Paasmorgen in de Protestantse gemeente te Hoek, 5 april 2015 Eerste kerkdienst in de tijdelijke kerkruimte DIENST VAN DE VOORBEREIDING Klokgelui
Orgelspel Woord van welkom Vg: GM: Vg: GM:
- We gaan, zo mogelijk, allen staan Christus is opgestaan! DE HEER IS WAARLIJK OPGESTAAN Dit is de dag, die de Heer heeft gemaakt EEN DAG VAN VREUGDE VOOR ONS ALLEN!
Binnendragen van het Licht en aansteken van het lichtje voor de kinderkring terwijl we zingen: ‘Licht, ontloken aan het donker’ Lied 634
Moment van Stilte en Inkeer Bemoediging en Groet Onze hulp is in de naam van de Heer. De schepper van orde in chaos, van licht in duisternis, van hemel en aarde. Eeuwig blijft Hij trouw, nooit laat Hij los het werk van Zijn handen. Er is voor u en jullie genade en vrede van God de Vader van Jezus Christus de Heer door de Heilige Geest. Amen Inleidende woorden Drie maanden geleden is het dat we behoorlijk verdwaasd bij elkaar waren voor de eerste kerkdienst na de brand. We kregen gastvrij onderdak in de Tramstraat. Bij de broeders en zusters van de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt. In drie maanden is heel veel gebeurd. En nu zijn we hier. En weer, zo kan ik we voorstellen, voelt het toch ook wel vreemd. In zekere zin zijn we weer meer thuis…. Maar als je dan door het kerkcentrum heen bent gelopen en hier zit of staat is het toch ook weer vreemd. Misschien nog wel weer vreemder dan de afgelopen weken in de Tramstraat. Waar zijn we? Wat is er allemaal in deze tijdelijke kerkruimte? Deze “onderweg – kerk” zo schreef de landelijke scriba van de Protestantse Kerk Arjan Plaisier me afgelopen vrijdag. Het zijn zes portakabins. Je zou kunnen zeggen een soort moderne tabernakel. Toen u binnenkwam waren er al een paar dingen waar ik iets van moet zeggen. De klok. De klok van Hoek luidt weer. Nou ja, een klokje dan. We kregen de klok die jarenlang de klok was van het toeristenpastoraat op De Braakman. Daar wordt hij niet meer gebruikt. En nu zal hij voorlopig onze klok hier zijn. En wie weet kan hij straks wel als tweede luidklokje een plek krijgen in de nieuwe toren. Of als derde, want een tweede hebben we nog altijd ergens geparkeerd in Axel…… En toen u door de laat ik zeggen oude zaal hier naar toe liep zag u een prachtige en erg praktische kar. Een kast met prikbord op wielen. Gemaakt door Kees Jansen. Voor de liedboeken, intekenlijsten en al die andere praktische zaken. En als het kerkcentrum verhuurd wordt rijden we hem zo even naar binnen deze kerkzaal in….
En dan, in deze tabernakel een aantal elementen uit de oude kerk: Het Doopvont. Drie maanden geleden, bij die eerste kerkdienst na de brand zei ik het al, het is niet helemaal verbrand. En Kees Biesheuvel heeft er een prachtige twaalfkantige koker omheen gemaakt zodat het ons Doopvont kan blijven. Twaalf, het getal van de stammen van Israël, het getal van de leerlingen van Jezus.
De Paaskaars staat op een standaard die geschonken is door de gemeente uit Borculo waar collega Co Jansen predikant is. De Avondmaalstafel en de Preekstoel in de oude kerk zijn volledig verloren gegaan. Maar we hebben ze nieuw. Tafel en Lessenaar. Peter van Hermon heeft ze gemaakt. Vakmanschap. En hij heeft ze geschonken. Prachtig, de plaatselijke timmerman die Preekstoel en Tafel maakt en aanbiedt aan de kerk. Kan het mooier?
Midden op de Tafel een nieuw wit Antependium, want ook dat was in de brand verloren gegaan. In de weken na kerst hangt altijd Wit. In de komende tijd zal er ook nog de afbeelding op terug geborduurd worden. Daar bovenop een nu stenen Avondmaal stel. Het tinnen stel is verloren gegaan bij de brand. Deze stenen bekers hadden we al in gebruik bij de diensten van Schrift en Tafel, voor het druivensap, en er is nu een bord in dezelfde stijl bij gekocht. Het kaarsje van de kinderkring. Het is een tijdelijke, want van de opbrengst van de cakejes actie gaat wellicht nog een andere gekocht worden maar dat wordt een bijzonder en die is nog in de maak. Anderzijds, we vinden deze allemaal wel erg mooi, dus misschien blijft deze het wel gewoon. Ook op de Tafel: collectezakken, die hadden we nog uit de voormalige Gereformeerde Kerk. Wie wat bewaart die heeft wat….
