Pedagogisch beleidsplan Buitenschoolse Opvang Sjoepkar

2012

Pedagogisch beleidsplan Buitenschoolse Opvang Sjoepkar

Versie 2.0, juli 2009

Inhoudsopgave

1. Organisaties 2. Doel van BSO de Sjoepkar 3. Visie op buitenschoolse opvang 4. Visie op kind en sport 5. Pedagogische visie 6. Pedagogische doelstellingen 7. Pedagogisch klimaat 8. Groepsgrootte en indeling 9. Personeel 10. Werkwijze 11. Veiligheid, gezondheid en hygiëne 12. Communicatie

Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

1

1. Organisatie Sport-BSO Sjoepkar is een zelfstandige organisatie die m.i.v. 1 januari 2010 start met voor- en naschoolse opvang voor kinderen van 4 t/m 12 jaar in Brunssum en Merkelbeek en omstreken. Sport-BSO Sjoepkar organiseert haar activiteiten in en vanuit accommodaties verbonden aan sportcomplexen. Dat is in Merkelbeek vanuit de Henkhof, gelegen aan de tennisterreinen en voetbalvelden, in Brunssum vanuit de kantine van VV de Leeuw. In Merkelbeek grenst de accommodatie direct aan de basisschool St. Joseph. Kinderen bereiken de opvang zonder de openbare weg te betreden. De buitenschoolse opvang vindt plaats in nauwe samenwerking met bestaande verenigingen en organisaties uit de buurt. Naast sport zal er ook samenwerking plaats vinden met andere disciplines zoals muziekverenigingen, scholen, speeltuinen, huisartsen, etc. Sport-BSO Sjoepkar biedt bovengenoemde opvang vóór schooltijd en na schooltijd en tevens in vakantietijd en op roostervrije dagen van de basisschool. De opvang vindt plaats van maandag t/m vrijdag van 7.00 uur – 19.00 uur. Voor school verzorgen wij gezamenlijk ontbijt. 2. Doel van Sport-BSO Sjoepkar Het doel van de buitenschoolse opvang is kinderen van 4 t/m 12 jaar een plezierige opvang te bieden op momenten dat ouders/verzorgers werken(buiten schooltijd, op roostervrije dagen en in vakantieperiodes). Wij streven ernaar om ouders/verzorgers en kinderen een dagarrangement te bieden dat zowel vóór als ná school nauw op elkaar aansluit. De manier waarop de kinderen opgevangen worden is aangepast aan hun leeftijdsniveau, hun interesse en hun behoeften. Dit gebeurt binnen bepaalde pedagogische- en veiligheidsgrenzen in samenspraak met ouders/verzorgers. Een belangrijk deel van de activiteiten zal bestaan uit gerichte sportactiviteiten om op die wijze kinderen uitgebreid in de gelegenheid te stellen om dagelijks voldoende te bewegen en van alle voordelen van sportbeoefening te profiteren. Dat neemt niet weg dat kinderen (en hun ouders/verzorgers) in alle vrijheid hiervoor kunnen kiezen. Er worden naast de sport meer dan voldoende andere vrijetijdsmogelijkheden aangeboden zoals muziek, vrij spel, creativiteit, recreatie etc.. Dit alles onder professionele begeleiding. Sport-BSO Sjoepkar streeft naar een hoge kwaliteit van opvang waarbij wordt uitgegaan van:  een verantwoorde accommodatie met veilig speelmateriaal aangepast aan de leeftijd van het kind;  een verantwoorde pedagogische werkwijze;  veel sport en beweging onder professionele begeleiding;  een veilige route tussen de school, de andere (sport)accommodaties en onze opvang zonder van de openbare weg gebruik te hoeven maken. 3. Visie op de buitenschoolse opvang Sport-BSO Sjoepkar ziet zichzelf als mede-opvoeder naast de ouders/verzorgers. Vanuit dit perspectief begeleiden de pedagogisch medewerkers kinderen bij het opgroeien. Veiligheid en vertrouwen zijn de belangrijkste begrippen van onze opvang. Tevens vinden wij de samenwerking met ouders/verzorgers van essentieel belang waardoor afstemming over opvoeding van de kinderen optimaal kan plaatsvinden. In de opvoeding van kinderen vinden wij gezonde voeding en beweging voor kinderen van essentieel belang. Wij verzorgen daarom voor schooltijd een gezond ontbijt en besteden na schooltijd veel tijd om met de kinderen te sporten. Vooral bewegen na een dag van veel zitten en cognitieve activiteiten zorgt voor een goede balans bij kinderen. Buitenschoolse opvang dient o.i. Dan ook altijd een aanbod aan bewegingsactiviteiten in te houden. Wij gaan daarbij een stapje Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

