PARTNERZAKEN 9 Jaargang nr 1 februari

PARTNERZAKEN 9 Jaargang 2004. nr 1 februari

MISSIE: De Stichting Partners en Gezinsleden is een onafhankelijke organisatie die de belangen behartigt van alle partners en gezinsleden van overplaatsbare ambtenaren van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Colofon Contactadres: Ministerie van Buitenlandse Zaken Postbus 20061 2500 EB Den Haag Tel:070-348 5469 E-mail: [email protected] Bezoekadres: Ministerie van BuZa Bezuidenhoutseweg 67 Kamer 9C15 v.a. 5 maart 2004: 2C72

IN DIT NUMMER Voorwoord van de voorzitter Van de penningmeester Partners gedetacheerde ambtenaren Verslag Haagse partners Pensioenen Office vacature EUFASA Het Bestuur Bestuursleden stellen zich voor “Tot lering ende vermaak” Reacties op onze enquête Foreign born partners Aanspreekpunten voor partners op de posten Netwerk wijk-contactpersonen Taakomschrijving SPG-correspondenten en wijkcontactpersonen Letter from Luanda

2 2 2 2 3 4 4 7 7 8 8 8 9 10 10 12

Redactieadres Partnerzaken: Zocherstraat 11 2321 EE Leiden 071-5721588

[email protected]

Contactadres Foreign partners project: v Zuylen v Nijeveltstraat 11 2242 AH Wassenaar 070-514 6992 [email protected] BESTUUR 2003-2004 Wilma Dikkers Marja van Loopik Thérèse Groffen Mechtild van der Lugt Marion de Vos

An English version of this newsletter will be sent by email to all partners registered with our Foreign Partners Project. If you would like to receive an English version, but are not yet registered with the project, please send your name and personal email address (or your BZ partner's email address) to Marion de Vos: [email protected] copied to:

[email protected]

Voorwoord van de voorzitter Om te beginnen wil ik de hoop uitspreken dat voor iedereen het jaar 2004 goed is begonnen. Voor velen van ons wordt het misschien een jaar van rust na een verhuizing of juist een jaar van spanning voor een volgende post. In het begin van dit jaar ook weer een nieuwe PartnerZaken vol belangrijke informatie voor partners. De afgelopen tijd hebben de activiteiten van de Stichting vooral in het teken gestaan van de pensioenontwikkelingen. Zoals iedereen ondertussen wel zal weten, is er in het nabestaandenpensioen een flinke verandering aangebracht. Allereerst is er de verandering van eind- naar middelloon en daarbovenop de halvering van het nabestaandenpensioen. Verder in deze PartnerZaken wordt dit allemaal nog eens uitgelegd via een artikel dat in het BZ-blad heeft gestaan. De Stichting heeft in samenwerking met het Family Office haar ongerustheid over deze verandering in het nabestaandenpensioen uitgesproken. Dit gebeurde op een georganiseerd overleg op het Departement op 16 december jl. en later nog eens op een vergadering van de VDBZ op 8 januari jl. We zullen deze ongerustheid blijven uiten, ook aan de departementsleiding. De eigen website van de Stichting begint vormen aan te nemen en de lancering hiervan zal hopelijk op 1 maart plaats kunnen vinden. In mei zal de jaarlijkse EUFASAvergadering plaatsvinden te Dublin. Namens de Stichting zullen Mechtild van der Lugt en Marja van Loopik deze vergadering bijwonen. Verderop in dit nummer leest u meer hierover. En dan is er in juni de huishoudelijke vergadering van de Stichting: maandag 28 juni om 19.30 uur. Noteer deze dag alvast in de agenda; wij hopen weer op een goede opkomst! Als laatste: willen jullie bij overplaatsing jullie nieuwe adressen doorgeven aan de Stichting? Liefst per e-mail:

[email protected].

Alvast veel dank hiervoor, zo kunnen we als Stichting contact blijven houden!! Wilma Dikkers Voorzitter SPG

Van de penningmeester In reactie op de bijgevoegde acceptgiro in ’PartnerZaken’ Nr. 7 heeft de Stichting vele bijdragen mogen ontvangen, waarvoor hartelijk dank. Wij hebben inmiddels evenwel ontdekt dat door een misverstand een groot aantal exemplaren van ‘PartnerZaken’ zonder bijgevoegde acceptgiro is verzonden. Op de vrijgevigheid van diegenen die nog geen overmaking hebben gedaan doen wij daarom alsnog een dringend beroep. Giro nummer 75 87 35 Ten name van: Stichting Partners en gezinsleden Bezuidenhoutseweg 67 / Kamer 09C15 2594 AC Den Haag.

Partners gedetacheerde ambtenaren Omdat de ‘PartnerZaken’ uitsluitend wordt toegezonden aan partners van BZ-ambtenaren doet de Stichting een oproep aan alle correspondenten – en op posten waar geen correspondent is aan de partners van de uitgezonden BZ-ambtenaren – om de ‘PartnerZaken’ ook te verspreiden onder de partners van niet-BZ ambtenaren op de posten die hierin geïnteresseerd zijn. Zij kunnen zich trouwens ook opgeven via ons e-mail adres ([email protected]) om via e-mail de elektronische versie van ‘PartnerZaken’ te ontvangen.

