PDF gemaakt met pdffactory Pro probeerversie In Base: Achillespeesklachten Achtergronden van achillespeesklachten

In Base: • Achillespeesklachten Achtergronden van achillespeesklachten • Afweer: weerstand tegen infecties bij sporters verlaagd of verhoogd? Er zijn voldoende aanwijzingen voor de stelling dat door intensieve belastingen weefselbeschadigingen optreden, die gepaard gaan met veranderingen in het witte bloedbeeld als een reactie van het immuunapparaat. In de breedtesport leidt dit tot een stimulering van de cellulaire en humorale immuniteit; in de topsport en zeker bij onvoldoende rust, kan dit, mede door de aanmaak van prostaglandines in de monocyten, leiden tot een vorm van immuunsuppressie. • Algemeen Intro van (wieler)sport Sport in onze maatschappij heeft een belangrijke rol. Slechts 40% van de bevolking heeft echter zelf regelmatig voldoende lichaamsbeweging (CBS, 1996). Regelmatig "sporten" (het kcal verbruik is belangrijker dan het aspect van de beweging!) heeft een aantal bewezen positieve effecten op de gezondheid. Te weinig lichaamsbeweging wordt beschouwd als - de vierde- onafhankelijke risicofactor voor coronaria lijden. • Allemaal op de fiets Een groot deel van onze beroepsbevolking (meer dan 60%) heeft geen intensief lichamelijk werk en nog geen 40% van de bevolking zegt regelmatig te sporten. Gevoegd bij het ouder en dus minder fysiek actief worden, leidt dat tot een veel voorkomende leefstijl met, zoals algemeen bekend, grote medische consequenties. Ook kinderen bewegen de laatste decennia minder dan vroeger. Mede daarom, en ook gestimuleerd door de overheid, startte in 1995 NOC*NSF met de campagne “Nederland in Beweging”. De belangrijkste boodschap daarvan luidt dat dertig minuten per dag sporten – met name duursport zoals fietsen - of lichaamsbeweging in algemene zin, al gunstige effecten op de gezondheid heeft en het risico van hartvaatzieke, zoals hartinfarcten en hersen-beroertes kan verkleinen. • Astma en hooikoorts Tips en aanbevelingen. • Bewusteloos Een renner valt en is bewusteloos. Wat te doen? • Blessure: algemeen overzicht, achtergronden, preventie Bij fietsers komen knieblessures het meest voor (30 tot 40%), daarna de spierblessures aan het bovenbeen en ten derde, de rugklachten. Vooral na een val komen hardnekkige klachten van schouders. m.n. ter hoogte van de aanhechting van het sleutelbeen, en rug voor. Blessures ontstaan door overbelasting of een verkeerde belasting, b.v. door de fiets-afstellingen. Dat zo vele sportblessures zich regelmatig blijven herhalen, berust voor een groot gedeelte (geschat op 60%) bij de sporter zelf, n.l. door een matige trainingstoestand of verkeerde trainingsschema's, een verkeerde bewegingstechniek of slecht materiaal. • Bliksem: blikseminslag bij sport en beleid tijdens sport Risico’s en wanneer stoppen, komen ter sprake. • Bloed Sport-bloedarmoede is een pseudo-bloedarmoede bij sporters die zich verder fit voelen. Barsten van rode bloedcellen tijdens sporten, veroorzaakt nooit bloedarmoede . Lichte bloed-armoede door Ijzer-tekort komt vaak voor bij vrouwelijke sporters. Moeheid tijdens of meteen na het sporten kan veroorzaakt worden door bloedarmoede. Een sportende bloeddonor moet zich aanpassen in training en drinken. • Bloedvatafwijkingen door het fietsen Krijg je spataderen door fietsen? En kun je er een vernauwing in de vaten door krijgen? • Bril: bril of lenscorrectie bij renners Jan Jansen, Fignon, Knetemann, Raas, Zülle, en Argentin, zeer bekende namen uit de wielersport, en renners met als gemeenschappelijk kenmerk, dat ze brildragend waren. In de sport wordt helaas het belang van een goed gezichtsvermogen nog altijd onderkend. • Bulletin: Tour de France, medische bulletins van 10 jaren De dag voorafgaande aan de start van de Tour, zijn de renners verplicht een aantal medische tests te ondergaan. In 1.5 dag moeten dan 180 coureurs onderzocht worden en het onderzoek is us beperkt. Hit is een onderdeel van het mediaspektakel en omvatten o.a. ECG (hartfilmpje), en spirometrie (longfunctie-onderzoek). Een enkele keer wordt de start door de artsen niet toegestaan, bv. bij een coureur die een fors abces aan het zitvlak heeft. Verder een uitgebreid overzicht van blessures en lichamelijke problemen tijdens de afgelopen jaren in de ronde van Frankrijk. • Sprint Wat is de optimale trapcadans? Wielren trainers roepen dan in koor: 85 tot 95 per minuut. Zij verwijzen dan bijvoorbeeld naar de cadans van het werelduurrecord of naar de cadans van een goede tijdrijder. Maar waarom

PDF gemaakt met pdfFactory Pro probeerversie www.datraverse.nl/fineprint

is dit de ideale trapfrequentie? Vaak wordt dan geantwoord: omdat dit de meest efficiënte trapfrekwentie is, dat wil zeggen met een minimum aan inspanning. • Cool: cool-down, hoe en waarom Elke sporter weet dat warming-up en cool-down belangrijk zijn. Beide methoden zijn vooral bedoeld om onze longen en ons hartvaatsysteem te laten wennen aan de veranderde belasting. Maar hoe doe je het juiste manier? • Creatinine: effecten, achtergronden, dosering Van Creatine, als middel ("sportpower"), wordt volgens de slogans in de reclame een zeer positieve uitwerking op het prestatievermogen verwacht. Het nuttig effect van Creatine wordt betwist en de daarbij opgetreden toename van spieromvang, zou voornamelijk op vocht berusten. Is het wel zinvol voor een wielrenner? • Cyclo: trainen voor een cyclosportieve tocht Je hebt je voorgenomen “er te staan” in de komende Fiets Challenge. Als je traint voor een bijzondere cyclosportieve tocht, dan moet je allereerst uitgaan van je doelstelling. Wil je alleen maar uitrijden, of wil je ook bij de eerste 200 renners eindigen? Daarnaast moet de training beantwoorden aan je fysieke mogelijkheden. Een renner die nog geen 35 jaar oud is, heeft uiteraard andere fysieke mogelijkheden dan een 55 jarige die pas enkele jaren in een toerclub rijdt. En een verslag van de Marmote. • Dermato/Huid: huid en temperatuur regulatie bij sport De huid staat bij regelmatig sporten ten prooi aan vele invloeden. Er wordt een verhoogd beroep gedaan op de warmteregulatie. Verwondingen vereisen een adequate aanpak. Kleding, vochttoestand en persoonlijke hygiëne kunnen er toe bijdragen dat de huid onder al deze veeleisende omstandigheden stand houdt. • Diabetes Kan je daarmee blijven fietsen? Tips en aanbevelingen. • Dood: risico's op hartdood bij duursport, preventie Tot voor een tiental jaren bestond de opvatting dat uitputtende sportbeoefening voor gezonde, jonge personen, geen risico voor het hart vormt, oftewel "de skeletspier begeeft het eerder dan de hartspier". Door de intensiteit- en volumetoename van de huidige topsport, is dit standpunt herzien. Hoewel met de sportkeuring "niet alles" te ontdekken valt, is in Nederland bij de meeste sportbonden de balans doorgeslagen naar het idee dat "veel niet" te vinden is, dus "niet veel" voorstelt. Gevolg is dat veel sportbonden de keuring hebben afgeschaft en dit is naar mijn mening een misser. • Doping: praktische aspecten Graham O'Bree was een van de weinigen die het openlijk zei: "met die sport waarin iedereen aan de doping zit, doe ik niet meer mee, ik kap ermee... " Een overzicht van de problematiek. Intensief sporten is vooral een metabole stress. De energie uit de voeding moet daarbij omgezet worden in biochemische energie (ATP), om uiteindelijk de spieren aan te spannen. Als er door de toenemende intensiteit, onvoldoende zuurstof in de spiercel aanwezig is, worden koolhydraten omgezet in melkzuur, een proces dat echter 18 keer zo weinig efficiënt in aanmaak van ATP is. Dat maakt meteen ook duidelijk op welke niveaus manipulatie mogelijk is om beter te presteren. De lijst met dopingmiddelen is inmiddels zo uitgebreid geworden, dat Jan Raas, zich afvroeg of een aspirientje nog wel toegestaan is……. Voor de behandelend arts, de medicus practicus, is hierop het antwoord (hopelijk?) niet moeilijk, maar er zijn praktijksituaties, die meer kennis vereisen. • Drukplekken Tijdens fietsen heb je 4 drukpunten; daar is dus alle ellende mogelijk. • Duurtraining: de verschillende vormen Duurtraining is gericht op uithoudingsvermogen. Er zijn meerdere soorten. Zoals de aërobe, en de anaërobe vorm. En ook het kracht uithoudingsvermogen en snelheids duurvermogen. Daarbij behoren verschillende trainingsvormen. • Enkel: de enkelverstuiking Enkelverstuiking is een veel voorkomende blessure, tijdens wintertraining in de zaal of tijdens hardlopen. De enkelverstuiking vormt 25% van alle sportletsels. Wanneer iemand door zijn enkel gaat, is het op de eerste plaats van belang te weten of er iets gebroken is. • Ergometrie: de maximaal test Ergometrie wordt met een ergometer gedaan. De bepalingen berusten op de wrijving tegen een rol of op elektromagnetische remming en het aantal omwentelingen per tijdseenheid. Wij ontwikkelden een eenvoudige, Low budget test, waarmee ervaring werd opgedaan om het vermogen na te gaan bij Amateur-wielrenners. Wielrenners zijn betrouwbaar te testen op Hometrainers zoals een Cateye of een Tacx, indien de belasting in Watt gemonitored wordt en er een maximale test plaats vindt. Het omslagpunt volgens Conconi bleek met een aangepast protocol bij 85% van de testen te bepalen. Dit omslagpunt ligt - i.t.t. de 85% van de HFM bij het lange afstandlopen - gemiddeld op 90% van de HFM, op 15 slagen onder de HFM, en representeert gemiddeld een belasting van 75% van de Wmax. •

Evidence Based: Wat is bewezen en zinvol in de (wielren)sport?