2

verder door gericht en professioneel sport aan te bieden afgestemd op leeftijd en behoefte. 4. Visie op kind en sport “Sport maakt kinderen slimmer” (titel van een bijeenkomst NOC*NSF en de KNVB). Sport is goed voor de gezondheid, de weerstand, de sociale contacten, de fitheid en integratie. Kinderen jonger dan zes doen niet echt aan sport, maar hebben zeker baat bij voldoende beweging: rennen, springen, klimmen, glijden, plonsen in het water. Zo ontwikkelen ze hun motoriek en coördinatievermogen. Vanaf zes jaar zijn ze fysiek in staat om te sporten. Rond de leeftijd van 8-12 jaar maakt het kind grote vooruitgang in uithoudingsvermogen, snelheid en speltactiek. Uit onderzoek (Chris Visscher Universiteit Groningen) blijkt dat sporttalenten ook op andere gebieden goed scoren. Daarbij moet worden gedacht aan zaken als het oplossen van problemen, het stellen (en uitvoeren) van doelen, het monitoren en efficiënt handelen. Maar ook discipline, samenwerking, inzicht en doorzettingsvermogen. Wij vinden het belangrijk om kinderen op jonge leeftijd kansen te bieden om zoveel mogelijk hun eigen (sport)talenten te ontplooien om zo een bijdrage te leveren aan hun (succesvolle) toekomst. 5. Pedagogische visie Ieder kind is uniek en behoort gerespecteerd te worden. Het individu en respect voor kinderen staat dan ook centraal. Er heerst een pedagogisch klimaat waarin ruimte voor groepsopvoeding en voor individuele ontplooiing van kinderen aanwezig is. De opvang van kinderen onder de negen jaar vraagt een andere aanpak dan van kinderen vanaf negen jaar. Tot negen jaar hebben kinderen meer bescherming nodig en ligt er een grotere verantwoordelijkheid bij de leiding. Vanaf negen jaar worden de kinderen gestimuleerd om meer verantwoordelijkheid te dragen en hun zelfstandigheid te vergroten. Met ouders/verzorgers worden hierover afspraken gemaakt. Kinderen verblijven in een basisgroep van waaruit ze allerlei activiteiten kunnen ondernemen en krijgen aangeboden. Dat betekent ook dat ze activiteiten samen met kinderen uit en andere groep kunnen uitvoeren. In het aanbod van de activiteiten wordt rekening gehouden met de ontwikkelingsfase waarin het kind zich bevindt. Alle (sport)activiteiten staan onder begeleiding van professionele opvoeders. In onze pedagogische visie streven wij naar een balans tussen structuur en discipline enerzijds en vrije ruimte voor kinderen om zelf creatief in te vullen anderzijds. 6. Pedagogische doelstellingen 

  

realiseren van een pedagogisch klimaat waarin kinderen in de basisschoolleeftijd de gelegenheid krijgen om veilig en verantwoord te spelen, te ontmoeten en zich te ontwikkelen; kinderen weerbaar maken door middel van sportactiviteiten; het realiseren van een doorgaande ontwikkelingslijn van het kind door samenwerken met de school en andere organisaties die gerelateerd zijn aan het welzijn van het kind; onvoorwaardelijke acceptatie van het kind;

7. Pedagogisch klimaat Veiligheid Bieden van een gevoel van emotionele en fysieke veiligheid is de meest basale pedagogische doelstelling voor alle vormen van kinderopvang.  De relatie tussen kind en pedagogische medewerker: Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

