2013
N P Z W
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw Jaarverslag 2013
vzw
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw begeleidingsequipe Netwerk PalliatieveMultidisciplinaire Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013 Vrijwilligerswerk vzw
1
NETWERK PALLIATIEVE ZORG WAASLAND VZW Rozenlaan 17 bus 2 9111 Belsele Tel.: 03 776 29 97 Fax: 03 780 20 99 E-mail:
[email protected] Website: www.palliatieve.org Contactpersoon inhoudelijk verslag: Karina Pieters, algemeen coördinator – 03 776 29 97 Contactpersoon financieel verslag: Eric Van Pelt, schatbewaarder , 03 776 29 97 Rekeningnummer: BE66 0682 2267 4843 Bic GKCCBEBB Rekeninghouder: Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw Bereikte regio: Arrondissement Sint Niklaas: Beveren-Waas, Kruibeke, Lokeren, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene en Temse Aantal inwoners: 242.036 Erkenning Netwerk Palliatieve Zorg: 01.01.2011-31.12.2014 Erkenning samenwerkingsverband Palliatieve Zorg: 01.01.2011-31.12.2014 Overzichtskaart van het werkingsgebied :
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
2
VOORWOORD
Bij belangrijke momenten in het jaar hoort een feest, ook in palliatieve zorg . Sinds 1985 werd er in België een uniek wettelijk en organisatorisch kader ontwikkeld voor palliatieve zorg, waarbij netwerken de opdracht kregen palliatieve zorg te coördineren in een werkgebied omschreven door de overheid. Zowel de Federale als Vlaamse overheid creëren een referentiekader waarbinnen we palliatieve zorg kunnen aanbieden aan patiënten die ongeneeslijk ziek zijn en die wensen thuis te blijven in hun vertrouwde omgeving en hier willen verzorgd en ondersteund worden. Voor het Waasland spoelen we even terug naar 1998: toen werden Netwerk én Vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg vzw opgericht. Met beperkte middelen, beperkt personeel maar met veel enthousiasme en inzet werd het startschot gegeven voor de uitbouw van palliatieve thuiszorg. Iemand die ernstig ziek is, wenst zo lang mogelijk in vertrouwde omgeving thuis te blijven, omringd door familie, vrienden. De thuiszorgequipe doet alles om het thuisblijven en thuis sterven zo waardig mogelijk te maken door onder andere huisbezoeken, telefonische contacten en door ondersteuning en samenwerking met huisartsen, thuisverpleegkundigen, thuiszorgdiensten, kinesisten en maatschappelijk werk. Mensen die ziek zijn verleggen hun grenzen. Familie, mantelzorgers, vrijwiligers en professionele hulpverleners verleggen op hun beurt hun grenzen om zorg aan huis waar te maken en vol te houden. Palliatieve zorg is een onderwerp dat niet zo populair is bij het grote publiek. Thema's rond sterven en rouw worden liever uit de weg gegaan. Veel mensen kennen nog niet de juiste weg en moeten hierdoor onnodig lang zoeken naar de gepaste hulpverlening. Nochtans zijn de meeste mensen die reeds met palliatieve zorg in aanraking kwamen, dankbaar voor de manier waarop hun familielid, vriend(in), collega kon sterven. Uit bezorgdheid voor wie achterblijft, kiezen mensen soms om niet thuis te sterven. Ook in ziekenhuizen en woonzorgcentra zijn er palliatief referent verpleegkundigen, een palliatief supportteam en werkgroepen om patiënten en familie zo goed mogelijk te begeleiden. Ziek zijn en afhankelijk worden van anderen is moeilijk. Hulp toelaten is niet vanzelfsprekend. Voor hulpverleners in palliatieve zorg is het steeds zoeken naar de balans: Hoe kunnen we mensen helpen zonder dat ze zich betutteld voelen, tot hoever mogen en kunnen we gaan? Toename van patiënten met een chronische ziekte doet de vraag naar palliatieve zorg stijgen, kwaliteitsvolle begeleiding en zorg rond het levenseinde worden dan ook steeds belangrijker. Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
3
Mede door de ontwikkeling van een wetgevend kader , wet op patiëntenrechten, wet op euthanasie en het recht op palliatieve zorg voor iedereen, is er de laatste jaren meer openheid voor palliatieve zorg . Je hoort meer praten over palliatieve zorg. Artsen informeren patiënten en familie goed en maken tijd om de zorg te bespreken. De meningen in de samenleving over palliatieve zorg zijn verscheiden: sommigen vinden dat deze zweverig wordt en dat alles rond sterven rooskleurig wordt voorgesteld Anderen vinden dat palliatieve zorg zichzelf overschat in haar streven naar "menswaardig sterven”. De evoluties in palliatieve zorg dagen ons uit om stil te staan bij de vragen “Wat is palliatieve zorg?” en “Wat willen we bereiken?". Als mensen vertellen over hun werk in palliatieve zorg dan worden veel vragen gesteld: “Is dat niet triest allemaal?”, “Ben je dan niet bang voor de dood?”, “Hoe hou je dit vol?”. Wat je ziet in palliatieve zorg , is wat je overal ziet: dat mensen hun afdrukken nalaten op elkaar, op de dingen rondom hen. Geen mens is gelijk en zo is ook ieder ziekte en sterfproces individueel"/ Wij menen door stil te staan bij de viering van 15 jaar netwerk, thuiszorgequipe en vrijwilligerswerk op een creatieve manier met humor, we de kans hebben gekregen om onze werking bekend te maken aan een breed publiek. Wij wensen graag iedereen nog eens danken die dit heeft helpen realiseren. Uit programmaboekje ter gelegenheid van 15-jarig bestaan
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
4
Inhoudsopgave I.
ORGANISATIESTRUCTUUR EN INTERNE WERKING ........................................ 7 Organogram ....................................................................................................... 8 Partners met een samenwerkingsovereenkomst ................................................ 9 2.1. Wijzigingen.................................................................................................. 9 2.2. Overzicht van de samenwerkingsovereenkomsten op 31/12/2013 .............. 9 3. Bestuursorganen .............................................................................................. 10 3.1. Algemene Vergadering.............................................................................. 10 3.2. Raad van Bestuur ..................................................................................... 12 3.3. Dagelijks Bestuur ...................................................................................... 13 4. De medewerkers .............................................................................................. 14 4.1. Wijzigingen in het personeelsbestand ....................................................... 14 4.2. Samenstelling van het personeelsbestand op 31/12/2013 ......................... 14 4.3. VTO .......................................................................................................... 14 4.4. Interne overlegmomenten ......................................................................... 18 5. Andere ............................................................................................................. 19 II. NETWERKOPDRACHTEN ......................................................................................... 21 1. Informeren........................................................................................................ 21 1.1. Voordrachten ............................................................................................ 21 1.2. Folders en brochures ................................................................................ 22 1.3. Tijdschrift/nieuwsbrief ................................................................................ 22 1.4. Website ..................................................................................................... 22 1.5. Andere ...................................................................................................... 23 2. Samenwerking en consult ................................................................................ 24 2.1. Samenwerking .......................................................................................... 24 2.2. Consult ...................................................................................................... 32 2.3. Rouwzorg .................................................................................................. 33 3. Deskundigheidsbevordering ............................................................................. 36 3.1. Opleidingsaanbod van het Netwerk Palliatieve Zorg ................................. 36 3.2. Opleidingsaanbod in samenwerking .......................................................... 38 3.3. Opleidingen op maat ................................................................................. 43 3.4. Studiedagen, symposia, congressen ......................................................... 43 3.5. Andere ...................................................................................................... 44 4. Vrijwilligerswerk ................................................................................................ 45 4.1. Vrijwilligerswerk van het netwerk palliatieve zorg ...................................... 45 III. ACTIEPLAN 2014 ............................................................................................... 49 1. 2.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
5
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
6
I.
ORGANISATIESTRUCTUUR EN INTERNE WERKING
Het netwerk stimuleert een interdisciplinaire benadering, waarin iedereen aandacht heeft voor een totaalzorg met name de fysische, psychosociale, spirituele en financiële zorg. Er wordt gewerkt vanuit respect voor de eigenheid van elke patiënt en omgeving rekening houdend met de keuze die zij wensen te maken, vertrekkende vanuit het persoonlijke levensverhaal én met aandacht voor de balans draagkracht/draaglast van patiënt, mantelzorgers en verzorgenden. Het netwerk coördineert, ondersteunt en stimuleert hulpverleners, organisaties en initiatieven bij de ontwikkeling van een palliatieve zorgcultuur binnen het totale concept van de hulpverlening. Zij treedt niet in de plaats van de bestaande intramurale en extramurale hulpverlening of van de mantelzorg. Integendeel, het netwerk neemt initiatieven om het overleg en de samenwerking tussen alle echelons van hulpverlening te optimaliseren zodat maximaal comfort kan gegeven worden aan patiënt en omgeving met als doel patiënt zo lang mogelijk thuis te kunnen houden. Het netwerk erkent de vertrouwensrelatie, de vertrouwenspositie en de deskundigheid van de betrokken hulpverleners en streeft naar een geïntegreerde werking met de palliatieve ondersteuningsequipes. Eigen aan palliatieve zorg is ook de zorg en aandacht voor rouw. De zorgverlening eindigt niet op stervensmoment. Zowel tijdens de laatste levensperiode als na het sterven is er aandacht voor de rouwverwerking van de nabestaanden en van de hulpverleners. Het stimuleren van zinvolle en ondersteunende contacten, ook via vrijwilligerswerk, is een permanent aandachtsveld om van hieruit de rouwverwerking te bevorderen. Het netwerk biedt interdisciplinaire vorming en opleiding aan en nodigt uit om de deskundigheid verder te ontwikkelen. Zij bewaakt de permanente zorg voor de hulpverleners. In deze zin is het netwerk een centrum van begeestering en ontwikkeling waarin men zich voortdurend bezint over wat optimale zorg bij palliatieve patiënten kan zijn en hoe dit in alle instellingen en situaties bevorderd kan worden. Het netwerk streeft naar een optimale sensibilisatie van de bredere bevolking inzake de mogelijkheden van palliatieve zorg en de bestaansreden van een palliatieve zorgcultuur.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
7
1. Organogram
Algemene Vergadering
Raad van Bestuur
Dagelijks Bestuur
Procedure Begeleiding
Algemeen Coördinator
Medisch Coördinator
Klinisch Psycholoog
MBEstructuur
4 Verpleegkundigen in palliatieve zorg
Vrijwilligers
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
8
Administratief medewerker
2.
Partners met een samenwerkingsovereenkomst
2.1.
Wijzigingen
2.1.1. Nieuwe partners met een samenwerkingsovereenkomst 2.1.2. Partners waarmee de samenwerkingsovereenkomsten werd beëindigd 2.1.3. Partners waarvan de samenwerkingsovereenkomsten werd gewijzigd WZC Sint Katharina te Sinaai is sinds november 2013 verhuisd naar WZC Lindenhof te Belsele 2.2.
