Pestprotocol Cazemierschool 2012
Voorwoord De Cazemierschool is een Protestants Christelijke school, die werkt vanuit de Jenaplanvisie. Dat betekent dat voor onze school de algemeen menselijke waarden zoals gemeenschapszin, respect en compassie elementaire normen zijn. Deze worden niet opgelegd, maar als basisgevoelens in de lessen en in de omgang met elkaar bewust gewekt. Iedereen verdient respect vanuit zijn menselijke waardigheid. Het Christelijke principe van naastenliefde is een dagelijkse inspiratiebron. We benadrukken verschillen tussen mensen en hoe daar mee om te gaan. Wij gaan uit van gelijkwaardigheid van mensen ongeacht geloofsovertuiging, culturele achtergrond, nationaliteit, leercapaciteiten, enz. Het accepteren en respecteren van elkaar zoals we zijn, vinden wij belangrijk. Op school leert een kind de eerste sociale vaardigheden. De klas is de samenleving in het klein. De sfeer op school en in de klas bepaalt of het kind zich veilig voelt en gelukkig. Door oefeningen wordt preventief gewerkt aan het oplossen van problemen, het inleven in een ander standpunt, het samenwerken en samen spelen. Hoe we daar sturing aangeven, zullen we uitgebreid beschrijven in het laatste hoofdstuk “Omgangsvormen binnen onze school”. Is er toch sprake van uitsluiting en zelfs van pestgedrag, dan wordt dit met de nodige maatregelen opgelost. Pesten is een probleem dat in alle geledingen van de maatschappij voorkomt. Pesten komt helaas ook voor bij ons op school, ondanks onze uitgangspunten. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus willen aanpakken. Het pestprotocol hebben wij opgesteld met als doel: "Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Dit Pestprotocol dient als leidraad voor leerkracht, ouders en kind(eren) bij het signaleren en aanpakken van pestgedrag. Het Pestprotocol wordt elke twee jaar geëvalueerd en indien nodig bijgesteld.
Inhoud 1.
Wat is pesten
blz. 3
2.
Herken de signalen van pesten
blz. 4
3.
Welke aanpak hanteren wij bij pestgedrag bij ons op school?
blz. 6
4.
Adviezen aan de ouders van onze school
blz. 7
5.
Omgangsvormen binnen onze school
blz. 8
6.
Bronnen
blz.
1.
Wat is pesten?
De term pesten kennen we allemaal. We gebruiken het te pas en te onpas, meestal als onschuldige term. Maar als je verder zoekt dan, merk je dat pesten veel verder gaat dan deze onschuldige term. Pesten heeft duidelijke kenmerken: Pesten gebeurt opzettelijk Pesten is bedoeld om schade toe te brengen (fysiek, materieel of mentaal) Bij pesten is altijd sprake van ongelijke machtsverhoudingen (fysiek of verbaal sterkere personen kiezen minder weerbare personen als slachtoffer) Pesten gebeurt systematisch Pesten houdt niet vanzelf op, maar wordt eerder erger als er niet wordt ingegrepen Pesten is van alle tijden en komt in alle groepen en culturen voor. Het is dus een typisch menselijke ondeugd die altijd verborgen aanwezig is en steeds weer de kop kan opsteken Pesten is niet hetzelfde als plagen In vrijwel elke beschrijving van pesten wordt de ongelijkwaardige situatie tussen de beide partijen en het herhaaldelijk en langdurig karakter benadrukt. Bovendien heeft het pesten negatieve gevolgen voor het slachtoffer. Dit vormt het onderscheid met plagen. Plagen heeft een meer onbezonnen en incidenteel karakter, de machtsverhouding tussen de partijen is gelijk en het slachtoffer loopt geen blijvende schade op. Het plagerijtje is zelfs vaak snel weer vergeten. Bij plagen speelt humor zelfs vaak een rol. Nieuwe vormen van pesten Als gevolg van technologische ontwikkelingen, is onze samenleving de afgelopen jaren verrijkt met tal van nieuwe producten en diensten, zoals internet, e-mail en de mobiele telefoon. Naast de vele voordelen die deze middelen bieden, kleeft er het nadeel aan dat zij misbruikt kunnen worden door pesters om hun slachtoffers nog meer lastig te vallen. Het digitale pesten verschilt in bepaalde opzichten van het “traditionele” pesten; het kan namelijk op afstand, anoniem en non-stop gebeuren. Opvallend van deze wijze van pesten is, dat het taalgebruik veel harder is dan het directe pesten. Voorbeelden van cyberpesten Het slachtoffer uitschelden of bedreigen via e-mail of sms Iemand belachelijk maken op Hyves, msn of via e-mail Een nep-profiel van iemand aanmaken op bijvoorbeeld Hyves Het wachtwoord van het slachtoffer gebruiken door namens hem/haar ongewenste berichten naar anderen te sturen Kwetsende of intieme foto’s van het slachtoffer op internet zetten
2.