3

dit is de basis voor het gevoel en veiligheid voor het kind. Dit gevoel van veiligheid is noodzakelijk om te kunnen spelen, ontmoeten en ontwikkelen. Het kind moet bekend zijn met de plaats en de manier van de opvang. Van belang is dat de pedagogische medewerker het kind accepteert zoals het is. Veiligheid wordt ook geboden door structuur en grenzen. Als het kind weet waar het aan toe is en wat het kan verwachten dan draagt dit bij aan de basisveiligheid. Ook moet een kind zich veilig voelen bij de pedagogische medewerker als er sprake is van verdriet, pijn en/of angst. De pedagogische medewerker begeleidt het kind in dit proces.  De relatie tussen kinderen onderling: aanwezigheid van bekende kinderen geeft een groepsgevoel en daarmee veiligheid. Dit vormt een goede basis om te kunnen spelen, ontmoeten en ontwikkelen. Gelijkwaardigheid tussen kinderen is erg belangrijk. Als er sprake is van ongelijkwaardige verhoudingen in spelsituaties is er geen sprake van veiligheid voor iedereen, wat vraagt om ingrijpen van de pedagogische medewerkers. Door het stellen van regels en grenzen door de pedagogische medewerkers, wordt er voor kinderen onderling duidelijkheid en daarmee ook veiligheid gecreëerd. - Vaste en sensitieve pedagogische medewerkers De beschikbaarheid van sensitief reagerende opvoeders blijkt bevorderlijk voor de veerkracht van kinderen, ook op de langere termijn. - De opvang in een vaste groep kinderen. In een vertrouwde groep ontwikkelen kinderen gevoelens van verbondenheid en sociale verantwoordelijkheid.  De inrichting van de omgeving . De inrichting van een ruimte levert een bijdrage aan een gevoel van geborgenheid.  De inrichting van zowel buiten-als binnenruimte is erop gericht dat het kind veilig is, ongestoord kan spelen en zich ontplooien. Bovenstaande biedt het kind de mogelijkheid tot het ontwikkelen van persoonlijke en sociale competenties. Persoonlijk competenties: gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties. Met het begrip persoonlijke competentie worden persoonskenmerken zoals bijvoorbeeld veerkracht, zelfstandigheid en zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit bedoeld. Dit stelt een kind in staat om allerlei typen problemen adequaat aan te pakken en zich goed aan te passen aan veranderende omstandigheden. Sociale competenties: gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties. Het begrip "sociale competentie"omvat een scala aan sociale kennis en vaardigheden, zoals zich in een ander kunnen verplaatsen, kunnen communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen, het ontwikkelen van sociale verantwoordelijkheid. De interactie met leeftijdsgenoten, het deel zijn van een groep en het deelnemen aan groepsgebeurtenissen biedt kinderen een leefomgeving voor het opdoen van sociale competenties. Het geeft aan kinderen kansen om zich te ontwikkelen tot evenwichtige personen die functioneren in de samenleving. In onze pedagogische visie gaan wij er vanuit dat er een klimaat is waar waarden en normen voorop staan. Respect voor kinderen en hun ouders/verzorgers is de basis van waaruit wij werken bij BSO de Sjoepkar. We leven in een multiculturele samenleving. Het is daarom belangrijk om open te staan voor elkaars normen, waarden en cultuur. Begrip en respect voor elkaars normen en waarden is het uiteindelijke doel. Vanuit dit uitgangspunt werken de pedagogische medewerkers. Gelijkwaardigheid en eerlijkheid staan voorop in onze organisatie. Rust, regelmaat en structuur is in onze pedagogische visie belangrijk voor kinderen om goed te Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