Verslag Haagse partners Terugkeerborrel 11 november Op 11 november 2003 organiseerde de Stichting Partners en Gezinsleden een borrel voor alle Haagse Partners inclusief Foreign Born Partners ten huize van Marion de Vos. Het bestuur kon deze avond nog eens op informele wijze vertellen over haar activiteiten. De aanwezigen vertelden van hun kant over hun

2

respectievelijke plaatsingen en wisselden ervaringen uit. Het is altijd zeer nuttig en boeiend andermans ervaringen te horen en elkaar beter te leren kennen. De avond eindigde zeer geanimeerd en gezellig.

Pensioenen Wijzigingen pensioenregeling per 1 januari 2004 betreffen de overgang van eindloon naar middelloon en een versobering nabestaandenpensioen. (In het kader van deze nieuwsbrief, die bestemd is voor de partners, zijn alleen die passages opgenomen die gaan over de problematiek rond de Algemene nabestaandenwet (Anw). U kunt de volledige versie van deze publicatie, inclusief de informatie over het middelloon, inzien op het intranet.) Onlangs is door de overheidswerkgevers en de bonden definitief een akkoord bereikt over wijzigingen in de pensioenregeling van het ABP. Dit Pensioenakkoord volgt op het Herstelplan dat ABP maakte in opdracht van de Pensioen- en Verzekeringskamer. De sociale partners (de samenwerkende Centrales van Overheidspersoneel en het Verbond Sectorwerkgevers Overheid) hebben de premieverhoging die in het Herstelplan is voorgesteld, beperkt door de pensioenregeling te versoberen. Daarmee is de omzetting van de pensioenregeling voor Overheid en Onderwijs van een eindloon- naar een middelloonregeling per 1 januari 2004 een feit. Maar wat betekent dat nu? Waarom is eigenlijk voor deze verandering gekozen en worden we er nu slechter van of juist niet? Nabestaandenpensioen Momenteel bedraagt het nabestaandenpensioen 5/7 van het ouderdomspensioen. Bij een ouderdomspensioen van 70% bedraagt het nabestaandenpensioen 5/7 daarvan, dus 50%. Vanaf 2004 wordt de opbouw gehalveerd voor nabestaandenpensioen dat wordt toegekend als een deelnemer na zijn 65ste overlijdt. Gedachte hierbij is dat in toenemende mate beide partners in staat zijn zich een eigen pensioenvoorziening, ook voor overlijden, te verwerven. Deze beperking geldt alleen voor nabestaandenpensioen dat vanaf 1 januari 2004 wordt opgebouwd. Wat tot die datum wordt opgebouwd, blijft dus behouden. De verlaging van het nabestaandenpensioen verloopt hierdoor geleidelijk. De hoogte van het nabestaandenpensioen bij overlijden van de ambtenaar vóór de leeftijd van 65 jaar, blijft 5/7 van het ouderdomspensioen. Voorbeelden Een medewerker die op 1 januari 2004 36 pensioenjaren heeft opgebouwd en daarna nog 4 jaar opbouwt, 47,5% nabestaandenpensioen op ((36/40 X 70% X 5/7) + 4/40 X 70%X 5/14)). Een werknemer die op 1 januari 20 jaar heeft opgebouwd en daarna nog 20 jaar opbouwt, bouwt 37,5% op. Een werknemer die nog in dienst moet komen en 40 jaar opbouwt na 1 januari 2004, bouwt 25% op. In het Pensioenakkoord is afgesproken dat u als deelnemer begin 2004 kunt kiezen om de opbouw van nabestaandenpensioen aan te vullen tot het huidige niveau van 5/7 deel van uw ouderdomspensioen. Hiervoor dient een collectieve kostendekkende premie te worden betaald; een premie dus ongeacht leeftijd of gezondheidsrisico’s. Deze premie bedraagt naar verwachting 1,7% van de pensioengrondslag. Alle deelnemers kunnen eenmalig kiezen voor deze bijverzekering; nieuwe deelnemers kiezen bij indiensttreding. Na de keuze om aan te vullen, kunt u als deelnemer eenmalig stoppen. Voor BZ geldt dat partners van uitgezonden ambtenaren slechts beperkt in staat zijn een eigen pensioenvoorziening op te bouwen. HDPO onderzoekt daarom in hoeverre BZ uitgezonden ambtenaren en hun partners hiervoor een compensatie kan bieden. Hierover vindt spoedig overleg plaats met het Georganiseerd Overleg. (ABP Klantenservice: tel.: 045-579 6070) Naschrift: In het kader van de partnerproblematiek als zodanig is al enige tijd sprake van een aparte regeling voor een tegemoetkoming van het ministerie t.b.v. een aanvullende eigen oudedagvoorziening voor die partners, die de ambtenaar volgen bij de overplaatsing en die in die periode geen eigen inkomen hebben (en dus geen eigen pensioen kunnen opbouwen).Zie hierover de laatste nieuwsbrief van HDPO Family Office, van januari 2004. Hoewel de uiteindelijke beslissing hierover nog op zich laat wachten en de onderbouwing van dit initiatief dezelfde uitgangspunten heeft, als in de alinea hierboven beschreven, kan toch niet gesproken worden van twee overlappende regelingen, omdat de laatste (oudedagverzekering) alleen voor deze partners geldt, terwijl een reparatieregeling Anw aan alle medewerkers ten goede zou komen, ook aan 1 hen die in Den Haag blijven en aan alleenstaande ambtenaren. 1