Trainen met een hartslagmeter, sporttesten, trainingsschema's, het zijn onderwerpen, die veel discussie uitlokken. Wat is bewezen? Evidence-based Medicine of Mythe? Zo hebben jarenlang honderden enthousiaste sporters op SMA's lactaat laten bepalen. Zinloos volgens Peter Hollander. Prachtige schema's van trainers worden meegegeven, tot in de details uitgewerkt. Fred de Kinkelder vermeldt daarover: "ze worden echter niet gebruikt". • Feiten: wetenschappelijke kennis over wielersport Jarenlang hebben sportartsen intensieve duursporters geadviseerd preventief ijzertabletten in te nemen. Als er een ijzertekort aangetoond is, is dat zeker zinvol, maar in andere omstandigheden (zeker) niet. Bacteriën vinden ijzer prachtig! En op onjuiste gronden ijzer, betekent daarom een grotere kans op bacteriële infecties. Veel belangwekkende, practische feiten worden in dit artikel behandeld. • Fietsen in de warmte Dit geeft een extra stress, de “hitte-stress”. Daarbij is er een sterkere stijging van hartfrekwentie en melkzuurgehalte tijdens het sporten. Inspanningen kosten meer zuurstof en er is een sterkere stijging van de bijnierschorshormonen en het groeihormoon. Risico’s en preventie worden besproken • Fietsen en kleding in de kou Fietsen in de kou geeft een vernauwing van de huidvaten. Wanneer de lichaamstemperatuur daalt beneden 35 graden Celsius, spreekt men van hypothermie oftewel onderkoeling. De winterkleding is sterk afhankelijk van de strengheid van de winter. Maar zelfs bij vrieskou is trainen mogelijk. Zorg ervoor dat je voorkant winddicht is. Dat geldt minder voor de achterkant. Als de kleding alleen maar winddicht is, kun je warmte die je produceert niet kwijt en raakt de kleding kletsnat. • Fietsen en kleding in de warmte ’s Zomers fietsen stelt vaak hoge eisen aan de huid. Behalve tot mooi gebruinde, glanzende, glad geschoren benen kan het ook leiden tot huidaandoeningen. Het handhaven van een constante lichaamstemperatuur tijdens een langere tocht in de warmte onder warme omstandigheden, vereist een belangrijke aanpassing in de huid. Een fleurige wielerkleding behoort tot de kick van deze sport. Primair echter dient zij ter bescherming tegen de zon en tegen afkoeling Ook de absorptie van transpiratievocht is belangrijk, waarbij verdere verkoeling optreedt. • Grenzen in de sport Veel (toer)verenigingen hebben jaarlijks een tijdrit. Elk jaar sneuvelen er wel weer enkele records per leeftijdsgroep. Records in de sport, ook het werelduurrecord, worden immers regelmatig verbeterd. Hoe is dat te verklaren en komt er een eind in zicht aan records? Begin jaren '90 ontstond het idee, dat vrouwen hun achterstand in sportprestaties op mannen, aan het inlopen waren. Er waren zelfs prognoses dat bij bepaalde nummers (sprintatletiek) vrouwen sneller zouden worden dan mannen. Deze prognoses berustten op de progressie in de tijden van mannen en vrouwen en bij extrapolatie zou de prognose juist zijn. • Harder: andere manieren om harder te rijden Hoe komt het toch dat je op een rechte weg met weinig wind, makkelijk in het wiel kan blijven van die sterke renners die op kop sleuren, terwijl als het op de kant gaat door de wind van opzij, je binnen enkele minuten moet lossen? Wat voor mogelijkheden heb je nog hier wat aan te doen? • Hartslagmeter: trainen met hartslagmeter Gebruik van de hartslagmeter is net zo gewoon geworden als het gebruik van de bidon. In de conversatie tussssen renners gaat het tegenwoordig vaak over het anaërobe omslagpunt, maximale hartfrequentie en VO2max. • Herstellen. Hoe kun je optimaal herstellen na een wedstrijd of training? Fons Moors: “Er was een tijd dat sportief fietsen in wedstrijdjes voor mij niet zo moeilijk was. De parkoers waren dan ook meestal mij op het lijf geschreven. Op en Af. Alleen voorop toekomen kon ook. Wat ik deed voor te herstellen? Niets. Wat ik tegenwoordig doe voor te herstellen? Nog niets”. • Hoogte: sporten op hoogte; beperkingen en gunstige mogelijkheden Op toenemende hoogte daalt de barometer druk, waardoor ook de ingeademde zuurstofdruk aanmerkelijk vermindert en de zuurstofverzadiging in het bloed afneemt. Op zee-niveau is ons bloed voor 96% verzadigd met zuurstof, op grotere hoogte daalt dit. Ons lichaam kan dit compenseren, waardoor er nog tot 2000 meter voldoende aanbod van zuurstof in de weefsels plaatsvindt. Hogerop zijn de fysieke mogelijkheden wel beperkt. Op 2500 meter is het bloed voor 91% verzadigd met zuurstof. Vanaf 2500 meter, zoals op de Col de Galibier, heeft daardoor iedereen het gevoel "minder lucht te hebben" en pas vanaf deze hoogte kan men daarom spreken over "ijle lucht". • Introductie Wielrennen De fiets bestaat sinds 1818, toen Drais von Sauerbronn zich hiermee als eerste op weg begaf. Twintig jaren later werden er de eerste wedstrijden meegereden. In 1903 werden de eerste Tour de France gereden. Naast de wegsport en de baansport is de mountainbike – ook ATB geheten - in nauwelijks 20 jaren van een Californische gimmick tot een wereldwijde sport geworden. Voor velen is de ATB de ideale methode om de natuur te ontdekken. In de VS zijn zeker 25 miljoen Amerikanen in het bezit van een ATB en het betreft daar


dus een zeer lucratieve markt, waarin miljarden worden omgezet. Fietsen als sport loopt van kinderen op de BMX tot aan 80 jarigen die meedoen aan de WK in St.Johann. • Jeugd: fysiologie; training, aanpassingen bij kinderen Is wielrennen de ideale sport voor de jeugd? Zijn jongeren net zo trainbaar als volwassenen? Hoe dient door ouders en begeleiders de benadering te zijn van de jonge sporter? Kunnen Kinderen zonder risico's een triatlon of een langere toertocht volbrengen? Deze en andere specifieke problemen worden besproken. • Sportkeuring Zinvol om je jaarlijks te laten keuren als je sport op intensief niveau? Acute hartdood en hartinfarct zijn ernstige complicaties tijdens sportbeoefening. Artsen zijn (nog?) niet in staat het risico door screening tot nul te reduceren. Hoewel met de sportkeuring "niet alles" te ontdekken valt, is in Nederland bij de meeste sportbonden de balans doorgeslagen naar het idee dat "veel niet" te vinden is, dus "niet veel" voorstelt. Gevolg is dat veel sportbonden – ook om opportunistische redenen - de keuring hebben afgeschaft en dit is naar mijn mening een misser. • Klimmen: techniek, training en aparte afstelling fiets Wielrennen is een complexe sport. De omstandigheden zoals het weer, beklimmingen, de wind, bochten en rijden in een groep vergen aanpassingen, waar niet iedereen toe in staat is. Wie goed omhoog komt, heeft kans op succes in de wielersport. Met de adviezen in dit artikel over je houding op de fiets, de afstelling van het zadel, een goede trapcadans, en veel hoogtekilometers tijdens de trainingen moet het ook voor jou mogelijk zijn in de bergen redelijk uit de voeten te komen. • Knieklachten: achtergronden en behandeling Knieklachten zijn de meest voorkomende klachten bij fietsers. Een meerderheid van deze klachten wordt veroorzaakt door irritatie achter de knieschijf, ook wel Biker's knee en R.P.C. geheten. Vele mechanische en anatomische oorzaken komen echter ook in aanmerking als oorzaak en dienen eerst uitgesloten te worden alvorens de diagnose Biker’s knee gesteld mag worden. In de beginfase van knieklachten, vooral wanneer ze berusten op een pijnlijke peesaanhechting, kan men in eerste instantie een zadelverlaging van ½ tot 1 cm uitproberen. • Kracht/Power: krachttraining, schema's Recente inzichten duiden erop dat krachttraining (KT) toch een gunstige invloed kan hebben op het uithoudingsvermogen via het hart, zodat zelfs voor hoogbejaarden KT zinvol is. Zoals bekend, draagt na een hartinfarct een revalidatieprogramma in belangrijke mate bij, aan het psychosociale herstel. Lange tijd waren daarbij kracht-training, statische arbeid en Fitness Centra taboe. Doordat met name jonge postinfarct patiënten de neiging hebben deze centra te bezoeken "om wat aan hun conditie te gaan doen", begon men in Rotterdam - met groot succes - revalidatie programma's hierop af te stemmen. Hopelijk zijn dit niet dezelfde personen die in 1999 het kampioensfeest van Feijenoord verziekten.... • Krampen: Spierkramp is het plotseling, onvrijwillig, volledig samen trekken van spiervezels in een bepaalde spier. Vaak betreft dit de buigspieren zoals de hamstrings en soms zelfs de armen, door de langdurige houding, op een slecht wegdek. Het duurt meestal enkele minuten, maar kan soms ook uren blijven bestaan. Oorzaken en preventie worden besproken. • Zadel en problemen in het kruis In het kruis gaat het om de combinatie druk, wrijving en ontsteking, factoren die elkaar onderling beïnvloeden. Vooral bij MTB komen bij mannen zadelgerelateerde klachten zoals pijnlijke verhardingen in de zak vaak voor. Een goede vering kan hier dus al veel onheil voorkomen. De druk ter hoogte van de zitknobbels, kan leiden tot een pijnlijke hardnekkige slijmbeurs ontsteking, die vaak met een injektie en soms met een operatie te behandelen is. Bij zadelpijn gaat het om een aantal aspecten: 1. goede afstelling van zadel en de fiets 2. zadelmateriaal 3. prostaat Vooral oudere mannen die fietsen, klagen nogal eens over zadelpijn en dan met name als prostaatpijn. Hoe zit dat? Achtergronden en preventie komen ter sprake. • Mager: vermageren door sport Wie actief is en regelmatig sport, maar zich toch te dik vindt, kan alleen maar vermageren door zijn eetpatroon te veranderen. Om zich daarbij fit te blijven voelen en in staat te zijn te blijven presteren en geen medische risico’s te lopen, mag je per week niet meer dan 1.5 kg verliezen. De ideale periode om mee te starten, is na afloop van het wegseizoen, zodat je in de aanloop naar het nieuwe seizoen, je dieet-aanpassingen plannet. Honderdduizenden lot- en landgenoten zijn dagelijks bezig met de strijd tegen de weegschaal. • Materiaal: afstelling fiets en klachten Peter Konopka, auteur van enkele lezenswaardige boeken over wielersport, is een Duitse Internist, die jarenlang top-amateurs begeleid heeft. Hij heeft eens op een sportmedisch congres de volgende wijsheid gesproken: "als wetenschap zich met het wielrennen bemoeit, dan bevestigt ze meestal alleen maar wat (goede) wielrenners intuïtief al lang wisten. Vooral Eddy Merckx stond bekend erom bekend dat hij vaak bezig was met de juiste afstelling van de fiets. Of het frame van aluminium, staal, carbon of zelfs titanium gemaakt