En aan deze kant op de Tafel. De Bijbel. De Bijbel waar al veel over verteld en geschreven is. De Bijbel waaruit we iedere week lazen en die er nu weer is. Na de dienst moet u het allemaal maar eens van dichterbij bekijken. Maar…. de doos s.v.p wel dicht laten want het is toch wel een tamelijk kwetsbaar boek nu. Iets verderop in de kerk hangen een aantal afbeeldingen van de oude kerk. Ik wil er één noemen en iets bij vertellen. Een aantal van u zal het herkennen en weten maar die afbeelding van de kansel in de oude kerk is gemaakt door Heino Steenhuis bij ons eerste afscheid in januari 2000 en hangt normaal gesproken altijd in de woonkamer bij ons thuis. Zolang we hier in deze tabernakel verblijven zal het schilderij hier hangen, daarna gaat het weer mee naar Wemeldinge. En dan tenslotte….. de twee gebrandschilderde ramen, nou ja, de replica’s ervan. Velen van ons, ik zelf ook, waren zeer gehecht aan die ramen in de oude kerk. En wie weet gaat het lukken om ze op één of andere manier in de nieuwe kerk ook wel weer in het echt terug te krijgen. Maar nu, in onze onderweg-kerk hebben we alvast replica’s. Gemaakt op basis van twee foto’s van Peter Mahu. Vervaardigd door een bedrijf in Utrecht waarbij onze Hannelore de begeleiding van het project heeft verzorgd. En de bekostiging van het geheel is een cadeau, laat ik zeggen “ter troost en bemoediging”, van een 14-tal predikanten uit classis en groep vaste gastvoorgangers en van ons gezin aan u als gemeente. Al met al krijgen we zo toch weer een beetje het gevoel van thuis. Thuis in onze tabernakel. Onze onderweg-kerk. Coming home. Muzikale bijdrage tieners
‘Home’ (Thuis) – Dotan
Gebed om ontferming Glorialied: ‘U zij de Glorie’
Lied 634 DIENST VAN HET WOORD
Gebed bij de opening van de Schriften Zingen projectlied:
‘Met open handen’
MET DE KINDEREN
De kinderen in de basisschoolleeftijd gaan, met het Licht van de Paaskaars, naar de kinderkring o.l.v. Adri-Anne Biesheuvel en Marinka Mahu Evangelielezing:
Johannes 20: 1 – 18
Zingen:
‘Christus, onze Heer, verrees’
Lied 624:1
Verkondiging Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Paasmorgen 2015. In de wereldwijde kerk wordt het vandaag verkondigd: Jezus Christus, de mensenzoon, de zoon van God, de spil van het geloof, Hij is niet van voorbij, Hij is de Levende, Hij gaat voor ons uit! Christus is opgestaan! Deze boodschap is zo zou je kunnen zeggen de oer - wortel van de kerk. Het is het evangelie wat de eerste getuigen elkaar doorvertelden. Het is het goede nieuws waardoor de direct betrokkenen rondom Jezus weer nieuwe hoop kregen.
De hoop op een nieuwe wereld, het Koninkrijk waar Jezus hen in meegenomen had, die hoop kreeg onverwacht en ongedacht nieuwe inspiratie en nieuwe invulling doordat het verhaal de ronde deed dat zelfs de dood, ja dat dus zelfs de laatste vijand de kracht van Jezus niet had weerhouden. Jezus leeft, en wij met hem. Sommigen zeggen, en ik zeg het met ze mee, dat in het leven van onze gemeente zich momenteel eigenlijk een soort Paasverhaal aan het voltrekken is. Wie er gisterenavond bij was, en gelukkig waren er toch een vijftigtal die kou en dreigende regen trotseerden, wie er gisterenavond bij was en het lied heeft gehoord en meebeleefd dat Jaap zong hoef ik het niet uit te leggen denk ik. En wie het bijbehorende YouTube filmpje kent dat op Facebook rondgaat ook niet. Toen we enkele weken geleden met een aantal mensen de Paasdiensten gingen voorbereiden begonnen