www.aboutyourlife.nl
Pilot-onderzoek thuistest pH-waarde De uitkomst van de urine-pH-waardetest is een goed middel om personen bewust te maken van de factoren die invloed hebben op hun gezondheid en welzijn.
José Dusol natuurgeneeskundig therapeut en mede-initiatiefnemer van About Your Life Juni 2015
Samenvatting Dit pilot-onderzoek betreft een opdracht voor het behalen van een ervaringscertificaat voor het EVC-traject hbo bachelor Fysiotherapie en is geschreven voor About Your Life. Het pilot-onderzoek loopt van 12 maart 2015 tot 12 september 2015. Door middel van het aanbieden van een urine-pH-waardetest aan consumenten en een interview, wordt onderzocht welke factoren invloed hebben op de pH-waarde en daarmee op de gezondheid en welzijn. Hypothese: de uitkomst van de urine-pH-waardetest is een goed middel om personen bewust te maken van de factoren die invloed hebben op hun gezondheid en welzijn. Doelstelling: personen bewust maken van de factoren die invloed hebben op hun gezondheid en welzijn, en bewustwording van de factor voeding in het bijzonder. Uit het pilot-onderzoek blijkt dat er behoefte is om via een test gezondheid en welzijn te controleren en daarover van gedachten te wisselen met specialisten. Na het pilot-onderzoek blijft About Your Life de urine-pH-waardetest zeer waarschijnlijk aanbieden om nog meer consumenten bewust te maken van de factoren die invloed hebben op hun gezondheid en welzijn.
2
Voorwoord In mijn praktijk voor natuurgeneeskundige therapie werk ik met de vijf natuurgerichte principes, te weten energie, prikkeloverdracht, drainage, voeding en psyche. Ik merk tijdens gesprekken met cliënten, dat er met voeding nog veel voordeel te behalen valt op het gebied van gezondheid en welzijn. In literatuur over zuurgraad en voeding wordt beschreven dat klachten of ziektes te voorkomen zijn met voeding die een gezonde pH-waarde van het lichaam beïnvloedt. Mijn nieuwsgierigheid werd gewekt om te onderzoeken of pH-waarden inzicht geven in gezondheid en welzijn. De online kennisbank About Your Life, waarvan ik mede-initiatiefnemer ben, is een geschikt medium om onderzoek naar dit onderwerp te doen. About Your Life geeft informatie over natuurlijke oplossingen aan consumenten om inzicht in eigen gezondheid te krijgen. Het onderzoek is een onderdeel van de informatievoorziening van About Your Life.
3
Inhoudsopgave Samenvatting ....................................................................................... 2 Voorwoord ........................................................................................... 3 Inleiding ................................................................................................ 5 1. De organisatie ................................................................................... 6 2. Theorie.............................................................................................. 7 2.1 Wat is de zuur-basebalans ............................................... 7 2.2 Wat is de pH-waarde ....................................................... 7 2.3 Literatuurmatrix .............................................................. 7 2.4 Conclusie ......................................................................... 8 2.5 Onderzoeksmethode ........................................................ 8 3 Hypothese en doelstelling ................................................................. 9 3.1 Hypothese ....................................................................... 9 3.2 Doelstelling ..................................................................... 9 4. Praktijk............................................................................................ 10 5. Evaluatie, conclusie en aanbevelingen ........................................... 12 5.1 Evaluatie ........................................................................ 12 5.2 Conclusie ........................................................................ 13 5.3 Aanbevelingen ................................................................ 13 Literatuurlijst ...................................................................................... 14 Voor de literatuurmatrix ....................................................... 14 Andere geraadpleegde bronnen ............................................ 14 Bijlagen ............................................................................................... 15 Bijlage 1 Literatuurmatrix ....................................................... i Bijlage 2 AYL begeleidende brief zuurgraadmeting ..................ii Bijlage 3 AYL bijlage bij brief zuurgraadmeting ....................... iii Bijlage 4 AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 1.................. iv Bijlage 5 AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 2................ xiii Bijlage 6 Praktijk Nuijt – Wageningen ................................... xx Bijlage 7 Alkavitae zuur-base voedingslijst .......................... xxii Bijlage 8 Informatiefolder About Your Life ......................... xxiv
4
Inleiding Dit pilot-onderzoek is geschreven voor About Your Life, een online kennisbank voor natuurlijke oplossingen. About Your Life is ook het marketingplatform voor specialisten in natuurlijke oplossingen voor het vergroten van netwerken met als doel meer potentiële cliënten. Het betreft een opdracht voor het behalen van een ervaringscertificaat voor het EVC-traject hbo bachelor Fysiotherapie via Centrum Vakerkenningen. De opdracht is het beheersen van het werkproces 3.1 Onderzoek. De opdracht past goed bij About Your Life. Door middel van het aanbieden van een urine-pH-waardetest wil About Your Life bewerkstelligen dat consumenten bewust worden van de factoren die invloed hebben op hun gezondheid en welzijn. Dit pilot-onderzoek bestaat uit vijf hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk wordt een schets gemaakt van de organisatie About Your Life en haar activiteiten. De onderzoeksmethode wordt uiteengezet in hoofdstuk twee. Hoofdstuk drie omvat de hypothese en de doelstellingen. In hoofdstuk vier wordt de praktijk uiteen gezet. De evaluatie, conclusie en aanbevelingen is beschreven in het laatste hoofdstuk.
5
1. De organisatie About Your Life is een initiatief van Manja Bodde, Milou van Rooij-de Vries en José Dusol. Als natuurgeneeskundig therapeut bieden zij dagelijks natuurlijke en effectieve oplossingen bij gezondheids- en welzijnsproblemen van hun cliënten. Ze zijn zich ervan bewust, dat er nog veel onduidelijkheid bestaat over natuurgeneeskundige therapie en natuurlijke oplossingen. Met de online kennisbank About Your Life brengen ze deze kennis landelijk binnen handbereik van mensen die op zoek zijn naar natuurlijke oplossingen. About Your Life inspireert mensen om invulling te geven aan een prettig en gezond leven door: - iedere week een blog te publiceren; - de About Your Life Facebook-pagina, als inspiratiebron; - de About Your Life Facebook-groepen, als informatiebron en discussieforum; - de inspiratiemail met waardevolle en vermakelijke inhoud; - de functie van een advies-vraagbaak. About Your Life beschikt over een groot netwerk van therapeuten en coaches. Binnen dit netwerk wordt gezocht naar een geschikte therapeut of coach in de directe omgeving van de personen die om begeleiding vragen. Tegelijkertijd is About Your Life het marketingplatform voor specialisten in natuurlijke oplossingen voor het vergroten van netwerken, met als doel meer potentiële cliënten. About Your Life biedt de volgende meerwaarden aan: 1. marketingacties; 2. ontzorgen; 3. verbinding. Waardoor: - expertises zichtbaar worden; - persoonlijke netwerken vergroot worden; - goede vindbaarheid door zoekmachines (SEO) plaatsvindt; - er efficiënter gebruik gemaakt wordt van sociale media; - er geen zorgen zijn over technische aspecten; - natuurgeneeskundige therapie en coaching meer bekendheid krijgen; - er samenwerking tussen specialisten tot stand komt.
