Permanente vorming. Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren Koninklijk Instituut

Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren IBR - IRE Koninklijk Instituut

Informatiecentrum voor het bedrijfsrevisoraat Private Stichting naar Belgisch recht

Permanente vorming

2014 - 2015

www.ibr-ire.be

www.icci.be

Verantwoordelijke uitgever IBR: Marc BIHAIN - Emile Jacqmainlaan 135/1, 1000 Brussel - Tel. 02 512 51 36 Verantwoordelijke uitgever ICCI: Erwin VANDERSTAPPEN - Emile Jacqmainlaan 135, 1000 Brussel - [email protected]

Permanente vorming 2014-2015 Inhoudstafel

IBR - IRE

• Woord vooraf door Thierry DUPONT, Voorzitter van het ICCI en Daniel KROES, Voorzitter van het IBR • Doelstellingen vormingsactiviteiten ICCI en IBR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.7 • Activiteiten ICCI: Seminaries - Audit - Controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.8 - non for profit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.15 - Publieke sector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.16 - Fiscaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.19 - Recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.21 - De revisor en de fraude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.24 - Consolidatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.25 - Specialisatie IAS/IFRS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.26 - International Standards . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.27 - Workshops. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.36 • Activiteiten IBR: - Studiedagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.37 - Informatiesessies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.38 - Regionale avondontmoetingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.39 • • Praktische modaliteiten inzake inschrijvingen activiteiten van het ICCI en van het IBR . . . . . . . . . . . p.40 • Norm IBR met betrekking tot de permanente vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.45 • Selectie van publicaties van het IBR en van het ICCI

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

p.48

Het programma permanente vorming 2014-2015 werd voorbereid door de Commissie Vorming van het IBR en het ICCI. De Commissie Vorming is samengesteld uit volgende leden: de dames Gisèle VANDEWEERD (Voorzitter), Kathleen DE BRABANDER, Annie DE WILDE, Wendy SAMAN, en de heren Pascal CELEN, Faska KHROUZ, Fernand MAILLARD, Luc RAVERT, Luc R. VAN DEN ABBEELE, Lodewijk VERCAMMEN en Han WEVERS. De heer Stef VAN ATTENHOVEN verzorgt het secretariaat van de Commissie Vorming.

Woord vooraf Brussel, 18 april 2014. Geachte Confrater, Mevrouw, Mijnheer,

Wij hebben het genoegen u de vormingsactiviteiten 2014 januari 2015 van de Stichting “Informatiecentrum voor het Bedrijfsrevisoraat” (ICCI) en het Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR) voor te stellen. Deze vormingsactiviteiten zijn in de eerste plaats afgestemd op de professionele behoeften van de bedrijfsrevisoren, hun stagiairs en professionele medewerkers. We wensen echter ook diegenen te bereiken die ernaar streven hun kennis over het bedrijfsrevisoraat en aanverwante materies uit te diepen. Seminaries waarop minder dan 70 deelnemers verwacht worden organiseren wij sedert enkele jaren op de zetel van het IBR en het ICCI, dit tot tevredenheid van de meeste deelnemers. We zijn ons zeer goed bewust van de verkeersproblemen in onze hoofdstad, maar we herinneren eraan dat het Noordstation zich op wandelafstand bevindt van het Renaissancegebouw. De Commissie Vorming wenst praktijkgerichte seminaries te organiseren die afgestemd zijn op de behoeften van een grote groep van bedrijfsrevisoren. De actualiteit, de opkomst, de eigenheid – vele seminaries rond ISA’s, consolidatie of audit en controle worden enkel in het kader van dit programma aangeboden –, en vooral ook de kwaliteit zijn elementen die voortdurend meespelen bij de samenstelling van een evenwichtig programma. Daarom is de mening van de deelnemers van het grootste belang. De evaluaties zijn voor de Commissie een onontbeerlijk element om zich een objectief oordeel te vormen over de inhoudelijke waarde. Ingevulde evaluatieformulieren laten bovendien toe om in de toekomst kwalitatieve verbeteringen aan te brengen. Bovendien worden al uw suggesties door de Commissie behandeld. De Commissie heeft onlangs het evaluatieformulier vereenvoudigd en rekent erop dat nog meer deelnemers ons hun mening laten kennen. Het programma 2014-2015 omvat 74 seminaries die 38 verschillende thema’s behandelen. De diverse opleidingsdomeinen behandelen audit en controle, fiscaliteit, recht, consolidatie, ISA’s en de specialisatie IAS/IFRS. 31 seminaries behandelen audit en controle. Negen ervan behoren tot de bijzonder actuele module “publieke sector”. Deze seminaries worden nog meer op de praktijk geënt en afgestemd op de regionale stand van zaken in de diverse gewesten. Bijzondere aandacht verdient het seminarie “Wat verwacht kwaliteitscontrole van IT-controles?”. Er worden inderdaad nog steeds lacunes vastgesteld op het vlak van de controles van informaticatoepassingen. Dit seminarie ambieert een brug te bouwen tussen financiële audit en ITaudit en duidelijk te maken welke verwachtingen kwaliteitscontrole hieromtrent koestert. De antiwitwasproblematiek is niet uit de actualiteit weg te branden. Daarom staat naast een seminarie ook een workshop op het programma. Gezien de algemene invoering van de ISA’s op 15 december, wordt er dit jaar nog meer dan anders aandacht besteed aan de seminaries hierrond. Het Pack PE-KE werd door het ICCI ontwikkeld als leidraad bij uitstek voor de toepassing van de ISA’s bij een audit van een kleine entiteit. Om iedereen de kans te geven zich hiermee vertrouwd te maken, werden er bovenop het seminarie “ISA’s voor kleine entiteiten” reeds vijf workshops met maximaal 30 deelnemers voorzien. Indien dit aanbod niet volstaat, kunnen er nog bijkomende workshops rond dit thema georganiseerd worden.

IBR - IRE

In het najaar hebben we op 19 september een studiedag geprogrammeerd rond de “Onafhankelijke audit van de rekeningen en begrotingen van de Staat”. Een goeie maand later, op 23 oktober, wijden we een dag aan “Recentste waarderingsmethoden”. Met onze informatiesessies willen we flexibel inspelen op de actualiteit. In elk geval is er al een sessie voorzien rond de “Elektronische facturatie voor iedereen”. Een regionale ontmoeting is een uitgelezen gelegenheid om in een gezellige sfeer van gedachten te wisselen met confraters. Ook dit jaar hopen we opnieuw vele confraters te mogen ontmoeten. We sleutelen aan een formule waarin de interactie nog meer aan bod komt. Uw suggesties zijn welkom! Tot slot wensen we alle sprekers en medewerkers aan deze vormingsactiviteiten van harte te bedanken. Het beroep heeft nood aan mensen die hun kennis willen delen. We bedanken tevens de leden van de Commissie Vorming voor hun inzet bij het opstellen van dit kwalitatief hoogstaand vormingsprogramma. Tot binnenkort op één van onze activiteiten!

Thierry DUPONT Voorzitter van het ICCI

Daniel KROES Voorzitter van het IBR

Doelstellingen van het ICCI en van het IBR vormingsactiviteiten Het ICCI en het IBR willen de bedrijfsrevisoren, hun stagiairs en andere medewerkers, alsook alle geïnteresseerde personen inzake het bedrijfsrevisoraat de volgende vormingsactiviteiten voor 2014-2015 aanreiken:

1. ICCI-activiteiten: seminaries De seminaries beogen het updaten en het uitdiepen van de kennis van thema’s met betrekking tot controle, audit, fiscaliteit, plichtenleer, recht, de consolidatie en de specialisatie in internationale normen zoals de IAS/IFRS en ISA’s. Er wordt daarbij zoveel mogelijk uitgegaan van concrete situaties. Het aantal deelnemers voor deze praktijkgerichte werkseminaries is beperkt. De seminaries staan open voor alle bedrijfsrevisoren, hun stagiairs en medewerkers, alsook voor alle andere geïnteresseerden.

2. IBR-activiteiten: studiedagen, informatiesessies en regionale avondontmoetingen Bij de studiedagen staat de algemene informatieoverdracht centraal rond een onderwerp dat naast bedrijfsrevisoren ook niet-bedrijfsrevisoren aanbelangt. Zowel externe sprekers als bedrijfsrevisoren voeren het woord. De studiedagen hebben tot doel een ruim publiek te bereiken en een ontmoetingsforum te creëren. IBR - IRE

De informatiesessies zijn gericht aan bedrijfsrevisoren, hun stagiairs en aan de medewerkers van de bedrijfsrevisorenkantoren (volgens artikel 139 van het Wetboek van vennootschappen). Deze bijeenkomsten zijn van beperkte duur en behandelen actuele thema’s die rechtstreeks verband houden met het beroep. De ontmoetingen met beroepsbeoefenaars van dezelfde streek tijdens een informeel diner, waarbij informatie wordt uitgewisseld, hebben de permanente verbetering van de beroepsuitoefening als doelstelling. De nieuwe formule, waarbij de confraters de gelegenheid kregen om een diepgaande discussie te voeren met Raadsleden, genoot vanaf 2010 een groot succes en zal ook zo opnieuw worden georganiseerd. De avondontmoetingen richten zich tot bedrijfsrevisoren.

7

Seminaries Audit - Controle

De bedrijfsrevisor en de ondernemingsraad Nederlands: Dirk CLEYMANS Bedrijfsrevisor CVBA Deloitte Bedrijfsrevisoren Christine DARVILLE …xecutive Manager - VBO Bergie VAN DEN BOSSCHE Medewerkster voor economische en financiële informatie van de Dienst Onderneming - ACV Nationaal Paul VAN GEYT …xpert accountancy en audit Datum: maandag 17 november 2014

Het doel van deze dag is de wettelijke taak van de commissaris (bedrijfsrevisor) met betrekking tot de ondernemingsraden toe te lichten in al zijn aspecten. Hierbij wordt voor elk van de onderwerpen, uitgaande van de wettelijke regelingen, de praktische toepassing en de pedagogische benadering en actie van de commissaris toegelicht door vertegenwoordigers van het beroep, de werkgeversorganisatie VBO en de vakbondsorganisatie ACV. Het is eveneens de bedoeling om een reflectie, reactie en discussie op gang te brengen over de manier waarop de bedrijfsrevisor zich moet en/of kan bewegen in deze wettelijke taak en dit tussen de verschillende belanghebbende partijen. Alle vragen van de deelnemers zijn uiteraard welkom. Het geheel wordt geleid door de voormalige verantwoordelijke van de economische inspectie der ondernemingsraden die de actie van de overheid ter zake zal kaderen.

Duur: 09u30-17u30 Plaats: DE MONTIL, Affligem-Essene Code: 14-101n

Ontbinding en vereffening van een onderneming Nederlands: Gislenus BATS …rebedrijfsrevisor Nathalie BLAUWBLOMME Advocaat Uniqum Honoré & Partners advocaten Datum: dinsdag 17 juni 2014 Duur: 09u30-13u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-102n

8

Ter zake zal in het seminarie worden uitgegaan van de wettelijke bepalingen - Wetboek van vennootschappen - in samenlezing met de “Normen inzake de controle bij het voorstel tot de ontbinding van vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid”, alsmede een aantal praktische toepassingen inzake de optimalisatie van vereffeningen vanuit juridisch, vennootschapsrechtelijk en fiscaal standpunt. Inhoudsopgave: 1. Wettelijk kader: Wetboek van vennootschappen - toelichting relevante artikelen; 2. Normen inzake de controle bij het voorstel tot ontbinding van vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid - belangwekkende aandachtspunten in de normen, meer specifiek met betrekking tot de controle van de volledigheid en de juistheid van de betreffende staat van activa en passiva in “discontinuïteit”; 3. Belangwekkende aandachtspunten inzake de vereffening van vennootschappen: • kan een vennootschap in vereffening haar boekjaar nog verlengen? • kan een vennootschap in vereffening haar vennootschapsvorm nog wijzigen (bijvoorbeeld van NV naar BVBA)? • kan een vennootschap in vereffening nog een disproportionele inkoop eigen aandelen verrichten? • voorschot - deeluitkering in het kader van een vereffening. • kan een vennootschap in vereffening nog een inbreng in natura doen van haar activa? • specifiek aandachtspunt bij de behandeling van liquidatieboni in hoofde van een vennoot/ aandeelhouder die zelf een vennootschap is.


Ondernemingen in moeilijkheden Aan de hand van praktijkervaringen wordt een beleidsvisie voorgesteld ten aanzien van de ondernemingen in moeilijkheden. Hierbij komt onder meer aan bod: de werking van de dienst handelsonderzoek, de houding en de verantwoordelijkheden van de bestuurders en de rol van de bedrijfsrevisor bij een onderneming in moeilijkheden. De ervaringen inzake de wet betreffende de continuïteit van de ondernemingen van 31 januari 2009 worden besproken. Hierbij worden onder meer enkele knelpunten bij de toepassing besproken en de rol van de bedrijfsrevisor bij een onderneming die toepassing vraagt van de wet van 31 januari 2009.

Nederlands: Guido DE CROOCK Voorzitter Rechtbank van Koophandel te Dendermonde Datum: woensdag 18 juni 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-103n

Analyse van de belangrijkste adviezen van de CBN (update) Nederlands:

De Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) heeft als taak door middel van adviezen en aanbevelingen bij te dragen tot het ontwikkelen van de leer van het boekhouden en de beginselen te bepalen van een regelmatige boekhouding. Hiermee vervult de Commissie haar taak als Belgische standard setter. Er werden de laatste jaren heel wat nieuwe of herziene adviezen gepubliceerd, in belangrijke mate op vraag van ondernemers, werknemers en beroepsbeoefenaars waaronder accountants, boekhouders en bedrijfsrevisoren. Tevens werkt de Commissie aan een aantal wetswijzigingen. Rond deze wetswijzigingen zullen, waar nodig, passende adviezen worden gepubliceerd om de toepassing van de nieuwe wettelijke bepalingen te duiden. De CBN neemt bovendien deel aan de Europese vergaderingen waar nieuwe Europese voorstellen worden besproken. Tijdens dit programma staat de spreker zowel stil bij een aantal recente CBN-adviezen, alsook bij de Europese evolutie van het boekhouden jaarrekeningenrecht.

