat
lijkt mij geen goede weg. Bosniërs zijn islamitisch, maar voelen zich helemaal Europees.
En Turkije kún je op den duur niet meer buiten
houden. Stel je voor wat er gebeurt als je Turkije
buitensluit. In het land zal het moslimfundamentalisme veel meer voet aan de grond krijgen. En de scheiding tussen de Arabische wereld en Eu-
ropa zal schier onoverbrugbaar worden, met alle spanningen van dien. Als Turkije wél lid wordt,
zal daarentegen een modern land ontstaan met
een verlichte islamitische traditie, tot voorbeeld voor de Arabische wereld.
Er is in Europa een overmaat aan regulering De Europese Unie moet je ook een beetje zien als een moderniseringsproces voor lidstaten. Denk aan de veranderingen die hebben plaatsgevonU publiceerde onlangs het boek ‘In Europa’. Maar wat is Europa eigenlijk en waar houdt Europa op?
Als je grenzen wilt trekken, moet je je eerst af-
vragen: waarom trek je grenzen? Als de Europese Unie alleen maar een instantie was geweest die verkeersregels organiseerde, dan kon de Unie
doorlopen tot China, ongeveer. Maar dat is niet
den in Spanje en Portugal, toen ze lid werden, de democratisering. Kijk naar Ierland! En nu tien
nieuwkomers. Waarom zou dat met Turkije niet
kunnen? Zowel Europa als de Turken zijn beter af als Turkije lid wordt.
Maar slaat de vervreemding dan niet toe? Wat bindt
het geval. Ik kan mij goed vinden in de definitie
ons dan eigenlijk samen in Europa?
grens van Europa ongeveer ziet lopen achter de
twintigste eeuw zijn we heel erg uiteen gegroeid.
van de politicoloog Samuel Huntington, die de
Ja, wat bindt ons ... Erasmus, Voltaire? Nee, in de
Baltische staten langs, dwars door Wit-Rusland
Wat ons bindt, of ons zou moeten binden, is voor-
naar beneden, uitkomend bij de Middellandse Zee, halverwege Joegoslavië. Aan de ene kant
van die lijn drinken de mensen filterkoffie, aan
de andere kant drinken ze koffie met drab. Aan
al de toenemende globalisering. De globalisering
op het gebied van de technologie en de economie is al heel ver gevorderd, terwijl politieke sturing
en enige vorm van rechtsorde op globaal niveau juni 2004
Handschrift
5
inter view
thema: Europa
echt nog nauwelijks aanwezig is. Daarin kan Eu-
ropa een pionier zijn. Bovendien moet Europa le-
ren op eigen benen te staan, niet meer zo sterk op de Verenigde Staten te leunen. Een land als China
is een opkomende wereldmacht. Het zal niet lang meer duren of het centrum van de wereld is niet meer de Atlantische Oceaan, maar de Pacific.
Wil Europa niet achterblijven, dan moet ze intensiever, dieper onderling samenwerken. Een geza-
menlijke buitenlandse politiek, een gezamenlijke militaire macht, ...
Maar bestaat dan niet het gevaar dat zich teveel Euro-
Komt het hierdoor dat in bijvoorbeeld Nederland
pese macht samenbalt, ten koste van de nationale staten?
Europa helemaal niet leeft?
Op dit moment is er in de Europese Unie een over-
Het probleem is: hoe meer gezag de EU krijgt,
die je heel goed lokaal zou kunnen regelen - zoals
landen krijgen. Maar in Nederland is Europa
maat aan regulering. De boel staat scheef. Dingen de afstand tussen de treden van een ladder - zijn Dit is een interview naar aanleiding van: Geert Mak, In Europa, Reizen door de twintigste eeuw. Uitgeverij Atlas, Amsterdam, 1222 blz. ISBN 90 450 1178 6. Prijs: f 39,90 (geb. f 49,90)
nu Europees geregeld. En dingen die je Europees
zou moeten regelen - zoals een gemeenschappelijk buitenlands beleid -, zijn nu lokaal geregeld.
Europa moet ook democratiseren. Ik moet, als ik dat wil, bij de verkiezingen bijvoorbeeld op een Italiaan kunnen stemmen. De manier waarop
Prodi benoemd wordt ..., een pausconclaaf is nog democratischer!
hoe minder gezag de politici van de afzonderlijke helemaal niet in the picture gezet. Veel politici
- de goede niet te na gesproken - hebben alleen
hun best gedaan om Den Haag het centrum van
de wereld te laten lijken, terwijl 60 tot 70 procent van de regelgeving inmiddels uit Brussel komt! Daar moet je juist conclusies aan verbinden.
Wat zijn de taken en de kansen van de ChristenUnie in Europa?
Volgens mij moet het adagium van Europa zijn, vrij naar een woord van Augustinus: ‘in grote
zaken de eenheid, in kleinere zaken de verscheidenheid, in alles de liefde’. De ChristenUnie kan dat uitdragen, juist ook vanuit de christelijk-
nationale traditie, juist vanuit die combinatie, die het benauwde van het nationalisme kan ophef-
fen. Bijvoorbeeld door de nadruk op goede beste-
dingen van de EU. Van het Europese geld voor een chique parkeerplaats in Heerenveen kan in Polen een klaslokaal gebouwd worden.
Delen van de welvaart en de vrede die voor ons zo
vanzelfsprekend lijken, maar het niet zijn; tegelijk een gezond nationaal besef hebben én midden in de wereld staan; je nooit blind staren op je eigen nationale traditie, maar uitreiken naar andere
culturen, op zoek naar herkenning. Of trek je - aan de andere kant - de dekens over je hoofd? 6
Handschrift
juni 2004
van den tempel herplaatsing bdu
Inter view
thema: Europa
tekst: Dick Schinkelshoek foto: Ruben Timman
“Samen in één huis of goede buren?” Buiten over het Binnenhof struint een groepje Franse toeristen. Een Duitse schoolklas kijkt rond in het centrum van de Nederlandse parlementaire democratie. Camera’s klikken. Binnen in het gebouw van de Eerste Kamer spreek ik met Eimert van Middelkoop (55), Eerste-Kamerlid voor de ChristenUnie, over Europese thema’s en zijn gedachten daarbij: de nieuwe Europese Grondwet, de waarde van de christelijke traditie in de Europese Unie, en vooral over de lastige vraag: “Wat is Europa, en waar liggen de grenzen?” Van Middelkoop is een ervaren man waar het Europese aangelegenheden betreft.
“Ik ben, geloof ik, het enige Tweede-Kamerlid geweest dat alle goedkeuringsdebatten over zoveel
Europese Verdragen gedaan heeft: die van Maastricht, Amsterdam en Nice. En ook nu blijf ik het
nog volgen. Dan kun je ook een beetje reflecteren over onze eigen gewijzigde positie ten opzichte van Europa.”
maar mensen die van Europa een soort Verenigde Staten willen maken, moeten helemaal ontevreden zijn! Nu wordt in de Grondwet de diversiteit
van de Europese lidstaten optimaal gehonoreerd. Wat mij betreft heeft de Europese Unie organisatorisch haar eindstadium bereikt.
Heeft de Europese Unie ook in ruimtelijk opzicht haar eindstadium bereikt? Wat is eigenlijk Europa en wat niet meer?
Heeft er in de loop der jaren een omslag plaatsgevonden in het denken van veel christenen over Europa?
Een omslag is misschien te sterk, maar er heeft wel een herijking plaatsgevonden. We staan
opener naar Europa toe. Aanvankelijk stonden we heel argwanend tegenover de ambities van sommige mensen om veel macht in Europa samen
te ballen. In die zin staan we nog steeds kritisch
tegenover Europa, want samengebalde machten,
grote machten, kunnen heel gevaarlijk zijn. Maar we hebben ook gezien dat het zo’n vaart niet heeft gelopen.
Europa zoals we dat nu kennen, heeft zich - ik durf die stelling wel aan - meer ontwikkeld
volgens onze analyses dan volgens die van de
leggen. Dat probleem moet je vooral oplossen met politieke wijsheid. Je kunt je afvragen: “wat is de
beste vorm van samenleven? Met z’n allen in één
huis, of als goede buren naast elkaar?” Nu lijkt het soms als je tegen toetreding van Turkije bent, dat je anti-Turks of anti-islamitisch bent. Maar met
Turkije hebben we een heel goede relatie. Ik ben er voorstander van dat we als EU goede vriend-
schapsbanden met Turkije onderhouden, als met een goede buur.
Goede vriendschapsbanden met Turkije onderhouden Maar Turkije is toetreding beloofd ...
de Europese samenwerking blijft afhankelijk van
de EEG en was de samenwerking veel losser dan
ling van macht geworden boven de landen, maar
Ja, dat was in 1962, maar toen heette Europa nog
de afzonderlijke nationale staten. In het concept
nu het geval is. Bovendien is in de afgelopen
de EU-landen als doel niet eens meer genoemd.