is, dat doet er niet toe, belangrijker is het gegeven of de renner op de juiste fiets, met de juiste afstelling zit. Onder renners, maar ook onder "kenners" lokt de juiste afstelling van de fiets en daarmee samenhangend de beste fietshouding, vaak een pittige discussie uit. En hoe moet het materiaal afgesteld worden als er lichamelijke klachten zijn? Dit artikel geeft daarop antwoord. • MTB: trainingsaspecten en medische risico’s MTB Mountainbike wordt bedreven door een groot aantal enthousiaste bikers. Bij Cross-country, down en uphill en time-trials, treffen we een bont gezelschap, variërend van gelegenheidrijders tot full-profs. De fysiologische voorwaarden voor een goede wegrenner of voor een goede mountainbiker komen gedeeltelijk met elkaar overeen. Tijdens een MTB wedstrijd is de gemiddelde belasting ongeveer 250 Watt. Bij langere stukken bergop, bedraagt gedurende minuten de belasting tussen de 300 en 500 Watt. • Mythen “Met geschoren benen, ga je harder”. Een van de vele mythen? De wetenschappelijke verklaringen gaan nu uit van de directe effecten van het scheren op de huid en de gevolgen voor de goede coördinatie van de daaronderliggende spieren. Dat verklaart waarom de effecten bij vrouwen even sterk is, ook al hebben ze (daar) geen haren. Placebo-effect is niet uit te sluiten, maar topsporters melden spontaan dat het scheer-effect slechts enkele malen per jaar op te wekken is en bij herhaling uitdooft. Een zeventig tal mythen worden besproken. • Najaar: trainingsprogramma; aanvullende adviezen Als de herfst echt doorzet, zit het wielerseizoen erop. Als je dan je fiets wegzet, is het tijd nog eens het afgelopen seizoen onder de loupe te nemen. Wat ging je goed af en waarin kwam je te kort? Waarom heb je die toertocht niet uitgereden of waarom haalde je geen goud in de Fiets Challengel? Waar lag dat toch aan? Te weinig kilometers getraind of te weinig intensief? Wat wil je nu komend seizoen, op een hoger niveau en wedstrijdtochten rijden of alleen in je eentje ‘s zondags twee uurtjes rustig fietsen? Op grond van deze overwegingen en doelstellingen, stel je globaal het komende jaarprogramma samen. • Nerveus-start: “pre-race-jitters”, hoe ga je daarmee om? Wie aan wedstrijden deelneemt, kent ze wel, de start-kriebels. Amerikanen noemen dat de “pre-race-jitters”. Het wordt veroorzaakt doordat ons lichaam zich prepareert voor de inspanning. Het is een fysiologische “fight or flight” reactie. • Nekpijn tijdens fietsen: Achtergronden en oplossingem • Ouder: sport op latere leeftijd Ouderen hebben een verminderd aanpassingsvermogen. Toch staat vast dat ouderen, die regelmatig trainen, de belastbaarheid van hun bewegingsapparaat verbeteren; skelet, zenuwstelsel, spieren, hormonaal systeem, stofwisseling, hart-vaatstelsel en longen worden in gunstige zin beïnvloedt. Achtergronden en adviezen. • Ziekte en Sport: na operatie weer fietsen/ ziekte van Pfeiffer Of je na een operatie, de wielrentraining weer snel kan oppakken, hangt af van het lichaamsorgaan dat geopereerd is. Voor zover dit orgaan en het omgevende weefsel niet belast wordt door de inspanning, zal meestal enkele dagen na de ingreep al weer met de training begonnen kunnen en mogen worden. • Overtraining Door trainen voel je fit of juist vermoeid. Of een sporter uiteindelijk beter gaat presteren, is afhankelijk van zijn trainingsprogramma, maar nog meer hoe hij herstelt van zijn trainingen en wedstrijden. Veel sporters besteden te weining aandacht aan herstel. Ze hopen door intensieve belastingen van trainen en wedstrijden een overcompensatie te bereiken. Als er echter geen herstel kan optreden, is het effect averechts, met vermoeidheid, een verhoogde blessurekans en ongunstige mentale veranderingen. • Pedalen Is er voorkeur voor bepaalde pedalen? Hoe moet ik de voetplaatjes bevestigen? Hoe kan ik een beenlengteverschil corrigeren? In dit artikel besproken. • Rouleur: coup de pedale De perfecte rouleur kenmerkt zich door een karakteristieke, krachtige vloeiende pedaaltred. Het voorbeeld in het verleden werd gevormd door Anquetil. Heden ten dage kun je Jan Ullrich als voorbeeld stellen. De Fransen spreken van Coupe de Pedale en de Duitsers van Runden Tritt. Uitgangspunt is de poging gedurende het rondgaan van de trapper gelijkmatig en voortdurend loodrecht op de trapper (een hefboom) kracht uit te oefenen. • Psyche: mentale aspekten wielersport Voor de start van een wedstrijd stralen betere renners “het” al uit. Dat merk je aan “alles” voor, tijdens en na de koers. Alleen zij komen in aanmerking als overwinnaar. De manier waarop ze naar de start rijden, de pedaaltred, de manier waarop ze naar de andere renners kijken en vooral de macht waarmee ze tijdens de wedstrijden kunnen versnellen. In menig “rondje rond de kerk” zijn ze ongenaakbaar rijden het hele peloton aan gort en soms op enkele ronden. De overige renners zijn in overgrote meerderheid al bij voorbaat verliezers. Het is in rennerskringen een wijdverbreid gebruik en misverstand dat prestatieverbetering alleen mogelijk is


door aanpassing van de training en gebruik van pillen. Psychologische aspecten en mogelijkheden - mentale training - bij de begeleiding van wielrenners is helaas altijd onderbelicht gebleven. • Radicalen: hoe onstaan die en wat doe je er tegen? Vrije radicalen zijn atomen met een oneven aantal elektronen. Zij ontstaan in lichaamscellen, daar waar zuurstof gebruikt wordt voor de verbranding, nodig voor de noodzakelijke energie, zoals bij intensieve sport. Radicalen beschadigen belangrijke cel-onderdelen zoals DNA en de celwand. Als gevolg daarvan kunnen cellen ten gronde gaan. Radicalen spelen mogelijk een rol bij kanker, ouder worden, ontstekingsprocessen en sportblessures. • Rugklachten Wielrenners hebben nogal eens rugklachten. Soms berusten de klachten op de afstelling van de fiets, soms op afwijkingen in de rug, Vaak was de belasting tijdens het fietsen zwaarder dan de belastbaarheid van de rug. Onderzoek, beleid en preventieve mogelijkheden worden besproken • Schaafwond Hoe behandel je een schaafwond? • Secondenwinst De grootste winst behaalt de renner door een goede houding op de fiets. Dat houdt in zo plat mogelijk op de fiets. Dit wordt bevorderd door je handen onder in de beugel of op een opzetstuur, een lange voorbouw, een laag stuur, een hoog zadel met de neus iets omlaag. Probleem vormt dan soms het op het lichaam aantikken met de bovenbenen. Ook kantelt het bekken dan naar voren waardoor je pijn op je edele delen krijgt. Bovendien door zo plat te rijden, ontstaat er pijn in nek en schouders. Welke andere mogelijkheden? • Snot: luchtweginfecties Het snot vliegt ons weer om de oren. Een typisch verschijnsel in het peloton, dat tot kwade blikken leidt, maar de verwekker vaak niet aan te rekenen is, als we ons de omstandigheden realiseren, waaraan we als buitensporters bloot gesteld worden. De neus heeft een aantal belangrijke taken, zoals bevochtiging, verwarming en reiniging( bacteriën, virussen, pollen e.d.) van de ingesnoven lucht. Achtergronden en behandeling. • Soignering Wil je in een groep met anderen mee fietsen, dan wordt van je verwacht dat jij en je fiets bestand zijn tegen die gezamenlijke inspanning. Lichaam en materiaal dienen daarom in perfecte staat te verkeren om te kunnen presteren en moeten daarom gekoesterd en goed verzorgd worden. Daarvoor wordt de term “soigneren” gebruikt. Soigneren is dus meer dan alleen Red Hot op de benen en een fluorescerend stuurlint. • Sportdrank: uitgangspunten Tijdens langer durende inspanning, treedt er een stijging op van een aantal belangrijke hormonen, zoals ACTH, Cortisol, Glycagon en Groeihormoon. Er is een daling van het Insuline-gehalte. Deze hormonale veranderingen leiden tot moeheid. De betreffende hormonale veranderingen treden in mindere mate op door inname van koolhydraten tijdens het sporten. Om dit te bewerkstelligen moet de sporter elke 20 minuten ongeveer 250 ml van een sportdrank met 6% koolhydraten drinken b.v. Gatorade. Uit tal van onderzoekingen blijkt dat de sporter daardoor beter presteert en het langer kan volhouden. Er is ook een gunstig effect op de hersenfuncties. • Sprint Een wedstrijd over meer dan 200 km winnen in 250 meter? Dan blijft voor de meeste renners een illusie. Zabel, Freire en Cippolini zijn de meest gerenommeerde sprinters. Training en achtergronden. • Tand: effect van sportdrank op het gebit Een steeds groter tandheelkundig probleem vormt tegenwoordig de slijtage van de tandoppervlakten. Zuurinwerking door lichaamszuur (maagzuur) of zure voeding (fruit) of (fris)dranken, veroorzaakt aantasting van het glazuur, doordat het tandmineraal niet zuurbestendig is. • Toerder: achtergronden, training Jan Schouwenaar, advocaat uit Velp, zelf jarenlang een hardnekkige renner, drukte het verschil met toerders eens als volgt uit: “zij groeten mij, maar ik hen niet!” Deze denigrerende houding wordt echter vaak afgestraft wanneer een dergelijke "renner" met een echte toerder een langere tocht rijdt. • Tour de France, een spektakel Tijdens de Tour de France wordt jaarlijks in 3 weken 4000 km gefietst, met een gemiddelde van bijna 40 km/u door de uiteindelijke winnaar. De Tour behoort met de Olympische Spelen en de WK Voetbal, tot de drie grootste sportmanifestaties. De Tour is mede door de meer dan 1000 geaccrediteerde journalisten, 100 motoren en 1500 auto’s in de tour-karavaan, daardoor vooral een mediaspektakel. Door tientallen uren "live”t.v. in 150 landen zijn er grote economische belangen voor die firma’s, die door het dragen van kleding bedrukt met bedrijfsnamen en producten, ruimschoots in beeld komen. •