BZ 22 (05-12-03). Ook als pdf-bestand in te zien op intranet (pad: actueel / BZ-publicaties) ook via het internet. BZPartners kunnen desgewenst het wachtwoord opvragen bij [email protected] 3

OPROEP Office vacature Sinds het vertrek van Barbara Jansing naar het Abidjan is het SPG-bureau onbemand. Het bestuur is dringend op zoek naar een opvolger (m/v). Heb je plus minus vier uur per week tijd beschikbaar en ben je enigszins bekend met de computer, meld je dan als vrijwilliger. Bel Marja van Loopik tel: 070-3242131 Of mail: [email protected]

EUFASA BIJEENKOMST ACCESSION COUNTRIES, (Notulen november 2003)

In vervolg op de EUFASA conferentie in Athene (mei 2004, zie verslag PZ 8 van oktober -red) vond in november j.l. een bijeenkomst plaats met de nieuwe toetredende landen. Gesproken werd vooral over de wenselijkheid en de mogelijkheden van een partnerbeleid en van een partnerorganisatie bij de respectievelijke Ministeries van BZ. Hieronder de notulen zoals opgetekend tijdens de bijeenkomst. Aanwezig: ACCESSION COUNTRIES: mrs. Sylvia de Boer (Bulgarije), mrs. Mihaela Buga (Roemenië), mrs. Agneszka Michalowska (Polen), mrs. Mariana Banyasz (Hongarije), mrs. Jacqueline Strickland (Malta), mrs. Lilian Pallum (Estland), mrs. Irena Usaite (Litouwen), mrs. Arzu Etensel Ilhem (Turkije), mrs. Darja Frlec (Slovenië), mrs. Maria Kanellou (Griekenland) rs. Jeannine de Hoop Scheffer (Nederland) SPG: Wilma Dikkers, Mechtild van der Lugt, Marion de Vos, Thérèse Groffen FO: Marisa Witte, Marcia ten Cate 1. Opening De voorzitter van de Stichting, Wilma Dikkers opent de bijeenkomst om 10.30. Zij heet iedereen welkom in naam van de EUFASA, de organisatie waarin de onafhankelijke partnerorganisaties van de Ministeries van Buitenlandse Zaken van de EU zijn vertegenwoordigd. Tijdens de laatste EUFASA-Conferentie in mei in Athene is besloten om bijeenkomsten te organiseren in elk EU-land over het partnerbeleid teneinde de partners van de toetredende EU-landen te helpen om een eigen partnerbeleid op te starten en/of te ontwikkelen. Op de bijeenkomst van vandaag zullen verschillende presentaties gehouden worden over het partnerbeleid voor de door het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken uitgezonden medewerkers. 2. Welkomstwoord door mw. Jeannine de Hoop Scheffer Jeannine de Hoop Scheffer wenst iedereen welkom en beklemtoont het belang van een goed partnerbeleid voor uitgezonden medewerkers. Deze uitzending brengt voor de partners en de kinderen van de uitgezonden medewerkers specifieke problemen mee: een carrière voor de partner blijft heel moeilijk, en de opvoeding van de kinderen vergt veel aandacht. Partnerassociaties kunnen hierbij helpen en het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken steunt het partnerbeleid door middel van het Family Office en de Stichting Partners en Gezinsleden. De EUFASA als internationale overkoepelende organisatie voor de partners- en familieassociaties van de EU-landen speelt hierbij een belangrijke rol. Het is dankzij de EUFASA dat deze bijeenkomst vandaag plaats vindt. 3. Family Office Waarom is partnerbeleid noodzakelijk? Zie punt 6. 4. Geschiedenis van de Stichting Partners en Gezinsleden (SPG) Wilma Dikkers schetst de geschiedenis van de SPG die is ontstaan uit een groepje echtgenoten van uitgezonden medewerkers. Deze informele bijeenkomsten resulteerden in de oprichting van de Werkgroep Gezinsleden. Via erkenning door BZ en toekenning van een kantoor op het departement groeit deze