6
2. Theorie 2.1 Wat is de zuur-basebalans In de natuur draait alles om evenwicht. Er zijn altijd twee tegenpolen die met elkaar naar een balans streven. Dit geeft spanning maar dus ook leven, zoiets als de plus en minpool bij elektriciteit. Yin en Yang. Als een lichaam in balans is, is het gezond en vitaal. Ons lichaam streeft altijd naar balans en werkt voortdurend aan evenwicht. Ons lichaam bestaat uit veel verschillende stofjes, al deze stofjes bevatten water. Ons lichaam bestaat voor zo’n 60% – 70% uit water. Water is een neutrale stof waarbij er een balans is tussen twee elementen: waterstof (zuur) en zuurstof (basisch). Andere waterige stoffen zijn ofwel zuurder ofwel basischer dan water. Dit kun je meten aan de hand van de pH-waarde. 2 2.2 Wat is de pH-waarde pH is afgeleid van het Latijnse ‘potentia hydrogenii’ en betekent letterlijk: ‘werkzaamheid van waterstof’. De pH-waarde is een maat voor de zuurgraad van een waterige vloeistof. De schaal waarop de pH-waarde wordt gemeten loopt van 0 tot 14. Zure vloeistoffen zitten ergens tussen de 0 en 7, basische vloeistoffen tussen de 7 en 14. Een ezelsbruggetje: zuur = zero (nul). Hoe lager de pH-waarde hoe zuurder, hoe hoger de pH-waarde hoe basischer. Zoals gezegd is water neutraal en heeft dus een pH-waarde van 7, precies in het midden. 2 Met pH-strips kan eenvoudig de zuurgraad van vloeistoffen worden gemeten. Een vloeistof is zuur als de pH lager is dan 7 en een vloeistof is basisch als de pH hoger is dan 7. 4 Het ideale pH-gehalte van urine ligt tussen 6,0 en 7,3. Bij een pH-waarde tussen 5,0 en 6,0 kunnen klachten worden ontwikkeld. In het geval van een pH waarde tussen 4,5 en 5,0 zouden klachten aanwezig kunnen zijn. 8 2.3 Literatuurmatrix Om tot de hypothese te komen is een literatuurmatrix gebruikt, zie bijlage 1. Literatuur 2, 4 en 5 stellen dat een waarde van 7 een goede pH-waarde is. Volgens literatuur 1 t/m 4 is voeding een factor die invloed heeft op de pH waarde van het lichaam. Literatuur 2, 3 en 4 geven aan dat stress een factor is die van invloed is op de pH-waarde van het lichaam. Elektromagnetische straling (omgeving) is een factor waar literatuur 5 van uit gaat. Literatuur 1 t/m 5 gaan ervan uit, dat wanneer deze factoren worden bijgestuurd, de pH-waarde positief verandert en dat klachten verdwijnen.
7
2.4 Conclusie In de literatuur wordt uitgegaan van het gegeven dat aanpassing van de factoren voeding, stress en omgeving (elektromagnetische straling) invloed hebben op de pH-waarde en daarmee op de gezondheid en welzijn. Voeding is de grootste factor. 2.5 Onderzoeksmethode De onderzoeksmethode bestaat uit een urine-pH-waardetest (zuurgraadteststrip of thuistest pH-waarde) en een telefonisch/persoonlijk interview.
8
3 Hypothese en doelstelling 3.1 Hypothese De uitkomst van de urine-pH-waardetest is een goed middel om personen bewust te maken van de factoren die invloed hebben op hun gezondheid en welzijn. 3.2 Doelstelling Personen bewust maken van de factoren die invloed hebben op hun gezondheid en welzijn, en bewustwording van de factor voeding in het bijzonder.
9
4. Praktijk 4.1 Hoe is het pilot-onderzoek opgezet Op 12 maart 2015 is gestart met het aanbieden van een urine-pH-waardetest op de website van About Your Life (rode knop ‘Hoe gezond ben jij, bestel de gratis thuistest’, www.aboutyourlife.nl/vrijblijvend-advies). Het streven is dat 75 personen de test doen, dat er met 30 personen daadwerkelijk contact is geweest en dat de vragenlijst met 2 0 personen is doorgenomen. De periode loopt van 12 maart 2015 tot 12 september 2015. 4.2 Verloop proces Begin maart 2015 ben ik begonnen met een opzet voor de vragen. Op 12 maart 2015 is de thuistest geïntroduceerd via de website van About Your Life (rode knop ‘Hoe gezond ben jij, bestel de gratis thuistest’, www.aboutyourlife.nl/vrijblijvend-advies). De eerste aanvraag kwam op 12 maart 2015 binnen. De aanvragers krijgen een brief met uitleg over het gebruik van de zuurgraadstrip (zie bijlage 2), een bijlage met tabel waarop de waardes af te lezen zijn en op de bijlage is de zuurgraadstrip bevestigd (zie bijlage 3). In het telefonisch interview neem ik met de personen de vragen uit de vragenlijst door. Voor het verwerken van de antwoorden maak ik gebruik van een online enquêteprogramma, Survey Monkey (zie bijlagen 4 en 5). Ik ben op 15 april 2015 gestart met de telefonische interviews. De antwoorden van de eerste 3 personen zijn in de vragenlijst ‘AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 1’ (zie bijlage 4) ingevoerd. Tijdens deze 3 interviews kwam naar voren dat de vragenlijst niet voldoende specifiek was. De vragenlijst heb ik aangepast en vanaf 1 mei 2015 worden de interviews in de vragenlijst ‘AYL vragenlijst pH test Survey Monkey2’ ingevoerd (zie bijlage 5). De bedoeling is dat in de toekomst de interviews ook door andere therapeuten dan de 3 initiatiefnemers van About Your Life, uitgevoerd gaan worden. Op 21 juni 2015 hebben 53 personen de thuistest aangevraagd. Deze personen hebben de begeleidende brief (zie bijlage 2) ontvangen met bijlage met een zuurgraad-kleurentabel en zuurstrip (zie bijlage 3). 40 Personen zijn benaderd (telefonisch of per e-mail). Met 12 personen heb ik telefonisch contact gehad. Daarvan heb ik met 10 personen de vragenlijst doorgenomen. In deze vragenlijst komen drie factoren terug: voeding, stress en omgeving (factoren, zie bijlage 1). Ik bespreek de uitslag. Ik geef aan dat de uitslag een indicatie is.