Wij hebben veel kritiek op de Europese Grondwet, Handschrift
grenzen van Europa maar gedeeltelijk vast te
federalisten. De Europese Unie is geen samenbal-
voor de Europese Grondwet wordt federatie van
8
Op historische of geografische gronden zijn de
juni 2004
veertig jaar Turkije er nog altijd niet in geslaagd voldoende tegemoet te komen aan de Europese
voorwaarden van democratie en mensenrechten.
Turkije is een seculiere staat onder druk van het leger. Wil Turkije tot de EU toetreden dan moet het leger een aantal stappen terug doen, maar
dan geef je weer allerlei, nu onderdrukte, anti-democratische islamitische partijen de ruimte. Nee, alleen een heel ander Turkije zou in aanmerking kunnen komen voor lidmaatschap van de Europese Unie.
In zijn lezing van 8 mei in Stuttgart heeft voorzitter van de Europese Commissie Prodi de waarde van de christelijke traditie voor Europa benadrukt. Hoe belangrijk vindt u dat soort momenten? Hoe belangrijk vindt u een verwijzing naar God in de Europese Grondwet?
Het is principieel goed te belijden dat we afhankelijk zijn van God als Schepper, dat het gezag
van de overheid - ook de Europese overheid - bij God vandaan komt, en dat de Tien Geboden
normerend zijn. Dat houdt politici ook een beetje
nederig, als ze God belijden als macht boven hen, dat het Christus is die de volken regeert.
Maar de realiteit is toch dat maar een minderheid van de mensen dat echt gelooft?
De realiteit is dat Christus regeert! Als je dat echt
gelooft, dan moet je niet zo snel de draai inzetten. Als christelijke politiek die spanning verliest, is
dat de dood in de pot. Christus regeert. Dat is de principiële uitgangspositie.
Daarnaast is het onzin om alle zegeningen van de Europese cultuur als de scheiding tussen kerk en staat en het sociale denken alleen maar terug te
herleiden op de Verlichting. Die hebben ook hun oorsprong in het evangelie en de cultuurkracht
van de kerken. De christelijke traditie heeft beslis-
send bijgedragen aan de Europese - politieke - cultuur zoals die nu is. Dat mag best tot uitdrukking worden gebracht.
Van Middelkoop: alleen een heel ander Turkije zou in aanmerking kunnen komen voor lidmaatschap van de Europese Unie
Hoeveel procent van de Nederlanders gaat - denkt u - 10 juni naar de stembus?
Vijf jaar geleden was het 29,5 procent. Ik vrees
dat de opkomst daar weer ergens in de buurt zal liggen. Laat ik zeggen: 30 procent.
juni 2004
Handschrift
9
Inter view
thema: Europa
tekst: Walter Monster foto: Ruben Timman
Hans Blokland en Peter van
Hans, je hebt in Nieuwspoort officieel de stemwijzer ingevuld. Was dat spannend?
Dalen trekken
Niet echt, ik wist wel waar ik uit zou komen.
de kar voor de
Daarna kwam de LPF en op de laatste plaats de
ChristenUnie bij de verkiezingen
Uiteraard stond ChristenUnie-SGP bovenaan. Socialistische Partij.
Ja, en dat is niet zo heel vreemd. Zij hebben hun
waarom moeten
overgenomen. Bijvoorbeeld als het gaat om de
eigenlijk hun
over transport. Ik ben namelijk geen voorstander
van autootje pesten. Een automobilist moet alleen
worden belast voor zijn werkelijk gemaakte kosten, ook de milieukosten, maar dan ook niet meer. En met de SP heb je niet zoveel....
Hè, de LPF op de tweede plaats?
op 10 juni. Maar de Nederlanders
gen. Ik had overigens ook een vraag ‘fout’. Die ging
verkiezingsprogramma vrij klakkeloos van ons
zelfstandigheid van nationale staten. Dus dan is het
niet onlogisch om de LPF op de tweede plaats te krij-
stem uitbrengen op lijst 5? Een paar korte vragen aan Hans en Peter.
Nee, volstrekt niet. Ik ken de lijsttrekker van de SP
in het Europees Parlement, Erik Meijer, nu al 25 jaar. Al die tijd bezigt hij een anti-Europese doctrine en
die staat me niet aan. Veel te negatief. De eurofractie ChristenUnie-SGP is niet anti-Europees, maar
Eurokritisch. Wij ontkennen niet de voordelen van
Europa, maar zien wel scherp op de nadelen. Bovendien kent de SP een te sterke rol voor de staat toe en schakelen zij de marktwerking volledig uit.
Milieuwetgeving tegen het licht houden Noem dan eens een voordeel van Europa.
Mede dankzij de Europese Unie leven we nu al
jaren binnen de grenzen van Europa in vrede. Dat
is voor veel landen en volken niet vanzelfsprekend en daar moeten we buitengewoon dankbaar voor
zijn. De nieuwe toetreders profiteren hier ook van.
Bovendien is er grote welvaart binnen de Europese Unie en ook dat is positief.
Waarom mag Turkije eigenlijk niet meedoen?
Omdat Turkije geen Europees land is. Marokko
mag toch ook niet meedoen? Waarom zouden we dan voor Turkije een uitzondering maken? Dat is niet bepaald geloofwaardig....
Als je wordt herkozen, waar ga je dan als eerste een punt van maken?
Als ik opnieuw zitting in het Europees Parlement
mag nemen, probeer ik opnieuw lid te worden van de Milieucommissie van het parlement. Voor mij
is milieu een ontzettend belangrijk thema. Wat ik
als eerste wil is, nagaan hoe het staat met de wet-
geving op dit gebied en hoe deze wordt toegepast.
Wat is er eigenlijk met al die regelgeving gebeurd? Het is belangrijk om eerst pas op de plaats te maHans Blokland is voor de ChristenUnie lid van de Eurofractie ChristenUnie-SGP 10
Handschrift
juni 2004
ken en om de huidige milieuwetgeving eens goed tegen het licht te houden, voor je verder gaat met het bedenken van weer nieuwe regels.
Peter, heb je de stemwijzer al ingevuld en wat kwam daar uit?
Ja, ik heb de stemwijzer ingevuld. Uiteraard
bewuster en dat bevordert de opkomst. Ik denk dus dat iets meer mensen gaan stemmen dan in 1999.
kwam ik bij de ChristenUnie-SGP uit! Het CDA
...en hoeveel zetels zijn er voor ChristenUnie-SGP?
derd sta ik van D66 en dat vind ik helemaal niet
met twee.
staat bij mij op de tweede plaats. Het verst verwijerg!
Ik hoop op drie zetels, maar we moeten erg blij zijn
Stel: je wordt gekozen. Wat wordt dan je eerste wapenfeit? Stel: iemand heeft geen idee op welke partij hij of zij moet gaan stemmen. Waarom moet deze persoon een stem uitbrengen op lijst 5?
Omdat de ChristenUnie-SGP een helder stand-
punt over Europa laat horen! Denk bijvoorbeeld aan de toetreding van Turkije. Wij hebben een
Ik zou een pleidooi voeren om op alle voorstellen
van de Europese Commissie een fraudetoets toe te passen. Op die manier kan worden gekeken, hoe bestendig de voorstellen van de Commissie zijn
tegen fraude. Dat lijkt me buitengewoon zinvol.
afwijkend standpunt ten opzichte van de rest.
Bij ons valt er echt wat te kiezen. Een duidelijke
positie ook over de toekomst van Europa: wat in Europa moet gebeuren, prima, maar als het op landelijk niveau kan, dan is dat beter.
Maar dat laatste zegt Wouter Bos toch ook?
Maar de PvdA gaat hierin helemaal niet ver
genoeg. Het zal bij hen niet gebeuren dat be-
voegdheden teruggaan van Brussel naar Den
Haag. En dat is bij ons wel aan de orde. Neem
bijvoorbeeld onderwijs. Heel sluipend zijn op dit gebied bevoegdheden naar Brussel gegaan. Dat
proces moet worden omgedraaid of in ieder geval worden stopgezet.
Bevoegdheid onderwijs sluipend naar Brussel Wat zegt de slogan ‘Kies geloofwaardig’ je eigenlijk?
Een lijst met deze slogan staat ergens voor. Het
is een slogan voor nadrukkelijke sociale politiek,
gebaseerd op de Tien Geboden. Die zijn heilzaam voor alle mensen en op alle terreinen van het leven. Daarom: kies geloofwaardig! Hoe hoog wordt de opkomst eigenlijk?
De vorige keer was de opkomst rond de dertig procent. Ik denk dat er dit keer meer mensen
naar de stembus gaan. Dat heeft te maken met de discussie over de grondwet, de eventuele toetreding van Turkije en de gevolgen van de uitbrei-
ding met tien nieuwe lidstaten. Er is momenteel
zoveel aandacht voor Europa, dat maakt mensen
Peter van Dalen is voor de ChristenUnie kandidaat voor de Eurofractie ChristenUnie-SGP juni 2004
Handschrift
11
Gast column
thema: Europa
tekst: Bas Belder foto: Ruben Timman
Een duik in het Europese diepe Figuurlijk gesproken, durf ik wel te duiken. Eerst het onderwijs in, als
geschiedenisleraar in Rotterdam-Zuid, daarna de journalistiek in - Reformatorisch Dagblad - en in 1999 zowaar de politiek in. Alle drie etappes zijn me prima bevallen.