4

werkgroep in de loop van de jaren uit tot een groep die voorziet in de informatiebehoefte van de partners en gezinsleden van de BZ-ambtenaren. De werkgroep verandert in een stichting met de naam Stichting Partners en Gezinsleden. Uiteindelijk besluit BZ om bij personeelszaken een Family Office (HDPO/LP/FO) op te richten, dat de belangrijkste taken van de Stichting als informatiegever op zich neemt. De Stichting is zeer verheugd dat de FO deze rol heeft overgenomen en geprofessionaliseerd. Het hoofddoel van de Stichting is en blijft de belangenbehartiging van de partners en gezinsleden. Deze taak dient bij uitstek vervuld te worden door de doelgroep zelf. Vooral als er een professionele service voor partners aanwezig is (FO) moet er voor de doelgroep een mogelijkheid bestaan deze op onafhankelijke wijze nauwkeurig te volgen. Om deze belangen te kunnen garanderen volgen wij een nieuwe koers: van werkgroep tot waakhond of vakbond. Hiervoor is contact opgenomen met de werkgroep ‘Posten’ van de Ondernemingsraad. Voorts heeft de Stichting een tweemaandelijkse bijeenkomst met de FO om up-to-date te blijven over elkaars activiteiten en neemt de Stichting deel aan de jaarlijkse EUFASA Conferentie. Ten slotte vervult de Stichting een sociale rol voor de partners in Den Haag, en in het bijzonder de buitenlandse partners. Verschillende activiteiten worden voor deze doelgroep georganiseerd. Conclusie: van werkgroep wordt de Stichting een soort vakbond, een vertegenwoordiging van Partners binnen BZ. 5. EUFASA Presentatie door Mechtild van der Lugt, EUFASA-liaison van de Stichting. EUFASA staat voor European Union Foreign Affairs Spouses Association. Het is de overkoepelende organisatie op EU-niveau waarin de onafhankelijke partnerorganisaties van de Ministeries van Buitenlandse Zaken zijn vertegenwoordigd. De deelnemende partnerorganisaties zijn heel verschillend in organisatiegraad en financiering. Sommige worden door vrijwillige partners gerund, andere door betaalde professionele diplomaten. Ook een samenwerking tussen professionele ambtenaren en vrijwillige partners komt voor (Nederland). In 1985 kwam de EUFASA voor het eerst bij elkaar. Sindsdien vindt er elk jaar een bijeenkomst plaats in het land dat het voorzitterschap van de EU op dat ogenblik bekleedt. Het is op verzoek van de EUFASA dat deze bijeenkomst plaats vindt. In Athene is tijdens de laatste EUFASAvergadering besloten de toetredende landen te helpen met het oprichten en/of het uitwerken van partnerassociaties. Zodra de toetredende landen daadwerkelijk lid zijn van de EU zullen de partnerassociaties van de betreffende Ministeries van Buitenlandse Zaken benaderd worden om lid te worden van de EUFASA. Het contact tussen de verschillende partnerassociaties vindt plaats door middel van de jaarlijkse vergadering en door middel van de EUFASA-website www.eufasa.org. Ook komen tijdens de COADM-vergadering (vergadering in Brussel tussen de EU ministeries van BZ die op protocollair en administratief niveau gehouden worden) onderwerpen aan bod die van belang kunnen zijn voor partners. De belangrijkste onderwerpen die nu aan bod komen zijn: werkmogelijkheden voor de partners, pensioenproblematiek, schoolproblematiek en kinderen met speciale problemen, echtscheiding, buitenlandse partners. Tenslotte is het van belang te beseffen dat een partnerassociatie bestaande uit alleen maar vrijwilligers in de e 21 eeuw problematisch is. Voor een goed werkende partnerassociatie is een goede communicatie met het Ministerie van Buitenlandse Zaken onontbeerlijk. De lijst van afgevaardigden van de toetredende landen tijdens de Conferentie over gezinsbeleid, georganiseerd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Praag op 8-10 oktober 2003, wordt rondgedeeld, zodat de partners weten wie hun aanspreekpunt op hun ministerie is. 6. Family Office (FO) Presentatie door Marisa Witte, afdelingshoofd van het FO. Het partnerbeleid van het Ministerie geldt voor alle overplaatsbare ambtenaren, dus zowel voor de diplomaten als voor de niet-diplomatieke staf. Ook geldt het partnerbeleid voor alle partners, of ze getrouwd zijn of niet, of ze van hetzelfde geslacht zijn of niet. In 1999 zijn de Databank werkgelegenheid voor partners en de informatieve taken van de Stichting naar het nieuwe Family Office gegaan. Het FO maakt deel uit van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en valt onder Personeelszaken. Het FO heeft vier medewerkers. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken is zich er van bewust dat een partnerbeleid noodzakelijk is. Het is bekend dat uitgezonden medewerkers beter functioneren als het thuisfront in orde is. Ook is de positie van de partner veranderd. Partners hebben meestal een opleiding op hetzelfde niveau als de uitgezonden partner, wensen een eigen inkomen te verkrijgen en zien de negatieve gevolgen van verhuizingen voor hun kinderen. Door het gezinsbeleid te steunen vergroot het Ministerie zijn aantrekkelijkheid als werkgever, kan het Ministerie problemen op tijd onderkennen en gaan de overplaatsingen gepaard met minder problemen.