Training: moderne trainingsaspecten


Wie herinnert zich niet de tijden van Kuiper en Zoetmelk? Nederlandse renners stonden erom bekend dat trainingen van oudsher bestonden uit het solo rijden van vele kilometers in een rustig tempo. Vanaf het begin van de jaren negentig overheersten echter de Italianen het internationale wielrennen. Aanvankelijk werd het falen van de Nederlandse wielrenners en de successen van de Italianen voornamelijk geweten aan het gebruik van EPO door de Italianen. Later werd o.a. door Vermunt gewezen op de Italiaanse manier van trainen, d.w.z. zeer intensieve interval-training met een hartslagmeter, vooral korte trainingen en bij voorkeur alleen rijdend. Betekent dit dat het trainen alleen of in een groep, gedurende enkele uren met een rustig tempo achterhaald is? De belangrijkste uitgangspunten van de wielrentraining zijn de 3 P's, op de Persoon afgestemd, volgens een doordacht Programma met Progressieve belastingen. Trainingsvariabelen zijn de intensiteit, de duur van de belasting en de frequentie van de trainingssessies. • trainingsschema(1) Jaarprogramma • trainingsschema(2) Afhankelijk van het gewenste aspect van het vermogen, specifiek trainen., • Trauma: vallen in de wielersport Welke coureur heeft geen littekens op ellebogen of knieën? Uit onderzoeksgegevens blijkt dat per wedstrijd gemiddeld 2% van de deelnemers ten val komt. Bij een criterium en bij de sportklasse B en niet-licentiehouders bleek het risico het grootst. Ervan uitgaande dat het niet altijd dezelfde brokkenmakers zijn die ten val komen, en uitgaande van 50 wedstrijden per jaar, komt een renner dus gemiddeld 1 keer per jaar ten val. Medische aspecten komen uitvoerig aan de orde. • Tijdrit: training voor een tijdrit Trainen voor een tijdrit is zwaar. Vooral intervaltrainingen komen in aanmerking. Als je een goede tijdrit wil rijden, wat is dan de beste strategie? Als je te hard vertrekt, blaas je je op. Als je te langzaam in het eerste deel rijdt, haal je dat verlies op de anderen nooit meer in. De strategie is vaak bepalend voor succes of nederlaag en op topniveau zijn de verschillen vaak beperkt tot 1 procent of minder. • Veldtoertocht Een mooie veldtoertocht in november, is de rit vanuit Beltrum, de Achterhoek, "oerend hard" dus. Om 9 uur van huis weg en bitterkoud …..Toen ik wegreed, kon ik nog net aansluiten bij de cracks, Fred de Kinkelder, Joop Ribbers en enkele amateurs, w.o. Sander Olijve. Enkele van deze Achterhoekers waren nog aan het " ontgiften", want ze hadden tot 6 uur die ochtend hun alcoholpercentage aangevuld……. Het parcours was keihard en technisch dus moeilijk door de ingevroren sporen. Drie maal dus gigantisch op mijn bek gegaan. ATB'en is niet ongevaarlijk!! • Verantwoord sporten Een overzicht met achtergronden. • Voeding De juiste (sport) voeding bij wielrenners, voor, tijdens en na het fietsen, • Voet: afwijkingen en blessures aan voeten Een fietser gebruikt zijn voeten op een andere manier, dan wanneer hij loopt. Voor het enkelgewricht is dat gunstig, want de hoekbewegingen zijn tijdens het fietsen veel minder dan tijdens lopen. Met een stijve enkel, b.v. door slijtage, ben je daarom toch goed in staat zonder pijn of beperking te fietsen. Hielklachten komen ook niet of nauwelijks voor bij fietsers. De fietser trapt echter met zijn schoen op het pedaal ter hoogte van de bal van de voet. • Voorseizoen: aangepaste training in het voorseizoen Voor de start van een nieuw seizoen, is een goede basis voorwaarde. Meestal betrof dat kortdurende arbeidsintensieve trainingen (hardlopen, crossen) of zaaltrainingen in behaaglijke warmte. Schakelen we over op de wegtraining, langerdurend en met meer kans op afkoeling, dan zullen kleding en voeding daaraan aangepast moeten worden. Gebruik een lange trainingsbroek en overschoenen, zolang de temperatuur niet boven de 15 graden uitkomt. Omdat de afstanden waarover nu gereden wordt, steeds langer worden, moet de renner op "alles" voorbereid zijn. • Vorm: hoe in vorm te komen? Sporters denken vaak ten onrechte dat zij alleen maar in vorm kunnen komen door hun eigen sport te blijven beoefenen. Wil je echter meer bereiken dan het sport-niveau waar je op dit moment op funktioneert, dan moet je werken met een jaarprogramma, waarin alle aspecten van de algemene fitheid aan bod komen. • Vakantie: fietsen tijdens vakantie Steeds meer mensen besluiten voor een fietsvakantie ver weg te gaan, in warme omstandigheden en soms hoog de bergen in. Nepal, Thailand, en Zuid-Amerika komen steeds meer in trek. Geniet daar van je welverdiende vakantie, maar doe dat wel op een gezonde manier. Allereerst moet je natuurlijk wel gezond zijn en bestand tegen dergelijke zwaardere inspanningen. Als je ouder bent dan 40 jaar, hier hooguit 2 keer per week een stukje fietst, is het aan te raden voor dergelijke intensievere inspanningen, bij voorkeur ruim tevoren, dus b.v. 's winters, een inspannings ECG te laten maken via je huisarts of rechtstreeks bij een SMA. En verder zul je je lichamelijk goed moeten voorbereiden, met een aangepast trainingsschema.


• Vrouw: bijzondere aspecten van vrouwen /zwangerschap in de sport Pas de laatste 20 jaar is het gemeengoed geworden dat vrouwen deelnemen aan het lange afstand lopen en andere duursporten zoals de schaatsmarathon, triatlon en wielrennen. Voorheen werd het onverantwoord geacht dat het zwakke geslacht zich hieraan waagde. Het motto aan het begin van deze eeuw luidde " Hoofd omhoog, benen beneden en het spreiden der benen is verboden ". Hoe hoger de bewegingssnelheid in de betreffende sport, des te meer benaderen mannen en vrouwen elkaar zoals in wielrennen en tafeltennis. En tot hoe lang in de zwangerschap kunnen vrouwen blijven sporten? • Warming-up: hoe doe je dat met fietsen? De theorie achter warming-up, is het "primen" van je lichaam voor je prestatie. Dat treedt op door verhoging van de lichaamstemperatuur, door toegenomen doorbloeding van de spiermassa en door verbetering in functie van spieren en banden. Zonder warming-up zijn de melkzuurwaarden wel twee keer zo hoog. Buigzaamheid en reactie snelheid verbeteren. De maximaal-kracht neemt na stretchen iets af, maar na warming-up weer toe. Daarmee is ook het nut van "rollen-rijden" als warming-up in de baansport duidelijk. Alleen rekken, dus zonder warming-up, leidt met name tot een prestatie-vermindering in sporten waarbij snelkracht van groot belang is • Winter: wintertraining, artikel met schema’s Vanaf november geniet je van de winterslaap en pas in het voorjaar haal je de fiets weer van zolder? Nou, vergeet het dan maar..... Want in de wintertraining creëer je de door je gestelijke en lichamelijke fitheid de basis voor het komende seizoen. Fransen noemen dat “fond”, en Amerikanen noemen het “foundation”. Het is ook bedoeld om je mentaal weer klaar te maken voor het wegseizoen. Het bestaat uit rustige wegtraining, zaaltraining en binnen trainen. Maar eerst moeten de batterijen weer opgeladen worden. Daarom is dit een periode van herstel en betrekkelijke rust. Geniet ervan, maar niet alleen in de luie stoel (lees daarin deze artikelen…) • Winterkleding En wat doe je in die kou aan? • Ziekte en Wielrennen (1) Inspanningen zijn een goede test voor je lichaam, hart en longen in het bijzonder. Enerzijds betekent dat, dat wanneer je je overdag moe voelt maar ’s avonds goed presteert en diep kunt gaan, wanneer je met je maatjes traint, de moeheid overdag niet samenhangt met een lichamelijke ziekte. Hart en longen zullen dan wel in orde zijn. Anderzijds, kunnen bepaalde ervaringen tijdens intensief fietsen of andere sporten, een aanduiding zijn van een beginnende ziekte • Ziekte en Wielrennen (2): rugpijn dementie epilepsie hartziekte longaandoeningen (astma, copd) Algemeen Overgewicht en diëet Na een operatie weer gaan fietsen Huidaandoeningen Hoge bloeddruk Migraine Ziekte van Parkinson Ziekte van Pfeiffer Reuma Koorts Suikerziekte Vetstofwisselingsziekte • Zon: bijzondere aanpassingen tijdens warmte Sporten tijdens warm weer geeft exta stress, de “hitte-stress”. Daarbij is er een sterkere stijging van witte bloedcellen (leuco’s), en een sterkere stijging van hartfrekwentie en laktaat-gehalte tijdens het sporten. Inspanningen kosten meer zuurstof (VO2-verbruik) en er is een sterkere stijging van de hormonen Cortisol en hgH. Zonnebrand wordt veroorzaakt door UV-licht m.n. UV-B stralen van 280 tot 315 nm. Daarbij ontstaat roodheid, zwelling, pijn en soms blaasjes. • Zweepslag We maken onderscheid tussen een volledige (de echte zweepslag) en een gedeeltelijke scheur. In het eerste geval kun je geen stap meer verzetten, in het tweede geval kun je nog wel lopen, maar is er een pijnlijke plek te voelen. In het laatste geval is er vaak allen maar sprake van uitgerekt weefsel en geen verscheurd weefsel


