Organisatie Adres Postcode + plaats

Organisatie Het 12e jaarcongres Kinderopvang is een gezamenlijke productie van Uitgeverij

Annuleringsregeling: annulering tot twee weken voor aanvang

SWP in samenwerking met de redactie van KIDDO.

75% restitutie, tot één week voor aanvang 50% restitutie, later volgt geen restitu-

Het congresprogramma is samengesteld met advies van Mireille Mes-van Duuren.

tie. Bij verhindering heeft een deelnemer het recht zich zonder kosten te laten

De organisatorische en financiële verantwoordelijkheid valt onder congresbureau

vervangen, mits tevoren aan de organisatie gemeld.

Logacom te Amsterdam.

Datum en plaats Inschrijvingsvoorwaarden

Woensdag 24 maart 2004, De Reehorst te Ede.

Inclusief lunch, consumpties, documentatiemateriaal, deelnemerstas: de deelname-

Een gedetailleerde routebeschrijving alsmede een OV-reisplan ontvangt u bij de

prijs bedraagt € 165,- excl. 19% BTW. Voor KIDDO-abonnees € 135,- excl. 19%

toezending van het materiaal.

BTW. U kunt zich inschrijven via de aanmeldingsbon; na ontvangst van deze bon zenden

Nadere informatie

wij u een factuur voor de betaling van deelnamekosten.

Logacom, Postbus 257, 1000 AG Amsterdam

Kortingsregeling: bij meerdere deelnemers uit één instelling: 2e deelnemer 5%, 3e

Telefoon (020) 320 33 64, E-mail: [email protected]

en volgende deelnemers 10% korting. Studenten hebben recht op 20% korting,

Contactpersonen: Kim Haverman, Paul Roosenstein (congresprogramma).

ongeacht het aantal. Per deelnemer is niet meer dan één korting mogelijk.

✄

AANMELDINGSBON

(s.v.p. invullen in blokletters)

Voorletters + naam

M/V*

Functie Instelling/Organisatie Adres Postcode + plaats Telefoon Factuuradres

Telefax ❏ Als bovenstaand ❏ Anders t.w.

❏ neemt deel aan het Kinderopvang Congres op 24 maart a.s. te Ede De kosten ad. € 165,- (excl. btw) per persoon zullen na ontvangst van de factuur binnen veertien dagen worden voldaan. ❏ Wij wensen gebruik te maken van de kortingsregeling: Meerpersoonskorting/studentenkorting Bij meerpersoonskorting: namen/functies overige deelnemers op een apart vel vermelden. Bij studentenkorting op de bon invullen bij Functie: student en bij Instelling/Organisatie: naam en adres van de opleiding. ❏ Ik betaal € 135,- (excl. btw) entree per persoon, want ik ben/word* KIDDO-abonnee (*doorhalen wat niet van toepassing is) Voorkeurskeuze Ik wens deel te nemen aan

Plenair 1e serie Deelsessies 2e serie Deelsessies 3e serie Deelsessies

Datum

Handtekening

Deze bon in envelop zonder postzegel zenden aan:

Reservekeuze (A, B of C) (1 t/m 24) (1 t/m 24) (1 t/m 24)

Logacom/KO - Antwoordnummer 9090 - 1000 VV AMSTERDAM FAXEN KAN OOK 020 / 330 80 40

OVERZICHT VAN DE DEELSESSIES 18.De seksuele ontwikkeling en opvoeding. Hoe ga je ermee om in de kinderopvang?

22.Honderd talen in een allochtone peutergroep: Reggio en de voorschool

Roos (4) en David (3,5) spelen in de poppenhoek 'ziekenhuisje'. Roos onderzoekt

Pedagogiek 0-7 ontwikkelde SPOREN: een door Reggio Emilia

de buik en piemel van David. Hij lacht om haar gekriebel en de koude stetho-

geïnspireerde voor- en vroegschoolprogramma. Aan de hand van een

scoop. Daarna doet Roos haar broekje naar beneden. David is nu de dokter. Dan

praktijkvoorbeeld wordt duidelijk wat voor vorm dit in peutergroep

komt de leidster aanlopen…

de Kraal heeft gekregen.