10
4.3 Vragen De vragen die gesteld worden zijn onder andere: - Wat was de uitslag? - Graag zou ik eerst willen nagaan of voeding te maken kan hebben met de ongezonde pH-waarde. Hoe vaak eet je bewerkt voedsel? - Graag zou ik nu willen nagaan of je werk of privésituatie met de ongezonde pH-waarde te maken kan hebben. Wat voor werk doe je? - Kom je op je werk of privé met vreemde stoffen in aanraking? * chemische stoffen * vaccins * zware metalen * elektrosmog - Zijn er stresssituaties aanwezig? - Constatering: Het lijkt erop dat de ongezonde pH-waarde komt door: * voeding * stress * vreemde stoffen (omgeving) - Zijn er onderwerpen waar je meer over zou willen weten? - Overige informatie. In de gesprekken wordt uitgelegd dat de uitslag van de urine-pH-waardetest een indicatie is. Indien er aangegeven werd dat er klachten aanwezig waren, heb ik advies gegeven om aanpassing van voeding en eventuele andere factoren, te overwegen om te ervaren wat de reacties in het lichaam zijn. Er wordt ook gevraagd of er begeleiding door een therapeut gewenst is. Indien het vermoeden bestaat dat er sprake is van ernstige klachten of een ziekte, wordt doorverwezen naar een arts.
11
5. Evaluatie, conclusie en aanbevelingen 5.1 Evaluatie De antwoorden op de vragen uit de vragenlijst ‘AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 2’ (en ‘AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 1’), geven About Your Life veel informatie. Vraag 14 ‘Indien voeding…’ in combinatie met 16 ‘Overige informatie’, diverse reacties. Hier volgen enkele voorbeelden: 1. Vrouw, gezin, werkloos, pH-waarde tussen 5,0 en 6,0 = klachten kunnen worden ontwikkeld: Door werkloosheid heeft ze tijd voor haar gezin en meer aandacht voor gezonde voeding. Ze wil mondjesmaat haar voeding aanpassen, omdat dit anders stress geeft. Door werkloosheid is er minder budget voor therapie (voor het ontstoren van vaccinatieschade). Ze is geïnteresseerd in informatie van About Your Life via Facebook en Facebook-groepen. 2. Vrouw, masseur, pH-waarde tussen 4,5 en 5,0 = klachten kunnen aanwezig zijn: Er is veel stress. Ontspannen lukt haar niet goed. Wel tijdens de massages die ze geeft. Sinds 3 weken eet ze geen suiker en zuivel meer. Ze eet veel fruit en groente en drinkt 1,5 liter water per dag. Naar aanleiding van dit gesprek wordt er nogmaals een zuurgraadstrip opgestuurd, waarna er nogmaals contact gezocht wordt. 3. Man, gezin, werkloos, pH waarde tussen 4,5 en 5,0 = klachten kunnen aanwezig zijn: Hij drinkt veel water en is ¾ jaar geleden gestopt met roken. Hij heeft af en toe last van zijn darmen, maar hij wil zelf zoeken om te zien wat hij er aan kan doen. Ik heb hem tips gegeven. Graag wil hij een zuurbasevoedingslijst ontvangen. 4. Vrouw, verkoopster drogisterij, pH waarde tussen 6,0 en 7,3 = gezond: Er komen veel mensen in de drogisterij waar ze werkt, die te maken hebben met klachten zoals moeheid. Ze bespreekt als eerste de zuurgraad. Er komen steeds meer jongeren om advies en nu ook mannen die veelal wetenschappelijke informatie willen. Vraag 19 ‘Zijn er onderwerpen waar je meer over zou willen weten’: - ontstoren vaccinatie (1x); - zuur-basevoedingslijst/voedingstips (2x); - alles interessant (2x); - niet ingevuld (5x). Vraag 20 ‘Als je een klacht hebt, waar zoek je dan op’: - op klacht (3x); - website About Your Life: op tegeltje (1x); - niet ingevuld (6x).
12
5.2 Conclusie About Your Life is goed op weg om haar doel te verwezenlijken. Het blijkt dat er bij consumenten behoefte is om via een test gezondheid en welzijn te controleren en daarover van gedachten te wisselen met specialisten. Na de pilot-periode lijkt het zinvol de urine-pH-waardetest aan te blijven bieden om nog meer personen bewust te maken van de factoren die invloed hebben op hun gezondheid en welzijn, en bewustwording van de factor voeding in het bijzonder. 5.3 Aanbevelingen Verbeterpunten zouden kunnen zijn: 1. De urine-pH-waardetest opnieuw toesturen voor controle pH-waarde en daarna nogmaals contact opnemen. 2. Het script beter volgen, zodat de meting correct uitgevoerd kan worden. Na de pilot-periode kan verbeterpunt 1 worden ingevoerd. Punt 2 kan bij het eerstvolgende contact worden ingevoerd.
13
Literatuurlijst Voor de literatuurmatrix 1.
China Study, dr. T. Colin Campbell, ISBN 978-1-932100: “Pag. 205 We have had evidence for well over a hundred years that animal protein decreases bone health. The explanation of animal protein causing excess metabolic acid, for example, was first suggested in the 1880s4 and was documented as long ago as 1920.5 We also have known that animal protein is more effective than plant protein at increasing the metabolic acid load in the body.”
2.
De Energieke Vrouwenacademie: www.energiekevrouwenacademie.nl
3.
De natuurdiëtisten: www.natuurdietisten.nl
4.