Sadi PODEVIJN Secretaris-generaal Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN) Datum: maandag 23 juni 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-104n

9


Inbreng in natura, quasi-inbreng en uitbreng Nederlands: Gislenus BATS …rebedrijfsrevisor Datum: dinsdag 9 september 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-105n

Na een korte toelichting over de bepalingen van het Wetboek van vennootschappen en over de inhoud van de norm van het IBR inzake inbreng in natura en quasi-inbreng, komen de volgende aandachtspunten aan bod: 1. de beschrijving van de inbreng en de quasi-inbreng; 2. de waardering van de inbreng en de quasi-inbreng; 3. de als tegenprestatie te verstrekken vergoeding en de toebedeling van aandelen overeenkomstig het huwelijksvermogensstelsel van de inbrengers. In dit seminarie wordt tevens aandacht besteed aan de wisselwerking tussen o.m. de personenbelasting, de vennootschapsbelasting (waardering en afschrijvingen), BTW wetgeving en registratiewetgeving met betrekking tot inbreng in natura en quasi-inbreng en uitbreng in natura. Structuur van de uiteenzetting: 1. Inbreng bij oprichting en quasi-inbreng: • vennootschapsrechtelijke benadering met onder meer aandacht voor vrijstellingsregels inzake het opstellen van een controleverslag; • bedrijfseconomische benadering van de waardering: - inbreng of quasi-inbreng van een handelsfonds; - inbreng of quasi-inbreng van een onroerend goed; • fiscale benadering; • boekhoudkundige benadering. 2. Inbreng naar aanleiding van een kapitaalverhoging: • vennootschapsrechtelijke benadering; • bedrijfseconomische benadering van de waardering en tegenprestatie; • fiscale benadering; • boekhoudkundige benadering. 3. Inbreng / quasi-inbreng bij vrije beroepen: • problematiek van de waardering en de tegenprestatie van de inbreng in natura door het toekennen van aandelen; • problematiek van de variabele vergoeding voor de immateriële vaste activa – goodwill – van een vrije beroeper. 4. Uitbreng in natura: • aandachtspunten vanuit vennootschapsbelasting, registratierecht, BTW, enz.

10


Fusies en splitsingen: vennootschapsrechtelijke en revisorale aspecten, boekhoudkundige en fiscale aspecten; cross borders Volgende topics worden behandeld: • de vennootschapsrechtelijke basisregels; • boekhoudkundige aspecten; • revisorale aspecten; • fiscale aspecten. Naast fusies komen gelijkgestelde verrichtingen, zoals de geruisloze fusie of vereniging van alle aandelen in één hand, ruimschoots aan bod.

Nederlands: Gislenus BATS …rebedrijfsrevisor Peter VERBANCK Fiscaal Jurist Verbanck, Plas & partners Datum: dinsdag 2 december 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-106n

De wet van 8 juni 2008 betreffende grensoverschrijdende fusie wordt besproken alsmede de bepalingen van de wet van 30 december 2009 betreffende de mogelijkheid tot vereenvoudigde fusie en de wet van 8 januari 2012 met betrekking tot de vereenvoudigde verslaggeving bij fusies en splitsingen.

Overige éénmalige revisorale opdrachten Nederlands:

In dit praktijkseminarie worden aan de hand van een casestudie volgende opdrachten besproken: • Omzetting van vennootschapsvorm; • Uitgifte van aandelen zonder nominale waarde beneden de fractiewaarde; • Wijziging van het maatschappelijk doel; • Interim-dividend; • Persoonlijk belang van een bestuurder; • Overdracht van de bestanddelen van een notariskantoor; • Controle van de bijdragen aan “Groen Punt”.

Gislenus BATS …rebedrijfsrevisor Datum: woensdag 1 oktober 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-107n

Bij iedere opdracht hebben we oog voor het juridisch referentiekader, de opbouw van een dossier, de waarderingsaspecten, de rapportering en de eventuele deontologische aspecten.

11


Wat verwacht kwaliteitscontrole van IT-controles? Nederlands: Isabelle MEUNIER Adjunct-Secretaris-Generaal van het IBR, Bedrijfsrevisor Marc VAEL Chief Audit …xecutive at Smals vzw/ President at ISACA Belgium ASBL/ International Vice-President ISACA Datum: woensdag 4 juni 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-108n

12

Bij kwaliteitscontroles worden nog steeds lacunes vastgesteld op het vlak van de controles van informaticatoepassingen. Dit seminarie ambieert een minimale IT-audit-aanpak bij te brengen aan de hand van een casestudy en concrete, vaak heel actuele praktijkvoorbeelden. Zo kan een brug gebouwd worden tussen financiële audit en IT-audit en wordt duidelijk welke verwachtingen kwaliteitscontrole hieromtrent koestert. Wij hopen onder meer op de volgende vragen een antwoord te bieden: Hoe moet ik als bedrijfsrevisor een IT-rapport begrijpen? Welke vragen kan of moet ik als bedrijfsrevisor aan personen van de IT-afdeling stellen? Kan ik als bedrijfsrevisor dezelfde informatie opvragen als de CEO, CFO of COO?


Antiwitwassen: Regels van toepassing op de bedrijfsrevisoren met betrekking tot de kantoororganisatie en de melding van vermoedens, alsook recente ontwikkelingen a) De wet van 18 januari 2010, zoals in werking getreden op 5 februari 2011, heeft een aantal bepalingen van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme aanzienlijk veranderd voor de bedrijfsrevisoren, accountants en externe belastingconsulenten.

Nederlands: Frank HAEMERS Juridische dienst BIBF-IPCF Piet HEMSCHOOTE Bedrijfsrevisor CVBA …rnst & Young Bedrijfsrevisoren Datum: woensdag 5 november 2014 Duur: 13u30-17u00

De nieuwigheden aangebracht aan het preventief luik van de antiwitwaswet hebben onder andere betrekking op de klantenonderzoeksprocedures in het kader van een risicogerichte aanpak. Het betreft de twee nieuwe verplichtingen om een schriftelijk verslag op te stellen van het onderzoek van de atypische verrichtingen en om een verantwoordelijke aan te stellen voor de controle van de naleving van de verplichtingen van de wet binnen “grote structuren”. Er kan ten slotte worden aangestipt dat de kennisgevingsplicht ten aanzien van de CFI contrastrijke ontwikkelingen heeft gekend: versterking (bijkomende informatie, anonimiteit), afwijkingen (juridisch advies) en versoepeling (aangifte (tipping off), personen gemachtigd voor de kennisgeving).

Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-109n

b) Op grond van artikel 38 van de wet, zoals gewijzigd door de wet van 18 januari 2010, moeten het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten – voor de externe accountants en externe belastingconsulenten – en het Instituut van de Bedrijfsrevisoren – voor de bedrijfsrevisoren – bij reglement de toepassingsmodaliteiten van de verplichtingen bepaald bij hoofdstuk II van de wet van 11 januari 1993 bepalen. In onderhavig geval: • klantenonderzoek (identificatie en de hiermee verband houdende identiteitsverificatie) ten aanzien van cliënten, hun lasthebbers en uiteindelijke begunstigden en bewaring van de in het kader van deze identificatie en verificatie verzamelde gegevens en documenten; • klantenonderzoek (bestendige waakzaamheid) ten aanzien van verrichtingen en zakelijke relaties en bewaring van de gegevens en documenten in dit verband; • verplichtingen inzake interne organisatie (art. 16 tot 19 van de antiwitwaswet). Gelet op het feit dat de uit de wet voortvloeiende vereisten identiek zijn voor de economische beroepen, hebben de drie Instituten eensgezind gekozen voor een gelijksoortige toepassing via een gemeenschappelijk reglement. Elk Instituut heeft zijn eigen norm of bindende richtlijn vastgesteld die vervolgens werd onderworpen aan de voor elk Instituut voorziene procedure. c) Naast deze norm legt de wet de Instituten op om doeltreffende mechanismen in te stellen ter controle van de naleving door hun leden van de verplichtingen bedoeld in hoofdstuk II van de wet, van de kennisgevingsplicht, alsook van de verplichtingen bedoeld in de koninklijke besluiten, reglementen en andere maatregelen genomen ter uitvoering van dezelfde bepalingen van de wet (art. 39 van de antiwitwaswet). De Raad van het IBR heeft beslist dat de periodieke kwaliteitscontroles kunnen volstaan om de doelstellingen van deze reglementering te verwezenlijken, desnoods door aanpassing van de leidraden voor de kwaliteitscontrole. d) Het seminarie bespreekt ook de laatste ontwikkeling op wetgevend vlak in België en Europa (ontwerp 4 antiwitwasrichtlijn). e) We gaan in op de recente ontwikkelingen met betrekking tot rapporteren van “ernstige fiscale fraude”. Dit seminarie gaat nog niet in op de situaties en de criteria die aanleiding kunnen geven tot een mogelijke rapportering aan de CFI, maar is vooral gericht op de administratieve organisatie om te voldoen aan de risicoanalyse en documentatie voor het aanvaarden van klanten en opdrachten. 13


Nederlands: David VAN VRECKEM Audit Senior Manager CVBA KPMG Bedrijfsrevisoren Datum: woensdag 17 september 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissance Gebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-110n

Analyse van niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen De bepalingen van de boekhoudwet van 17 juli 1975, evenals de uitvoeringsbesluiten hiervan, leggen de nadruk op de noodzaak om “niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen” te registreren, te inventariseren aan het einde van het boekjaar en op een passende wijze in de jaarrekening te vermelden. Tijdens het seminarie worden verschillende types van “niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen” aan de hand van voorbeelden toegelicht en komt de boekhoudkundige verwerking, evenals de toelichting ervan in de jaarrekening, aan bod. Tot slot staat dit seminarie ook stil bij de controle door de bedrijfsrevisor van de “niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen”.

14

Seminaries Audit - Non for profit

Controle van de vzw’s: nieuw schema jaarrekening, fiscale aspecten en rol van de commissaris Dit seminarie (halve dag) zal ingaan op de volgende aspecten: • Actualiteiten en aandachtspunten inzake het wetgevingskader voor vzw’s: recente (juridische en boekhoudkundige) wijzigingen in de wetgeving in 2013-2014; • Actueel overzicht van de specifieke verplichtingen omtrent het voeren van de boekhouding en de openbaarmaking van de jaarrekening, alsook de controle van de jaarrekening van verenigingen en stichtingen; • Opdracht van de bedrijfsrevisor en/of de commissaris: - bevestigingsbrief; - onafhankelijkheid; - opdrachtbrief; - commissarisverslag; - erelonen van de commissaris; - rol van de bedrijfsrevisor en/of de commissaris in verenigingen in moeilijkheden; - specifieke risico’s van verenigingen en stichtingen. • Toepasbaarheid van de wet op de continuïteit der ondernemingen en van artikel 138 van het Wetboek van vennootschappen op de vzw’s; • Andere rechtsvormen in de non-profitsector en specificiteiten van de controle; • Adviezen 2013/2014 van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (non-profitsector); • ISA’s en controle van de vzw’s: ontwikkelingen in 2013-2014 en in de komende jaren; • Interne controle van kleine en middelgrote verenigingen en stichtingen; • Specifieke fiscale wetgeving: nieuwigheden in 2013-2014 met betrekking tot de btw, de rechtspersonenbelasting (RPB) en andere belastingen voor vzw’s en andere verenigingen en stichtingen.

Nederlands: Emiel DE SMEDT Bedrijfsrevisor CVBA Moore Stephens Verschelden, Bedrijfsrevisoren Datum: donderdag 4 december 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-111n

15

Seminaries Audit - Publieke sector

Nederlands: Lieven ACKE (Moderator) Raadslid van het IBR, Bedrijfsrevisor CVBA Mazars Bedrijfsrevisoren Vertegenwoordigers van het Rekenhof en van de controleactoren Datum: maandag 15 december 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: KBC bank te Brussel (Havenlaan 2, 1080 Brussel) Code: 14-113n

Advanced: Concept en mogelijkheden van single audit Het decreet Rekendecreet van 8 juli 2011 geeft in artikel 67 een decretale basis aan het concept single audit in de Vlaamse overheid. Het besluit van de Vlaamse Regering van 7 september 2012 betreffende controle en single audit geeft uitvoering aan het Rekendecreet en breidt de taken van de bedrijfsrevisor uit. Dit besluit beoogt zowel het verder optimaliseren van het risicomanagement binnen elke entiteit van de Vlaamse overheid als het stroomlijnen van de controlewerkzaamheden die door de controleactoren worden uitgevoerd in nauw overleg met het Rekenhof. Onder controleactoren wordt verstaan: • Audit Vlaanderen (voorheen Interne Audit Vlaamse Administratie); • Interne auditfuncties van de Vlaamse rechtspersonen; • Afdeling Jaarrekening en Certificering van het departement Financiën en Begroting van de Vlaamse overheid (voorheen IVA Centrale Accounting); • Inspectie van Financiën (voor bijzondere audits en auditwerkzaamheden in het kader van Europese structuurfondsen); en • Bedrijfsrevisoren. Dit seminarie handelt over het beheer van risico’s binnen de rechtspersonen van de Vlaamse overheid.De rode draad van dit seminarie is de risicoanalyse van de Vlaamse rechtspersonen. Achtereenvolgens worden de groepsaudit en de groepsinstructies van het Rekenhof in het kader van ISA 600/ISSAI1600, de nieuwe leidraad interne controle/organisatiebeheersing, de management letter voor de overheid, het risicomanagement, de specifieke benadering van het frauderisico en het permanent dossier besproken.