5

Het FO werkt samen met de Stichting met betrekking tot het sociale netwerk in Den Haag, de belangenbehartiging van de partners, de EUFASA en de feedback voor brochures. Ook kan het FO de stichting gebruiken om de belangenbehartiging van de partners vanuit de achterban kracht bij te zetten. Als deel van de organisatie heeft de FO veel contacten met verschillende afdelingen, weet de FO wat er speelt, kent het FO de timing om onderwerpen te berde te brengen en kan zij er op toezien dat het partnerbeleid wordt uitgevoerd. Het takenpakket van de FO behelst de volgende onderwerpen: - het speciale partner-budget; studiefonds, ExpatPlus, pensioen reservering (in de ijskast), infodesk, bibliotheek - hulp bij het zoeken van werk door middel van bilaterale overeenkomsten, door de databank, trainingen 2 - het bevorderen van MoU' s - taalcursussen, acculturatietrainingen, studies om het herintreden te bevorderen en studies voor persoonlijke ontwikkelingen. Het FO heeft in de 3 ½ jaar van haar bestaan bewerkt dat bij het selecteren van kandidaten voor een post het partnerbeleid automatisch meegeteld wordt, veel informatie op het gebied van de posten aanwezig is en extra faciliteiten voor partners door het Ministerie aangeboden worden. De problematiek over opvoedings- en leermoeilijkheden van uitgezonden kinderen is uitbesteed aan een ‘ welfare assistent’. Marisa Witte besluit haar presentatie met het FO-streven (of droom) voor 2010: een gezamenlijk EU partnerbeleid, met een gezinsbeleid als integraal deel van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, bilaterale werkovereenkomsten door de EU afgesloten, gedeelde informatiecentra en een EU banen-database voor partners. 6. Vragen In de loop van de bijeenkomst kwamen de volgende vragen aan bod: Hoe kunnen wij lid worden van EUFASA? Zodra de toetredende landen daadwerkelijk lid zijn van de EU zal de verenigingen van partners van de desbetreffende landen gevraagd worden om toe te treden tot de EUFASA. Hoe wordt dit gefinancierd? Dit is verschillend van land tot land. Sommige landen vragen lidmaatschapsgeld voor de leden, andere landen worden financieel gesteund door het ministerie. In Nederland vragen wij een vrijwillige bijdrage aan de leden en het Ministerie geeft ons een subsidie. Hoe word je lid van de vereniging voor partners? Dit is ook verschillend van land tot land. Sommige landen vragen alleen partners van uitgezonden diplomaten, andere landen maken geen verschil tussen diplomaten en administratieve medewerkers. Nederland maakt geen verschil tussen de diplomaten en anderen. Wat is het nut om zowel een Family Office te hebben als een partnerorganisatie? De partnerorganisatie is onafhankelijk en fungeert als een waakhond. Dit kwam tot uiting tijdens de evacuatie tijdens de Golf-oorlog. Kritiek op de gang van zaken rond de evacuatie kon de Stichting meedelen aan het Family Office dat daarop adequaat kon reageren. Nu is alles veel beter geregeld. De Stichting heeft het Family Office nodig voor de praktische uitvoering, en het Family Office heeft de Stichting nodig als klankbord. Het is een synergie. Wat zijn jullie sociale activiteiten? (SPG) Wij organiseren koffieochtenden voor partners in Den Haag, borrels, vooral gericht op de buitenlandse partners, en rondleidingen in Den Haag of omringende gemeenten. (De deelnemers aan deze bijeenkomst kunnen de informatie meenemen en doorgeven aan hun resp. Ministeries. Ook kunnen zij te allen tijde de stichting en het FO raadplegen. Deze bijeenkomst zal een vervolg krijgen na de toetreding en in het kader van de komende EUFASA conferentie te Dublin, zie hierna.) EUFASA Conferentie DUBLIN Dit jaar wordt de EUFASA conferentie gehouden in Dublin van 15 tot 18 mei a.s. Namens de Stichting zullen Mechtild van der Lugt en Marja van Loopik hieraan deelnemen. Op de agenda staan met name de volgende "topics" • • • • •

Accession Countries (Engeland voorzitter). Nederland zit in de werkgroep. Divorce (Duitsland voorzitter). Foreign Born Partners (Belgie voorzitter). Enquête is bijgevoegd, graag snel reageren !! Guidelines (Zweden voorzitter). Wordt weer aan gewerkt. NL zit in de werkgroep. Internet team (Ierland, Engeland, Webmaster).

In de volgende Partnerzaken zult U een verslag hiervan vinden.

2

MoU: Memorandum of Understanding concerning Working permits for diplomatic spouses. 6

Het Bestuur Adressen van bestuursleden 2003: Wilma Dikkers (voorzitter) Singel 317 3311 HE Dordrecht 078-639 9130 [email protected] Marja van Loopik-Detmers (penningmeester) Hart Nibbrigkade 130 2579 XZ Den Haag 070-324 2131 [email protected] Thérèse Groffen (secretaris) Antonie Duyckstraat 110 2582 TP Den Haag 070-351 3063 [email protected] Mechtild van der Lugt (EUFASA en Family Office) Riouwstraat 177 2585 HT Den Haag 070-326 8676 [email protected] Marion de Vos (foreign born partners en partners Den Haag) van Zuylen van Nijeveltstraat 11 2242 AH Wassenaar 070-514 6992

[email protected]