Alkavitae: www.alkavitae.nl/Zuur-Base-Evenwicht en zuur-base voedingslijst, zie bijlage 7
5.
Praktijk Nuijt – Wageningen, zie bijlage 6: http://www.stralinggezondheid.com (menu: meten van straling)
Andere geraadpleegde bronnen 6.
Stichting EHS: www.stichtingehs.nl
7.
Nationaal platform stralingsrisico’s: www.wetenschap.infonu.nl/
8.
Macherey-Nagel GmbH: zuurgraadtest
9.
Informatiefolder About Your Life: Voedingsadviezen voor het zuurbasenevenwicht van het lichaam, zie bijlage 8
14
Bijlagen Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
1 2 3 4 5 6
Bijlage 7 Bijlage 8
Literatuurmatrix AYL begeleidende brief zuurgraadmeting AYL bijlage bij brief zuurgraadmeting AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 1 AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 2 Praktijk Nuijt – Wageningen: Meten van electrosmog straling en geopatische belasting in uw lichaam. Alkavitae zuur-base voedingslijst Informatiefolder AYL: Voedingsadviezen voor het zuurbasenevenwicht van het lichaam
15
Bijlage 1 Literatuurmatrix pH-waarde in het lichaam
1. China Study
Wat is de gezonde pHwaarde Wat zijn de Voeding oorzaken van een pHwaarde buiten de norm
Bij aanpak oorzaken verandert dan de pHwaarde 1.
2. 3. 4. 5.
Ja
2. De energieke vrouwenacademie 7 neutraal
3. De natuurdiëtisten
Voeding Stress
Voeding Stress
Ja
Ja
4. Alkavitae
5. Praktijk Nuijt Wageningen
7 neutraal
7 neutraal
Voeding Stress Overmatige spierbelasting Roken Medicijngebruik Straling (zendmasten, WiFi, mobiele telefoons, DECT telefoons, e.d.) Luchtverontreiniging Ja
Elektromagnetische straling
Ja
China Study, dr. T. Colin Campbell, ISBN 978-1-932100: “Pag. 205 We have had evidence for well over a hundred years that animal protein decreases bone health. The explanation of animal protein causing excess metabolic acid, for example, was first suggested in the 1880s4 and was documented as long ago as 1920.5. We also have known that animal protein is more effective than plant protein at increasing the metabolic acid load in the body.” De Energieke Vrouwenacademie: www.energiekevrouwenacademie.nl De natuurdiëtisten: www.natuurdietisten.nl Alkavitae: www.alkavitae.nl/Zuur-Base-Evenwicht Praktijk Nuijt – Wageningen, zie bijlage 6: http://www.stralinggezondheid.com (menu: meten van straling)
Bijlage 2 AYL begeleidende brief zuurgraadmeting
ii
Bijlage 3 AYL bijlage bij brief zuurgraadmeting
iii
Bijlage 4 AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 1 Script pH test 1. Wie ga je bellen? Naam Tussenvoegsel Voornaam Voorletters Man/vrouw Adres Postcode Woonplaats Land E-mail Telefoon Opmerkingen Via Datum aanvraag Datum verzenden strip Datum opvolging 2. Goedemorgen, ik ben ....... van About Your Life Manja Bodde Jose Dusol Milou van Rooij - de Vries Anders 3. Ik bel in verband met de aangevraagde pH test. Komt het uit dat ik u hierover bel. Ja, ga naar vraag 4 Nee Zo nee, wanneer komt het beter uit? 4. Wij hebben een gezondheids-zuurgraadtest opgestuurd. Heeft u deze ontvangen? (Mag ik ook je zeggen?) Ja, ga naar vraag 5 Nee Zo nee, aftasten of ze alsnog een zuurgraadstrip willen ontvangen.
iv
5. Heb je de test inmiddels gedaan? Ja, ga naar vraag 6 Nee Zo nee, wanneer kan ik het beste terugbellen? 6. Wat was de uitslag? pH waarde tussen 6,0 en 7,3 = gezond: Dan ben je al goed bezig. Je bent al vast bewust bezig met voeding pH waarde tussen 5,0 en 6,0 = klachten kunnen worden ontwikkeld, vragen naar voeding en werk (zie checklist) pH waarde tussen 4,5 en 5,0 = klachten kunnen aanwezig zijn, vragen naar voeding en werk (zie checklist) Mislukt Indien mislukt: wil je een nieuwe strip ontvangen? We nemen een tijdje na ontvangst van de nieuwe strip weer contact op. Kunnen we alvast een belafspraak plannen?