Nederlands: Johan CHRISTIAENS Professor UGent, Bedrijfsrevisor …rnst & Young Bedrijfsrevisoren Datum: dinsdag 16 december 2014 Duur: 09u30-13u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-114n

16

Concept en toepassingsmogelijkheden IPSAS standaarden Momenteel groeit de aandacht voor rapportering en audit van overheidsinstellingen, niet in het minst door de financiële crisis en moeilijkheden in de eurozone. Dit doet de belangstelling voor International Public Sector Accounting Standards (IPSAS) toenemen. Geïnspireerd door de IFRS, zijn de IPSAS ontwikkeld sinds 2000 met ondertussen 31 standaarden accrual accounting en één standaard cash accounting. Vlaamse lokale besturen kennen de IPSAS reeds, want ze liggen aan de basis van hun Beleids- en Beheerscyclus. Voor Europa werd reeds een studie ontwikkeld en een publieke consultatie georganiseerd om te komen tot EPSAS (= Europese IPSAS) om de financiële rapportering en controle van de overheden in de Lidstaten transparanter, efficiënter en meer betrouwbaar te kunnen maken. Deze bijdrage licht de aanpak van de IPSAS-standaarden evenals de mogelijkheden tot implementatie toe en geeft een overzicht van de recente ontwikkelingen en de verdere toepassing van de IPSASstandaarden, waarbij ook gebruik gemaakt wordt van een recente internationale vergelijkende studie.


Advanced: Bespreking ESR 2010 en aansluiting met boekhoudkundige gegevens Het decreet van 8 juli 2011 houdende regeling van de begroting, de boekhouding, de toekenning van subsidies en de controle op de aanwending ervan, en de controle door het Rekenhof (hierna Rekendecreet) geeft in artikel 67 een decretale basis aan het concept “single audit” in de Vlaamse overheid. Artikel 67 stipuleert immers dat de Vlaamse Regering de samenwerking tussen de centrale en decentrale auditdiensten en de door haar of door een entiteit als vermeld in artikel 63, aangestelde personen of organisaties die belast zijn met toezicht, controle of audit, en de uitwisseling van controleresultaten, onderling en met het Rekenhof regelt. Artikel 50 van het Rekendecreet behandelt de bedrijfsrevisorale controle. Het besluit van de Vlaamse Regering van 7 september 2012 betreffende controle en single audit geeft uitvoering aan voormelde artikelen en breidt de taken van de bedrijfsrevisor uit. Om de meerwaarde van de werkzaamheden van een bedrijfsrevisor bij een entiteit te verhogen, wordt de opdracht (verslaggeving) van de bedrijfsrevisor bij een entiteit gewijzigd. De focus blijft op financiële audits, met dien verstande dat de bedrijfsrevisor er zal op toezien dat de regels uit het Rekendecreet (inclusief begrotingsuitvoering) en de ESR normen worden gerespecteerd. In dit seminarie worden de ESR 2010 normen en de aansluiting met boekhoudkundige gegevens besproken. Achtereenvolgens komt de rol van het Instituut van de Nationale Rekeningen, de internationale context en de auditgevolgen en het ESR-vorderingensaldo Vlaamse overheid aan bod.

Beleids- en BeheersCylcus en boekhoudkundige aandachtspunten voor revisorale controle van Autonome Gemeente- en Provinciebedrijven Dit seminarie zal concreet ingaan op de Beleids- en BeheersCyclus (BBC). Enerzijds zal een uitvoerige uiteenzetting worden gegeven van de krachtlijnen, de filosofie, het algemeen concept, het overzicht van de beleidsrapporten en een nadere toelichting over de jaarrekening conform BBC en de specificiteiten ervan voor Autonome Gemeentebedrijven (AGB’s) en Autonome Provinciebedrijven (APB’s). Anderzijds zal er toelichting worden verschaft over de digitale rapportering in het kader van BBC. Tevens wordt het boekhoudkundig luik (algemene en budgettaire boekhouding) van BBC en de grootste verschilpunten op boekhoudkundig vlak tussen BBC en het ondernemingsboekhouden besproken.

Nederlands: Lieven ACKE (moderator) Raadslid van het IBR, Bedrijfsrevisor CVBA Mazars Bedrijfsrevisoren Johan CHRISTIAENS Professor UGent, Bedrijfsrevisor …rnst & Young Bedrijfsrevisoren Kris VAN CAUTER Statisticus, dienst nationale en regionale rekeningen en conjunctuur Nationale Bank van België Vertegenwoordigers van het Departement Financiën en Begroting van de Vlaamse overheid Datum: dinsdag 16 december 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-115n

Nederlands: Lieven ACKE (Moderator) Raadslid van het IBR, Bedrijfsrevisor CVBA Mazars Bedrijfsrevisoren Rudi HELLEBOSCH Senior adviseur financieel beleid Projectleider Beleids- en Beheerscyclus Vlaamse Overheid - Agentschap voor Binnenlands Bestuur Afdeling Lokale en Provinciale Besturen – Financiën en Personeel Geert MERTENS Adviseur - Vlaamse Overheid Agentschap voor Binnenlands Bestuur Afdeling Lokale en Provinciale Besturen – Financiën en Personeel Christophe VANHEE Wetenschappelijk medewerker UGent Datum: vrijdag 27 juni 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-116n

17


Nederlands: Günther L’HEUREUX Advocaat Publius advocaten avocats lawyers Frederik VANDENDRIESSCHE Advocaat - Stibbe Professor Publiek Recht Universiteit Gent Datum: woensdag 19 november 2014 Duur: 09u30-13u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-117n

Nederlands: Adri DE BRABANDERE …erste-auditeur-revisor Rekenhof Eddy VAN LOOCKE …erste-auditeur-revisor Rekenhof Danielle VERMAELEN Bedrijfsrevisor CVBA …rnst & Young Bedrijfsrevisoren Datum: dinsdag 25 november 2014 Duur: 09u30-13u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-118n

Advanced: Administratief recht (overheidsopdrachten) en gevolgen voor de externe audit De bedrijfsrevisor, die werkzaam is in de publieke sector, wordt meer en meer geconfronteerd met de reglementering inzake de overheidsopdrachten. Een basiskennis van deze reglementering dringt zich op. Niet alleen is deze kennis nuttig wanneer een bedrijfsrevisor wenst mee te dingen voor een opdracht tot aanstelling van een commissaris in de schoot van een publiekrechtelijke rechtspersoon die onderworpen is aan de overheidsopdrachtenreglementering. Maar bovendien is deze kennis ook onmisbaar in het kader van de uitvoering van een opdracht die onder het toepassingsgebied van het Rekendecreet valt (zogenaamde “single audit”). In het seminarie wordt ingegaan op de belangrijkste aspecten van de overheidsopdrachtenreglementering. Daarbij wordt uitgegaan van de wet van 15 juni 2006 overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten die in 2013 in werking is getreden, en de uitvoeringsbesluiten. Topics zijn onder andere het personeel en materieel toepassingsgebied van de overheidsopdrachtenreglementering, de gunningsprocedure en de gunningswijzen. Specifieke aandacht wordt besteed aan de recente ontwikkelingen in de nieuwe reglementering.

Advanced: Performantie-audit in de openbare en de non-profitsector De Internationale Organisatie van Hoge Controle-instanties (International Organisation of Supreme Audit Institutions, INTOSAI), waarvan het Belgisch Rekenhof lid is, omschrijft de performantie-audit als “de onafhankelijke beoordeling van de efficiëntie (doelmatigheid) en effectiviteit (doeltreffendheid) van ondernemingen, programma’s of organisaties uit de overheidssector, rekening houdend met het zuinigheidsaspect en met het oog op het boeken van vooruitgang”. Met andere woorden, de performantie-audit legt de nadruk op de beoordeling van de drie “E’s”: economisch, efficiëntie en effectiviteit met het oog op het uitwerken van aanbevelingen. De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada en de Scandinavische landen waren de pioniers op het gebied van performantie-audit. Al meer dan 10 jaar voert het Rekenhof op regelmatige basis performance audits uit. Het Europees Rekenhof is ook zeer actief in dit domein, meer bepaald door het uitwerken van zijn eigen handboek over performantie-audit. Het spreekt voor zich dat de ontwikkeling van deze praktijk in de komende jaren op grote schaal wordt verwacht. Derhalve dienen de bedrijfsrevisoren klaar te staan om performantie-audits uit te voeren of om hun medewerking hieraan te verlenen. Dit seminarie zal ingaan op de theoretische en praktische aspecten van een performantie-audit op basis van de INTOSAI-standaarden en van het door de Europese Rekenkamer gepubliceerd handboek. Daarnaast zullen vertegenwoordigers van het Rekenhof en het bedrijfsrevisoraat verschillende vormen van performance audit belichten alsook de technieken die ze hiervoor aanwenden, geïllustreerd met praktijkvoorbeelden.

18

Seminaries Fiscaliteit

Update fiscaliteit: recente ontwikkelingen capita selecta. Aandachtspunten voor de bedrijfsrevisor Bij deze uiteenzetting wordt stilgestaan bij een aantal topics in de vennootschapsbelasting die van belang zijn voor de bedrijfsrevisor. Naargelang het belang en de actualiteit kunnen dit adviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen zijn, dan wel wetswijzigingen, rechtspraak en/of administratieve standpunten. Ook kunnen bepaalde onderwerpen meer grondig worden uitgediept, steeds met een praktische invalshoek als uitgangsbasis. De presentatie zal gebeuren aan de hand van een slidespresentatie, die de nodige verwijzingen bevat naar bijkomende documentatie.

Nederlands: Yves VERDINGH Hoofd van de fiscale afdeling van BNP Paribas Fortis Professor Fiscale Hogeschool Datum: dinsdag 9 december 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-201n

BTW update: Special topics van belang bij de audit Nederlands:

Wanneer een audit wordt uitgevoerd, is het belangrijk om na te gaan of er risico’s zijn inzake de BTW. Vooral wanneer de onderneming ook handelingen verricht buiten België of goederen verkoopt die intracommunautair geleverd worden, is het aangewezen een aantal zaken na te zien, zoals de BTW-verplichtingen in het buitenland, de geldigheid van de BTW-nummers van de klanten, de aanwezigheid van transportdocumenten, enz. Voor aankopen bij buitenlandse leveranciers moet de BTW doorgaans door de klant voldaan worden. Ook al is de BTW volledig aftrekbaar, de verlegging van de BTW moet in de aangifte worden opgenomen en boekhoudkundig worden verwerkt. Een factuur moet een aantal verplichte vermeldingen bevatten opdat de aangerekende BTW in aftrek zou kunnen worden gebracht. Elke belastingplichtige moet ook bedrijfscontroles voorzien die een betrouwbaar controlespoor tussen een factuur en een levering van een goed of een dienst aantoont. Aan de hand van een checklist zullen de voornaamste punten overlopen worden die bij een audit zeker aan bod moeten komen.

Patrick WILLE Managing Director - The vat house Professor VUB, UG en Fiscale Hogeschool Datum: woensdag 10 december 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-202n

19

Seminaries Fiscaliteit

Nederlands: Dirk VAN STAPPEN Partner - KPMG Datum: donderdag 11 december 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-203n

Transfer pricing: algemeen kader en recente ontwikkelingen De voortdurende globalisering van de markt heeft ertoe geleid dat er steeds meer internationale transacties (verkoop van goederen, levering van diensten, financiële transacties, enz.) plaatsvinden tussen ondernemingen die behoren tot dezelfde internationale groep. Daarbij is het van groot belang om de transactieprijzen (transfer prices of verrekenprijzen) tussen de verbonden ondernemingen op een consistente wijze vast te leggen volgens marktconforme voorwaarden. Multinationale groepen dienen hierbij het zogenaamde arm’s length-principe te respecteren. Tijdens de uiteenzetting zal aandacht worden besteed aan de documentatieverplichtingen en controlepraktijken in de verschillende Europese landen. Daarnaast zullen de werkzaamheden van de OESO (BEPS, Country-by-Country Transfer Pricing Documentation Reporting, Intangibles) en het EU Joint Transfer Pricing Forum, de deskundigengroep over transfer pricing van de Europese Unie, worden toegelicht. Aan de hand van praktijkervaring zal eveneens worden stilgestaan bij het optreden van de Cel Verrekenprijzen van de Belgische belastingadministratie. Tot slot zal dieper worden ingegaan op de mogelijkheden en ervaringen bij het afsluiten van voorafgaande akkoorden of rulings inzake transfer pricing, alsook op de alternatieven om economische dubbele belasting op te lossen.

Update fiscaliteit: vennootschapsbelasting 2014 Nederlands: Yves VERDINGH Hoofd van de fiscale afdeling van BNP Paribas Fortis Professor Fiscale Hogeschool Datum: woensdag 14 januari 2015 Duur: 13u30-17u00 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-204n

20

Deze update heeft tot doel een gedetailleerd overzicht te geven van de wijzigingen die zich in 2014 hebben voorgedaan op het vlak van de vennootschapsbelasting. Hierbij wordt zowel ingegaan op de wijzigingen op wetgevend en regelgevend vlak als op de ontwikkelingen in rechtspraak, rechtsleer en administratieve standpunten. De materie zal op een praktijkgerichte manier worden behandeld. Hierbij zal de indeling van het aangifteformulier worden gevolgd, zodat de gevolgen van de verschillende ontwikkelingen duidelijk en overzichtelijk kunnen worden weergegeven.