Bestuursleden stellen zich voor Mechtild van der Lugt Ik leerde mijn man kennen kort voordat hij -in de zomer van 1981- naar het buitenland vertrok. Ik studeerde nog notariaat en hij was bezig aan zijn eerste plaatsing (op het ministerie), maar werd in September van dat jaar voor drie maanden uitgezonden naar de PV in New York ter versterking van de AVVN-delegatie. Ondertussen concentreerde ik me op belastingrecht. Kort daarna, begin 1982, vertrok Giovanni voor twee jaar naar Luanda: zijn eerste buitenpost. Om elkaar beter te leren kennen zocht ik hem in Angola drie keer voor ongeveer twee maanden op en hij kwam voor zijn halfjaarlijkse verloven meestal naar Nederland. Mijn reizen naar Angola vormden een heel avontuur want de reizen gingen via Oost Duitsland met de nodige opsluitingen en overstappen gepaard. En ook met de visa voor het land bleek altijd wat aan de hand. Ondertussen studeerde ik af, ging vervolgens drie maanden naar New York en begon vervolgens aan een notariële “carrière” in Arnhem. We hadden inmiddels wel besloten om te gaan trouwen en mijn notariële loopbaan was dan ook van korte duur. Onze eerste gezamenlijke post werd Bangkok, Thailand, waar ik o.a. een aantal maanden op de consulaire afdeling werkte. Verder genoot ik van de andere cultuur en de vele nieuwe ervaringen in Azië. Ik nam dus teken en schilderles. Onze oudste dochter werd er geboren. Vervolgens gingen we naar New York, waar al vrij snel onze zoon werd geboren. Ook daar stortte ik mijzelf op de andere cultuur en kunstuitingen en volgde ik cursussen aan de Art Students League. Na New York werd onze volgende post Sana’a Jemen, weer een land met een boeiende, ons onbekende cultuur. Daarna werden we overgeplaatst naar Nederland waar we besloten in Reeuwijk te gaan wonen. Daar merkte ik hoe moeilijk het was om je na negen jaar weer thuis te voelen in Nederland, maar alles went. 7

Inmiddels was ons derde kind geboren. Toen zij bijna drie was, werden wij weer uitgezonden nu naar Kingston, Jamaica, de zoveelste interessante plaatsing, waar we het uitstekend naar onze zin hadden. Inmiddels zijn we sinds drie jaar (een lange verbouwing en twee verhuizingen) weer terug in Den Haag. Als ik zo terug kijk, heb ik van het afwisselende leven met zoveel verschillende ervaringen geen moment spijt gehad. Natuurlijk kost het af en toe behoorlijk wat inspanning, maar je krijgt er zoveel voor terug. Dat ik nooit een baan heb gehad heeft me nooit echt dwars gezeten. Er was altijd voldoende compensatie, er was voldoende vrijwilligerswerk te doen en er waren interessante cursussen te volgen. Ook heb ik het altijd belangrijk gevonden om er voor mijn kinderen en mijn man te zijn, en dat vind ik nog. Teruggekeerd vonden wij de Nederlanders bot en onbeleefd. Dat zij zelf aan beleefdheidsregels geen waarde willen hechten is tot daaraan toe, maar zij willen zich ook niet indenken dat andere mensen daar wel prijs op stellen. Het leven in andere culturen heeft ons geleerd problemen breder (ook vanuit andere visies) te bezien. Op het moment zit ik in het Stichtingsbestuur en houd ik mij bezig met EUFASA (de European Families and Spouses Association / Europees overlegorgaan van partners van overplaatsbare ambtenaren van ministeries van BZ). Daardoor zie ik wat er in ander Europese landen op partnergebied speelt en wat er wel of niet door de respectievelijke ministeries voor partners wordt georganiseerd. In Nederland is de positie van de partner gedurende de afgelopen twintig jaar aanzienlijk veranderd. De maatschappelijke structuur is nu ook totaal anders dan twintig jaar geleden. Begin tachtiger jaren was het nog heel gewoon om je eigen carrière op te zeggen om met je partner mee naar het buitenland te gaan. Nu verklaart men je bijna voor gek als je dat doet. De meeste “jongere” partners hebben een baan en willen deze niet opgeven als er geen financiële compensatie tegenover staat of als ze geen terugkeergarantie krijgen. Ook ons ministerie zal dit in de toekomst nog meer gaan merken aan de bereidheid van ambtenaren om uitgezonden te worden. Echter, ook de groep “oudere partners” vormt een groep die meer erkenning zou kunnen krijgen, oa wanneer zij terugkeren in een maatschappij die inmiddels van de partner eist dat zij werken. Vaak hebben zij hun carrière opgegeven om samen met de werkende partner door de wereld te trekken en hem of haar te ondersteunen, en de eventuele kinderen goed te begeleiden in een leven met een steeds wisselend scenario. Daarom is het niet fair dat partners van uitgezonden ambtenaren benadeeld worden door de nieuwe pensioenregels van de regering c.q. ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken. Daarom zal De Stichting samen met het Family Office en de VDBZ en andere vakbonden er alles aan doen om de partners in de onderhandelingen hierover zo goed mogelijk te vertegenwoordigen. © Mechtild van der Lugt 2004

“Tot lering ende vermaak” Heeft U een leuke anekdote over hoe het mis kan gaan bij protocollaire zaken en etiquette in binnen- of buitenland? (Noem geen namen!) Stuur naar SPG.