Letterlijk gesproken ben ik geen duiker. Wat wil je. Geen zwemleraar wist mij aan een diploma te helpen. Inmiddels heeft mijn oudste kleinzoon en naamgenoot Bas me ingehaald. Evenals zijn oma trekt hij soepeltjes zijn baantjes. Maar goed, laat mij maar lekker voetballen.
werklust. Dat leidde tot een aantal
interessante rapporten. Qua persoonlijke belangstelling en studiegebied smul ik echt van een verslag over
de betrekkingen tussen de EU en de Russische Federatie. Anderzijds heb ik als volstrekt atechnisch persoon eveneens intens genoten van een
rapport over de toegankelijkheid van
Wat begin je trouwens in dat reus-
overheidswebsites voor mensen met
achtige Europees Parlement zonder
een handicap. Daar schortte erg veel
toegewijde medewerkers? Daar stuit
aan! Dankzij de praktijk - het bekende
ik meteen op een grote meerwaarde
blindeninstituut Bartimeüs - mocht ik
van de eurofractie ChristenUnie-SGP.
een nuttige bijdrage leveren.
Een hecht samenwerkingsverband, waarbij het voor mij niet uitmaakt of een directe beleidsmedewerker
Je hebt wel drie jaar nodig om hier
mici die christelijke politiek in Europa
Nederlandse ingewijde tijdens mijn
goed thuis te raken, vertelde een
partijgenoot is of niet. Jonge acade-
kennismaking met het Europees
willen doordenken en vormgeven. Dat
Parlement. Dat was zomer 1999. We
is toch pure winst! Op ons hoofdkwar-
naderen nu zomer 2004. De man had
tier aan de Willemskade in Rotterdam
groot gelijk. Een leerzame periode
heerst absoluut een debatcultuur.
ligt achter de rug. Zij smaakt naar
Soms is zij zo woelig als het voorbij-
meer. Daarom hoop ik van harte dat
stromende Maaswater in de herfst.
de achterban van ChristenUnie en
Dat houdt ons allen wakker voor het
SGP op D.V. 10 juni massaal haar stem
werk in Brussel en Straatsburg.
geeft aan onze lijst, lijst 5. Waarom?
Vóór een christelijk geluid in Europa,
Verdrink je niet als kleinste subgroep
vóór de politieke ondersteuning van
van de kleinste fractie in dat mega-
prijzenswaardige activiteiten van
parlement? Nee! Punt is wel dat je
Nederlandse christelijke organisaties
gewoon je parlementaire werk serieus
in ons werelddeel en ver daarbuiten
neemt. Dat betekent om te beginnen
bij de Europese Commissie en de Raad
nauwgezet je commissies volgen. Voor
van Ministers.
mij zijn dat buitenlandse zaken en industrie. Aanvankelijk duizelde het mij van de aantallen amendementen die
Een grote opdracht voor een kleine
went, zeker als je ze ´s avonds onder
Die van ons geloofsgehoorzaamheid
fractie. Dan zien we op naar Hem
op rapporten werden ingediend. Alles
verlangt. Zal God wat van ons vragen
een smakelijke maaltijd beoordeelt. Kijk ik na vijf jaar terug, dan mag ik erg dankbaar zijn. Allereerst tegen-
over God. Hij gaf mij werkkracht en 12
Handschrift
juni 2004
Bas Belder is voor de SGP lid van de eurofractie ChristenUnie-SGP
dat Hijzelf niet uit genade geeft?! Dat is mijn levensles van een duik in het Europese diepe.
Visie
thema: Europa
tekst: Peeter Võsu foto: Kees Sinke / europa.eu
Samenwerking christelijke partijen in Europa De uitbreiding van Europa opent nieuwe wegen voor samenwerking tussen christenen. Het Europees Parlement zal na 1 mei meer christenen tellen dan ooit tevoren. En de christelijke parlementsleden uit de nieuwe landen hebben behoefte aan een platform om hun stem vereend te doen klinken. De Bijbel leert ons, dat we onze naas-
Constitutionele Handvest te houden,
iedereen eerlijkheid en rechtvaardig-
aanzet van hun offensief. Zodra ze
te lief zullen hebben, dat we jegens heid zullen betrachten, dat we ons
om de zwakken zullen bekommeren en dat we geen oneerlijk gewin
mogen najagen. De Bijbel leert ons
eveneens, dat we God meer dan iets Peeter Võsu is internationaal secretaris van de Eesti Kristlik Rahvapartei (EKRP), de Christelijke volkspartij van Estland. Op 24 april sprak hij het Uniecongres toe in Lunteren. De reacties op zijn speech varieerden van ‘visionair en profetisch’ tot ‘doorleefd vanuit ervaring met dictatuur’. Reden genoeg om een samenvatting in Handschrift te plaatsen.
of iemand anders zullen liefhebben en eren en zijn heerschappij
over individuele mensen hebben te
aanvaarden. Als deze waarden en opvattingen in ons persoonlijke leven
en in onze politieke praktijk leidend
Handschrift
juni 2004
deze verwijzingen hebben weten
tegen te houden, hebben ze de vrije hand om alle christelijke waarden buiten de Europese wetgeving te
houden, zoals bijvoorbeeld het recht
om kinderen in het christelijk geloof op te voeden.
Handen ineen tegen antichristelijke bewegingen
zijn, dan zullen we merken dat we
Als moorden, roven en geweld niet
voor onze politieke partijen hebben.
nerlijke waarden, dan zouden we in
een gemeenschappelijk platform
Wij moeten in Europa als christenen
de handen ineenslaan om weerstand te bieden tegen de antichristelijke
bewegingen en lobbygroepen. Hun
pogingen om de verwijzing naar het
christelijke erfgoed en de christelijke waarden van Europa buiten het
14
vormen waarschijnlijk nog maar de
zouden indruisen tegen onze in-
Europa heel wat meer gewapende politie nodig hebben om onszelf
in te tomen en de medemensen te
beschermen. We zouden in dat geval een stringente controle van alle
burgers behoeven. Wat zou er dan nog overblijven van de fraaie de-
mocratische gedachte? Die is alleen
Estland Talen
Estisch
Hoofdstad Tallinn
Regeringvorm Republiek mogelijk bij de gratie van innerlijke
onderwezen om de moslims niet
die, dan zouden we alle middelen
God ook niet genoemd worden in de
christelijke waarden. Verdwijnen
voor welzijn en welvaart kwijt raken aan een sterke politiestaat en sterke controlemechanismen. Wij kennen in Estland het voorbeeld van de voormalige Sovjet Unie.
Verval wanneer leiders de Here de rug toekeren Een dergelijke ontwikkeling in de
westerse samenlevingen is niet louter theorie; we zien het aankomen. We weten met welke problemen onze
landen te maken hebben en we weten dat men er geen antwoord op heeft.
Er bestaat gelukkig nog enige waardering voor christelijke waarden,
maar veel minder voor het christelijke geloof. Christelijke waarden
zullen het echter niet lang uithouden, nadat het christelijke geloof
overboord is gezet. Als er op scholen niet meer over de Bijbel wordt
voor het hoofd te stoten, dan kan
officiële documenten, die de grondvesten van Europa vormen, omdat niet-gelovigen er aanstoot aan
zouden kunnen nemen. Een sterke christelijke politieke identiteit en
aanwezigheid is daarom een absolute voorwaarde om onze landen voor rampspoed te behoeden. Krachtige samenwerking van
christenen op politiek vlak kan deze neerwaartse beweging tegenhouden. De christelijke identiteit van
belangrijke Europese leiders zal een
voorbeeld zijn voor velen om in hun voetspoor te gaan.
In de Bijbel wordt ons een univer-
seel model aangereikt van hoe God wil dat een samenleving functio-
neert. In het Oude Testament lezen we, dat telkens wanneer de leiders van Israël de Here de rug toekeer-
den, het land eerst in moreel verval
Religie
Protestant,
minderheid Russisch-
orthodox
Oppervlakte 45.226 km Water (%) 4,6%
Inwoners
1,4 miljoen Dichtheid 31/km
Munteenheid Estse kroon (EEK)
Tijdzone UTC +2
Nationale feestdag
24 februari Volkslied
Mu isamaa
raakte om daarna in de handen
van een vijand te vallen. Zodra de
leiders van Israël berouw toonden en zich tot de Here bekeerden en
Hem openlijk en officieel als hun
ultieme autoriteit erkenden, keerde de situatie van het land. De tijden
en omstandigheden zijn veranderd, maar Gods principes blijven dezelfde, ook voor het Europa van 2004. En niets zou de christelijke stem
in het Europees Parlement meer
kracht bijzetten dan één christe-
lijke fractie. Samen kunnen we een rol van betekenis spelen. Ik heb
veel waardering voor het feit, dat de ChristenUnie de aanzet heeft gegeven en zich sterk heeft ge-
maakt voor de idee van de Europese Christelijke Politieke Beweging. Samen kunnen we het hoofd
bieden aan de goddeloze ontwikkeling die Europa wil losmaken van
Bron:
zijn christelijke wortels. Hiervoor
net-encyclopedie
nodig.