Seminaries Recht

De bedrijfsrevisor en de vennootschapswetgeving: actualiteit en special topics In dit seminarie komen de recente ontwikkelingen in de wetgeving, rechtspraak en rechtsleer aan bod die van belang zijn voor de commissaris. Omdat gepoogd wordt om zoveel mogelijk in te spelen op de juridische actualiteit, is de specifieke inhoud van dit seminarie heden nog niet volledig afgebakend.

Nederlands: Lieven ACKE Raadslid van het IBR, Bedrijfsrevisor CVBA Mazars Bedrijfsrevisoren Datum: dinsdag 27 januari 2015 Duur: 13u30-17u00 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-301n

21

Seminaries Recht

Nederlands: Ward BOUCIQUÉ Advocaat-Senior associate, Claeys & …ngels Olivier WOUTERS Advocaat-Vennoot, Claeys & …ngels Datum: donderdag 11 september 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-302n

Het eenheidsstatuut arbeiders-bedienden: nieuwe ontslagregels sinds 1 januari 2014 – de eerste praktische ervaringen en knelpunten sinds de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving Vanaf 1 januari 2014 geldt er een ‘eenheidsstatuut’ tussen arbeiders en bedienden op het vlak van ontslag. Zo gelden er nieuwe regels wanneer de werkgever of de werknemer de arbeidsovereenkomst willen beëindigen. Deze regels gelden voor alle nieuwe arbeidsovereenkomsten met indiensttreding vanaf 1 januari 2014. Maar de wetgeving bevat ook een reeks belangrijke overgangsbepalingen voor arbeidsovereenkomsten die een aanvang hebben genomen vóór 1 januari 2014. Bovendien heeft de werkgever voor ontslagen vanaf 1 april 2014 een schriftelijke motiveringsplicht. Samen met de specialisten van het advocatenkantoor Claeys & Engels, willen wij u graag tijdens dit seminarie hierin wegwijs maken, met een specifieke aandacht voor de eerste praktische ervaringen, knelpunten en interpretaties. De nieuwe wetgeving die onder meer betrekking heeft op: • het moment van aanvang van de opzeggingstermijn; • de duur van de opzeggingstermijn: termijn bij contracten met indiensttreding vóór en vanaf 1 januari 2014, toegelaten en verboden afwijkingen, lot van individuele opzegclausules,...; • de berekening van de opzeggingsvergoeding: begrip lopend loon/jaarloon, welk variabel loon in aanmerking nemen,...; • de vaststelling van de anciënniteit; • ontslag tijdens een periode van arbeidsongeschiktheid; • de verbreking van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd; • het verruimde recht op outplacement: voor wie geldt het nieuwe regime? Met welke waarde dient het outplacement overeen te stemmen? Hoe de waarde van het outplacement aanrekenen op de te betalen opzeggingsvergoeding? Wanneer is het afwijkende regime van toepassing? Wordt de werknemer gesanctioneerd indien hij/zij outplacement weigert?...; • de schriftelijke ontslagmotivering: wanneer van toepassing en hoe hieraan te voldoen? Wat zijn de sancties bij niet-naleving?... • ...

22

Seminaries Recht

Burgerlijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid van bestuurders (gekozen vragen) De spreker zal aan de hand van enkele concrete voorbeelden de verschillende facetten van de burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid van de bestuurders behandelen. In het bijzonder zullen de volgende punten aan bod komen: de aansprakelijkheid voor tekortkomingen in het beheer, de aansprakelijkheid voor de overtreding van de wet of de statuten van de vennootschap, de buitencontractuele aansprakelijkheid, de bijzondere aansprakelijkheid in het fiscaal en sociaal recht (RSZ, voorheffing en BTW), en strafrechtelijke aansprakelijkheid (misbruik van vennootschapsgoederen).

Nederlands: Dominique BLOMMAERT Advocaat Janson Baugniet Wetenschappelijk medewerker aan het Instituut voor Financieel Recht van de Gentse universiteit Datum: maandag 6 oktober 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-303n

Er zal eveneens een onderscheid worden gemaakt tussen de verschillende aansprakelijkheidsregimes gedurende de verschillende fases tijdens het leven van de vennootschap: bij de oprichting, bij de werking en bij de stopzetting van haar activiteiten.

23

Seminaries De revisor en fraude

Nederlands: Luc TOELEN Bedrijfsrevisor CVBA RSM Bedrijfsrevisoren Datum: woensdag 26 november 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-401n

Fraude en de controle van de jaarrekeningen – preventieve controle en knipperlichten (red flags) De bedrijfsrevisor dient ervoor te zorgen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat die het gevolg zijn van fraude. Hij moet in staat zijn de feiten of omstandigheden te identificeren die aanleiding kunnen geven tot het plegen van fraude of die de mogelijkheid bieden om deze te begaan. Het identificeren en het inschatten van het risico op een afwijking van materieel belang ten gevolge van fraude is niet eenvoudig. Fraude gaat immers over het algemeen gepaard met geraffineerde of zorgvuldig opgezette plannen om de fraude te verhullen, zoals valsheid in geschrift, het opzettelijk nalaten van het boeken van een transactie of opzettelijke verkeerde verklaringen aan de auditor. Dit seminarie heeft tot doel om die onderdelen van de jaarrekening (en de toelichtingen) die het meest gevoelig kunnen zijn voor fraude te bespreken en op zoek te gaan naar knipperlichten (red flags), dit met het oog op het opstellen van een methodologie voor het opsporen van frauderisico’s teneinde rekening te kunnen houden met fraude bij de risicoanalyse, het detecteren van fraude, het evalueren ervan en het er aan beantwoorden. Aangezien het huidige deontologische kader van de bedrijfsrevisor rond fraude en onwettige handelingen vanaf 2014 geheel wordt bepaald door de internationale controlestandaarden (de ISA’s) – dus ook voor de niet genoteerde vennootschappen, kredietinstellingen en verzekeringsondernemingen - wordt dit thema behandeld aan de hand van ISA 240, 250 en 315.

24

Seminaries Consolidatie

De controle van de geconsolideerde jaarrekening: praktische oefening Nederlands:

Tijdens dit seminarie worden aan de hand van de controlenormen en het controleprogramma de meest relevante aspecten van de controle van een geconsolideerde jaarrekening behandeld. In de eerste plaats wordt het wettelijk kader en de organisatie van de controle van een geconsolideerde jaarrekening in toepassing van Belgian GAAP besproken. Via praktijkvoorbeelden komt vervolgens de controle van de consolidatietechniek aan bod zoals: het bepalen van de consolidatiekring, de eliminatie van deelnemingen en het bepalen van de consolidation goodwill, de mutatie van de groepsreserves en de belangen van derden. Er wordt ook aandacht besteed aan de controle van de weergave van de geconsolideerde balans en resultatenrekening, alsook aan de controle van de geconsolideerde toelichtingen en van het geconsolideerd jaarverslag.

Carl ROMBAUT Bedrijfsrevisor Datum: dinsdag 16 september 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-501n

25

Seminaries Specialisatie “International Accounting Standards/International Financial Reporting Standards” De specialisatieseminaries IAS/IFRS hebben tot doel de kennis van de deelnemers met betrekking tot deze normen uit te breiden en de praktische toepassing van deze normen te verduidelijken. De seminaries eisen voorafgaande kennis van de te behandelen normen.

Recente ontwikkelingen IAS/IFRS Nederlands: Ignace BOGAERT Bedrijfsrevisor CVBA …rnst & Young Bedrijfsrevisoren IFRS Desk Datum: maandag 15 september 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-601n

26

Het IASB heeft ook het afgelopen jaar niet stil gezeten. In dit jaarlijks terugkerend seminarie wordt een (beknopt) overzicht gegeven van alle nieuwe (en herziene) standaarden en interpretaties die voor het eerst van toepassing zijn in 2013 of later. Naast dit overzicht van de nieuwe en aangepaste standaarden en interpretaties overlopen wij ook de standaarden die nog niet zijn goedgekeurd door de Europese Commissie, de voorstellen van standaarden en de voorstellen van interpretaties. Na dit seminarie bent u volledig op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het vlak van financiële rapportering in overeenstemming met IFRS.

Seminaries “International Standards”

Motivering en doel van de seminaries De norm van 10 november 2009 inzake de toepassing van de ISA’s in België werd goedgekeurd door de Hoge Raad voor de Economische Beroepen en door de Minister die bevoegd is voor Economie. De norm voorziet in de toepassing van de internationale controlestandaarden (International Standards on Auditing, ISA’s), voor de controle van financiële overzichten (audit), en in de ISRE’s (International Standards on Review Engagements) voor het beperkt nazicht van de financiële informatie van alle entiteiten. Deze norm treedt in twee stappen in werking: a) voor wat de organisaties van openbaar belang betreft zijn de ISA’s van toepassing op de controle van de financiële overzichten (audit) en het beperkt nazicht van de financiële informatie met betrekking tot de boekjaren afgesloten vanaf 15 december 2012; b) voor wat de andere entiteiten betreft zullen de ISA’s van toepassing worden op de controle van de financiële overzichten (audit) en het beperkt nazicht van de financiële informatie met betrekking tot de boekjaren afgesloten vanaf 15 december 2014. Teneinde de beroepsbeoefenaars in dit proces tot wijziging van het normatieve kader bij te staan, achten het IBR, het ICCI en de Commissie Vorming het van groot belang dat alle confraters over de kennis van deze standaarden beschikken. De in 2014 georganiseerde seminaries leggen de nadruk op praktische toepassingen, eerder dan op een zuiver theoretische voorstelling van de diverse standaarden. Tijdens de seminaries zal worden gebruik gemaakt van allerhande praktijkgerichte controlelijsten (vragenlijsten, voorbeelden van documenten die in overeenstemming zijn met de betrokken ISA’s, delen van werkprogramma’s relevant voor de betrokken seminaries, enz.). Deze praktische tools zijn beschikbaar op de website van het ICCI (http://www.icci.be). Vanuit deze invalshoek hebben het IBR en het ICCI voor een thematische aanpak gekozen, in functie van de diverse reeksen van standaarden (reeksen 200 tot en met 810 van de ISA’s). Hoewel de ISA’s in het totaal ongeveer 2.000 bladzijden tellen, zijn zij aanpasbaar aan de grootte en de complexiteit van de gecontroleerde entiteit. Het handboek ISA’s voor KMO’s, dat werd uitgewerkt door het IBR en het ICCI en waarin een aantal checklists zijn opgenomen ter verduidelijking van de documentatieverplichtingen in het kader van de audit van een KMO, zal dienen als basisdocument voor alle vormingssessies inzake de ISA’s. Deze checklists kunnen geraadpleegd worden op de website van het ICCI*. Het IBR en het ICCI hebben bovendien een Pack PE-KE (Petites Entités – Kleine Entiteiten) ontwikkeld, dat wordt geactualiseerd in de loop van het eerste semester van 2014. Het betreft een bureauticatool die de toepassing van de ISA’s mogelijk maakt voor de controle van kleine entiteiten, zonder dat deze tool zich evenwel in de plaats stelt van meer volledige software. Het gaat met andere woorden om een didactische tool die de formalisering van de uit te voeren werkzaamheden vergemakkelijkt en die de te volgen stappen bij de controle van een kleine entiteit helpt structureren, in het kader van de in België van toepassing zijnde ISA’s.

* www.icci.be

27


Het seminarie “ISA’s voor kleine entiteiten” zal, hoofdzakelijk op basis van het Pack PE-KE (v2.0) ingaan op de concrete toepassing van de ISA’s bij de controle van de jaarrekening van een KMO. Het bijwonen van dit seminarie is essentieel om te kunnen deelnemen aan de workshops die dit jaar worden georganiseerd met betrekking tot het gebruik van het Pack PE-KE (v2.0). Een seminarie zal ook betrekking hebben op de toepassing van ISQC-1, die vanaf eind 2014 verplicht zou worden voor de controle en het beperkt nazicht. Daarnaast zullen ook de ISAE-standaarden met betrekking tot de assurance-opdrachten, andere dan die van een controle (International Standard on Assurance Engagements), en de ISRS-standaarden(International Standard on Related Services) behandeld worden. Praktische voorbeelden zullen worden gegeven van commissarisverslagen en van rapporten inzake assurance-opdrachten, toegepast op de Belgische context.

Doelgroep Het programma is bedoeld voor de bedrijfsrevisoren, hun medewerkers en stagiairs die een praktisch inzicht in de ISA’s willen verkrijgen. Voorafgaande kennis is niet nodig maar het nalezen van de materie is aanbevolen. De deelnemers kunnen de vertalingen van de ISA’s raadplegen op de website van het IBR (rubriek “Regelgeving”, deelrubriek “De ISA’s”). De seminaries staan tevens open voor geïnteresseerde personen die niet rechtstreeks aan een bedrijfsrevisorenkantoor zijn verbonden.

28


ISQC-1: Internationale standaarden inzake kwaliteitsbeheersing (International Standard on Quality Control (ISQC)1) ISA 220: Kwaliteitsbeheersing voor een controle van financiële overzichten (Clarified ISA 220)

Nederlands:

ISA 210: Overeenkomen van de voorwaarden van controleopdrachten (Clarified ISA 210)

Piet HEMSCHOOTE Bedrijfsrevisor CVBA …rnst & Young Bedrijfsrevisoren

De standaarden ISQC-1 en ISA 220 handelen respectievelijk over de kwaliteitsbeheersing op het niveau van de auditkantoren en auditoren die hun activiteiten uitvoeren in het kader van een eenmanspraktijk.