4

kunnen functioneren. De pedagogische medewerkers geven de grenzen duidelijk aan door middel van regels en werken met een vaste dagindeling. Wanneer kinderen zich niet aan deze regels houden worden ze hierop aangesproken. 8. Groepsgrootte en indeling Sport-BSO Sjoepkar gaat uit van buitenschoolse opvang voor minimaal 40 basisschoolkinderen in de leeftijd van 4t/m 12 jaar. De kinderen worden ingedeeld in basisgroepen waar alle leeftijden in vertegenwoordigd kunnen zijn. Per basisgroep van maximaal 20 kinderen zijn 2 pedagogische medewerkers aanwezig. Kinderen kunnen dan hun gehele opvangperiode in dezelfde groep (gezinssituatie) blijven. Wanneer ze naar de middelbare school gaan verlaten ze de groep. 4-Jarigen kunnen van onderop inschuiven. Bij activiteiten wordt rekening gehouden met de leeftijden en kunnen de groepen anders worden samengesteld. Denk hierbij aan competitiesport. Deze is voor kinderen vanaf 8 jaar zeer geschikt terwijl de 4 jarigen meer gericht zijn op vrij bewegen waarbij ze hun fantasie kunnen gebruiken. Ook hier wordt uitgegaan van een pedagogisch begeleider op 10 kinderen. Binnen de basisgroep krijgen de kinderen de ruimte om elkaar te ontmoeten en in een huiskamersfeer met elkaar te spelen. Hierbij worden de kinderen vanaf 9 jaar geacht enkele verantwoordelijkheden naar elkaar en vooral voor de jongsten te dragen. Dat kunnen kleine opdrachten zijn zoals samen spelen, de kleinsten meehelpen bij activiteiten in de groep. Hierbij worden ze op afstand begeleid door de pedagogisch medewerker. De jongsten vallen onder de totale verantwoordelijkheid van de pedagogisch medewerker. In de basisgroep leren de kinderen sociale vaardigheden, zoals naar elkaar luisteren, delen van aandacht, elkaar helpen, elkaar troosten en omgaan met regels en conflicten. De pedagogisch medewerker leidt de interactie tussen de kinderen in goede banen. 9. Personeel De opvang wordt uitgevoerd door pedagogisch medewerkers. De pedagogisch medewerkers voldoen aan de eisen die gesteld worden in de CAO Kinderopvang. Tevens zijn deze medewerkers in het bezit van een EHBO-diploma of een BHV-certificaat of worden zij in de gelegenheid gesteld dit alsnog te behalen. De Sjoepkar zorg voor het op peil houden van de benodigde kennis en vaardigheden d.m.v. het aanbieden van na- en bijscholing. Per 10 kindplaatsen wordt een gediplomeerde kracht ingezet. De pedagogisch medewerker draagt de gehele verantwoordelijkheid van de uitvoering van de buitenschoolse opvang. Invalkrachten voldoen eveneens aan bovengenoemde eisen. Zij worden ingezet bij ziekte of verlof van de vaste pedagogisch medewerker en dragen dezelfde verantwoordelijkheden. Voor de uitvoering van de specifieke sportactiviteiten worden externe specialisten ingehuurd op freelancebasis. Daar waar nodig wordt een pedagogisch medewerker toegevoegd. Inzet van stagiaires zal maximaal per basisgroep en steeds boventallig plaatsvinden. Deze dragen geen verantwoordelijkheden zoals boven gesteld. Hierover zal op termijn apart beleid worden geformuleerd alvorens deze zullen worden ingezet. Als extra ondersteuning kunnen tevens vrijwilligers worden ingezet. Deze dragen net als de stagiaires geen eigen verantwoordelijkheden en worden ook als boventallig bij specifieke Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