Overzicht van de samenwerkingsovereenkomsten op 31/12/2013 NAAM
GEMEENTE
Huisartsenvereniging Waasland-Noord vzw Huisartsenvereniging der Durmestreek vzw Huisartsenvereniging Groot Sint-Niklaas vzw Huisartsenvereniging Beveren vzw Witgele Kruis Oost-Vlaanderen vzw Thuisverpleging Bond Moyson Oost-Vlaanderen Medisom vzw Thuisverzorging in Solidariteit vzw Familiehulp vzw Familiezorg vzw Thuishulp Bond Moyson vzw Koninklijke Apothekersvereniging Waasland Wase Zelfstandige Kinesitherapeuten Christelijke Mutualiteit Waas en Dender Bond Moyson DMW Oost-Vlaanderen Centrum Maatschappelijk Werk Liberale Mut. Oost-Vlaanderen OCMW Beveren-Waas OCMW Kruibeke OCMW Lokeren OCMW Sint-Gillis-Waas OCMW Sint-Niklaas OCMW Stekene OCMW Temse Ziekenzorg vzw Mantelzorg vzw Bond Moyson Oost-Vlaanderen AZ Lokeren AZ Nikolaas AZ Nikolaas, afdeling Palliatieve Zorgeenheid Beveren-Waas APZ Sint-Hiëronymus WZC Briels WZC De Notelaar Zorgresidentie Heilige Familie - Vives vzw WZC Wissekerke Hof van Eksaarde Rustoord Ter Durme WZC Ter Engelen vzw WZC De Kroon RVT Sint-Jozef vzw WZC Albert-Elisabeth WZC De Plataan WZC Populierenhof
Stekene Lokeren Sint-Niklaas Beveren Gent Zottegem Gent Brussel Gent Brussel Lokeren Sint-Niklaas Sint-Niklaas Gent Sint-Niklaas Beveren Kruibeke Lokeren Sint-Gillis-Waas Sint-Niklaas Stekene Temse Brussel Zwijnaarde Lokeren Sint-Niklaas Sint-Niklaas Sint-Niklaas Melsele Beveren-Waas Kieldrecht Kruibeke Eksaarde Lokeren Lokeren Sint-Gillis-Waas Sint-Pauwels Sint-Niklaas Sint-Niklaas Nieuwkerken-Waas
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
9
NAAM WZC Sint-Katharina tot november 2013 WZC Ter Wilgen WZC De Ark Rustoord Huize Den Dries WZC Heilig Hart WZC Het Hof Residentie Ten Berge RVT WZC Zoetenaard Rustoord De Reiger WZC ’t Blauwhof WZC Huize Vincent WZC Het Lindenhof 3.
Bestuursorganen
3.1.
Algemene Vergadering
GEMEENTE Sinaai Sint-Niklaas Sint-Niklaas Sinaai Sint-Niklaas Sint-Niklaas Sint-Niklaas Stekene Temse Steendorp Tielrode Belsele
3.1.1 Wijzigingen 3.1.2 Ledenlijst op 31/12/2013 Aantal leden: 38 effectieve leden 26 toegetreden leden EFFECTIEVE LEDEN Mandaten voor de eerstelijnsgezondheidszorg (16) Huisartsenvereniging Waasland Noord vzw, Dr. Dirk Backaert Huisartsenvereniging der Durmestreek vzw, Dr. Antoon Beke Huisartsenvereniging Groot Sint-Niklaas vzw, Dr. Eric Van Pelt Huisartsenvereniging Beveren vzw, Dr. Caroline Burm Witgele Kruis Oost-Vlaanderen vzw, Sabine Fiers Thuisverpleging Bond Moyson Oost-Vlaanderen Medisom vzw, Luc Christiaens Thuisverzorging in Solidariteit vzw, Linda De Meyer Zelfstandige thuisverpleging, Goedele Mortelmans Familiehulp vzw, Frans Vervaeke Familiezorg Oost-Vlaanderen vzw, Berten Van Kerckhove Thuishulp Bond Moyson vzw, Els De Witte Koninklijke Apothekersvereniging Waasland, Guy De Grève Wase Zelfstandige Kinesitherapeuten, Nadine Ketels Christelijke Mutualiteit Waas en Dender, Kathleen Cami Bond Moyson Oost-Vlaanderen, Inge Haegeman Maatschappelijk Werk Liberale Mutualiteit Oost-Vlaanderen, Ann Van Hauteghem Mandaten voor de OCMW’s (7) OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW OCMW
Beveren-Waas, Nicole Hollanders Kruibeke, Karine Van Landeghem Lokeren, Ria Coppens Sint-Gillis-Waas, Marc De Kimpe Sint-Niklaas, Frans Vandermeiren Stekene
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
Beveren Kruibeke Lokeren Sint-Gillis-Waas Sint-Niklaas Stekene 10
OCMW Temse, Ludo Vingerhoeds Mandaten voor de intramurale zorg (13)
Temse
AZ Lokeren vzw AZ Nikolaas vzw, dr. Frank Thiessen AZ Nikolaas vzw, afdeling Palliatieve Zorgeenheid BeverenWaas, Van de Vijver Lut APZ Sint-Hiëronymus vzw, Mieke Van Steelandt Privé rustoorden, WZC De Ark vzw Privé rustoorden, Zorgresidentie H. Familie, Nancy Schuddings OCMW Rustoorden, OCMW Kruibeke, Hilde Van Look OCMW Rustoorden, OCMW Lokeren, Ria Coppens Koninklijke Apothekersvereniging Waasland, Guy De Grève Wase Zelfstandige Kinesitherapeuten, Nadine Ketels Christelijke Mutualiteit Waas en Dender, Kathleen Cami Bond Moyson Oost-Vlaanderen, Inge Haegeman Maatschappelijk Werk Liberale Mutualiteit Oost-Vlaanderen, Ann Van Hauteghem Mandaten voor de erkende vrijwilligersorganisaties (2)
Lokeren Sint-Niklaas Sint-Niklaas
Ziekenzorg vzw, Isabelle Duchesne Mantelzorg vzw Bond Moyson Oost-Vlaanderen, Ann Van Couwenberghe TOEGETREDEN
Brussel Gent
WZC Briels (OCMW Beveren-Waas) WZC De Notelaar (OCMW Beveren-Waas) Zorgresidentie Heilige Familie - Vives vzw WZC Wissekerke (OCMW Kruibeke) Hof van Eksaarde (OCMW Lokeren) Rustoord Ter Durme (OCMW Lokeren) WZC Ter Engelen vzw WZC De Kroon (OCMW Sint-Gillis-Waas) RVT Sint-Jozef vzw WZC Albert-Elisabeth (OCMW Sint-Niklaas) WZC De Plataan (OCMW Sint-Niklaas) WZC Het Lindenhof (OCMW Sint-Niklaas) WZC Populierenhof (OCMW Sint-Niklaas) WZC Sint Katharina (OCMW Sint-Niklaas) WZC Ter Wilgen (OCMW Sint-Niklaas) WZC De Ark Rustoord Huize Den Dries WZC Heilig Hart WZC Het Hof Residentie Ten Berge RVT WZC Zoetenaard (OCMW Stekene) Rustoord De Reiger (OCMW Temse) WZC ’t Blauwhof (OCMW Temse) WZC Huize Vincent Vesta vzw, instelling voor persoon met beperking Emiliani vzw, instelling voor persoon met beperking
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
Sint-Niklaas Sint-Niklaas Kieldrecht Kruibeke Lokeren Lokeren Sint Niklaas Sint Niklaas Gent Gent
Melsele Beveren-Waas Kieldrecht Kruibeke Eksaarde Lokeren Lokeren Sint-Gillis-Waas Sint-Pauwels Sint-Niklaas Sint-Niklaas Belsele Nieuwkerken-Waas Sinaai Sint-Niklaas Sint-Niklaas Sinaai Sint-Niklaas Sint-Niklaas Belsele Stekene Temse Steendorp Tielrode Sint-Niklaas Lokeren
11
3.1.3 Aantal bijeenkomsten 1: 22 maart 2013
3.1.4 Behandelde onderwerpen
3.2.
Samenstelling algemene vergadering Goedkeuring verslag vorige keer Jaarverslag 2012: - Jaarrekeningen 2012: resultaten - Controle rekeningen en décharge van de bestuurders - Begroting 2013 Viering 15 jaar Netwerk en Vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Thema: Balans MBE - MBL met als gastsprekers dr. L. De Weirdt en dr. J. Van den Eynde ( Multi disciplinaire BegeleidingsEquipe / Medische Beslissingen Levenseinde)
Raad van Bestuur
3.2.1. Wijzigingen Einde mandaat: Sabine Fiers, ondervoorzitter Nieuw mandaat: Els Van Goethem, lid raad van bestuur voor WGK Oost Vlaanderen Goedgekeurd op algemene vergadering van 20/3/2014 3.2.2. Samenstelling Raad van Bestuur op 31/12/2013 NAAM Dr. Frank Thiessen Sabine Fiers (Witgele Kruis Oost-Vlaanderen vzw ) Dr. Eric Van Pelt (Huisartsenkoepel Waasland vzw) (Anna) Hilde Van Look (OCMW rustoorden en OCMW Kruibeke Dr. Antoon Beke (Huisartsenvereniging der Durmestreek vzw) Dr. Caroline Burm (Huisartsenvereniging Beveren vzw) Linda De Meyer (Thuisverzorging in Solidariteit vzw) Kathleen Cami (CM Waas en Dender) Nancy Schuddings (Privé rustoorden, zorgresidentie H. Familie) Lut van de Vijver (AZ Nikolaas afd. Palliatieve Zorgeenheid) Frans Vervaeke (Familiehulp vzw) Els De Witte (Thuishulp Bond Moyson vzw) John Van Mieghem en Caty Sergeant (Vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Waasland)
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
FUNCTIE voorzitter ondervoorzitter schatbewaarder secretaris lid lid lid lid lid lid lid lid adviserende leden
12
3.2.3. Aantal bijeenkomsten 3: 22 maart, 14 juni en 11 oktober 2013 3.2.4. Behandelde onderwerpen
3.3.
Goedkeuring vorig verslag Personeelszaken Huisvesting Voorbereiding algemene vergadering Verslag overleg herdefiniëring definitie palliatieve zorg – implementatie zorgregio Nieuws van de federatie Aantal begeleidingen, conventie, facturatie Bespreking financieel beleid Visie op VTO na ontslag VTO verantwoordelijke Ontwikkeling e-dossier MBE Vrijwilligerswerking Stand van zaken viering 15 jaar …
Dagelijks Bestuur
3.3.1. Wijzigingen Einde mandaat: Sabine Fiers, ondervoorzitter 3.3.2. Samenstelling Dagelijks Bestuur op 31/12/2013 NAAM Dr. Frank. Thiessen Sabine Fiers (Witgele Kruis Oost-laanderen vzw) Dr. Van Pelt Eric (Huisartsenkoepel Waasland vzw) Dr. Van den Eynde Johan, equipe arts Karina Pieters, algemeen coördinator John Van Mieghem en Caty Sergeant (Vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Waasland)
FUNCTIE voorzitter ondervoorzitter penningmeester lid lid adviserend leden
3.3.3. Aantal bijeenkomsten: 6 , 25 januari, 22 februari, 26 april, 12 juni, 30 augustus en 18 november 2013 (DB werd na de grote vakantie gecombineerd met vergaderingen viering 15 jaar) 3.3.4. Behandelde onderwerpen
Goedkeuring verslag vorige vergadering Financiële info Begeleidingen Personeelszaken Huisvesting – verhuis Data bestuursvergaderingen
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
13
Nieuws federatie: bijdrage lidgeld federatie Vrijwilligers Voorstel elektronisch dossier : verslag projectgroep/informaticacel Indiening projecten bij Kloddelopers vzw Bespreking voorstel nieuwe definitie palliatieve zorg
4.
De medewerkers
4.1.