In Special: • AC: letsels van het AC-gewricht en het sleutelbeen In de behandeling van traumatische aandoeningen van het acromioclaviculaire (AC)-gewricht en de omgeving, is in het laatste decennium het een en ander veranderd. Zo zijn de stress test en de indeling volgens Allman bij AC-luxaties inmiddels obsoleet. Ook hoeft niet meer elke distale clavicula fractuur geopereerd te worden. Met gerichte röntgendiagnostiek worden de AC-(sub)luxaties en distale clavicula fracturen gediagnosticeerd en gerubriceerd. Deze classificatie is bepalend voor het verdere beleid. Dit overzichts artikel bevat praktische richtlijnen voor de diagnostiek en het beleid in de eerste lijn. • Afweer: weerstand tegen infecties bij sporters verlaagd of verhoogd? Er zijn voldoende aanwijzingen voor de stelling dat door intensieve belastingen weefselbeschadigingen optreden, die gepaard gaan met veranderingen in het witte bloedbeeld als een reactie van het immuunapparaat. In de breedtesport leidt dit tot een stimulering van de cellulaire en humorale immuniteit; in de topsport en zeker bij onvoldoende rust, kan dit, mede door de aanmaak van prostaglandines in de monocyten, leiden tot een vorm van immuunsuppressie. • Algemeen/Intro:kosten en baten van (wieler)sport Sport in onze maatschappij heeft een belangrijke rol. Slechts 40% van de bevolking heeft echter zelf regelmatig voldoende lichaamsbeweging (CBS, 1996). Regelmatig "sporten" (het kcal verbruik is belangrijker dan het aspect van de beweging!) heeft een aantal bewezen positieve effecten op de gezondheid. Te weinig lichaamsbeweging wordt beschouwd als - de vierde- onafhankelijke risicofactor voor coronaria lijden. • Allemaal op de fiets Een groot deel van onze beroepsbevolking (meer dan 60%) heeft geen intensief lichamelijk werk en nog geen 40% van de bevolking zegt regelmatig te sporten. Gevoegd bij het ouder en dus minder fysiek actief worden, leidt dat tot een veel voorkomende leefstijl met, zoals algemeen bekend, grote medische consequenties. Ook kinderen bewegen de laatste decennia minder dan vroeger. Mede daarom, en ook gestimuleerd door de overheid, startte in 1995 NOC*NSF met de campagne “Nederland in Beweging”. De belangrijkste boodschap daarvan luidt dat dertig minuten per dag sporten – met name duursport zoals fietsen - of lichaamsbeweging in algemene zin, al gunstige effecten op de gezondheid heeft en het risico van hartvaatzieke, zoals hartinfarcten en hersen-beroertes kan verkleinen. • Anabolen: achtergronden, effecten en bijwerkingen van anabolen en testosteron In principe wijst de huisarts een vraag om voorschrijven van Androgene Anabole Steroïden (AAS) af. Maar als de sporter om begeleiding vraagt, is het te overwegen hierop in te gaan, om de kans op schadelijke gevolgen te verkleinen. Testosteron heeft vooral effecten op de primaire en secundaire geslachtsklieren. Anabolica werken vooral op skeletspieren, het hart, bot en aanmaak van erythrocyten. Uit studies is niet gebleken, dat gebruik van AAS tot opzienbare prestatie verbetering leidt, hooguit tot een verandering in wedstrijd mentaliteit, met name een agressievere instelling. • Artrose: relatie artrose en sport Herhaalde, abnormale belasting van de gewrichten bij sporters kan leiden tot artrose, d.w.z. slijtage van het kraakbeen in de gewrichten. Bekende voorbeelden zijn de voetbalenkel, de hand artrose bij boksers en de nekwervel artrose bij rugbyspelers. In de sportmedische literatuur treft men m.n. studies die de relatie artrose en hardlopen als onderwerp hebben. Een duidelijke oorzakelijke relatie is daarbij nooit aangetoond. • Astma en sport: medische aspecten Bij longaandoeningen kan sportbeoefening gunstige effecten uitoefenen op de longfuncties. Een aantal gestoorde longfuncties verbetert, waaronder het maximale ademminuutvolume en de peak-flow bij astmatici. Door als huisarts bij astma-patiënten het sporten te stimuleren, verbetert de quality of life van deze patiënten. Dat is echter maatwerk en vereist inzicht in de belasting van de betreffende sport en de belastbaarheid van de astma-patiënt. De belastbaarheid van ernstige astma patiënten is vaak gering en daarom dient bij hen tijdens het sporten het spelplezier centraal te staan. Kortdurende, matig intensieve belastingen, zoals bij teamsporten, zijn dan bij voorkeur geschikt •

Artroscopie

• Bewegen: achtergronden, gevolgen en beleid In dit artikel (gepubliceerd in H&W) bespreek ik de gunstige en nadelige effecten van bewegen. Het artikel is geen systematisch literatuuroverzicht, maar berust op in de loop der jaren verzamelde literatuur. • Bewegen op recept? Adviseren tot meer beweging: wis-en-waarachtig! En zeker aan personen uit achterstandswijken (en vrouwen...) Voorschrijven op recept? Niet zonder meer, maar eerst een preparticipatie-onderzoek! • Blessure: algemeen overzicht, achtergronden, preventie Bij fietsers komen knieblessures het meest voor (30 tot 40%), daarna de spierblessures aan het bovenbeen en ten derde, de rugklachten. Vooral na een val komen hardnekkige klachten van schouders. m.n. ter hoogte van de aanhechting van het sleutelbeen, en rug voor. Blessures ontstaan door overbelasting of een verkeerde


belasting, b.v. door de fiets-afstellingen. Dat zo vele sportblessures zich regelmatig blijven herhalen, berust voor een groot gedeelte (geschat op 60%) bij de sporter zelf, n.l. door een matige trainingstoestand of verkeerde trainingsschema's, een verkeerde bewegingstechniek of slecht materiaal. •

Bril en andere correctie mogelijkheden

• Cardiale Screening Screening van wedstrijdsporters is noodzakelijk vanwege het risico van plotse hartdood tijdens een sportevenement. Er is nog steeds onduidelijkheid over de meest geschikte methode van screening. Anamnese en lichamelijk onderzoek alleen missen voldoende diagnostische power. Een routine-ECG verbetert de kans om een niet-gedocumenteerde structurele hartaandoening op te sporen, zoals bijvoorbeeld hypertrofische cardiomyopathie, aritmogene rechterventrikel-dysplasie en dilaterende cardiomyopathie. Een routine-ECG levert echter ook veel afwijkende patronen op, die zich vaak voordoen zonder dat er sprake is van een cardiale aandoening (fout-positief). Bij volwassenen en oudere sporters heeft screening het doel coronairlijden op te sporen. Volgens de richtlijnen van de American Heart Association Consensus Panel dienen inspanningstesten uitgevoerd te worden bij sporters met een verhoogd risico op coronarialijden of die ouder zijn dan 65 jaar. • Cardio: effecten duursport op het hart, sporthart, risico’s Huisartsen worden regelmatig door sporters geconsulteerd met vragen over hun gezondheid en de risico's van sportbeoefening. In dit artikel zullen de accenten gelegd worden op de duursporten, zoals wielrennen en het lange afstand-lopen. Deze zijn in wedstrijdsport een veeleisende en zware bezigheid. De vergelijking van het energieverbruik met andere sporten en de hoeveelheid extra energie nodig om een kleine tempoverhoging bij hoge snelheid te realiseren maken dit duidelijk. De voorstanders van regelmatige sportbeoefening claimen nogal eens het preventieve effect t.a.v. hart/vaataandoeningen. Daarbij wordt gewezen op de gunstige effecten op de lipidenspiegel, de verbeterde coronaire doorbloeding en de stimulering van de vorming van collateralen. • Casus 1: moeheid bij wielrenner Robbie Kuiper is een 21 jarige jongeman. Nu komt hij in september op het maandagochtend spreekuur en hij ziet er moe en mat uit. Het verhaal luidt "dat hij zich al een tijdje zo moe voelt, dat hij vaak last heeft van groen snot en keelpijn en dat hij in de wielerwedstrijd van gisteren alweer niet goed reed". Hij vraagt om een "grondig bloedonderzoek" en "een spuit om weer beter te gaan rijden". Wat doet u als huisarts met deze patiënt? • Casus 2: doping? Diana de Koning is 24 jaar en judoka. Ze belt u donderdagavond in de waarneming op. Ze gaat morgenvroeg met een busje naar Praag voor wedstrijden. Ze vertelt altijd last te hebben van zo'n lange rit en dan met dikke benen uit te stappen. Dat scheelt soms wel 3 kg en dan komt ze in een ongunstigere klasse van haar sport. Om dat zelf goed te regelen, krijgt ze van haar eigen huisarts altijd Lasix 40 mg tabletten. Of u haar 5 tabletten wil voorschrijven? • Casus 3: puffertjes? Edwin Nijbeer is 42 jaar en doet al jaren aan (lange afstand) hardlopen. Hij komt op het spreekuur om zijn oren uit te laten spuiten en vraagt u nu ook om verlenging van zijn puffertje, een Bricanyl aërosol. Op zijn kaart ziet u dat hij dit middel 4 tot 5 maal per jaar voorgeschreven krijgt als herhalingsrecept, aangevraagd via de praktijkassistente. • Casus 4: optimale begeleiding? Jan Theunissen, een jonge amateur-wielrenner, wil van u optimale medische begeleiding om zijn prestaties te verhogen. Allereerst wil hij weten of er nog andere manieren dan EPO zijn om het aantal ery's te verhogen. Verder vraagt hij naar voedingsmiddelen, sportdrank, het nut van koffie, de mogelijkheden van specifieke diëten, en vitaminepillen. Kent u nog andere, toegestane, manieren om zijn bloedplaatjes te verhogen? En wat zijn de effecten van aminozuren, vetdiëten, coffeïne, kreatine? Welke vitamine-preparaten en andere aanvullingen komen in aanmerking? Casus 5: preparticpatie onderzoek(1) De Heer Bergamin, 61 jaar oud, komt bij u op het spreekuur. Hij is u sinds 1 jaar bekend met een (alleen met dieet) matig in- gestelde diabetes (NIDD). De laatste bevindingen waren: RR 150/98, HbA1C = 8,5 % en een Quetelet van 31. Hij is vervroegd uit het arbeidsproces getreden en heeft van zijn vrouw een racefiets gekregen om wat aan zijn gezondheid te gaan doen. De Heer Bergamin, die nooit iets aan sport heeft gedaan, vraagt u nu "of het wel zo gezond is om op mijn leeftijd te gaan sporten". Wat geeft u als antwoord en welke argumenten heeft u daarvoor? Onderzoekt u hem of laat u hem elders "nakij¬ken" alvorens een advies te geven? Casus 6: preparticpatie onderzoek(2) Jan Brouwer vraagt een wielren-licentie aan. De anamnese vermeldt epileptische aanvallen als kind. Hij gebruikt tegretol ter preventie. Hij is ook bekend met een mitraal klepprolaps en heeft af-en-toe ritmestoornissen. Wat doet u met zijn aanvraag? •