Herken de signalen van pesten
Leerkrachten en ouders moeten voortdurend alert zijn op de wijze waarop leerlingen met elkaar omgaan. Dat geldt zowel in onderwijs- als in spelsituaties. Door het vroegtijdig signaleren van pestgedrag en het daarop gepast reageren kan in een later stadium erger worden voorkomen. We moeten daarbij wel beseffen dat leerlingen die gepest worden, daarover vaak geen mededelingen doen. Zij zwijgen, omdat zij zich schamen voor het feit dat ze worden gepest. Zwijgen kan ook een gevolg zijn van de druk die door de pester wordt uitgeoefend. De pester geeft bijvoorbeeld aan dat de pesterijen zullen toenemen als de gepeste er met iemand anders over praat. Wees alert op de volgende signalen: o o o o o o o o o
Het kind komt stil en teruggetrokken over Het kind is angstig en onzeker Het kind wordt structureel als laatste gekozen bij groepsactiviteiten Het kind is geneigd zich gedienstig te gedragen Niemand wil naast hem of haar zitten Het kind speelt in de pauze vaak alleen en lijkt geen vrienden te hebben Het kind heeft blauwe plekken of schrammen De schoolresultaten van het kind zijn niet (meer) wat je van hem of haar zou verwachten Spullen van het kind gaan regelmatig op "onverklaarbare" wijze kapot of raken kwijt
Zie je als leerkracht of ouder één van deze signalen of een combinatie ervan, dan moet er een alarmbelletje gaan rinkelen. Een stil en teruggetrokken karakter hoeft natuurlijk niet met zekerheid te betekenen dat een kind gepest wordt, maar zou wel aanleiding moeten zijn om het kind in kwestie beter in de gaten te houden en te zoeken naar andere signalen.
3.
Welke aanpak hanteren wij bij pestgedrag bij ons op school?
Wij willen ons richten op de verschillende partijen die betrokken zijn bij het pesten: het gepeste kind, de pester, de ouders, de klasgenoten en de school. Wij volgen hierbij de vijfsporenaanpak, die hieronder beschreven wordt. Steun bieden aan het kind dat gepest wordt: Naar het kind luisteren en zijn probleem serieus nemen. Met het kind overleggen over mogelijke oplossingen. Samen met het kind werken aan oplossingen. Zonodig zorgen dat het kind deskundige hulp krijgt, bijvoorbeeld een sociale vaardigheidstraining om weerbaar te worden. Zorgen voor follow-up gesprekken. Steun bieden aan het kind dat zelf pest: Met het kind bespreken wat pesten voor een ander betekent. Het kind helpen om op een positieve manier relaties te onderhouden met andere kinderen. Het kind helpen om zich aan regels en afspraken te houden. Zorgen dat het kind zich veilig voelt; uitleggen wat jij als leerkracht gaat doen om het pesten te stoppen. Stel grenzen en verbind daar consequenties aan. Zorgen voor follow-up gesprekken. De ouders van het gepeste en van het pestende kind steunen: Ouders die zich zorgen maken over pesten serieus nemen. Ouders op de hoogte houden van pestsituaties. Informatie en advies geven over pesten en de manieren waarop pesten kan worden aangepakt. In samenwerking tussen school en ouders het pestprobleem aanpakken. Zowel op school als vanuit de thuissituatie. Zonodig ouders doorverwijzen naar deskundige ondersteuning. De middengroep (de rest van de klas) betrekken bij de oplossingen van het pestprobleem: Met de kinderen praten over pesten en over hun eigen rol daarbij. Met de kinderen overleggen over mogelijke oplossingen en over wat ze zelf kunnen bijdragen aan die oplossingen. Samen met de kinderen werken aan oplossingen, waarbij ze zelf een actieve rol spelen. De school: De school heeft voldoende informatie over pesten in het algemeen en het aanpakken van pesten in de eigen klas. De school neemt stelling tegen het pesten. De school brengt de huidige situatie rond pestbeleid in kaart. De school werkt aan een goed beleid rond pesten en veiligheid van leerlingen waar de hele school bij betrokken is.