5

activiteiten ingezet. Afspraken omtrent inzet en taken zullen in een aparte overeenkomst worden vastgelegd. Alvorens e.e.a. zijn beslag krijgt zal hierover apart beleid worden geformuleerd. Alle personen die als pedagogisch medewerker, freelancers of boventallig ingezet worden bij de uitvoering van de buitenschoolse opvang zijn in het bezit van een geldige verklaring omtrent het gedrag. Functieomschrijving pedagogisch medewerker “Zie functieboek CAO/Mo-groep” 10. Werkwijze Voorschoolse opvang Sport-BSO Sjoepkar biedt tijdens schooldagen voorschoolse opvang. Er is plaats voor 40 kinderen. De Sjoepkar is geopend vanaf 7.30 uur. De Sjoepkar biedt ontbijt aan voor kinderen die thuis niet in de mogelijkheid zijn. Kinderen kunnen dan samen ontbijten. Voor deelname aan het ontbijt dienen de kinderen voor 7.30 uur aanwezig te zijn. Er is tevens ruimte voor kleine rustgevende activiteiten aan tafel zoals tekenen, puzzelen, (gezelschaps)spelletjes etc.. Dit om goed aan te sluiten aan de basisschoolactiviteiten. Vanuit Sjoepkar gaan de kinderen aansluitend, binnendoor, naar de basisschool. De leiding houdt toezicht dat dit correct gebeurt. Tussenschoolse opvang Tussen de middag voorziet de school in opvang en kunnen daar hun lunch nuttigen onder toezicht van leraren van school. Naschoolse opvang Na school worden de kinderen direct opgevangen in de basisgroep. Er wordt iets te eten en te drinken aangeboden en is er de mogelijkheid om onderling verhalen uit te wissen. Daarna wordt over gegaan op de geplande activiteiten. Activiteiten bestaan voor een belangrijk deel uit sport, waaronder voetbal, tennis en zaalsporten.. Als een kind niet wil sporten kan het onder professionele begeleiding bezig zijn met andere gezellige, leuke en zinvolle activiteiten. De overige activiteiten zijn o.a. muziek maken, spelen in de speeltuin, knutselen, lezen, puzzelen etc.. Tijdens al deze bezigheden wordt er spelenderwijs ingegaan op zaken als gezondheid, hygiëne, tafelmanieren, milieu, veiligheid, omgangsvormen, eigenwaarde, respect voor anderen, verantwoord burgerschap etc. Opvang tijdens vakantie en roostervrije dagen Ook tijdens de schoolvakantie is er voor veel ouders behoefte aan kinderopvang. Sport-BSO Sjoepkar biedt opvang in de schoolvakanties. In deze vakantieperiode komen de kinderen hele dagen naar de opvanglocatie en worden er speciale activiteitenprogramma`s georganiseerd. Dagindeling ontbijt / vrijspel naar school begeleiden

7.00 uur – 8.20 uur 8.20 uur

Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

6

lunch vrij spel en ontspanning naar school begeleiden

12.00 uur – 12.45 uur 12.45 uur – 13.05 uur 13.05 uur

ontvangst in de basisgroep geplande activiteiten vrij spel en opruimen ophalen door de ouders

15.00 uur - 15.30 uur 15.30 uur – 17.30 uur 17.30 uur – 18.00 uur vanaf 18.00 uur – 19.00 uur

De dagindeling in vakanties en op roostervrije dagen wordt aangepast aan het seizoen.

11. Veiligheid, gezondheid en hygiëne Veiligheid: Sjoepkar is zich bewust van de kwetsbaarheid van de kinderen. Ruimtes en materialen worden regelmatig op veiligheid gecontroleerd door de GGD. Er wordt naar een goede balans tussen veiligheid en uitdaging gezocht als de pedagogische medewerkers met de kinderen het buitenterrein op gaan. Hierbij wordt er uiteraard rekening gehouden met de afspraken die opgesteldzijn. De Sjoepkar is van mening dat kinderen die de Sport BSO bezoeken, afhankelijk van leeftijd en persoonlijke ontwikkeling, zelf in staat moeten zijn mogelijke gevaren te herkennen. De jongsten worden hierbij begeleid. Zo leren zij ook bij Sjoepkar de risico`s van de `buitenwereld` in te schatten. Werken met kinderen maakt het noodzakelijk dat het materiaal en de inrichting van de groepsruimtes voldoen aan de veiligheidsnormen. Sjoepkar wordt hierop gecontroleerd door de GGD. Er mag niet gerookt worden in de Sjoepkar. Ééns per jaar wordt het gebouw gecontroleerd op brandveiligheid. Er zijn ontruimingsroutes die zichtbaar aanwezig zijn in en om de ruimtes van Sjoepkar. Op de plattegrond van deze ontruimingsroutes wordt de snelste vluchtroute aangegeven vanaf de plek waar men zich bevindt. Er zijn teamleden met een diploma bedrijfshulpverlening en/of (kinder)EHBO. Gezondheid: De zorg voor het kind, zijn veiligheid, gezondheid, ontwikkelingsmogelijkheden en leermogelijkheden zijn centrale onderwerpen in de opvang. Er wordt voldaan aan de voorschriften die opgesteld zijn door de GG & GD, de brandweer, CAO kinderopvang en de gemeente. Veel werkinstructies t.a.v. deze onderwerpen zijn terug te vinden in de werkstructuur en de daarvoor gemaakte afspraken, zoals de richtlijnen die opgesteld zijn om een goede hygiëne te kunnen waarborgen. Voor een goede gezondheid is voldoende beweging noodzakelijk. Dit wordt zoveel mogelijk gestimuleerd. Sjoepkar organiseert dagelijks sporten. Voor kinderen die niet kunnen of willen sporten wordt er in Sjoepkar minimaal één keer per dag buiten gespeeld, tenzij het weer dit niet toelaat. Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