Dermato: huid en temperatuur regulatie bij sport


De huid staat bij regelmatig sporten ten prooi aan vele invloeden. Er wordt een verhoogd beroep gedaan op de warmteregulatie. Verwondingen vereisen een adequate aanpak. Kleding, vochttoestand en persoonlijke hygiëne kunnen er toe bijdragen dat de huid onder al deze veeleisende omstandigheden stand houdt. • Diabetes: Diabetes en aanpassingen bij sport Voor de meeste diabeten, die onder behandeling staan, impliceert hun aandoening een vaste regelmaat in hun dag patroon, nauwgezette medicatie en een dieet met veel geen verboden. Voor een buitenstaander is het dan ook haast onbegrijpelijk dat er diabeten zijn, die ondanks hun handicap met de genoemde beperkingen, erin slagen regelmatig intensief sport te bedrijven, ja zelfs daarin het hoogste niveau bereiken. Dit is des te opmerkelijker wanneer gerealiseerd wordt wat de gevolgen zijn voor de stofwisseling bij een patiënt met diabetes mellitus. Metabole achtergronden en specifieke aanpassingen o.a. in medicatie komen ter sprake. • Dood: risico's op hartdood bij duursport, preventie In dit artikel worden de belangrijkste gegevens uit een aantal overzichtsartikelen over de relatie dood en sport samengevat. Aldus worden de belangrijkste publikaties op dit terrein, van Lollgen, Thompson, Siskovick, Marron, Pfaffenburger, Morris en Pellicia e.v.a. aangehaald. Daarnaast worden een aantal suggesties gedaan om de cardiale risico's van ogenschijnlijk gezonde personen te beperken. Tot voor een tiental jaren bestond de opvatting dat uitputtende sportbeoefening voor gezonde, jonge personen, geen risico voor het hart vormt, oftewel "de skeletspier begeeft het eerder dan de hartspier". Door de intensiteit- en volumetoename van de huidige topsport, is dit standpunt herzien. • Doping: alle praktische aspecten Een overzicht van de problematiek. Intensief sporten is vooral een metabole stress..De lijst met dopingmiddelen is inmiddels zo uitgebreid geworden, dat Jan Raas, zich afvroeg of een aspirientje nog wel toegestaan is……. Voor de behandelend arts, de medicus practicus, is hierop het antwoord (hopelijk?) niet moeilijk, maar er zijn praktijksituaties, die meer kennis vereisen. De lijsten met “verboden middelen” doen bij de huisarts wel vragen rijzen over de behandeling van wedstrijdsporters. Dit artikel bevat richtlijnen voor de medicus practicus. Verheij TC, The use of drugs to improve athletic performance. Ned Tijdschr Geneeskd. 1997 Nov 29;141(48):2364-5. Dutch. PMID: 9550839 [PubMed - indexed for MEDLINE] • ECG-interpretatie bij wielrenners; 100 ECG’s besproken Toen in de zeventiger jaren tijdens de Tour de France bij de coureurs voor het eerst een ECG werd geregistreerd, wilde men Eddy Merckx acuut op laten nemen in verband met verdenking op ernstige coronaire pathologie! De ECG interpretatie tijdens inspanning of rust bij goed getrainden is namelijk niet altijd eenvoudig. Een goede interpretatie van een rust-ECG van een duursporter is slechts mogelijk met kennis over de fysiologische gevolgen van duursport op het hart en de weerslag daarvan in het rust-ECG. De gegevens van wielrenners, die in de afgelopen 15 jaren voor een licentie-keuring of voor sportmedische begeleiding een rustECG bij ons ondergingen, werden verzameld en geanalyseerd. Mede op grond daarvan en aangevuld met literatuurgegevens worden richtlijnen opgesteld om tot een goede interpretatie te komen van het rust-ECG bij duursporters en wielrenners in het bijzonder. • ECG interpretatie bij sporters Kort overzicht interpretatie ECG bij sporters • Endorphines en Neurotransmitters Endorphine, Encephaline en Dynorphine behoren tot de Endogene opoïden (EO). Ze komen voor in het centrale zenuwstelsel, in de hypofyse, in de bijniermerg en ook in de darmwand en in de gonaden. Door Centrale neurotransmitters zijn allerlei effecten mogelijk, zoals sensorische waarneming, neuro-motorische effecten en beïnvloeding van motorische-effector mechanismen. Maar gaat het om oorzaak of gevolg? • Endofibrose: een vaatvernauwing bij wielrenners Een obstructie in de arteria iliaca t.g.v. het beoefenen van de wielersport, een vorm van exercise induced claudicatio, is een beroepsziekte, die onbehandeld het einde van de wielrencarriere betekent. Schep meldt dat bij de laatste OS in Sydney 5 van de 25 Nederlandse wielrenners hieraan leden of voor behandeld waren. Goof Schep schat de kans op deze aandoening op meer dan 60% voor een wielrenner die jarenlang meer dan 20.000 km per jaar fietst. • Enkel Het beleid bij enkelband letsels is de laatste 20 jaar nogal eens aan verandering onderhevig geweest. Aktief funktionele behandeling is de laatste jaren meer benadrukt dan passieve stabilisering. Het is opvallend dat het subjectieve gevoel van instabiliteit een goede diagnostische betekenis heeft. Neuromusculaire revalidatie wordt bevorderd door orthesen van het spronggewricht en door proprioceptieve oefentherapie. • Ergometrie: de maximaal test Wielrenners zijn betrouwbaar te testen op Hometrainers zoals een Cateye of een Tacx, indien de belasting in Watt gemonitored wordt en er een maximale test plaats vindt. Het omslagpunt volgens Conconi bleek met een aangepast protocol bij 85% van de testen te bepalen. Dit omslagpunt ligt - i.t.t. de 85% van de HFM bij het lange afstandlopen - gemiddeld op 90% van de HFM, op 15 slagen onder de HFM, en representeert gemiddeld een belasting van 75% van de Wmax. •

Evidence Based: Wat is bewezen en zinvol in de (wielren)sport?


Trainen met een hartslagmeter, sporttesten, trainingsschema's, het zijn onderwerpen, die veel discussie uitlokken. Wat is bewezen? Evidence-based Medicine of Mythe? Zo hebben jarenlang honderden enthousiaste sporters op SMA's lactaat laten bepalen. Zinloos volgens Peter Hollander. • Fysica Ken de wetten van de Fysica en presteer beter….. • Fysiologie: wat gebeurt er in onze spieren tijdens sport? Spierkontractie vindt in de spiervezel plaats doordat er in de sarcomeren (met zeer dunne spiervezels,myofibrillen) bruggen tussen de eiwitten actine en myosine gevormd worden, onder invloed van vrijgekomen calcium. Bij uitrekken neemt de kracht (N) in de spier toe, die gebruikt kan worden voor de contractie. • Hartbulletin: cardiale aspecten van sport Bewegingsarmoede is de meest voorkomende cardiovasculaire risicofactor en dient daarom bestreden te worden. Epidemiologisch onderzoek heeft aangetoond dat lichamelijke activiteit de kans op hart- en vaatziekten reduceert en de mortaliteit verlaagt, vooral wanneer men zowel tijdens beroepsuitoefening als in de vrije tijd lichamelijk actief is. • Hersen: hoofdletsel bij gevallen wielrenners; beleid Een val met hoofdletsel is een reëel gevaar voor elke wedstrijdfietser. Een goede helm kan veel onheil voorkomen. Een adequaat beleid in de acute fase kan er toe bijdragen om bij spoedeisende complicaties nog op tijd levensreddende maatregelen te kunnen nemen. De duur van de bewusteloosheid, de ademhaling en oriënterend neurologisch onderzoek zijn daarbij de belangrijkste parameters bij het eerste onderzoek. • Hielpijn Omdat er een groot aantal oorzaken bestaan voor pijn onder de hiel en conservatieve therapie langdurig moet worden toegepast om resultaat te boeken, is zowel de diagnose als de behandeling lastig. In de huisartspraktijk kan men op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek onderscheid maken tussen insertie-tendinopathie van de fascia plantaris, een neuropathie van de eerste tak van nervus calcaneus lateralis en een pijnlijk vetkussen onder de hiel. Zeldzame oorzaken zijn tumoren, osteomyelitis, stressfracturen of hielpijn als onderdeel van een systemische aandoening, zoals reumatoïde artritis of sarcoïdosis. • Hoogte: sporten op hoogte; beperkingen en gunstige mogelijkheden Op toenemende hoogte daalt de barometer druk, waardoor ook de ingeademde zuurstofdruk aanmerkelijk vermindert en de zuurstofverzadiging in het bloed afneemt. Op zee-niveau is ons bloed voor 96% verzadigd met zuurstof, op grotere hoogte daalt dit. Ons lichaam kan dit compenseren, waardoor er nog tot 2000 meter voldoende aanbod van zuurstof in de weefsels plaatsvindt. Hogerop zijn de fysieke mogelijkheden wel beperkt. Op 2500 meter is het bloed voor 91% verzadigd met zuurstof. Vanaf 2500 meter, zoals op de Col de Galibier, heeft daardoor iedereen het gevoel "minder lucht te hebben" en pas vanaf deze hoogte kan men daarom spreken over "ijle lucht". • Huidkanker Huidkanker hangt samen met zonnestraling, met name UVB. Huidkanker komt steeds meer voor. Daarom is het belangrijk dat buitensporters en hun begeleiders op de hoogte zijn van de gevolgen en de risico's van UV licht. Door regelmatige en consistente bescherming tegen de zon, heeft de buitensporter minder kans op zonnebrand, verwering en veroudering vn de huid en huidkanker. Sunscreens, met een hogere factor (30 tot 45) en 1 uur voor het sporten toegediend, zijn geschikt om de ongunstige gevolgen van de zonnestraling te voorkomen. • Jeugd: fysiologie; training, aanpassingen bij kinderen Is wielrennen de ideale sport voor de jeugd? Zijn jongeren net zo trainbaar als volwassenen? Hoe dient door ouders en begeleiders de benadering te zijn van de jonge sporter? Kunnen Kinderen zonder risico's een triatlon of een langere toertocht volbrengen? Deze en andere specifieke problemen worden besproken. • Kanker en Sport Kan iedereen met kanker weer gaan sporten? Met cystostatica of bestraling sporten? Dit artikel geeft de huidige opvatiingen weer. • Knieklachten: achtergronden en behandeling Knieklachten zijn de meest voorkomende klachten bij fietsers. Een meerderheid van deze klachten wordt veroorzaakt door irritatie achter de knieschijf, ook wel Biker's knee en R.P.C. geheten. Vele mechanische en anatomische oorzaken komen echter ook in aanmerking als oorzaak en dienen eerst uitgesloten te worden alvorens de diagnose Biker’s knee gesteld mag worden. In de beginfase van knieklachten, vooral wanneer ze berusten op een pijnlijke peesaanhechting, kan men in eerste instantie een zadelverlaging van ½ tot 1 cm uitproberen. • Krachttraining Met name in Frankrijk stelt men zich op het standpunt dat om een hoog niveau in de wielersport te bereiken, KT onontbeerlijk is. Een veel gehoorde kritiek hierop betreft de opvatting dat training sportspecifiek dient te zijn