Wijzigingen in het personeelsbestand
Einde samenwerking: Jirka Du-Tré, verpleegkundige palliatieve zorg MBE, in dienst 01/06/2012 Beëindiging arbeidsovereenkomst op 31/03/2013 op vraag van Jirka Nieuwe medewerker: Tine Smet, verpleegkundige palliatieve zorg MBE, in dienst 01/09/2013: 30u tewerkstelling Einde samenwerking: Karin De Cleene, administratief bediende: Opzeg gaat in per 1/12/2013
4.2.
Samenstelling van het personeelsbestand op 31/12/2013 NAAM
4.3.
FUNCTIE
Karina Pieters Philippe Helaers
Algemeen Coördinator Klinisch Psycholoog
TEWERKSTELLING/WEE K 38u netwerk 19u netwerk
Martine Dieleman Jan Van Buel Marleen Van Daele Jirka Du -tré Tine Smet Karin De Cleene Dr. Johan Van den Eynde
Verpleegkundige pall zorg Verpleegkundige pall zorg Verpleegkundige pall zorg Verpleegkundige pall zorg Verpleegkundige pall zorg Administratief bediende Huisarts, medisch coördinator
38u MBE 38u MBE 30u MBE 19u MBE / stop 31/3/2013 30u MBE / start 1/9/2013 21u MBE 7u MBE
VTO
Jan Van Buel, palliatief verpleegkundige DATUM 15/01/2013 2 uur 06/02/2013 1 uur 19/02/2013 7 uur 26/02/2013 7 uur
ONDERWERP/SPREKER Focusgroepgesprek ‘moral distress’ Claire Vanhoutte Supervisie Marianne De Wulf Contextuele benadering ziekte, balans geven en ontvangen in de PZ Katlijn Willems Contextuele benadering ziekte, balans geven en ontvangen in de PZ Katlijn Willems
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
2013 ORGANISATOR Claire Vanhoutte Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen
14
05/03/2013 7 uur 12/03/2013 1 uur 22/03/2013 1 uur 04/06/2013 1 uur 06/06/2013 3 uur 12/06/2013 2 uur
06/08/2013 1 uur 1/10/2013 6 uur 2/10/2013 1 uur 20/11/2013 1 uur 26/11/2013 2 uur 17/12/2013 2 uur Totaal 45 uur
Contextuele benadering ziekte, balans geven en ontvangen in de PZ Katlijn Willems Supervisie Marianne De Wulf Balans MBE - MBL//Niet-terminaal lijden Dr Van den Eynde – Dr De Weirdt Supervisie Marianne De Wulf Voorstelling eindwerken opleiding palliatief referenten
Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland / AalstDendermonde-Ninove Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
Transvisie “Interne afspraken rond euthanasie” Dr Van den Eynde Supervisie Marianne De Wulf Vlaams Congres: “Bezorgd om breekbaarheid” Supervisie Marianne De Wulf Supervisie Marianne De Wulf WAPO Huisartsen ”Richtlijnen palliatieve sedatie” WAPO Huisartsen “Richtlijnen palliatieve sedatie”
Tine Smet, palliatief verpleegkundige DATUM 16/09/2013 6 uur 07/10/2013 6 uur 22/10/2013 6 uur 28/10/2013 6 uur 05/11/2013 1uur 19/12/2013 1 uur 17/12/2013 2 uur Totaal 28 uur
2013
ONDERWERP/SPREKER Basis: Wat is palliatieve zorg en spirituele pijn Communicatie Pijn- en symptoomcontrole Ethiek en emotionele pijn Supervisie Marianne De Wulf Supervisie Marianne De Wulf Sedatie
ORGANISATOR Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
15
Martine Dieleman, palliatief verpleegkundige DATUM 22/03/2013 1 uur 19/04/2013 1 uur 24/04/2013 3 uur 06/06/2013 5 uur
ONDERWERP/SPREKER Balans MBE - MBL // Niet – terminaal lijden // Dr. Van den Eynde – Dr. De Weirdt Supervisie MBE Werkgroep Casuïstiek “Ondersteuning RVT bewoner” Voorstelling eindwerken – opleiding palliatieve referenten
2013 ORGANISATOR Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Netwerk Palliatieve Zorg Waasland / AalstDendermonde-Ninove Netwerk Palliatieve Zorg Waasland / AalstDendermonde-Ninove Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg OostVlaanderen Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
24/05/2013 1 uur
Supervisie
12/06/2013 2 uur 28/06/2013 1 uur 04/10/2013 1 uur 15/11/2013 1 uur
Transvisie “Interne afspraken rond euthanasie” Supervisie
27/11/2013 3 uur 26/11/2013 17/12/2013 2 uur 17/12/2013 4 uur 18/12/2013 4 uur Totaal 29 uur
MBE Werkgroep Casuïstiek “Pijn en Symptoomcontrole” WAPO Huisartsen “Richtlijnen palliatieve sedatie”
Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
Richtlijn “Pijnbestrijding bij palliatieve patiënten” Richtlijn “Nausea en braken”
Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen
Supervisie Supervisie
Marleen Van Daele, palliatief verpleegkundige DATUM
ONDERWERP/SPREKER
2013 ORGANISATOR
22/03/2013 2 uur
Balans MBE – MBL // Niet-terminaal lijden Dr. De Weirdt
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
06/06/2013 3 uur
Voorstelling eindwerken palliatieve referenten
12/06/2013 2 uur
Transvisie “Interne afspraken rond euthanasie” Dr. J. Van den Eynde Supervisie Marianne De Wulf
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland / AalstDendermonde-Ninove Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
4-19/ 06/2013 2 uur 26/07/2013 1 uur
Supervisie Marianne De Wulf
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
16
29/08/2013 1 uur
Supervisie Marianne De Wulf
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
04/10/2013 1 uur
Supervisie Marianne De Wulf
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
22/11/2013 2 uur
WaPO Huisartsen: “Richtlijnen sedatie in palliatieve zorg” Dr. J. Van den Eynde Supervisie Marianne De Wulf
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
29/11/2013 1 uur
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
Totaal 15 uur
Dr. Johan Van den Eynde, equipe-arts DATUM
ONDERWERP/SPREKER
20/02/2013 2 uur 16/03/2013 2 uur 03/05/2013 2,5 uur
Pijnbestrijding in de oncologie Dr.Deleu Redactie Richtlijnen Palliatieve Zorg Pallialine Dr. Pype Intervisie equipeartsen: medisch ethische beslissingen Dr. Huysmans Artsenforum Palliatieve Zorg: How to get more out of palliative care Prof G. Hans e.a. Intervisie equipe-artsen: Rouw Dr. Let Dillen VZP Prof Jan de Lepeleire
04/05/2013 3,5 uur 23/11/2013 5,5 uur 13/12/2013 2 uur Totaal 17,5 uur
Pieters Karina, algemeen coördinator DATUM
ONDERWERP/SPREKER
12/06/2013 2 uur 22/03/2013 1 uur 06/06/2013 3 uur
Transvisie “Interne afspraken rond euthanasie”
28/09/2013 6 uur 26/11/2013 2 uur
Ontwikkelen en implementatie richtlijnen
Balans MBE – MBL // Niet-terminaal lijden Dr. De Weirdt Voorstelling eindwerken Palliatieve referenten
WaPO Huisartsen: “Richtlijnen sedatie in palliatieve zorg” Dr. J. Van den Eynde
2013 ORGANISATOR AZ Nikolaas Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen PHA
Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen
2013 ORGANISATOR Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Netwerk Palliatieve Zorg Waasland / AalstDendermonde-Ninove Domus Medica Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
Totaal 14 uur
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
17
Philippe Helaers, psycholoog DATUM 08/01/2013 3 uur 05/03/2013 3 uur 23/04/2013 3 uur 11/06/2013 3 uur 24/04/2013 3 uur 05/11/2013 3 uur 17/12/2013 3 uur Totaal 21 uur
4.4.
ONDERWERP/SPREKER Intervisie voor intervisoren Walter Rombouts Intervisie voor intervisoren Walter Rombouts Intervisie voor intervisoren Walter Rombouts Intervisie voor intervisoren Walter Rombouts Intervisie voor intervisoren Walter Rombouts Intervisie voor intervisoren Walter Rombouts Intervisie voor intervisoren Walter Rombouts
2013 ORGANISATOR Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen
Interne overlegmomenten
4.4.1. Doelstelling van het overleg Alle teamleden (netwerk en multidisciplinaire begeleidingsequipe) komen samen om praktische zaken m.b.t. dagdagelijkse werking te bespreken. Er worden afspraken gemaakt en bijgestuurd die te maken hebben met werkorganisatie. Verlof, wachtdiensten, interne en externe opleidingen, infrastructuur maar ook inhoudelijke thema’s komen in dit overleg aan bod. Deelnemers worden wisselend ingevuld naargelang de inhoud van werkoverleg. Transvisie werd gehouden op 12/06/2013 met als thema “Interne afspraken rond euthanasie”. Wat is de visie van MBE bij vragen naar euthanasie door niet-terminaal zieke patiënten? 4.4.2. Patiëntenoverleg
Doelstelling: - Het grondig overlopen van de knelpunten in alle patiëntensituaties - Het voorstellen van nieuwe patiënten - Nabespreken van de overleden patiënten - Ethisch overleg bij vragen zorg rond levenseinde
Deelnemers: equipearts, verpleegkundigen, netwerkpsycholoog en coördinator
Elke week op donderdag van 13-15 uur (30) wordt patiënten overleg gehouden. Tenzij feestdagen, vakantieperiode, dan kan dit overleg gepland worden op een andere dag na afspraak met MBE.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
18
4.4.3. Functioneringsgesprek
Doelstelling: Een functioneringsgesprek wordt indien mogelijk jaarlijks gehouden. Indien de algemeen coördinator dit wenst, kan een bijkomend functioneringsgesprek worden ingelast. Het functioneringsgesprek is een gepland, individueel gesprek tussen de coördinator en elke medewerker. Het accent ligt op de toekomst en het stimuleren van ontwikkeling in de functie. Er wordt een verslag gemaakt van een functioneringsgesprek en beide partijen ondertekenen. Dit verslag wordt in het personeelsdossier van de werknemer bijgehouden.
In 2013 werd het functioneren van een medewerker ten gronde besproken samen met dagelijks bestuur, naar aanleiding hiervan werd door voorzitter en ondervoorzitter overleg met team gepland in september.
5. Andere
5.1.
Samenwerkingsovereenkomst
Elk jaar wordt na de jaarlijkse algemene vergadering van maart de samenwerkingsovereenkomst aangepast volgens de wijzigingen die zich voordeden bij de effectieve leden, de toegetreden leden en de samenstelling van de Raad van Bestuur.
5.2.
Arbeidsreglement
Het arbeidsreglement werd door iedereen gelezen en goedgekeurd en werd voorgelegd aan de sociale inspectie.
5.3.