Stel, je maakt zo'n voorbeeld van seksueel gedrag op jouw kindercen-

Tienke van der Werf, Beeldend kunstenaar Pedagogiekontwikkeling 0-7,

trum mee. Hoe reageer je dan? Wat roept dit spel bij jou op? Weet je

Point of Reference Reggio Children in Nederland

wat collega's zouden doen? Ieder kind maakt een seksuele ontwikkeling door. Dat betekent dat zij seksueel gedrag (kunnen) vertonen, vragen stellen en nieuwsgierig zijn naar hun eigen lichaam en dat van anderen. In de kinderopvang kom je dat vroeg of laat tegen. Om goed

23.De ontwikkelde combifunctie: klassenassistent/bso leidster in de brede wijkschool

te kunnen reageren is het belangrijk dat je hierop voorbereid bent.

Op de Jenaplan De Ynlaet is in samenwerking met de Stichting

Tijdens de deelsessie zal aan de hand van stellingen en voorbeelden

Kinderopvang, het onderwijs, de AOB (algemene onderwijsbond) en de

worden ingegaan op:

gemeente een combifunctie klassenassistent/bso leidster ontwikkeld.

●

de seksuele ontwikkeling en opvoeding van kinderen;

Deze deelsessie geeft informatie over het tot stand komen en de inhoud

●

de bewustwording van je eigen grenzen.

van deze functie.

Door Channah Zwiep, Pedagogisch projectbureau Kind&Zo, Amsterdam

19.Het ‘kind’ in de leidster ‘Elke ontmoeting met een kind, is een spannende confrontatie met het kind in onszelf.’ Dit kan ons gebeuren wanneer wij nog toegang hebben

Annemarie Elout, Projectondersteuner, Primair onderwijs, Heerenveen

24.De Oosterweide, op weg naar een school met een continurooster met verschoven leswerktijden

tot onze eigen kinderwereld. De psychoanalyse leert ons hoe wij de

Intensieve schooltijden in ontwikkeling. Basisschool De Oosterweide, een

‘deur van onze eigen kinderkamer’ open moeten zetten, om zo te zor-

school met veel allochtone kinderen, en kinderopvangorganisatie

gen voor een warm pedagogisch klimaat.

Quadrant werken samen om een lange middagpauze met veel leuke acti-

Door Sjannie Glas, sociaal pedagoge, Pedagogisch Adviesburau.

viteiten voor kinderen te realiseren , waardoor ze zich ook buiten schooltijd volop ontwikkelen. Een prachtig doel om aan te werken, maar niet

20.Verteltheater

eenvoudig. De deelsessie zal niet alleen een succesverhaal opdissen maar

Het is heerlijk om je te laten meenemen in een mooi verhaal! Voor

ook ingaan op de problemen die bij de ontwikkeling komen kijken.

iedereen die zich aangesproken voelt tot het vertellen van verhalen

Berien Laukon-Bakker, directeur, Quadrant te Gouda

of sprookjes. In deze deelsessie ga je zelf aan de gang met vertel-

Marlies Kennis, beleidsmedewerker, gemeente Gouda, Gouda

theater. Je eigen creativiteit, lef en kunnen worden aangeboord. Je werkt in deze ludieke deelsessie aan je eigen presentatie en spreekt je fantasie aan. Door Henriëtte de Graaf van De Toverfluit; workshops voor leidsters en interactieve voorstellingen voor kinderen bij u op uw locatie.