we ermee elkaar te proberen te vertellen wat voor ons zelf Pasen betekent. En een van ons zei toen: Pasen is denk ik nu voor mij wat ik deze maanden allemaal zie gebeuren in en met onze gemeente. Aan nieuw leven, nieuw geloofsleven ook, dat kiemt en groeit daar waar er op 1 januari zo’n grote schrik was, verwoestend vuur en later de sloophamers. Zoals iemand schreef: Hoek stond op. Of zoals het in het lied gisterenavond klonk: Liefde vecht zich altijd weer naar buiten. Pasen! En juist vandaag, met Pasen, komen we weer een beetje thuis. We markeren het moment van ingebruikname van ons tijdelijk onderkomen voor de komende twee jaar. Een stap op weg naar…. Ja naar wat eigenlijk? We weten het nog niet goed. Ja, op weg naar een nieuwe kerk. Maar is dat het naar wat we onderweg zijn? Of is het nog iets anders waar naartoe we onderweg zijn? Is deze tocht misschien wel één grote leerweg waarop we opnieuw leren wat gemeente zijn is? Opnieuw leren waar het om gaat in het geloof, in het kerk-zijn, in het evangelie? We hadden het al opgeschreven in ons beleidsplan. We willen een gemeente zijn die onderweg is. Die met elkaar een tocht door geloof en leven gaan. En we willen open staan, open staan naar het dorp, open naar de samenleving. Deuren en ramen open om zo te zeggen. Nou zo letterlijk hadden we het in 2012 nou ook weer niet bedoeld toen we het opschreven. Maar aan de andere kant…. Wat heeft het al niet voor moois teweeg gebracht? Aan nieuwe openheid en contacten op het dorp. Aan nieuwe samenwerkingsverbanden, aan nieuwe energie, nieuwe verbondenheid. Soms denk ik wel eens stiekem: Wil ik eigenlijk nog wel een nieuwe kerk…..?
Pasen 2015 is voor onze gemeente een bijzondere Pasen dus. Zoals het hele jaar 2015 bijzonder is en 2016 zal het vermoedelijk ook zijn en als de voortekenen niet bedriegen….. 2017…. Ik dacht anderhalf jaar geleden: kom, vooruit, een toegift, nog een paar extra jaartjes dominee op Den Oek….
Maar het gaat niet alleen om ons vandaag, niet alleen om Hoek, niet alleen om een kerkgebouw, om een brand en om zes portakabins. Hoe bijzonder ook. Het is Pasen. En dat reikt verder. Veel verder. En veel dieper. Voor mensen persoonlijk. En voor de wereldgeschiedenis. Pasen wordt, ook vandaag, gevierd te midden van een wereld waar heel veel aan de hand is. Op grote schaal maar ook op de kleine persoonlijke levensschaal van mensen. En daarin doen zich mooie dingen voor maar ook zaken die haaks staan op dat wat vandaag verkondigd en bezongen wordt. Want als we zingen van de opgestane Heer, als we zingen van de overwinning op de dood, als we zingen van verzoening, van overwinning op het kwaad dan weten we maar al te goed dat we dat zingen te midden van een bestaan dat in veel situaties juist bepaald wordt door het tegenovergestelde. Want wat is Pasen vieren te midden van een wereld waarin verzoening en vrede dikwijls ver weg lijken te zijn? Wat is Pasen in een jaar waarin oorlog en terreur in heel wat landen aan de orde van de dag is? Spanningen en geweld tussen godsdiensten, tussen volken en bevolkingsgroepen. Hoe zal Pasen beleefd worden in de gezinnen, in de vriendenkringen van de slachtoffers van dat vliegtuig dat vorige week tegen een bergwand in de Alpen te pletter vloog? Hoe zullen de ouders van die copiloot het hebben? Hoe is het met de families van de slachtoffers van de MH17? En van de ebola crisis in Afrika en hoe gaat het met de duizenden vluchtelingen in kampen en op bootjes?