7. Graag zou ik eerst willen nagaan of voeding te maken kan hebben met de ongezonde pH waarde. Welke van de volgende zoete voedingsmiddelen gebruik je regelmatig? Niet: Alle suikers (witte-, kokos-, palm-, rietsuiker) Zoetmiddelen Snoep Jam Gedroogd fruit Chocola Graanrepen Voeding met toegevoegde stoffen Xylitol Agavesiroop Yacon siroop Stevia-extract Glycerine Fructose Glucose-fructose stroop Inuline Fructo-oligosacchariden Rijststroop Gerstemout
v
Maltodextrine Sucrose Dextrose Sucralose Aspertaam Saccharine Wel/biologisch: Onverhitte honing (Ekoplaza, niet koken in recepten) Biologisch ahornsiroop C graad Oerzoet suiker Echte rietsuiker (heavenly organics) Overige (geef nadere toelichting) 8. Welke van het volgende Fruit gebruik je regelmatig? Niet: Sinaasappels Bananen Druiven Perziken Bosbessen Ananas Wel/biologisch: in combinatie met vet (room of kaas) Frambozen Kiwi's Groene appels Overige (geef nadere toelichting) 9. Welke van het volgende Brood/rijst/granen gebruik je regelmatig? Niet: Witmeel of bewerkte graanproducten (ook biologisch) Crackers Koekjes Donuts Taarten Ontbijtgranen Muesli Muffins Tortilla's Bagels
vi
Noodles Pasta Pizza Zilvervliesrijst Couscous Pas op met: Gekiemde producten op basis van volle granen Glutenvrije voedingsmiddelen gemaakt van bruine rijst Vermijd volle granen die niet gezuurd zijn volgens de richtlijnen: volle tarwe Rogge Kamut Spelt Bruine rijst Quinoa Wel/biologisch: zuurdesembrood, gebuild meel (85% vlies en kiem, wit is 60-70%), min. 16 uur gezuurd Frans brood Witte rijst of basmati Gefermenteerde maisproducten (zonder vlies en kiem) Maisbloempasta - Castogno Griesmeel (pasta/couscous Tarwegries (Ekoplaza, Johannesmolen) Overige (geef nadere toelichting) 10. Welke van het volgende Noten gebruik je regelmatig? Niet: Rauwe noten (Ekoplaza, zelf verhitten) Notenpasta Pindakaas Rauwe amandelpasta Rauwe sesampasta (tahin) Wel/biologisch: Geroosterde of verhitte noten Geroosterde of verhitte notenpasta zonder vlies Witte amandel zonder vlies Met mate: op lage temperatuur verhitte noten Overige (geef nadere toelichting) 11. Welke van het volgende Oliën/boter gebruik je regelmatig? Niet: Margarine of andere botervervangers
vii
Plantaardige soja olie Plantaardige canola olie Plantaardige mais olie Plantaardige zonnebloemolie Plantaardige saffloerolie Chips Plantaardige frituurolie Voegingsmiddelen die niet in natuurlijk vet gefrituurd zijn (veel restaurants gebruiken goedkope olie) Wel/biologisch: Biologische kokosolie Biologische palmolie Biologische olijfolie Grasgevoerde roomboter Bakken in kokosolie of roomboter (vlees/gebak) Frituren in kokosolie Overige (geef nadere toelichting) 12. Welke van het volgende zuivelproducten gebruik je regelmatig? Niet: Gehomogeniseerde zuivelproducten Graangevoerde zuivelproducten IJs Magere zuivelproducten Poedermelk (en wat daarvan gemaakt is) Rijstemelk Sojamelk Melk van noten en zaden Melk van hennep Melk van amandelen Wel/biologisch: Biologische zuivelproducten van grasgevoerd vee Volvet (geen magere of halfvolle producten) Grasgevoerde karnemelk Huttenkäse Kefir Yoghurt Zure melkproducten (ivm probiotische bacteriën)
viii
Rauwmelkse kaas (bij Ekoplaza rauwmelkse geitenkaas en aanbiedingen voor andere soorten) Overige (geef nadere toelichting) 13. Welke van het volgende zout gebruik je regelmatig? Niet: Tafelzout (veel voedingsmiddelen bevatten dit, is aggressief) Wel/biologisch: Himalayazout Zeezout (liefst Keltisch zeezout) Overige (geef nadere toelichting) 14. Welke van het volgende stimulerende middelen gebruik je regelmatig? Niet: Koffie Zoete drank Sportdrank Alcohol Rookwaren Overige (geef nadere toelichting) 15. Gebruik je regelmatig Fastfood/junkfood? Nee Ja: bevat veel transvetten, chemische toevoegingen en suiker Welke? Hoe vaak? Overig 16. Gebruik je regelmatig groene poeder supplementen Nee Ja: Veel poeders bevatten suiker en twijfelachtige ingrediënten. Neem poeders die 100% gebaseerd zijn op voeding en die geen toegevoegde zoetmiddelen bevatten. Overige (geef nadere toelichting)
ix
17. Gebruik je regelmatig vlees en eieren uit de bio industrie? Nee Ja: Deze eiwitten zijn van mindere kwaliteit. Neem biologisch vlees en eieren van grasgevoerd vee. Deze zijn van hoogwaardige kwaliteit en daarom gezondheidsbevorderend. Overige (geef nadere toelichting) 18. Gebruik je regelmatig medicijnen? Nee Ja: Wees ervan bewust dat medicijnen met of zonder doktersrecept en vaccins (buitenland, kinderen) de hormoonbalans verstoren en daardoor een rol spelen bij de pH waarde. Welke, hoevaak? Overig 19. Gebruik je regelmatig voedsel additieven? Nee Ja: Vermijd alle onnatuurlijke vormen van MSG (mononatrium glutamaat). MSG verstoort de hormoonhuishouding en ontregelt oorspeekselklieren. Meeste toevoegingen zitten verstopt: Vet-sin E621 (in soepen, sauzen, bouillon poeder). Gehydroliseerd plantaardig eiwit HVP. Vleesvervanger (textured vegetable protein HVP). Gistextract. Geautoliseerd (opgelost) plantaardig eiwit. Alles met het woord Glutamaat of Glutamine erin Vermijd: commerciële voedingsmiddelen, zoals kant-en-klare maaltijden en soeppoeder Gebruik: zoveel mogelijk biologisch vers Overige (geef nadere toelichting) 20. Gebruik je regelmatig Vitaminesupplementen? Nee Ja: vermijd alle synthetische vitaminen- en voedingssupplementen. Orthica (Ekoplaza) is zuiver en heeft een goede prijs-/kwaliteitverhouding. Via IHerb kun je goede merken als Lamberts en Source Naturals goedkoper en in hogere doseringen aanschaffen. Welke, hoevaak? Overig 21. Graag zou ik nu willen nagaan of je werk of prive situatie met de ongezonde pH waarde te maken kan hebben. Wat voor werk doe je?
22. Kom je bij je werk in contact met vreemde stoffen? Chemische stoffen Vaccins Zware metalen Elektrosmog Overige (geef nadere toelichting)
x
23. Zijn er stress situaties aanwezig? Verveling Verhuizing Werk Gezin Overlijden Scheiding Overige (geef nadere toelichting) 24. Constatering: Het lijkt erop dat de ongezonde pH waarde komt door: Stress Voeding Vreemde stoffen Overige (geef nadere toelichting) 25. Indien voeding: Is het een idee om de komende 3 weken het meest opvallende (uit de lijst) weg te laten, om te zien of er iets verandert in je lichaam of hoe je je voelt? Nee Ja Kunnen we je hierover terugbellen? Dan vragen we naar de veranderingen, die je hebt opgemerkt. Het is onze ervaring dat veel mensen dit niet weten en we willen graag onderzoeken of kleine veranderingen een groot effect hebben op gezondheid en welzijn. Het is een gratis advies. Zullen we alvast een belafspraak maken?