Wikipedia inter-
hebben we Gods hulp heel hard
juni 2004
Handschrift
15
16
Handschrift
april 2004
Service
tekst: Anton van Renssen
De eerste deelnemers aan ChristenUnieTelefonie bellen inmiddels enkele maanden via de nieuwe service van de ChristenUnie. De ervaringen zijn positief. "Op mijn eerste kostenoverzicht zag ik, dat ik 26 procent had bespaard. Het was ook niet ingewikkeld om deel te nemen. Ik heb me één keer aangemeld via e-mail en alles werd voor me in orde gemaakt. Dat vind ik wel positief", vertelt de heer KleinJan uit Wierden.
Actief bellende leden meeste profijt van ChristenUnieTelefonie Bureaudirecteur Henk van Rhee, zelf uiteraard een
Prominenten
"Tot nog toe verloopt alles prima, maar ik merk dat
meedoen. Bekend is in ieder geval dat senator
van de eerste deelnemers, is blij met deze reactie. sommige leden ten onrechte denken, dat we een
telecomprovider zijn geworden. Dat is natuurlijk níet zo. We maken alleen maar gebruik van een inkooporganisatie en zijn zelf zéker geen com-
merciële partij geworden. Je kunt het vergelijken met een collectieve ziektekostenverzekering. Het
collectief werkt in het voordeel van de individuele
leden. Daarom verwacht ik, dat als deze constructie nog duidelijker gecommuniceerd wordt, het aantal deelnemers geleidelijk zal blijven groeien."
Besparingen
De vraag is natuurlijk of partijprominenten al Schuurman zich aangesloten heeft bij deze geza-
menlijke inkoop van belminuten. Het bureau van de ChristenUnie is inmiddels ook aangesloten.
Dat betekent dat partijleden die zich aanmelden
niet alleen onderling maar ook naar het partijbureau met vijftig procent korting bellen; dat is dus voor half geld. Dat komt de communicatie in de partij natuurlijk alleen maar ten goede.
Vraag uw voordeel aan met de antwoordcoupon, of ga naar www.telefonie.christenunie.nl
Die inschatting klopt als we kijken naar de groei van de afgelopen tijd. De eerste maand kwamen
er 150 aanmeldingen binnen. En half april waren
ChristenUnieTelefonie
Vaste korting op èlk gesprek
alsnog partijlid toen hij met ChristenUnieTelefonie
Buiten de regio
-30%
Naar mobiele nummers
-10%
dit er 210. De heer G.H. KleinJan uit Wierden bleef
kon meedoen. Na de eerste rekeningen kan hij uit-
Binnen de regio
twintig euro bespaart. KleinJan: "Ik had ook niet
Naar het buitenland
rekenen dat hij op jaarbasis in ieder geval ongeveer echt veel meer verwacht, want ik bel weinig. Maar het is in ieder geval mooi meegenomen. Voor mij echt een duwtje in de rug om lid te blijven."
-20% -40%
En 50% korting op onderling bellen én bellen naar het partijbureau
juni 2004
Handschrift
17
Column
tekst: Marcello Stewart alias Dr. Johnny Love foto: Ruben timman
thema: Europa
Op 24 april ben ik bij het congres van de Eurofractie geweest. Ik wilde meer te weten te komen over, wat precies de ChristenUnie in Europa voor Nederlandse christenmigranten kan betekenen. Het enige wat ik hoorde waren 5 sprekers, die elkaar allemaal leken na te spreken, dat ze tegen het toetreden van Turkije zijn, omdat de mensenrechten daar nog zwaar geschonden worden.
Wat weet een christenmigrant van de EU? Bij thuiskomst ben ik toen maar op
zich niet houden aan afspraken. Ik
te zoeken naar wat Europa voor mij
dat gezinnen niet gescheiden het
het Internet gaan surfen, om verder als allochtoon kan doen, zodat ik
tenminste een reden heb om te gaan
stemmen. Ik vond een link naar 'Euro-
pese Subsidies'. Ik dacht, hé, dat klinkt interessant. Maar vervolgens zag ik
al snel, dat ik weinig kans maakte om daarvoor in aanmerking te komen.
Er kwam de laatste tijd ook regelmatig een reclamespotje langs op de
televisie met de slogan 'Europa, best belangrijk'. Maar voor wie eigenlijk? Wat moeten wij nou als christenmigranten in Nederland met de Euro-
pese Unie? De prijzen gaan omhoog, de werkloosheid groeit en het enige wat ik aan oplossingen van onze
regering hoor, is dat we weer meer
moeten gaan bezuinigen om aan de
Europese financiële norm te voldoen. Dat geeft migranten - met vaak lage
inkomens - niet echt een warm gevoel bij Europa. Het is algemeen bekend,
dat migranten weinig naar de stem-
bus gaan en als het om Europa gaat,
dan is het enthousiasme helemaal ver te zoeken. Maar er is hoop! Want ik
kwam er toch achter, wat de Europese Unie voor ons als christenmigranten kan doen. Europa kan Nederland
namelijk op het matje roepen, als ze
18
Handschrift
juni 2004
denk dan bijvoorbeeld aan de regel, land mogen worden uitgezet, terwijl dat wel gebeurt. Ook denk ik aan de
Nederlandse gedoogcultuur, waardoor migrantenouders vaak machteloos
moeten toekijken hoe hun kinderen veel te makkelijk met drugs of met
drugssmokkel in aanraking komen.
Ook de zogenaamde 'loverboys' kunnen hier bijna straffeloos hun gang gaan en jonge meisjes dwingen de
prostitutie in te gaan. De ChristenUnie bleek zich zo ongeveer als enige con-
sequent tegen dat gedogen te keren. Toen ik me dat realiseerde, kwam ik
als vanzelf bij het antwoord op mijn
vraag over wat Europa voor de christenmigrant kan betekenen. Ik dacht,
we moeten met de christenmigranten als één blok achter de ChristenUnie gaan staan, zodat er een christelijk
geluid door Europa kan gaan en onze invloed als christenen niet verloren gaat. Ik besloot campagne te gaan
voeren en alle migranten op te roepen om 10 juni te stemmen op de ChristenUnie. Ik begon bij mijn moeder, want
als je die kan overtuigen, dan lukt de
rest ook en ja hoor, ze gaat stemmen.
De stem van de christenmigrant is dus best belangrijk in Europa.
tekst: Meindert Leerling
In memoriam
Gerrit Broere, man van het eerste uur Op 5 maart overleed ds. Gerrit Broere op
'alweer een nieuwe partij' werd hem niet
de leeftijd van 71 jaar aan de gevolgen van
door iedereen in dank afgenomen, maar
kanker. Gerrit Broere was predikant in de
Gerrit Broere stond voor de RPF, omdat het
Nederlands Hervormde Kerk en behoorde
vormen van deze partij een zaak van het
in 1975 tot de oprichters van de RPF. Hij
geweten was.
was als geboren Dordtenaar van huis uit aangesloten bij de Christelijk Historische
In 1979 trok hij zich terug uit het Federa-
Unie, maar toen deze partij eind jaren
tiebestuur, maar bleef zeer betrokken bij
zestig met de ARP toenadering zocht tot de
het wel en wee van de partij, die hij door
KVP om samen het CDA te vormen, kon ds.
dik en dun bleef steunen. Hij was beslist in
Broere dat niet meemaken. Samen met Jan
zijn mening, maar in de moeilijke begin-
Rietkerk, Piet Langeler, ds. Jan Velema en
jaren voor menigeen pastoraal een steun
enkele anderen gaf hij veel tijd en energie
en toeverlaat. Ds. Broere was ook geruime
aan de oprichting van de RPF. Hij werd
tijd voorzitter van wat werd genoemd de
gekozen tot tweede voorzitter van het Fede-
Grondslagcommissie van de RPF. Onder
ratiebestuur.
zijn leiding is een gedegen voorstel aan de Federatieraad gedaan, dat met grote meer-
Toen er vrij onverwacht in 1977 al aan
derheid werd aangenomen. Dat was mede
Kamerverkiezingen moest worden deel-
koersbepalend in een tijd, waarin RPF-
genomen, was de RPF genoodzaakt om in
leden uit allerlei christelijke stromingen
hoog tempo een Basis- en een Verkiezings-
zich aanmeldden als lid. Ds. Broere werkte
programma op te stellen. Gerrit Broere had
bindend en de RPF - en in het verlengde
met name in dat eerste een groot aandeel
daarvan de ChristenUnie - is hem daarvoor
en gaf zich daarvoor vaak tot in de kleine
veel dank verschuldigd.
uurtjes, in de pastorie in 't Harde. Hij kon als geen ander heldere bewoordingen
Moge zijn inzet voor de RPF en daarmee de
vinden om het principiële gedachtegoed,
bijbelgetrouwe politiek tot in lengte van
dat de RPF wilde koesteren, op papier vast
jaren in herinnering blijven. We bidden zijn
te leggen.
vrouw Janny en de verdere familie sterkte en troost toe van Godswege om zonder deze
Broere ging ook van tijd tot tijd op pad
markante persoonlijkheid het leven aan te
als spreker voor de RPF. Zijn keuze voor
kunnen.