Datum: woensdag 24 september 2014 Duur: 09u30-13u00

In zijn Mededeling aan de bedrijfsrevisoren d.d. 10 april 2007 heeft de toenmalige voorzitter van het IBR eraan herinnerd dat de toepassing van ISQC-1 in België tot gevolg zou hebben dat alle bedrijfsrevisoren en bedrijfsrevisorenkantoren op termijn over een schriftelijke set van beleidslijnen en -procedures (policies and procedures) inzake interne kwaliteitsbeheersing zullen dienen te beschikken. Derhalve werd de aanbeveling geformuleerd om zonder uitstel tot het opstellen van deze teksten over te gaan, teneinde optimaal voorbereid te zijn op een latere inwerkingtreding van ISQC-1 in België.

Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-ISA10n

ISQC-1 houdt een uitdaging in voor alle bedrijfsrevisorenkantoren, meer bepaald inzake het aanvaarden en onderhouden van cliëntrelaties, human resources, opvolging van het systeem van kwaliteitsbeheersing, enz. Verantwoordelijkheden van de auditor (opdrachtbrief ISA 210, vereiste documentatie ISA 230, het in aanmerking nemen van de regelgeving ISA-250). De International Standards on Auditing (ISA’s) 210, 230, 250 behandelen respectievelijk de volgende onderwerpen: • de definitie en de formalisering van de voorwaarden van een controleopdracht (ISA 210); • de documentatie van de controlewerkzaamheden (ISA 230); • het in aanmerking nemen van wet- en andere regelgeving bij een controleopdracht (ISA 250). Voor elke standaard zullen de volgende aspecten worden behandeld: • de structuur van de standaard en een korte inhoud van de belangrijkste aandachtspunten; • de nieuwigheden of actuele ontwerpen van mogelijke herziening van de ISA’s; • een bespreking van de toepassing van de standaard in de praktijk aan de hand van verschillende documenten zoals: - de opdrachtbevestigingsbrief; - een voorbeeld van de indeling en inhoud van een werkdossier; - checklists met betrekking tot de controlewerkzaamheden gebruikt voor de identificatie van het niet naleven van de wet en andere regelgevingen. Het seminarie is eveneens gericht op het verkrijgen van inzicht in het tot stand komen van een goed onderbouwd controledossier: welke elementen dienen in dit dossier te worden opgenomen, hoe ver moet worden gegaan op het vlak van documentatie in het geval van een audit van een kleine (of minder complexe) entiteit, welke zijn de specifieke documentatiebepalingen die betrekking hebben op de kennis die de auditor over de entiteit en zijn omgeving moet hebben bij het inschatten van risico’s, enz.

29


Groepsaudit Nederlands: Nico HOUTHAEVE Bedrijfsrevisor CVBA Deloitte Bedrijfsrevisoren Olivier LEEMANS Bedrijfsrevisor CVBA Deloitte Bedrijfsrevisoren Datum: woensdag 24 september 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-ISA20n

ISA 600: S peciale overwegingen – Controles van de financiële overzichten van de groep (Inclusief de werkzaamheden van auditors van groepsonderdelen) (Clarified ISA 600) De International Standard on Auditing (ISA) 600, behandelt de controle van de financiële overzichten van een groep (inclusief de werkzaamheden van auditors van groepsonderdelen). De volgende aspecten zullen tijdens het seminarie worden behandeld: • de structuur van de standaard en een korte bespreking van de belangrijkste aandachtspunten; • een bespreking van de standaard in de praktijk aan de hand van volgende onderwerpen: - aanvaarding van de opdracht; - verantwoordelijkheden van de auditor van een groep; - opdrachten als groepsauditor en de gevolgen voor de rapportering; - samenwerking tussen auditoren en de gevolgen voor de rapportering; - materialiteit; - inspelen op ingeschatte risico’s. Er zullen tijdens het seminarie heel wat concrete voorbeelden van toepassingen van deze standaard worden gegeven: standaarddocumenten, checklists, voorbeelden van werkzaamheden enz. Deze documenten zullen in het Engels, Frans en/of Nederlands ter beschikking worden gesteld.

30


Audit procedure ISA 230: Controledocumentatie (Clarified ISA 230) ISA 500: Controle-informatie (Clarified ISA 500) ISA 501: Controle-informatie – Specifieke overwegingen voor geselecteerde items (Clarified ISA 501) ISA 505: Externe confirmaties (Clarified ISA 505) ISA 510: Initiële controle-opdrachten – beginsaldi (Clarified ISA 510) ISA 520: Cijferanalyses (Clarified ISA 520) ISA 530: Het gebruiken van steekproeven bij een controle (Clarified ISA 530) ISA 540: De controle van schattingen, met inbegrip van schattingen van reële waarde, alsmede van de toelichtingen daarop (Clarified ISA 540) ISA 550: Verbonden partijen (Clarified ISA 550) ISA 560: G ebeurtenissen na de einddatum van de verslagperiode (Clarified ISA 560) ISA 570: Continuïteit (Clarified ISA 570) ISA 580: Schriftelijke bevestigingen (Clarified ISA 580) ISA 610: Gebruikmaken van de werkzaamheden van interne auditors (Clarified ISA 610) ISA 620: Gebruikmaken van de werkzaamheden van een door de auditor aangestelde deskundige (Clarified ISA 620)

Nederlands: Samuel VERFAILLIE Bedrijfsrevisor Finvision Bedrijfsrevisoren Datum: maandag 29 september 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-ISA30n

Tijdens het seminarie wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste aandachtspunten met betrekking tot onderstaande ISA’s: • ISA 230, Audit Documentation; • ISA 500-501 Auditbewijs en aanvullende beschouwing voor specifieke punten; • ISA 505 Externe bevestigingen; • ISA 510 Initiële opdrachten: openingssaldi; • ISA 520 Analytische procedures; • ISA 530 Auditsteekproeven en andere testprocedures op basis van selectie; • ISA 540 Audit van schattingen; • ISA 550 Audit met betrekking tot verbonden partijen; • ISA 560 Gebeurtenissen na de einddatum van de verslagperiode; • ISA 570 Continuïteit; • ISA 580 Schriftelijke bevestigingen; • ISA 610 Using the Work of Internal Auditors; • ISA 620 Using the Work of an Auditor’s Expert. Het is voornamelijk de bedoeling aandacht te schenken aan de verschillen met de bestaande Belgische controlenormen. Zo zullen aan de confraters voorbeelden worden verschaft van allerlei praktische templates (confirmatiebrieven, controle van transacties met verbonden partijen, documentatie van analytische procedures, enz.). Tevens zal worden gepoogd om een tool te tonen voor het uitvoeren van audit steekproeven.

31


Nederlands: Samuel VERFAILLIE Bedrijfsrevisor Finvision Bedrijfsrevisoren Datum: woensdag 8 oktober 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-ISA40n

Andere attesten ISA 800: S peciale overwegingen - Controles van financiële overzichten die zijn opgesteld in overeenstemming met stelsels voor bijzondere doeleinden (Clarified ISA 800) ISA 805: S peciale overwegingen - Controles van een enkel financieel overzicht en controles van specifieke elementen, rekeningen of items van een financieel overzicht (Clarified ISA 805) ISA 810: Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten (Clarified ISA 810) ISAE 3000 en ISRS 4400

Het seminarie zal de internationale standaarden behandelen met betrekking tot: • assurance-opdrachten andere dan die van een controle of review van historische financiële informatie (de International Standard on Assurance Engagements 3000 of “ISAE 3000”); • met assurance verband houdende opdrachten (de International Standards on Related Services 4400 of “ISRS 4400”) en • de controleopdrachten met speciale overwegingen (Speciale overwegingen – Controles van financiële overzichten die zijn opgesteld in overeenstemming met stelsels voor bijzondere doeleinden of “ISA 800”; Speciale overwegingen - Controles van een enkel financieel overzicht en controles van specifieke elementen, rekeningen of items van een financieel overzicht of “ISA 805”; Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten of “ISA 810”). Het seminarie beoogt een overzicht te krijgen van het conceptueel IFAC-kader waarbinnen deze opdrachten zich situeren, de grondbeginselen en concepten van deze standaarden te overlopen en het type rapporten verbonden aan deze opdrachten te bekijken. Er zullen concrete voorbeelden van specifieke situaties worden besproken.

32


Risicobeoordeling van de audit en antwoorden ISA 240: De verantwoordelijkheden van de auditor met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële overzichten (Clarified ISA 240) ISA 250: Het in overweging nemen van wet- en regelgeving bij een controle van financiële overzichten (Clarified ISA 250) ISA 300: Planning van een controle van financiële overzichten (Clarified ISA 300) ISA 315: Het onderkennen en inschatten van de risico’s van een afwijking van materieel belang door middel van het verwerven van inzicht in de entiteit en haar omgeving (Clarified ISA 315) ISA 450: Evaluatie van tijdens de controle onderkende afwijkingen (Clarified ISA 450) ISA 320: Materialiteit bij de planning en uitvoering van een controle (Clarified ISA 320) ISA 330: De wijzen van inspelen door de auditor op ingeschatte risico’s (Clarified ISA 330) ISA 402: Controleoverwegingen wanneer een entiteit gebruik maakt van een serviceorganisatie (Clarified ISA 402)

Nederlands: An REPRIELS Bedrijfsrevisor CVBA Deloitte Bedrijfsrevisoren Datum: woensdag 15 oktober 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-ISA50n

Dit seminarie beoogt een inzicht te verschaffen hoe het controlerisico (audit risk) kan worden teruggebracht tot een niveau dat aanvaardbaar is in het kader van de doelstelling van een audit. Het controlerisico bestaat erin dat een onjuiste verklaring wordt gegeven over de financiële overzichten en is een functie van enerzijds het risico dat de financiële overzichten afwijkingen van materieel belang bevatten en anderzijds het risico dat, niettegenstaande de door de auditor uitgevoerde controlewerkzaamheden, bepaalde afwijkingen van materieel belang niet worden ontdekt. Het seminarie behandelt onder andere de algemene planning van de audit van de financiële overzichten (ISA 300). Het is bijgevolg noodzakelijk en belangrijk dat de auditor een aantal werkzaamheden uitvoert die leiden tot een inschatting van omstandigheden die aanleiding kunnen geven tot afwijkingen van materieel belang in de jaarrekening (ISA 315). Bovendien zal de auditor een controlemethodiek uitwerken die op deze risico’s is afgestemd om zodoende met een redelijke mate van zekerheid te vermijden dat afwijkingen van materieel belang niet worden ontdekt tijdens de uitvoering van de controlewerkzaamheden (ISA 330). De inschatting van het risico op afwijkingen van materieel belang in de financiële overzichten die het gevolg zijn van fraude zal specifiek worden behandeld daar dit een heel belangrijk onderdeel van het risicoinschattingsproces uitmaakt (ISA 240). Op dezelfde wijze zal ook het in overweging nemen van wet- en regelgeving bij het uitwerken van de controleaanpak worden besproken (ISA 250). Omdat de risico-inschatting gericht is op het onderkennen van afwijkingen van materieel belang, zal het seminarie ook ingaan op het begrip “materialiteit” met betrekking tot een controle (ISA 320), alsook op ISA 450 die betrekking heeft op de evaluatie van tijdens de controle onderkende afwijkingen. Ten slotte gaat het seminarie in op het gebruik van een serviceorganisatie bij het evalueren van de interne beheersingsprocedures (ISA 402). De toepassing van deze standaarden is derhalve gericht op het bepalen van de meest efficiënte en effectieve controlemethodiek in de gegeven omstandigheden. Het seminarie beoogt met de deelnemers een interactief debat te voeren over de verschillende besproken begrippen en vervolgens deze begrippen toe te passen op een door elke deelnemer aangereikt praktijkgeval en dit met het oog op het uitwerken van de documentatie van de risico-identificatie.

33


Reporting Nederlands: Annie DE WILDE Bedrijfsrevisor CVBA RSM Bedrijfsrevisoren Datum: donderdag 16 oktober 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-ISA60n

ISA 700: H et vormen van een oordeel en het rapporteren over financiële overzichten (Clarified ISA 700) ISA 705: A anpassingen van het oordeel in de controleverklaring van de onafhankelijke auditor (Clarified ISA 705) ISA 706: P aragrafen ter benadrukking van aangelegenheden en paragrafen inzake overige aangelegenheden in de controleverklaring van de onafhankelijke audit (Clarified ISA 706) ISA 710: Ter vergelijking opgenomen informatie – Vergelijkende cijfers en vergelijkende financiële overzichten (Clarified ISA 710) ISA 720: De verantwoordelijkheid van de auditor met betrekking tot andere informatie in documenten waarin gecontroleerde financiële overzichten zijn opgenomen (Clarified ISA 720) ISA 260: C ommunicatie met degenen belast met governance (Clarified ISA 260) ISA 265: Het communiceren van tekortkomingen in de interne beheersing aan degenen belast met governance en management (Clarified ISA 265)

Dit seminarie heeft tot doel om, aan de hand van concrete gevallen, controleverklaringen (auditor’s reports) te bespreken (ISA 700). Er wordt vooral de nadruk gelegd op concrete voorbeelden van probleemsituaties die zich in de praktijk kunnen voordoen. De in 2013 goedgekeurde Bijkomende norm bij de in België van toepassing zijnde ISA’s wordt bekeken op het vlak van de te gebruiken terminologie in de controleverklaringen. Er wordt tevens stilgestaan hoe de vorm en inhoud van de controleverklaring wordt beïnvloed in het geval de auditor een aangepast oordeel (modiﬁed opinion) of een paragraaf ter benadrukking van aangelegenheden (emphasis of matter paragraph) opneemt in de verklaring (ISA 705-706). Inzake ISA 710 betreffende de ter vergelijking opgenomen gegevens worden de verschilpunten met de bestaande normen en wetgeving besproken. Inzake ISA 720 zal de link worden gelegd met de toepassing van deze standaard op bijvoorbeeld het jaarverslag van een Belgische vennootschap, waarbij meteen de gelijkenis met de Belgische norm over dit thema wordt weergegeven. ISA 260 en 265 behandelen de communicatie met de “met governance belaste personen”, zoals het auditcomité. ISA 260 gaat over de communicatie van de auditor met betrekking tot uit de controle voorkomende belangrijke aangelegenheden zoals de praktijken van administratieve verwerking, de in de financiële overzichten opgenomen toelichtingen, evenals de communicaties van de auditor over zijn onafhankelijkheid. ISA 265 gaat over het communiceren van tekortkomingen in de interne beheersing. ISA 260 en 265 zijn in het bijzonder van belang in het kader van de aan het auditcomité van genoteerde vennootschappen gerichte commissarisverslagen zoals voorzien in artikel 526bis, §5 van het Wetboek van vennootschappen. Het seminarie zal vertrekken vanuit een aantal praktijkvoorbeelden en deze in groep bespreken. Tijdens het seminarie is een grote mate van interactie vereist tussen de lesgeefster en het publiek, zodat optimaal op vragen van de confraters kan worden ingespeeld.