Viering 15 jaar netwerk en vrijwilligerswerk
Onderstaand de tekst die werd gebruikt om deze viering in de kijker te zetten bij het brede publiek en mogelijke sponsors, sympathisanten. Het Netwerk en Vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Waasland zetten zich reeds 15 jaar in voor de uitbouw van de zorg voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn. In 2013 vieren de vzw's 15 jaar palliatieve thuiszorg in het Waasland. Wij zijn met 8 professionelen, 28 vrijwilligers en vele vrijwillige bestuursleden die palliatieve zorg mee behartigen. Door stil te staan bij dit 15 jarig bestaan, willen we iedereen die kennis, ervaring en zorg gedeeld heeft om palliatieve thuiszorg in het Waasland uit te bouwen, van harte uitnodigen op de voorstelling "VADERLAND" van Bert Kruismans , in Concertzaal De Casino te Sint Niklaas. Wij willen niet alleen onze eigen medewerkers, vrijwilligers, bestuursleden en samenwerkende partners in de bloemetjes zetten maar richten ons ook naar een breder publiek om palliatieve zorg nog meer bekendheid te geven in de regio. Ons netwerk ontvangt subsidies van diverse overheden. Deze zijn echter ontoereikend om patiënten en familie kwaliteitsvolle palliatieve thuiszorg te kunnen aanbieden. We kunnen nu al rekenen op trouwe sponsors maar extra fondsen zijn nodig om het groeiend aantal begeleidingen kwalitatief te kunnen blijven volgen. Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
19
Wil u samen met ons de inzet voor palliatieve zorg steunen? Er worden 250 affiches en 2000 flyers verspreid met als doel reclame te maken voor onze activiteit “ Vaderland “ van Bert Kruismans . Deze flyers en affiches worden zowel lokaal als op strategisch uitgekozen plaatsen: publieke organisaties, ziekenhuizen, ziekenfondsen, apotheken, etc. verdeeld. Daarnaast wordt er ook een persdossier samengesteld en verzonden naar diverse media. In het persdossier wordt in hoofdzaak onze organisatie en uiteraard de voorstelling toegelicht. In het programmaboekje, dat op 400 exemplaren op de avonden van de voorstelling gegeven wordt, vinden de toeschouwers het logo en de gegevens van de sponsors. Het is ook ons doel de palliatieve zorg beter bekend te maken bij het brede publiek. Dankzij uw financiële hulp kunnen we patiënten en hun familie nog beter ondersteunen. Wij zijn u hiervoor zeer dankbaar!
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
20
II.
Netwerkopdrachten
1. Informeren 1.1.
Voordrachten
DATUM
THEMA
04/02/13
Wat is palliatieve zorg? Wat is palliatieve Zorg? Wat is palliatieve Zorg? Vroegtijdige zorgplanning Wat is palliatieve zorg? VZP en communicatie
Beveren
27/02/13
Wat is palliatieve zorg?
Belsele
02/10/13
Palliative care at home
Kruibeke
24/10/13
Palliatieve zorg en VZP Wat is palliatieve zorg ?
Nieuwkerke n Sint-Niklaas
Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg en VZP Palliatieve zorg en VZP VZP
05/02/13 18/02/13 12/02/13 13/02/13 26/02/13
25/10/13
05/11/13 27/11/13 10/12/13 12/12/13
PLAATS
Beveren Beveren Sint-Niklaas Sint-Niklaas
ORGANISATIE/ DOELGROEP Vrijwilligers alle WZC van OCMW Beveren Vrijwilligers alle WZC van OCMW Beveren Vrijwilligers alle WZC van OCMW Beveren Okra Senioren academie .
AANTAL DEELNEMERS
Totaal 50-tal 105
Bond Moyson opleiding zorgkundigen Werkgroep referenten palliatieve zorg WZC OCMW Sint Niklaas Interview over wat is palliatieve zorg met studente secundair onderwijs Masterstudenten internationaal Health Care System Okra seniorenacademie
25
48
Lokeren
OLV Presentatie laatste jaar secundair onderwijs OCMW Lokeren poetshulp
Sint-Niklaas
Senioren adviesraad
110
Beveren
De Bron ouderenraad
40
Sint-Niklaas
Gebruikersraad Ter Engelen
Sint-Niklaas
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
8
1
35
22
21
1.2.
Folders en brochures ONDERWERP FOLDER/BROCHURE
Vormingsbrochure wordt enkel nog elektronisch Aangeboden via website en mailinglijsten VTO aanbod werd op een creatieve wijze aangeboden via een bladwijzer (voorbeeld ingevoegd)
EDITIEDAT UM Juni 2013 Juni 2013
Oplage bladwijzer werd verdeeld tussen Netwerken Waasland en AalstDendermonde-Ninove
Specifieke initiatieven bv. nieuwe folders/brochures en herwerking van folders/brochures Er werd ter gelegenheid van de viering 15 jaar netwerk en vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Waasland een sponsorboekje samengesteld op 400 exemplaren.
1.3.
Tijdschrift/nieuwsbrief
Folder die in 2011 werd ontwikkeld voor vrijwilligers omtrent intervisie werd geactualiseerd en aan de vrijwilligers via mail bezorgd.
Folder die in 2011 werd ontwikkeld voor patiënt en familie omtrent complementaire zorg aan huis, gesponsord door ROPARUN werd geactualiseerd en wordt door verpleegkundigen in thuisbegeleidingen verspreid.
Nieuwsbrief gericht aan vrijwilligers werd verspreid in zomer 2013 met onderstaande behandelde onderwerpen: - Afscheid vertrouwde vrijwilligers en welkom aan nieuwe vrijwilligers - Verslag van het mini-symposium “De 5 sterfstijlen” te Gent - Actualiteiten op beleidsvlak - Verslag van voordracht van dr. Eneman op algemene vergadering FPZV "Humane zorg bij het lijden onder een psychiatrische aandoening – raakpunten met palliatieve zorg? "
1.4.
Website
Adres: www.palliatieve.org Jaartal 2010 2011 2012 2013
Aantal bezoeken 14.509 19.989 27.292 30.153
Aantal bezoekers 10.286 14.327 18.986 20.932
Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen
In 2013 werd met de collega coördinatoren beslist om de bestaande website te herwerken met als voornaamste doelstelling de vele informatie die op de diverse sites te vinden is, te stroomlijnen. We wensen de bezoeker een gebruiksvriendelijke website aan te bieden met toegang via pictogrammen tot de gewenst informatie. De definitieve vernieuwing wordt gepland tegen april 2014. We stellen vast dat er meer en meer informatieve vragen worden gesteld door een divers publiek via de website. Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
22
In totaal werden 33 info vragen gesteld via website inzake: materiaal rouwzorg vanwege pastorale medewerker parochie, studenten hogeschool en masteropleidingen materiaal kinderen en palliatie palliatieve wachtkoffer in functie van masterthesis HAIO met vragen omtrent bestaan en gebruik van palliatief thuiszorgdossier studenten middelbaar vanuit diverse richtingen met vragen omtrent palliatieve zorg, beslissingen levenseinde, wilsverklaringen,… folder sedatie op vraag van pastorale medewerker parochie mogelijkheden interview vanwege studenten inzake eindopdrachten opleiding Daarnaast wordt meer en meer advies gevraagd via website. Deze vragen worden dan doorverwezen naar de verpleegkundigen MBE, die op hun beurt telefonisch contact opnemen met de aanvrager. Van deze info en advies vragen wordt geen patiëntendossier opgemaakt. Deze vragen handelen over onder andere: Deze vragen handelen over onder andere: Werking spuitaandrijver, thuisverpleging Wat kan palliatieve thuiszorg doen? Huisarts met vraag rond medicatie spuitaandrijver voor bewoner WZC Vraag info en advies pijn beleid bewoner WZC Huisarts met vraag advies discomfort bij pijn en kortademigheid Thuisverpleegkundigen met vragen inzet palliatieve zorg voor familieleden Apotheek vraagt of er een euthanasie kit bestaat
1.5.
Andere
Persmededeling 22 oktober 2013 in het kader van viering 15 jaar netwerk en vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Waasland
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
23
2. Samenwerking en consult 2.1.
Samenwerking
2.1.1. Overleggroepen van het Netwerk Palliatieve Zorg
Werkgroep Referente Functie Palliatieve Zorg in WZC Deze werkgroep is samengesteld uit de referente functies palliatieve zorg in RVT en PVT van het Waasland. De deelnemers hebben meestal een opleiding “Referente Functie Palliatieve Zorg” in RVT gevolgd en/of zullen deze binnenkort volgen of beëindigen. Doelstelling: - Uitwisselen van informatie en vormingsinitiatieven - Inventariseren van knelpunten - Ontwikkelen van gezamenlijke strategieën - Uniforme werkinstrumenten - Formuleren van beleidsvoorstellen en voorstellen doen naar vorming en opleiding. Leden: Het is een open werkgroep waaraan in 2013 onder andere deelnamen: Agnes Wittock, De Kroon Sint- Gillis-Waas Anita Vermassen, Heilig Hart Sint-Niklaas Ann Broeckaert, Heilig Hart Sint-Niklaas Bernadette Bogaert, De Reiger Temse Betty Burm, De Kroon Sint-Gillis-Waas Carine De Wolf, Wissekerke Bazel Christine Van Dooren, Ten Berge Belsele Els Van der Stoelen , Populierenhof Nieuwkerken-Waas Greet D’Haen, Het Hof Sint-Niklaas Hilde De Boey, De Kroon Sint-Gillis-Waas Ilse Poeck, Briels, Melsele Karin Franck, De Reiger Temse Kathleen Vermeulen, t Blauwhof, Steendorp Linda De Smedt, Hof Ter Durme Lokeren Marc Permentier, Heilige Familie Kieldrecht Marleen De Smet, Sint-Elisabeth Vrasene Martine Van Overloop, Den Dries Sinaai Nadine Nimmegeers, Wissekerke Bazel Nicole Hollanders, De Notelaar Beveren Pascal Gillis, Hof van Eksaarde Eksaarde Ria Vermeersch, APZ St-Hiëronymus – ‘t Hooghuis Sint Niklaas Roswitha Lefèvre en Anneke Neirinckx, Hof Ter Engelen Lokeren Veronique De Coster, Ter Wilgen Sint-Niklaas Vanwege netwerk nemen deel : Karina Pieters en Isabelle Gyselinck en afhankelijk van het thema kan deelname van één van de verpleegkundigen van de equipe wenselijk zijn. Bijeenkomsten: 2: 19 april en 20 september 2013
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
24
Behandelde onderwerpen: - Goedkeuring verslag vorige keer - Uitwisselen van ervaringen, info omtrent hoe er gewerkt wordt in de verschillende woonzorgcentra rond vroegtijdige zorgplanning - Nieuwsronde - Registratie en toelichting rapport registratie patiëntenstromen PST/PE/WZC/MBE - Kennismaking nieuwe leden - Werken met vrijwilligers in WZC - Intervisie voor referenten - Info omtrent geplande vormingen vanuit het netwerk - Info interessante studiedagen, vormingen… - Nieuws federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen - Nabespreking Vlaams Congres - Project: Boekje “Familie inlichten en betrekken in de terminale fase”
Overlegplatform CRA’s Waasland (Coördinerende en Raadgevende Artsen) Doelstelling: De CRA’s van de woonzorgcentra komen jaarlijks meerdere keren bij elkaar om palliatieve zorg en andere taken van de CRA te agenderen. Leden: Het is een open werkgroep waarin onder andere volgende artsen deelnemen : Antoon Beke, Dirk Content, Jef De Cauwer, Frank De Greef, Peter De Naeyer, Etienne Eeckhout, Jan Fierens, Ludovicus Kinschots, Bart Liekens, Serge Lievens, Benjamin Saeys, Sandor Van Bijsterveld, Johan Van den Eynde, Patrick Van Goethem, Tessa Van Houtte, Arnout Van Laere , Herman Van Loo, Louisa Verhulst en Godelieve Van Haver Behandelde onderwerpen: - Richtlijn sedatie werd toegelicht en besproken - Uitwisseling info vanwege Federatie Palliatieve Zorg o.a. medische beslissingen levenseinde, attitudes ten aanzien van euthanasie, sedatie en palliatie bij dementie - Vroegtijdige zorgplanning: Hoe wordt in de WZC omgegaan met VZP?