21.Kleine kinderen grote onderwerpen: over peuters en torens Werken met peuters op Reggiaans geïnspireerde wijze. Wat boeit peuters in een onderwerp als "torens". Hoe ontwikkelt een onderwerp zich in de praktijk en hoe ga je daar als groepsleiding mee om? Tiede Boersma en Hayet de Bont, Groepsleiding kindercentrum de Platanen/ leerwerkplaats Pedagogiek 0-7, freelance medewerkers Pedagogiekontwikkeling 0-7, Point of Reference Reggio Children in Nederland

CONGRES

24

MAART

2004 -

EDE

de

pedagogische verdieping Reggio 2004 Lezen en taalontwikkeling Seksualiteit & intimiteit Buitenruimte altijd een sluitpost Meer nodig dan een boek!

Het

e d f l a a t warcongres g ja n a v p o r e d n i K

!

INLEIDING 12e jaarcongres kinderopvang De pedagogische verdieping

PROGRAMMA 09:00 Ontvangst met koffie of thee en cake Als je binnenkomt staat de congrestas al voor je klaar met de inhoudelijke informatie, schrijfmateriaal en een deelnemersoverzicht, dus je kunt je

Het kinderopvangcongres van dit jaar heeft wederom een aantal belangrijke venieuwende onderwerpen op het programma staan. Inspiraties, plannen en ideeën die vaak direct zijn toe te passen in de praktijk van alledag of brandstof bieden voor de verdere ontwikkeling van je pedagogische kwaliteiten.

eigen tas thuis laten.

10:00 Plenair programma Je hebt keuze uit drie programma’s

PLENAIR A: Er zijn drie tegelijk lopende plenaire bijeenkomsten, waaruit je een keuze kunt maken: Reggio 2004: Het is alweer 10 jaar geleden dat de grondlegger van Reggio Emilia, Loris Malaguzzi, overleed. Dit jaar wordt dat in Italië grootscheeps gevierd. Wat hebben zijn denkbeelden in Italië en in de rest van de wereld betekend? In het tijdschrift KIDDO vindt je hierover veel informatie en iedere bezoeker van het congres krijgt dit exemplaar ook mee. De Stichting Pedagogiekontwikkeling van het Jonge Kind geeft een presentatie over de actuele inzichten. Lezen en voorlezen stimuleert de ontwikkeling van jonge kinderen en ontwikkelt hun taalmogelijkheden. De Stichting Lezen laat zien hoe dat in zijn werk gaat. Seksualiteit is niet alleen een onderwerp voor volwassenen. Ook bij de opvoeding en begeleiding van (jonge) kinderen is kennis nodig over dit thema om hiermee goed uit de voeten te kunnen.

Voorlezen. Waarom zou je? Interactief voorlezen is van belang voor de taalontwikkeling van kinderen. Hoe zit dat precies? En, welke bruikbare voorleesprojecten en materialen zijn er voor jonge kinderen?

Jeroen Aarssen, beleidsmedewerker projectbureau SARDES in opdracht van Stichting Lezen, Amsterdam

PLENAIR B: De seksuele ontwikkeling van kinderen. Werken aan pedagogische begeleiding. Een baby krijgt een stijf piemeltje tijdens het verschonen van zijn luier. Of: een kind vraagt wat maandverband is.. Of: ongevraagd zit een peuter aan de borsten van een leidster. De seksuele ontwikkeling begint al vroeg. In de kindertijd wordt bovendien de basis gelegd voor seksueel en relationeel gedrag als volwassene. Ieder kind maakt een seksuele ontwikkeling door. Dat betekent dat kinderen seksueel gedrag

En daarna is er deskundigheidsontwikkeling op maat: maak maar een keuze uit een veelheid aan thema’s en onderwerpen. Je kunt dit jaar drie deelsessies of workshops kiezen, waaraan je kunt deelnemen; een greep uit de mogelijkheden: - calamiteitenopvang - tussenschoolse opvang op een bijzondere manier - diversiteit - noodtante - buitenruimte - spel - zintuigelijk materiaal - ouderbetrokkenheid