26. Overige informatie
27. Indien stress of vreemde stoffen: Wil je hulp bij het verbeteren van je pH waarde, en daarmee van je gezondheid en welzijn? Nee Ja: Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief of ons volgen via Facebook. Hier is regelmatig nieuws te lezen. In de besloten Facebookgroepen About Your Life werk/kind/vrouw/voeding kun je vragen stellen en meepraten over diverse natuurlijke onderwerpen. Overige (geef nadere toelichting) 28. Wil je hierbij hulp van een therapeut, die met natuurlijke oplossingen werkt? Hij of zij kan je hierbij intensiever begeleiden. Nee
xi
Ja Wij gaan op zoek naar een therapeut. Wanneer kunnen we terugbellen? Wij geven dan de gegevens van de therapeut door. 29. Overige informatie
30. In de toekomst willen we vaker van dit soort thuistesten en adviesgesprekken voeren. Zou je bereid zijn hiervoor te betalen? Nee Ja Welk bedrag zou je hiervoor over hebben? Omdat je de zuurgraadtest hebt aangevraagd, heb je interesse getoond. Je kunt je inschrijven voor de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven en tips te ontvangen rond natuurlijke oplossingen, zodat je er zelf iets mee kunt doen. Je kunt ons ook volgen op Facebook. We hebben een Facebookpagina en Facebookgroepen voor voeding, kind, vrouw en werk. In deze besloten groepen kun je vragen stellen en meepraten over natuurlijke onderwerpen. Bedankt voor dit gesprek en misschien tot ziens bij About Your Life. 31. Overige informatie
Gereed Aangeboden door SurveyMonkey
xii
Bijlage 5 AYL vragenlijst pH test Survey Monkey 2 Script pH test 2 1. Wie ga je bellen? Voornaam Voorletters Tussenvoegsel Achternaam Man/vrouw Adres Postcode Woonplaats Land E-mail Telefoon Via (bijv. AYL website, Milou, Manja, José) Datum aanvraag Datum verzenden strip Datum opvolging 2. Goedemorgen, ik ben ....... van About Your Life Manja Bodde Jose Dusol Milou van Rooij - de Vries Anders 3. Ik bel in verband met de aangevraagde pH test. Komt het uit dat ik u hierover bel. Ja, ga naar vraag 4 Nee, ga naar vraag 16 Indien nee, wanneer komt het beter uit? 4. Wij hebben een gezondheids-zuurgraadtest opgestuurd. Heeft u deze ontvangen? (Mag ik ook je zeggen?) Ja, ga naar vraag 5 Nee, ga naar vraag 16 Indien nee, aftasten of ze alsnog een zuurgraadstrip willen ontvangen.
5. Heb je de test inmiddels gedaan?
xiii
Ja, ga naar vraag 6 Nee, ga naar vraag 16 Indien nee, wanneer kan ik het beste terugbellen? 6. Wat was de uitslag? pH waarde tussen 6,0 en 7,3 = gezond: Dan ben je al goed bezig. Je bent al vast bewust bezig met voeding pH waarde tussen 5,0 en 6,0 = klachten kunnen worden ontwikkeld, vragen naar voeding en werk (zie checklist) pH waarde tussen 4,5 en 5,0 = klachten kunnen aanwezig zijn, vragen naar voeding en werk (zie checklist) Mislukt, ga naar vraag 17 Indien mislukt: wil je een nieuwe strip ontvangen? We nemen een tijdje na ontvangst van de nieuwe strip weer contact op. Kunnen we alvast een belafspraak plannen?
7. Graag zou ik eerst willen nagaan of voeding te maken kan hebben met de ongezonde pH waarde. Hoe vaak eet je bewerkt voedsel? Meerdere keren Nooit Zelden Maandelijks Wekelijks Dagelijks per dag Koekjes Gebak Snoepjes Pakjes wereldgerechten Pakjes - sauzen Pakjes - soepen Kruidenmix Fastfood/junkfood Opmerkingen BEWERKT VOEDSEL: Bevat veel transvetten, chemische toevoegingen en suiker Vermijd alle onnatuurlijke vormen van MSG (mononatrium glutamaat). MSG verstoort de hormoonhuishouding en ontregelt oorspeekselklieren. Meeste toevoegingen zitten verstopt: Vet-sin E621 (in soepen, sauzen, bouillon poeder). Gehydroliseerd plantaardig eiwit HVP. Vleesvervanger (textured vegetable protein HVP). Gistextract. Geautoliseerd (opgelost) plantaardig eiwit. 8. Hoe vaak eet of drink je de volgende producten Nooit Zelden Maandelijks Wekelijks Dagelijks Meerdere keren per dag
xiv
Nooit
Zelden
Maandelijks Wekelijks Dagelijks Meerdere keren per dag
Suiker in koffie of thee Brood, rijst en granen Noten en zaden Boter en olie Zuivelproducten Vlees, vis en eieren Groenten Fruit Opmerkingen ZOETSTOFFEN Niet: Alle suikers (witte-, kokos-, palm-, rietsuiker), Zoetmiddelen, Snoep, Jam, Gedroogd fruit, Chocola, Graanrepen, Voeding met toegevoegde stoffen, Xylitol, Agavesiroop, Yacon siroop, Stevia-extract, Glycerine, Fructose, Glucose-fructose stroop, Inuline, Fructo-oligosacchariden, Rijststroop, Gerstemout, Maltodextrine, Sucrose, Dextrose, Sucralose, Aspertaam, Saccharine Wel: Onverhitte honing (Ekoplaza, niet koken in recepten), Biologisch ahornsiroop C graad, Oerzoet suiker, Echte rietsuiker (heavenly organics) BROOD / RIJST / GRANEN Niet: Witmeel of bewerkte graanproducten (ook biologisch), Crackers, Koekjes, Donuts, Taarten, Ontbijtgranen, Muesli, Muffins, Tortilla's, Bagels, Noodles, Pasta, Pizza, Zilvervliesrijst, Couscous Pas op met: Gekiemde producten op basis van volle granen Glutenvrije voedingsmiddelen gemaakt van bruine rijst Vermijd volle granen die niet gezuurd zijn volgens de richtlijnen: volle tarwe, Rogge, Kamut, Spelt, Bruine rijst, Quinoa Wel: zuurdesembrood, gebuild meel (85% vlies en kiem, wit is 60-70%), min. 16 uur gezuurd, Frans brood, Witte rijst of basmati, Gefermenteerde maisproducten (zonder vlies en kiem), Maisbloempasta - Castogno, Griesmeel (pasta/couscous, Tarwegries (Ekoplaza, Johannesmolen) NOTEN / ZADEN Niet: Rauwe noten (Ekoplaza, zelf verhitten), Notenpasta, Pindakaas, Rauwe amandelpasta, Rauwe sesampasta (tahin) Wel: Geroosterde of verhitte noten, Geroosterde of verhitte notenpasta zonder vlies, Witte amandel zonder vlies Met mate: Op lage temperatuur verhitte noten BOTER / OLIE Niet: Margarine of andere botervervangers, Plantaardige soja olie, Plantaardige canola olie, Plantaardige mais olie, Plantaardige zonnebloemolie, Plantaardige saffloerolie, Chips, Plantaardige frituurolie, Voegingsmiddelen die niet in natuurlijk vet gefrituurd zijn (veel restaurants gebruiken goedkope olie)