Werkgroep Ziekenhuizen Deze werkgroep is samengesteld uit vertegenwoordigers van de algemene ziekenhuizen uit het Waasland: AZ Nikolaas en AZ Lokeren. Doelstelling: Informatie uitwisselen inzake uitbouw supportteam, input van de werkgroep PST van de federatie Palliatieve Zorg, bespreken van actieplannen voor sensibilisatie, vormingen voor zowel beleidsmensen als voor verpleegkundigen en verzorgenden, signaleren aan beleid en formuleren van beleidsvoorstellen. Leden: Vertegenwoordiging vanuit AZ Nikolaas: Ingrid Mels Vertegenwoordiging vanuit AZ Lokeren: Annick De Roep , Heidi Bruyneel en Kathleen Heyndrickx Karina Pieters vanuit Netwerk Palliatieve Zorg Waasland
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
25
Bijeenkomst: Zal worden geïntegreerd in de werkgroep PST in Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Behandelde onderwerpen: - Bespreking definiëring palliatieve zorg - Info uitwisseling Federatie Palliatieve Zorg – Werkgroep Ziekenhuizen Federatie - Overlegplatform samenwerking PST – Onco teams Op niveau van Oost-Vlaams coördinatorenoverleg groeide de idee om in 2012 een Oost Vlaams overlegplatform te organiseren met als thema “Samenwerking PST en onco teams in ziekenhuizen (opportuniteit en knelpunten)”. Op 24 mei 2012 vond dit overleg plaats in De Ceder te Deinze .
2.1.2. Deelname aan regionale overleggroepen
Begeleidingscommissie Ontslagmanagement Lokale Begeleidingscommissie Thuiszorg Doelstelling: Interactie met extramuros, thuiszorglandschap Leden: Huisartsen, sectorverantwoordelijken thuiszorgdiensten, thuisverpleegkundigen, thuiszorgcoördinator, kinesitherapeuten, apothekers, diensten maatschappelijk werk thuiszorg, coördinator SEL, algemeen coördinator Netwerk Palliatieve Zorg, hoofdverpleegkundigen geriatrie, clustermanager geriatrie, directeur verpleging, verantwoordelijke ergo, ontslagmanagers, geneesheer-geriater, verantwoordelijke kiné, wondzorgspecialist van AZ Nikolaas. Bijeenkomsten: 3 keer per jaar Behandelde onderwerpen tijdens vergaderingen: - Goedkeuring verslag - Opvolgpunten: Optimalisatie medicatieoverdracht bij opname en ontslag - Opvolgpunten: Verwittigingsboom : aanpassing luik ontslag en luik transfer en overlijden - Coördinatie van de kwaliteit en patiëntveiligheid FOD transmurale zorg, bespreking enquête. - Activiteitenrapport ontslagmanagement - Problematiek: Beddentekort, druk op ligdagduur, continuïteit van zorg - Terugkoppeling actiepunten SEL Waasland, Hans De Beule - Evaluatie week van de mantelzorger - Werkgroep sensibiliseringscampagne en residentiële opvang van Zorgnet Vlaanderen - Beroepsgeheim - Methodiek ontslagmanagement op alle ziekenhuisafdelingen
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
26
Resultaten van de overleggroep:
Stimuleren van interdisciplinair overleg in het kader van ontslagplanning Uitwerking van samenwerkingsengagement op regionaal niveau Aanbod opleiding permanente vorming ‘Geriatrische zorg’ Implementatie van methodiek ontslagmanagement op alle ziekenhuisafdelingen Optimalisatie van transfer van huis naar ziekenhuis en omgekeerd
Begeleidingscommissie Ontslagmanagement Lokale begeleidingscommissie Woonzorgcentra Doelstelling: Interactie met extramuros, woonzorgcentra Leden: - Vertegenwoordigers van de woonzorgcentra OCMW en privé sector - Vertegenwoordiging APZ psycho geriatrie - Algemeen coördinator Netwerk Palliatieve Zorg - Hoofdverpleegkundigen geriatrie van AZ Nikolaas Bijeenkomsten: 3 keer per jaar Behandelde onderwerpen tijdens de vergaderingen: - Goedkeuring verslag - Rondvraag bouwplannen WZC - Fixatie arm beleid en casuïstiek - Dag van nutritie - Medische beslissingen met impact op levenskwaliteit / respecteren levenstestament - Problematiek patiëntenvervoer - Procedure klachtenmelding - MRSA screening en richtlijnen - Samenwerkingsengagement - Infodoorstroming palliatieve patiënten - Typologie patiënten die geen acuut bed meer vereisen - Project FOD en transmurale zorg - Samenwerking en externe liaison Resultaten van de overleggroep: - Stimuleren van interdisciplinair overleg in het kader van ontslagplanning - Uitwerking van samenwerkingsengagement op regionaal niveau - Optimaliseren van transfer van WZC naar ziekenhuis en omgekeerd
Overleg verantwoordelijken Rouwzorg - Kinderen & Palliatie – Gehandicaptensector Doelstelling: - Uitwerken en opvolgen van gemeenschappelijke projecten m.n. update website m.b.t. rouw en kinderen & palliatie - Vormingsmodule Kinderen & Palliatie - Ondersteuning van zorgverleners in de gehandicaptensector i.s.m. Handicum
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
27
Leden : Verantwoordelijken voor desbetreffende thema binnen de 4 Netwerken Palliatieve Zorg Oost-Vlaanderen Bijeenkomsten: 2 bijeenkomsten in 2013 Realisatie: In 2013 lag de focus vnl. op de gehandicaptensector : - In 2013 ging het beeldboek 'Nu en Straks' ter perse. Het beeldboek werd ontwikkeld door Sophie Sergeant, medewerker bij Handicum, in het kader van haar doctoraatsthesis. Het legt palliatieve zorg op een aanschouwelijke manier uit ten behoeve van mensen met een mentale beperking. De rouwzorgverantwoordelijken van Oost-Vlaanderen hebben input gegeven vanuit hun expertise inzake palliatieve zorg en feedback gegeven op de teksten tijdens het ontwikkelingsproces. - Vanuit Handicum is een promotour georganiseerd om het beeldboek voor te stellen aan de sector. Op 16/04/2013 was er een voorstelling in Antwerpen, op 17/04/2013 in Gent en op 18/04/2013 in Leuven. De psycholoog van Netwerk Gent-Eeklo en van Netwerk Aalst-Dendermonde-Ninove hebben de Netwerken Palliatieve Zorg vertegenwoordigd bij de presentatie in Gent. - In navolging van de promotour wordt een tweedaagse vorming rond het gebruik van het beeldboek georganiseerd. Een eerste dag behandelt palliatieve zorg en op de tweede dag leert men hoe met het Beeldboek aan de slag gaan. De psycholoog van het netwerk heeft aan deze vorming geparticipeerd. - In navolging van deze realisaties waren er een aantal gerichte initiatieven naar de sector. De psycholoog van Netwerk Gent-Eeklo en Netwerk AalstDendermonde-Ninove hebben een matrix uitgewerkt die moet helpen om de noden binnen de sector in kaart te brengen. Deze matrix werd reeds gebruikt bij een aantal bezoeken aan voorzieningen. Tevens hebben zij het ondersteuningsaanbod vanuit het Netwerk t.a.v. de sector in kaart gebracht.
Overleg vormingsverantwoordelijken Doelstelling: - Organisatie van provinciale vormingsinitiatieven - Afstemmen van de vormingen georganiseerd door de respectievelijke netwerken Leden: Verantwoordelijken vorming van de 4 Netwerken Palliatieve Zorg OostVlaanderen Bijeenkomsten: 5 bijeenkomsten in 2013 Realisatie: - Afstemming en gezamenlijke organisatie VTO (basisopleiding voor vrijwilligers, mini-symposia, themadag oncologische wondzorg) - Bespreking Bijzondere Beroepsbekwaamheid Palliatieve Zorg - Bespreking samenwerking met hogescholen - Oost-Vlaams standpunt inzake afstemming VTO-aanbod Netwerken – Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
28
De erkenning van de Bijzondere Beroepsbekwaamheid Palliatieve zorg (BBB) heeft voor de nodige commotie gezorgd binnen het VTO-gebeuren van de netwerken. Niet alleen de aanvraagprocedure en het geen aanspraak kunnen maken op de eraan verbonden premie door de verpleegkundigen van de MBE hebben voor de nodige gespreksstof gezorgd. Ook de impact op het VTOaanbod van de netwerken was voorwerp van bespreking. Op 15 april 2013 was er een overleg met de hogescholen, afdelingen verpleegkunde en sociaal werk, van Oost-Vlaanderen om de evoluties binnen het onderwijslandschap te bespreken en mogelijke samenwerkingsverbanden te verkennen. In de loop van 2013 gaf KAHO St-Lieven aan te willen samenwerken rond het inrichten van een nieuwe opleiding die volledig geënt is op de overgangsmaatregelen tot het verkrijgen van de BBB. De Netwerken Palliatieve Zorg hebben hun medewerking hieraan toegezegd. Dit heeft geresulteerd in een hertekening van het VTO-beleid binnen Netwerk Gent-Eeklo. De belangrijkste wijziging situeert zich op het niveau van de referentopleiding. Deze werd volledig gereviseerd. De nieuwe opleiding is modulair opgebouwd en voor bepaalde modules gelinkt aan de vervolmakingsopleiding. Het nieuwe opleidingsprogramma wordt van kracht in het academiejaar 2014-2015.
Overleg coördinatoren Oost-Vlaamse netwerken Doelstelling: - Uitwerken van gemeenschappelijke beleidslijnen - Voorbereiden en opvolgen overheidsdossiers en dossiers binnen Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen - Coördineren, opvolgen en realiseren van Oost-Vlaamse initiatieven en projecten; Leden: Elfriede Maes, Netwerk Palliatieve Zorg Gent - Eeklo Karina Pieters, Netwerk Palliatieve Zorg Waasland Luc De Waegeneer, Netwerk Palliatieve Zorg Aalst – Dendermonde Ninove Marleen Hoebeeck, Netwerk Palliatieve Zorg Aalst – Dendermonde Ninove Ruth Raes, Netwerk Palliatieve Zorg Zuid Oost-Vlaanderen Algemeen coördinatoren van de 4 Netwerken Palliatieve Zorg OostVlaanderen Bijeenkomsten: 7 bijeenkomsten in 2013 Realisatie : - Voorbereiding en organisatie ‘Overlegplatform PST-ONCO-Sociale dienst’ voor de Oost-Vlaamse ziekenhuizen. - Voorbereiding overleg hogescholen i.v.m. Bijzondere Beroepsbekwaamheid Palliatieve Zorg en samenwerking inzake VTO. - Opvolging Oost-Vlaamse projecten: Afstemming en samenwerking inzake vormingsaanbod, initiatieven gehandicaptensector, actualisatie website - Uitwisseling netwerkprojecten: Project dementie, sensibilisatieproject VZP - Opvolging dossiers Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen: Medicatiebeleid, e-dossier
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
29
Werkgroep Vrijwilligersverantwoordelijken Doelstelling: - Gezamenlijke voorbereiding en organisatie van informatieavond - Selectie- en rekruteringsproces - Basisopleiding en bijscholing voor vrijwilligers in palliatieve zorg (in functie van een gedeeltelijk lokale, en een gedeeltelijk gezamenlijke implementatie) Leden: Vrijwilligersverantwoordelijken van de 4 Netwerken Palliatieve Zorg OostVlaanderen, afvaardiging van de lokale werkgroep vrijwilligersverantwoordelijken Bijeenkomsten: 4, 4 maart, 3 juni, 23 oktober en 2 december 2013 Resultaten: Basisopleiding kandidaat vrijwilligers – gezamenlijke vorming voor de vrijwilligers Oost Vlaanderen over de verschillende settings Zie 4. Vrijwilligerswerk
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
30
2.1.3. Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen
Vertegenwoordiger Algemene Vergadering: Kathleen Cami Vertegenwoordiger Raad van Bestuur: Mandaat wordt heden opgenomen door Sabine Fiers en Nancy Schuddings, vanwege Raad van Bestuur NPZW Vertegenwoordiging Dagelijks Bestuur: geen
NAAM OVERLEGGROEP Stuurgroep ethiek Stuurgroep resaerch Stuurgroep VTO o Opleidersteam artsen o Opleidersteam curriculum o Werkgroep Beroeps- en Opleidingsprofielen Stuurgroep Registratie o Projectgroep Netwerkindicatoren o Projectgroep … Platform netwerkcoördinatoren Actiegroep Nieuwsbrief Actiegroep Sponsoring Overleggroep PaGe Overleggroep Equipe-artsen Overleggroep Maatschappelijk Werkers Overleggroep Psychologen Overleggroep Rouwzorgverantwoordelijken Overleggroep Dagcentra Overleggroep MBE Beleid Overleggroep MBE Overleggroep PST Overleggroep PZE Overleggroep ROB/RVT
VERTEGENWOORDIGER Dr. J. Van Den Eynde Via Oost-Vlaamse vertegenwoordiging door Gerda Okerman
Karina Pieters
Dr. J. Van den Eynde Philippe Helaers
Karina Pieters Ingrid Mels Ilse De Jaaeck Nancy Schuddings
Voor informatie betreffende het aantal bijeenkomsten, vergaderdata en behandelde onderwerpen: zie jaarverslag Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen 2013
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
31
2.2.