Meindert Leerling is oud-lid Federatiebestuur RPF en oudvoorzitter RPF-fractie Tweede Kamer.
juni 2004
Handschrift
19
Nieuws
tekst: Joël Voordewind
Win de ‘PC-Hoofdprijs’! In Amersfoort haalde het ChristenUnie-project ‘Veilig Amersfoort’ alle lokale krantenkoppen. In Gouda waren ‘De 10 Goudse stadsregels’ goed voor brede landelijke aandacht. In Den Haag werd een ‘Verwendag voor dak- en thuislozen’ georganiseerd. In Amsterdam kregen prostituees een uitgebreid ‘Kerstdiner’. En wat is uw actie?!
Elk jaar, vlak voor de zomer, wil de ChristenUnie het beste en meest aansprekende initiatief belonen. Daarvoor hebben we de ‘PC-Hoofdprijs’ ingesteld,
500 euro voor het beste idee in de Permanente Campagne. U kunt uw kiesvereniging of fractie nomineren voor deze prijs. Uit alle nominaties wordt door een jury, bestaande uit de Tweede-Kamerfractie, de campagneleider
van de permanente campagne en een mediadeskundige het meest aansprekende initiatief geselecteerd. Laat ons dus weten wat u dit jaar doet, gaat doen of gedaan heeft!
Een initiatief dat in aanmerking wil komen voor de prijs moet voldoen aan de volgende voorwaarden.
• Inhoud: het onderwerp moet bijdragen aan de versterking van het inhoudelijke profiel van de ChristenUnie;
• Discussie: de actie moet de discussie over het onderwerp breed aangewakkerd hebben, dus zowel de landelijke als plaatselijke pers gehaald hebben;
• Creativiteit: de actie moet een creatieve, aandachttrekkende en vernieuwende insteek hebben;
• Concreet: de ChristenUnie moet erin gepresenteerd worden als een partij die midden in de samenleving staat en concreet ‘aanpakt’ waar dat nodig is;
• Relevant: door duidelijk aantoonbaar politiek resultaat moet de relevantie van het initiatief onderstreept kunnen worden.
Kort campagnenieuws Op 23 april hield de ChristenUnie
een tweede Migranten Talkshow,
deze keer in Almere. Natuurlijk ging dat weer gepaard met allerlei lek-
kere migrantenhapjes. De christenmigranten in Almere waren vooral
afkomstig uit Suriname en de Antillen. Na afloop hebben verschillende deelnemers aangegeven actief te
willen worden bij de lokale kiesvereniging. De volgende Migranten
Talkshow vindt plaats op 18 juni in
Den Helder. Wilt u ook een Migranten Talkshow organiseren, bel of mail dan naar het partijbureau. 20
Handschrift
juni 2004
De 35 kandidaten in de Permanente
lokale fracties met creatieve plannen
HandSchrift) hebben op 10 april
te werken aan het vergroten van de
Campagne (voor namen zie vorige een stoomcursus ‘omgaan met de
media, presenteren en debatteren’ gehad. André Rouvoet sprak daar de hoop uit, dat deze mensen de
fractie in Den Haag, maar ook de
zullen bijstaan om zo gezamenlijk
zichtbaarheid en relevantie van de
ChristenUnie. Op 10 juni komen de
leden weer bijeen. Dan om de eerste plannen te bespreken.
Actie voor Ambassadeur Godsdienstvrijheid Godsdienstvrijheid is zeker geen vanzelfsprekend-
diend over de grove schending van mensenrechten
We hebben het in Nederland nu nog makkelijk. We
kreeg van Tineke het boek ‘Zij mogen de Hemel niet
heid. Niet in Nederland en nergens in de wereld.
mogen onze eigen scholen hebben en kerkdiensten houden. We hebben eigen bladen en televisieom-
roepen en via christelijke partijen hebben we zelfs
rechtstreeks invloed op de overheid. Maar politieke partijen als de LPF en de VVD slaan intussen een
hardere en minder tolerante toon aan tegen godsdiensten. In veel andere landen zoals Noord-Korea, Laos, Vietnam, China is de situatie veel ernstiger. Daar worden christenen stelselmatig vervolgd,
alleen omdat ze in God geloven. In december vorig
jaar heeft Tineke Huizinga daarom een motie inge-
in Noord-Korea. De minister van Buitenlandse Zaken zien’ van de Noordkoreaanse ex-gevangene Soon Ok Lee. Het boek is een beschrijving van het barbaarse regime in Noord-Korea.
Maar de Tweede-Kamerfractie van de ChristenUnie Haag wil vervolging van christenen ook structureel aanpakken. Daarom heeft de ChristenUnie aan
minister van Buitenlandse Zaken gevraagd zich in te spannen voor een Europese Ambassadeur Gods-
dienstvrijheid. Het partijbureau heeft vervolgens een tiental organisaties benaderd, zoals de Evangelische Alliantie, Stichting Friedensstimme, Jubilee Cam-
paign, Open Doors, Stichting de Ondergrondse Kerk,
Op 9 maart heeft het Jellinek, namens het Platform Gokversla-
ving (een initiatief van de ChristenUnie) het manifest: ‘Geen gok
met Kansspelen’ aangeboden aan de Tweede Kamer. In het debat
Kerk in Actie, Justitia et Pax en het platform Gods-
gerefereerd aan dit rap-
Huizinga te ondersteunen. Zo wordt er eind juni een
met de minister werd
port. Eén van de belangrijkste aanbevelingen,
beperk de reclame voor
gokken, werd overgenomen door de minister.
dienstvrijheid, om samen het pleidooi van Tineke
oproep aangeboden aan de minister om tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de EU te pleiten
voor zo’n ambassadeur. Ook ú kunt een handteke-
ning zetten onder deze oproep. Kijk daarvoor op onze website www.christenunie.nl of bezoek onze stand bij diverse evenementen (o.a. EO-Jongerendag). juni 2004
Handschrift
21
Verslag
tekst: Nico Schipper foto: Jos Hessels / Ruben Timman
Huizinga, Slob en Rouvoet steeds vaker in sleutelrol Kiezen voor Nederland
verantwoord gebruik van het gastrecht aan de
gratienotitie onder de veelzeggende titel 'Kiezen
en woningschaarste leiden bij de autochtone
De ChristenUnie presenteerde een eigen inte-
voor Nederland'. De grote instroom van vreemdelingen vraagt om een verplichtend integratiebe-
leid. Dat begint met inburgering. De ChristenUnie verbindt daaraan de eisen van beheersing van de Nederlandse taal en kennis van de Nederlandse
geschiedenis en cultuur, staatkundige inrichting en wetgeving. Tineke Huizinga: “Nieuwkomers moeten expliciet duidelijk maken, dat zij zich
andere kant. Overlast, onveiligheid, werkloosheid bevolking soms tot onvrede en racisme. Dat is een maatschappelijke realiteit. Daar moeten we iets aan doen. Gemeenten, verhuurders en welzijnswerkers moeten zich inspannen om mensen te motiveren tot een woongedrag naar algemeen
geldende normen. Indien nodig moeten zij worden opgevoed tot verantwoord woongedrag”.
innerlijk verbinden aan Nederland, bijvoorbeeld
‘Verrommeling’
de Nederlandse burger is een belangrijke taak
ChristenUnie waarderende woorden over de
in de vorm van een loyaliteitsverklaring”. Voor
weggelegd in het opvangen en begeleiden van
nieuwkomers. Huizinga: “Hier komt voor ons de christelijke aansporing tot naastenliefde om de hoek kijken. Gastvrijheid voor de ‘vreemdeling
die in uw steden woont’ aan de ene kant en een
Loyaliteitsverklaring voor nieuwkomers
In een reactie op de Nota Ruimte sprak de
grotere vrijheid voor de provinciale en lokale
overheid. Maar dat vraagt wel om duidelijkere
randvoorwaarden. Tineke Huizinga: “In een druk en dichtbevolkt land als Nederland hebben we
duidelijke kwaliteitseisen nodig. De nota biedt te weinig waarborgen tegen de verrommeling en
versnippering van het landschap”. De ChristenUnie is beducht voor een onbeperkte groei van Schiphol en wil niet dat het unieke landschap
van de Hoeksche Waard moet plaatsmaken voor een groot bedrijventerrein.
Sleutelrol bij kinderopvang
Het is de bedoeling dat in de toekomst de ouders, de werkgevers en de overheid ieder een derde deel van de kosten van de kinderopvang voor
hun rekening nemen. Het systeem is inkomensafhankelijk van opzet. De minister van Sociale
Zaken wil de werkgeversbijdrage niet verplicht
stellen en legt de rekening van onwillige werkge22
Handschrift
juni 2004
De fractie boekt resultaat • André Rouvoet bepleit de mogelijkheid van anonieme aangifte tegen loverboys.
De minister doet
een toezegging om
de mogelijkheden te onderzoeken.
• Tineke Huizinga wil een compensatie-
regeling kinderopvang voor lagere inkomens. Tweede Kamer neemt haar amendement aan.