4.
Adviezen aan de ouders van onze school
Adviezen aan ouders van gepeste kinderen: Houd de communicatie met uw kind open, blijf in gesprek met uw kind. Als pesten niet op school gebeurt, maar op straat, probeert u contact op te nemen met de ouders van de pester(s) om het probleem bespreekbaar te maken. Pesten op school kunt u het beste direct met de leerkracht bespreken. Door positieve stimulering en zogenaamde schouderklopjes kan zelfrespect vergroot worden of weer terug komen. Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een sport. Steun uw kind in het idee dat er een einde aan het pesten komt. Adviezen aan ouders van pesters: Neem het probleem van uw kind serieus. Raak niet in paniek: elk kind loopt kans om pester te worden. Geef uw kind inzicht voor wat het anderen aandoet. Besteed extra aandacht aan uw kind. Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een sport. Corrigeer ongewenst gedrag en benoem het goede gedrag van uw kind. Maak uw kind duidelijk dat u achter de beslissing van de school staat. Probeer achter de mogelijke oorzaak te komen, oorzaken kunnen zijn: - een problematische thuissituatie - voortdurend gevoel van anonimiteit (buitengesloten voelen) - voortdurend in een niet-passende rol geduwd worden - een voortdurende strijd om de macht in de klas of in de buurt Adviezen aan alle andere ouders: Neem ouders van het gepeste kind serieus. Stimuleer uw kind om op een goede manier met andere kinderen om te gaan. Corrigeer uw kind bij ongewenst gedrag en benoem goed gedrag. Geef zelf het goede voorbeeld. Leer uw kind voor anderen op te komen. Leer uw kind voor zichzelf op te komen.
5.
Omgangsvormen binnen onze school
De christelijke identiteit van onze school is het uitgangspunt van waaruit we handelen en met elkaar omgaan binnen de school. We vinden het belangrijk om vanuit bepaalde normen en waarden te werken met elkaar. We hebben afspraken gemaakt hoe we kunnen zorgen voor een fijne sfeer in de school. Dit zijn ze: -
We We We We We We We We We We We
zorgen samen voor een goede sfeer gaan respectvol met elkaar om sluiten niemand buiten luisteren naar elkaar vertrouwen elkaar behandelen de ander zoals we zelf behandeld willen worden houden onze handen en voeten bij onszelf lopen en praten rustig in de school gaan zorgvuldig en zuinig om met de materialen ruimen onze werkplek netjes op zorgen dat we op tijd op school zijn
Belangrijke grondregel bij ons op school is: “De vrijheid van de één houdt op bij de grens van de ander. In onze lessen en in ons dagelijks handelen staan we regelmatig stil bij bovenstaande afspraken. Methodes en methodieken die we daarbij gebruiken zijn: - kringgesprekken - projectweek sociaal-emotionele vorming (in het begin van het schooljaar voor groepsvorming) - weekopening/sluiting om schoolregels te bespreken - ROE-methodiek (regels oefenen en evalueren) + ouders hiervan op de hoogte stellen in nieuwsbrief. - diverse boeken over verschillende thema’s lezen en bespreken - maatjesproject - coöperatieve spellen - samen vieren - samen werken - lessen uit het Kanjerproject - groepslessen Intraverte - Pentabalans
6.
Bronnen
Wat is de vrije school?
www.hoedoe.nl
www.cyberpesten.wikispaces.com
www.pestweb.nl
Pestprotocol c.b.s. de Triangel
Pestprotocol o.b.s. Het Palet