Consult
Overleg “Vroegtijdige zorplanning richtlijnen voor huisartsen” in samenwerking met FPZV en Domus Medica ; 4 december te Vilvoorde Overleg op vraag van Domus Medica: implementatie zorgregio's met deelname eerstelijndiensten ; 4 november te Gent Overleg boekhouding in verband met verwerking resultaten tot eind augustus; 20 november te Belsele Overleg met verantwoordelijke De Casino in functie van catering en logistieke afspraken viering 15 jaar ; 23 oktober te Sint-Niklaas Overleg verzekeringsmakelaar stand van zaken huidige verzekeringen en mogelijke aanpassingen ; 16 juli en 17 oktober te Belsele Overleg met consulent Senioren Stad Sint Niklaas in voorbereiding van voordracht voor de seniorenadvies raad te Sint Niklaas Overleg docente “spirituele zorg” in functie van inhoud van de module in Basisopleiding; 23 oktober te Gent Deelname jury eindwerk “Volwassenonderwijs sociaal werk” te Antwerpen ; 7 juni Sollicitatie gesprekken voor kandidaat verpleegkundigen voor MBE, 8 mei Overleg met verantwoordelijke vorming WZC na het geven van vorming op maat ; 12 maart te Temse Overleg met psycholoog ADN in functie van afstemming project voor personen met beperkingen ; 9 januari te Belsele Overleg met collega-coördinator gebruik en vernieuwing website Oost-Vlaanderen
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
32
2.3. Rouwzorg Rouwzorg is in het Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw naast de palliatieve zorg een complementair gegeven geworden. Structureel ingebed in de werking is het actueel een basisrecht waar men gebruik van kan maken indien dit gewenst is en geïndiceerd. 2.3.1. Uitgangspunt Eigen aan palliatieve zorgverlening is de ontmoeting met de nabestaanden. De opvang hiervan gebeurt overwegend door de vertrouwde zorgverlener. Dit kan zowel de thuisverzorger als de intramurale zorgverlener zijn. Indien de multidisciplinaire begeleidingsequipe werd ingeschakeld, zal ook de palliatief verpleegkundige dit gebeuren bewaken. Vanuit het structureel aanwezig zijn van rouwzorg bestaat de mogelijkheid de vertrouwde zorgverleners (ondersteunend en vormend aspect), alsook rechtstreeks de nabestaanden (hulpverlenend aspect) ten dienste te staan. Ook het initiëren van de rouwzorg naar het brede publiek toe (sensibiliserend aspect) blijft een essentieel onderdeel van de werking. Taken: Binnen het Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw heeft de klinisch psycholoog deskundigheid ontwikkeld in het begeleiden van rouw. Van hieruit neemt hij de volgende taken op zich: Ondersteunen van de zorgverleners (collega’s uit de equipe, vrijwilligers en de vertrouwde zorgverleners). Rechtstreekse hulpverlening ten aanzien van de omgeving en nabestaanden. Dit ligt in het verlengde van de opdracht van de palliatief verpleegkundigen. Sensibiliseren van de brede bevolking. Vorming aanbieden aan hulpverleners die bij rouwzorg betrokken zijn
2.3.2. Structureel
Database Er is een up to date lijst van alle mogelijke instanties of individuele personen (rouwconsulenten, therapeuten, ...) die zich binnen onze regio (en deels ook m.b.t. belendende regio’s) profileren aangaande rouwzorg of rouwbegeleiding annex therapie.
Deskundigheid De rouwzorgverantwoordelijke (klinisch psycholoog Philippe Helaers) heeft specifieke deskundigheid opgebouwd. Hij schoolt zich voortdurend wetenschappelijk (nationaal en internationaal) en praktijkgericht bij met betrekking tot de laatste ontwikkelingen op het domein van rouw.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
33
Implementatie De implementatie gebeurt via velerlei kanalen: Het bespreken, waar nodig, van mogelijke indicaties die binnen een patiëntensituatie, rouw zouden kunnen impliceren. Afzonderlijk overlegmoment met de palliatief verpleegkundigen waarbij het accent op het bespreken van mogelijke risico’s naar gecompliceerde rouw en aldus te nemen interventie, centraal komt te staan. Overlegmomenten met vrijwilligers (intervisie) waarbij steeds naar de aspecten van rouw wordt gevraagd. Huisbezoeken waarbij rechtstreekse hulpverlening wordt geboden. Deze huisbezoeken zijn niet onze eerste betrachting en hebben tot doel een eerste intake, verkenning te zijn. Op basis van maximaal 4 contacten kan worden bepaald of mensen op een “goede” manier hun verliesvaardigheden hanteren. Indien dit onvoldoende zou zijn, kan gericht worden doorverwezen. Globaal genomen kan men stellen dat ondanks verwijzingsmogelijkheden, nabestaanden beroep wensen te doen op het Netwerk-rouwzorgaanbod. Zowel de vertrouwdheid met, als de gratis hulpverlening, zijn hiervoor de meest voor de handliggende motieven. Het aantal huisbezoeken kende in 2013 een daling (-8) ten aanzien van 2012. Het aantal patiëntencontacten is wel stabiel gebleven. Ook opvallend is dat van de 49 contacten er 4 binnen de range van minimaal 1 tot maximum 4 contacten vallen zoals vooropgesteld binnen onze visie. De 5 overige contacten vereisten meer dan 4 contacten vooraleer kon worden afgesloten of dooverwijzing ingang vond. In totaal werden 140 huisbezoeken gedaan in 51 situaties door de psycholoog van het netwerk.
2.3.3. Element in groter geheel Nu we rouwzorg structureel geïmplementeerd hebben, vormt dit mede de basis om ons als centraal aanspreekpunt op te stellen maar tevens ons netwerkoverschrijdend te engageren binnen (verantwoorde) nieuwe projecten inzake rouw.
Centraal aanspreekpunt betreffende rouwzorg voor andere diensten en organisaties: ook in 2013 waren er diverse organisaties die de weg vonden naar het netwerk om hun specifiek probleem bespreekbaar te stellen Ook in 2013 werd de rouwkoffer ontleend en werd het " eigen-wijze-doosje" ter beschikking gesteld voor kinderen en jongeren in thuisbegeleidingen. Een nieuwe bestelling was dan ook noodzakelijk om onze voorraad op peil te houden.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
34
2.3.4. Overzicht ontlening rouwkoffer De rouwkoffer werd ontleend door 3 scholen naar aanleiding van overlijden ouder en/of kinderen door pastorale medewerker, zorgcoördinator. 2 studenten in opleiding als leerkracht kwamen de rouwkoffer ontlenen om een opdracht uit te werken en in de klas de rouwkoffer als didactisch materiaal voor mede studenten te presenteren. 1 rouwkoffer werd ontleend door een vrijwilliger in een thuisbegeleiding ter ondersteuning van kinderen en ouders in rouw bij het overlijden van grootouder.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
35
3. Deskundigheidsbevordering 3.1.
Opleidingsaanbod van het Netwerk Palliatieve Zorg
3.1.1. Intervisie Referenten Palliatieve Zorg in RVT/ROB
Doelstelling en/of behandelde thema’s: Intervisie heeft als doel zicht te geven op het eigen handelen, voelen en denken van de persoon die een werkprobleem ter ondersteuning en of advisering aan de collegae voorlegt. In intervisie sta ‘jij’ centraal. Jij bepaalt wat aan de orde komt en jij hebt binnen intervisie recht op een plek waarbij een werkprobleem waar je tegenop loopt ter ondersteuning en advisering kan voorleggen. Een intervisiegroep biedt een forum waar men : - Eigen verhaal kwijt kan - Zicht krijgt op eigen emoties, overdracht en tegen overdracht - De mogelijkheid heeft om zeer concreet te werken rond thema’s die inherent zijn aan het werken in palliatieve zorg. - Omgaan met verdriet, rouwverwerking, ondersteunen bij ethische vragen, omgaan met emoties, existentiële vragen …
Lesgever: Philippe Helaers
Doelgroep: Referente functie Palliatieve Zorg in RVT/ROB/PVT
Duur : in totaal worden 15 uren intervisie aangeboden
Aantal deelnemers: 16 (ideaal aantal deelnemers situeert zich tussen 8 -10; daarom werd na overleg met intervisor en de groep, opgesplitst in 2 intervisiegroepen)
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
36
3.1.2. Transvisie Combinatie van transdisciplinair overleg (overleg door en voor verschillende disciplines) en intervisie.
Doelstelling: - Werkoverleg wat betreft de werkprocessen, die de feitelijke zorgverlening aan palliatieve patiënten kunnen verbeteren. - Werkwijze om kwaliteit van zorg te bieden aan palliatieve patiënten en binnen het referentiekader ons aangeboden door verschillende overheden.
Doelgroep: - Palliatief verpleegkundigen, medisch coördinator, psycholoog en algemeen coördinator - Iedereen indien het thema dit vraagt. Overwegend aan de hand van casuïstiek wordt inhoud besproken. Medisch coördinator heeft de leiding.
Duur: 2,5 uur
-
Behandelde thema ‘s : Richtlijn sedatie Pallialine ontwikkelen van procedure voor MBE Verfijning visie en afspraken bij vragen naar sedatie Op welke wijze communiceren naar eerste lijn ?
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
37
3.2.