xv
Wel: Biologische kokosolie, Biologische palmolie, Biologische olijfolie, Grasgevoerde roomboter, Bakken in kokosolie of roomboter (vlees/gebak), Frituren in kokosolie ZUIVELPRODUCTEN Niet: Gehomogeniseerde zuivelproducten, Graangevoerde zuivelproducten, IJs, Magere zuivelproducten, Poedermelk (en wat daarvan gemaakt is), Rijstemelk, Sojamelk, Melk van noten en zaden, Melk van hennep, Melk van amandelen Wel: Biologische zuivelproducten van grasgevoerd vee, Volvet (geen magere of halfvolle producten), Grasgevoerde karnemelk, Huttenkäse, Kefir, Yoghurt, Zure melkproducten (ivm probiotische bacteriën), Rauwmelkse kaas (bij Ekoplaza rauwmelkse geitenkaas en aanbiedingen voor andere soorten) VLEES / VIS / EIEREN Vermijd vlees, vis en eieren uit de bio-industrie. Deze eiwitten zijn van mindere kwaliteit. Neem biologisch vlees en eieren van grasgevoerd vee. Deze zijn van hoogwaardige kwaliteit en daarom gezondheidsbevorderend. ZOUT Niet: Tafelzout (veel voedingsmiddelen bevatten dit, is aggressief) Wel: Himalayazout, Zeezout (liefst Keltisch zeezout) GROENTEN Koolsoorten: bloemkool, boerenkool, broccoli, Chinese kool, koolrabi, rode kool, savooiekool, spitskool, witte kool, spruitjes, paksoi. Kiemgroenten: taugé, tuinkers. Paddenstoelen: champignons. Peulvruchten: doperwten, kapucijners, kousenband, peulen, snijbonen, sperziebonen, tuinbonen. Vruchtgroenten: courgette, komkommer, paprika, pompoen, tomaten, aubergine, maïs. Bladgroenten: andijvie, sla, spinazie, veldsla, witlof, ijsbergsla, raapstelen, zeekraal, raapstelen, postelein. Knolgewassen: rode bieten, bospeen, waspeen, knolselderij, radijs, winterpeen, koolraap, schorseneren, pastinaak, rettich. Stengelgewassen: bleekselderij, venkel, asperge, artisjok, rabarber. Uien: ui, knoflook, bosui, prei. FRUIT Niet: Sinaasappels, Bananen, Druiven, Perziken, Bosbessen, Ananas Wel: Frambozen, Kiwi's, Groene appels
xvi
9. Hoe vaak gebruik je de volgende producten Nooit Zelden Maandelijks Wekelijks
Dagelijks Meerdere keren per dag
Koffie Zoete drank Sportdrank Alcohol Rookwaren Drugs Medicijnen Supplementen (vitaminen/mineralen) Opmerkingen MEDICIJNEN Wees ervan bewust dat medicijnen met of zonder doktersrecept en vaccins (buitenland, kinderen) de hormoonbalans verstoren en daardoor een rol spelen bij de pH waarde. SUPPLEMENTEN Veel poeders bevatten suiker en twijfelachtige ingrediënten. Neem poeders die 100% gebaseerd zijn op voeding en die geen toegevoegde zoetmiddelen bevatten. vermijd alle synthetische vitaminen- en voedingssupplementen. Orthica (Ekoplaza) is zuiver en heeft een goede prijs-/kwaliteitverhouding. Via IHerb kun je goede merken als Lamberts en Source Naturals goedkoper en in hogere doseringen aanschaffen. 10. Graag zou ik nu willen nagaan of je werk of prive situatie met de ongezonde pH waarde te maken kan hebben. Wat voor werk doe je?
11. Kom je op je werk of privé met vreemde stoffen in aanraking? Nooit Zelden Maandelijks Wekelijks Dagelijks Meerdere keren per dag Chemische stoffen Vaccins Zware metalen Elektrosmog Opmerkingen
xvii
12. Zijn er stress situaties aanwezig? Lang geleden Kort geleden
Op dit moment
Langdurige stress
Verveling Verhuizing Werk Gezin Overlijden Scheiding Overige (geef nadere toelichting) 13. Constatering: Het lijkt erop dat de ongezonde pH waarde komt door: Voeding, ga naar vraag 14 Stress, ga naar vraag 15 Vreemde stoffen, ga naar vraag 15 Overige (geef nadere toelichting) 14. Indien voeding: Is het een idee om de komende 3 weken het meest opvallende (uit de lijst) weg te laten, om te zien of er iets verandert in je lichaam of hoe je je voelt? Ja, wij bellen over ongeveer 3 weken terug. Dan vragen we naar de veranderingen, die je hebt opgemerkt. Het is onze ervaring dat veel mensen dit niet weten en we willen graag onderzoeken of kleine veranderingen een groot effect hebben op gezondheid en welzijn. Het is een gratis advies. Zullen we alvast een belafspraak maken? Nee, geen verdere begeleiding. Ga naar vraag 16 Nee, alleen informatie: Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief of ons volgen via Facebook. Hier is regelmatig nieuws te lezen. In de besloten Facebookgroepen About Your Life werk/kind/vrouw/voeding kun je vragen stellen en meepraten over diverse natuurlijke onderwerpen. Nee, begeleiding therapeut, die met natuurlijke oplossingen werkt. Hij of zij geeft individueel advies. Wij gaan op zoek naar een therapeut. Wanneer kunnen we terugbellen? Wij geven dan de gegevens van de therapeut door Opmerkingen 15. Indien stress of vreemde stoffen: Wil je hulp bij het verbeteren van je pH waarde, en daarmee van je gezondheid en welzijn? Nee, ga naar vraag 16 Ja, alleen informatie: Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief of ons volgen via Facebook. Hier is regelmatig nieuws te lezen. In de besloten Facebookgroepen About Your Life werk/kind/vrouw/voeding kun je vragen stellen en meepraten over diverse natuurlijke onderwerpen. Ja, begeleiding therapeut, die met natuurlijke oplossingen werkt. Hij of zij kan je hierbij intensiever begeleiden. Wij gaan op zoek naar een therapeut. Wanneer kunnen we terugbellen? Wij geven dan de gegevens van de therapeut door. Opmerkingen 16. Overige informatie
xviii
17. Omdat je de zuurgraadtest hebt aangevraagd, heb je interesse getoond. Er is een nieuwsbrief om op de hoogte te blijven en tips te ontvangen rond natuurlijke oplossingen, zodat je er zelf iets mee kunt doen. Mogen wij je hiervoor aanmelden? Nee Ja Indien ja: e-mail-adres 18. Je kunt ons ook volgen op Facebook. We hebben een Facebookpagina en Facebookgroepen voor voeding, kind, vrouw en werk. In deze besloten groepen kun je vragen stellen en meepraten over natuurlijke onderwerpen. Stel je het op prijs als we je in de mail de link naar de fb-pagina en –groepen sturen? Nee Ja Indien ja: e-mail-adres 19. Zijn er onderwerpen waar je meer over zou willen weten?