En dat zijn dan namen, gebeurtenissen die het grote nieuws halen. Velen zullen daar hun eigen verhaal, hun levensverhaal of lijdensverhaal naast kunnen zetten. Wat is dan Pasen? Wat is de boodschap van Gods bevrijding uit het land van dood en onderdrukking? Het lijkt toch dikwijls wel ver af te staan van de werkelijkheid om je heen, de werkelijkheid in je eigen bestaan. Dat is zo, laat juist ook dat vanmorgen genoemd zijn. Maar troostrijk en een beetje helpen vind ik het dan, dat juist ook dat de ervaring was van Maria na die doorwaakte nacht. Of doorwaakte nachten. In de vroege ochtend van die eerste dag van de week. Ze ging naar het graf waar haar geliefde Jezus twee nachten eerder, vlak voor sabbat begraven was. Ook Maria was natuurlijk betrokken bij de viering van Pesach, het joodse paasfeest. Maar in haar beleving was het dit jaar geen Pasen. Want Pasen of niet, haar Jezus is dood, en de weg die ze gaat naar het graf is in haar beleving echt geen weg van hoop en een nieuw begin maar vooral een weg van vertwijfeling, van gemis. Vertwijfeling omdat, Pasen of niet, haar verwachtingen verwoest zijn. Ze had een persoonlijk diepe band met Jezus. Maar daarbij was ook de hoop, het perspectief dat zij en anderen weer hadden gekregen door Jezus, door wie hij was, wat hij zei, wat hij deed, opnieuw verloren gegaan door het drama van zijn kruisiging. Wat restte was een graf om daar de laatste eer te bewijzen aan hem met wie ze het leven en het geloof en de liefde hadden gedeeld. Vertwijfeling dus. Diepe vertwijfeling. Niks Paasjubel. Maar dan, door haar verdriet heen: een stem. Een stem die onverwachts en ongedacht toch weer doet denken aan die verhalen van uittocht en bevrijding. Verhalen van ondergaan, kopje ondergaan en nieuw beginnen. Verhalen die ze al van kinds af aan heeft gehoord, juist ook op Pesach, maar die nu ineens weer anders lijken te klinken. Maria hoort een stem die klinkt. En de gang naar het graf die Maria op de Paasmorgen maakt en die wij met haar meemaken, blijkt daardoor toch, tegen alle verdriet en verslagenheid in, een weg te zijn die door de vertwijfeling en de wanhoop heen, opnieuw een spoor lijkt te ontdekken van de weg naar het licht, een weg van hoop. Hoop die gloort, een sprankje hoop dat de toekomst niet gesloten maar open is omdat God de toekomst opnieuw open maakt. Hoop dat de dood toch niet het laatste woord heeft, maar dat God die eens zijn eerste woord sprak, dat Hij het is die in de diepte van het bestaan opnieuw spreekt. Een woord van Liefde, van tederheid, van hoop. Woord van Liefde dat zich naar buiten vecht, door de harde steen. Maria loopt nog door het schemerdonker. Het donker van de nacht, het donker van haar vertwijfeling en verdriet. En dan is er die stem die klinkt: Hij die je hebt moeten loslaten, hij die dood geweest is: Hij leeft!
Gemeente, dat is Pasen. Pasen is dat een stem klinkt, boven je macht en kracht, en door je geloof en twijfel heen: "En toch". En toch, te midden van die grote en kleine geschiedenis is dit het goede nieuws: Dat in de nacht, de donkere nacht, door God opnieuw een woord geklonken heeft. Een woord van licht, een woord van hoop op toekomst, een woord van Leven. En in dat woord is het beslissende woord over de wereldgeschiedenis gesproken: Ook het beslissende over de geschiedenis van Hoek, en over de levensgeschiedenissen van ons allemaal. Hij, Christus, de mens geworden liefde van God, hij is niet dood. Hij leeft. Hij leeft. Hij gaat voor ons uit. Niet als een simpele oplossing, zeker niet, mensen die het Paasevangelie door het lijden heen zijn gaan geloven en beleven zullen dat nooit zeggen, dat het een simpele oplossing is, maar het is wel als een weg om met de levende Christus te gaan. Elk jaar opnieuw, door de tijden van lijden en opstaan heen. Elke dag opnieuw als een roeping om te leven vanuit Pasen, als vernieuwde mensen. Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt en gegeven. Laat ons Hem loven en danken, verheugd dat wij leven. Amen Zingen:
‘Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt en gegeven’ Lied 632: 1, 3 - tijdens het zingen van dit lied komen de kinderen terug de kerk in –
Bijdrage kinderen DIENST VAN GAVEN EN GEBEDEN Zingen: ‘De vreugde voert ons naar dit huis’ 1 koor, 2 en 3 gemeente, 4 en 5 koor, 6 en 7 gemeente.
Inzameling van de gaven bestemd voor het landelijk jeugdwerk Voorafgaand aan de gebeden: Paasgroet Hanna Wapenaar
Lied 280
Gebeden Dankgebed, voorbeden, stil gebed en gezamenlijk gebeden Onze Vader Slotlied:
‘Sta op – een morgen ongedacht’
Lied 630
Wegzending Draag Christus’ vrede mee samen met de vreugde van deze dag. Laat ze het merken op straat en in de winkels: HIJ LEEFT! Laat ze het horen in dorp en stad: HIJ LEEFT! Laat ze het voelen in hun huizen, de kinderen en de groten: HIJ LEEFT! Laat het ons zeggen, laat het ons doen. Schenke God u en jullie daartoe de kracht: Zegen V: A: V: A: V:
De Heer zegene en behoede u De Heer doe zijn aanschijn over ons lichten en zij u genadig De Heer verheffe zijn aangezicht over ons en geve de wereld vrede
Aansluitend:
Amen, amen, amen
Lied 431c