• André Rouvoet bepleit een pro-life pakket zonder omstreden
vergoedingen zoals
abortus. De minister
onderzoekt de mogelijkheden.
• Arie Slob wil een
spoortunnel en geen spoorbrug voor de
Hanzelijn bij Hattem. De Tweede Kamer
neemt zijn motie aan. Alleen CDA en VVD stemmen tegen.
vers bij de ouders. Dat levert problemen op voor
ouders met een bescheiden inkomen, die beiden moeten werken om hun vaste lasten te kunnen betalen. Tineke Huizinga diende een amen-
dement in om ouders met een inkomen van
minder dan e 45.000 hiervoor te compenseren.
De Tweede Kamer steunde dit amendement en
het RD concludeerde, dat de ChristenUnie in dit debat een sleutelrol opeiste.
Slob bij lancering in Kazachstan
“Ruimtevaart is geen weggegooid geld”. Een
quote van Arie Slob in het Nederlands Dagblad.
De parlementariër van de ChristenUnie was met drie collega’s van CDA, PvdA en VVD aanwe-
zig bij de lancering van ruimtevaarder André
Kuipers. Slob erkent dat de ChristenUnie meestal kritisch over de ruimtevaart spreekt: “Het kost een hoop geld en het levert weinig op.
De lancering van André Kuipers was voor mij in de ruimtevaart en ik moet bekennen,
Dankbaar gebruik van de ruimtevaart
Nederland investeert elk jaar ongeveer
vonden voor de ruimtevaart en staat nu bijna in
stelde in 2003 voor om met dat geld andere
met z’n allen dankbaar gebruik van veel dingen
een mooie gelegenheid om me eens te verdiepen dat ik er nu toch wat positiever tegenaan kijk”. e 90 miljoen in de ruimtevaart. De ChristenUnie doelen te financieren, maar Slob erkent dat het
maatschappelijk rendement van de ruimtevaart groter is dan hij dacht: “De magnetron is uitge-
elk huishouden. Met andere woorden, we maken die zijn ontwikkeld met behulp van de ruimtevaart”. Slob noemt de telefonie en de televisie, maar ook de weersvooruitzichten en de navi-
gatie. “In mijn beleving was ruimtevaart vooral
verkenning van het heelal, maar nu weet ik dat het om heel andere dingen gaat. André Kuipers deed bijvoorbeeld onderzoek naar lage rugpijn. Dat kan helpen de gezondheidszorg te verbe-
teren, zodat minder mensen in de WAO belan-
den. Hij deed ook proeven met plasmalampen. Daarmee kunnen grote oppervlakten energie-
zuinig worden verlicht. Dat zijn geen onzinnige activiteiten. In vergelijking met andere landen heeft Nederland een bescheiden budget voor ruimtevaart. Dat is geen weggegooid geld”.
juni 2004
Handschrift
23
Verslag
tekst: Nico Schipper foto: Jos Hessels
Bom onder veiligheid
trok zijn steun na onenigheid over de inhoud
landse Zaken knap lastig. Hij maakt zich ernstig
pensioen met 60 jaar hebben FNV en PvdA, LPF,
Arie Slob maakt het minister Remkes van Binnenzorgen over de voortgang van C2000, het project voor de ontwikkeling van een nieuw digitaal
communicatiesysteem voor politie, brandweer en ambulancediensten. Inmiddels zijn de Konink-
lijke Marechaussee op Schiphol en de ambulan-
cediensten in Amsterdam gestopt met het testen van C2000 vanwege de onbetrouwbaarheid van het systeem. Dat veroorzaakt veiligheidsrisico’s voor hulpverleners en slachtoffers. En nu is ook
de kostbare ontwikkeling van cruciale software
stopgezet. Slob: “Dit zou wel eens de bom kunnen zijn onder de ontwikkeling van het systeem, dat nu juist onze veiligheid moest bevorderen”.
Toch een tunnel onder de IJssel
De Tweede Kamer steunde een motie van Arie
Slob voor een tunnel bij de IJsselpassage van de Hanzelijn. Daar ging overigens wel een stevige
politieke strijd en veel lobbywerk aan vooraf. De gemeente Hattem haalt opgelucht adem, maar
ook Zwolle is ingenomen met de tunnelvariant. De beoogde spoorbrug zou een inbreuk op het landschap betekenen en veel geluidsoverlast
veroorzaken. Hoewel met de aanleg van de tunnel een bedrag van e 100 miljoen is gemoeid,
blijven de kosten binnen het totale budget voor de Hanzelijn.
Ramkoers
Het kabinet en de vakbeweging staan lijnrecht
tegenover elkaar met hun standpunten over een
CNV had betrokken moeten worden vervroegd pensioen en de levensloopregeling. De ChristenUnie was door Lodewijk de Waal
betrokken bij het FNV-plan, maar André Rouvoet 24
Handschrift
juni 2004
en timing in: “Met de mogelijkheid voor een
SP en GroenLinks voor de ramkoers gekozen. De
verschillen met de kabinetsplannen zijn zo groot, dat de resultaten van het najaarsoverleg gevaar
lopen”. In het Najaarsakkoord kwamen de sociale
partners en het kabinet loonmatiging overeen, in
ruil voor een regeling voor pre-pensioen. Rouvoet vond dat ook het CNV bij het plan betrokken had moeten worden om de kans op steun bij het CDA
te vergroten. Ook zou met de presentatie van het plan gewacht moeten worden op de uitkomsten van het overleg tussen werkgevers en werknemers in de Stichting van de Arbeid.
Solidariteit met chronisch zieken
In het debat over het basispakket in de zorg benadrukte André Rouvoet, dat de ChristenUnie voor-
Verruiming aangifte doen
De fractie als ‘waakhond’ • André Rouvoet drong
stander is van een vernieuwing van het stelsel,
maar wel onder voorwaarden. De ChristenUnie
er bij minister Hoo-
wil een breed en schoon basispakket. Dat veron-
Nieuwe Revu en Visie
zoveel mogelijk worden vergoed en dat chronisch
André Rouvoet in Nieuwe Revu: “Het geloof in
verzekeringen met hoge premies bij te verze-
essentieel en dragend in mijn bestaan”. En: “Tij-
derstelt dat medisch noodzakelijke voorzieningen zieken niet verplicht worden zich via aanvullende keren. En dat veronderstelt ook dat omstreden
vergoedingen, zoals abortus, buiten het basispakket kunnen worden gehouden. Daarnaast wil de
ChristenUnie een premie, die voor een groot deel inkomensafhankelijk is en voor een klein deel nominaal. Solidariteit in de zorg!
Initiatief om kinderen te beschermen bij echtscheiding
de sluiting van een huwelijk en moet ook haar
verantwoordelijkheid nemen bij de ontbinding
ervan”. Hij vindt dat er een goede belangenafweging moet plaatsvinden: “Zeker als kinderen de
selmeerziekenhuis in
Dat verwoordt precies hoe ik het beleef. Geloof
zoek te doen naar de
politiek heeft wel per definitie iets theatraals
mogelijkheden om
over zich. Dat hoort er bij en dat moet je ook
Vliegkamp Valkenburg
leuk vinden”.
open te houden. De regio dreigt nu een
prachtig natuurgebied
meest geruchtmakende interviews in Den
en veel werkgelegenheid te verliezen.
ling en één met Ronald Koops van EO-Visie.
We zijn altijd bereid om verantwoording af te
• Arie Slob stelde vragen
ste motieven. Dat hoort erbij. Dat is onderdeel
Binnenlandse Zaken en
leggen over onze politieke koers en onze diepvan het ambacht christelijke politiek in een seculiere samenleving.
tie van de AEL.
• Tineke Huizinga waar-
men van afspraken, maar het is wel het minste
meisjes in de prostitutie. Zij worden meestal gedwongen door loverboys. Het lukt ze nauwelijks om aan hun invloed te ontsnappen. De Tweede Kamer heeft een voorstel van de ChristenUnie, dat voorziet in preventieve voorlichting over
loverboys op middelbare scholen, aangenomen. Helaas zijn er nog steeds scholen die daar niet
Justitie over antise-
tijdens een demonstra-
per definitie verbittering of strijd over het nako-
In Nederland werken ongeveer 1500 minderjarige
aan de ministers van
mitische provocaties
moeten goed geregeld worden. Dat voorkomt niet
Aangifte tegen loverboys
• Tineke Huizinga
aan om meer onder-
Rouvoet in Visie: “Politiek is geen theater, maar
dupe zijn. De omgangsregeling en de alimentatie
dat je doen kan”.