(kunnen) vertonen, vragen stellen en nieuwsgierig zijn naar hun eigen lichaam en dat van anderen. Het is belangrijk om kinderen hierin te begeleiden. Net zoals je dat op andere ontwikkelingsgebieden doet. Waarom zou je aan de seksuele ontwikkeling van kinderen in de kinderopvang aandacht besteden? Vroeg of laat kom je tijdens je werk in de kinderopvang seksueel gedrag of vragen van kinderen tegen. Het is handig als je dan enige kennis hebt en over seksualiteit hebt nagedacht. Seksualiteit hangt bovendien nauw samen met je eigen (culturele) normen en waarden. Als je weet hoe en vooral waaróm je bepaalde grenzen stelt, kun je die helder aan de kinderen stellen. En tenslotte hoort seksualiteit bij het leven. Bekend is dat kinderen die ruimte krijgen in hun seksuele ontwikkeling een positief gevoel over seksualiteit mee krijgen. Tijdens deze lezing wordt het belang van de seksuele ontwikkelingen opvoeding

In de pauzes is er een leuke en geanimeerde

besproken. De volgende onderwerpen komen daarbij aan bod:

informatiemarkt, dus ook dan hoef je je niet te vervelen.

●

seksualiteit als onderdeel van de ontwikkeling van kinderen.

●

het belang van seksuele ontwikkeling en opvoeding in de kinderopvang.

●

de seksuele ontwikkeling van 0 tot 12 jaar.

●

de ontwikkeling van een seksuele basis.

●

omgaan met vragen en gedrag van kinderen.

Graag tot ziens op 24 maart aanstaande!

Door Channah Zwiep, Pedagogisch projectbureau Kind&Zo, Amsterdam Laat deze unieke kans op informatieve nascholing voor je vak niet voorbijgaan!

PROGRAMMA PLENAIR C:

OVERZICHT VAN DE DEELSESSIES 1. Calamiteitenopvang ●

Hoe bied je calamiteitenopvang aan?

Reggio Emilia blijft inspireren: de rechten van kinderen, ouders en groepsleiding

●

Hoe staan de leidsters er tegenover en worden ze er speciaal voor opgeleid?

●

Waarom is dit nog steeds een taboe?

Zijn we klaar met Reggio of staan we nog aan het begin? Over de reikwijdte

●

Neemt de vraag toe, bij bekendheid?

en het belang van de Reggiaanse pedagogische filosofie voor de toekomst van

●

Wanneer kan zo'n project kostendekkend draaien?

de opvoeding en educatie van jonge kinderen en hun ouders in Nederland.

●

Is dit iets voor mijn organisatie?

Margot Meeuwig, Pedagoog Pedagogiekontwikkeling 0-7, Point of Reference Reggio Children in Nederland

10:50 Koffie/theepauze Je kunt alvast een kijkje nemen op de informatiemarkt.

Door Arend Nijenhuis, Coördinator Kortjakje, IBBK, Den Haag

2. Tussenschoolse opvang op het platteland Hoe verspreid je kennis en ondersteuning bij het opzetten van professionele Tussenschoolse Opvang in het landelijk gebied?

11:30 Eerste serie deelsessies Je kunt kiezen uit 24 deelsessies en workshops, zie het overzicht op

Door Louise Wiersma, directeur Stichting Kinderopvang en Peuterspeelzalen Boarnsterhim, Akkrum

de volgende pagina.

3. Het Thuishuis 12:30 Lunchpauze en Informatiemarkt

Hoe bieden we een unieke vorm van kinderopvang op het platteland?

Je krijgt uiteraard een lunch aangeboden en de vele informatieve

Kan je ondernemerschap combineren met kinderopvang? Wanneer

stands wachten met smart op je bezoek.

kan je jezelf ZZP’er noemen (zelfstandige zonder personeel)? Bijverdienste, of een onderneming waarvan je volledig kunt bestaan?