en dat KT door toename van de spiervezeldikte zelfs ongunstig is i.v.m. de grotere afstand capillair naar mitochondriën. We treffen hier het grootste misverstand over KT. De krachttoename die hierbij optreedt hangt, zoals we zullen zien, niet alleen samen met de toegenomen spiervezeldikte . Wel dient men zich te beseffen dat o.i.v. KT het lichaamsgewicht wel 10 a 12 kg kan toenemen. Krachttraining in een onderzoek bij 21 wielrensters, leidde wel tot een toename in spierkracht, maar er was geen enkel fysiologisch, noch ergometrisch verschil met een controle-groep bij een 1 uur durende maximaal-test op de fiets. • Liespijn Liespijn is wat “shin splints” zijn van het onderbeen, n.l. een vergaarbak voor pijnlijke aandoeningen. Liespijn kan vele oorzaken hebben, die ook buiten de sport kunnen liggen, zoals een torsio testis of een appendicitis. In het rijtje specifieke oorzaken komen voor: stress fractuur van de ramus pubis, M.Perthes, epiphysiolysis van de heupkop, labrumscheur van het acetabulum, bursitis iliopectinea, avulsie fractuur, osteïtis pubis, rectus abdominis spierscheurtje, en hernia inguinalis. • Long: funktie, beperkingen,drempels en sporten bij ziekte Door regelmatige training zal een sporter zijn zuurstofopname vermogen verbeteren. Dit is voornamelijk een gevolg van de fysiologische aanpassing door het cardiovasculaire stelsel en de perifere weefsels, echter geen gevolg van de veranderingen in de longfunctie. Om aan de metabole eisen van inspanning te voldoen moeten alle componenten van de gasuitwisseling (ventilatie, diffusie, circulatie, weefselutilisatie) toenemen. In dit artikel worden ook de verschillende “drempels” (anäerobe, ventilatie en laktaat) uitvoerig besproken. • Melatonine: effecten bij sport Is Melatonine het panacee van de jaren 2000? Wie dit health supplement wil slikken, krijgt fraaie beloften bij de begeleidende folder. Verbetering van slaap, herstel van het circadiane dagritme, anti-oxydatief, een immuunstimulator, verlenging van de levensduur, tegengaan van de veroudering, verbetering van je sex-prestaties, stressreducerend, beschermend tegen kanker en hartinfarct en prestatie verbeterend, tja, tja……”Finally the perfect supplement”. Artsen lachen dan meestal om patiënten die hierom vragen. Wat een boer niet kent, dat … Maar wat is er echt over bekend? • MRI Het voordeel van MRI (kernspintomografie) is de afbeelding in meerdere vlakken (multidimensionaal) , van zowel weke delen, kapsels, bot en gewrichtsoppervlakten. Vooral bij bepaalde aandoeningen heeft de MRI zijn waarde bewezen. • MTB-medisch Op de MTB wordt i.t.t. de gewone racefiets, met het hele lichaam "gewerkt" en daardoor wordt op veel meer spieren en gewrichten een beroep gedaan. Door de voortdurende wisseling van ritme, het weer, en het terrein, is de spierbelasting groot. Regelmatig rekken en spierver¬sterkende oefeningen vooral van de rugspieren, zijn daarom van belang. De belasting voor het kruis en scrotum zijn daarbij groot en dat leidt vaak tot klachten in dit gebied. • Nascholing: cursus orthopedie voor sportartsen De belasting door intensief wielrennen is zodanig groot dat geringe, kleine afwijkingen of variaties aan b.v. rug, of een gering beenlengte-verschil, die bij een niet-sporter van geen betekenis zouden zijn, nu wel betekenis hebben. Het is daarom van belang tijdens een keuring of onderzoek bij wielrenners hier meer aandacht te besteden. Bij fietsers komen knieblessures (vandaar de term de Biker’s knee) het meest voor (30 tot 40%), daarna blessures aan het bovenbeen (hamstrings, quadriceps, adductoren, fascia lata, bursitis ischiadica) en ten derde (myogene) rugklachten. Dit artikel biedr een uitgebreid overzicht met literatuur-referenties. • Nier: Gevolgen nierfunktie voor sport Zoals zo vele andere organen, passen de nieren zich aan. In 1904 was Külps de eerste die dat aantoonde met honden. Ten gevolge van "loopbandtraining" zag hij niet alleen hart-, maar ook niervergroting. Giebel vermeldde dat de nier van een sporter gemiddeld 2 cm langer en 1 cm breder is. • Ouder: sport op latere leeftijd Ouderen hebben een verminderd aanpassingsvermogen. Toch staat vast dat ouderen, die regelmatig trainen, de belastbaarheid van hun bewegingsapparaat verbeteren; skelet, zenuwstelsel, spieren, hormonaal systeem, stofwisseling, hart-vaatstelsel en longen worden in gunstige zin beïnvloedt. Achtergronden en adviezen. • Overtraining Door trainen voel je fit of juist vermoeid. Of een sporter uiteindelijk beter gaat presteren, is afhankelijk van zijn trainingsprogramma, maar nog meer hoe hij herstelt van zijn trainingen en wedstrijden. Veel sporters besteden te weining aandacht aan herstel. Ze hopen door intensieve belastingen van trainen en wedstrijden een overcompensatie te bereiken. Als er echter geen herstel kan optreden, is het effect averechts, met vermoeidheid, een verhoogde blessurekans en ongunstige mentale veranderingen. • Periostitis/Botvlies: botvlies-ontsteking, oorzaken, behandeling Onderbeen klachten worden vaak gepresenteerd aan de huisarts. Daarbij is een scala aan mogelijke oorzaken. In dit artikel wordt het accent gelegd op shin-splints, d.w.z. klachten die samenhangen met fysieke inspanning. Onderscheiden worden het tibiale stress-syndroom en de verschillende compartimentsyndromen. Anamnestische gegevens, diagnostiek en de behandeling daarvan komen ter sprake.