34


ISA’s voor kleine entiteiten Nederlands:

Dit seminarie beoogt een algemeen overzicht te geven van de toepassing van de ISA’s bij de controle van de jaarrekening van een kleine entiteit en de invoering ervan te illustreren aan de hand van praktische voorbeelden. De belangrijkste stappen van het controleproces, uitgevoerd overeenkomstig de ISA’s, zullen worden behandeld, alsook de documentatievereisten. Verder zullen een aantal concrete voorbeelden van het controleproces worden uitgewerkt, hoofdzakelijk aan de hand van het Pack PE-KE (V2.0). De belangrijkste verschillen tussen de thans geldende normen en aanbevelingen en de ISA’s zullen ook worden beklemtoond. Dit seminarie wil in de eerste plaats praktijkgericht zijn en de vorming zal op proactieve wijze worden gegeven. Het is noodzakelijk dat de deelnemers de ISA’s vooraf doornemen, zodat zij ten volle van de praktische vorming kunnen genieten.

Invoering van ISQC-1 en ondersteuning bij de uitvoering van de antiwitwaswet Dit seminarie wordt georganiseerd om de bedrijfsrevisorenkantoren te ondersteunen bij de invoering van ISQC-1. Dit seminarie is hoofdzakelijk bestemd voor de binnen de bedrijfsrevisorenkantoren aangeduide ISQC-1-verantwoordelijken en de verantwoordelijken voor de toepassing van de antiwitwaswet (compliance officers). Het heeft als doel de verschillende controlelijsten (checklists), modellen en voorbeelden van het nieuwe Handboek intern kwaliteitsbeheersingssysteem (ISQC-1), alsook de verschillende formulieren van de Handleiding interne procedures inzake antiwitwassen, te overlopen en de verantwoordelijken de mogelijkheid te bieden om vragen hieromtrent te stellen. De spreker beklemtoont de noodzaak om te beschikken over een (op zijn minst theoretische) voorafgaande kennis van de twee handboeken om dit seminarie te kunnen bijwonen teneinde alle deelnemers de mogelijkheid te bieden om praktische antwoorden te krijgen op vragen die zij zich kunnen stellen met betrekking tot de invoering van een intern kwaliteitsbeheersingssysteem, enerzijds, en de toepassing van de antiwitwaswet, anderzijds.

Lieven ACKE Raadslid van het IBR, Bedrijfsrevisor CVBA Mazars Bedrijfsrevisoren Jacques VANDERNOOT Bedrijfsrevisor Data: dinsdag 24 juni 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-ISA70n

Nederlands: Piet HEMSCHOOTE Bedrijfsrevisor CVBA …rnst & Young Bedrijfsrevisoren Datum: woensdag 22 oktober 2014 Duur: 09u30-17u30 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-ISA80n

35

Seminaries Workshops

Nederlands: Jacques VANDERNOOT Bedrijfsrevisor Data: dinsdag 23 september 2014 (14-701n) of donderdag 25 september 2014 (14-702n) of dinsdag 7 oktober 2014 (14-703n) Duur: 13u30-17u00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Codes: 14-701n (dinsdag 23 september 2014) of 14-702n (donderdag 25 september 2014) of 14-703n (dinsdag 7 oktober 2014)

Nederlands: Piet HEMSCHOOTE Bedrijfsrevisor CVBA …rnst & Young Bedrijfsrevisoren Datum: woensdag 17 december 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: DE MONTIL Affligem-Essene Code: 14-704n

36

ISA Pack PE-KE Het ICCI heeft beslist om diverse identieke workshops te organiseren met betrekking tot de toepassing van de ISA’s. Het doel van deze workshops is om het Pack PE-KE (V2.0) te gebruiken teneinde de toepassing van de ISA’s voor de controle van de jaarrekening van een kleine entiteit concreet te verduidelijken aan de hand van een bestaand geval. Alle belangrijke stappen van het controleproces, uitgevoerd overeenkomstig de ISA’s, zullen worden onderzocht en gedocumenteerd. Voor deze workshops is de actieve medewerking van elke deelnemer vereist. Daarom is het aantal deelnemers per workshop beperkt tot 30. Mocht het aantal workshops onvoldoende blijken, dan zullen er in 2014 bijkomende sessies worden georganiseerd, waarvan de datum later zal worden medegedeeld. Teneinde ten volle van de praktische opleiding te kunnen genieten is het essentieel om de ISA’s op voorhand te hebben nagelezen, alsook om in 2014 of eerder het seminarie “ISA’s voor kleine entiteiten” te hebben bijgewoond.

Antiwitwassen Via deze workshop worden een aantal situaties besproken in kleinere groepen en dit zowel met betrekking tot identificatie, alsook met betrekking tot mogelijke meldingsplicht. De deelname aan deze workshop is beperkt tot de binnen de bedrijfsrevisorenkantoren voor de toepassing van de antiwitwaswetgeving verantwoordelijke personen (compliance officers) of tot de personen die ervaring in of een goede kennis hebben van de antiwitwaswetgeving. Naast de directe materie van de workshop, beoogt deze sessie eveneens informele contacten te bevorderen tussen de verschillende AML-verantwoordelijken om tot een betere uitwisseling van kennis te komen.

Studiedagen

IBR - IRE

Onafhankelijke audit van de rekeningen en begrotingen van de Staat Deze studiedag beoogt in het bijzonder een stand van zaken te geven van de omzetting van Richtlijn 2011/85/EU, vooral wat de Europese verplichting van een onafhankelijke audit van de overheidsrekeningen betreft. Het ochtendgedeelte zal worden gewijd aan technische voorstellingen en het namiddaggedeelte aan academische uiteenzettingen.

Nederlands/Frans De namen van de sprekers zullen u later worden meegedeeld. Datum: vrijdag 19 september 2014 Duur: 09u00-17u00 Plaats: ING Belgium (Marnixlaan 24, 1000 Brussel) Code: 14-010n/f

Recentste waarderingsmethoden Het doel van deze studienamiddag bestaat in een overzicht te geven van de meest recente waarderingsmethoden die kunnen worden gebruikt in het kader van diverse verrichtingen (overname/verkoop van een vennootschap, opvolging, deskundigenonderzoek) terwijl de traditionele methoden nog steeds de meest bekende zijn. Deze namiddag is bestemd voor bedrijfsrevisoren en zaakvoerders maar eveneens voor advocaten, notarissen en magistraten van de rechtbanken van koophandel.

Nederlands/Frans: De namen van de sprekers zullen u later worden meegedeeld Datum: donderdag 23 oktober 2014 Duur: 13u30-17u00 Plaats: AXA Belgium Vorstlaan 25, 1170 Brussel Code: 14-020n/f

37

Informatiesessies

IBR - IRE

Kwaliteitscontroles 2014 Nederlands/Frans Luc DE PUYSSELEYR Voorzitter Commissie kwaliteitscontrole, Bedrijfsrevisor Isabelle MEUNIER

Presentatie en toelichting over de organisatie en het verloop van een kwaliteitscontrole. De sessie is zowel bestemd voor de inspecteurs die deze controles uitvoeren als voor de bedrijfsrevisoren die aan een kwaliteitscontrole worden onderworpen.

Adjunct-Secretaris-generaal IBR, Bedrijfsrevisor Data: woensdag 7 mei 2014 of maandag 19 mei 2014 Duur: 12h00-14h00 Plaats: Renaissancegebouw (6de verdieping), Brussel Code: 14-infosessie Kc / session info Cq 07.05.14 of 14-infosessie Kc / session info Cq 19.05.14

Elektronische facturatie voor iedereen Nederlands/Frans De namen van de sprekers, de datum, de plaats en de code zullen u later worden meegedeeld Duur: 12h00-14h00

In het kader van het protocol aangaande elektronisch factureren, dat in november 2013 werd ondertekend tussen het IBR, het IAB, het BIBF enerzijds en de minister van Begroting en Administratieve Vereenvoudiging, Olivier CHASTEL, anderzijds, hebben de drie instituten zich ertoe verbonden om het gebruik van elektronisch factureren te promoten bij hun leden. In dit verband organiseren het IBR, het IAB en het BIBF in het tweede semester 2014 een informatiesessie om de cijferberoepsbeoefenaars te wijzen op de noodzaak om hun klanten, in hun hoedanigheid van bevoorrechte actor in de samenwerking met de ondernemingen, aan te moedigen om elektronisch factureren toe te passen. Elektronisch factureren is snel, eenvoudig, efficiënt, voordelig en duurzaam. Ook uw onderneming en die van uw klanten kunnen winnen bij e-facturering.

38

Regionale avondontmoetingen

IBR - IRE

De Raad van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren organiseert ieder jaar regionale ontmoetingsbijeenkomsten voor bedrijfsrevisoren. Deze bijeenkomsten hebben tot doel: • de contacten tussen de bedrijfsrevisoren te bevorderen; • een betere uitwisseling van informatie tussen het Instituut en de bedrijfsrevisoren te bevorderen. Tijdens een informeel diner kunnen de bedrijfsrevisoren van gedachten wisselen over diverse onderwerpen die het beroep aanbelangen en deze grondig bespreken met de Raadsleden. Deze ontmoetingsbijeenkomsten vinden plaats op: • donderdag 2 oktober in de regio Brabant-Brussel (code 14-REG1-nl/fr); • donderdag 9 oktober in de regio Antwerpen-Limburg (code 14-REG2-nl); • donderdag 16 oktober in de regio Oost- en West Vlaanderen (code 14-REG3-nl); • donderdag 30 oktober in de regio Luik-Henegouwen-Luxemburg-Namen (code 14-REG4-fr). Deelname: 65 EUR Wij nodigen de bedrijfsrevisoren uit zich in te schrijven via het extranet van het IBR (ref. Praktische modaliteiten inzake inschrijvingen activiteiten IBR p.40 - 43). Wij hopen op deze bijeenkomsten veel confraters te ontmoeten.

39

Praktische modaliteiten inzake inschrijvingen activiteiten van het ICCI en van het IBR

1. ICCI-vormingsactiviteiten (seminaries) 1.1. Inschrijvingen, annuleringen en afwezigheden van bedrijfsrevisoren en de stagiairs Inschrijving De inschrijving van de bedrijfsrevisoren en de stagiairs voor de seminaries georganiseerd door het ICCI gebeurt via de website van het ICCI (www.icci.be). • De inschrijving is kosteloos voor de bedrijfsrevisoren en hun stagiairs, omdat de vormingskosten opgenomen zijn in de contributie overgemaakt aan het ICCI waaronder een recht van forfaitaire toegang tot de seminaries, indien aan de volgende voorwaarden is voldaan: 1. de inschrijvingen moeten uiterlijk 7 werkdagen vóór het seminarie gebeuren; 2. aanwezig zijn op het seminarie of zich laten vervangen door een confrater of een stagiair. • De inschrijvingen moeten uiterlijk 7 werkdagen vóór het seminarie gebeuren. Het informaticasysteem aanvaardt geen inschrijvingen na deze termijn. Wanneer een activiteit beperkt is tot een vooraf vastgelegd aantal personen, kan men zich, eenmaal het quotum is bereikt, evenmin inschrijven. Annulering • De annulering van de deelname aan een seminarie gebeurt eveneens via de website van het ICCI, voor zover deze annulering wordt uitgevoerd uiterlijk 7 werkdagen vóór het seminarie. • Na deze termijn is het passend om per e-mail contact op te nemen met het ICCI ([email protected]), met een opgave van de reden van annulering. De annulering minder dan 7 werkdagen vóór een seminarie moet door het ICCI per e-mail worden bevestigd om in overweging te worden genomen. De Commissie Vorming beoordeelt de ingeroepen reden op een strenge en onherroepelijke wijze. Overeenkomstig de beslissingen van de Raad van het IBR van 8 november 2002 en 23 maart 2004 is de facto enkel een doktersattest binnen de 10 werkdagen rechtsgeldig. Afwezigheid en toepassing van het tarief van 200 EUR per halve dag • In geval van voorziene afwezigheid is het mogelijk voor bedrijfsrevisoren en stagiairs om zich geldig en zonder kosten te laten vervangen door een confrater of een stagiair. Het aanwezigheidsattest wordt evenwel op naam van de vervanger opgesteld. • Om redenen van confraterniteit (een confrater had zich wellicht kunnen inschrijven) en omwille van het feit dat elke reservatie kosten met zich meebrengt, zal het tarief van 200 EUR per halve dag worden toegepast in de volgende gevallen: 1. wanneer een derde een bedrijfsrevisor of een stagiair vervangt; 2. bij afwezigheid op het seminarie hoewel geldig ingeschreven behalve in geval van vervanging of doktersattest bezorgd binnen de 10 werkdagen; 3. bij annulering minder dan 7 werkdagen vóór het seminarie, behalve in geval van vervanging of doktersattest bezorgd binnen de 10 werkdagen; 4. bij herhaalde annulering en/of buiten de toegestane termijn; nieuwe inschrijvingen worden geweigerd in deze beide gevallen.