20. Als je een klacht hebt, waar zoek je dan op?
Bedankt voor dit gesprek en misschien tot ziens bij About Your Life. Gereed Aangeboden door SurveyMonkey
xix
Bijlage 6 Praktijk Nuijt – Wageningen Meten van electrosmog straling en geopatische belasting in uw lichaam Een service die wij u aanbieden is na de opmeting van uw huis omgeving, de straling te meten in uw lichaam. Zowel de elektro magnetische straling als de geopatische belasting wordt opgeslagen in uw lichaam. Door deze te meten in een schaal t/m 5 eenheden kan precies worden bekeken in welke mate uw gezondheid wordt beïnvloed. Schaalverdeling straling belasting in negatieve Bovis eenheden in het lichaam negatieve BOVIS eenheden
advies
- 1 lichte belasting - 2 oplettendheid - 3 actie
opmeet onderzoek, neutraliseren belastingen
- 4 ernstige schade, ziekmakend
maatregel (zie - 3)
- 5 ernstig ziek min of meerdere mate meestal elektrisch bloed
neutraliseren noodzakelijk + fysieke belasting aanpakken
Gelukkig kunnen verstoringen, 'ziekmakende' belastingen afgeschermd c.q. geneutraliseerd worden, waardoor de klachten/aandoeningen verbeteren en zelfs geheel kunnen verdwijnen en men weer op een natuurlijke manier aan de eigen gezondheid kan gaan werken. Raadpleeg bij (ernstige) aanhoudende klachten altijd een gezondheidsdeskundige! Resultaat onderzoek U kunt documentatie opvragen van het onderzoek volgens de levend -bloed met bloedfoto's dit is een onderzoekmethode gemaakt van bloed, vrijwillig afgestaan door een vrouw die wilde meewerken, om te laten zien welke storende effecten straling op het lichaam kan hebben. Er zijn naast het gebruik van twee Geomack E9000 in haar woning, geen verdere ondersteunende maatregelen genomen. Bij een levendbloed-analyse methode (volgens Enderlein, Naessens, Bradford) zijn de (verschillende) stralingsniveaus duidelijk herkenbaar aan het bloedbeeld, ook via een microscoop met donkerveld zijn de stralingseffecten in het bloed duidelijk herkenbaar en de sterke verandering hierin, na neutralisatie ervan. Er zijn door deze vrouw wekelijks, tussen de periode 23 januari 2005 en 18 april 2005, onder wisselende omstandigheden, enkele druppels bloed afgestaan, voor onderzoek.
xx
Het bloedbeeld bestaat voor uit samengeklonterde rode bloedcellen (erytocyten) die in "worstvorm" met elkaar verbonden zijn (xxxxxxx-vorming), ook zijn een paar bloedplaatjes (trombocyten) en een enkele bolvormige witte bloedcel (leukocyt) zichtbaar. Het bloedbeeld verandert 's Middags, 6 uur na het plaatsen. De rode bloedcellen hebben voor een groot deel de "worstvorming" losgelaten en kunnen zo weer vrijer door het bloed bewegen. 20 februari: De karteling van de rode bloedcellen wordt nog duidelijker terwijl de witte bloedcellen steeds meer hun normale eigen vorm gaan aannemen. 20 maart Verandering van het bloedbeeld naar de oorspronkelijke vorm, terwijl de rode bloedcellen "gladder" worden en minder gaan samenklonteren. 18 april s' morgens De rode en witte bloedcellen hebben samen met de bloedplaatjes weer hun oorspronkelijke vorm terug. 18 april 's middags (laatste sessie) Cliënt heeft ongeveer een kwartier voorover gebogen gezeten met een E9000 tussen haar knieën. De bloedcellen hebben (bijna) hun oorspronkelijke vorm terug en "stralen" weer. Naast de significante veranderingen in het bloedbeeld werden nog een groot aantal veranderingen gemeten: * geen sterke verandering meer in de huidweerstand * geen verandering meer van de magnetische eigenschappen van het bloed * geen hartkloppingen meer * de pH-waarde van het bloed blijft nu steeds boven de pH-waarde van 7 * de polariteit van de celmembranen blijft veel stabieler * voedingsopname in de cellen sterk verbeterd * sterke afname van vrije radicalen in het lichaam * sterke verhoging van het (auto)immuunsysteem * chronische vermoeidheid is verdwenen * bijna geen hoofdpijn meer * cara verdwenen * geen angsten/depressies/hyper activiteit meer * sterke bloedsuiker schommelingen (hypo-/hyperglycemie) hebben zich niet meer voorgedaan * veel minder geheugen- en concentratieproblemen * enz. Al met al, zonder verdere extra ondersteuning van voedingssupplementen e.d., een significante verandering in de constitutie!
xxi
Bijlage 7 Alkavitae zuur-base voedingslijst
xxii
xxiii
Bijlage 8 Informatiefolder About Your Life
xxiv