Emmeloord.
spoorde minister Kamp
begint waar het verstand ophoudt”. En André
Haag - Frénk van der Linden en Pieter Webe-
is van bemiddeling. De overheid is betrokken bij
terugkeren in het IJs-
wil Uw liefde loven, al begrijpt mijn ziel U niet.
einde te maken aan de flitsscheidingen. André
scheiding is van groot belang, ook als er sprake
en de acute opvang
dens de uitvaart van Juliana zongen we: Heer, ik
Twee interviews. Één met de makers van de
Rouvoet: “De gang naar de rechter bij een echt-
de basisspecialismen
de levende God staat voor mij voorop, dat is
De ChristenUnie presenteerde samen met de SGP een eigen ontwerp-initiatiefwetsvoorstel om een
gervorst op aan, dat
schuwde voor vervuiling van het budget
mee beginnen. Om de loverboys aan te pakken
voor ontwikkelings-
is verder een verruiming van de aangiftemoge-
samenwerking, door
lijkheid nodig. Het moet mogelijk worden, dat
anderen dan het slachtoffer aangifte doen. Zo’n
systeem bestaat al voor aangiftes inzake huiselijk geweld. De politie is dan niet meer afhankelijk
van de aangifte van het slachtoffer. Zeker als het
om kinderen gaat, is zo’n wijziging volkomen gerechtvaardigd. De minister heeft toegezegd hier werk van te maken.
zaken die tot nu toe
door Defensie werden betaald, ten laste van
Ontwikkelingssamenwerking te brengen.
Daardoor blijft er min-
der geld over voor echte armoedebestrijding.
juni 2004
Handschrift
25
Im pressie
thema: Europa
tekst: Cors Visser
Bidden voor wat ‘best belangrijk’ is Wist u dat een ouder Amerikaans
Europa een geestelijke zaak? In veel
zullen optreden”. Ze waren dan ook
voor lokale, provinciale en natio-
mei werd uitgeroepen tot gebedsdag
echtpaar speciaal uitgezonden is
kerken wordt regelmatig gebeden
om gebed voor de Europese Unie
nale overheden, maar de Europese
te stimuleren?
Unie komt vaak niet of nauwelijks
Sommige Amerikanen hebben
alleen te onbekend, maar toch ook
aan bod. Daarvoor is Europa niet
eerder door dan wij Nederlanders
te technisch? Allerlei regeltjes op
dat Europa ‘best belangrijk’ is.
milieu en landbouw. En natuurlijk
het gebied van economie, handel, de eindeloze discussies over het
Amerikanen bidden voor Europa
aantal stemmen van een land en op
heel blij dat, mede dankzij hen, 2 voor Europa.
Tijdens een bezoek aan het partij-
bureau van de ChristenUnie vertelt Hugh, dat hij tijdens een bezoek in
1999 aan België door God geroepen werd om een nieuwe taak op zich
te nemen: gebed voor Europa. Hugh
was toen enkele jaren met pensioen van zijn werk als predikant. Voor
zijn nieuwe taak zocht hij contact met Norma. Zij werkte vanaf de
welke onderwerpen een land een
vetorecht mag hebben. Misschien
best belangrijk, maar slechts matig
boeiend allemaal. En als het al boei-
end is, dan toch vooral voor de jonge Europeaan die misschien iets met politiek wil.
Niet dus. Hugh en Norma Davis uit de Verenigde Staten zijn door de
Assemblies of God (een groot Ame-
rikaans kerkgenootschap) uitgezon-
den met als missie om gericht gebed
jaren ‘60 tot en met 1997 in België
enkele honderden Europeanen maar
ontmoetingen bleek, dat ze meer
voor de EU te stimuleren. Niet alleen ook vele Amerikanen krijgen maan-
delijks een gebedsbrief, als briefpost of per e-mail. Bij die brieven zit veel
(soms teveel) en goede achtergrond-
informatie over de nieuwste ontwikkelingen in de Europese Unie. Vol-
gens Hugh en Norma (beiden ruim
70) is de Europese Unie te belangrijk om niet voor te bidden. “Zeker in een periode waarin tien landen
toetreden en er veel veranderingen 26
Handschrift
juni 2004
Hugh en Norma Davis als gebedstoeruster. Tijdens hun
deelden dan hun passie om gebed in en voor Europa op te zetten. “En nu
zijn we bijna 25 maanden getrouwd. Op onze leeftijd leer je wel wat anders rekenen dan in jaren”.
Toch apart om via biddende Amerikanen te leren dat het in Europa echt ergens om gaat.
Voor meer informatie of voor
aanmelding voor de gebedsbrief: www.euprayer.com.
thema: Europa
tekst: Martijn van Meppelen Scheppink
Verslag
Groen van Prinsterer-lezing over Europese Grondwet
Sterker Europees Parlement is niet dé oplossing De eerste Groen van Prinstererlezing werd in 2003 uitgesproken door G.J. Schutte. Op 22 april 2004 was de beurt aan dr. J.W. Sap, universitair hoofddocent Staatsrecht en Europees Recht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Wie er niet was, heeft wat gemist.
Op donderdagavond 22 april jl. werd in het prachti-
voegdheden van het Europees Parlement (EP) om
de jaarlijkse mr. G. Groen van Prinsterer-lezing
vorming te versterken en om de betrokkenheid
ge restaurant “Oudaen” aan de grachten in Utrecht gehouden. Deze lezing is door het Wetenschap-
pelijk Instituut van de ChristenUnie ingesteld als
eerbetoon aan de gelijknamige grondlegger van de christelijk-staatkundige traditie. Martijn van Meppelen Scheppink is voorzitter van het curatorium van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie
Thema van de lezing was “Oorsprong van de
Europese Grondwet”. Vanuit het staatsrecht en
het christelijk-staatkundige denken liet Sap op
prikkelende wijze zijn licht schijnen over vragen als: Wat is een grondwet? Is de EU ook overheid en als zodanig ook dienaresse Gods? Op welke wijze moeten de constitutionele vrijheden en
Controle dichter bij huis parlementaire democratie op Europees niveau
worden gewaarborgd? Wat is de oorsprong van
deze vrijheden en de democratie? Moet er wel of
geen verwijzing naar het christendom in de pre-
ambule van de Europese grondwet? Moet Turkije lid kunnen worden van de EU?
Sap bepleitte een verdere uitbreiding van de be-
de democratische controle op de Europese besluitvan de burgers bij Europa te versterken.
Persoonlijk denk ik dat het democratisch tekort van Europa juist gezocht moet worden in een versterking van de controle van de Europese
besluitvorming door de dichter bij huis gelegen nationale parlementen.
Zeker na de uitbreiding van de Europese Unie van 15 naar 25 zeer verschillende lidstaten kunnen
we niet om de vraag heen in hoeverre het EP in
Brussel en Straatsburg met een beperkt aantal van ongeveer 700 vertegenwoordigers nog een effectieve en representatieve afspiegeling vormt van
de miljoenen Europese burgers. Een onmogelijke
opgave, waarvoor alleen maar een uitbreiding van de bevoegdheden van het EP geen soulaas biedt.
Het zou goed zijn als dat wat meer door de vertegenwoordigers van EP en de pleitbezorgers van
meer bevoegdheden voor het EP zou worden be-
seft. De Europese verkiezingen en de nieuwe start die het EP daarna moet maken, bieden daarvoor een uitstekende gelegenheid.
juni 2004
Handschrift
27
Lokaal
tekst: Frank Visser
Nunspeet
ChristenUnie Nunspeet wil Kwaliteitskamer discussie staan”. Van den Berg bepleit daarom de instelling van een Kwaliteitskamer: “Dat is
een actiepunt uit ons Verkiezingsprogramma.
Systematisch en structureel toezicht op het werk van ambtenaren geeft de raad een betrouwbaar
inzicht in hun functioneren en behoedt ons voor incidentenpolitiek”. Maar dat is niet het belangrijkste: “Een onafhankelijke Kwaliteitskamer
moet het willekeurgevoel bij burgers wegnemen”. In Nunspeet wordt er al gewerkt aan de totstandBron: www.nunspeet.christenunie.nl Is er sprake van vriendjespolitiek en willekeur
in de gemeente Nunspeet? Fractievoorzitter Gert van den Berg van de ChristenUnie weet het niet: “Er bestaan blijkbaar twijfels over de integriteit van politici en bestuurders en ambtenaren en
dat is reden genoeg om een aantal maatregelen
voor te stellen, want hun integriteit mag niet ter
ChristenUnie onderscheiding De heer Paul Datema heeft een gouden speld van ver-
dienste van de ChristenUnie ontvangen. Deze werd hem toegekend voor het vele werk, dat hij als bestuurslid en als eindredacteur van het lokale politieke contactblad
Polites voor het GPV in Hoogkerk en de ChristenUnie in
Groningen heeft gedaan. Na meer dan 40 jaar is hij er nu mee gestopt. Als blijk van waardering werd zijn vrouw
door ChristenUnie Groningen in de bloemetjes gezet en kreeg haar man ook nog het erelidmaatschap van de kiesvereniging toegekend.
28
Handschrift
juni 2004
koming van een Rekenkamer. Daarmee wordt
het onafhankelijke toezicht en de onafhankelijke rapportage over financiële en juridische zaken
geregeld. Maar volgens de ChristenUnie-fractie
ontbreekt dan nog steeds het toezicht op de kwaliteit van de dienstverlening door ambtenaren.
Van den Berg wil dat ook aanpakken: “In de eerste
plaats moet de Kwaliteitskamer de criteria formuleren, waaraan de dienstverlening moet voldoen en in de tweede plaats toetsen of de uitvoering daaraan voldoet. Een Kwaliteitskamer kan een
belangrijke bijdrage leveren aan een klimaat van openheid en eerlijkheid, verantwoording nemen en verantwoording afleggen”.