40

Praktische modaliteiten inzake inschrijvingen activiteiten van het ICCI en van het IBR

1.2. Inschrijvingen, kosten en annuleringen van medewerkers en personen extern aan het beroep Inschrijving • Zoals vermeld op de website van het ICCI (www.icci.be), kunnen de medewerkers van bedrijfsrevisorenkantoren en personen extern aan het beroep zich inschrijven per e-mail aan het ICCI ([email protected]), met vermelding van naam, voornaam en code van het seminarie. • De kostprijs voor deelname aan de seminaries bedraagt 250 EUR voor een seminarie van een halve dag en 500 EUR voor een seminarie dat een volledige dag in beslag neemt. Men is pas definitief ingeschreven na ontvangst van de volledig verschuldigde som op rekeningnummer BE87 3751 0080 3994 met vermelding van “naam deelnemer + seminariecode(s)’’. Het inschrijvingsrecht omvat de documentatie, parkingkosten, koffiepauzes en maaltijden. • De inschrijvingen moeten ten minste 7 werkdagen vóór het seminarie gebeuren. Annulering • De annulering van een activiteit gebeurt zoals de inschrijving, per e-mail aan het ICCI ([email protected]), met vermelding van de naam van de deelnemer en de seminariecode(s). • Enkel de annuleringen die het ICCI bereiken 7 werkdagen vóór het seminarie kunnen in overweging worden genomen. Het inschrijvingsgeld zal enkel worden teruggestort wanneer de schriftelijke annulering 7 werkdagen vóór het seminarie werd ontvangen. 1.3. Uurrooster • Seminarie van een hele dag: van 09u30 tot 13u00 en van 14u15 tot 17u30; • Seminarie van een halve dag: van 09u30 tot 13u00 (voormiddag) of van 13u30 tot 17u00 (namiddag). 1.4. Overeenkomst IBR/ICCI-IIA Belgium Om de samenwerking tussen bedrijfsrevisoren en interne auditors te bevorderen, kwamen de twee Instituten tot een financieel akkoord inzake het vormingsprogramma dat van toepassing is vanaf 1 januari 2010. Gezien de seminaries werden overgedragen aan het ICCI, werd dit akkoord uitgebreid naar de seminaries die voortaan door het ICCI worden georganiseerd: • de bedrijfsrevisoren kunnen genieten van 15 % korting op de inschrijvingskosten voor de vormingsseminaries van het IIA Belgium; • de leden van het IIA Belgium hebben toegang tot de seminaries georganiseerd door het ICCI en kunnen genieten van 15 % korting. Het volledige vormingsprogramma van het IIA Belgium is beschikbaar op het adres www.iiabel.be/trainings.aspx. De vormingsbrochure van het IIA Belgium is eveneens op eenvoudig verzoek beschikbaar bij het ICCI. U kan het ontvangen door uw aanvraag per e-mail te richten aan [email protected].

41

Praktische modaliteiten inzake inschrijvingen activiteiten van het ICCI en van het IBR IBR - IRE

2. IBR-vormingsactiviteiten (informatiesessies, studiedagen, regionale avondontmoetingen en algemene vergadering) 2.1. Inschrijvingen van de bedrijfsrevisoren en stagiairs Inschrijving • De bedrijfsrevisoren en stagiairs kunnen zich voor de IBR-vormingsactiviteiten (informatiesessies, studiedagen, regionale avondontmoetingen), zoals voorheen, enkel online inschrijven via het e-loket van de website van het IBR. De inschrijving voor de algemene vergadering gebeurt eveneens online. U hebt toegang tot het e-loket door op deze website rechts te klikken op “aanmelden”. Elke confrater heeft hiertoe een wachtwoord gekregen dat hij dient aan te wenden om toegang te krijgen. De inschrijving gebeurt via de rubriek ‘’e-loket-vorming’’ door op de tab ‘’Inschrijven’’ te klikken. De inschrijving voor de IBR-vorming wordt rechtstreeks online in het systeem opgeslagen en wordt derhalve nadien niet bevestigd. • De inschrijving voor de informatiesessies en studiedagen is kosteloos voor de bedrijfsrevisoren en hun stagiairs mits zij voldoen aan de volgende voorwaarden: 1. de inschrijving geschiedt ten minste 7 werkdagen vóór het vormingsevenement; 2. aanwezigheid vereist op het seminarie of zich laten vervangen door een confrater of een stagiair. • De inschrijving voor de algemene vergadering is eveneens kosteloos. De specifieke inschrijvingsvoorwaarden voor dit evenement worden meegedeeld via de uitnodiging die wordt verstuurd aan de bedrijfsrevisoren en stagiairs. • De inschrijving voor de regionale avondontmoetingen bedraagt 65 EUR per ontmoeting. • De inschrijvingen moeten uiterlijk 7 werkdagen vóór het vormingsevenement gebeuren. Het informaticasysteem aanvaardt geen inschrijvingen na deze termijn. Wanneer een activiteit beperkt is tot een vooraf vastgelegd aantal personen, kan men zich, eenmaal het quotum is bereikt, evenmin inschrijven. Annulering • De annulering van een de vormingsactiviteit gebeurt eveneens via het extranet van het IBR, enkel wanneer deze annulering gebeurt 7 werkdagen vóór de vormingsactiviteit. • Na deze termijn kunt u contact opnemen met de Dienst permanente vorming van het IBR per e-mail (education@ ibr-ire.be), met een opgave van de reden van de annulering. De annulering minder dan 7 werkdagen vóór de vormingsactiviteit moet door de Dienst permanente vorming van het IBR per e-mail worden bevestigd om in overweging te worden genomen. De Commissie vorming beoordeelt de ingeroepen reden op een strenge en onherroepelijke wijze. Overeenkomstig de beslissingen van de Raad van het IBR van 8 november 2002 en 23 maart 2004 is de facto enkel een doktersattest binnen de 10 werkdagen rechtsgeldig.

42

Praktische modaliteiten inzake inschrijvingen activiteiten van het ICCI en van het IBR IBR - IRE Afwezigheid en toepassing van het tarief van 200 EUR per halve dag • In geval van voorziene afwezigheid, is het mogelijk voor bedrijfsrevisoren en stagiairs zich geldig en zonder kosten te laten vervangen door een confrater of een stagiair. Het aanwezigheidsattest wordt evenwel op naam van de vervanger opgesteld. • Om redenen van confraterniteit (een confrater had zich wellicht kunnen inschrijven) en omwille van het feit dat elke reservatie kosten met zich meebrengt, zal het tarief van 200 EUR per halve dag (100 EUR voor de informatiesessies, niet van toepassing voor de algemene vergadering en de regionale avondontmoeting) worden toegepast in de volgende gevallen: 1. wanneer een derde een bedrijfsrevisor vervangt; 2. bij afwezigheid op de vormingsactiviteit hoewel geldig ingeschreven behalve in geval van vervanging of doktersattest bezorgd binnen de 10 werkdagen; 3. bij annulering minder dan 7 werkdagen vóór de vormingsactiviteit, behalve in geval van vervanging of doktersattest bezorgd binnen de 10 werkdagen; 4. bij herhaalde annulering en/of buiten de toegestane termijn; nieuwe inschrijvingen worden geweigerd in deze beide gevallen. 2.2. Inschrijvingen van medewerkers van een bedrijfsrevisorenkantoor en personen extern aan het beroep aan de studiedagen en de informatiesessies Inschrijvingen • Studiedagen zijn toegankelijk voor personen extern aan het beroep. Informatiesessies zijn toegankelijk voor medewerkers van bedrijfsrevisorenkantoren. De inschrijving gebeurt via de website van het IBR (www.ibr-ire.be) • De kostprijs voor deelname zal u zo spoedig mogelijk via de uitnodiging van het evenement worden meegedeeld. Men is pas definitief ingeschreven na ontvangst van de volledig verschuldigde som op rekeningnummer BE 61 0012 0738 0117 met vermelding van ‘’naam deelnemer + seminariecode(s)’’. Het inschrijvingsrecht omvat de documentatie, parkingkosten, koffiepauzes en maaltijden. • De inschrijvingen moeten uiterlijk 7 werkdagen vóór het vormingsevenement gebeuren. Annulering • De annulering van een vormingsactiviteit gebeurt via e-mail naar de Dienst permanente vorming van het IBR ([email protected]), met vermelding van de naam, de voornaam en de code van de vormingsactiviteit. • Enkel de annuleringen die het IBR bereiken 7 werkdagen vóór de vormingsactiviteit gericht aan de Dienst permanente vorming kunnen in overweging worden genomen. Het inschrijvingsgeld zal enkel worden teruggestort wanneer de schriftelijke annulering 7 werkdagen vóór het seminarie werd ontvangen.

43

Praktische modaliteiten inzake inschrijvingen activiteiten van het ICCI en van het IBR IBR - IRE

3. Wijzigingen van de IBR- en ICCI- vormingsactiviteiten Het IBR en het ICCI behouden zich het recht voor om de vormingsactiviteiten opgenomen in onderhavig programma te annuleren of te wijzigen. Zij kunnen zich ook verplicht zien de locatie te wijzigen of de lesgever te vervangen. Alle wijzigingen worden geüpdatet op de websites van het IBR (www.ibr-ire.be) en het ICCI (www.icci.be) alsook op het extranet van het IBR. CONTACTGEGEVENS IBR-DIENST PERMANENTE VORMING Naam

Tel

Dienst permanente vorming

E-mail [email protected]

Stef VAN ATTENHOVEN

02/509.00.10

[email protected]

Dominique VANESSE

02/509.00.05

[email protected]

Mauricette VAN HOUDT

02/509.00.06

[email protected]

GEGEVENS VAN HET ICCI Naam Erwin VANDERSTAPPEN

44

Fax 02/512.78.86

E-mail [email protected]

Norm met betrekking tot de permanente vorming IBR - IRE

Woord vooraf Gezien de inwerkingtreding op 31 augustus 2007 van de wet van 22 juli 1953 houdende oprichting van een Instituut van de Bedrijfsrevisoren en organisatie van het publiek toezicht op het beroep van bedrijfsrevisor gecoördineerd door het koninklijk besluit van 30 april 2007, en meer bepaald de artikelen 3, 14, §4, 22 en 30, evenals de artikelen 31, 33, § 1 tot 3 en 37 tot 40. Gezien de inwerkingtreding op 31 augustus 2007 van het koninklijk besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van het huishoudelijk reglement van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren, en meer bepaald het artikel 22. Gezien het koninklijk besluit van 10 januari 1994 betreffende de plichten van de bedrijfsrevisoren, en meer bepaald het artikel 2. Gezien de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen, in het bijzonder het artikel 54, § 1, vierde lid. Gezien de artikelen 13 en 32, vierde lid, c van de richtlijn 2006/43/EG betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen, tot wijziging van de richtlijnen 78/660/EEG en 83/349/EEG van de Raad en houdende intrekking van richtlijn 84/253/EEG van de Raad. Gezien de International Education Standards opgesteld door de International Federation of Accountants, in het bijzonder IES-7 goedgekeurd in april 2004, die in werking is getreden op 1 januari 2006. Gezien paragraaf 16, derde lid van de Code of Ethics van de International Federation of Accountants. Gezien het advies van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen van 29 juni 2007. Heeft de Raad op zijn zitting van 30 augustus 2007 de hiernavolgende norm met betrekking tot de permanente vorming aangenomen. Deze norm treedt in werking op 1 januari 2008 en vervangt de vorige norm van 5 juli 1991.

1. PRINCIPES ARTIKEL 1 § 1. Elke revisor moet gemiddeld per jaar ten minste 40 effectieve uren aan activiteiten besteden die bijdragen tot zijn blijvende professionele ontwikkeling door het aanscherpen van zijn beroepskennis. Dit gemiddelde moet worden gehaald op basis van een tijdshorizon van drie kalenderjaren, met een absoluut minimum van 20 uren per kalenderjaar. § 2. Elke bedrijfsrevisor organiseert vrij en onder eigen verantwoordelijkheid zijn jaarlijks programma van permanente vorming. Hij zal rekening moeten houden met de voorwaarden vermeld in titel II van onderhavige norm. Het programma omvat de activiteiten die rechtstreeks bijdragen tot het aanscherpen van de kennis in de vakgebieden die tot de beroepssfeer behoren. Elke bedrijfsrevisor moet op ieder ogenblik de naleving van de criteria welke in § 1 worden opgesomd kunnen aantonen, zowel tijdens een kwaliteitscontrole als tijdens een toevallige controle. ARTIKEL 2 De Raad wijzigt de benaming van de “Commissie opleiding en vervolmaking” in “Commissie Vorming”. Eerstgenoemde commissie werd opgericht overeenkomstig het artikel 25 van het koninklijk besluit van 20 april 1989 tot vaststelling van het huishoudelijk reglement van het Instituut der Bedrijfsrevisoren en dat door het artikel 22 van het koninklijk besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van het huishoudelijk reglement van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren werd vervangen. De Commissie Vorming is samengesteld uit een meerderheid van bedrijfsrevisoren. De Commissie Vorming heeft tot taak: • alle nuttige aanbevelingen te doen met het oog op de permanente vorming van de leden van het Instituut; • de besluiten van de Raad uit te voeren die beogen de in onderhavige norm vooropgestelde doelstellingen te bereiken.