Reacties op onze enquête Onze enquêtevraag was: “Is een training op sociale vaardigheid en protocol voor een partner voor uitzending noodzakelijk en zo ja, moet die door BZ verzorgd worden?” Op deze vraag hebben we aardig wat response gekregen. Op één na, was de algemene mening dat het zeer nuttig en noodzakelijk was. Sommigen vonden dat het zelfs verplicht gesteld moest worden. Ideeën over de vorm waarin deze kennis overgedragen moet worden liepen uiteen van trainingen tot het opstellen van een handboek. Daarnaast wenste men meer landenspecifieke informatie in de vorm van bijv. een apart hoofdstuk in het “Postrapport”. Wij danken allen die gereageerd hebben voor hun bijdragen. We zullen in de komende maanden proberen hier meer concrete vorm aan te geven, c.q. actie te ondernemen. Verderop volgt een van de ingezonden brieven: Michelle deCordova vanuit Luanda. Memories of the British diplomatic service "Going Abroad" course.

FOREIGN BORN PARTNERS Read for you: 8

The Expat Toolkit 2003, Edition by Kluwer, Price: Euro 26,35 Order by post: Kluwer, Antwoordnummer 10156, 2400 Alphen a/d Rijn Order by Fax: 0172-422856 You have come to work in the Netherlands. Are the Dutch anything like you? Do they have the same morals and values? You have also heard about the social security system. Does everyone truly get taken care of in this system? All these and many more questions are answered (in English of course). It is written by legal experts and a dual national who have a passion for this nation ( ca. 275 pages)

Aanspreekpunten voor partners op de posten Als u bent/wordt overgeplaatst, wilt u ons dan laten weten aan wie u uw taak heeft overgedragen en zo mogelijk, of u op uw nieuwe post weer correspondente voor de Stichting wilt zijn. Indien uw post niet staat vermeld en u wilt graag meewerken, laat het ons even weten: mail [email protected]. Voor taakomschrijving: zie verder in dit nummer POSTEN CORRESPONDENTEN E- MAIL en/of HDPO contactpersonen [email protected] Abidjan Barbara Jansing-Aebli [email protected] Abu Dhabi Gea Christiaanse-Vos [email protected] Accra Jolanda Van Der Goes [email protected] Addis Abeba Ria Vermaas-van Duivenboden [email protected] Amman Joan Mitchell-van der Vliet [email protected] Asmara Astrid Schuringa [email protected] Bangkok Engelien Mol [email protected] Bogota Deborah Valentine [email protected] Bratislava Odilia Stokvis-van Boetzelaar [email protected] Canberra Sandra Nesvadba [email protected] Caracas Joke de Haas [email protected] Dar es Salaam Roline van Zeijst-Repelaer van Driel [email protected] Hanoi Gill Arnold [email protected] Jakarta HDPO CP: Yolanda Eysbach [email protected] Kairo HDPO CP: Marc Horsten [email protected] Kampala Judith Olij [email protected] Khartoem Wieland Mulders [email protected] La Paz Petra Richtering Blenken-Raaijen [email protected] Lissabon Dorine Froger [email protected] Ljubljana Lydia Henneman [email protected] Luanda Michelle de Cordova [email protected] Lusaka Sandra Moreel Vishnudett Madrid Godeke van Heemstra-Donner [email protected] [email protected] Manilla Caroline Hettinga [email protected] Maputo Bertine Misten [email protected] Muenchen Marion Brans [email protected] Nairobi HDPO CP: Veroniek Kerssemakers [email protected] New Delhi Rike Speelman [email protected] New York Romelia Hamburger [email protected] Oslo Diana Ader [email protected] Ottawa Daria Valkenburg [email protected] Paramaribo Andrea van Amerongen [email protected] Parijs Elisabeth Vervloed [email protected] Peking Anna van Oosterom [email protected] Port of Spain M.E.S. Glaudemans [email protected] Pretoria Helene Middeldorp [email protected] Riga Sylvia Greevenbosch [email protected] Riyadh Claire Van Den Akker-Starmans [email protected] San Jose Brenda Goldberg [email protected] Sana' s Hanneke Rozema-Ronhaar [email protected] Santiago de Chile Marian Nijenhuis [email protected] Sarajevo Heleen van Rossem [email protected] Singapore Sonja Meijers

9

Straatsburg Sydney Taipei Tel Aviv Tunis Valetta Warschau Washington Wenen

Laurence Landman-de Postel Ineke Wagemakers-Borsch Beppie Nouwens Mw. van Pelt Eleni Engels Elske Wilton Mireille Vrouenraets HDPO CP: Kiekie Pabbruwe HDPO CP: Mieksje de Bont

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Netwerk wijk-contactpersonen Den Haag Vogelwijk: Martine Gajentaan Tel: 070-347 6756

Archipelbuurt: Mechtild van der Lugt Tel: 070-326 8676 E-mail: [email protected]

E-mail: [email protected]

