een job als
penitentiair beambte De Federale Overheidsdienst Justitie is op zoek naar integere, sterke persoonlijkheden die als penitentiair beambte een voorbeeldfunctie kunnen uitoefenen. Om je als potentiële kandidaat alvast een goed beeld te geven van wat de functie inhoudt geven we hieronder een antwoord op veelgestelde vragen.
Wat is mijn rol als penitentiair beambte? Penitentiair Beambte is eigenlijk de nieuwe naam voor ‘cipier’. • • • •
Je waakt over de veiligheid in de gevangenis en bewaakt de gedetineerden. Binnen je sectie (een stukje van de gevangenis waarbinnen jij werkt) zorg je voor de orde en veiligheid. Daarnaast heb je ook een sociale rol wanneer je gedetineerden ondersteunt tijdens hun verblijf. Je toont dan ook respect voor elke gedetineerde als mens. Zo kan ook de gedetineerde misschien de normen en waarden terugvinden die eigen zijn aan onze maatschappij en de gevolgen voor de slachtoffers van zijn of haar daden begrijpen.
De opsluiting is voor de gedetineerde een straf op zich. Hij dient geen bijkomende sancties te ondergaan voor de misdrijven die hij heeft gepleegd. Als penitentiair beambte heb je een voorbeeldfunctie en belichaam je dit principe. Dit is gebaseerd op de Basiswet. De uitvoering van de straf of de vrijheidsberoving: • • • •
Stelt zich in psychosociale, fysieke en materiële omstandigheden, die de waardigheid van de mens eerbiedigen, die het behoud of de groei van het zelfrespect van de gedetineerde mogelijk maken, die de gedetineerde aanspreken op zijn individuele en sociale verantwoordelijkheid.
Wat zijn mijn taken als penitentiair beambte? Je taken zijn heel gevarieerd. Het gaat onder meer over: • controletaken: controles op het lichaam, toegangscontrole van bezoekers en voertuigen, enz. • bewaking tijdens de activiteiten van de gedetineerden, controle van de aanwezigheden en afwezigheden, de wandeling, enz. • deelname aan de organisatie van het dagelijks leven in de gevangenis: verdeling van de maaltijden, kledij, enz. Je zorgt er eveneens voor dat de gedetineerden kunnen bellen en schrijven.
1
een job als
penitentiair beambte Aan welke voorwaarden moet ik voldoen om als penitentiair beambte te werken? • minimum 20 jaar zijn • over de Belgische nationaliteit beschikken Tijdens de selectieproeven wordt getest of je onder andere over de volgende competenties beschikt: • • • •
goed kunnen communiceren in team kunnen werken blijk geven van integriteit en loyaliteit stressbestendig zijn
Een diploma is echter niet vereist.
Uurrooster? De gevangenis wordt 24 uur op 24 bewaakt. Als penitentiair beambte werk je dus altijd in shifts van 8 uur, ook in het weekend en op feestdagen: • Van 6 tot 14 u • Van 14 tot 22 u • Van 22 tot 6 u
Salaris en premies? • Als alleenstaande verdien je 1274,70 euro netto per maand. • Als samenwonende of gehuwde zonder kinderen ten laste verdien je 1225,24 euro netto per maand. • Als samenwonende of gehuwde met 2 kinderen ten laste verdien je 1302,24 euro per maand. Je salaris wordt aangevuld met premies: • Voor werkuren tijdens de nacht (van 18u tot 8u) ontvang je 2,5 euro per uur extra (bruto, niet geïndexeerd). • Op zaterdag is je loon 150% ipv 100%. • Op zon- en feestdagen is je loon 200% ipv 100%. Tijdens je loopbaan wordt je salaris bepaald door de weddenschaal. Na 4 jaar graadanciënniteit en na 12 jaar graadanciënniteit klim je naar een hogere weddenschaal.
2
een job als
penitentiair beambte Heb ik carrièremogelijkheden als penitentiair beambte? Als penitentiair beambte kan je doorgroeien in de hiërarchie na een bevorderingsexamen. Binnen de penitentiaire hiërarchie gelden de volgende graden: • • • • •
Hoofd Penitentiair Assistent Penitentiair Assistent Adjunct-penitentiair Assistent Kwartierchef Penitentiair beambte
Als penitentiair beambte kan je je ook oriënteren naar een technische carrière via een bevorderingsexamen. Voorbeelden: keuken, ateliers, informatica
Wie werkt er nog in de gevangenis? • • • • •
Medisch en verzorgend personeel (dokter, verpleger, …) Administratief personeel Psycholoog, sociaal assistent, moreel consulent, aalmoezenier, enz. Directie (directeur, adviseur, attaché) Technisch personeel
Wie zijn mijn collega’s? Je werkt samen met zowel mannelijke als vrouwelijke penitentiair beambten. Beide geslachten vullen elkaar aan bij het vervullen van de taken. Vaak brengt de aanwezigheid van vrouwelijke penitentiair beambten rust tijdens kleine conflicten. De mannen- en vrouwenafdelingen van een gevangenis zijn strikt gescheiden, maar beide afdelingen worden door zowel mannen als vrouwen bewaakt.