45


2. CONTINUE PROFESSIONELE ONTWIKKELING ARTIKEL 3 De bedrijfsrevisor dient over een aangepaste professionele documentatie te beschikken. ARTIKEL 4 De bedrijfsrevisor tracht zich te vervolmaken in die vakgebieden die de door hem uitgevoerde opdrachten rechtstreeks aanbelangen, waar blijk moet worden gegeven van vakbekwaamheid, bijvoorbeeld in de volgende vakgebieden: 1. De controle (met inbegrip van de ISA’s); 2. De plichtenleer; 3. De boekhouding, met inbegrip van de consolidatie. Met datzelfde doel voor ogen dient de bedrijfsrevisor tevens blijk te kunnen geven van een adequate kennis, ondermeer in de volgende vakgebieden: 1. Het recht – De fiscaliteit; 2. De informatica; 3. Het management en het communiceren; 4. De bedrijfseconomie; 5. De sociale vaardigheden. Gespreid over een meerjarige in artikel 1 bedoelde periode, moet een evenwicht worden nagestreefd tussen de verschillende bovenvermelde vakgebieden van de opleiding. Er moet over worden gewaakt dat de vorming niet te zeer beperkt blijft tot één kennisgebied. ARTIKEL 5 § 1. Volgende activiteiten bedoeld in artikel 1, § 1, onder de in artikel 4 bedoelde vakgebieden, dragen bij tot de permanente vorming van de bedrijfsrevisor, onder voorbehoud van hun relevantie: 1. seminaries en studiedagen georganiseerd door het Instituut; 2. seminaries en studiedagen georganiseerd door het revisorenkantoor ten behoeve van zijn bedrijfsrevisoren, na voorafgaande goedkeuring van het programma door de Raad, desgevallend bij volmacht; 3. seminaries en studiedagen georganiseerd door universiteiten, instellingen van hoger onderwijs, verenigingen of opleidingsdeskundigen; 4. voorbereiding van lessen, voordrachten en technische publicaties; 5.medewerking aan congressen en technische commissies; 6.individuele vorming door persoonlijke studie en lectuur en opleidingen op afstand. § 2. Elke bedrijfsrevisor zal voor zichzelf, met het oog op de controle van zijn permanente vorming die ten laatste in het kader van de kwaliteitscontrole wordt uitgevoerd, elk document bewaren dat erop gericht is, in het licht van onderhavige norm, de relevantie van de onderwerpen, evenals het aantal gevolgde uren opleiding te evalueren. § 3. In het jaarlijks programma van permanente vorming is het aan te bevelen voorrang te geven aan activiteiten van permanente vorming die buiten het revisorenkantoor worden georganiseerd. Bij het opstellen van zijn programma inzake permanente vorming zal de bedrijfsrevisor op driejaarlijkse basis zoals vermeld in artikel 1, trachten het volgende evenwicht in acht te nemen: 1°.seminaries en studiedagen vermeld onder de punten 1, 2, 3 van § 1, vertegenwoordigen minimum 70 % van het minimum vereiste aantal uren zoals voorzien in artikel 1, hetzij minstens 84 uren op driejaarlijkse basis; 2°.een minimum van acht uren per jaar (hetzij twee halve dagen) moet worden gekozen uit het door het Instituut aangeboden vormingspakket. 46


3. CONTROLEMAATREGELEN ARTIKEL 6 De door onderhavige norm beoogde personen moeten, overeenkomstig artikel 5, § 2 van onderhavige norm, de historiek van hun activiteiten op het vlak van permanente vorming bewaren op zijn minst tot aan de kwaliteitscontrole voorzien voor elke bedrijfsrevisor. Deze personen moeten deze historiek jaarlijks naar het Instituut toezenden. Tijdens deze controle worden de activiteiten van de bedrijfsrevisor op het vlak van permanente vorming aan een evaluatie onderworpen. Indien deze controle op het niveau van het revisorenkantoor wordt uitgevoerd en indien de bedrijfsrevisor die tot dit revisorenkantoor behoort niet het voorwerp van een onderscheiden controle is geweest, kan hij opnieuw gecontroleerd worden, overeenkomstig het artikel 7. Op vraag van de Kamer van verwijzing en instaatstelling, zal de Raad, desgevallend bij volmacht, het overzicht van de activiteiten van de permanente vorming van de bedrijfsrevisoren meedelen. ARTIKEL 7 De Raad zal, desgevallend via afvaardiging en/of ter gelegenheid van de kwaliteitscontrole, zich ervan vergewissen dat elke bedrijfsrevisor, gedurende de in artikel 1, paragraaf 1 bedoelde periodes, die eindigen op 31 december van het afgelopen kalenderjaar, het jaarlijks minimum aantal uren vorming, zoals bepaald in artikelen 1 en 5 van onderhavige norm, zal hebben gevolgd. In overeenstemming met de geldende reglementering, maakt de Raad, in voorkomend geval bij volmacht, periodiek verslag over aan de Kamer van verwijzing en instaatstelling van de controlewerkzaamheden uitgevoerd op grond van dit artikel.

4. SANCTIES ARTIKEL 8 Voor zover de Raad, desgevallend via afvaardiging en/of ter gelegenheid van de kwaliteitscontrole, de activiteiten op het vlak van de permanente vorming, op basis van onderhavige norm, als onvoldoende en de historiek als onbestaand of onvoldoende gedocumenteerd beschouwt, zal hij de nodige maatregelen treffen, zoals een tot de orde roepen of een voorlopige ordemaatregel overeenkomstig de artikelen 37 en 38 tot 40 van de wet van 22 juli 1953, desgevallend met inbegrip van een voorstel tot verwijzing naar tucht.

5. INWERKINGTREDING, OPHEFFING EN OVERGANGSBEPALINGEN ARTIKEL 9 § 1. Onderhavige norm treedt in werking op 1 januari van het kalenderjaar volgend op de goedkeuring daarvan door de Raad van het Instituut der Bedrijfsrevisoren en vervangt de norm van 5 juli 1991 die wordt opgeheven, uitgezonderd voor de in paragraaf 3 beoogde situaties. § 2. De berekening van de drempels en de controle van de vakgebieden bedoeld in de artikelen 1, 4 en 5 van onderhavige norm gebeuren voor het eerst vanaf 1 januari van het kalenderjaar volgend op de goedkeuring van onderhavige norm door de Raad. § 3. Indien de bepalingen van onderhavige norm strenger zijn dan de bepalingen van de norm van 5 juli 1991, zullen de berekening van de drempels en de controle van de vakgebieden bedoeld in de artikelen 1, 4 en 5 van onderhavige norm gebeuren op basis van de bepalingen van de vroegere norm met betrekking tot de permanente vorming gevolgd vóór de inwerkingtreding van onderhavige norm.

47

Selectie van publicaties van het IBR en van het ICCI IBR - IRE

BEROEP 2013 Zestigste verjaardag van het IBR: de pensioenleeftijd of een vernieuwde jeugd? 2013/1 Het verband tussen audithonoraria en auditkwaliteit (Stichting ICCI) 2012/1 Basistechnieken van de bedrijfsrevisor in het kader van fraude (Stichting ICCI) 2011/1 Het bedrijfsrevisoraat in de verenigingssector (Stichting ICCI) 2009/2 Het beroepsgeheim van de bedrijfsrevisor (Stichting ICCI) 2009 Algemene voorstelling van het beroep (Power Point) 2007 Nieuwe wetgevende en reglementaire teksten betreffende de organisatie en het publiek toezicht op het beroep van bedrijfsrevisor naar aanleiding van de omzetting van de Auditrichtlijn. Met adviezen van de Raad van State en Verslagen aan de Koning. September 2007 2006 Forum 2006 2005 Prijszetting in de Belgische auditmarkt 2005 Toegang tot het beroep 2004 De onafhankelijkheid van de bedrijfsrevisor 2003 Handelsrechtbanken en bedrijfsrevisoren: welke samenwerking? 2003 50 jaar revisoraat 1/1997 De rol, het statuut en de aansprakelijkheid van de wettelijke rekeningcontroleur in de Europese Unie

CONTROLE 2013/3 Het commissarisverslag (nieuwe editie) (Stichting ICCI) 2013/2 De (performantie-)audit in de publieke sector en de non-profitsector (Stichting ICCI) 2012/2 De rol van de bedrijfsrevisor in bedrijven die niet verplicht zijn een bedrijfsrevisor aan te stellen (Stichting ICCI) 2011/3 Opinion-shopping: illusie of realiteit? Een case voor de Belgische auditmarkt (Stichting ICCI) 2011/2 Organisaties van openbaar belang (genoteerde vennootschappen, banken, verzekeringen) en financiële transparantie (Stichting ICCI) 2010/3 De bedrijfsrevisor en de niet-financiële informatie (Stichting ICCI) 2010/2 De rol van de bedrijfsrevisor ten opzichte van de ondernemingsraad (Stichting ICCI) 2009/3 Guidelines to the auditor in prospectus and other related engagements (Stichting ICCI) 2009/1 Het auditcomité en de commissaris (Stichting ICCI) 2008 Bevestigingsbrief, leiding en bedrijfsrevisoren (Stichting ICCI) 2008 Publieke en non-profitsector, interne controle en deugdelijk bestuur (Stichting ICCI) 2008 De toegevoegde waarde van de audit (synthese) (Stichting ICCI) 2007 Het commissarisverslag (Stichting ICCI) 2007 Het statuut van de commissaris (Stichting ICCI) 2005 De strijd tegen het witwassen en de financiering van het terrorisme 2004 Externe audit in de publieke sector 2004 Audit in de vzw-context 2003 De tussenkomst van de bedrijfsrevisor in het kader van een waardering van een onderneming 7/2002 Boekhouding en audit in de niet-commerciële sector (deel audit) 2002 Een praktische kijk op administratieve organisatie en interne controle 6/1998 De revisor en het jaar 2000 5/1998 Het controleverslag: principes en toepassingen 4/1996 Controle van tijdelijke verenigingen: juridische, boekhoudkundige, fiscale en controle-aspecten 3/1995 Auditcomités en corporate governance 2/1994 Inleiding tot de interne controle 1/1994 Bedrijfsrevisor en milieu

48

Selectie van publicaties van het IBR en van het ICCI ACCOUNTANCY 2010/1 2007 2006

IBR - IRE

IFRS en de financiële crisis (Stichting ICCI) IFRS in een Belgische context (Stichting ICCI) International Financial reporting Standards 2006: Gecoördineerde teksten van het Publicatieblad van de Europese Unie Boekhouding en audit in de niet-commerciële sector (deel boekhouding) De sociale balans Boekhoudkundige organisatie van de gemeenten Zicht op de jaarrekening: ratioanalyse

4/2002 3/1996 2/1995 1/1994

RECHT 2012/3 Een overzicht van de adviezen van de Juridische Commissie van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren (1988-2012) (Stichting ICCI) 2012 Rechtbanken, balies en bedrijfsrevisoraat: actualiteit inzake hun samenwerking en actualiteiten ondernemingsrecht (IBR, OBFG, OVB, URHB) 2006 Inbreng in natura en quasi-inbreng 2004 De vennootschap en haar commissaris (praktische toepassingsgevallen) 2003 De aansprakelijkheid van de bedrijfsrevisor: burgerrechtelijke, strafrechtelijke en tuchtrechtelijke aspecten 3/1997 Het statuut van de commissaris-revisor: benoeming, beëindiging en onderzoeksbevoegdheden 2/1996 Bronnen van aansprakelijkheid van de revisor 1/1994 Blokkeringssituaties in naamloze vennootschappen

OPINIES EN BESCHOUWINGEN 2012 Memorandum aan de regering – regeerperiode 2010-2014 2007 Memorandum aan de regering 2003 Mededeling: International Standards on Auditing (ISAs) d.d. 24 oktober 2003 2003 Memorandum aan de Regering 11/2001 Handelingen van het Forum 2000 van het revisoraat. De internationalisering van het beroep: de internationale controlenormen 10/2001 Handelingen van het Forum 2000 van het revisoraat. De internationalisering van het beroep: de internationale standaarden voor jaarrekeningen 4/1996 De rol van de commissaris-revisor t.a.v. fraude en onregelmatigheden

BROCHURES EN KMO-BROCHURES 2010 Externe versus interne zekerheid: Hoe een co-partnership creëren? 2008/4 Omzetting van vennootschappen 2008/3 Voorstel tot ontbinding van vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid 2008/2 Quasi-inbreng 2008/1 Inbreng in natura 2007 Hoe neem ik een onderneming over? Over het belang van overname-audit. 2005 Hoe kan men zijn personeel vergoeden op basis van de resultaten of het kapitaal van de onderneming? 2005 Hoe financier ik de groei van mijn KMO? 2003 Hoe stel ik financiële vooruitzichten voor mijn KMO op? VADEMECUM 2007 II & III (Uitgave Standaard Uitgeverij) VADEMECUM 2009 I (Uitgave Standaard Uitgeverij) TAX AUDIT & ACCOUNTANCY (Uitgave die Keure)

Voor nadere inlichtingen, zie www.ibr-ire.be en www.icci.be Deze publicaties zijn gratis beschikbaar op het extranet voorbehouden aan de bedrijfsrevisoren. 49

Permanente vorming. Het Instituut van de Bedrijfsrevisoren Koninklijk Instituut

Recommend Documents