7

Onnodige zitsituaties worden zoveel mogelijk vermeden. Ook de binnenruimtes zijn zo ingericht dat beweging gestimuleerd wordt. Hygiëne: Voor kinderen is een schone omgeving belangrijk. De groepsruimtes worden dagelijks schoongemaakt. Er zijn afspraken gemaakt met de pedagogische medewerkers en de kinderen (zie bijlage) over handen wassen: na het plassen & voor het eten. Na het eten worden de gezichten die vies geworden zijn elk met een eigen doekje schoongemaakt. De producten die geopend zijn, worden met de openingsdatum gemarkeerd. Hierdoor wordt in de gaten gehouden wanneer de houdbaarheidsdatum ten einde loopt. Producten worden in een koeling bewaard. 12. Communicatie Met ouders Een goed contact met de ouders is de basis voor het welzijn van het kind. Ouders moeten de gelegenheid krijgen om de pedagogisch medewerkers goed te informeren over hun kind en visa versa. De pedagogisch medewerkers informeren ouders zoveel als nodig is om de opvoedrichtlijnen van de buitenschoolse opvang te verhelderen en houden tevens rekening met de visie en opvattingen van de ouders. Wanneer individuele belangen de groepsbelangen frustreren zal er overleg met de ouders zijn over wat reëel en haalbaar is. Vormen van communicatie tussen ouders en pedagogisch medewerker die het meest voorkomen zijn het kennismakings/intakegesprek en de “breng en ophaal” gesprekken. Daarnaast organiseert Sjoepkar ouderavonden en zijn er mogelijkheden om individuele gesprekken aan te vragen als daar aanleiding toe is, zowel vanuit de pedagogisch medewerker als ook vanuit de ouders. Interne communicatie De pedagogisch medewerkers hebben maandelijks werkoverleg waarbij de samenwerking, relatie met ouders, pedagogische aanpak, de organisatie en de programmering aan de orde komen. De pedagogisch medewerkers informeren elkaar tevens via een logboek over de dagelijkse gang van zaken wat betreft de kinderen en de organisatie voor een goede afstemming tijdens de uitvoering. Externe communicatie In een nog af te spreken vaste frequentie zal er overleg worden gevoerd met de samenwerkende sportorganisaties en de school over gebruik van de ruimte, materialen, afstemming van tijden en samenwerking. Er is overleg me van verhuurders van de door Sjoepkar in gebruik zijnde accommodaties zo vaak als nodig over gebruik en afstemming binnen de accommodaties en met de medegebruikers wanneer dit noodzakelijk is. Verder zal er overleg gevoerd worden met gemeente en GGD over de kwaliteit en beleid. BSO Sjoepkar stelt zich open voor overleg met derden en deel te nemen aan netwerken wanneer dit direct of indirect in het belang van kind en ouder/verzorger is.

Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

8

Pedagogisch beleidsplan BSO de Sjoepkar Merkelbeek juli 2009

9