Opleidingsaanbod in samenwerking
3.2.1. Basisopleiding Palliatieve zorg In samenwerking met: Netwerk Palliatieve zorgen Aalst-Dendermonde-Ninove
Doelstelling: We onderscheiden doelstellingen op vlak van kennis, vaardigheden en attitudevorming. - Verwerven van kennis: Kennismaken met het totale mensbeeld, de begrippen totaalzorg en totale pijn en de plaats van palliatieve zorg daarin Weten hoe de palliatieve zorgcultuur binnen eigen en andere settings is opgebouwd Verwerven van kennis omtrent de basisprincipes van de verschillende domeinen binnen palliatieve zorg met namen comfortzorg, communicatie, spirituele zorg, emotionele zorg, zelfzorg en rouwzorg Kennismaken met het belang van een kritische kijk op jezelf, je eigen handelen, waarden en normen - Basisvaardigheden: Leren herkennen en signaleren van veel voorkomende symptomen bij palliatieve patiënten met grote aandacht voor pijn, maar ook voor andere ongemakken Leren identificeren van de emoties bij de bewoner en zijn directe omgeving en het verkennen van de mogelijkheden hoe ermee om te gaan Inschatten en respecteren van de visie van de bewoner en alle betrokkenen op vlak van ethische kwesties - Attitudevorming: Inzicht verwerven in eigen inbreng bij verschillende domeinen van palliatieve zorg Bewust worden van de invloed van waarden en normen die men zelf hanteert bij eigen professioneel handelen Durven kijken naar eigen eindigheid en zich bewust worden van het belang van eigen visie op leven en dood Bewust worden van eigen grenzen
Programma: 5 lesdagen van 9u tot 16u30 en 1 namiddag van 13u30 tot 16u30 16 april, 23 april, 7 mei, 14 mei, 23 mei en 18 juni 2013 Dag 1 introductie Dag 2 pijncontrole en spirituele pijn Dag 3 symptoomcontrole en emotionele pijn Dag 4 communicatie Dag 5 rouw en verlies / ethiek Dag 6 opvolgingsmoment
Lesgevers: Luc De Waegeneer, Isabelle Gyselinck, Kathleen Van Steenkiste, Philippe Helaers, Katlijn Willems, Mimmie Wouters
Doelgroep: Gemotiveerde hulpverleners die mee de implementatie van de palliatieve zorgcultuur in hun instelling wensen uit te bouwen
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
38
Duur opleiding: 32,5 uren
Aantal deelnemers: 20
De basisopleiding werd in academiejaar 2012-2013 3 keer gegeven, verspreid in het werkgebied van beide netwerken.
3.2.2. Opleiding Referente Palliatieve Zorg In samenwerking met: Netwerk Palliatieve zorgen Aalst-Dendermonde-Ninove
Doelstellingen - Verwerven van kennis Korte opfrissing van de begrippen “totaalzorg” en “totale pijn” Kennis verwerven over de soorten pijn met aansluitend uitdieping van het medicatiebeleid in palliatieve zorg Kennen van de verschillende vormen van discomfort en de mogelijke behandelingen Zicht krijgen op het belang van het gehanteerde zorgmodel binnen de instelling met aandacht voor visie, missie, waarden, structuur en overlegorganen Opfrissen en uitdiepen van de aspecten van spirituele en emotionele zorg Leren kennen van de verschillende communicatie instrumenten toepasbaar binnen de specifieke opdrachten van de referent persoon Kennis verwerven rond de verschillende werkvormen met betrekking tot het werken met families Kader kennen met betrekking tot medisch begeleid sterven - Basisvaardigheden Preventief leren optreden ten aanzien van pijn en andere symptomen, leren hanteren van diverse pijnschalen Aanleren vaardigheden met betrekking tot technische aspecten in palliatieve zorg Efficiënte communicatie met betrokken actoren in palliatieve zorg Leren omgaan met veranderingsprocessen Ethisch reflecteren Vaardigheden opbouwen in samen werken, groepsdynamica… Bewust leren omgaan met emoties en spiritualiteit in begeleiding en stilstaan en reflectie bij eigen emotie Didactische vaardigheden opbouwen en instrumenten hanteren die van toepassing kunnen zijn in vormingsbeleid
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
39
-
Attitudevorming Bouwen aan cultuur van overleg en afstemming en bewust worden van eigen grenzen Bewust worden/zijn van weerstanden, groeiprocessen, omgaan met machteloosheid… Bouwen aan een groter betrokkenheidsmodel met erkenning van inbreng van diverse disciplines in het overleg Attitude van het ethisch denken ontwikkelen Bewust worden van eigen grenzen, beperkingen in ethisch handelen Bewust zijn van eigen sterkten en zwakten in de communicatie om zo meer zelfvertrouwen te krijgen bij specifieke taken van de referent persoon Bewust worden van eigen draagkracht en onderliggende factoren die dit kunnen versterken en/of verstoren Vanuit kennis en vaardigheden een attitude opbouwen om op ondersteunende wijze medewerkers bewust te maken van actuele aspecten en tendensen in palliatieve zorg
Programma De theoretische opleiding loopt gedurende 15 lesdagen. De deelnemers volgen 40 uur stage in het netwerk van de eigen regio en dienen een document te ontwikkelen dat een meerwaarde zal zijn binnen de eigen organisatie zodat de palliatieve zorgcultuur nog verder kan uitgebouwd worden. Dag 1 Dag 2
Dag 5
16 oktober 2012 15 november 2012 27 november 2012 20 december 2012 8 januari 2013
Dag 6 Dag 7
24 januari 2013 7 februari 2013
Dag 8
21 februari 2013
Dag 9 Dag 10 Dag 11 Dag 12 Dag 13 Dag 14
7 maart 2013 21 maart 2013 18 april 2013 2 mei 2013 16 mei 2013 30 mei 2013
Dag 15
6 juni 2013 3 december 2013
Dag 3 Dag 4
“Introductie” door Katlijn Willems “Interdisciplinair werken” door Katlijn Willems “Pijn en Symptoomcontrole” door verpleegkundige MBE “Ethiek” door Magda Van De Wiele “Pijn en Symptoomcontrole” door verpleegkundige MBE “Ethiek” door Magda Van De Wiele “Pijn en Symptoomcontrole” door verpleegkundige MBE “Implementatie van palliatieve zorg en didactiek” door Katlijn Willems “Intervisie” door Walter Rombouts “Spirituele pijn” door Kathleen Van Steenkiste “Communicatie” door Katlijn Willems “Communicatie” door Katlijn Willems “Emotionele pijn” door Marianne De Wulf “Zorg voor de zorgenden” door Marianne De Wulf Synthesedag en voorstelling eindopdrachten Terugkomdag en voorstelling eindopdrachten en implementatie in werkveld
Er zijn 20 deelnemers waaronder verpleegkundigen, hoofdverpleegkundigen en zorgkundigen. Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
40
3.2.3. Basiscursus palliatieve zorg voor vrijwilligers
Doelstelling en/of behandelde thema’s: - Verwerven van basiskennis m.b.t. palliatieve zorg. - Verwerven van basisvaardigheden in het omgaan met patiënt en familie. - Attitudevorming en bewustwording van eigen houding tegenover sterven, verlies en rouw.
Lesgever(s) : Palliatief deskundigen uit PE, MBE en NPZ
Doelgroep : Niet-professionelen die zich als vrijwilliger willen engageren binnen een palliatieve zorgsetting (PE, MBE, PST, WZC, dagcentrum). Er is een instroom vanuit Oost-Vlaanderen.
Duur opleiding: 18u
Aantal deelnemers : 20 deelnemers Gent-Eeklo Waasland Aalst-Dendermonde-Ninove Zuid-Oost-Vlaanderen
5 MBE – 5 PE 4 MBE – 1 PE 4 PE 3.1.1
MBE
3.2.4. Themadag “Oncologische wondzorg” (2012-2013) Een samenwerking van de 4 netwerken palliatieve zorg Oost-Vlaanderen
Doelstelling en/of behandelde thema’s: - De toestand van de oncologische wonden kunnen identificeren en een gepaste behandeling kunnen starten of voorstellen. - Weten welke aromatherapie zinvol is in oncologische wondzorg en deze kunnen toepassen.
Lesgever(s): Jan Vandeputte, wondzorgspecialist Annemie Dheer, palliatief verpleegkundige
Doelgroep : Hulpverleners werkzaam in voorzieningen voor personen met een beperking
Locatie & datum: 19 maart 2013 – Lovendegem 12 maart 2013 – Berlare
Duur opleiding: 8u
Aantal deelnemers: Lovendegem : 19 deelnemers
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
41
3.2.5. Minisymposium ‘De vijf sterfstijlen’ (2012-2013) In samenwerking met Netwerken Palliatieve Zorg Oost-Vlaanderen
Gastspreker: Bert Buizert – Stichting STEM
Doelgroep: Professionele en niet-professionele hulp- en zorgverleners in palliatieve zorg
Locatie: Gent
Datum: 25 april 2013
Aantal deelnemers: 242 deelnemers waarvan 48 uit de regio Gent-Eeklo
Vooral het minisymposium 'De 5 sterfstijlen' kende een onverwacht grote opkomst. Ook inhoudelijk was deze namiddag een groot succes. De gastspreker - dhr. Bert Buizert van de Stichting STEM - is er in geslaagd om op een zeer interactieve manier het publiek mee te nemen in het thema. Gent-Eeklo Waasland Aalst-Dendermonde-Ninove Zuid-Oost-Vlaanderen Onbekend
124 12 44 52 10
3.2.6. Minisymposium ‘Kwaliteiten van een succesvol hulpverlener’ (2013-2014) In samenwerking met : Netwerken Palliatieve Zorg Oost Vlaanderen
Gastspreker : Magda Van de Wiele
Doelgroep : Professionele en niet-professionele hulp- en zorgverleners in palliatieve zorg
Datum & Locatie : 26 november 2013 – Aalst en 12 december 2013 – Ronse
Aantal deelnemers : 89
3.2.7. Themadag “Tussen afstand en nabijheid” In samenwerking met Zorgsaam
Gastspreker: Mieke Coeckelbergh
Datum & Locatie: 24 oktober 2013, Belsele
Aantal deelnemers: 16
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
42
3.3.
Opleidingen op maat
3.3.1. “Wat is palliatieve zorg”: Poetsdienst OCMW Lokeren (5 november 2013) 3.3.2. Basisopleiding palliatieve zorg op maat: OCMW Lokeren (15 september, 7, 22 en 28 oktober 2013) 3.3.3. Palliatieve zorg: OCMW Sint-Niklaas (23 april 2013)
3.4.
Studiedagen, symposia, congressen
3.4.1. WAPO: Waas Palliatief Overleg
Behandelde thema’s: Sedatie, richtlijn voor de praktijk
Spreker(s): Dr. J. Van den Eynde, equipearts
Doelgroep: Huisartsen en verpleegkundigen
Locatie: eigen vergaderzaal
Datum: 26 november en 17 december 2013
Aantal deelnemers: 55 huisartsen en 3 verpleegkundigen voor de 2 avonden
Er werd na de uiteenzetting van dr. Van den Eynde voldoende tijd voorzien voor debat.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
43
3.5.