• Pedalen: gevaar van clipless Verheij TC. Femoral neck fractures in bicyclists due to clipless pedals. Ned Tijdschr Geneeskd. 1995 Aug 12;139(32):1662-3. Dutch. PMID: 7566225 [PubMed - indexed for MEDLINE] • Pfeiffer Pfeiffer bij sporters, hoe moeten die behandeld worden? • Radicalen: hoe onstaan die en wat doe je er tegen? Vrije radicalen zijn atomen met een oneven aantal elektronen. Zij ontstaan in lichaamscellen, daar waar zuurstof gebruikt wordt voor de verbranding, nodig voor de noodzakelijke energie, zoals bij intensieve sport. Radicalen beschadigen belangrijke cel-onderdelen zoals DNA en de celwand. Als gevolg daarvan kunnen cellen ten gronde gaan. Radicalen spelen mogelijk een rol bij kanker, ouder worden, ontstekingsprocessen en sportblessures. • Ribben: Ribfracturen veroorzaken bij veel sportsoorten een belemmering in de sportbeoefening. Bovendien is het moeilijk, zo-niet onmogelijk, om de thorax te immobiliseren (niet te bewegen) bij een fractuur(breuk). Gelukkig komt meestal de consolidatie ook zonder specifieke maatregelen tot stand • Rugklachten Wielrenners hebben nogal eens rugklachten. Soms berusten de klachten op de afstelling van de fiets, soms op afwijkingen in de rug, Vaak was de belasting tijdens het fietsen zwaarder dan de belastbaarheid van de rug. Onderzoek, beleid en preventieve mogelijkheden worden besproken • Schoen: bewegingen, schoenplaatjes. Voor een voet is de buiging en strekking het belangrijkste. Alle pedalen, ouderwets of clippless staan deze beweging in ruime mate toe. Daarnaast moet de voet ook naar binnen en naar buiten draaien. Het gaat daarbij om enkele graden en niet elke renner doet dat in gelijke mate. De inversie en eversie-beweging speelt tijdens het fietsen geen rol. Bovendien vindt die beweging plaats in het onderste spronggewricht, ver verwijderd van de bevestiging van de voetplaatjes. • Schouderklachten Schouderklachten als gevolg van overbelasting - i.c. het chronische Impingement syndroom - komen bij het wielrennen nauwelijks voor. Dit i.t.t. andere sporten. Incidenteel kan een val met de fiets aanleiding geven tot een acuut Impingement syndroom. Gemiddeld komt een wielrenner 1 maal per 50 wedstrijden ten val en relatief vaak is daarbij de schouder betrokken. • Shins Splints "Shin splints" betreft een scherpe pijn aan de binnenzijde van het scheenbeen, meestal dubbelzijdig, dat gevoeld wordt "op het bot" in het onderste deel van het onderbeen. De pijn begint tijdens het hardlopen, en verdwijnt meestal onmiddellijk bij stoppen. Het wordt veroorzaakt door rek aan het botvlies, door de samenhang met de spieren die buiging van de tenen en naar binnen draaien van de voet verzorgen. • SI-blokkade Achtergronden en beleid bij geblokeerd SI-gewricht • Smog en sporten De verhoogde inname van luchtvervuilende stoffen tijdens inspanning, kan ook bij “hyperresponders” aanleiding geven tot klachten (hoesten, benauwdheid) en veroorzaakt een verminderde longfunctie gedurende meerdere uren. Bij hoge ozonconcentratie is het prestatievermogen bij iedere fietser verminderd. • Spataders door fietsen? Wie na afloop van een toertocht zijn ogen de kost geeft, kan vast stellen dat heel wat coureurs, m.n. de oudere, forse "spataren" aan de benen vertonen. Bij intensief trainende fietsers zou dit in 85% der gevallen aanwezig zijn. Tegenover negatieve effecten, staat het gunstige effect van fietsen op z'n Hollands, d.w.z. rechtop zittend, op vlak terrein in een rustig tempo. Deze manier van fietsen biedt een goede bescherming tegen spataderen. • Spirometrie Een excel-tabel om spirometrische waarden te interpreteren. • Sporthart Met het begrip sporthart, wordt de cardiale aanpassing aan regelmatige fysieke belastingen, aangeduid. Sanders, Montgomery en Woods geven in een artikel een overzicht over de cardiale aanpassingen aan fysieke training. Zij refereren daarbij aan een groot aantal onderzoekingen op dit gebied. • Stretch: rekken en warming-up Het advies aan sporters om tevoren te rekken om daarmee de kans op een blessure kleiner te maken behoort bij de sport-cultuur, maar is niet evidence-based. Pope ging het effect na van rekken vooraf, bij 1538 australische militairen. Hij kon geen vermindering zien in het aantal blessures. Ook Shrier, de stretching-goeroe


sluit zich aan bij deze conclusies. Mogelijk dat stretchen na een warming-up of na het sporten wel zinvol is. Een literatuur-overzicht. • Sress-fracturen Achtergronden en beleid van stress-fracturen • Tractus Iliotibialis friktie Lang is het Tractus Iliotibialis Friktie-syndroom (TITF) beschouwd als een typische hardlopers-blessure. Pas sinds 1985 wordt in de literatuur ook het voorkomen bij wielrenners vermeld. Opvallend is dat sinds die tijd het gebruik van (rigid) clipless pedalen in zwang kwam. Het Tractus Iliotibialis Friktie-syndroom (TITF) wordt verantwoordelijk geacht voor 25% van alle knieklachten bij wielrenners. Het berust op herhaalde wrijving van de tractus iliotibialis (ITB), een bindweefselstreng, over het uiteinde van het bovenbeen, thv. van de knie. Vooral het achterste deel van de ITB, daar waar deze vezels verweven zijn met het bot, is gevoelig voor overmatige wrijving. Daarmee is TITF een typische “overuse-injury” bij wielrenners. • Trauma in de wielersport Welke coureur heeft geen littekens op ellebogen of knieën? Uit onderzoeksgegevens blijkt dat per wedstrijd gemiddeld 2% van de deelnemers ten val komt. Bij een criterium en bij de sportklasse B en niet-licentiehouders bleek het risico het grootst. Ervan uitgaande dat het niet altijd dezelfde brokkenmakers zijn die ten val komen, en uitgaande van 50 wedstrijden per jaar, komt een renner dus gemiddeld 1 keer per jaar ten val. De medische aspecten komen uitvoerig aan de orde. • Vaccinatie(1) Sporters die naar de (sub)tropen gaan; welke vaccinaties, welke profylaxe is nodig? • Vaccinatie(2) De LCR-landenlijst • Variabiliteit Exercise training and heart rate variability in older people. Schuit AJ, van Amelsvoort LG, Verheij TC, Rijneke RD, Maan AC, Swenne CA, Schouten EG. Heart rate variability (HRV), a characteristic that is potentially increased by physical activity, has been associated with incidence of cardiac events and total mortality. Since the incidence of cardiac events among older people is high and their physical activity levels and HRV are generally low, it is important to investigate whether regular physical activity can modify HRV in this age group. The purpose of the study was to investigate the effect of regular physical activity on HRV in older men and women. METHODS: In a randomized controlled trial, the effect of six months' training on HRV was investigated in a group of 51 older men and women (67.0 +/- 5.1 yr). The training group gathered three times per week for 45 min supervised training. RESULTS: At the end of the intervention period, HRV was higher primarily during the day. During daytime, the SD of all normal intervals (+6%) as well as the low frequency component (+ 15%) and the very low frequency component (+ 10%) of HRV were significantly increased (P < 0.05) as compared with the control group. Effects of training were most pronounced in subjects inactive in sports at baseline. CONCLUSION: This study demonstrates that regular physical activity increases HRV (specifically in the very low and low frequency components) in older subjects. Hence, in older subjects, physical training may be an effective means to modify positively a factor that is associated with increased incidence of cardiac events Effect of physical training on QTc interval in elderly people. Schuit AJ, Dekker JM, de Vegt F, Verheij TC, Rijneke RD, Schouten EG. In order to assess whether heart rate-adjusted QT duration (QTc) is reduced by physical activity in an elderly population, a randomized, controlled intervention study of the effect of a 6-month intensive training program on QTc was undertaken. The participants were 229 healthy men and women, aged 60-80 years. The subjects of the intervention group trained three to four times a week at a work load of about 70% of their maximum capacity for 6 months, while the control subjects maintained their habitual activities. The main outcome measures were change in QTc and resting heart rate. For women, the mean QTc interval (ms) of the intervention group changed by -6.7 (SE 2.8) versus 0.6 (SE 2.4) in the control group (P = .05), while for men, the change in the intervention group subjects was -2.7 (SE 2.2) versus 0.4 (SE 3.1) in the control subjects (P = .39). Also, resting heart rate (beats/ min) changed in intervention group women by -4.6 (SE 1.7) as against 0.06 (SE 1.1) in the control subjects (P = .02), and in intervention group men it changed by -3.2 (SE 1.2) versus -0.9 (SE 1.5) in the control subjects (P = .25). These data indicate that regular physical activity favorably affects QTc in elderly women. A similar, but not significant, trend was observed in men. The beneficial shift in QTc may be caused by a more favorable autonomic balance through increased parasympathetic activity. The reduced resting heart rate in subjects of the intervention group supports this view. Although the reduction was relatively small, it may represent a favorable effect on cardiovascular risk • Vetten: effecten van sport op de lichaamsvetten Er zijn talloze studies gepubliceerd over de relatie van sport en lipiden. Cholesterol ( C) is niet of in geringe mate (5%) lager bij duursporters. Door een trainingsprogramma daalt het C niet, tenzij er ook gewichtsverlies en voedingsveranderingen optreden. Het TG-gehalte in het bloed is bij sporters beduidend lager, bij oudere lange afstand lopers wel 50%! Bij de meeste sporters, vaak m.u.v. krachtsporters, is het HDL ongeveer 20 tot 35% hoger. Dit effect is sterk afhankelijk (rechtlijnig) van intensiteit en volume van de training.


• Voeding De juiste (sport) voeding bij wielrenners, voor, tijdens en na het fietsen, • Voet: afwijkingen en blessures aan voeten Een fietser gebruikt zijn voeten op een andere manier, dan wanneer hij loopt. Voor het enkelgewricht is dat gunstig, want de hoekbewegingen zijn tijdens het fietsen veel minder dan tijdens lopen. Met een stijve enkel, b.v. door slijtage, ben je daarom toch goed in staat zonder pijn of beperking te fietsen. Hielklachten komen ook niet of nauwelijks voor bij fietsers. De fietser trapt echter met zijn schoen op het pedaal ter hoogte van de bal van de voet. • Vragen, allerlei Hoofpijn tijdens fietsen, pijnlijke polsen, fietsershand, koortslip, zadelpijn, verdraaide teelbal etc. • Vrouw: bijzondere aspecten van vrouwen /zwangerschap in de sport Pas de laatste 20 jaar is het gemeengoed geworden dat vrouwen deelnemen aan het lange afstand lopen en andere duursporten zoals de schaatsmarathon, triatlon en wielrennen. Voorheen werd het onverantwoord geacht dat het zwakke geslacht zich hieraan waagde. Het motto aan het begin van deze eeuw luidde " Hoofd omhoog, benen beneden en het spreiden der benen is verboden ". Hoe hoger de bewegingssnelheid in de betreffende sport, des te meer benaderen mannen en vrouwen elkaar zoals in wielrennen en tafeltennis. En tot hoe lang in de zwangerschap kunnen vrouwen blijven sporten? •

Wondprotocol

• Zout en Sport ‘Alles doet zeer’, zei Leontien Zijlaard-van Moorsel toen ze tojdens de O.S. in Athene over de meet kwam na de door haar gewonnen tijdrit. Met een gemiddelde van ruim 46 kilometer per uur over een parcours met een lengte van 24 kilometer is het niet vreemd dat de verzuring toeslaat. Tenminste, dat was altijd de theorie: spieren raken moe door verzuring.


PDF gemaakt met pdffactory Pro probeerversie In Base: Achillespeesklachten Achtergronden van achillespeesklachten

Recommend Documents