Belgisch Park: Ellen Milders Tel: 070-3319928 Benoordenhout: LiLian Tan Tel: 070-326 8474 E-mail: lltan@xs4all

Omstreken Dordrecht: Wilma Dikkers Tel: 078-639 9130 E-mail: [email protected]

Bezuidenhout: Catherine Braakhuis Tel: 070-385 2640 E-mail: [email protected] Centrum : Tel: 070-364 8250

Leiden: Joosje Klompenhouwer Tel: 071-572 1588/ mob. 06-41502048 E-mail: [email protected]

Inez Schouten

Clingendael: Marja van Loopik Tel: 070-324 2131 E-mail: [email protected]

Rijswijk: Inge Brongers-v.d. Schoot Tel: 070-393 7555 E-mail: [email protected]

Scheveningen Vivian Schaper Tel: 070-355 7344 Email: [email protected]

Voorschoten: Gera Klijnsma Tel: 071-576 4200 E-mail: [email protected]

Statenkwartier: Therese Groffen Tel: 070-351 3063 E-mail: [email protected]

Wassenaar: Hedy Krop 070-517 7771 E-mail: [email protected]

Er zijn nog wijken en dorpen in de omgeving van Den Haag ‘onbepartnerd’. Als u zich wilt opgeven als wijkcontactpersoon, verwelkomen wij u graag in een niet veel tijd kostende, veel voldoening gevende en zeer gewaardeerde functie. E-mail [email protected] of bel een van de bestuursleden om u aan te melden. Vergeet niet uw e-mail adres te vermelden. Dank aan alle vrijwilligers die zich reeds hebben opgegeven!

Taakomschrijving SPG-correspondenten en wijkcontactpersonen CORRESPONDENTEN OP DE POST

WIJKCONTACTPERSONEN

• aanspreekpunt voor partners op de post

• aanspreekpunt voor partners in uw buurt, wijk of dorp

• opvang voor nieuwe partners op de post

• contactpersoon tussen SPG en partners in uw buurt

• contact onderhouden tussen post en SPG

• naar behoefte met elkaar in contact brengen

• distributie PartnerZaken (ook aan partners van gedetacheerde ambtenaren)

• desgewenst (doen) organiseren van activiteiten voor partners in uw omgeving

• schrijven van of zorgen voor kopij PartnerZaken

• in voorkomende gevallen advies/ hulp aan geëvacueerde en onverwacht gerepatrieerde partners.

10

Bij overplaatsing zorgdragen voor goede overdracht U bent geheel vrij deze taken naar eigen inzicht in te vullen!

11

Letter from Luanda Dear SPG, You asked for opinions on whether the Ministry should organize courses on social protocol for partners going on overseas postings. I have no strong opinions on this topic (although I think any such course should be voluntary). But it brought back some memories. Some ten years ago, about to depart on my first overseas posting with the British Diplomatic Service, I attended a special “Going Abroad” course for first-time embassy staff (and any interested partners). The course was a standard element in pre-posting preparations at the time. I must confess I remember very little about the course content. In fact there are only two things I can remember - one rather useless, one very useful – both of which I am happy to share with you. 1. One of the course handouts was a booklet on social protocol at post which included intriguing dinner table seating plan puzzles and solutions (“You are holding a dinner party in honour of the departing Counsellor of Embassy X, where the guests include the Ambassador of country Y and partner, and the single Ambassador of country Z who is also Dean of the diplomatic corps and whom you have partnered for the evening with a prominent local businesswoman… where do you seat them at a rectangular table?”). I am afraid protocol was already a dying art even in those days, because we diplomats-to-be found this (seriously-intended) booklet hilariously funny. I never looked at it again, so my dinner table seating plan computation skills did not develop much beyond “boygirl-boy-girl” and not putting partners next to each other. I am sorry to report that I lost the booklet entirely at some point in my subsequent travels. I wonder if it is still issued? 2. A very senior Diplomatic Service officer was invited to lecture us on his experiences from a lifetime of foreign postings. He began his presentation by offering to tell us the single most important thing he had learned during his career about social protocol at post. You may imagine the expectation among the course participants. What could this vital piece of information possibly be? It was this: “You need a lot of inexpensive glassware. DO NOT BUY EXPENSIVE GLASSES. I cannot emphasize this too strongly. Your guests will break your glasses. This is inevitable. A guest will break a glass almost every time you entertain. As a good host, you must then say “it doesn’t matter”. If your glasses cost 30 pounds each, when you say “it doesn’t matter”, you will probably be lying. Your guest may be able to tell, and may then feel uncomfortable. That makes you a bad host. But if your glasses only cost 1 pound each, you will say “it doesn’t matter” convincingly, because you will be telling the truth. Your guest will feel at ease. Cheaper glasses will make you a better host.” Needless to say, immediately after attending the “Going Abroad” course I bought a large collection of budget-price glassware. Over the years I have watched guests smash their way through box after box of these glasses. Thanks to that wise old colleague, as each glass has fallen to its destruction, I have been able to smile and say to the guilty guest with feeling “really – it doesn’t matter”. Cheers Michelle de Cordova - Luanda

12