Andere
3.5.1. Wetenschappelijk onderzoek Dr. Johan Van den Eynde, medisch coördinator is lid van de Stuurgroep Research, Federatie Palliatieve zorg Vlaanderen. Lopende praktijkonderzoeken Ontwikkeling Multidisciplinair Zorgpad PZ EerstelijnOntwikkeling van Richtlijnen: werkgroep richtlijnen palliatieve zorg met als doel voor alle frequent voorkomende symptomen de wetenschappelijk meest verantwoorde therapie voor te stellen. Deze richtlijnen worden jaarlijks uitgebreid en staan voor elke zorgverlener ter beschikking op www.pallialine.be Dr. J. Van den Eynde werkte mee aan richtlijn, sedatie in palliatieve zorg en nausea en braken; tevens is hij lid van de redactie. KCE project (Federaal Kennis- en Expertisecentrum Gezondheidszorg) FOD Registratieproject Europees Prisma project Europees Best Practices project Zorgprogramma palliatieve zorg voor huisartsen
3.5.2. Informatieverstrekking aan studenten Regelmatig bereiken ons telefonisch of per mail vragen van studenten naar informatie omtrent de algemene werking van het netwerk en / of van de palliatieve thuiszorgequipe. Deze vragen worden telefonisch of per mail beantwoord en vaak wordt een informatiepakket opgestuurd. In een aantal situaties wordt een interview op het netwerk afgesproken . De tendens van 2012 zet zich in 2013 door: meer en meer studenten vragen een werkbezoek/interview in functie van eindwerken.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
44
4. Vrijwilligerswerk 4.1.
Vrijwilligerswerk van het netwerk palliatieve zorg
4.1.1. Het profiel van de vrijwilligers (geen vrijwilligers met een bestuursfunctie)
Aantal vrijwilligers actief in 2013: 28 Aantal vrijwilligers gestopt: 3 Aantal vrijwilligers gestart: 1
Vrijwilligers actief in de thuiszorg Vrijwilligers actief in het ziekenhuis Vrijwilligers actief op de pallliatieve eenheid
Geslacht van de vrijwilligers Aantal per setting ZH PE
TZ Man Vrouw TOTAAL
TOTAAL …
6 20 26
6 20 26
Leeftijd van de vrijwilligers Leeftijdscategorie
Aantal per setting ZH PE
TZ < 18 jaar 18-25 jaar 26-50 jaar 51-65 jaar > 65 jaar TOTAAL
Aantal 26
TOTAAL …
0 0 2 17 7 26
0 0 2 17 7 26
Aantal uren vrijwilligerswerk per vrijwilliger per week Aantal uren vrijwilligerswerk TZ <1u 1-5 u 6-10 u 11-15 u > 15 u TOTAAL
Aantal per setting ZH PE
TOTAAL …
483u.
10u/week
195 huisbezoeken door vrijwilligers
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
45
4.1.2. Recrutering In het Waasland doen wij geen gerichte werving. Kandidaat-vrijwilligers bieden zich spontaan aan via telefoon, mail, website,…. Op basis hiervan nemen wij contact op en nodigen we de kandidaten uit voor een persoonlijk gesprek. Dit gesprek doen wij met 2 (Jan, verpleegkundige en Karina, algemeen coördinator) en indien er twijfels zijn, worden kandidaten nog eens uitgenodigd voor een gesprek bij Philippe, klinisch psycholoog. In een verkennend gesprek peilen we naar motivatie, attitude, beschikbaarheid, bereikbaarheid, engagement niet enkel in functie van patiënt maar ook inzake intervisie en vormingen. Kandidaten kunnen pas ingezet worden als zij de basisopleiding voor kandidaat vrijwilligers hebben gevolgd. Onze ervaring leert ons dat kandidaat vrijwilligers tijdens de opleiding ( 4 peilers van palliatieve zorg worden uitgediept ) geconfronteerd worden met zaken/emoties waarvan zich nog niet bewust waren. Palliatieve thuiszorg wordt steeds complexer en daarom vinden we het belangrijk dat kandidaat-vrijwilligers goed geïnformeerd worden en zich om de juiste redenen engageren. Na de opleiding wordt een evaluatiegesprek gehouden en wie wenst, kan een stage doorlopen op de palliatieve eenheid. Daarna kan de vrijwilliger ingezet worden in de thuiszorg of beslissen om toch op de eenheid als vrijwilliger te starten. Aantal kandidaten dat zich heeft aangeboden: 6 Aantal weerhouden kandidaten: 4 2 kandidaten werden niet weerhouden: 1 van de kandidaten wou wekelijks een vast moment om zich te engageren in palliatieve zorg en hebben we verwezen naar PE. De overige kandidate had emotioneel nog veel te verwerken en had na verloop van tijd gemeld dat ze zich niet wou engageren. Veronique start op 06/03/2013 als onthaal en logistiek vrijwilliger
4.1.3. Basisopleiding Zie hoofdstuk “vorming”
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
46
4.1.4. Opvolging van de vrijwilligers
Individuele opvolging Centraal aanspreekfiguur voor vrijwilligers is Jan. Een vrijwilliger kan ten alle tijde een gesprek aanvragen met (psycholoog en/of centraal aanspreekfiguur en/of coördinator). In 2013 werden 4 individuele gesprekken gedaan met vrijwilligers door Jan en Karina; uitwisseling ervaringen als vrijwilliger bij netwerk, aan de hand van talentenkaarten; wederzijdse verwachtingen werden uitgesproken. 4 evaluatiegesprekken na het volgen van basisopleiding voor kandidaat vrijwilligers: 10 en 11 december 2013 1 individueel gesprek met vrijwilligers naar aanleiding van begeleiding met als doel los van intervisie in groep stil te staan bij beleving,mogelijke impact van de situatie op vrijwilliger. Hoe kunnen wij vanuit netwerk de vrijwilliger ondersteunen, coachen? 8 januari, 19 en 26 februari, 4 maart, 12 en 26 juni en 15 juli werden kennismakingsgesprekken gedaan door Jan en Karina met kandidaat vrijwilligers.
Intervisie - Doelstelling van de intervisie: De intervisie is een gemeenschappelijk leermoment ter ondersteuning van het functioneren binnen het palliatieve werkveld. Alle vrijwilligers – al of niet ingezet – worden verwacht op deze intervisies; we streven hier naar maximale aanwezigheid . -
Periodiciteit en duur: De intervisie heeft maandelijks plaats en duurt 2 uren (uitgezonderd vakantieperioden) Alternerend op donderdag avond – woensdag namiddag
-
Begeleiding: Philippe Helaers, psycholoog en een van de verpleegkundigen
-
Aantal deelnemers: in 2013 namen 63 vrijwilligers deel aan intervisie, gemiddeld deelnemers 9
-
Behandelde onderwerpen: Euthanasie, wat doet dit met mij ? Het eerste contact : uitwisseling van ervaringen Omgaan met agressie Ervaring rondje Sedatie Casuïstiek Wanneer stopt een begeleiding? Thema's uit gevolgde vormingen worden verder uitgediept Hoe ga ik om met patiënt als er weinig tot geen verbale communicatie mogelijke is? …
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
47
4.1.5. Navorming
11 vrijwilligers namen deel aan het Palli Anders spel.
3 vrijwilligers namen deel aan het mini-symposium “De 5 sterfstijlen”.
3 vrijwilligers namen deel aan het Vlaams congres.
4.1.6. Inspraak en overleg Vrijwilligerswerk in samenwerking:
Algemene Vergadering Netwerk Palliatieve Zorg Waasland en Algemene Vergadering Vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Waasland - Doelstelling: zie statuten - Leden: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.1. Algemene Vergadering - Bijeenkomsten: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.1. Algemene Vergadering - Behandelde onderwerpen: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.1. Algemene Vergadering
Raad van Bestuur Netwerk Palliatieve Zorg Waasland en Raad van Bestuur Vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Waasland - Doelstelling: zie statuten - Leden: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.2. Raad van Bestuur - Bijeenkomsten: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.2. Raad van Bestuur - Behandelde onderwerpen: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.2. Raad van Bestuur
Dagelijks Bestuur Netwerk Palliatieve Zorg Waasland en Dagelijks Bestuur Vrijwilligerswerk Palliatieve Zorg Waasland - Doelstelling: zie statuten - Leden: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.3. Dagelijks Bestuur - Bijeenkomsten: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.3. Dagelijks Bestuur - Behandelde onderwerpen: zie I Organisatiestructuur en interne werking, 3. Bestuursorganen, 3.3. Dagelijks Bestuur
Vrijwilligers hebben een adviserende stem in de bestuursorganen; John en Caty hebben een mandaat vanuit de vrijwilligers. Deze tandemwerking werd bekrachtigd op de algemene vergadering van 4 maart 2011. Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
48
III.
ACTIEPLAN 2014 Wij wensen de goede relatie met betrokken actoren te behouden en te verbeteren waar nodig. Wij wensen nog meer samen te werken inzake vorming training en opleiding om ons aanbod nog beter af te stemmen op sector – en discipline specifieke vragen naar deskundigheidsbevordering. In het kader van meer structurele samenwerking met voorzieningen voor personen met beperkingen willen we starten met: Inventarisatie en behoeften peiling in functie van het aanbod dienstverlening en vormingen vanwege de netwerken en MBE. Om deze inventarisatie te doen, werd een instrument ontwikkeld en worden de psychologen van netwerk ADN en Gent Eeklo de trajectverantwoordelijken. Dit traject wordt verder gezet in 2014 om de noden en behoeften in kaart te brengen. Op deze wijze kunnen we de wederzijdse verwachtingen, vragen en aanbod zo goed als mogelijk op elkaar afstemmen Eerste( en voorlopige) conclusies uit contacten met voorzieningen: Steeds meer vraag naar ondersteuning vanuit de voorzieningen door netwerk en MBE o Grote interesse bij staffuncties o Grote diversiteit in bestaande ondersteuningsmodellen o Grote diversiteit in visie, missie en waarden bij zorg rond levenseinde Toekomstige initiatieven : o Bezoek voorzieningen en systematische bevraging o Organisatie basisopleiding palliatieve zorg voor deze setting o Intervisie werkgroep met focus op casuïstiek o Samenwerkingsovereenkomsten o Nood aan vorming eigen MBE om deze vragen vanwege voorzieningen personen met beperkingen te kunnen opnemen We wensen verder te werken in samenwerking met algemene ziekenhuizen, PST en onco teams, palliatieve eenheden, woonzorgcentra om verdere uitklaring te doen van kansen en knelpunten in de samenwerking met vele actoren aan het bed van de patiënt. Palliatieve zorg kan een zinvol antwoord zijn op de grens van leven en dood en wil iedereen garant doen staan voor goede comfortzorg. Hierin willen we interdisciplinair werken waarbij het belangrijk is dat ieders rol en beschikbaarheid transparant is om bij te kunnen dragen tot een rustige en serene aanpak van elke medische beslissing levenseinde. We wensen de burger nog beter te informeren over palliatieve zorg en vroegtijdige zorgplanning. Steden en gemeenten zijn niet onmiddellijk partner inzake financiële steun maar kunnen wel partner zijn in het sensibiliseren van de burger. We willen de netwerken op de kaart zetten binnen de gemeenten van onze regio. In deze bundelen we de krachten en willen we Oost-Vlaams een draaiboek uitwerken naar diverse doelgroepen binnen de eerste lijn. In functie van toenemende vragen voor personen met dementie thuis en in woonzorgcentra werken we samen met Expertisecentrum voor personen met dementie- focus op wat palliatieve zorg kan betekenen voor personen met
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
49
dementie – hoe kunnen we samenwerken rond het thema vroegtijdige zorgplanning. De ontwikkeling van e-dossier is volop aan de gang en we hopen met dit nieuwe systeem van start te kunnen gaan begin 2015. Vernieuwing van bestaande informatica systemen en herdefiniëren van werkafspraken in deze zullen in 2014 ingevoerd worden. We werken samen verder aan de ontwikkeling van het e-dossier en vernieuwing informatica . De vernieuwing van de website zal afgerond zijn april 2014. We willen borgen wat goed gaat en flexibel omgaan met nieuwe uitdagingen, nieuwe opdrachten van overheidswege.
Netwerk Palliatieve Zorg Waasland vzw | Jaarverslag 2013
50