Waar liggen de gevangenissen in Vlaanderen en Brussel? • provincie Antwerpen: Antwerpen, Mechelen, Turnhout, Hoogstraten, Wortel en Merksplas • provincie Vlaams-Brabant: twee gevangenissen te Leuven • provincie Oost-Vlaanderen: Gent, Oudenaarde en Dendermonde • provincie West-Vlaanderen: Brugge, Ruiselede en Ieper • provincie Limburg: Hasselt (en Tongeren) • regio Brussel Hoofdstad: Vorst en Sint-Gillis
3
een job als
penitentiair beambte Heb ik contact met de gedetineerden? Als penitentiair beambte heb je uiteraard continu contact met de gedetineerden. Je bewaakt het deel van de gevangenis waar de cellen zich bevinden, bedeelt de maaltijden in de cel, houdt toezicht tijdens de activiteiten, staat in voor het goede verloop van de bewegingen, enz. Soms moet je als penitentiair beambte ook omgaan met moeilijke situaties, conflicten en zelfs opstanden. De overgrote meerderheid van gedetineerden zijn mannen. Het aantal vrouwenafdelingen in België is beperkt. De meerderheid is tussen 22 en 35 jaar. Vaak komen ze uit een minder behoede sociale klasse en beschikken ze niet over een diploma.
Enkele cijfers • De gevangenispopulatie bestaat uit 102 verschillende nationaliteiten (situatie op 3/5/2006). 42% van de gevangenispopulatie in België heeft dus een buitenlandse nationaliteit. • Een belangrijk deel daarvan (ongeveer 25%) spreekt geen van onze nationale talen. N/A: Nog niet beschikbaar 2003 - 2007
2003
2004
2005
2006
2007
Evolutie 2007-2006
Capaciteit van de Belgische gevangenissen (a)
7.866
8.092
8.133
8.311
8.311
0,00%
Aantal gedetineerden die verblijven in de Belgische gevangenissen (b)
9.308
9.249
9.330
9.573
9.950
3,90%
Mannen
8.913
8.861
8.939
9.170
9.503
3,60%
(a) Op 1 maart van het jaar (excl. capaciteit gereserveerd voor halve vrijheid) (b) Op 1 maart van het jaar exclusief de instellingen voor sociaal verweer van Doornik en Bergen
Vrouwen
395
388
391
403
447
10,90%
Aantal gedetineerden die onder elektronisch toezicht zijn geplaatst (b)
284
279
275
326
612
87,70%
(c) In de loop van het ganse jaar
Mannen
270
260
263
304
569
87,20%
Bron: FOD Justitie, Strafinrichtingen
Vrouwen
14
19
12
22
43
95,50%
Totaal aantal opsluitingen
15.398
15.260
15.261
16.189
N/A
N/A
Totaal aantal invrijheidstellingen
15.411
14.682
14.949
15.537
N/A
N/A
1997
1998
1999
2000
2001
2002
1997 - 2002 Capaciteit van de Belgische gevangenissen (a)
7.333
7.333
7.679
7.462
7.436
7.436
Aantal gedetineerden die verblijven in de Belgische gevangenissen (b)
8.156
8.176
7.889
8.688
8.544
8.605
Mannen
7.776
7.861
7.547
8.330
8.199
8.248
Vrouwen
378
315
342
358
345
357
Aantal gedetineerden die onder elektronisch toezicht zijn geplaatst (b)
0
2
7
14
142
271
Mannen
0
2
7
13
130
254
Vrouwen
0
0
1
1
12
17
14.684
14.127
14.343
14.960
14.443
15.695
Belgen
5650
58,03%
Marokkanen
1117
11,47%
Algerijnen
328
3,37%
Ex-joegoeslaven
242
2,49%
Italianen
242
2,49%
Fransen
229
2,35%
Turken
226
2,32%
Nederlanders
178
2,32%
Totaal aantal opsluitingen (c)
4
een job als
penitentiair beambte Krijg ik een opleiding voor ik start als penitentiair beambte? • Voor je effectief aan de slag gaat, moet je gedurende 13 weken een basisopleiding of stage volgen in het Penitentiair Centrum voor Basisopleiding ‘De Bres’ te Brugge (PCBO). • Er zijn 5 data waarop je de opleiding kunt starten: 01/09, 01/10, 01/12, 01/02, 01/04 • De stage wordt administratief volledig gecoördineerd door het PCBO. • Tijdens die 13 weken worden theorie en praktische stages in verschillende gevangenissen afgewisseld (1 week PCBO en 1 week gevangenis). • Tijdens je stage krijg je ook een mentor toegewezen die jou zal opvolgen tijdens je praktijkoefeningen op het terrein en in het begin van je carrière. • Op het einde van die 13 weken stellen het PCBO en je mentor een stagerapport op dat al dan niet aanbeveelt of je benoemd zal worden.
Je krijgt onder andere cursussen over: • Situering in de organisatie • Organisatie: missie en organigram • Zin van de straf • Herstelgerichte detentie • Stage in de gevangenissen • Personeelsgelegenheden • Statuut van het personeel • Deontologie en integriteit • Welzijn op het werk • Taken, veiligheid en regime • Algemeen reglement en Basiswet • Levensomstandigheden in de gevangenis • EHBO • Orde en veiligheid • Tuchtregime • Integratie-oefening
• Sociale gedragingen en omgaan met conflicten • Communicatie en omgaan met conflicten • Inleiding tot de psychologie • Gevolgen van gevangenschap op de beleving van de gedetineerden • Werken in de sectie met personen met psychologische problemen • Problematiek van drugsverslaafden in het penitentiair milieu • Zelfverdediging • Strafrecht • Algemeen • Strafprocedure • Uitvoering van de straf
Ben je na het doornemen van deze puntjes overtuigd dat een job als penitentiair beambte echt iets voor jou is? Surf dan naar www.selor.be of bel 0800 505 54 en kijk of er momenteel vacatures zijn. Selor is het selectiebureau van de overheid en organiseert de selectieproeven voor penitentiair beambten.
5