14:00 Tweede serie deelsessies Je tweede keuze uit de 24 workshops, zie het overzicht verderop.

15:00 Theepauze De informatiemarkt is nog steeds te bezoeken.

Door Pouwla Hellinga, Coördinator, Stichting Thuishuis, Groningen Ellie Feunekes, PR-functionaris, Stichting Thuishuis, Groningen

4. Opvangarrangement vanuit het peuterspeelzaalwerk Peuterspeelzalen koppelen een opvangarrangement aan hun aanbod

15:40 Derde serie deelsessies Je derde keuze uit de 24 workshops, zie het overzicht.

zodat ook werkende ouders van de peuterspeelzaal gebruik kunnen maken. Zo bereiken zij bovendien dat alle kinderen uit de lokale gemeenschap in dezelfde voorziening met elkaar spelen. Kinderen van

16:40 Afsluiting

werkende ouders en andere kinderen groeien zo niet langer gescheiden

Je krijgt een drankje aangeboden en kunt nog wat napraten met

op. Peuterspeelzalen op het platteland gaan hiermee experimenteren.

collega’s.

Door Liesbeth Schreuder van het NIZW, projectleider Opvangarrangementen en Ernst Radius van de MOgroep, project Sterk peuterspeelzaalwerk, Utrecht

5. Bedrijfsschool kinderopvang Allochtone medewerkers leren uit de praktijk. Aan het eind van hun stageperiode zijn ze bevoegd leidster in de kinderopvang. Modelontwikkeling ten behoeve van deze instroom van allochtone medewerkers is ontwikkeld, de eerste groep draait in Rotterdam-Zuid. Door Rosetta Klein, projectleidster, Stichting Bedrijfsscholen Kinderopvang, Rotterdam

6. Intergenerationeel werken Combinatiefuncties realiseren voor leidsters in (flexibele) kinderopvang en activiteitenbegeleiding voor (dementerende) ouderen. Door Henny Grave, directeur Expertisecentrum Maatschappij & Werk BV te Deventer

7. Betuwe actief, project Opvang Anders

13.Meer nodig dan een boek!

Bij toerbeurt organiseren van opvang door ouders. Dagindeling van

Hoe gebruik je attributen om een verhaal leuker en begrijpelijker te

ouders minder afhankelijk maken van regulier opvangaanbod.

maken? Een levendige demonstratie.

Drempelverlaging deelname aan educatief en cultureel aanbod, oplos-

Door Agnes van Montfoort, medewerker 0 - 6 jaar, Stichting Lezen,

sen tijd en vervoersknelpunten met betrekking tot naschoolse opvang.

Amsterdam

Door Patricia Kraan, directeur, Betuwe-Actief, project Opvang Anders, Geldermalsen

14.Sport na school Methode om sportactiviteiten te realiseren bij sportverenigingen voor

8. Regeltante BV Noodtante Martha, via een abonnementsysteem noodhulp voor kinder-

kinderen in de leeftijdsgroep van 4-12/16 jaar. Beschikbaar is:

opvang in wijk en bedrijf organiseren. Noodtante beoogt een betere

a. het gebruik maken van een kwaliteitssysteem voor de organisatie

afstemming tussen ouders, kinderopvanginstellingen en scholen, waar-

bestemd voor het management van de vereniging plus bijbehorende

door tijdsdruk bij ouders afgenomen wordt. Externe factoren en calami-

opleiding;

teiten waar ouders mee te maken krijgen moeten binnen de instellingen flexibel opgelost worden. De grote behoefte die er bij ouders bestaat om

b. opleiding aan de sporttrainers voor pedagogisch verantwoorde opvang. Door Dickey Pronk MBA, directeur, Radius Nederland bv, Baarn

een beroep te doen op additionele dienstverlening vormt de aanzet. Door Linda Woudstra, directeur, Regeltante.nl, Soest