Gert van den Berg kijkt niet alleen naar de ambtelijke diensten: “Ik vind, dat we in de eerste plaats
naar onszelf moeten kijken. Een christen-politicus moet aanspreekbaar zijn op z’n handelen en altijd bereid zijn om verantwoording af te leggen. Daarom hebben we het adres meldpuntintegriteit@ nunspeet.christenunie.nl in gebruik genomen. Daar kunnen burgers die teleurgesteld zijn in
‘onze’ mensen hun verhaal kwijt. Als dan vervolgens iemands geloofwaardigheid ter discussie
komt te staan, kan dat in het uiterste geval bete-
kenen, dat hij of zij zijn zetel ter beschikking moet
stellen. Het gezag van de overheid is in het geding”.
Flevoland
Koolzaad weer op Flevolandse kaart
Koninklijke onderscheidingen
Tijdens een werkbezoek aan de
De statenfractie, onderzoekers en
Plant en Omgeving (PPO) te
perde ideeën uit te werken en de
De dag voor koninginnedag 2004 ont-
te maken. Bovendien zullen ook op
partij de versierselen van een Konink-
vestiging van Praktijkonderzoek Lelystad liet de statenfractie van
de ChristenUnie zich informeren over de perspectieven van kool-
zaadolie als schonere biobrandstof. De ChristenUnie ziet het
typisch Flevolandse gewas met
name voor dit doel graag terug-
keren in Flevoland. De afzonderlijke schakels in de keten van
teelt tot afname lijken er te zijn. Veel energie zal nu gestoken
moeten worden in het verbinden daarvan.
producent spraken af om de geopteelt van koolzaad aantrekkelijker
Flevolands niveau betrokkenen nog dichter bij elkaar gebracht moeten worden. De provincie kan haar
daadkracht tonen door als eerste
koolzaadolie af te gaan nemen. Om hun persoonlijke betrokkenheid
bij dit project te tonen kochten de fractieleden van de ChristenUnie een aandeel in de al draaiende Groningse oliemolen.
vingen ook diverse mensen uit onze lijke onderscheiding, te weten:
Leo Luitwieler (wethouder Middelburg) Ridder in de Orde van Oranje Nassau Evert van ‘t Slot (raadslid Nunspeet) Lid in de Orde van Oranje Nassau
Wim van Ree (raadslid Harderwijk) Lid in de Orde van Oranje Nassau
Op de VN-klimaatconferentie in Kyoto is besloten om de uitstoot
van broeikasgassen te reduceren.
Bovendien heeft de EU zichzelf tot doel gesteld om over te schakelen op 2% biobrandstoffen in 2005.
Mogelijkheden voor koolzaad dus, maar om te kunnen concurreren
met fossiele brandstoffen is er wel een accijnsvrijstelling nodig voor
de koolzaadolie. In Flevoland heeft de producent van koolzaadolie, OPEK, zo’n vrijstelling voor
0,5 miljoen liter. Voor de productie daarvan is ongeveer 300 hectare
koolzaad nodig. In eerste instantie zal de afzet van koolzaadolie gezocht moeten worden in het
rijdend houden van het wagen-
park van de overheid. In Venlo is dat bijvoorbeeld al het geval.
Douwe Hollenga (rechts) van de NLTO overhandigt een aandeel in de Noord-Nederlandse oliemolen aan ChristenUnie-fractievoorzitter Thijs van Daalen (links). juni 2004
Handschrift
29
Infor matie
tekst: Jetty Boerma
Vrouwenwerkgroep komt met actieplan Het Landelijk bestuur van de ChristenUnie heeft zich in februari achter het initiatief geschaard voor een vrouwenwerkgroep binnen de ChristenUnie. Daarna is er door de initiatiefnemers enthousiast
gewerkt aan een plan van aanpak. Een kerngroep,
bestaande uit 4 of 5 personen, gaat verder vormgeven aan de vrouwenactiviteiten. Daarnaast komen er werkgroepen, die zich gaan bezighouden met het oprichten van een vrouwennetwerk binnen
de partij en het organiseren van bezinning rond
thema’s waar vrouwen meer mee te maken hebben
Oprichting van een meldpunt dan mannen. Denk bijvoorbeeld aan mantelzorg en kinderopvang. Ook komt er een werkgroep die zich
de initiatiefnemers vooral naar mensen die in de
verschillende werkgroepen zitting kunnen nemen. Daarnaast is het verkrijgen van subsidie een belangrijke prioriteit.
Meer informatie kunt u krijgen via het postadres:
de oprichting van een meldpunt, waar vrouwen
3800 AK Amersfoort.
kunnen aangeven welke belemmeringen ze als
gevolg van hun vrouwzijn ondervinden in hun politieke opereren. Dit onder andere naar aanleiding
Resultaat giftenactie verkiezingsfonds De opbrengst van de actie voor de Europese verkiezingen bij
het vorige nummer van Handschrift was per 1 mei e 38.821,18. Dit bedrag is door 2.637 mensen gegeven, hetgeen neerkomt op een gemiddelde giftgrootte van e 14,72.
Hartelijk dank voor uw bijdrage en vergeet hem niet af te trekken bij uw belastingaangifte.
Jaap de Bruin, financiële administratie partijbureau
Handschrift
samenwerkt met de SGP. Op dit moment zoeken
gaat bezinnen op het thema vrouwenparticipatie in de ChristenUnie. Op de agenda staat eveneens
30
van signalen uit plaatsen waar de ChristenUnie
juni 2004
Vrouwenwerkgroep ChristenUnie, Postbus 439,
Service
Agenda
Europa-campagne
27-05-2004
Alle activiteiten worden georganiseerd door de ChristenUnie of
Spreekbeurt Arie Slob Tiel 27-05-2004
Spreekbeurt André Rouvoet “Openbare orde en veiligheid” Heerhugowaard 28-05-2004
Spreekbeurt Arie Slob Zwartewaterland
door ChristenUnie-SGP gezamenlijk tenzij anders aangegeven. Meer info op www.eurofractie.nl 27-05-2004
Debat met Hans Blokland Zwolle (organisatie: Chr. Hogeschool Windesheim)
29-05-2004
27-05-2004
PerspectieF en Gerald Troost concert-tour met
Debat met Rijk van Dam Arnhem (organisatie: Jeugdparlement)
André Rouvoet Biddinghuizen (Opwekking conferentie) 02-06-2004
Jongerenexcursie Tweede Kamer 05-06-2004
Spreekbeurt André Rouvoet Doorn (organisatie: Lan-
28-05-2004
Europatour Jongeren met Peter van Dalen en Tineke Huizinga Leeuwarden (organisatie: PerspectieF) 01-06-2004
Regiotour met Hans Blokland Groningen 02-06-2004
delijke Besturendag Vrijwilligers Terminale Zorg)
Spreekbeurt Bas Belder Apeldoorn
11-06-2004
02-06-2004
PerspectieF en Gerald Troost concert-tour Drachten
Spreekbeurt Hans Blokland Tholen
12-06-2004
02-06-2004
Deelname debatten Protestantse Kerkdag André
Spreekbeurt Peter van Dalen Harderwijk
Rouvoet Utrecht 16-06-2004
Excursie Tweede Kamer 18-06-2004
Multiculturele Avond met Tineke Huizinga Den
02-06-2004
Jongerenavond over Europa Leiden (organisatie: PerspectieF) 02-06-2004
Debat met Rijk van Dam Den Bosch (organisatie: Provinciale Staten) 03-06-2004
Helder
Spreekbeurt Peter van Dalen De Bilt
30-06-2004
03-06-2004
Excursie Tweede Kamer
Debat met Hans Blokland Amsterdam (organisatie: Felix Meritis)
06-07-2004 t/m 09-07-2004
04-06-2004
Internationale Summerschool PerspectieF Brussel
Spreekbeurt Leon Meijer, Roelof Bisschop, Johannes Schenk Urk
30-09-2004
04-06-2004
Excursie Tweede Kamer
Regiotour met Hans Blokland Kampen
06-10-2004
04-06-2004
Jongerenexcursie Tweede Kamer
Spreekbeurt Bas Belder Rijssen (organisatie: SGP)
13-11-2004
05-06-2004
Ledencongres en 12e Uniecongres Doorn
Debat met Peter van Dalen Leiden (organisatie: Diverse partijen)
24-11-2004
07-06-2004
Excursie Tweede Kamer
Regiotour met Hans Blokland en Peter van Dalen Goes
27-11-2004
08-06-2004
Algemene Vergadering PerspectieF Amersfoort
Spreekbeurt Peter van Dalen Zeist
23-04-2005
08-06-2004
13e Uniecongres
Europacongres jongeren met Hans Blokland en Bas Belder Utrecht
05-11-2005
14e Uniecongres 22-04-2006
15e Uniecongres
(organisatie: PerspectieF/SGP-jongeren) 09-06-2004
Regiotour Hans Blokland, Bas Belder, Peter van Dalen en André Rouvoet Gouda 10-06-2004
Meer info op www.christenunie.nl
Verkiezingen Europees Parlement
juni 2004
Handschrift
31