9. Kameleon op Kampong,

15.Diversiteit in de kinderopvang (kinderopvang in alle kleuren) Diversiteit in de kinderopvang (kinderopvang in alle kleuren).

kinderziektes, succes, (pedagogische) verdieping

Waarom maken allochtonen in verhouding minder gebruik van kin-

September 2001 startte sportvereniging Kampong in samenwerking met

deropvang dan autochtonen? Hoe staan allochtone ouders en leidsters

iBOX kinderopvang, met het aanbieden van naschoolse opvang voor

tegenover elkaar? Wat kan het management doen om diversiteit in

8-12 jarigen in het clubhuis onder de naam Kameleon. Kameleon is nu,

beleid toe te passen?

begin 2004, een groot succes met 40 gevulde kindplaatsen per dag in de

Door Hatice Bölek, beleidsmedewerkster, Stichting Enzovoort - innovatie

leeftijd 4-2 jaar en een goed gevulde wachtlijst. Hoe wordt een dergelijk

in emancipatie, Arnhem

initiatief een succes en welke valkuilen kom je tegen? Nu treedt er een derde fase aan, namelijk die van (pedagogische) verdieping. Wat houdt

16.De Verteltafel

dit in? Kortom, een deelsessie die u niet mag missen!

Voorlezen in de kinderopvang. Het is een dagelijkse activiteit die kin-

Door Karin Horsting, verenigingsmanager S.V. Kampong, Utrecht

deren en leiding plezier oplevert. Voorlezen is niet alleen plezier, het is ook onderdeel van de taalontwikkeling, van ontluikende geletterdheid.

10.Materiaal in de zwakzinnigenzorg is goed voor de kinderopvang

Hoe kun je het voorlezen en het werken met boeken verder ontwikkelen? De verteltafel is een methode die steeds meer gebruikt wordt in de

Zintuiglijk materiaal is spannend voor kinderen. In deze deelsessie

kinderopvang en in de eerste groepen van de basisschool. Wat is een

wordt ander materiaal aangeboden, gericht op de zintuigen.

verteltafel? De basis blijft een prenten- of voorleesboek, de verdieping

Door Barry Emons, directeur, Barry Emons BV, Zeeland

is de tafel of de kist of de bank of het kleed in de hoek en de aankleding ervan. Belangrijk bij het werken met de verteltafel is de interactie

11.Buitenruimte altijd een sluitpost

die plaatsvindt tussen taalvaardige leiding en lerend kind. En, in een

Dagverblijven worden er genoeg gebouwd, maar de buitenruimte is

later stadium, tussen het taalvaardige en het minder taalvaardige kind.

(bijna) altijd een sluitpost. In deze deelsessie neem je een kijkje in de

Door Hannie Humme, publiciste kinder- en jeugdliteratuur, Bureau

keuken van de ideale buitenspeelplaats. Inspraak van kinderen is daar-

Leesbevordering & Educatie, Kortenhoef

bij van belang. Door Jan Ooms, manager ontwerpafdeling, Kompan BV, Zaltbommel

12. Ouderbetrokkenheid en voorlezen

17.Spel creëren en verrijken bij peuters en kleuters In deze actieve deelsessie staan we op speelse wijze stil bij de randvoor-

Kinderboeken zijn een goede aanleiding om ouders bij je kinderdag-

waarden voor spel zoals veiligheid en spelplezier. Verder leert u in een

verblijf te betrekken. Op welke manier doe je dat dan?

notendop de belangrijkste technieken om in 3 minuten een eenvoudi-

Door Lea Kessels, leesbevorderaar/bibliothecaris, Openbare bibliotheek,

ge rol te spelen waarmee u de kinderen inspireert tot doe-alsof-spel.

Rhenen

Ook leert u hoe u kinderspel met een eenvoudige spelinterventie kunt verrijken. Thecla Groot Koerkamp, trainer en adviseur over kinderspel/auteur van Het Spelboek, Amsterdam.